Wpływ reakcji stresowej na ryzyko 

wystąpienia choroby niedokrwiennej 

serca i pierwotnego nadciśnienia 

tętniczego

• Agnieszka Rolnik
• Daria Ogulewicz
Gr. 4 a

 

 

Wraz z rozwojem 

współczesnej 

cywilizacji rośnie 

zapadalność na 

choroby układu 

krążenia ( w tym 

nadciśnienie tętnicze i 

chorobę niedokrwienną 

serca), co wiąże się 

między innymi ze 

zwiększoną liczbą 

nowych bodźców 

stresowych, z którymi 

spotykamy się na co 

dzień (życie w ciągłym 

napięciu, bezrobocie, 

egzaminy, etc)

 

 

Czynniki ryzyka chorób układu 

krążenia

• Ogromną rolę 

odgrywa 
sposób, w jaki 
dana osoba 
radzi sobie ze 
stresem. 

 

 

Osobowość typu A

• Osoby z tzw. osobowością 

typu A żyją pod wysoką 
presją, w pośpiechu, są 
przyzwyczajone do ciągłej 
pracy, pełne zapału, 
ambitne, czasami 
odznaczają  się wzmożoną 
agresywnością i niższą 
tolerancją na frustrację, 
intensywnie pragną 
kierować otoczeniem

 

 

Osobowość typu A

• Jest udowodnione, że osoby z typem 

osobowości A 2-3-krotnie częściej zapadają 

na chorobę wieńcową;

• mają więcej patologicznych zmian  w 

naczyniach wieńcowych;

• występują u nich częstsze nawroty 

choroby i wyższy odsetek zgonów z 

powodu chorób układu krążenia, 

• manifestują bardziej intensywną 

odpowiedź neurohormonalną i fizjologiczną 

na emocjonalny stres   

 

 

Osobowość typu B

• Na przeciwnym 

biegunie znajdują 
się ludzie z typem 
osobowości B, 
które są mniej 
zagrożone 
wystąpieniem 
choroby

 

 

Osobowość typu B

Cechuje je:
• -umiejętność relaksowania się                

               -łagodne usposobienie i 

pogoda ducha                -nie 

poddawanie się presji otoczenia             

             -mniejsze pobudzenie w 

sytuacji stresowej            -mniejsza 

skłonność do podejmowania wyzwań

• Osoby te są mniej narażone na rozwój 

chorób układu krążenia

 

 

Choroba niedokrwienna serca

-etiologia

Głównymi przyczynami niedokrwienia 

mięśnia sercowego jest:

• -zwężenie światła naczyń wieńcowych
• -wzrost oporów naczyniowych i wzrost 

ciśnienia tętniczego

• -wzrost zapotrzebowania mięśnia 

sercowego na tlen

• -skrócenie fazy rozkurczu serca kiedy 

wypełniają się naczynia wieńcowe 

(związane z przyspieszeniem akcji serca)

 

 

ChNS- etiologia

Jak się okazuje reakcja 

stresowa wpływa na każdą z 

głównych przyczyn ChNS.

 

 

Rola amin katecholowych w 

etiologii ChNS:

• Stres powoduje wyrzut amin katecholowych 

z kory nadnerczy, które powodują :

→skurcz naczyń obwodowych, wzrost 

ciśnienia, co zmusza serce do większej 

pracy w celu zapewnienia prawidłowej 

perfuzji naczyń obwodowych

→ przyspieszenie częstości akcji serca, 

co zwiększa zapotrzebowanie serca na tlen, 

a także skraca fazę rozkurczu serca. Jak 

wiadomo to właśnie w tej fazie naczynia 

wieńcowe wypełniają się krwią

 

 

Katecholaminy- c.d.

• Powoduje to tzw. efekt marnowania 

tlenu, kiedy zużycie tlenu przez 
mięsień sercowy jest większe (ze 
względu na większą pracę serca) niż 
jego podaż (ze względu na skrócenie 
fazy rozkurczu i zwężenie naczyń 
wieńcowych przez blaszki 
miażdżycowe)

 

 

Poza wpływem na wyrzut katecholamin 
reakcja stresowa zwiększa wyrzut 
endogennej TYROKSYNY, która z kolei 
powoduje:

→ przyspieszenie metabolizmu, 
→ zwiększenie pojemności minutowej serca, 
→ zwiększa szybkość krążenia, 
→ przyśpiesza czynność serca, 
→ zwiększa się zużycie tlenu przez serce, 
→ stężenie cholesterolu i trójglicerydów 

spada a zawartość wolnych kwasów 
tłuszczowych wzrasta.

 

 

Nadciśnienie tętnicze

• Aby zrozumieć wpływ stresu na 

rozwój nadciśnienia należy 
przypomnieć sobie mechanizmy 
regulacji ciśnienia tętniczego:

♣ Baroreceptory tętnicy szyjnej
♣ Układ renina-angiotensyna 

-aldosteron

 

 

Przestrojenie układu 

baroreceptorów

Częste narażenie baroreceptorów na 
zwyżki ciśnienia (wywołane wyrzutem 
katecholamin) powodują „przesunięcie 
w górę” ich punktu nastawienia i 
spadek ich wrażliwości na zwyżki 
ciśnienia

• Skutkuje to utrwaleniem nadciśnienia 

tętniczego

 

 

Wpływ na układ RAA

• Powtarzające się bodźce stresowe powodujące 

wyrzut amin katecholowych powodują 
częste nagłe zwyżki ciśnienia tętniczego, co 
powoduje pogrubienie mięśniówki 
tętniczek nerkowych i wzrost ich 
reaktywności. 

• Rozwija się zwężenie tętnic nerkowych, co 

powoduje zbyt gwałtowną reakcję na wzrost 
ciśnienia: kurczą się, powodują niedokrwienie 
nerek i aktywują układ RAA i wzrost ciśnienia 
tętniczego.

 

 

Jak możemy zmniejszać 

ryzyko wystąpienia ChUK?

Ograniczyć spożycie soli (nasila 

reakcję układu sercowo naczyniowego 

na stres), kofeiny i nikotyny (w sytuacji 

stresowej nasilają reakcję presyjną)

 

 

Jak możemy zmniejszać ryzyko 

wystąpienia ChUK?

• Wysiłek fizyczny- 

obniża spoczynkowe 

stężenie 

katecholamin i 

powoduje przewagę 

NO nad czynnikami 

naczyniokurczącymi.
 Zmniejsza to 

nasilenia reakcji 

stresowej i 

powoduje  szybszą 

normalizację 

ciśnienia po stresie 

psychicznym

 

 

Jak możemy zmniejszać ryzyko 

wystąpienia ChUK?

• Stosować 

techniki 
relaksacyjne-
autosugestia, 
joga, medytacja, 
modlitwa itp.