background image

Kwestia

Prawo właściwe

Zobowiązania 
wynikające ze 
zdarzeń nie 
będących 
czynnością prawną 

PPM

Rzym II

1. prawo państwa którego strony są 
jednocześnie obywatelami i 
mieszkańcami  ( osoby prawne- miejsce 
siedziby) ( powiązanie z chwili 
zdarzenia będącego źródłem 
zobowiązania)
2. państwo w którym nastąpiło 
zdarzenie 
3. w braku połączeń – stosuje się prawo 
RP

1. następczy wybór prawa ( podmioty prowadzące działalność gosp. - może nastąpić uprzedni wybór prawa)
- gdy strony są w tym samym państwie może dojść tylko do wyboru materialnoprawnego
- w niektórych sytuacjach wybór jest wyłączony:

zobowiązania z czynów nieuczciwej konkurencji

z naruszenia praw własności intelektualnej 

szkody na mieniu i osobie wynikające ze szkody w środowisku naturalnym- właściwe jest prawo miejsca 
powstania szkody ( pozwany może wybrać też miejsce zdarzenia powodującego szkodę naturalną)

nie stosuje się do odpowiedzialności państwa za działania i zaniechania w wyniku wykonywania władzy publicznej

WYPADKI 
DROGOWE 

Konwencja haska o prawie właściwym dla wypadków drogowych

1. prawo miejsca w którym nastąpił wypadek
2. gdy uczestniczył tylko jeden pojazd, zarejestrowany w innym państwie niż wypadek, prawo miejsca rejestracji stosuję się do 
- kierowcy, posiadacza, właściciela, innej mającej prawo do pojazdu ( niezależnie od jej miejsca zamieszkania
- pasażera (gdy jest ofiarą)i ma miejsce zamieszkania inne niż wypadku
- wobec ofiary spoza pojazdu, jeśli miała miejsce zamieszkania w państwie rejestracji

w przypadku wielu ofiar prawo właściwe określa się dla każdej z nich z osobna
- wiele pojazdów- gdy wszystkie są zarejestrowane w innym państwie- państwo rejestracji
-gdy uczestniczyły inne osoby, które mogą być odpowiedzialne powyższe zasady stosuje się tylko gdy wszystkie miały miejsce zamieszkania w państwie prawa 
rejestracji

prawu właściwemu dla pasażera podlegają rzeczy jego lub jemu powierzone 

prawo właściwe dla odpowiedzialności właściciela – odpowiedzialność za przewożone rzeczy

odpowiedzialność za uszkodzenie rzeczy znajdujących się poza pojazdem- państwo wypadku

prawo gdzie pojazd stacjonuje 
- gdy pojazd nie jest zarejestrowany lub zarejestrowany w kilku państwach
- gdy osoba posiadająca prawo do pojazdu nie ma miejsca zamieszkania w państwie rejestracji

Niezależnie odprawa właściwego przy określaniu odpowiedzialności bierze się pod uwagę przepisy bezpieczeństwa ruchu państwa wypadku

możliwość wystąpienia o naprawienie szkody bezpośrednio do ubezpieczyciela, gdy taką możliwość przewiduje:
- prawo miejsca wypadku (nawet gdy inne prawo właściwe nie przewiduje)
- prawo wskazane przez przepisy konwencji
- prawo któremu podlega umowa ubezpieczeniowa

background image

Przepisy konwencji można wyłączyć gdy są oczywiście sprzeczne z porządkiem prawnym danego państwa

Konwencję stosuje się nawet wtedy gdy wskazuje jako prawo właściwe prawo państwa które nie jest sygnatariuszem konwencji

DELIKTY

1. prawo państwa którego strony są jednocześnie obywatelami i mieszkańcami  ( osoby prawne- miejsce 
siedziby) ( powiązanie z chwili zdarzenia będącego źródłem zobowiązania)
2. państwo w którym nastąpiło zdarzenie 
3. w braku połączeń – stosuje się prawo RP

Wielomiejscowość
- prosta – na obszarze jednego państwa czyn, na drugiego skutek
- złożona – powiązanie w wieloma obszarami skutku, czynu lub obu

użycie dowolnego łącznika lokalizującego w zależności od danego stanu faktycznego (brak regulacji)
przepisy prawa porządkowego miejsca zdarzenia należy uwzględnić niezależnie od wybranego prawa – są 
elementem stanu faktycznego

dopuszcza się zbieg przepisów deliktowych i kontraktowych ( należyta ochrona poszkodowanego, 
występowanie takiej możliwości w wielu porządkach prawnych) – należy je traktować na równi ( ale nie 
mogą prowadzić do uzyskania podwójnego odszkodowania)

1. wybór
2. miejsce pobytu ( w 
tym samym państwie) 
poszkodowanego i 
powodującego szkodę w 
chwili powstania szkody
3. miejsce powstania 
szkody bezpośredniej
4. reguła korekcyjna 
-państwo najściślejszego 
związku (musi być 
wyraźny)

JURYSDYKCJA

KPC- zasada ogólna

Bruksela I –1. miejsce 
gdzie nastąpiło lub 
mogło nastąpić 
zdarzenie
2. zasada ogólna- 
miejsce pobytu 
pozwanego

NEGATORIUM 
GESTIO

1. prawo państwa którego strony są jednocześnie obywatelami i 
mieszkańcami  ( osoby prawne- miejsce siedziby) ( powiązanie z chwili 
zdarzenia będącego źródłem zobowiązania)
2. państwo w którym nastąpiło zdarzenie ( działanie gestora) gdy 
prowadził działanie na obszarze kilku państw- prawo tego z którym był 
najściślej związany
3. w braku połączeń – stosuje się prawo RP

1. prawo wcześniejszego stosunku między stronami, jeśli taki miał miejsce
2. gdy strony w chwili zdarzenia mają miejsce pobytu w tym samym państwie
3.prawo państwa w którym miał miejsce działanie
4.reguła korekcyjna ścisłego związku z innym państwem

BEZPODSTAWNE 
WZBOGACENIE

1. prawo państwa którego strony są jednocześnie obywatelami i mieszkańcami  ( osoby 
prawne- miejsce siedziby) ( powiązanie z chwili zdarzenia będącego źródłem zobowiązania)
2. państwo w którym nastąpiło zdarzenie ( prawo państwa w którym nastąpiło przesunięcie 
majątkowe na rzecz wzbogaconego) 
- gdy bezpodstawne wzbogacenie nastąpił na skutek świadczenia nienależnego – miejsce 
spełnienia świadczenia  (decydującą role czy świadczenie było należne czy nie odgrywa 
prawo któremu podlega stosunek)
3. w braku połączeń – stosuje się prawo RP

w razie wątpliwości szuka się prawa najściślej związanego
1. prawo właściwe dla stosunku z którego wynika bezposdstawne 
wzbogacenie ( umowa, czyn niedozwolony)
2. gdy strony w chwili zdarzenia mają miejsce pobytu w tym 
samym państwie
3. prawo państwa w którym nastąpiło bezpodstawne wzbogacenie
4.reguła korekcyjna ścisłego związku z innym państwem

Regulacje szczegółowe z RZYM II

Odpowiedzialność 
za produkt 
niebezpieczny 

1. wybór
2. miejsce pobytu ( w tym samym państwie) poszkodowanego i powodującego szkodę w chwili powstania szkody
3.prawo miejsca pobytu poszkodowanego, jeżeli produkt został wprowadzony do obrotu w tym państwie
4. miejsce nabycia rzeczy, jeśli została wprowadzona tam do obrotu
5. prawo państwa w którym powstała szkoda,jeśli produkt został wprowadzony tam do obrotu

background image

gdy osoba odpowiedzialna nie mogła w uzasadniony sposób przewidzieć wprowadzenia produktu na teren danego państwa stosuje się prawo jej zwykłego pobytu

reguła korekcyjna ściślejszego związku

Nieuczciwa 
konkurencja

1.Prawo państwa w którym występuje/ jest ryzyko wystąpienia naruszenie konkurencji/ zbiorowych interesów konsumentów ( gdy narusza interesy tylko jednego 
konkurenta → zasada ogólna)
2. gdy skutek w więcej niż jednym państwie → dochodzący odszkodowania może powołać się na przepisy krajowe dot. Konkurencji + rynek pozwanego musi 
być dotknięty skutkami naruszenia

prawa tego nie można wyłączyć w drodze umowy

Prawa własności 
intelektualnej

1. prawo państwa na podstawie którego dochodzi się ochrony
2. naruszenie jednolitego wspólnotowego prawa własności – prawo 
państwa naruszenia prawa

nie można wyłączyć w drodze umowy

Jurysdykcja

KPC

Bruksela I

sąd miejsca zamieszkania/pobytu/ 
siedziby pozwanego (zasada ogólna)

Sąd państwa na terenie którego żąda się ochrony- 
właściwość wyłączna- wyłącza KPC

Spory zbiorowe

1. prawo miejsca sporu  2 zasada ogólna

Culpa in 
contrachento- 
pojęcie 
autonomiczne

1. prawo właściwe dla umowy która została/ miała być zawarta
2.państwo w którym powstała szkoda
3. gdy strony w chwili zdarzenia mają miejsce pobytu w tym samym państwie – prawo tego państwa
4. reguła korekcyjna 

JURYSDYKCJA

KPC

Bruksela I 

 1. gdy zobowiązanie 
powstało na terenie RP 
2. zobowiązanie powstało w 
związku z działającą na 
terenie RP filią
3. sprawy konsumenckie- 
gdy konsument ma miejsce 
zamieszkania/ pobytu w RP 
lub tutaj dokonał czynności 
niezbędnych do zawarcia 
umowy

sąd miejsca zamieszkania/ 
pobytu/ siedziby pozwanego 
(zasada ogólna)

Sąd miejsca pobytu pozwanego
 
(delikty i quasi delikty)
1. miejsce gdzie nastąpiło lub mogło nastąpić zdarzenie
2. zasada ogólna- miejsce pobytu pozwanego

Roszczenia z umowy/ umowa -sąd miejsca wykonania zobowiązania ( nawet gdy tylko miało dojść do jego wykonania
- sprzedaż- miejsce dostawy
- usługa- miejsce wykonania

o odszkodowanie/ restytucję do stanu pierwotnego z czynu zagrożonego karą – sąd karny, do którego wniesiono sprawę o ile może 
rozpoznawać sprawy cywilne

sprawy związane z działalnością fili- sąd miejsca gdzie znajduje się filia

w sprawach o ubezpieczenie, umowach zawartych przez konsumenta, indywidualnych umów o pracę- można wybrać pomiędzy 
zasadą ogólną a właściwością wynikającą z rozporządzenia