Agnieszka Mikos-Sitek
Piotr Zapadka
Prawo finansów
publicznych
Skrypty Becka
ł
Agnieszka Mikos-Sitek
Piotr Zapadka
Prawo finansów
publicznych
Skrypty Becka
ł
SKRYPTY BECKA
Prawo inansów publicznych
W sprzeda y:
A. Drwiłło, D. Ma niak
LEKSYKON PRAWA FINANSOWEGO 100 PODSTAWOWYCH POJ Ć
Encyklopedie i Leksykony
M. Fedorowicz, K. Nizioł
PRAWO FINANSOWE POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ
Wykłady i Ćwiczenia
M. Stepaniuk
PRAWO FINANSOWE - CZ Ć I. TESTY, PYTANIA I ODPOWIEDZI. TOM 11,
wyd. 2
Aplikacje Prawnicze
M. Stepaniuk
PRAWO FINANSOWE - CZ Ć II. TESTY, PYTANIA I ODPOWIEDZI. TOM 12,
wyd. 2
Aplikacje Prawnicze
FINANSE 2009
Podatkowe Teksty Ustaw Becka
www.sklep.beck.pl
WYDAWNICTWO C. H. BECK
WARSZAWA 2010
Prawo inansów publicznych
dr Agnieszka Mikos-Sitek
dr Piotr Zapadka
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszy skiego
w Warszawie
Poszczególne rozdziały opracowali:
Agnieszka Mikos-Sitek: I, III, IV
Piotr Zapadka:
II, V, VI
Redakcja: Ksenia Rzepka
© Wydawnictwo C. H. Beck 2010
Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o.
ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa
Skład i łamanie: Wydawnictwo C. H. Beck
Druk i oprawa: Elpil, Siedlce
ISBN 978-83-255-1160-9
PRZEDMOWA
Niniejsza publikacja przygotowana została przede wszystkim z my l o studentach
wydziałów prawa i administracji, a tak e innych osób zainteresowanych niezwykle
skomplikowan materi jak jest prawo inansów publicznych.
Zagadnienia omawiane przez autorów nabieraj szczególnego znaczenia z uwagi na
problemy inansowe z jakimi borykaj si współcze nie gospodarki pa stw tworz cych
system wolnorynkowy. Skrypt umo liwia bowiem łatwiejsz analiz aktualnych wydarze
gospodarczych, zwa ywszy na fakt, e stanowi on kompendium wiedzy na temat kluczowych
dla sfery inansów publicznych mechanizmów opartych na okre lonych instytucjach
prawnych.
Przede wszystkim w opracowaniu przybli one zostało samo poj cie inansów publicznych,
poprzez dokonanie systematyki tej dyscypliny prawa oraz zaprezentowanie kluczowych zasad
determinuj cych proces prawotwórczy. Istotnym elementem publikacji jest tak e omówienie
poj cia pieni dza, jako przedmiotu transferu i rozporz dze w sferze inansów publicznych,
jak równie przybli enie istniej cych mechanizmów prawnych pozwalaj cych utrzymać jego
adekwatn warto ć, okre lanych mianem polityki pieni nej. Fundamentalnym dla procesu
zarz dzania inansami publicznymi jest omówione w niniejszym skrypcie prawo bud etowe,
reguluj ce zasady redystrybucji i przepływu rodków pieni nych, a tak e podstawowy
rodzaj dochodów bud etów publicznych, jakim od zarania historii cywilizacji były i s
podatki. Na zako czenie autorzy niniejszej publikacji zaprezentowali podstawowe podmioty
tworz ce rynek inansowy, ze szczególnym uwzgl dnieniem mechanizmów zapewniaj cych
bezpiecze stwo jego funkcjonowania.
Autorzy maj nadziej , e przekrojowa projekcja wielu bardzo autonomicznych zagadnie
i obszarów prawa inansowego, zaproponowana w przejrzystej i syntetycznej formie, spotka
si z yczliwym przyj ciem.
Warszawa, maj 2010 r.
Autorzy
SPIS TRE CI
Wykaz podstawowej literatury ................................................................................. XV
Rozdział I. Zagadnienia ogólne inansów publicznych ...........................................
§ 4. Jawno ć i przejrzysto ć inansów publicznych .................................................
I. Pieni dz bankowy – zagadnienia wst pne ..............................................
I. Elektroniczne instrumenty płatnicze .......................................................
III. Instrumenty pieni dza elektronicznego ...................................................
1. Obrót dewizowy z zagranic ...............................................................
2. Obrót warto ciami dewizowymi w kraju ............................................
II. Ograniczenia obrotu dewizowego ............................................................
1. Ograniczenia wynikaj ce z art. 9 PrDew ............................................
VIII
Spis tre ci
2. Ograniczenia wynikaj ce z art. 10 PrDew ..........................................
3. Zezwolenia dewizowe .........................................................................
I. Funkcje banku centralnego ......................................................................
1. Uwagi wprowadzaj ce ........................................................................
2. Forma instytucjonalna, cele, zadania .................................................
3. Niezale no ć Narodowego Banku Polskiego, współdziałanie
z organami pa stwa .............................................................................
II. Organizacja Narodowego Banku Polskiego ............................................
1. Organy Narodowego Banku Polskiego ..............................................
1.1. Prezes NBP .................................................................................
1.2. Rada Polityki Pieni nej .............................................................
1.3. Zarz d NBP ................................................................................
1.4. Struktura organizacyjna .............................................................
III. Podstawowe zadania Narodowego Banku Polskiego ..............................
1. Działalno ć emisyjna ..........................................................................
2. Instrumenty polityki pieni nej banku centralnego ...........................
3. Działalno ć dewizowa ........................................................................
4. Prowadzenie rachunków bankowych .................................................
IV. Gospodarka inansowa NBP ...................................................................
I. Podstawowe cele i funkcje ESBC ............................................................
IV. Kształtowanie i realizacja polityki pieni nej przez ESBC ....................
I. Bud et pa stwa, ustawa bud etowa, Wieloletni Plan Finansowy
II. Dochody i wydatki bud etu ....................................................................
VI. Wykonywanie ustawy bud etowej ........................................................... 104
VII. Jednostki sektora inansów publicznych .................................................. 119
I. Bud et jednostek samorz du terytorialnego, uchwała bud etowa,
wieloletnia prognoza inansowa .............................................................. 124
IX
Spis tre ci
III. Powstanie zobowi zania podatkowego .................................................... 148
IV. Wyga ni cie zobowi zania podatkowego ................................................ 149
2. Przej cie własno ci w post powaniu egzekucyjnym .......................... 152
4. Pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta .................................. 154
V. Zabezpieczenie wykonania zobowi zania podatkowego ........................ 158
1. Zabezpieczenie przedegzekucyjne ..................................................... 158
2. Zabezpieczenie dobrowolne ................................................................ 160
3. Hipoteka przymusowa ......................................................................... 161
VI. Odpowiedzialno ć za zobowi zania podatkowe ..................................... 164
1. Odpowiedzialno ć podatnika .............................................................. 164
2. Odpowiedzialno ć mał onka podatnika ............................................. 164
3. Odpowiedzialno ć płatnika/inkasenta ................................................ 165
4. Odpowiedzialno ć nast pcy prawnego ............................................... 166
5. Odpowiedzialno ć osoby trzeciej ....................................................... 167
I. Podatek dochodowy od osób izycznych ................................................. 169
II. Zryczałtowany podatek dochodowy od osób izycznych ........................ 177
III. Podatek dochodowy od osób prawnych ................................................... 181
IV. Podatek od czynno ci cywilnoprawnych ................................................. 190
IV. Podatek od spadków i darowizn .............................................................. 198
X
Spis tre ci
WYKAZ SKRÓTÓW
1. ródła prawa
BFGU ............................ ustawa z 14.12.1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
(tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 84, poz. 711 ze zm.)
ElInstrPU ...................... ustawa z 12.9.2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych
(Dz.U. Nr 169, poz. 1385 ze zm.)
FinPublU ....................... ustawa z 27.8.2009 r. o inansach publicznych (Dz.U. Nr 157,
poz. 1240 ze zm.)
FinPublU z 1998 r. ........ ustawa z 26.11.1998 r. o inansach publicznych (tekst jedn. Dz.U.
z 2003 r. Nr 15, poz. 148 ze zm.)
FinPublU z 2005 r. ........ ustawa z 30.6.2005 r. o inansach publicznych (Dz.U. Nr 249,
poz. 2104 ze zm.)
GryHazU ....................... ustawa z 19.11.2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201,
poz. 1540)
Konstytucja RP ............. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78,
poz. 483 ze zm. i ze sprost.)
KPC
............................... Kodeks post powania cywilnego
NBPU ............................ ustawa z 29.8.1997 r. o Narodowym Banku Polskim (tekst jedn.
Dz.U. z 2005 r. Nr 1, poz. 2 ze zm.)
OpłLokU ....................... ustawa z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.
Dz.U. 2006 r. Nr 121, poz. 844 ze zm.)
OrdPU ........................... ustawa z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U.
z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.)
PCzynCywPrU ............. ustawa z 9.9.2000 r. o podatku od czynno ci cywilnoprawnych
(tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.)
PDOFizU ....................... ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób izycznych
(tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.)
PDOPrU ........................ ustawa z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
(tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.)
PLasU ............................ ustawa z 30.10.2002 r. o podatku le nym (Dz.U. Nr 200, poz. 1682
ze zm.)
PostSAdmU ................... ustawa z 17.6.1966 r. o post powaniu egzekucyjnym w administracji
(tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.)
PrBank .......................... ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r.
Nr 72, poz. 665 ze zm.)
XII
Wykaz skrótów
PrCzek ........................... ustawa z 28.4.1936 r. – Prawo czekowe (Dz.U. Nr 37, poz. 283 ze
zm.)
PrDew ........................... ustawa z 27.7.2002 r. – Prawo dewizowe (Dz.U. Nr 141, poz. 1178
ze zm.)
PRolU ............................ ustawa z 15.11.1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r.
Nr 136, poz. 969 ze zm.)
PrWeks .......................... ustawa z 28.4.1936 r. – Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze
zm.)
PSpadDarU ................... ustawa z 28.7.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.
Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768)
RyczałtU ....................... ustawa z 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osi ganych przez osoby izyczne (Dz.U.
Nr 144, poz. 930 ze zm.)
SamGminU ................... ustawa z 8.3.1990 r. o samorz dzie gminnym (tekst jedn. Dz.U.
z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
SamPowiatU ................. ustawa 5.6.1998 r. o samorz dzie powiatowym (tekst jedn. Dz.U.
z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.)
TWE
.............................. Traktat Ustanawiaj cy Wspólnot Europejsk
VATU ............................ ustawa z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54,
poz. 535 ze zm.)
2. Organy orzekaj ce
SN
................................. S d Najwy szy
TK
................................. Trybunał Konstytucyjny
3. Czasopisma
BB
................................. Bezpieczny Bank
BiK ................................ Bank i Kredyt
GP ................................. Gazeta Prawna
MoRiF ........................... Monitor Rachunkowo ci i Finansów
PB
.................................. Prawo Bankowe
PiP ................................. Pa stwo i Prawo
PP
.................................. Przegl d Podatkowy
Prz. Sejm. ...................... Przegl d Sejmowy
PUG ............................... Przegl d Ustawodawstwa Gospodarczego
RPEiS ............................ Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny
Rzeczp. .......................... Rzeczpospolita
4. Inne skróty
art. ................................. artykuł
Dz.U. ............................. Dziennik Ustaw
Dz.Urz. NBP ................. Dziennik Urz dowy Narodowego Banku Polskiego
EBC
............................... Europejski Bank Centralny
EIP
................................ elektroniczne instrumenty płatnicze
ESBC
............................. Europejski System Banków Centralnych
IPE
................................. instytucja pieni dza elektronicznego
XIII
Wykaz skrótów
j.s.t. ................................ jednostka samorz du terytorialnego
M.P. ............................... Monitor Polski
NBP
............................... Narodowy Bank Polski
OECD
............................ Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
RPP
............................... Rada Polityki Pieni nej
tekst jedn. ...................... tekst jednolity
uchw. ............................. uchwała
UE ................................. Unia Europejska
WPFP ............................ Wieloletni Plan Finansowy Pa stwa
wyr. ............................... wyrok
ze zm. ............................ ze zmianami
ZBP
............................... Zwi zek Banków Polskich
WYKAZ PODSTAWOWEJ LITERATURY
W. Baka, Bankowo ć centralna. Funkcje. Metody. Organizacja, Warszawa 2001.
ten e, Bankowo ć europejska, Warszawa 2005.
B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
A. Borodo, Prawo bud etowe, Warszawa 2008.
ten e, Samorz d terytorialny. System prawnoinansowy, Warszawa 2008.
E. Chojna-Duch, Polskie prawo inansowe. Finanse publiczne, Warszawa 2004.
W. Czachórski, Zobowi zania. Zarys wykładu, Warszawa 1995.
Finanse publiczne i prawo inansowe (pod. red. C. Kosikowskiego i E. Ru kowskiego), Warszawa
2008.
E. Fojcik-Mastalska (red.), Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2002.
P. M. Gaudemet, J. Molinier, Finanse publiczne, Warszawa 2000.
A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2004.
W. Góralczyk, Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 1999.
H. Gronkiewicz-Waltz, Bank centralny od gospodarki planowej do rynkowej, Warszawa 1992.
M. Iwanicz-Drozdowska, W. L. Jaworski, Z. Zawadzka, Bankowo ć. Zagadnienia podstawowe,
Warszawa 2008.
E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2006.
C. Kosikowski, Finanse publiczne i prawo inansowe, Warszawa 2003.
ten e, Finanse publiczne. Komentarz, Warszawa 2007.
ten e, Publiczne prawo bankowe, Warszawa 1999.
R. Mastalski, Prawo podatkowe, Warszawa 2004.
A. Mikos, Ustrojowa pozycja banku centralnego w Polsce, Warszawa 2006.
A. Mikos-Sitek, P. Zapadka, Polskie prawo bankowe, Warszawa 2009.
Z. Oiarski, Prawo bankowe, Warszawa 2008.
ten e, Prawo inansowe, Warszawa 2007.
A. Partyka-Szewczyk, P. Zapadka, Zarys prawa podatkowego. Wybrane zagadnienia, Warszawa
2007.
Z. Radwa ski, Zobowi zania – cz ć ogólna, Warszawa 1998.
B. Smykla, Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2005.
A. Szuma ski (red.), System Prawa Prywatnego, Prawo papierów warto ciowych, t. 18,
Warszawa 2005.
A. Wolter, Prawo cywilne – zarys cz ci ogólnej, Warszawa 1998.
W. Wójtowicz (red.), Prawo podatkowe. Cz ć ogólna i szczegółowa, Bydgoszcz–Lublin 2005.
M. Zaleska (red.), Współczesna bankowo ć, t. I, Warszawa 2007.
F. Zoll (red.), Prawo bankowe. Komentarz, Kraków 2005.
ROZDZIAŁ I
ZAGADNIENIA OGÓLNE FINANSÓW
PUBLICZNYCH
Literatura: B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa
2009; ten e, Prawo konstytucyjne, Warszawa 2004; A. Borodo, Prawo bud etowe, Warszawa
2008; ten e, Samorz d terytorialny. System prawnoinansowy, Warszawa 2008; ten e, Słownik
inansów samorz dowych, Toru 2007; ten e (red.) Zagadnienia prawne inansów i gospodarki
samorz du terytorialnego, Toru 2008; J. Charytoniuk, Nowa ustawa o inansach publicznych
z komentarzem, Warszawa 2009; E. Chojna-Duch, Polskie prawo inansowe. Finanse publiczne,
Warszawa 2004; T. D bowska-Romanowska, Prawo inansowe. Cz ć konstytucyjna wraz
z cz ci ogóln , Warszawa 2010; A. Drwiłło, D. Ma niak (red.), Leksykon prawa inansowego,
Warszawa 2009; P. M. Gaudemet, J. Molinier, Finanse publiczne, Warszawa 2000; J. Głuchowski,
R. Huterski, B. Kołosowska, J. Patyk, J. Wi niewski, Finanse publiczne, Toru 2005; E. Hellich,
Nowa ustawa o inansach publicznych, Warszawa 2010; K. Jóskowiak, Samorz d terytorialny
w procesie integracji europejskiej. Polskie do wiadczenia i wnioski na przyszło ć, Katowice 2008;
A. Korczyn, Leksykon rachunkowo ci ekonomiki i inansów, Skierniewice 1998; C. Kosikowski,
Finanse publiczne. Komentarz, Warszawa 2007; ten e, Finanse publiczne w wietle Konstytucji
RP oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (na tle porównawczym), Warszawa 2004;
C. Kosikowski, E. Ru kowski (red.), Finanse publiczne i prawo inansowe, Warszawa 2008;
C. Kosikowski, E. Ru kowski (red.), Zasady ustroju społecznego i gospodarczego w procesie
stosowania Konstytucji, Warszawa 2005; Z. Oiarski, Prawo inansowe, Warszawa 2007;
L. Or ziak, Finanse Unii Europejskiej, Warszawa 2004; L. Patrzałek (red.), Wybrane problemy
inansów samorz du terytorialnego, Pozna 2008; K. Puchacz, Nowa ustawa o inansach
publicznych, Gda sk 2009; S. Serain, B. Szmulik (red.), Leksykon obywatela, Warszawa 2008;
J. Smullen, N. Hand, Słownik inansów i bankowo ci, Warszawa 2008 (tłum.); W. Wójtowicz
(red.), Prawo inansowe, Warszawa 2000; M. Zubik, Bud et pa stwa w polskim prawie
konstytucyjnym, Warszawa 2001.
2
Rozdział I. Zagadnienia ogólne inansów publicznych
§ 1. Poj cie finansów publicznych
Normatywn deinicj poj cia „inanse publiczne” zawiera ustawa z 27.8.2009 r.
o inansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.). Zgodnie bowiem z art. 3
FinPublU, inanse publiczne obejmuj procesy zwi zane z gromadzeniem rodków
publicznych oraz ich rozdysponowywaniem, a w szczególno ci:
1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych,
2) wydatkowanie rodków publicznych,
3) inansowanie potrzeb po yczkowych bud etu pa stwa,
4) zaci ganie zobowi za anga uj cych rodki publiczne,
5) zarz dzanie rodkami publicznymi,
6) zarz dzanie długiem publicznym,
7) rozliczenia z bud etem Unii Europejskiej.
W literaturze przedmiotu pojawia si ono w ró nym uj ciu – cz sto
w odniesieniu do poszczególnych elementów składowych okre lenia. Przykładowo
P. M. Gaudemet oraz J. Molinier deiniuj inanse publiczne nazywaj c je gał zi
prawa publicznego, której przedmiotem jest badanie norm odnosz cych si do
publicznych zasobów pieni nych oraz operacji tymi zasobami (P. M. Gaudemet,
J. Molinier, Finanse publiczne, Warszawa 2000, s. 17).
T. D bowska-Romanowska zwraca uwag na ujmowanie współcze nie przed-
miotowego poj cia w trojakim znaczeniu, a mianowicie s one ł cznie:
1) zespołem instytucji prawnych – systemem prawnym inansów publicznych,
2) samym mechanizmem gromadzenia i wydatkowania zasobów publicznych, czy-
li mechanizmem zarz dzania,
3) zasobem pieni nym, który realnie istnieje i nast pnie jest dzielony (scentrali-
zowany publiczny zasób rodków inansowych), (zob. T. D bowska-Romanow-
ska, Prawo inansowe. Cz ć konstytucyjna wraz z cz ci ogóln , Warszawa
2010, s. 8).
E. Ru kowski z kolei deiniuje inanse publiczne jako zjawiska zwi zane z gro-
madzeniem i wydatkowaniem rodków pieni nych, zwracaj c uwag na zło o-
no ć problematyki inansów publicznych i kilka problemów nierozerwalnie z nimi
zwi zanych, jak planowanie, ewidencja, sprawozdawczo ć i kontrola (zob. E. Ru -
kowski, [w:] Finanse publiczne i prawo inansowe (pod red. C. Kosikowskiego
i E. Ru kowskiego), Warszawa 2008, s. 21; zob. równie C. Kosikowski, Finanse pu-
bliczne. Komentarz, Warszawa 2007, s. 18–21). Podobnie do uj cia deinicji inan-
sów publicznych podchodzi D. Ma niak (zob. Leksykon prawa inansowego (pod
red. A. Drwiłło i D. Ma niak), Warszawa 2009, s. 128–132).
3
§ 2. Funkcje finansów publicznych
Funkcje inansów publicznych nale y rozumieć jako zespół stawianych przed
nimi zada . S one oczywi cie realizowane i zwi zane z osi ganiem okre lonych
celów w zwi zku z gromadzeniem i wydatkowaniem rodków pieni nych.
Uznawan najcz ciej za podstawow funkcj inansów publicznych jest
funkcja iskalna, która polega na dostarczaniu pa stwu i innym podmiotom
publicznym dochodów przeznaczonych na realizacj ich zada . Opiera si wi c
na d eniu do gromadzenia rodków pieni nych przez pa stwo w celu realizacji
zada jakie s mu przypisane.
Funkcja redystrybucyjna (rozdzielcza) zwi zana jest – z jednej strony –
z gromadzeniem rodków pieni nych przez pa stwo i nast pnie ich rozdzielaniu
okre lonym podmiotom. Jak si podkre la znaczenie ma w tym przypadku
interwencja pa stwa maj ca ukierunkować zachowania podmiotu, na którym
spoczywa ci ar publicznych wiadcze pieni nych.
Finansom publicznym przypisuje si równie funkcj stymulacyjn – co ozna-
cza oddziaływanie za pomoc okre lonych rozwi za i ukierunkowania strumieni
inansowych na zachowanie ró nych podmiotów oraz funkcj ewidencyjno-kon-
troln (kontroln , informacyjn ), która polega na funkcjonowaniu w tym przy-
padku takich rozwi za i mechanizmów, które pozwalaj w inansach publicznych
na kontrol przebiegu zjawisk gospodarczych i operacji inansowych (zob. m.in.
C. Kosikowski, [w:] Finanse publiczne, s. 25; D. Ma niak, [w:] Leksykon prawa i-
nansowego..., s. 130–131).
§ 3. Podstawy prawne
Regulacje prawne odnosz ce si do inansów publicznych oraz do sektora inan-
sów publicznych stanowi liczn grup aktów prawnych o ró nej randze prawnej.
Konstytucja RP zawiera postanowienia, obj te głównie jej Rozdziałem X „Fi-
nanse publiczne”, które maj charakter – w przedmiotowym zakresie – zasad pod-
stawowych. Szczegółowa realizacja tych zasad nast puje w wielu aktach prawnych
rangi ustawowej, a w dalszej kolejno ci oczywi cie aktach wykonawczych, które do
nich s wydawane.
W pierwszej kolejno ci z przepisów Konstytucji RP wynika zasada, zgodne
z któr , w zasadniczych kwestiach odnosz cych si do inansów publicznych wymaga
si regulacji rangi ustawy. Zgodnie bowiem z art. 216 Konstytucji RP, rodki
inansowe na cele publiczne s gromadzone i wydatkowane w sposób okre lony
w ustawie. Nabywanie, zbywanie i obci anie nieruchomo ci, udziałów lub akcji
oraz emisja papierów warto ciowych przez Skarb Pa stwa, Narodowy Bank Polski
lub inne pa stwowe osoby prawne nast puje na zasadach i w trybie okre lonych
w ustawie. Podobnie w drodze ustawy nast puje ustanowienie monopolu. Zaci ganie
§ 3. Podstawy prawne