background image

Jak nazywamy (nazywaliśmy) innych?

Aficionado – w Hiszpanii entuzjastyczny zwolennik. 

Afrykaner – potomek holenderskich kolonistów z Afryki Południowej (głównie RPA). 

Aga – stopień wojskowy w sułtańskiej Turcji, obecnie w Iranie w znaczeniu – pan. 

Alderman – w Anglii i w USA – członek rady miejskiej. 

Alkad – wójt, burmistrz, starszy urzędnik gminy w Hiszpanii. 

Alochton – człowiek pochodzący z zewnątrz, przybysz. 

Anglosas – Brytyjczyk lub Amerykanin. 

Apasz – człowiek należący do świata przestępczego (szczególnie we Francji). 

Arat – hodowca bydła w Mongolii. 

Aszyk – ludowy poeta – pieśniarz (Turcja, Azerbejdżan, Armenia). 

Ataman – dawniej dowódca u kozaków. 

Baby – wym. bejby – w krajach anglosaskich – niemowlę, małe dziecko. 

Basmacz – kontrrewolucjonista rosyjski dążący w latach 1917 – 26 do oderwania
terenów środkowoazjatyckich od Rosji. 

Basza – pasza – dygnitarz w dawnej Turcji i innych krajach muzułmańskich. 

background image

Bersalier – we Włoszech żołnierz piechoty zmotoryzowanej. 

Boss – szef, zwierzchnik (w USA też przywódca partii, organizacji). 

Bracero – sezonowy, meksykański robotnik w USA. 

Brygant – w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej niszczący posiadłości ziemskie. 

Bumiputra – w Malezji, Malaj w odróżnieniu od Chińczyka Malezyjskiego. 

Burakumin – pogardzany japoński wieśniak. 

Burłak – dawniej robotnik transportu rzecznego w Rosji (głównie holowanie statków
rzecznych przy pomocy liny pod prąd). 

Bursz – niemiecki student – korporant. 

Caboclo – w Brazylii – metys lub cywilizowany Indianin. 

Campesino – w Hiszpanii indiański rolnik albo robotnik. 

Caudillo – dowódca hiszpański w czasie reconquisty, także przywódca wojskowy w
Ameryce Łacińskiej, który zdobył władzę w wyniku zamachu stanu oraz tytuł F. Franco –
dyktatora Hiszpanii. 

Chicano – Meksykanin zamieszkały w USA. 

Chozrim – Izraelczyk powracający z emigracji. 

Coroner – w Anglii i USA urzędnik dokonujący oględzin zwłok osób zmarłych śmiercią
nienaturalną. 

Czaban – pasterz owiec lub wołów na Ukrainie. 

background image

Czausz – dawniej goniec, poseł turecki. 

Czikos – pasterz koni na stepach węgierskich. 

Czumak – dawniej chłop ukraiński przewożący sól. 

Czynownik – urzędnik państwowy Rosji carskiej. 

Dej – tytuł oficerów w dawnym wojsku tureckim oraz tytuł tureckich namiestników w
Afryce. 

Don – pan, tytuł grzecznościowy w Hiszpanii, Włoszech (donna – panna, dona – pani). 

Duce – tytuł B. Mussoliniego, wodza włoskiego faszyzmu. 

Dżawan – indyjski żołnierz, piechur. 

Efendi – tytuł tureckich dostojników skasowany w 1934 r. Obecnie potocznie – pan. 

Efor – w Grecji, nadzorca, urzędnik państwowy. 

Esauł – stopień w dawnym wojsku kozackim. 

Fakir – żebrzący asceta muzułmański i hinduski. 

Farmer – w krajach anglosaskich właściciel lub dzierżawca farmy. 

Farys – beduiński wojownik, jeździec. 

Fazender – plantator, właściciel fazendy w Ameryce Łacińskiej. 

Fellach – osiadły chłop, rolnik głównie w Egipcie. 

background image

Flik – we Francji – pogardliwie o policjancie. 

Gajdzin – nazwa cudzoziemca w Japonii. 

Gaucho – wym. gauczo – potomek Indian i ludności hiszpańskiej w Ameryce
Południowej zajmujący się pasterstwem. 

Gawrosz – ulicznik paryski, łobuziak. 

Gay – wym. gej, homoseksualista w USA. 

Gejsza – w Japonii wykształcona dziewczyna do towarzystwa. 

Gerylas – partyzant hiszpański walczący z najeźdźcą. 

Ghazi – muzułmański wojownik, również tytuł honorowy. 

Giaur – u muzułmanów pogardliwa nazwa wszystkich innowierców. 

Gitana – cyganka hiszpańska. 

Goj – u zydów niewierny, chrześcijanin. 

Greenhorn – w USA frajer, nowicjusz. 

Gringo – biały cudzoziemiec w Hiszpanii i Ameryce Łacińskiej. 

Griot – tradycyjny muzyk, poeta, opowiadacz Maghrebu. 

Groom – w Anglii masztalerz – chłopiec stajenny. 

background image

Grynder – na zachodzie spekulant zakładający przedsiębiorstwo w celach
spekulacyjnych. 

Gryzetka – we Francji młoda dziewczyna pracująca w domach mody jako ekspedientka. 

Gubernator – dawniej zarządzający kolonią, obecnie w wielu krajach wysoki urzędnik
administracji państwowej. 

Hajdamak – dawniej na Ukrainie powstaniec chłopski. 

Hajduk – dawniej w wielu krajach żołnierz piechoty zaciężnej. 

Hembra – w Hiszpanii stuprocentowa kobieta. 

Hibakusi – w Japonii osoba dotknięta skutkami wybuchu bomby atomowej. 

Hipster – hepster – w Anglii zapalony miłośnik jazzu. 

Hołysz – na Ukrainie człowiek biedny, zubożały. 

Hoodlum – chuligan, opryszek angielski. 

Hunwejbin – uczestnik “rewolucji kulturalnej” w Chinach. 

Isei – japoński imigrant w USA. 

Jakuza – chuligan, opryszek japoński. 

Janczar – dawny żołnierz regularnej, wyborowej piechoty tureckiej. 

Jankes – żartobliwie obywatel USA, w USA potoczna nazwa mieszkańców stanów
północnych. 

background image

Jegier – dawniej żołnierz lekkiej piechoty niemieckiej. 

Joga – uprawiający jogę, hinduski asceta mający rzekomo zdolności cudotwórcze. 

Jordim – Izraelczyk emigrujący do innych krajów. 

Kafuzo – potomek czarnej i żółtej odmiany człowieka (głównie Murzynów i Indian) w
Brazylii. 

Kaid – dowódca wojskowy, naczelnik w płn. Afryce. 

Kajmakan – naczelnik powiatu lub podpułkownik turecki. 

Kamikaze – lotnik japoński, który w czasie II wojny światowej wykonywał samobójczy
atak samolotem–bombą na obiekt nieprzyjaciela (nazwę przyjęto od nazwy tajfunu z XIII
w., który zniszczył inwazyjną flotę Mongołów). 

Kanclerz – tytuł szefa rządu Austrii i Niemiec. 

Kapeador – drażniący byka czerwoną płachtą przed występem matadora. 

Kawas – żandarm – żołnierz policji tureckiej. 

Kolon – w Ameryce Łacińskiej – na wpół zależny dzierżawca, parobek, fornal. 

Kondotier – dawniej we Włoszech wszelki żołnierz najemny. 

Konkwiskador – tytuł nadawany hiszpańskim zdobywcom, najeźdzcom, zaborcom. 

Konsjerż – we Francji – dozorca, stróż domu. 

Konstabl – policjant w USA i W. Brytanii. 

background image

Kornak – dozorca słoni, kierujący nimi w czasie marszu i pracy (głównie w Azji). 

Kowboj – konny pastuch bydła w USA i Kanadzie. 

Kreol – ludność urodzona w Ameryce łacińskiej, pochodzenia hiszpańskiego,
portugalskiego lub francuskiego, potomkowie imigrantów. 

Kulis – w Azji płd.–wsch. robotnik pochodzący z najniższych klas społecznych i
najgorzej płatny. 

Lady – wym. lejdy – w krajach anglosaskich zwrot grzecznościowy do kobiet. 

Landrat – naczelnik powiatu w Niemczech. 

Larrikin – australijski chuligan. 

Laskar – indyjski marynarz, ordynans w wojsku hinduskim. 

Latynos – człowiek pochodzący z Ameryki Łacińskiej. 

Lider – w krajach anglosaskich przywódca partii, organizacji. 

Llanero – konny pastuch hiszpańskich nizin. 

Lord Mayor – tytuł burmistrza Londynu. 

Macho – w Hiszpanii stuprocentowy mężczyzna. 

Madame – pani, zwrot stosowany we Francji do kobiet zamężnych. 

Mafioso – członek mafii we Włoszech. 

background image

Majordom – w krajach anglosaskich zarządca domów wielkopańskich. 

Mameluk – dawniej żołnierz przybocznej gwardii władców egipskich. 

Mandaryn – dostojnik Chin cesarskich, urzędnik. 

Masambo – nazwa kreola brazylijskiego. 

Matador – espada – główny zapaśnik corridy, zadający bykowi śmiertelne pchnięcie
szpadą po ryzykownej walce. 

Melamed – nauczyciel w żydowskim chederze. 

Metys – potomek człowieka białego i Indian Amerykańskich. Stanowi podstawową część
ludności Ameryki Łacińskiej wraz z Meksykiem. 

Michel – niemiecki chłop, poczciwy Niemczyna. 

Miczman – starszy kadet marynarki angielskiej i amerykańskiej. 

Midinetka – młoda dziewczyna pracująca w paryskim domu mody. 

Minet – młody, zniewieściały elegant we Francji. 

Miss – wym. mys – panna, zwrot używany w krajach anglosaskich zwykle w połączeniu z
nazwiskiem lub imieniem. 

Mister – wym. myster – pan, w krajach anglosaskich w połączeniu z nazwiskiem lub
tytułem urzędowym. 

Mistress – pani, zwrot używany w krajach anglosaskich (w piśmie Mrs). 

Mołojec – dawniej młody Kozak. 

background image

Mongloid – potoczna nazwa człowieka odmiany żółtej. 

Muchtar – burmistrz, wójt turecki. 

Mulat – potomek przedstawicieli odmiany białej i czarnej (głównie w Ameryce łacińskiej). 

Murzyn – potoczne określenie czarnej odmiany człowieka zamieszkującego Afrykę.
Obecnie wskutek migracji (dawniej masowo brani w niewolnictwo) zamieszkują wszystkie
kontynenty (np. w USA ok. 30 mln). 

Mużyk – chłop w carskiej Rosji. 

Nawab – nabab – potocznie bogacz muzułmański w Indiach. 

Nomad – członek pasterskiego i zbieracko–łowieckiego ludu, prowadzący koczowniczy
tryb życia (Azja, Afryka, Australia). 

Nurse – w krajach anglosaskich wykwalifikowana niańka, pielęgniarka. 

Odaliska – niewolnica usługująca w haremie. 

Pajuk – dawniej pokojowiec dworski lub żołnierz z przybocznej gwardii sułtana. 

Paladyn – dawniej znakomity rycerz i towarzysz władców. 

Pandit – indyjski nauczyciel. 

Pandur – dawniej żołnierz piechoty na Węgrzech i w Austrii. 

Papagallo – włoski chuligan zaczepiający kobiety. 

Paparazzo – fotograf chuligan, zawodowy fotograf skandali we Włoszech. 

background image

Par – w W. Brytanii członek Izby Lordów. 

Parias – członek najniższej kasty w Indiach. 

Peon – robotnik (zwłaszcza rolny) w Ameryce Łacińskiej. 

Picaro – hiszpański nicpoń, włóczęga. 

Pikador – zapaśnik corridy występujący na koniu, rozdrażniający byka przed jego walką
z matadorem. 

Policmajster – wyższy urzędnik policji w carskiej Rosji. 

Rajtar – żołnierz konny jazdy różnego typu w Europie XVI–XVIII w. 

Ranczer – właściciel gospodarstwa w Ameryce Północnej. 

Sabra – rodowity Izraelczyk. 

Sahib – tytuł używany w Indiach w stosunku do osób znakomitych, także do
Europejczyków. 

Sambo – potomek przedstawicieli czarnej i żółtej odmiany człowieka (głównie Murzynów
i Indian Ameryki Północnej). 

Saracen – dawniej w Europie nazwa muzułmanina. 

Senor – pan (senora – pani, senorita – panna), zwrot grzecznościowy używany w
Hiszpanii. 

Semen – nadworny kozak w dawnej Rusi. 

background image

Semita – człowiek należący do jednego ze spokrewnionych ludów mówiących językiem
semickim. 

Serdar – wyższy oficer w Indii, Pakistanie, Afganistanie – wódz naczelny w Turcji i
Egipcie. 

Signora – pani (signore – pan), zwrot grzecznościowy używany we Włoszech. 

Siogun – dawniej japoński namiestnik wojskowy. 

Sipaj – indyjski żołnierz w służbie brytyjskiej. 

Siudra – członek jednej z najniższych warstw społecznych w Indiach. 

Skipetar – nazwa Albańczyka. 

Speaker – wym. spiker – przewodniczący Izby Gmin W. Brytanii i Izby Reprezentantów
USA. 

Strine – żartobliwie o australijczyku. 

Szajgec – w Izraelu chłopiec nieżydowski, chrześciajński. 

Szeryf – w USA urzędnik lokalny o uprawnieniach administracyjno–sądowych,
odpowiedzialny za przestrzeganie prawa. 

Szyksa – w Izraelu dziewczyna nieżydowska, chrześcijańska. 

Tifoso – we Włoszech fanatyk piłki nożnej. 

Tutor – w krajach anglosaskich wychowawca grupy studentów. 

Watażka – dawny dowódca watachy (bandy) ukraińskiej. 

background image

Wezyr – muzułmański minister, radca stanu. 

Zambo – cafuso – potomek murzyna i indianki w Brazylii.