Związek rehabilitacji z naukami medycznymi, humanistycznymi i z naukami o kulturze fizycznej. Znaczenie fizjoprofilaktyki w życiu społecznym.

OGÓLNA DEFINICJA REHABILITACJI

Rehabilitację można zdefiniować jako złożony proces społeczno-
medyczny,

dzięki

któremu

możliwy

jest

powrót

niepełnosprawnego  człowieka  do  życia  w  społeczeństwie.
Oznacza  to  m.in.  szansę  na  pracę  we  wcześniej  wykonywanym
zawodzie lub, jeśli nie jest to realne, zdobycie innych kwalifikacji
zawodowych,  uwzględniających  możliwości  zdrowotne  pacjenta.
Jednym  zdaniem:  celem  rehabilitacji  jest  przywrócenie  choremu
jak największej sprawności.

Aby  proces  rehabilitacji  przebiegał  prawidłowo,
nieodzowna  jest  ścisła  współpraca  specjalistów
medycznych  i  fachowców  z  innych  dziedzin.  W
skład  takiego  zespołu  rehabilitacyjnego  powinni
wejść:

  lekarze
  fizjoterapeuci
  psychologowie
  socjologowie
  terapeuci zajęciowi (usprawnienie przez pracę)
  pedagodzy (w przypadku dzieci i młodzieży)
  asystenci socjalni (sprawy socjalne pacjentów)
  instruktorzy zawodów (wyuczanie nowego zawodu)
  pielęgniarki
  technicy-protetycy (zaopatrzenie w sprzęt

rehabilitacyjno-ortopedyczny)

INTERDYSCYPLINARNOŚĆ
REHABILITACJI

W medycynie klinicznej można wyróżnić cztery
zasadnicze sposoby postępowania terapeutycznego:

 chirurgiczne- leczenie operacyjne

 farmakologiczne - leczenie za pomocą środków

chemicznych

 psychoterapia-oddziaływanie na psychikę chorego

 fizjoterapia- leczenie za pomocą różnych rodzajów

energii

Farmakoterapia

bardzo

szeroko

rozpowszechniona  metoda,  głównie  wśród
zachowawczych  specjalności  klinicznych.  W
przypadku  chorych  przewlekle  daje  możliwość
przyzwyczajenia

lub

uzależnienia.

Psychoterapia  -  metoda  bardzo  szeroko
stosowana,  dająca  pozytywne  efekty  przy
właściwym  doborze  metody  terapeutycznej.  U
niektórych  chorych  często  jedyna  z  wyboru
metoda

leczenia.

Fizjoterapia - jedna z najstarszych metod
leczenia, pozwalająca na osiągnięcie dobrych
efektów

terapeutycznych,

szczególnie

chorobach przewlekłych i bólowych.

Odpowiednio  dobrane  treści  rehabilitacji,  w
zależności  od  rodzaju  dysfunkcji  (narządów
układów  czy  też  całego  ustroju),  znajdują
zastosowanie

wszystkich

specjalnościach

klinicznych.  W  zależności  od  potrzeb  chorych
stosuje  się  równocześnie  wszystkie  wymienione
metody  leczenia.  Dobiera  się  jedynie  ilościowo  i
jakościowo  odpowiednio  do  procesu  chorobowego
lub etapu zdrowienia rodzaje zabiegów.

Interdyscyplinarność rehabilitacji polega na

ścisłym

współdziałaniu

fizjoterapeutów

(techników fizjoterapii, licencjatów i magistrów

fizjoterapii) z lekarzem specjalistą rehabilitacji

czy medycyny fizykalnej i balneoklimatologii i

konstruktorem

aparatów

czy

urządzeń

rehabilitacyjnych.

Fizjoterapeuta musi mieć pisemne zlecenie

wydane przez lekarza po specjalistycznej

diagnozie lekarskiej, z uwzględnienie chorób

współistniejących i podjęciu przez lekarza decyzji

uwzględniającej wskazania i przeciwwskazania do

ich stosowania. Rehabilitacja w specjalistycznych

dyscyplinach klinicznych przebiega równolegle

do ich swoistego leczenia.

PODSUMOWANIE

Rehabilitacja  lecznicza  ma  szerokie  zastosowanie  jest
bowiem  wykorzystywana  niemal  w  każdej  dziedzinie
medycyny.  Do niedawna najczęściej stosowana była w
dysfunkcjach

narządu

ruchu

chorobach

neurologicznych. Obecnie leczenie usprawniające
dotyczy

także

chorób

kardiologicznych,

pulmonologicznych

(związanych

układem

oddechowym),

reumatologicznych,

psychicznych.

Również inne, rzadsze przypadki wymagają wdrążenia
rehabilitacji. Wymienić należy tu np. usprawnianie
osób z zaburzeniami słuchu i wzroku, w schorzeniach
ginekologicznych, położnictwie.

Proces rehabilitacji przebiega tym sprawniej,

im pacjent jest bardziej przekonany do

konieczności uczestniczenia w nim. Pełna

akceptacja tego faktu przez chorego i jego

pozytywne nastawienie psychiczne znacznie

pogłębiają współpracę na linii pacjent-

rehabilitant, co przyspiesza zamierzone

efekty.

Bardzo ważne jest, aby chory jak najszybciej

otrzymał odpowiedni sprzęt pomocniczy,

rehabilitacyjno-ortopedyczny, niezbędny do

jego samodzielnego funkcjonowania.

Chory powinien także mieć orientację w

zakresie swojej dalszej pracy zawodowej lub

ewentualnej zmiany kwalifikacji.

W każdym przypadku ważny jest udział

rodziny lub opiekunów pacjenta w procesie

rehabilitacji, po wyjściu chorego ze szpitala

bowiem to właśnie oni powinni kontynuować

jego czynne lub bierne usprawnianie w domu,

sprawować

bezpośrednią

opiekę

pielęgnacyjną czy też psychologiczną. Ludzie

po powrocie do domu, w rodzinnej atmosferze

troski i czułości, znacznie szybciej dochodzą

do sprawności, zwłaszcza gdy czują się

potrzebni innym. Oczywiście zarówno chorzy,

jak i rodzina muszą być poinformowani przez

rehabilitanta o potrzebie dalszej kontynuacji

usprawniania w domu, a więc o tym, jakiego

rodzaju ćwiczenia wykonywać, jaki sprzęt

wykorzystywać itp.

OGÓLNA DEFINICJA KULTURY

FIZYCZNEJ

Kultura fizyczna - to ogół zachowań
przebiegających

według

przyjętych

danym środowisku społecznym reguł i norm
postępowania a mających na celu dbałość o
zdrowie człowieka, o poprawę jego postawy,
prawidłowy rozwój psychofizyczny, a w
szczególności

poprawę

sprawności

ruchowej i takich cech jak koordynacja,
wydolność,

wytrzymałość,

zwinność,

gibkość, moc czy siła.

Człowiek jako istota ludzka, pośród innych organizmów

żywych przychodzi na świat najsłabiej przystosowany do

samodzielnego życia a proces przysposabiania go do

samodzielnego funkcjonowania zajmuje blisko ¼ czasu

trwania całego życia. Tak długi okres przystosowawczy

niekorzystny w życiu innych gatunków, w przypadku

człowieka stwarza wyjątkową szansę na kształtowanie w

ciągu

życia

najrozmaitszych

mechanizmów

przystosowawczych.

Organizm

człowieka

jest

doskonałym materiałem plastycznym, który odpowiednio

kształtowany będzie się charakteryzował pełnią sił

witalnych i doskonałą wydolnością psychofizyczną.

W życiu człowieka można wyróżnić

trzy podstawowe okresy:

1. Młodość (anafaza) charakteryzująca się

przewagą zmian konstrukcyjnych nad

destrukcyjnymi w organizmie.

2. Dojrzałość (mezofaza) gdzie zmiany

konstrukcyjne zrównują się z

destrukcyjnymi.

3. Starość (katafaza) gdzie dominują

procesy destrukcyjne nad konstrukcyjnymi.

Życie we współczesnym świecie niesie

wiele zagrożeń. Komputeryzacja, osiadły

tryb życia itp. powodują mimowolne

odchodzenie od utartego przez wieki trybu

życia, a co za tym idzie powoduje spadek

sprawności fizycznej. Zapobiegać temu

zjawisku

można

poprzez

aktywność

ruchową. Odpowiednia stymulacja pobudza

czynności organizmu a w konsekwencji

jego rozwój. Efektem aktywności ruchowej

są zmiany w organizmie powodujące

rozwój tkanki mięśniowej, wzmocnienie

układu

kostno-szkieletowego,

oddechowego i nerwowego.

Człowiek jako istota rozumna zawsze cenił

sobie zdrowie, piękno, które realizował

poprzez zwiększenie możliwości własnego

ciała. Urzeczywistnienie tych wartości

osiąga poprzez różne formy uczestnictwa

w kulturze fizycznej. Formy te dawniej

słabo zróżnicowane, na przestrzeni dziejów

uległy procesowi specjalizacji. Zmieniały

się też cele, jakie sobie człowiek wyznaczał

a to powodowało też zmiany w strukturze

organizacyjno-intelektualnej służącej do

osiągnięcia znacznego celu.

Wśród form uczestnictwa w kulturze fizycznej wyróżnia się

wychowanie fizyczne jako podstawa systemu kultury

fizycznej, spełniająca podwójną rolę: zaspakajać doraźne

potrzeby dzieci i młodzieży w zakresie fizycznego rozwoju

oraz przygotowuje do dbałości o ciało po ustaniu procesu

wychowawczego, a więc niejako jest fachowym wstępem

do korzystania z pozostałych form uczestnictwa, jakimi są

rekreacja i sport. Możemy mówić też o ścisłym związku

wychowania fizycznego z rehabilitacją ruchowa w zakresie

korektywy. Oprócz tego wspólnym zadaniem wychowania

fizycznego

nowoczesnej

rehabilitacji

jest

fizjoprofilaktyka. Profilaktyczno – terapeutyczne wartości

różnych form rekreacji są też powodem licznych ich

zastosowań jako środka postępowania rehabilitacyjnego.

Sport inwalidów i rehabilitacja zdrowotna sportowców

świadczą również o występowaniu powiązań między tymi

odległymi od siebie formami uczestnictwa w kulturze

fizycznej. W ten sposób profilaktyczno-terapeutyczne

wartości

ćwiczeń

fizycznych

znajdują

szerokie

zastosowanie w medycynie, kultura fizyczna zaś w

osiągnięciach

medycyny

uzyskuje

potwierdzenie

znaczenia aktywności fizycznej w kształtowaniu zdrowia.

FIZJOPROFILAKTYKA

Fizjoprofilaktyka to zespół działań

zapobiegających

rozwijaniu

się

choroby, skrzywienia kręgosłupa bądź

zwykłej wady postawy. Najczęściej są

to ćwiczenia gimnastyczne, czynne

lub bierne, wspomagane lub oporowe,

wykonywane z pomocą terapeuty lub

samodzielnie. Mogą być też połączone

z masażem lub innymi zabiegami

terapeutycznymi, w zależności od

indywidualnych potrzeb.

Istnieje cały szereg ćwiczeń wzmacniających,

relaksujących

rozciągających,

wykorzystaniem

rozmaitych

przyborów

gimnastcznych. Właściwy dobór ćwiczeń może

skutecznie zapobiegać bólom kręgosłupa,

hamować rozwój zmian zwyrodnieniowych,

korygować wady postawy, a także boczne

skrzywienia. W szczególności siedzący tryb

życia jest mocno narażony na szybkie

pojawienie się problemów z kręgosłupem.

Ćwiczenia

gimnastyczne

są

wówczas

niezbędne dla zachowania właściwej postawy i

utrzymania całego ciała w zdrowiu.

Document Outline