Prawo cywilne
Firma
dr hab. Paweł Podrecki
Prawo cywilne
Firma
dr hab. Paweł Podrecki
Modele regulacji prawnej oznaczeń
OZNACZENIA w obrocie prawnym
Przedsiębiorca - firma (art.43
2-10
k.c)
Przedsiębiorstwo – nazwa (art.55
1
k.c./art.5
uznk)
Towar lub usługa - znak towarowy (PWP)
s
prawa “Ariel”
(wyrok SN 26.03.2003 r. III CKN 777/00,
OSNC2003,3/40)
Modele regulacji prawnej oznaczeń
Przedsiębiorca - Accor Polska sp. z o.o.
Przedsiębiorstwa: IBIS, NOVOTEL,
MERCURE
SOFITEL
Znaki towarowe:
Firma – pojęcie
Firma
oznaczenie
podmiotowe
indywidualizujące przedsiębiorcę w obrocie
prawnym
Przedsiębiorca działą pod firmą – Art.43
2
par.1 k.c.
Przedsiębiorca (Art.43
1
k.c.) - os.fizyczna, os.prawna
i j.org, o której mowa w art.33
1
par.1, prowadząca we
własnym imieniu działalność gospodarczą lub
zawodową
Przedsiębiorca – inne definicje: w art. 2 ustawy o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji / art.4 ust.1
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów
Zasady prawa firmowego
Jawności
Niezbywalności
Jedności
Wyłączności
Ciągłości
Prawdziwości
Zasady prawa firmowego
Zasada jawności firmy
– Art.43
2
par.2 k.c.
Firmę ujawnia się we właściwym rejestrze
chyba, że przepisy odrębne stanowią inaczej
Prawo do firmy powstaje z chwilą wpisu do rejestru –
wpis ma charakter kontytutywny (Krajowy Rejestr
Sądowy);
zgłoszenie do ewidencji ma deklaratoryjny charakter
(Centralna Informacja o Działalności Gospodarczej)
Zasady prawa firmowego
Zasada niezbywalności firmy
– Art. 43
9
k.c.
Firma nie może być zbyta
Przedsiębiorca
może
upoważnić
innego
przedsiębiorcę do korzystania ze swej firmy, jeżeli nie
wprowadza to w błąd
Zasada jedności firmy
– Art.43
6
k.c.
Przedsiębiorca może obrać tylko jedną firmę
Zasady prawa firmowego
Zasada wyłączności firmy
– Art.43
3
par.1 k.c.
Każda
nowa
firma
powinna
odróżniać
się
dostatecznie
od
firm
innych
przedsiębiorców
prowadzących działalność na tym samym rynku
Zasada ciągłości firmy
– Art.43
8
k.c.
Zmiany kapitałowe nie wpływają na brzmienie firmy
Zasady prawa firmowego
Zasada prawdziwości firmy -
Art.43
3
par.2
Firma nie może wprowadzać w błąd,
w szczególności co do:
osoby przedsiębiorcy
przedmiotu działalności przedsiębiorcy (np.Fabryka
Leków)
miejsca działalności
źródeł zaopatrzenia
Budowa firmy
Korpus – brzmienie słowne
„ORLEN”; „LOT” „Johnson & Johnson”;
Dodatki
“spółka jawna”; „spółdzielnia”; „spółka
akcyjna”
Skróty
– Art. 43
5
par.4 k.c.
Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy
„Sp. z o.o.”; „S.A” ale nie firmą skróconą np. „J&J”
Budowa firmy
Polskie Linie Lotnicze LOT Spółka Akcyjna
Johnson&Johnson Poland Spółka z o.o.
Budowa firmy
Dodatki
służą ujawnieniu formy prawnej
Dodatek „w organizacji” (art.160 i 305
k.s.h.)
Dodatek „w likwidacji” (art.275 i 461 K.s.h.)
Dodatek „dawniej” (art.554 k.s.h.)
Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi
nie umieszczają dodatków
Nazwa osoby prawnej, która brzmi w języku
obcym powinna odpowiadać firmie w takim
brzmieniu
Modele regulalcji
Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko
Nie wyklucza to włączenia do firmy
pseudonimu lub określeń wskazujących na
przedmiot
działalności
przedsiębiorcy,
miejsce
jej
prowadzenia
oraz
innych
określeń dowolnie obranych
Minimalne elementy korpusu
Nazwisko lub firma przynajmniej jednego wspólnika
w Sp.J.
Nazwisko przynajmniej jednego partnera spółki
partnerskiej
Przynajmniej nazwisko lub firma jednego
komplementariusza spółki komandytowej lub
komandytowo-akcyjnej.
Modele regulalcji
Firmą osoby prawnej jest jej nazwa
Art.43
5
par.1 k.c.: “Firma zawiera określenie
formy prawnej osoby prawnej, które może
być podane w skrócie, a ponadto może
wskazywać na przedmiot działalności,
siedzibę tej osoby oraz inne określenia
dowolnie obrane”
np:
„Zakłady Spirytusowe Polmos – Łańcut S.A.”
Modele regulalcji
Firma oddziału
Art.43
6
k.c.: “Firma osoby prawnej zawiera
pełną nazwę tej osoby oraz określenie
“oddział” ze wskazaniem miejscowości, w
której oddział ma siedzibę”
np:
„BP EUROPA SE
Oddział w Polsce - Kraków”
Rodzaje firm
Pierwotne i pochodne
Proste i złożone
geograficzne Żywiec, Tymbark, Kotlin
rzeczowe Telekomunikacja, Kabel,
fantazyjne Wirtualna Polska, Alpinus,
Pożegnanie
z Afryką, Cotton Club
inne Adidas, Mont Blanc, FIAT,
BMW
Rodzaje firm
Osobowe
(nazwiska wspólników;
założycieli)
E.Wedel; Siemens; Heineken;
W.KRUK
Art.43
5
par.3 k.c.: “Firma osoby prawnej może
zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej,
jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z
powstaniem
lub
działalnością
przedsiębiorcy.
Umieszczenie w firmie nazwiska lub pseudonimu
osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a
w razie jej śmierci – zgody małżonka i dzieci.
Rodzaje firm
Ochrona prawa do firmy – charakter prawny
Prawo do firmy jest
prawem podmiotowym,
bezwzględnym, skutecznym erga omnes
Relacja art.43
10
k.c. do art.23 k.c. i uznk
naruszenie interesów majątkowych
przedsiębiorcy (naruszenie renomy, funkcji
reklamowej)
Ochrona w postępowaniu nieprocesowym
przed Sądem Rejestrowym (art.7 ustawy o
KRS)
Ochrona w postępowaniu procesowym przed
Sądem Okręgowym (art.17 k.p.c.)
Ochrona prawa do firmy
Ochrona prawa do firmy ma charakter
obiektywny,
jest niezależna od winy;
Zasada
domniemania bezprawności działań
zagrażających lub naruszających prawo;
Ciążar dowodu
braku bezprawności
spoczywa na osobie, której zarzucono
naruszenie;
Zachowanie
nie jest bezprawne,
jeżeli ma
swoje oparcie w ustawie, czynności prawnej
lub decyzji właściwego organu.
Ochrona prawa do firmy
Art.43
10
K.c
.: Przedsiębiorca, którego prawo
do
firmy
zostało
zagrożone
cudzym
działaniem, może żądać zaniechania tego
działania, chyba że nie jest ono bezprawne.
W razie dokonanego naruszenia może on także żądać:
– usunięcia jego skutków;
– złożenia oświadczenia lub oświadczeń w
odpowiedniej treści i formie;
– naprawienia na zasadach ogólnych szkody
majątkowej
– wydania korzyści przez osobę, która dopuściła się
naruszenia
Dziękuję za uwagę
dr hab. Paweł Podrecki