Oznaczanie zwi

ą

zków 

pochodzenia farmaceutycznego  

z wykorzystaniem techniki      

LC - MS

 

Katarina Smederevac

Ochrona 

ś

rodowiska I rok SUM

 

 

Wst

ę

p

Wysokosprawna chromatografia cieczowa staje 
si

ę

  powszechn

ą

  technik

ą

  stosowan

ą

  do 

ko

ń

cowego  rozdzielenia  oraz  analizy  ilo

ś

ciowej 

i  jako

ś

ciowej  analitów  wydzielonych  z  próbek 

ś

rodowiskowych.

1972

- POŁ

Ą

CZENIE MS Z 

CHROMATOGRAFI

Ą

 CIECZOW

Ą

 (LC-MS)

 

 

Analizowane próbki

Za 

pomoc

ą

 

chromatografii 

cieczowej 

sprz

ęż

onej  ze  spektrometrem  mas  (LC-MS) 

oznacza si

ę

 w próbkach wody takie substancje 

pochodzenia farmaceutycznego, jak:

●

naproksen

●

ibuprofen

●

diklofenak

●

diazepam

●

norfloksacyna                                                      
i ciprofloksacyna

●

 antybiotyki 

(penicyliny, 
tetracykliny, 
sulfonamidy, 
makrolidy)

 

 

Przygotowanie próbek  

Próbka wody (200 – 250 mL)

Wst

ę

pne przygotowanie próbki

Filtracja: szklane filtry (1,0 µm)
pH = 7,0 

Filtracja: szklane filtry (0,7 µm)                  
pH = 2,0

NLPZ

Antybiotyki

Wzbogacanie analitów z wykorzystaniem techniki SPE

Kolumienki RP-18, EN
Elucja: MeOH

Odparowanie rozpuszczalnika w 
strumieniu azotu
Rozpuszczenie w buforze fosforanowym

Kolumienki LiChrolut EN
Elucja: (CH

3

)

2

CO i MeOH

Odparowanie rozpuszczalnika w 
strumieniu azotu
Rozpuszczenie w MeOH

Oznaczanie analitów (LC - MS)

 

 

WYKORZYSTANIE TECHNIKI 

LC-MS

Krok 1: 

●

Rozproszenie/rozpylenie

●

Do igły rozpylacza doprowadzany jest strumie

ń

 

fazy ruchomej, który jest rozpylany za pomoc

ą

 

strumienia czystego azotu

●

Strumie

ń

 azotu rozpyla ciecz i tworz

ą

 si

ę

 

kropelki

 

 

WYKORZYSTANIE TECHNIKI 

LC-MS

Krok 2:

Jonizacja

ESI-MS:
jonizacja przez 
rozpylanie 
w polu elektrycznym

 

 

WYKORZYSTANIE TECHNIKI 

LC-MS

Krok 3:   

Detekcja

 

 

Metodyka bada

ń

 

Do bada

ń

 wytypowano farmaceutyki 

zró

ż

nicowane pod wzgl

ę

dem budowy 

chemicznej i sposobu oddziaływania na 
organizm ludzki. 

Wytypowane farmaceutyki mo

ż

na 

sklasyfikowa

ć

 jako: 

●

ś

rodki cieniuj

ą

ce (iopromid, iopamidol),

●

sulfonamidy (sulfametacin, sulfametoksazol), 

●

niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, 
ketoprofen, diklofenak). 

 

 

Metodyka bada

ń

Ze 

wzgl

ę

du 

na 

swoje 

wła

ś

ciwo

ś

ci 

farmakokinetyczne 

(

ś

rodki 

cieniuj

ą

ce), 

cz

ę

stotliwo

ść

  przepisywania  przez  lekarzy 

(sulfonamidy)  oraz  dost

ę

pno

ść

  bez  recepty 

(niesteroidowe 

leki 

przeciwzapalne), 

wytypowane  do  bada

ń

  zwi

ą

zki  spodziewane 

były  w 

ś

ciekach,  w  st

ęż

eniach  powy

ż

ej  ich 

granicy wykrywalno

ś

ci.

 

 

Metodyka bada

ń

 technologicznych 

Dwa  reaktory  SBR  o  pojemno

ś

ci  45  dm

3

, 

zainstalowane  zostały  na  miejskiej  oczyszczalni 

ś

cieków „Zabrze-

Ś

ródmie

ś

cie”.

 

 

Metodyka bada

ń

 technologicznych

Oczyszczalnia ta jest typow

ą

 miejsk

ą

 oczyszczalni

ą

 

ś

cieków,  do  której  dopływaj

ą

 

ś

cieki  bytowo-

gospodarcze,  jak  równie

ż

  w  mniejszym  procencie 

ś

cieki szpitalne oraz 

ś

cieki przemysłowe.

 

 

Metodyka bada

ń

 technologicznych

●

Badania  nad  usuwaniem  farmaceutyków  ze 

ś

cieków miejskich prowadzone były                   

w  warunkach  zimowych  oraz  w  warunkach 
letnich. 

●

Pobór prób 

ś

cieków oczyszczonych nast

ę

pował 

po pełnym cyklu oczyszczania 

ś

cieków. 

●

Po pobraniu, próbki 

ś

cieków surowych               

i  oczyszczonych,  zamra

ż

ane  były  w  szklanych, 

litrowych  butlach  ze  szkła  oran

ż

owego  do 

temperatury -18

o

C.

 

 

Metodyka bada

ń

 technologicznych

Próbki 

ś

cieków 

w 

stanie 

zamro

ż

onym 

transportowane były do Instytutu ESWE           
w  Niemczech,  gdzie  poddawane  były  analizom 
przy zastosowaniu metody LC/MS.

 

 

ANALIZA PRÓB

●

Próby 

ś

cieków 

przed 

analiz

ą

 

wła

ś

ciw

ą

 

filtrowane  były  przez  filtry  szklane,  o  porach 
mniejszych  ni

ż

  1  µm.  Po  filtracji  próby 

ś

cieków 

poddawane  były  ekstrakcji  fazy  stałej,  a 
wypełnienie kolumn ekstrakcyjnych zale

ż

ało od 

rodzaju  farmaceutyków,  jakie  w  danych  chwili 
zostawały oznaczane. 

●

Po  ekstrakcji  fazy  stałej  wybrane  farmaceutyki 
wymywane były przy u

ż

yciu metanolu                

i poddawane dalszej analizie przy zastosowaniu 
LC/MS. 

 

 

PODSUMOWANIE BADA

Ń

Mimo  zintensyfikowania  procesu  oczyszczania 

ś

cieków 

miejskich 

przez 

zastosowanie 

reaktorów SBR o zró

ż

nicowanym wieku osadu, 

nie udało si

ę

 uzyska

ć

 (oprócz ketoprofenu          

w 

okresie 

letnim) 

całkowitego 

usuni

ę

cia 

wybranych farmaceutyków ze 

ś

cieków.               

W  takiej  sytuacji  zasadnym  wydaje  si

ę

  by

ć

 

zastosowanie 

dodatkowego 

stopnia 

doczyszczania 

ś

cieków  oczyszczonych,                   

na  przykład  przez  wykorzystanie  membran  lub 
tzw. „zaawansowanych metod utleniania”.

 

 

PODSUMOWANIE

Technika 

LC-MS 

zaczyna 

by

ć

 

coraz 

powszechniej 

stosowana 

w 

laboratoriach 

analitycznych ze wzgl

ę

du na jej zalety.

Wkrótce technika LC-MS 
stanie się techniką
rutynowych analiz.

 

 

Dzi

ę

kuj

ę

 za uwag

ę

!