stenoza aortalna

Klinika Nadciśnienia 
Tętniczego AM Warszawa

 

 

Etiologia



zwyrodnienie reumatyczne



zwyrodnienie zastawki 
dwupłatkowej



idiopatyczne zwyrodnienie 
starcze



sporadycznie wrodzona stenoza aortalna

 

 

Patofizjologia



zwężenie drogi odpływu z 
lewej komory



obciążenie ciśnieniowe LK



wyrównawczy przerost LK 



w okresie schyłkowym pogorszenie funkcji 
skurczowej LK i jej rozstrzeń

 

 

Zaawansowanie 

stenozy 

aortalnej



pole powierzchni prawidłowej 
zastawki 3-4cm

2



niewielka
>1,5cm

2



umiarkowana

1,5-1,0cm

2



ciasna 

<1,0cm

2

zwykle odpowiada temu średni 
skurczowy gradient aortalny 
>50mmHg

 

 

Historia 

naturalna



narastanie zwężenia średnio 0,12cm2 rocznie 
(0,1-0,3)



nie jest możliwe przewidzenie tempa progresji u 
konkretnego chorego



przebieg łagodny do czasu 
wystąpienia objawów, po 
pojawieniu się objawów okres 
przeżycia ok. 2-3 lata



mechanizm śmierci - w dużej 
części nagłe zgony

 

 

Objawy 

podmiotowe



Zależne od niedostatecznego 
rzutu minutowego serca 
(najczęściej wysiłkowe)



dławica piersiowa



zasłabnięcia/ utraty 
przytomności

 

 

Objawy 

podmiotowe



Zależne od podwyższenia 
ciśnień napełniania lewej 
komory



duszność wysiłkowa - wynik 
dysfunkcji rozkurczowej LK



duszność spoczynkowa - objaw 
późny - upośledzenie 
kurczliwości LK

 

 

Objawy 

przedmiotowe



Niska amplituda tętna 
obwodowego (pulsus parvus et 
tardus)



Szmer skurczowy o 
charakterze wyrzutowym

 

 

Badania 

dodatkowe



EKG - cechy przerostu lewej 
komory



Radiogram klp - do późnego 
okresu najczęściej niezmieniony, 
w okresie schyłkowym cechy 
zastoju żylnego w krążeniu małym



Echokardiogram - rozpoznanie/ 
otwierdzenie i ocena 
zaawansowania wady

 

 

Prawidlowe ekg

 

 

Prawidlowe ekg

 

 

Prawidlowe ekg

 

 

EKG - przerost 

lewej komory

 

 

EKG - przerost 

lewej komory

 

 

 

 

 

 

Kryteria 

kwalifikacji do 

leczenia 

operacyjnego 



obecność dolegliwości 
(dławica, zasłabnięcia, 
duszność) u chorego z ciasną 
stenozą aortalną



nie operuje się chorych 
bezobjawowych

 

 

Recommendations for Aortic Valve Replacement in Aortic Stenosis

Indication
Class

1. Symptomatic patients with severe AS.

I

2. Patients with severe AS undergoing coronary artery bypass surgery.

I

3. Patients with severe AS undergoing surgery on the aorta or other heart 
valves.

I

4. Patients with moderate AS undergoing coronary artery bypass surgery or 
surgery 

on the aorta or other heart valves .

IIa

5. Asymptomatic patients with severe AS and

LV systolic dysfunction

IIa

Abnormal response to exercise (eg, hypotension)
IIa
Ventricular tachycardia

IIb

Marked or excessive LV hypertrophy (15 mm)

IIb

Valve area <0.6 cm

2

IIb

6. Prevention of sudden death in asymptomatic patients with none of the 
findings listed under indication 5.

III

 

 

Sposoby 

leczenia 

operacyjnego



wszczepienie protezy 
zastawkowej (AVR)



sporadycznie plastyka 
natywnej zastawki (zwykle w 
postaci wrodzonej)



metoda doraźnego odciążenia lewej 
komory - przezskórna komisurotomia 
balonowa

 

 

•Leczenie 

zachowawcze



brak jest skutecznych metod 
leczenia farmakologicznego



brak objawów - nie ma 
wskazań do leczenie



obecne objawy - jest to 
wskazaniem do leczenia 
operacyjnego

 

 

Leczenie 

zachowawcze



profilaktyka infekcyjnego 
zapalenia wsierdzia



?? być może eliminacja czynników 
ryzyka rozwoju miażdżycy 
spowalnia rozwój AS w postaci 
idiopatycznego zwapnienia 
starczego ??