background image

M I C H A Ł   S T R U Ż Y K G R 4 8

Leczenie wstrząsu 

kardiogennego

background image

Wstrząs to stan bezpośredniego zagrożenia życia , 

który charakteryzuje się uogólnionym zmniejszeniem 
przepływu obwodowego krwi (hipoperfuzją) 
powodującym niedotlenienie tkanek (hipoksję). 
Najczęściej towarzyszy temu obniżenie ciśnienia 
tętniczego (hipotensja), które jednak może być 
prawidłowe (a nawet podwyższone) w początkowej 
fazie wstrząsy (zwanej wstrząsem skompensowanym)

background image

Wstrząs kardiogenny

Spowodowany zaburzeniem czynności serca lub 

zmianami w dużych naczyniach powodującymi 
zmniejszenie rzutu serca

background image

Przyczyny

Uszkodzenie mięśnia sercowego

Zaburzenia rytmu serca

Ostre uszkodzenie zastawek serca

Tamponada serca

Zakrzepica i guzy jam serca

Zator tętnicy płucnej

Rozwarstwienie aorty

Prężna odma opłucnowa

background image

Leczenie

1.

ODSTAWIC leki obnizajace ciśnienie ( B-blocker, 
ACEI itp.)

2.

W razie częstoskurczu komorowego, migotania 
bądź trzepotania przedsionków (albo innego 
częstoskurczu nadkomorowego powodującego 
wstrząs, co jest rzadsze) Wykonaj kardiowersję

background image

3. U chorych z bradykardia rozważ podanie atropiny  

i.v 0,5-1,0 mg i elektrostymulacje serca

4. U chorych bez objawów przewodnienia i zastoju w 

krążeniu płucnym przetaczamy płyny aby osiągnąć 
maksymalne wypełnienie lewej komory (istotne 
zwłaszcza przy upośledzeniu czynnosci komory 
prawej). Zacznij od250 ml 0,9% NaCl przez 10 min, 
należy kontynuować podawanie płynów ale w 
wolniejszym tempie. 

background image

5. Podaj lek inotropowy w ciągłym wlewie i.v –

dopamine lub dobutaminę.

6. Dalej jest hipotensja  obkurczanie naczyń 

Noradrenalina 0,2-1,0ug/kg/min

7. U chorych z zastojem w krążeniu płucnym lub z 

obrzękami obwodowymi gdy cisnienie tętnicze 

>90mmHg dodajemy driuretyk pętlowy

8. U chorych z zastojem w krążeniu płucnym przy 

ciśnieniu >110 mmHg dodajemy lek rozszerzający 

naczynia ( nitroglicerynę 10-20ug/min co 3-5min o 

5-10 zwiekszamy do max 200ug.

background image

Leczenie przyczynowe

1 Jeżeli przyczyna jest ostry zespól wieńcowy 

rewaskularyzacji zabiegowej

2 Mechaniczne powikłania zawału 

kardiochirurgiczne leczenie

3 Tamponada serca  perikardiocenteza
4 Prężna odma opłucnowa  odbarczenie
5 Zatorowość płucna  leki fibrynolityczne i 

przeciwkrzepliwe

background image

Jeżeli przyczyna jest odwracalna (ostry zespół 

wieńcowy, zapalenie mięśnia sercowego)  rozważ 
zastosowanie kontrapulsacji wewnątrz aortalnej 

Monitoruj i popraw komfort pacjenta:

-

Podaj tlen

-

Utrzymuj drożność dróg oddechowych

-

Nie podnoś nóg chorego

-

Chroń przed utrata ciepła

background image

Przypadeczek

41-letnia kobieta została przeniesiona do Kliniki ze 
Szpitala Chorób Infekcyjnych z rozpoznaniem świeżego 
zawału ściany przedniej i przegrody międzykomorowej 
serca. Chorą hospitalizowano przed 2 dniami z powodu 
utrzymujących się od 4 dni gorączki [39–41°C], 
wymiotów, biegunki, bólu mięśni i stawów; wysunięto 
podejrzenie zakażenia żołądkowo-jelitowego.

Po kilku godzinach od przyjęcia do Kliniki nastąpiło 
nagłe pogorszenie stanu klinicznego chorej; odczuwała 
duszność, była przytomna, ale kontakt z nią był 
utrudniony.

http://www.mp.pl/artykuly/28540

background image

Stwierdzono:

w badaniu przedmiotowym

– przyśpieszony oddech

– sinicę obwodową

– początkowo bradykardię 40/min, następnie 

przyśpieszenie tętna do 180/min

– ciśnienie tętnicze 80/60 mm Hg

– dolny brzeg wątroby wystawał 3 cm poniżej 

prawego łuku żebrowego

– liczne rzężenia drobno- i średniobańkowe

obustronnie nad polami płucnymi

background image

w badaniach pomocniczych

– erytrocyty 3,1 T/l, hemoglobina 9,7 g/dl, hematokryt 28%, 

leukocyty 10,6 G/l

– fibrynogen 4,5 g/l (norma 1,8–3,5)

– CK-MB 329 ng/ml (norma =<3,6), troponina I 50 ng/ml (=<0,1 

ng/ml)

– dimer D 9,5 µg/ml (norma <0,5)

– proBNP 2431 pg/ml (norma <125)

– AST 1700 j./l (norma <38), ALT 1170 j./l (norma <35)

– kreatynina 174 µmol/l (norma 53–115)

– glukoza 14,7 mmol/l

– gazometria krwi tętniczej – PaO

2

52,4 mm Hg, PaCO

2

16,8 mm 

Hg

– EKG – trwały częstoskurcz komorowy

– diureza 20 ml/h. Zastosowano leczenie dopaminą, 

nitrogliceryną, heparyną niefrakcjonowaną i glikokortykosteroidem.

background image

W rozpoznaniu różnicowym uwzględniono przede wszystkim:

1) świeży zawał serca – za takim rozpoznaniem przemawiały 

zwiększone stężenia CK-MB i troponiny I, choć mogły też 

wskazywać na zapalenie mięśnia sercowego lub zatorowość płucną

2) masywną zatorowość płucną – przeciwko temu rozpoznaniu 

przemawia tylko nieco zwiększone stężenie dimeru D (nieznaczny 

wzrost stężenia dimeru D w surowicy może być związany z ostrym 

zespołem wieńcowym lub reakcją zapalną)

3) piorunujące zapalenie mięśnia sercowego

4) wstrząs septyczny.

Zwiększone stężenie NT-proBNP świadczyło o niewydolności serca, 

zwiększone stężenie kreatyniny – o dysfunkcji nerek, zwiększona 

aktywność aminotransferaz – o niewydolności wątroby, 

a hipoksemia – o niewydolności oddechowej.

Przyczyną zwiększonego stężenia fibrynogenu mógł być ostry zespół 

wieńcowy lub proces zapalny.

background image

Rozpoznanie wstępne: Świeży zawał serca 

powikłany wstrząsem kardiogennym

i obrzękiem płuc.

Z powodu częstoskurczu komorowego wykonano kardiowersję elektryczną, po której 

w EKG ujawnił się rytm węzłowy o częstotliwości 88/min z uniesieniem odcinka ST 

Ze względu na ciężką ostrą niewydolność serca chorej wprowadzono balon do 

kontrapulsacji wewnątrzaortalnej i zastosowano we wlewie dożylnym: dopaminę (2–

15 µg/kg/min), dobutaminę (2–10 µg/kg/min) oraz heparynę niefrakcjonowaną 

(wstrzyknięcie 5000 j. i następnie 1000 j./h pod kontrolą APTT z wydłużeniem 1,5–

2,5 razy). Z uwagi na zwiększone stężenie kreatyniny oraz decyzję o wykonaniu 

koronarografii nie stosowano heparyny drobnocząsteczkowej. Ze względu na 

utrzymujący się zastój w krążeniu małym, po uzyskaniu ciśnienia tętniczego 

zapewniającego diurezę, zastosowano dożylnie furosemid (20–40 mg, a następnie 

w dawce zależności od stanu klinicznego i diurezy). Ponadto zastosowano:

1) metyloprednizolon (1,0 g i.v.), a następnie prednizon 60 mg/d, oraz preparat 

immunoglobulin (6,0 g/d i.v. przez kolejne 3 doby) – z powodu podejrzenia 

zapalenia mięśnia sercowego

2) omeprazol 40 mg i.v. – jako profilaktykę owrzodzeń stresowych żołądka

3) imipenem 0,5 g co 8 godzin i.v. i metronidazol 0,5 g co 8 godzin i.v. – z powodu 

podejrzenia sepsy bakteryjnej

4) insulinę krótko działającą we wlewie i.v. pod kontrolą glikemii – w celu 

opanowania hiperglikemii (co poprawia rokowanie).

background image

Leczenie nadciśnienia w stanach nagłych i 

pilnych

O sposobie postępowania decydują:

Wysokość ciśnienia chorego

Rodzaj powikłań narządowych

Wiek chorego

Choroby współistniejące

W stanach naglących takich jak obrzęk płuc encefalopatia 

nadciśnieniowa lub rozwarstwienie aorty, konieczne jest 
natychmiastowe obniżenie ciśnienia tętniczego. W tym 
celu najczęściej stosuje się leki hipotensyjne pozajelitowo 
najczęściej w ciągłym wlewie i.v .

background image
background image
background image

Nitroprusydek sodu

Dawka 0,25-10 ug/kg/min we wlewie i.v (dawka max tylko 

przez 10 minut)

Początek działania natychmiastowy

Wskazania:

1.

Większość stanów nagłych

2.

Zachować ostrożność w przypadku podwyższonego ciśnienia 

wewnątrzczaszkowego i azotemii

W organizmie uwalnia tlenek azotu, NO, który powoduje 

rozszerzenie tętniczek przedwłosowatych oraz 

zawłosowatych naczyń żylnych. Jest przekształcany do 

cyjanku i tiocyjanku który się akumuluje!!!! Należy często 

kontrolować ciśnienie krwi u pacjenta i co 72 godziny 

monitorować poziom cyjanków by zapobiec zatruciu.

background image

Nikardypina

Dawka 5-15 mg/h i.v

Początek działania 5-10 min.

Wskazania:

1.

Większość stanów nagłych z wyjątkiem ostrej 
niewydolności serca i należy uważać w przypadku 
niedokrwienia mięśnia sercowego.

Lek łączy się z kanałami wapniowymi w mięśniach 
gładkich oraz sercu zmienia ich budowę w sposób 
zapobiegający przechodzeniu jonów wapnia.

background image

Fenoldopam

Dawka 0,1-0,3 ug/kg/min we wlewie i.v

Początek działania: <5min.

Wskazania:

1.

Większość stanów nagłych ostrożnie w przypadku 

jaskry

Działa jako agonista receptorów podobnych do 

dopaminowych D1 z umiarkowanym powinowadztwem

do receptorów α1-adrenergicznych. Rozszerza tętniczki 

w systemowym łożysku naczyniowym (naczynia 

wieńcowe, nerkowe i krezkowe). Może obniżać poziom 

K wiec należy go monitorować co 6 godzin.

background image

Nitrogliceryna

Dawka 5-100 ug/min we wlewie i.v

Poczatek działania 2-5 min.

Wskazania:

1.

Niedokrwienie mięśnia sercowego

Powodują uwalnianie tlenku azotu w komórkach 
naczyń mięśni gładkich prawdopodobnie z procesie 
tym uczestniczy dehydrogenaza aldehydowa

background image

Enalaprylat

Dawka 1,25-5 mg i.v co 6 h

Początek działania 15-30 min.

Wskazania:

1.

Ostra niewydolność lewokomorowa

2.

Nie wskazany w świeżym zawale

Jest inhibitorem enzymu konwertującego 
angiotensynę zapobiega wiec wytworzeniu 
angiotensny II aktywującej receptor AT1 oraz 
rozkładowi bradykininy. 

background image

Dihydralazyna

Dawka 10-20 mg i.v

Poczatek działania 10-20min.

Wskazania:

1.

Rzucawka

Obniża przede wszystkim ciśnienie rozkurczowe 
rozszerzając bezpośrednio tętniczki obwodowe, 
rozszerza naczynia krwionośne

[

,

zwiększa przepływ 

krwi oraz zmniejsza obciążenie następcze.

background image

Labetalol

Dawka 20-80 mg i.v we wstrzyknieciach co 10 min 
lub 0,5-2,0 mg/min we wlewie

Początek działania 5-10min

Wskazania:

1.

Większość stanów nagłych z wyjątkiem ostrej 
niewydolności serca

Nie wybiórczo blokuje receptory B i wybiórczo 
receptorów α1-adrenergiczne przez co zmniejsza 
częstość akcji serca i pojemność minutową serca, 
oraz obniża opór naczyniowy.

background image

Esmolol

Dawka 250-500 ug/kg/min (bolus) następnie 50-100 

ug/kg/min i.v we wlewie można powtórzyć bolus po 5 

minutach lub zwiększyć wlew do 300 

Początek działania 1-2 min.

Wskazania:

1.

Rozwarstwienie aorty

2.

Okres okołooperacyjny

Jest selektywnym blokerem B1 chociaż należy uważać 

gdyż w dużych dawkach pobudzają również receptory 

B2 z tego powodu należy je stosować ostrożnie u 

pacjentów z astmą.

background image

Fentolamina

Dawka 5-15 mg i.v

Początek działania 1-2min

Wskazania: 

1.

Nadmiar katecholamin (np. guz chromochłonny)

2.

Przy przypadkowym wstrzyknięciu adrenaliny w 
np. palec

Jest kompetencyjnym antagonistą receptora α1-
adrenergicznego, rozszerza naczynia obniża opór 
obwodowy i ciśnienie krwi. 

background image

Urapidyl

Dawka 10 -50 mg i.v następnie powtórzyć lub wlew na 

początku 2 mg/min potem można zwiększyć max do 9

Początek działania 1-5min

Wskazania:

1.

Większość stanów nagłych

lek blokujący obwodowe receptory α1-adrenergiczne i 

w ten sposób obniżający ciśnienie krwi działając 

naczyniorozszerzająco. Dodatkowo lek obniża ciśnienie 

tętnicze poprzez ośrodkową stymulację receptorów α2-

adrenergicznychoraz receptorów 5-

hydroksytryptaminowych 1A (5-HT

1A

). Urapidil silniej 

rozszerza tętniczki niż żyły

background image

Przypadeczek 2

52-letnia kobieta zgłosiła się na izbę przyjęć szpitala rejonowego z powodu 

silnego bólu głowy i osłabienia, które wystąpiły nagle w domu godzinę 

wcześniej, oraz podwyższonego ciśnienia tętniczego (190/100 mm Hg) 

w pomiarze domowym wykonanym w chwili wystąpienia dolegliwości. 

Nadciśnienie tętnicze rozpoznano u chorej 5 lat temu, ostatnio przyjmowała 

z tego powodu losartan (50 mg 1 × dz.) i hydrochlorotiazyd (25 mg 1 × dz.). 

W pomiarach domowych wartości ciśnienia tętniczego wynosiły 130–

150/80–90 mm Hg. Chora zgłasza występujący 1–2 razy w tygodniu ból 

głowy w okolicy potylicznej, związany najczęściej z podwyższonym 

ciśnieniem tętniczym; nie ma innych dolegliwości. Matka choruje na 

nadciśnienie tętnicze. Wywiad rodzinny w kierunku przedwczesnego 

występowania chorób układu sercowo-naczyniowego ujemny. Chora 2 razy 

była w ciąży bez powikłań. Ostatnia miesiączka w 50. rż.; nie stosuje 

hormonalnej terapii zastępczej. Jest urzędniczką, pracuje 5 dni w tygodniu 

po 8 godzin, stara się przestrzegać zasad zdrowego stylu życia, nie dosala 

pokarmów, raz w tygodniu spaceruje przez około godzinę. Nigdy nie paliła 

papierosów, alkohol pije okazyjnie w niewielkich ilościach.

background image

Bibliografia

George M.Brenner „Farmakologia”

„Interna Szczekilka”