Ś

ląskie Techniczne Zakłady Naukowe 

 

Warsztaty Szkolne 

 

MontaŜ elektryczny 

 

Zajęcia nr 3 
 

Temat: 

MontaŜ instalacji elektrycznej

 

 

Instalacje  elektryczne  niskiego  napięcia  są  powszechnie  stosowane  w  pomieszczeniach 
mieszkalnych  jak  i  w  pomieszczeniach  przemysłowych.  Instalacja  ta  ma  na  celu  zasilanie 
oświetlenia  oraz  urządzeń  AGD-RTV  w  pomieszczeniach  mieszkalnych  i  oświetlenia  oraz 
maszyn u urządzeń wytwórczych obiektach przemysłowych. 
Instalacje te wykonuje się w oparciu o schematy i plany.  
Plan  instalacji  elektrycznej  zawiera  podstawowe  informacje  potrzebne  do  jej  wykonania, 
takie jak trasy przewodów, punkty odgałęźne, punkty świetlne gniazda wtyczkowe, łączniki, 
odbiorniki  siłowe,  tablice  rozdzielcze,  rury.  Zawiera  równieŜ  opis  zawierający  dane 
przewodów i określające sposoby ich ułoŜenia. Symbole stosowane na planach przedstawiono 
w tablicy 1 
 

Tablica 1. Symbole graficzne i oznaczenia w planach instalacji elektrycznych 

Przewody i linie 

a)

  ułoŜone na stałe 

b)

  ruchome 

 

 

przewody szynowe: 
jeden przewód  
dwa przewody 
trzy przewody 
n

 przewodów 

 

Przewody, którymi dopływa energia 

a)

  od góry 

b)

  od dołu 

 

Przewody, którymi odpływa energia 

a)

  od góry 

b)

  od dołu 

 

Sposoby prowadzenia linii 

a)

  na tynku, murze, ścianie 

b)

  pod tynkiem 

c)

  w tynku 

d)

  w podłodze 

e)

  pod sufitem 

f)

  w rurze ochronnej 

g)

  na wspornikach 

h)

  w korytku 

i)

  na drabince kablowej 

j)

  na izolatorach 

 

Oznaczenie rodzaju rur instalacyjnych 

• 

rura izolacyjna, płaszczowa 

• 

rura stalowa 

• 

rura gazowa 

• 

rura winidurowa 

 

rip, rb 

rs 

rg 

rw

 

Bezpiecznik topikowy 
wkrętowy – 2 szt. 
gniazda 25 A, wkładki topikowe 10 A 

 

Łączniki instalacyjne 

a)

  wyłączniki 1-, 2-, 3-biegunowy 

b)

  grupowy, jednobiegunowy 

c)

  szeregowy, jednobiegunowy 

d)

  zmienny (schodowy), jednobiegunowy 

e)

  krzyŜowy, jednobiegunowy 

f)

 

przycisk 

 

Ś

ląskie Techniczne Zakłady Naukowe 

 

Warsztaty Szkolne 

 

MontaŜ elektryczny 

 

Gniazdo wtyczkowe 

a)

  dwubiegunowe 

b)

  trójbiegunowe 

c)

  ze stykiem ochronnym 

d)

  dwubiegunowe podwójne 

 

Wtyczka 

a)

  dwubiegunowa 

b)

  dwubiegunowa ze stykiem ochronnym 

c)

  n-biegunowa 

 

Punkt świetlny z Ŝarówką: 

a)

  symbol ogólny – Ŝarówka 60W 

b)

  w  obwodzie  światła  specjalnego,  np. 

zapasowego 

c)

  w obwodzie światła bezpieczeństwa 

d)

  w obwodzie światła ewakuacyjnego 

e)

  z reflektorem 

 

Punkt  świetlny  z  lampą  fluorescencyjną 
(świetlówką) 

 

Punkt świetlny z lampą wyładowczą rtęciową 

 

Zaciski, puszka odgałęźna 

 

Skrzynka przyłączowa 

 

Grzejnik elektryczny 

 

Tablica  rozdzielcza  we  wnęce  o  wymiarach 
axbxc 

 

Rozdzielnica skrzynkowa, szafa rozdzielcza 

 

Wyłącznik samoczynny niskiego napięcia 

 

Licznik kW·h 

 

 
Schemat  instalacji  elektrycznej  podaje  sposób  połączeń  i  zabezpieczenia  poszczególnych 
obwodów występujących w instalacji najczęściej stosuje się schematy jednoliniowe. 
 
Instalacja  elektryczna  w  pomieszczeniach  nie  powinna  kolidować  z  innymi  rodzajami 
instalacji, jak np. centralnego ogrzewania, wodną, gazową, kanalizacyjną, kominową.  
Instalacja elektryczna powinna być oddalona o min. 0,6m od tego typu instalacji. Ze względu 
na  moŜliwość  przegrzania  nie  powinna  być  prowadzona  w  pobliŜu  pieców,  kominów  i 
centralnego  ogrzewania.  Co  najmniej  jeden  wyłącznik  oświetlenia  powinien  znajdować  się 
przy drzwiach. 
Przewody prowadzi się po liniach prostych, równolegle do krawędzi ścian i stropów. 

 

 

Rys. A.1. Wskazówki do rozmieszczenia instalacji elektrycznej 

 

Ś

ląskie Techniczne Zakłady Naukowe 

 

Warsztaty Szkolne 

 

MontaŜ elektryczny 

 

 

 

Rys. A.2. Plan instalacji elektrycznej na parterze domu jednorodzinnego 

 

 

 

Rys. A.3. Schemat instalacji w budynku mieszkalnym  

 
Instalacja  moŜe  być  prowadzona  na  wiele  sposobów.  W  pomieszczeniach  mieszkalnych, 
handlowych i biurowych ze względów estetycznych staramy się ją ukryć. W pomieszczeniach 
przemysłowych  jest  prowadzona  tak,  Ŝeby  zapewnić  maksymalną  funkcjonalność  i  być 
dostępną do naprawy lub modernizacji. 
RozróŜniamy następujące sposoby prowadzenia instalacji: 

•  pod tynkiem, 
•  w tynku, 
•  na tynku, 
•  w rurze ochronnej, 

•  na wspornikach, 
•  na drabinkach kablowych, 
•  na izolatorach, 
•  w korytkach. 

Ś

ląskie Techniczne Zakłady Naukowe 

 

Warsztaty Szkolne 

 

MontaŜ elektryczny 

 

 

 

 

 

Rys. A.4. Mocowanie rur stalowych 

 
 

 

Rys. A.5. Sprzęt do mocowania przewodów kabelkowych 

 
 
 

 

Rys. A.6. Mocowanie rur winidurowych w uchwytach spręŜystych 

 
 

Ś

ląskie Techniczne Zakłady Naukowe 

 

Warsztaty Szkolne 

 

MontaŜ elektryczny 

 

 

 

 

Ś

ląskie Techniczne Zakłady Naukowe 

 

Warsztaty Szkolne 

 

MontaŜ elektryczny 

 

        

Rys. A.7. Sposoby mocowania rur pod tynkiem 

 

                                   

 

Rys. A.8. Zakończenie rury płaszczowej       Rys. A.9. Mocowanie przewodów wtynkowych gwoździami 

 

                                      

 

Rys.  A.10.  Instalacje  elektryczne  w  korytkach 

(listwach)   

Rys. A.11. Rozmieszczenie 

uchwytów 

do 

mocowania  przewodów  kabelkowych: 
a=8÷10 cm, b=30 cm c=60 cm 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ś

ląskie Techniczne Zakłady Naukowe 

 

Warsztaty Szkolne 

 

MontaŜ elektryczny 

 

Materiały  dydaktyczne  wyłącznie  do  uŜytku  uczniów  klas  elektrycznych  i  elektronicznych 
Ś

ląskich Technicznych Zakładów Naukowych w Katowicach. 

 
Niniejsze  materiały  stanowią  ilustrację  do  wprowadzeń  teoretycznych  przeprowadzonych  na 
warsztatach szkolnych według podręcznika podanego w literaturze. 
 
Zamieszczone ilustracje są chronione prawami autorskimi autorów podręcznika. 
 
 
 
Literatura: 
E.Musiał  „Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne” WSiP Warszawa 1998 
G.Bartodziej, E.KałuŜa „Aparaty i urządzenia elektryczne” WSiP Warszawa 1997