background image

Technologia skrawania

Toczenie – obróbka stosowana najczęściej do obrabiania powierzchni 
zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotów w kształcie brył obrotowych. 
Podczas toczenia obrabiany materiał obraca się, a narzędzie  wykonuje 
ruch płaski.

Podstawowe 
parametry

Prędkoś
ć

Wydatek 
objętościowy
Czas 
maszynowy

Siła

Pole przekroju poprzecznego 
warstwy 

Mo
c

Gdzie: 

D-średnica toczonego przedmiotu [mm]
n-prędkość obrotowa wrzeciona [obr/min]

Gdzie:

a

p

-głębokość skrawania [mm]

f

0

-posów narzędzia [mm/obr]

Gdzie:

L

S

-długość drogi skrawania [mm]

L

D

-długość drogi dobiegu ostrza [mm]

L

W

-długość drogi wybiegu ostrza [mm]

Gdzie:

k

c

-opór właściwy skrawania

Gdzie:

η-sprawność tokarki

background image

Frezowanie – obróbka płaszczyzn i powierzchni kształtowych za pomocą 
obracającego się narzędzia zwanego frezem.
Cechą charakterystyczną frezowania jest ruch obrotowy narzędzia – freza 
(prostopadle do osi posuwu) z jednoczesnym ruchem posuwistym 
przedmiotu obrabianego względem freza lub freza względem przedmiotu 
obrabianego. Krawędzie skrawające freza nie pracują wszystkie 
równocześnie lecz kolejno jedna po drugiej.

Do frezowania zaliczamy:
- Frezowanie walcowe, przy którym krawędzie skrawające freza 
rozmieszczone są na powierzchni walcowej
- Frezowanie kształtowe, przy którym krawędzie skrawające 
rozmieszczone są na powierzchni bryły obrotowej o zarysie złożonym.

Frezowanie dzielimy na:

-współbieżne-grubość warstwy skrawanej jest największa na początku 
i najmniejsza pod koniec pracy. Wióry gromadzą sie za frezem 
(co umożliwia lepsze chłodzenia narzędzia) a siły powstające przy 
skrawaniu dociskają frez do przedmiotu obrabianego. 

-przeciwbieżne-warstwa skrawana na początku wcinania się ostrza jest 
niewielka, następnie grubość wzrasta aż do maksimum przy końcu 
skrawania. Jest stosowane tylko w określonych przypadkach gdy mamy do
 czynienia z surowym przedmiotem odlewanym lub walcowanym

background image

Wiercenie - jest to skrawanie materiału za pomocą narzędzia zwanego 
wiertłem, w wyniku którego otrzymujemy otwór o przekroju najczęściej 
kołowym. Przy zastosowaniu specjalnych wierteł metodą wiercenia 
wtórnego możliwe jest uzyskanie otworu wielokątnego (np. trójkątnego, 
czworokątnego). Wiercenie odbywa się jeżeli wiertło się obraca, a 
przedmiot obrabiany pozostaje nieruchomy lub gdy wiertło jest 
nieruchome, a przedmiot obrabiany obraca się np.: wiercenie na tokarce.

Typowe operacje wiertarskie:
- powiercenie - powiększanie średnicy otworu
- pogłębianie - zmiana geometrii początkowej części otworu (np. fazka)

-rozwiercanie - w celu uzyskania dokładnego wymiaru i małej 
chropowatości (obróbka wykańczająca)
- gwintowanie -  nacinanie gwintu wewnętrznego za pomocą gwintownika

background image

Szlifowanie - jest to obróbka wykończeniowa powierzchni za pomocą 
narzędzi ściernych, w wyniku której uzyskujemy duże dokładności 
wymiarowe i kształtowe oraz małą chropowatość. Szlifowanie możemy 
wykonywać na otworach, wałkach i płaszczyznach. Maszyny do tego typu 
obróbki nazywane są szlifierkami a narzędzia skrawające to ściernice. 
Materiałem z którego wykonane są ściernice najczęściej jest korund, 
diament, węglik krzemu lub węglik boru.

Klasyfikacja szlifowania
ze względu na kształt obrabianych przedmiotów
-         Obrotowe
-         Nie obrotowe
ze względu na sposób mocowania materiału
-         kłowe 
-         bezkłowe
ze względu na kierunek posuwu względem 
powierzchni obrabianej:
-         z posuwem wzdłużnym
-         z posuwem poprzecznym
ze względu na położenie ściernicy względem 
przedmiotu obrabianego po ukończeniu przejścia
-         przelotowe
-         nie przelotowe
ze względu na rodzaj powierzchni roboczej
-         walcowe
-         walcowo-czołowe

background image

Szlifowanie bezkłowe: 

a) ustawienie przedmiotu, b) ustawienie tarczy 

prowadzącej, c) szlifowanie bezkłowe wgłębne

Szlifowanie kłowe: 

a) powierzchni walcowych, b) powierzchni stożkowych, 

c) powierzchni stożkowych w uchwycie, d) otworu

background image

6

Proces technologiczny – podstawowa część procesu 
produkcyjnego obejmująca działania mające na celu uzyskanie 
żądanych kształtów, wymiarów i właściwości przedmiotów 
pracy lub ustalenie wzajemnych położeń części lub zespołów 
w wyrobie.

stan początkowy 
przedmiotu pracy

stan końcowy 
przedmiotu pracy

background image

7

S

0

S

2

...

S

1

operacja 
10

S

k

operacja k0

operacja 
technologiczna

background image

8

operacja technologiczna – część procesu technologicznego 
wykonywana na jednym stanowisku roboczym na jednym 
przedmiocie (lub grupie przedmiotów) bez przerw na inną 
pracę

zabieg technologiczny – część operacji technologicznej 
realizowana przy pomocy tych samych środków 
technologicznych i przy niezmienionych parametrach 
obróbki, ustawieniu i zamocowaniu

przejście – część zabiegu, podczas której zdejmowana jest 
jedna warstwa materiału

background image

9

Uszeregowanie prac związanych z projektowaniem procesu 

technologicznego

1) analiza danych wejściowych (konstrukcyjnych i technologicznych)

2) wybór półfabrykatu, sposobu jego wykonania, określenie naddatków 

na obróbkę

3) określenie wstępnego planu operacyjnego

4) wybór baz obróbkowych

5) opracowanie operacji technologicznych:
 wybór środków technologicznych (obrabiarek i pomocy 

warsztatowych)

 określenie naddatków i wymiarów obróbkowych
 określenie liczby i kolejności przejść
 wybór parametrów obróbki

6) określenie normy czasu dla poszczególnych operacji, liczby obrabiarek 

i robotników potrzebnych do realizacji procesu

7) analiza ekonomiczna procesu technologicznego

8) ostateczne opracowanie planu operacyjnego

9) wykonanie dokumentacji technologicznej

background image

10

Toczyć na wym. 
A

a

Toczyć na wym. 
B

b

Toczyć na wym. 
C

c

..........................
....

...

Bazowanie

Obrabiarka

Narzędzia

Przyrz. i 
Uchwyt.

Narz. 

pomiarowe

tpz + tj

Organiz. 

obróbki

Obsada

Koszty

Opłacalność

normalne

specjalizowa
ne

specjalne

Przejście 1-

sze

Przejście 2-

gie

......................

w

ym

ia

ry

to

le

ra

n

cj

e

ch

ro

p

o

w

a

to

ś

ć

p

a

ra

m

o

b

b

.

In

fo

rm

a

c

je

 w

e

c

io

w

e

Rys. konstrukcyjny

Wskaźniki techn.-
ekonom.

Poziom cen

Program produkcji

Możliwości 
inwestycyjne

Terminy uruchom. 
prod.

Materiał, półfabrykat

Park obrab. i urządz.

Wykonawstwo 
oprzyrząd. 
specjalnego

Obsada personalna

Materiały, 
półfabrykaty

Frezować i 
nawiercać

10

Toczyć

20

Toczyć

30

..............................

...

..............................

...

..............................

...

..............................

...

..............................

...

..............................

...

..............................

...

Obróbka 
cieplna

Obróbka 
cieplna

Część 
gotowa

O

b

b

k

a

 

w

yk

a

ń

c

z.

O

b

b

k

a

 

zg

ru

b

n

a

O

b

b

k

a

 

k

sz

ta

łt

.

background image

11

Analiza cech technologicznych 
(technologiczność konstrukcji)
normalizacja, unifikacja, typizacja 
części i zespołów
właściwy wybór materiałów, 
zaprojektowanie półfabrykatów oraz 
określenie sposobów ich wykonania
zmniejszenie pracochłonności i 
kosztu obróbki

Analiza cech konstrukcyjnych
analiza funkcji powierzchni 
analiza wymiarowania
analiza dokładności (tolerancji, pasowań, 
chropowatości)

background image

Przykłady technologiczności 

konstrukcji

JEDNOLITA – 
nietechnologiczna.

ŁĄCZONA – 

technologiczna.

Ograniczenie zakresu obróbki

Kształt

 

przejścia

Kształt przejścia

background image

Przykłady technologiczności konstrukcji

Płaszczyzna

Sztywność części 

Ograniczenie zakresu obróbki

background image

Przykłady technologiczności konstrukcji

Ograniczenie

 

liczby wymiarów obróbkowych

background image

Przykłady technologiczności konstrukcji

Stopniowanie średnic otworów


Document Outline