217

brzmienie pierwotne (od 2009-07-03)

Rozporz

dzenie Rady Ministrów w sprawie chorób zawodowych

z dnia 30 czerwca 2009 r. (Dz.U. Nr 105, poz. 869)

Na podstawie art. 237 § 1 pkt 3-6 i § 1

ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r.

Nr 21, poz. 94, z pó

n. zm.

) zarz

dza si

, co nast

puje:

§ 1. 1. Rozporz

dzenie okre

la:

1) wykaz chorób zawodowych;
2) okres, w którym wyst

pienie udokumentowanych objawów chorobowych upowa

nia do rozpoznania

choroby zawodowej pomimo wcze

niejszego zako

czenia pracy w nara

eniu zawodowym;

3) sposób i tryb post

powania dotycz

cy zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób

zawodowych;
4) podmioty wła

ciwe w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych.

2. Rozporz

dzenie wskazuje instytut medycyny pracy, do którego pracodawca przesyła zawiadomienie, o

którym mowa w art. 235 § 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, oraz termin, w którym ma
ono by

przesłane.

§ 2. Wykaz chorób zawodowych wraz z okresem, w którym wyst

pienie udokumentowanych objawów

chorobowych upowa

nia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcze

niejszego zako

czenia pracy

w nara

eniu zawodowym, okre

la zał

cznik do rozporz

dzenia.

§ 3. 1. Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza si

1) wła

ciwemu pa

stwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu,

2) wła

ciwemu okr

gowemu inspektorowi pracy

- których wła

ciwo

ść

ustala si

według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez

pracownika, lub według krajowej siedziby pracodawcy, w przypadku gdy dokumentacja dotycz

nara

enia zawodowego jest gromadzona w tej siedzibie.

2. Zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, dokonuje si

niezwłocznie na formularzu okre

lonym w

przepisach wydanych na podstawie art. 237 § 4 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, a
w przypadku choroby zawodowej o ostrym przebiegu lub podejrzenia,

e choroba zawodowa była

przyczyn

mierci pracownika - dodatkowo w formie telefonicznej.

§ 4. 1. Wła

ciwy pa

stwowy powiatowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie podejrzenia

choroby zawodowej, wszczyna post

powanie, a w szczególno

ci kieruje pracownika lub byłego

pracownika, którego dotyczy podejrzenie, na badanie w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby
zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania, do jednostki orzeczniczej, o której mowa w § 5 ust.
2.
2. Skierowania do jednostki orzeczniczej, o której mowa w § 5 ust. 2, nie stosuje si

, je

eli zgłoszenie

podejrzenia choroby zawodowej zostało dokonane przez lekarza tej jednostki.
3. Lekarz, o którym mowa w art. 235 § 2

ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, albo

wła

ciwy pa

stwowy powiatowy inspektor sanitarny wydaje skierowanie do jednostki orzeczniczej na

formularzu okre

lonym w przepisach wydanych na podstawie art. 237 § 4 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca

1974 r. - Kodeks pracy.

§ 5. 1. Wła

ciwym do orzekania w zakresie chorób zawodowych jest lekarz spełniaj

cy wymagania

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r.

Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28,
poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r.
Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213,
poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz.
610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z
2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116,
poz. 740, Nr 223, poz. 1460 i Nr 237, poz. 1654 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817 i Nr
99, poz. 825.

kwalifikacyjne okre

lone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca

1997 r. o słu

bie medycyny pracy (Dz.U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317, z 2006 r. Nr 141, poz. 1011 oraz z

2008 r. Nr 220, poz. 1416 i Nr 234, poz. 1570) zatrudniony w jednej z jednostek orzeczniczych, o których
mowa w ust. 2 i 3.
2. Jednostkami orzeczniczymi I stopnia s

1) poradnie chorób zawodowych wojewódzkich o

rodków medycyny pracy;

2) kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych);
3) poradnie chorób zaka

nych wojewódzkich o

rodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały

chorób zaka

nych poziomu wojewódzkiego - w zakresie chorób zawodowych zaka

nych i paso

ytniczych;

4) jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej, w których nast

piła hospitalizacja - w zakresie

rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wyst

pienia ostrych

objawów choroby.
3. Jednostkami orzeczniczymi II stopnia od orzecze

wydanych przez lekarzy zatrudnionych w

jednostkach orzeczniczych, o których mowa w ust. 2, s

jednostki badawczo-rozwojowe w dziedzinie

medycyny pracy.
4. Wła

ciwo

ść

jednostki, o której mowa w ust. 2, ustala si

zgodnie z kryteriami okre

lonymi w § 3 ust. 1,

a w przypadku gdy pracownik zamieszkuje w innym województwie ni

była wykonywana praca w

nara

eniu zawodowym, wła

ciwo

ść

jednostki orzeczniczej I stopnia ustala si

według aktualnego miejsca

zamieszkania pracownika.

§ 6.   1. Lekarz, o którym mowa w § 5 ust. 1, wydaje orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o
braku  podstaw  do  jej  rozpoznania,  zwane  dalej  „orzeczeniem  lekarskim”,  na  podstawie  wyników
przeprowadzonych  bada

lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika lub byłego

pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny nara

enia zawodowego.

2. Nara

enie zawodowe podlega ocenie, przy dokonywaniu której uwzgl

dnia si

w odniesieniu do:

1) czynników chemicznych i fizycznych - rodzaj czynnika, warto

ść

ęŜ

lub nat

ęŜ

redni czas

nara

enia zawodowego;

2) czynników biologicznych - rodzaj czynnika, ustalenie kontaktu, okresu utajenia oraz stwierdzenie
mechanizmu działania lub drogi szerzenia si

czynnika, bez konieczno

ci okre

lenia st

ęŜ

enia tego

czynnika;
3) czynników o działaniu uczulaj

cym (alergenów) - rodzaj czynnika i stwierdzenie kontaktu z takim

czynnikiem w czasie pracy, je

eli wyst

pował on w

rodowisku pracy, narz

dziach pracy, surowcach,

półproduktach lub gotowych wyrobach, bez konieczno

ci okre

lania st

ęŜ

enia tego czynnika;

4) czynników o działaniu rakotwórczym - substancje i preparaty chemiczne zakwalifikowane do kategorii
1 na podstawie przepisów o substancjach i preparatach chemicznych, czynniki i procesy technologiczne o
działaniu rakotwórczym wymienione w przepisach wydanych na podstawie art. 222 § 3 ustawy z dnia 26
czerwca 1974 r. - Kodeks pracy oraz pierwotn

lokalizacj

nowotworu i okres latencji;

5) sposobu wykonywania pracy - okre

lenie stopnia obci

ąŜ

enia wysiłkiem fizycznym oraz chronometra

czynno

ci, które mog

powodowa

nadmierne obci

ąŜ

enie odpowiednich narz

dów lub układów

organizmu ludzkiego.
3. Ocen

nara

enia zawodowego przeprowadza:

1) w zwi

zku z podejrzeniem choroby zawodowej - lekarz, który sprawuje profilaktyczn

opiek

zdrowotn

nad pracownikiem, którego dotyczy podejrzenie;

2) w toku ustalania rozpoznania choroby zawodowej - lekarz zatrudniony w jednostce orzeczniczej, o
której mowa w § 5 ust. 2 i 3;
3) w toku podejmowania decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzji o braku podstaw do
stwierdzenia choroby zawodowej - wła

ciwy pa

stwowy powiatowy inspektor sanitarny.

4. Ocen

nara

enia zawodowego sporz

dza si

na formularzu okre

lonym w przepisach wydanych na

podstawie art. 237 § 4 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, przy wykorzystaniu
dokumentacji gromadzonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 298

ustawy z dnia 26

czerwca 1974 r. - Kodeks pracy przez pracodawców i jednostki organizacyjne Pa

stwowej Inspekcji

Sanitarnej, a tak

e, je

eli post

powanie dotyczy aktualnego zatrudnienia, na podstawie oceny

przeprowadzonej bezpo

rednio u pracodawcy z uwzgl

dnieniem oceny ryzyka zawodowego.

5. Je

eli zakres informacji zawartych w dokumentacji, o której mowa w ust. 1, jest niewystarczaj

cy do

wydania orzeczenia lekarskiego, lekarz wyst

puje o ich uzupełnienie do:

1) pracodawcy - w zakresie obejmuj

cym przebieg oraz organizacj

pracy zawodowej pracownika lub

byłego pracownika, w tym prac

w godzinach nadliczbowych, dane o nara

eniu zawodowym, obejmuj

tak

e wyniki pomiarów czynników szkodliwych wykonanych na stanowiskach pracy, na których pracownik

był zatrudniony, stosowane przez pracownika

rodki ochrony indywidualnej, a w przypadku nara

enia

pracownika na czynniki o działaniu uczulaj

cym (alergenów) - tak

e o przekazanie próbki substancji, w

ilo

ci niezb

dnej do przeprowadzenia bada

diagnostycznych;

2) lekarza sprawuj

cego profilaktyczn

opiek

zdrowotn

nad pracownikiem, którego dotyczy

podejrzenie choroby zawodowej - w zakresie dokonania uzupełniaj

cej oceny nara

enia zawodowego

oraz o udost

pnienie dokumentacji medycznej wraz z wynikami przeprowadzonych bada

profilaktycznych;
3) lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub innego lekarza prowadz

cego leczenie pracownika lub byłego

pracownika, którego dotyczy podejrzenie choroby zawodowej - o udost

pnienie dokumentacji medycznej

w zakresie niezb

dnym do rozpoznania choroby zawodowej;

4) wła

ciwego pa

stwowego powiatowego inspektora sanitarnego - w zakresie oceny nara

enia

zawodowego, zwłaszcza na podstawie dokumentacji archiwalnej oraz informacji udost

pnianej na jego

wniosek przez odpowiednie jednostki organizacyjne Pa

stwowej Inspekcji Sanitarnej i słu

by medycyny

pracy w odniesieniu do zakładów pracy, które uległy likwidacji;
5) pracownika lub byłego pracownika - w zakresie uzupełnienia wywiadu zawodowego
przeprowadzonego przez lekarza wykonuj

cego zawód w ramach indywidualnej praktyki lekarskiej,

indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, grupowej praktyki lekarskiej lub zatrudnionego w
zakładzie opieki zdrowotnej albo wła

ciwego pa

stwowego powiatowego inspektora sanitarnego

wydaj

cego skierowanie na badanie w celu rozpoznania choroby zawodowej.

6. Orzeczenie lekarskie przesyła si

wła

ciwemu pa

stwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu,

zainteresowanemu pracownikowi lub byłemu pracownikowi oraz osobie zgłaszaj

cej podejrzenie choroby

zawodowej, a w przypadku gdy orzeczenie lekarskie zostało wydane przez lekarza zatrudnionego w
jednostce orzeczniczej II stopnia - równie

jednostce orzeczniczej I stopnia.

§ 7. 1. Pracownik lub były pracownik, badany w jednostce orzeczniczej I stopnia, który nie zgadza si

tre

orzeczenia lekarskiego, mo

e wyst

z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania przez

jednostk

orzecznicz

II stopnia.

2. Wniosek o przeprowadzenie ponownego badania składa si

w terminie 14 dni od dnia otrzymania

orzeczenia lekarskiego, za po

rednictwem jednostki orzeczniczej I stopnia zatrudniaj

cej lekarza, który

wydał to orzeczenie.
3. W przypadku wyst

pienia pracownika lub byłego pracownika z wnioskiem o przeprowadzenie

ponownego badania, jednostka orzecznicza I stopnia powiadamia o tym wła

ciwego pa

stwowego

powiatowego inspektora sanitarnego.

§ 8. 1. Decyzj

o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzj

o braku podstaw do stwierdzenia

choroby zawodowej wydaje si

na podstawie materiału dowodowego, a w szczególno

ci danych

zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny nara

enia zawodowego pracownika lub byłego

pracownika.
2. Je

eli wła

ciwy pa

stwowy powiatowy inspektor sanitarny przed wydaniem decyzji uzna,

e materiał

dowodowy, o którym mowa w ust. 1, jest niewystarczaj

cy do wydania decyzji, mo

Ŝą

od lekarza,

który wydał orzeczenie lekarskie, dodatkowego uzasadnienia tego orzeczenia lub wyst

do jednostki

orzeczniczej II stopnia o dodatkow

konsultacj

oraz podj

ąć

inne czynno

ci niezb

dne do uzupełnienia

tego materiału.
3. Wła

ciwy pa

stwowy powiatowy inspektor sanitarny przesyła decyzj

, o której mowa w ust. 1:

1) zainteresowanemu pracownikowi lub byłemu pracownikowi;
2) pracodawcy lub pracodawcom zatrudniaj

cym pracownika w warunkach, które mogły spowodowa

skutki zdrowotne uzasadniaj

ce post

powanie w sprawie rozpoznania i stwierdzenia choroby zawodowej;

3) jednostce orzeczniczej zatrudniaj

cej lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie;

4) wła

ciwemu okr

gowemu inspektorowi pracy.

4. Wła

ciwy pa

stwowy wojewódzki inspektor sanitarny przesyła decyzj

wydan

na skutek odwołania

podmiotom, o których mowa w ust. 3.

§ 9. 1. Pa

stwowy powiatowy inspektor sanitarny albo pa

stwowy wojewódzki inspektor sanitarny w

terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej stała si

ostateczna,

sporz

dza kart

stwierdzenia choroby zawodowej i przesyła j

do Centralnego Rejestru Chorób

Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera w Łodzi.
2. Pa

stwowy wojewódzki inspektor sanitarny przesyła kart

, o której mowa w ust. 1, tak

stwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu.

§ 10. Zawiadomienie, o którym mowa w art. 235 § 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy,
przesyła si

niezwłocznie do Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera w Łodzi, po

zako

czeniu post

powania maj

cego na celu ustalenie uszczerbku na zdrowiu lub niezdolno

ci do pracy

w zwi

zku ze stwierdzon

chorob

zawodow

pracownika lub byłego pracownika.

§ 11. 1. Z zastrze

eniem ust. 2, do post

powa

w sprawie zgłaszania podejrzenia, rozpoznania i

stwierdzenia chorób zawodowych, wszcz

tych i niezako

czonych przed dniem wej

cia w

ycie

niniejszego rozporz

dzenia, stosuje si

przepisy tego rozporz

dzenia, z tym

e czynno

ci dokonane w

toku wszcz

tych post

powa

pozostaj

skuteczne.

2. Post

powania w sprawie zgłaszania podejrzenia, rozpoznania i stwierdzenia chorób zawodowych,

wszcz

te i niezako

czone przed dniem 3 wrze

nia 2002 r., s

prowadzone na podstawie przepisów

obowi

zuj

cych w dniu ich wszcz

cia.

§ 12. Rozporz

dzenie wchodzi w

ycie z dniem 3 lipca 2009 r.

Zał

cznik

Wykaz chorób zawodowych wraz z okresem, w którym wyst

pienie

udokumentowanych objawów chorobowych upowa

nia do rozpoznania choroby

zawodowej pomimo wcze

niejszego zako

czenia pracy w nara

eniu

zawodowym

Niniejsze rozporz

dzenie było poprzedzone rozporz

dzeniem Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób

zawodowych, szczegółowych zasad post

powania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób

zawodowych oraz podmiotów wła

ciwych w tych sprawach (Dz. U. Nr 132, poz. 1115), które w zwi

zku z wyrokiem Trybunału

Konstytucyjnego z dnia 19 czerwca 2008 r. sygn. akt P 23/07 (Dz. U. Nr 116, poz. 740) traci moc z dniem 3 lipca 2009 r.