UWARUNKOWANIA 

UWARUNKOWANIA 

STANU ZDROWIA

STANU ZDROWIA

 

 

 

 

Uwarunkowania stanu 

Uwarunkowania stanu 

zdrowia

zdrowia

 - są to związki 

 - są to związki 

pomiędzy stanem zdrowia i 

pomiędzy stanem zdrowia i 

warunkami życia, pracy i 

warunkami życia, pracy i 

odpoczynku, a szczególnie z jego 

odpoczynku, a szczególnie z jego 

zachowaniami zdrowotnymi 

zachowaniami zdrowotnymi 

(stylem życia), warunkami 

(stylem życia), warunkami 

genetycznymi i środowiskowymi 

genetycznymi i środowiskowymi 

oraz korzystaniem z opieki 

oraz korzystaniem z opieki 

zdrowotnej.

zdrowotnej.

  

  

 

 

 

 

Do klasycznych uwarunkowań 

Do klasycznych uwarunkowań 

zdrowia zaliczamy:

zdrowia zaliczamy:



styl życia; 

styl życia; 



warunki środowiskowe;

warunki środowiskowe;



warunki genetyczne;

warunki genetyczne;



korzystanie ze świadczeń 

korzystanie ze świadczeń 

opieki zdrowotnej.

opieki zdrowotnej.

 

 

 

 

Obecnie uwzględnia się w coraz 

Obecnie uwzględnia się w coraz 

szerszym zakresie, znaczenie 

szerszym zakresie, znaczenie 

wielu innych uwarunkowań 

wielu innych uwarunkowań 

zdrowia z podkreśleniem roli 

zdrowia z podkreśleniem roli 

czynników zewnętrznych, do 

czynników zewnętrznych, do 

których zaliczamy:

których zaliczamy:



decyzje polityczne;

decyzje polityczne;



warunki ekonomiczne;

warunki ekonomiczne;

 

 

 

 



stan środowiska 

stan środowiska 

przyrodniczego;

przyrodniczego;



rozwój społeczny;

rozwój społeczny;



rozwój nauki i kultury.

rozwój nauki i kultury.

 

 

 

 

 

 

Do podstawowych 

Do podstawowych 

uwarunkowań zdrowia WHO 

uwarunkowań zdrowia WHO 

zalicza:

zalicza:

1. korzystanie z praw i swobód 

1. korzystanie z praw i swobód 

obywatelskich;

obywatelskich;

2. zatrudnienie;

2. zatrudnienie;

3. warunki pracy;

3. warunki pracy;

4. warunki mieszkaniowe;   

4. warunki mieszkaniowe;   

 

 

 

 

5. kondycję psychofizyczną 

5. kondycję psychofizyczną 

stosowną 

stosowną 

do wieku i płci;

do wieku i płci;

6. wykształcenie;

6. wykształcenie;

7. zaopatrzenie w żywność i 

7. zaopatrzenie w żywność i 

odpowiedni stan odżywienia;

odpowiedni stan odżywienia;

8. poczucie bezpieczeństwa;

8. poczucie bezpieczeństwa;

 

 

 

 

  

  

9. możliwość oszczędzania;

9. możliwość oszczędzania;

10. komunikację i łączność z innymi 

10. komunikację i łączność z innymi 

 

 

ludźmi;

ludźmi;

11. możliwość wypoczynku, 

11. możliwość wypoczynku, 

regeneracji 

regeneracji 

  

  

sił i rozrywki;

sił i rozrywki;

12. dostępność odpowiedniej 

12. dostępność odpowiedniej 

odzieży.

odzieży.

 

 

 

 

We Francji do podstawowych 

We Francji do podstawowych 

uwarunkowań zdrowia zalicza się:

uwarunkowań zdrowia zalicza się:



czynniki demograficzne;

czynniki demograficzne;



warunki fizyczne;

warunki fizyczne;



czynniki biologiczne;

czynniki biologiczne;



warunki społeczno - gospodarcze;

warunki społeczno - gospodarcze;



warunki polityczne;

warunki polityczne;



system opieki zdrowotnej;

system opieki zdrowotnej;



warunki kulturowe.

warunki kulturowe.

 

 

 

 

Warunki fizyczne:

Warunki fizyczne:



klimat;

klimat;



mieszkanie;

mieszkanie;



transport.

transport.

Warunki kulturowe:

Warunki kulturowe:



tradycje;

tradycje;



organizacja rodziny;

organizacja rodziny;



wykształcenie;

wykształcenie;



rozrywki.

rozrywki.

 

 

 

 

System opieki zdrowotnej:

System opieki zdrowotnej:



infrastruktura;

infrastruktura;



personel;

personel;



dostępność;

dostępność;



przepisy.

przepisy.

Warunki polityczne:

Warunki polityczne:



decentralizacja;

decentralizacja;



uwrażliwienie radnych;

uwrażliwienie radnych;



wybór priorytetów.

wybór priorytetów.

 

 

 

 

Warunki społeczno – 

Warunki społeczno – 

gospodarcze:

gospodarcze:



dochody;

dochody;



styl życia;

styl życia;



zatrudnienie;

zatrudnienie;



organizacje społeczne.

organizacje społeczne.

Czynniki biologiczne:

Czynniki biologiczne:



genetyczne;

genetyczne;



dziedziczne.

dziedziczne.

 

 

 

 

Czynniki demograficzne:

Czynniki demograficzne:



wiek badanej populacji;

wiek badanej populacji;



populacja wiejska/miejska;

populacja wiejska/miejska;



liczba urodzeń;

liczba urodzeń;



migracja.

migracja.

 

 

 

 

W Australii z punktu widzenia czynników 

W Australii z punktu widzenia czynników 

ryzyka zdrowotnego uwarunkowania 

ryzyka zdrowotnego uwarunkowania 

zdrowia podzielono na cztery grupy:

zdrowia podzielono na cztery grupy:

I - Społeczno - środowiskowe czynniki 

I - Społeczno - środowiskowe czynniki 

ryzyka:

ryzyka:



ubóstwo;

ubóstwo;



niski status społeczny;

niski status społeczny;



stresogenna praca;

stresogenna praca;

 

 

 

 



zanieczyszczone środowisko pracy;

zanieczyszczone środowisko pracy;



środowisko efektu cieplarnianego,

środowisko efektu cieplarnianego,



dyskryminację;

dyskryminację;



znaczne zróżnicowanie hierarchiczne 

znaczne zróżnicowanie hierarchiczne 

(dochody, ogólna zasobność, autorytet, 

(dochody, ogólna zasobność, autorytet, 

status społeczny, itp.);

status społeczny, itp.);



indywidualizm przy wysokiej 

indywidualizm przy wysokiej 

kompetencyjności i zasługach 

kompetencyjności i zasługach 

indywidualnych.

indywidualnych.

 

 

 

 

II - Psycho - społeczne czynniki ryzyka,  

II - Psycho - społeczne czynniki ryzyka,  

    do których zaliczamy:

    do których zaliczamy:



izolację społeczna;

izolację społeczna;



brak wsparcia społecznego;

brak wsparcia społecznego;



niewielkie powiązania społeczne;

niewielkie powiązania społeczne;



wysoki poziom samoobwiniania się;

wysoki poziom samoobwiniania się;



niski poziom percepcji 

niski poziom percepcji 

samowystarczalności;

samowystarczalności;



utrata poczucia znaczenia i celowości 

utrata poczucia znaczenia i celowości 

działania;

działania;

 

 

 

 

III - Czynniki ryzyka wynikające         

III - Czynniki ryzyka wynikające         

      z zachowań osobniczych,          

      z zachowań osobniczych,          

            do których zalicza się:

            do których zalicza się:



palenie tytoniu;

palenie tytoniu;



nieprawidłowe odżywianie;

nieprawidłowe odżywianie;



brak aktywności fizycznej;

brak aktywności fizycznej;



nadużywanie leków, alkoholu, 

nadużywanie leków, alkoholu, 

zażywanie narkotyków.

zażywanie narkotyków.

 

 

 

 

IV - Patofizjologiczne  czynniki ryzyka:

IV - Patofizjologiczne  czynniki ryzyka:



nadciśnienie tętnicze;

nadciśnienie tętnicze;



wysoki poziom cholesterolu we krwi;

wysoki poziom cholesterolu we krwi;



uwalnianie hormonów stresogennych;

uwalnianie hormonów stresogennych;



podwyższony poziom krzepliwości krwi.

podwyższony poziom krzepliwości krwi.

 

 

 

 

Wpływowa okazała się koncepcja 

Wpływowa okazała się koncepcja 

M. Lalonda. opisująca kanadyjski 

M. Lalonda. opisująca kanadyjski 

model rozpatrujący 

model rozpatrujący 

uwarunkowania zdrowia w 

uwarunkowania zdrowia w 

perspektywie XXI w.

perspektywie XXI w.

 

 

 

 

OSOBNICZE

ZACH. ZDROW.

I UMIEJĘTNOŚĆ

RADZENIA

SOBIE

BIOLOGIA I

WYPOSAZENIE

 GENETYCZNE

ŚWIADCZENIA

 ZDROWOTNE

DOCHODY

I STATUS

SPOŁECZNY

WYKSZTAŁCENIE

ŚRODOWISKO

FIZYCZNE

ŚRODOWISKO

I WARUNKI

PRACY

SIEĆ

WSPARCIA

SPOŁECZNEGO

ZDROWY

 ROZWÓJ W

 DZIECIŃSTWIE

STAN 

ZDROWIA

POPULACJI

 

 

 

 

Bank światowy w swoim raporcie 

Bank światowy w swoim raporcie 

na temat zdrowia uznał, że stan 

na temat zdrowia uznał, że stan 

zdrowia jest funkcją:

zdrowia jest funkcją:



stanu zamożności;

stanu zamożności;



wykształcenia.

wykształcenia.

 

 

 

 

Społeczne uwarunkowania 

Społeczne uwarunkowania 

zdrowia:

zdrowia:

1.

1.

Znaczenie zróżnicowania 

Znaczenie zróżnicowania 

społecznego.

społecznego.

2.

2.

Stres.

Stres.

3.

3.

Wczesny okres życia.

Wczesny okres życia.

4.

4.

Wykluczenie społeczne.

Wykluczenie społeczne.

5.

5.

Praca. Bezrobocie.

Praca. Bezrobocie.

6.

6.

Wsparcie społeczne.

Wsparcie społeczne.

 

 

 

 

6.

6.

Uzależnienia.

Uzależnienia.

7.

7.

Żywność.

Żywność.

8.

8.

Transport.

Transport.