background image

Finanse zakładu 

ubezpieczeń

Marcin Kawiński

background image

 

2

Kapitał 
zakładowy

Koszty organizacyjne

(siedziba, utworzenie 
administracji, utworzenie 
sieci sprzedaży)

Koszty 
administracyjne

Koszty akwizycji

Koszty 

nadzoru

Świadczenia i premie

Wynik 
finansowy

Składki

Zyski z inwestycji

Świadczenia 

regresowe

Koszty 
reasekuracji

background image

 

3

Kapitał i majątek zakładu ubezpieczeń

AKTYWA

KAPITAŁ 
WŁASNY

KAPITAŁ 

OBCY

AKTYWA = KAPITAŁ WŁASNY+ 

KAPITAŁ OBCY

KAPITAŁ WŁASNY = AKTYWA - 

  ZOBOWIĄZANIA

background image

 

4

AKTYWA BILANSU ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ

A. Wartości niematerialne i prawne

B. Lokaty

C. Lokaty funduszów ubezpieczeń na życie na 
rachunek i ryzyko ubezpieczającego

D. Należności i roszczenia

E. Inne składniki majątku

F. Rozliczenia międzyokresowe czynne

background image

 

5

PASYWA BILANSU ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ

A. Kapitały własne
B. Zobowiązania podporządkowane
C. Rezerwy techniczno ubezpieczeniowe
D. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe dla 

ubezpieczeń na życie, jeżeli ryzyko lokaty 

ponosi ubezpieczający

E. Pozostałe rezerwy
F. Zobowiązania depozytowe wobec 

reasekuratorów

G. Pozostałe zobowiązania i fundusze specjalne
H. Rozliczenia międzyokresowe bierne i 

przychody przyszłych okresów

background image

 

6

OGÓLNY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT UBEZPIECZYCIELA 
 
I. Wynik techniczny ubezpieczeń majątkowych i osobowych lub 
Wynik techniczny ubezpieczeń na życie 
II. Przychody z lokat 
III. Przeniesienie przychodów z lokat w części nie zaliczonej na 

przychody  
technicznego rachunku ubezpieczeń 
IV. Koszty działalności lokacyjnej 
V. Pozostałe przychody operacyjne 
VI. Pozostałe koszty operacyjne 
VII. Wynik na działalności operacyjnej (+/-I+II+III-IV+V-VI) 
VIII. Zyski nadzwyczajne 
IX. Straty nadzwyczajne 
X. Wynik finansowy brutto (VII+VIII-IX) 
XI. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego 
XII. Wynik finansowy netto (X+/-XI) 

background image

 

7

TECHNICZNY RACHUNEK UBEZPIECZEŃ 

MAJĄTKOWYCH I OSOBOWYCH 
 
I. Składki 
II. Pozostałe przychody techniczne na udziale własnym 
III. Odszkodowania i świadczenia 
IV. Zmiany stanu innych rezerw techniczno-

ubezpieczeniowych na udziale własnym 
V. Premie i rabaty dla ubezpieczonych na udziale 

własnym, łącznie ze zmianą stanu rezerw 
VI. Koszty działalności ubezpieczeniowej 
VIII. Zmiany stanu rezerw na wyrównanie szkodowości 

(ryzyka) 
IX. Wynik techniczny do przeniesienia do ogólnego 

rachunku zysków i strat (I+II-III+/-IV+/-V-VI-VII+/-VIII) 

background image

 

8

TECHNICZNY RACHUNEK UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE 
 
I. Składki 
II. Przychody z lokat 
III. Nie zrealizowane zyski z lokat 
IV. Pozostałe przychody techniczne na udziale własnym 
V. Odszkodowania i świadczenia 
VI. Zmiany stanu innych rezerw technicznych na udziale własnym 
VII. Premie i rabaty dla ubezpieczonych na udziale własnym łącznie ze 

zmianą stanu rezerw 
VIII. Koszty działalności ubezpieczeniowej 
IX. Koszty działalności lokacyjnej 
X. Nie zrealizowane straty na lokatach 
XI. Pozostałe koszty techniczne na udziale własnym 
XII. Przeniesienie przychodów z lokat w części zarachowanej na 

przychody ogólnego rachunku zysków i strat 
XIII. Wynik techniczny (I+II+III+IV-V+/-VI+/-VII-VIII-IX-X-XI-XII) 

background image

 

9

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH 
DLA UBEZPIECZYCIELI 

 

A. Przepływy netto z działalności operacyjnej (I-II-III+IV-
V+VI-VII) 

B. Przepływy netto z działalności lokacyjnej (I-II+III-IV+V 
VI+VII+VIII-IX+X+/-XI) 

C. Przepływy netto z działalności finansowej (I-II+/-III) 

D. Nadwyżka/Zmniejszenie środków pieniężnych(A+/-B+/-
C) 

background image

 

10

Składki

• Składka przypisana brutto
• Składka przypisana na udziale 

własnym

• Składka zarobiona brutto
• Składka zarobiona na udziale 

własnym

background image

 

11

Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe obejmują następujące 
rodzaje rezerw: 

      1) rezerwę składek, 

      2) rezerwę na pokrycie ryzyka niewygasłego, 

      3) rezerwy na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia, 
w tym rezerwę na skapitalizowaną wartość rent, 

      4) rezerwy na wyrównanie szkodowości (ryzyka), 

      5) rezerwę ubezpieczeń na życie, 

      6) rezerwy ubezpieczeń na życie, jeżeli ryzyko lokaty ponosi 
ubezpieczający, 

      7) rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonych, 

      8) pozostałe rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe 
przewidziane w statucie ubezpieczyciela. 

background image

 

12

Rezerwę składek tworzy się jako składkę przypisaną - 
pomniejszoną o koszty akwizycji ubezpieczyciela - przypadającą 
na przyszłe okresy sprawozdawcze, proporcjonalnie do okresu, na 
jaki składka jest przypisana, lub w relacji do stopnia ryzyka 
przewidywanego w  następnych okresach sprawozdawczych. 

Rezerwę składek ustala się metodą indywidualną, w odniesieniu 
do każdej umowy oddzielnie. 

W rodzajach ubezpieczeń, w których występuje masowość 
zawieranych umów ubezpieczenia i mało zróżnicowana wysokość 
składki dla poszczególnych umów, a także brak istotnych zmian w 
rozkładzie czasowym zawieranych umów, rezerwy składek można 
ustalać metodą ryczałtową. 

background image

 

13

Rezerwę na pokrycie ryzyka niewygasłego tworzy się  
oddzielnie, jako uzupełnienie rezerwy składek, na 
pokrycie odszkodowań,  świadczeń i kosztów, jakie 
mogą wyniknąć z przyszłych szkód i wypadków w  
odniesieniu do umów ubezpieczenia, które nie 
wygasają z ostatnim dniem okresu sprawozdawczego. 

Rezerwa na pokrycie ryzyka niewygasłego stanowi 
różnicę pomiędzy przewidywaną wartością przyszłych 
odszkodowań, świadczeń  i kosztów, a wielkością 
rezerwy składek oraz ewentualnych składek, które w 
dalszym ciągu mogą być przypisane z tytułu tych 
umów i dotyczą tego samego  okresu ubezpieczenia. 

Rezerwę na pokrycie ryzyka niewygasłego ustala się 
metodą aktuarialną lub ryczałtową dla poszczególnych 
grup ubezpieczeń. 

background image

 

14

Rezerwę na nie wypłacone odszkodowania i 
świadczenia tworzy się w wysokości odpowiadającej 
ustalonej lub przewidywanej wielkości przyszłych 
wypłat odszkodowań i świadczeń związanych z 
zaszłymi szkodami, powiększonej o koszty likwidacji 
szkód. W szczególności dotyczy to szkód, które: 

      1) zostały zgłoszone ubezpieczycielowi i dla 
których zostały ustalone odszkodowania i świadczenia 
bądź gdy posiadane informacje pozwalają na ocenę 
wysokości odszkodowań i świadczeń, 

      2) zostały zgłoszone ubezpieczycielowi a posiadane 
informacje nie pozwalają na ocenę wysokości 
odszkodowań i świadczeń, 

      3) zaszły w okresie sprawozdawczym, lecz nie 
zostały jeszcze zgłoszone ubezpieczycielowi. 

background image

 

15

Rezerwy na nie wypłacone odszkodowania i 
świadczenia ustala się metodą indywidualną, 
aktuarialną lub ryczałtową. 

Metodę ryczałtową można stosować w rodzajach 
ubezpieczeń, w których występuje masowość szkód 
oraz mało zróżnicowana wysokość odszkodowań i 
świadczeń. 

Część rezerwy, która dotyczy kosztów likwidacji szkód, 
powinna być utworzona odrębnie dla każdej grupy 
ubezpieczeń. 

background image

 

16

Rezerwę na wyrównanie szkodowości (ryzyka) tworzy się w wysokości mającej 
zapewnić wyrównanie wahań współczynnika szkodowości w przyszłości. 

Rezerwa na wyrównanie szkodowości (ryzyka) tworzona jest dla grup 
ubezpieczeń, z wyjątkiem rezerwy dla grupy 14 działu II, w których występują lub 
mogą wystąpić istotne wahania współczynnika szkodowości. 

Rezerwę na wyrównanie szkodowości (ryzyka) tworzy się na ostatni dzień roku 
obrotowego. Rezerwę tworzy się w takiej wysokości, aby przy zmianie stanu 
rezerwy współczynnik szkodowości dla danego roku obrotowego - obliczany dla 
kwoty odszkodowań skorygowanej o zmianę tej rezerwy - był równy średniemu 
współczynnikowi szkodowości w grupach ubezpieczeń w ostatnich 5 latach 
obrotowych, z wyłączeniem danego roku,  obliczanemu bez uwzględnienia zmian 
rezerwy na wyrównanie szkodowości. W przypadku gdy ubezpieczyciel prowadzi 
działalność krócej niż 5 lat, nie  tworzy się rezerwy na wyrównanie szkodowości. 
Wielkość zmniejszenia  rezerwy nie może przekroczyć jej aktualnej wysokości, a 
wielkość  zwiększenia rezerwy nie może przekroczyć 5% składki na udziale 
własnym w grupach, w których rezerwa jest tworzona. Wielkość rezerwy na 
wyrównanie  szkodowości nie może ponadto przekroczyć 30% wypłat 
odszkodowań na udziale  własnym w danym roku obrotowym w danych grupach 
ubezpieczeń. 

Przy obliczaniu rezerwy na wyrównanie szkodowości (ryzyka) nie  ustala się 
udziału reasekuratora, chyba że umowy reasekuracyjne przewidują inaczej. 

background image

 

17

W przypadku prowadzenia ubezpieczeń w grupie 14 
działu II, ubezpieczyciel jest obowiązany do tworzenia 
rezerwy na wyrównanie szkodowości przeznaczonej 
na pokrycie ujemnego wyniku technicznego 
osiągniętego w tej grupie ubezpieczeń w roku 
obrotowym lub na wyrównanie wyższego niż 
przeciętny współczynnika szkodowości w tej grupie w  
roku obrotowym, przed uwzględnieniem zmiany stanu 
rezerw na wyrównanie szkodowości. 

background image

 

18

Rezerwę ubezpieczeń na życie tworzy się w wysokości ustalonej 
metodą aktuarialną (prospektywną lub retrospektywną), z 
możliwością uwzględnienia kosztów obsługi umów i kosztów 
związanych z wypłatą odszkodowań i świadczeń. 

W przypadku ubezpieczeń na życie kwota rezerwy na nie wypłacone 
odszkodowania i świadczenia powinna być równa kwocie należnej 
ubezpieczonym, uprawnionym lub uposażonym, powiększonej o inne 
koszty związane z wypłatą świadczeń. 

Rezerwy ubezpieczeń na życie tworzy się indywidualnie dla każdej  
umowy ubezpieczenia. Rezerwy mogą być ustalone sumarycznie dla 
określonych  grup umów ubezpieczenia, pod warunkiem że dają one 
w przybliżeniu ten  sam rezultat, co metoda indywidualna. 

Co najmniej raz na 5 lat ubezpieczyciel jest obowiązany ustalić 
wielkość rezerwy ubezpieczeń na życie metodą indywidualną. 

background image

 

19

Rezerwy ubezpieczeń na życie, jeżeli ryzyko lokaty 
ponosi ubezpieczający, tworzy się w wysokości 
wartości lokaty dokonanej zgodnie z 
postanowieniami zawartej umowy ubezpieczenia na 
życie. 

Rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonych 
tworzy się w wysokości kwot, o które powiększane 
są przyszłe świadczenia lub pomniejszane przyszłe 
składki, zgodnie z umową ubezpieczenia. 

background image

 

20

W przypadku przeniesienia umów ubezpieczenia waz z 
portfelem przekazywane są środki finansowe w 
wysokości  rezerw techniczno-ubezpieczeniowych 
odpowiednich dla przenoszonych umów.

Pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych 
powinno być równoważne co do czasu i wielkości.

Metody tworzenia rezerw techniczno 
ubezpieczeniowych:

  indywidualna
  ryczałtowa
  aktuarialna

background image

 

21

Metoda indywidualna polega na oszacowaniu szkód 
zgłoszonych ubezpieczycielowi w ramach jednej umowy.

Metoda ryczałtowa polega na zbiorczym oszacowaniu  
rezerw jako procent zbioru składki lub wartości 
wypłaconych świadczeń. Wyniki powinny być zbliżone do 
metody indywidualnej.

Metoda aktuarialna polega na ustaleniu wartości 
rezerw przy zastosowaniu metod matematyki i statystyki 
ubezpieczeniowej.

Przyjęte metody obliczania rezerw ubezpieczeniowych 
winny być stosowane w sposób ciągły, wszelkie zmiany 
powinny być uzasadnione.

background image

 

22

Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe brutto są to 
rezerwy przed uwzględnieniem udziału reasekuratora.

Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe na udziale 
własnym są to rezerwy po uwzględnieniu udziału 
reasekuratorów, nazywane inaczej funduszem 
ubezpieczeniowym.

Rezerwy techniczno-
ubezpieczeniowe 
brutto

Rezerwy techniczno-
ubezpieczeniowe na 
udziale własnym – 
fundusz 
ubezpieczeniowy

Udział reasekuratora


Document Outline