1 | 

S t r o n a

 

 

Występowanie bakterii mlekowych w mikroflorze przewodu pokarmowego człowieka 
 
 
Trawienie i wchłanianie substancji pokarmowych   
 

  Podstawowymi czynnościami układu pokarmowego jest trawienie i wchłanianie substancji pokarmowych 
 
Układ pokarmowy 
o 

Rozpoczyna  się  od  jamy  ustnej,  potem  poprzez  gardło  i  przełyk  pokarm  dociera  do  żołądka,  z  niego 
przechodzi do jelita cienkiego.   

o 

Niestrawione resztki przesuwane są poprzez jelito grube do odbytu.   

o 

Długość tej drogi wynosi 8-9 metrów. 

 
 

Dzieli się na kilka połączonych ze sobą odcinków: 
  jama ustna   
  gardło   
  przełyk   
  żołądek   
  jelito cienkie   
  jelito grube   
Liczba  drobnoustrojów  zasiedlających  zależy  od  miejsca  ich  zasiedlenia  w  kolejnych  odcinkach  przewodu 

pokarmowego. 

 
 

Mikroflora autochtoniczna 



 

Naturalna mikroflora człowieka bytuje zarówno na zewnętrznych powierzchniach ciała jak i wewnątrz.   



  Jest  to  tzw.  mikroflora  autochtoniczna,  której  obecność  odgrywa  bardzo  ważną  rolę  w  utrzymywaniu 

zdrowia i prawidłowych funkcji organizmu.   

Skład ilościowy i jakościowy mikroflory autochtonicznej zależy od warunków środowiskowych, stanu zdrowia 

(np. kuracji antybiotykowej, infekcji), sposobu żywienia, jak również od trybu życia (np. stresu). 

 
 

Ślina   

  W trawieniu i przesuwaniu pokarmów niezbędne jest wydzielanie przez gruczoły trawienne enzymów i 

śluzu.   

  Pierwszą taką wydzieliną jest ślina, tworzona w śliniankach.   
  Oprócz  funkcji  trawiennej  (zawiera  w  sobie  enzym  amylazę  trawiącą  skrobię)  pełni  również  rolę 

ochronną, ma bowiem właściwości bakteriobójcze i nawilża jamę ustną, chroniąc   
ją przed twardymi składnikami pokarmu. 

  pH 6,7 - 6,8   
  - około 10

3

 jtk / cm

3

   

 
 

 

2 | 

S t r o n a

 

 

Sok żołądkowy 



 

Jest  mieszaniną  kwasu  solnego,  wody  i  czynnika  wewnętrznego  wydzielanego  przez  komórki 
okładzinowe oraz pepsynogenu (komórki główne) i śluzu (komórki śluzowe).   



 

Pepsynogen jest nieaktywnym  enzymem ulegającym uczynnieniu do pepsyny w środowisku kwaśnym 
zapewnianym przez kwas solny. Pepsyna bierze udział w trawieniu białek.   



 

Wydzielany  przez  niektóre  komórki  śluz  ma  podstawowe  znaczenie  dla  ochrony  błony  śluzowej 
żołądka przed "agresywnym" wpływem kwasu. 



 

Żołądek - u zdrowego człowieka jest to miejsce prawie sterylne (pH 1,2 - 3).   



 

Znajduje się tam nie więcej niż 10

2

 - 10

3

 jtk/g przy średnim pH < 3.   



 

Są  to  głównie  drobnoustroje  względnie  beztlenowe  Gram(+):  Lactobacillus,  Streptococcus, 
Enterobacterium i drożdże.   



 

Niektóre bakterie są chronione przed pH żołądka cząstkami pokarmu i dzięki temu mogą „przebić” się 
do jelit.   



 

W  stanach  chorobowych,  gdy  żołądek  jest  "odkwaszony"  (pH  bliskie  lub  ponad  7),  przestaje  on  być 
naturalną barierą chroniącą przewód pokarmowy przed drobnoustrojami z zewnątrz.   

 
 

Wątroba   

  Jedną z funkcji wątroby jest wydzielanie żółci.   
  Żółć nie spływa bezpośrednio do dwunastnicy, ale gromadzi się w pęcherzyku żółciowym.   
  Główna droga wyprowadzająca żółć nosi nazwę przewodu żółciowego. 

 
 

Jelita   



 

Enzymy trawienne znajdują się również w samych jelitach.   



 

Żółć jest mieszaniną wody, kwasów żółciowych, cholesterolu, bilirubiny i innych substancji.   



 

Sole żółciowe odgrywają bardzo dużą rolę w trawieniu tłuszczów i rozpuszczalnych w nich witamin.   



 

Żółć  spływa  najpierw  do  pęcherzyka  żółciowego,  gdzie  jest  zagęszczana  (do  20  razy).  W  momencie 
pojawienia  się  w  jelicie  pokarmów,  zwłaszcza  z  dużą  zawartością  tłuszczów,  skurcz  pęcherzyka 
uwalnia zgromadzoną żółć do dwunastnicy. 



  pH alkaliczne 



  jelito  czcze  -  znajduje  się  tam  do  10

5

  jtk/g  treści  pokarmowej,  w  tym  głównie:  Bifidobacterium, 

Streptococcus, Bacteroides, drożdże.   



 

jelito  kręte  -  znajduje  się  tam  do  10

9

  jtk/g  treści  pokarmowej,  w  tym  głownie:  Bifidobacterium, 

Enterobacterium, Streptococcus, Clostridium, Bacteroides, drożdże.   



  jelito  grube  -  znajduje  się  tam  około  10

10

  -  10

11

  jtk/g  treści  pokarmowej,  w  tym  głównie  ścisłe 

beztlenowce  Gram(+)  i  Gram(-):  Streptococcus,  Eubacterium,  Bacteroides,  Bifidobacterium, 
Clostridium, Lactobacillus, Enterobacterium, drożdże.   

 
Podstawowe funkcje mikroflory jelitowej 
o 

degradacja resztek pożywienia (oligosacharydów, pektyn, hemiceluloz, peptydów, lipidów) 

o  biosynteza  witamin:  biotyny,  ryboflawiny,  kobalaminy,  pirydoksyny,  folacyny,  kwasu  pantotenowego, 

witaminy  K.  Synteza  jelitowa  pokrywa  część  zapotrzebowania  organizmu  na  te  witaminy,  dlatego 
długotrwałe kuracje antybiotykowe mogą doprowadzić do niedoborów witamin z grupy B. 

o 

ochrona  przed  zagrożeniem  ze  strony  bakterii  chorobotwórczych  -  wytwarzanie  bakteriocyn,  kwasu 
mlekowego  lub  H

2

O

2

.  Bakterie  stymulują  układ  immunologiczny  organizmu  do  produkcji  przeciwciał 

zwalczających specyficzne patogenny. 

3 | 

S t r o n a

 

 

 
 

Trzustka   



 

Jest prawdziwą "fabryką" enzymów.   



 

Narząd ten wydziela na dobę do 4 litrów soku, w którym znajdują się enzymy trawiące białka, tłuszcze i 
skrobię.   



 

W  przeciwieństwie  do  żołądka  wydzielina  ta  ma  odczyn  zasadowy,  dzięki  zawartym  w  niej 
wodorowęglanom.   



 

Trzustka oprócz enzymów wydziela również hormony; najważniejsze z nich to insulina i glukagon. 

 
 

Stolec   

  Gatunkiem bakterii obecnym w stolcu dziecka karmionego piersią są Bifidobacterium, szczególnie Bif. 

bifidum (99 % populacji przy pH stolca 4,5 - 5,5).   

  W stolcu dziecka karmionego dietą mieszaną skład mikroflory przewodu pokarmowego ulega zmianie.   

Wciąż dominują bifidobakterie (Bif. longum i Bif. adolescentis), to jednak pH wzrasta do 7, co świadczy 
o obecności mikroflory patogennej.   

  Podobnie jest w przypadku ludzi dorosłych.