background image

PODSTAWY MARKETINGU

PM 5. Segmentacja, wybór                 

            i pozycjonowanie rynku

  

Gdańsk 2008-2009, semestr 
letni

Dr inż. Jerzy Koszałka

background image

RYNEK (Ujęcie marketingowe)

 

Wszyscy potencjalni klienci, mający określone potrzeby lub 

pragnienia, którzy w celu ich zaspokojenia są gotowi i są w stanie 

dokonać wymiany

RYNEK MOGĄ TWORZYĆ:

GRUPA OSÓB O PODOBNYCH ZAINTERESOWANIACH
Np. palacze, kierowcy, nauczyciele

SEKTOR GOSPODARKI
Np. rolnictwo, usługi, przemysł

CZĘŚĆ ŚWIATA LUB KRAJU
Np. Europa Wschodnia, Pomorze, Gdynia

BRANŻA  LUB RODZAJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Np. bankowość, telekomunikacja, transport, przemysł stoczniowy, 

elektronicz.

RODZAJ DYSTRYBUTORÓW
Np. aptekarze, hurtownicy, detaliści

RODZAJ POTRZEB WYSTĘPUJĄCYCH W RÓŻNYCH SEGMENTACH
Np. łączność, ciepłownictwo

background image

SEGMENTACJA RYNKU

Podział rynku według określonych kryteriów na 

jednorodne grupy konsumentów (klientów, 

odbiorców) o podobnych potrzebach i 

oczekiwaniach, czyli segmenty rynku, 

wyznaczające obszar działania firmy i stanowiące 

punkt wyjścia do formułowania programu działania

KORZYŚCI:

LEPSZE DOSTOSOWANIE PRODUKTÓW do potrzeb 

wybranej grupy klientów, co zwiększa konkurencyjność 

oferty i sprzedaż

ŁATWIEJSZE DOCIERANIE do wybranych klientów

EFEKTYWNIEJSZA PROMOCJA, tak względem wyboru jej 

adresatów jak i okresów nasilenia

ŁATWIEJSZE ŚLEDZENIE ZMIAN i szybsze ich zauważanie 

na rynku, co umożliwia wcześniejszą reakcję

[Opracow. na podst. Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W.: Marketing. PWE Warszawa 1996, s. 156-157]

[Opracow. na podst. Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W.: Marketing. PWE Warszawa 1996, s. 155]

background image

WYMOGI DOTYCZĄCE 

SEGMENTU 

SEGMENT RYNKU POWINIEN BYĆ:

MIERZALNY, czyli umożliwić uzyskanie 

niezbędnych informacji o cechach klientów

DOSTĘPNY dla firmy, umożliwiając efektywne 

działanie

ROZLEGŁY na tyle, aby uzasadniał zastosowanie 

indywidualnego programu działania

WYRÓŻNIALNY, co uzasadniałoby celowość jego 

wydzielania i obsługi

STABILNY, umożliwiający obsługę rynku w 

wystarczająco długim okresie

[Opracow. na podst. Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W.: Marketing. PWE Warszawa 1996, s. 164-165]

background image

SEGMENTACJA – RYNEK CELOWY – 

POZYCJONOWANIE The Segmentation – Targeting – 

Positioning (STP) process

Informacj

e rynkowe

Pozycjonowa

nie 

marki/produk

tu 

(P)

Decyzje 

marke-

tingowe

Segmentacj

a rynku 

(S)

Wybór 

rynku 

celowego 

(T)

Identyfikacj

a grup 

podob-nych 

klientów

Określenie 

na które 

grupy się 

nastawić 

(celować)

Tworzenie 

koncepcji 

apelu 

(wezwania) 

do rynku 

celowego

Badania 

rynkowe

Np. 

przedsię-

biorczy 

stude-nci w 

wieku lat 

18-25, 26-

35, 36-45, 

46+

Np. 

przedsię-

biorcze 

kobie-ty 

studentki   

w wieku lat   

   26-35

Np. edukacja 

nastawiona 

na 

wewnętrzne 

nagradzanie i 

rozwój 

osobisty

Istota 

twórcza

[P. Baines, Ch.Filll, K.Page: Marketing. Oxford University Press, Oxford 2008, p. 217]

Informacj

e rynkowe

Decyzje 

marke-

tingowe

background image

PROCEDURA SEGMENTACJI

Szerokie zdefiniowanie segmentowanego 

rynku

Sformułowanie listy potrzeb potencjalnych 

nabywców

Zdefiniowanie segmentów drogą tworzenia 

kombinacji potrzeb u wydzielonych nabywców

Pogłębiona charakterystyka poszczególnych 

segmentów

Określenie względnej wielkości segmentów

Wybór segmentu (segmentów) 

zapewniającego firmie najwyższe korzyści

[Opracow. na podst. Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W.: Marketing. PWE Warszawa 1996, s. 163-164]

background image

GŁÓWNE ZMIENNE 

SEGMENTACJI DLA RYNKU 

KONSUMENTÓW 

ZMIENNE

TYPOWE PODZIAŁY

GEOGRAFICZNE

Region                                       – Wielkość miasta lub 
aglomeracji

Typ obszaru – gęstość zaludnienia (miejski, podmiejski, 
wiejski
)

Klimat (np. nadmorski, polarny, suchy)

DEMOGRAFICZNE

Wiek i płeć – Liczba członków rodziny – Faza cyklu 
rozwoju rodziny

Dochód      – Zawód                                – Wykształcenie 

Wyznanie   – Rasa                                   – Narodowość 

PSYCHOGRAFICZN

E

Klasa społeczna                         – Styl życia

Osobowość (np. impulsywny, towarzyski, ambitny, 
władczy
)

BEHAWIORALNE

Okazje (zwykła, specjalna)

Cechy (jakość, serwis, oszczędność, szybkość)

Status użytkownika (nie-użytkownik, były, potencjalny, 
po raz pierwszy, regularny
)

Intensywność użytkowania (okazjonalny, średni, 
intensywny
)

Lojalność (brak, średnia, silna, absolutna)

Etap gotowości (nieświadomy, świadomy, 
poinformowany, zainteresowany, kupujący
)

Postawy wobec produktu (entuzjastyczna, pozytywna, 
obojętna, negatywna, wroga
)

[Opracow. na podst. Kotler Ph.: Marketing; Analiza, Planowanie, Wdrażanie i Kontrola. Gebethner & Ska, Warszawa 

1994, s. 249]

background image

GŁÓWNE ZMIENNE 

SEGMENTACJI              DLA 

RYNKU PRZEDSIĘBIORSTW 

ZMIENNE

PODZIAŁY

DEMOGRAFICZNE

Gałąź gospodarki   – Wielkość przedsiębiorstwa   – 
Lokalizacja 

OPERACYJNE

Technologia            – Status użytkownika  

 Wymagania klienta (wiele czy niewiele usług?)

PODEJŚCIE DO 

AKTU KUPNA

Organizacja funkcji zakupu (zakupy zcentralizowane czy 
nie)
                         

Struktura władzy (dominacja kadry technicznej, 
finansów, itp.)

Charakter stosunków (np. koncentracja na 
przedsiębiorstwach z którymi są dobre stosunki czy 
najbardziej atrakcyjnych
)

Kryteria dokonywania zakupu (jakość, serwis, niska 
cena)

SYTUACYJNE

CECHY OSOBOWE

Nagła potrzeba (klienci żądający szybkiej dostawy lub 
serwisu)

Szczególne zastosowanie (zastosowania wszystkie czy 
szczególne)

Wielkość zamówienia (tylko duże czy małe)

Podobieństwo między nabywcą a sprzedawcą (czy 
koncentracja na przedsiębiorstwach, których ludzie i 
wartości są podobne
)

Postawa wobec ryzyka (klienci podejmujący czy 
unikający ryzyka
)

Lojalność (czy koncentracja na przedsiębiorstwach 
wykazujących wysoki stopień lojalności wobec swoich 
dostawców
)

[Opracow. na podst. Kotler Ph.: Marketing; Analiza, Planowanie, Wdrażanie i Kontrola. Gebethner & Ska, Warszawa 

1994, s. 256]

background image

OCENA SEGMENTÓW RYNKU

- WAŻNIEJSZE CZYNNIKI

Wielkość segmentu

Dynamika (wzrost) segmentu 

Siła konkurencji

Zysk osiągany przez firmy działające w segmencie

Koszt wejścia do segmentu

Sztywność popytu w segmencie

Łatwość działania w segmencie

Podatność na wahania koniunkturalne

Zgodność z celami strategicznymi firmy

Zgodność z posiadanymi kompetencjami i zasobami 

background image

WYBÓR RYNKU CELOWEGO

Proces oceny atrakcyjności poszczególonych 
segmentów rynku oraz wybór 
najkorzystniejszego /najkorzystniejszych z 
nich celem otwarcia (uruchomienia) obsługi

RYNEK CELOWY (ang. target market)

Zbiór klientów o wspólnych potrzebach, 
których firma zdecydowała obsługiwać

[P. Kotler, G. Armstrong: Principles of Marketing. Pearson Prentice Hall, New Jersey 2008, p. 195]

[P. Kotler, G. Armstrong: Principles of Marketing. Pearson Prentice Hall, New Jersey 2008, p. 185]

background image

STRATEGIE WYBORU                    

RYNKU CELOWEGO

Marketing    

skoncentrowa

ny  (w niszy)

Marketing nie-

zróżnicowany 

(masowy) 

Marketing 

zróżnicowany 

(w 

segmentach)

PODEJŚCIE 

WĄSKIE

PODEJŚCIE 
SZEROKIE

[P. Kotler, G. Armstrong: Principles of Marketing. Pearson Prentice Hall, New Jersey 2008, p. 195]

Mikromarketing 

(mark. lokalny lub 

zindywidualizowa

ny)

background image

RODZAJE MARKETINGU                    

          NA RYNKU CELOWYM

NIEZRÓŻNICOWANY (masowy) – firma ignoruje różnice 

między segmentami, proponując jedną ofertę dla całego 

rynku

ZRÓŻNICOWANY (w segmentach) – firma decyduje się 

obsługiwać jeden lub kilka rynków celowych (segmentów), 

przygotowując odrębną ofertę dla każdego z nich

SKONCENTROWANY (w niszy) – firma skupia się na 

uzyskaniu dużego udziału (części) w jednym lub niewielu 

segmentach rynku względnie niszach rynkowych                 

                       NISZA – klienci o wyraźnie wyodrębnionych i 

dosyć złożonych potrzebach, gotowych zapłacić wyższą 

cenę za produkt najlepiej zaspokajający ich potrzeby

MIKROMARKETING – praktyka dostosowania produktów      

       i programów marketingowych do potrzeb i pragnień 

indywidualnych klientów (ang. customized lub one-to-one 

marketing) lub ich lokalnych grup (miast, sąsiadów, 

magazynów, punktów usługowych, itp.)

[P. Kotler, G. Armstrong: Principles of Marketing. Pearson Prentice Hall, New Jersey 2008, p. 198]

background image

ZASADY WYBORU RYNKU 

CELOWEGO

 

Koncentrować działalność w takim obszarze, który 

da firmie możliwości uzyskania przewagi 

konkurencyjnej

Wybierać taki obszar rynku, który firma zna

Wybierać taki obszar rynku, który jest zgodny           

                  z długofalowymi planami działania firmy

Koncentrować się na segmentach o odpowiedniej 

wielkości oraz rosnącym potencjale

Unikać segmentów związanych z ostrą walką 

konkurencyjną

Starannie oceniać bariery wejścia na rynek

Upewnić się, czy działanie na rzecz wybranego 

segmentu rynku zapewnia osiąganie zysku

[Opracow. na podst. Garbarski L., Rutkowski I., Wrzosek W.: Marketing. PWE Warszawa 1996, s. 168]

background image

POZYCJA PRODUKTU

Kompleksowy zestaw wyobrażeń, odczuć i 

emocji konsumentów wobec produktu w 

porównaniu do produktów konkurencyjnych

Sposób w jaki określane są przez konsumentów 

ważne, znaczące cechy produktu – miejsce jakie 

zajmuje produkt w umyśle konsumentów w 

stosunku do produktów konkurencyjnych

PRODUKTY WYTWARZA SIĘ W FABRYCE, LECZ 

MARKI SĄ KREOWANE W UMYŚLE

[P. Kotler, G. Armstrong: Principles of Marketing. Pearson Prentice Hall, New Jersey 2008, p. 203-204]

background image

WARTOŚĆ DOSTARCZANA 

KLIENTOWI Customer Percived 

Value (CPV)

[Oprac. na podst. Kotler Ph.: Marketing. Gebethner & Ska, Warszawa 1994, s. 34]

SUMA 
WARTOŚCI
 

DOSTARCZONA 

KLIENTOWI 

Suma 

wartości 

dla klienta (+) 

Suma 

kosztów 

klienta (-) 

Wartość produktu 

Wartość serwisu 

Wartość personelu 

Wartość wizerunku 

Koszty finansowe 

Koszt czasu 

Koszt energii 

Koszty psychiczne 

(użyteczność) 

(efektywność) 

∑ = (+) / (-)

background image

POZYCJONOWANIE

Określenie jasnej, wyróżniającej i pożądanej 

pozycji produktu w stosunku do produktów 

konkurencyjnych   w świadomości odbiorców 

celowych

WYMAGA:

Identyfikacji możliwych różnic wartości 

oczekiwanej przez konsumentów, które mogą 

zapewnić przewagę konkurencyjną 

(zróżnicowanie)

Wyboru właściwego sposobu osiągnięcia 

przewagi konkurencyjnej

Określenia strategii pozycjonowania

[P. Kotler, G. Armstrong: Principles of Marketing. Pearson Prentice Hall, New Jersey 2008, p. 185, 203-210]

background image

MAPA PERCEPCJI PRODUKTÓW

Graficzny obraz odbioru różnych marek 
produktów przez ich nabywców

Określana zwykle na podstawie badań opinii 
nabywców            o kluczowych atrybutach 
produktów

 H 

 D 

 B 

 A 

 G 

© 

 E 

 F 

 C 

Cecha nr 2 

(efektywność) 

Cecha nr 1 (użyteczność) 

A - H - produkty konkurentów 

© - produkt Firmy 


Document Outline