background image

1.  Opisz trzy podstawowe typy budowy ciała i ich cechy szczególne. 

Oto trzy podstawowe typy ciała i ich cechy szczególne: 



Typ endomorficzny – słabe umięśnienie, krótka szyja, okrągła twarz, szerokie biodra i inklinacja do 

łatwego 
odkładania się tłuszczu 



Typ ektomorficzny - długie kończyny, krótki tors, długie, wąskie stopy i dłonie, wąska klatka 

piersiowa i barki, 
nikłe odkładanie się tłuszczu, długie, chude mięśnie 



Typ mezomorficzny – potężna klatka piersiowa, długi tors, wielka siła i solidne umięśnienie 

2.  Wymień kości i główne mięśnie kończyn dolnych. 

KOŚCI KOŃCZYNY DOLNEJ 

I. Obręcz kończyny dolnej 



k. miedniczna 

kość biodrowa 

kość kulszowa 

kość łonowa 

II. Kończyna dolna wolna 



k. udowa 



rzepka 



k. podudzia 

strzałka 
k. piszczelowa 



k. stopy 

k. stępu 

• k. 

skokowa, 

• k. 

piętowa, 

• 

k. łódkowata, 

• k. s

ześcienna, 

• kości 

klinowate 

k. śródstopia 
k. palców (paliczki) 

MIĘŚNIE KOŃCZYNY DOLNEJ 
I. Obręcz kończyny dolnej 
1. m. przednie 



m. biodrowo – lędźwiowy 

• m. lędźwiowy większy, 
• m. lędźwiowy mniejszy 
• m. biodrowy 
2. m. tylne 



gruszkowaty, 



pośladkowy wielki, 



pośladkowy średni, 



pośladkowy mały, 



napinacz powięzi szerokiej, 



zasłaniacz wewnętrzny, 



bliźniaczy górny i dolny, 



czworoboczny uda, 



zasłaniacz zewnętrzny 

background image

II. M. uda 
1. Grupa przednia 



M. krawiecki 



M. czworogłowy uda 

• M. prosty uda 
• M. obszerny boczny, 
• M. obszerny przyśrodkowy 
• M. obszerny pośredni 
2. Grupa przyśrodkowa (przywodziciele) 



M. grzebieniowy 



M. smukły 



M. przywodziciel długi 



M. przywodziciel krótki 



M. przywodziciel wielki 

3. Grupa tylna 



M. półścięgnisty 



M. półbłoniasty 



M. dwugłowy uda 

• głowa długa 
• głowa krótka 
III. M. podudzia (goleni) 
1. Grupa przednia 



M. piszczelowy przedni 



M. prostownik palców długi 



M. prostownik palucha długi 

2. Grupa boczna 



M. strzałkowy długi 



M. strzałkowy krótki 

3. Grupa tylna 



M. powierzchowne 

• M. brzuchaty łydki 
• M. płaszczkowaty 
• M. podeszwowy 



M. głębokie 

• M. zginacz palców długi 
• M. zginacz palucha długi 
• M. piszczelowy tylny 
• M. podkolanowy 
IV. M. stopy 
MIĘŚNIE PODESZWY 
1. m. wyniosłości przyśrodkowej 



m. odwodziciel palucha 



m. zginacz krótki palucha 



m. przywodziciel krótki palucha 

2. m. wyniosłości pośredniej 



m. zginacz krótki palców 



m. czworoboczny podeszwy 



m. glistowate 



m. międzykostne 

3. m. wyniosłości bocznej 
MIĘŚNIE GRZBIETU STOPY 



m. prostownik palców długi 



m. strzałkowy krótki 

background image



m. prostownik palucha długi 



m. prostownik palucha krótki 



m. prostownik palców krótki 



odwodziciel palucha 



odwodziciel palca małego 



m. międzykostne grzbiet 

3.  Wymień kości i główne mięśnie kończyn górnych. 

KOŚCI KOŃCZYNY GÓRNEJ 

III. Obręcz kończyny górnej 



Obojczyk 



Łopatka 

II. Kończyna górna wolna 



Kości ramienia 



Kości przedramienia (k. promieniowa, k. łokciowa) 

III. Kości ręki 



Kości nadgarstka – 8 



Kości śródręcza – 5 



Kości palców – 14 (Paliczki) 

MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ 
I. Obręcz kończyny górnej 



mięsień naramienny 



mięsień nadgrzebieniowy 



mięsień podgrzebieniowy 



mięsień obły mniejszy i większy 



mięsień podłopatkowy 

II. Kończyna górna wolna 
1. mięśnie ramienia 

m. dwugłowy ramienia 
m. ramienny 
m. kruczo-ramienny 
m. trójgłowy ramienia 

2. mięśnie przedramienia 

przednie 

• zginacze nadgarstka (łokciowy i promieniowy) 
• zginacze palców (powierzchowne i głębokie) 
• m. dłoniowy długi 
• zginacz długi kciuka 
• m. nawrotny czworoboczny 
• m. nawrotny obły 

boczne i tylne 

• prostowniki nadgarstka (łokciowy i promieniowy) 
• prostowniki palców 
• odwodziciel długi kciuka 
3. mięsień ramienno-promieniowy 
4. mięśnie ręki 

mięśnie kłębu kciuka 

• odwodziciel krótki 
• zginacz krótki 
• przywodziciel kciuka 
• przeciwstawiacz kciuka 

mięśnie kłębu palca małego 

background image

• odwodziciel palca małego 
• zginacz krótki palca małego 
• przeciwstawiacz p.m. 
• dłoniowy krótki 

mięśnie międzykostne dłoniowe 
środkowe glistowate 

4.  Wymień mięśnie utrzymujące postawę ciała, mięśnie wdechowe i mięśnie wydechowe. 

MIĘŚNIE UTRZYMUJĄCE POSTAWĘ CIAŁA 



m. czworoboczny grzbietu 



m. prostownik grzbietu 



m. pośladkowy 

• wielki 
• średni 
• mały 



m. dwugłowy i czworogłowy uda 



m. trójgłowy łydki 



m. brzucha 

• prosty 
• skośny wewnętrzny i zewnętrzny 
• poprzeczny 
• czworoboczny lędźwi 
MIĘŚNIE WDECHOWE 



międzyżebrowe zewnętrzne 



dźwigacze żeber 



zębaty tylny górny 



zębaty przedni 



podobojczykowy 



mostkowo-obojczykowo-sutkowy 



piersiowy mniejszy i większy 



przepona 

MIĘŚNIE WYDECHOWE 



międzyżebrowe wewnętrzne 



prostownik grzbietu 



poprzeczny klatki piersiowej 



zębaty tylny dolny 



mięśnie brzucha (prosty, skośny wew. i zew., poprzeczny i czworoboczny lędźwi) 

5.  Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie grzbietu. 

BUDOWA KRĘGOSŁUPA 

Kręgosłup składa się z 33 – 34 kręgów ułożonych 
jeden na 
drugim. Wyróżnia się: 
- 7 kręgów szyjnych, , 
- 12 kręgów piersiowych, 
- 5 kręgów lędźwiowych, 
- 5 kręgów krzyżowych, zrośniętych w kość krzyżową, 
- 4-5 kręgów guzicznych, zrośniętych w kość 
guziczną. 
W każdym kręgu wyróżnia się: 

background image

- trzon kręgu, 
- łuk kręgu, 
- 7 wyrostków: od tyłu nieparzysty wyrostek kolczysty, ku górze i ku dołowi parzyste wyrostki 
stawowe górne i dolne oraz 
na boki parzyste wyrostki poprzeczne. Trzon i łuk kręgu ograniczają otwór kręgowy. 
MIĘŚNIE GRZBIETU 
I. Powierzchowne mięśnie grzbietu 
4. Kolcowo-ramienne 



czworoboczny 



najszerszy grzbietu 



równoległoboczny 



dźwigacz łopatki 

5. Kolcowo-żebrowe 



zębaty tylny górny 



zębaty tylny dolny 

II. Głębokie mięśnie grzbietu 
6. Pasmo przyśrodkowe 



- mięsień półkolcowy grzbietu i karku 



- mięsień półkolcowy głowy 



- mięsień wielodzielny 



- mm. skręcające kręgosłupa 



- mięsień kolcowy grzbietu 



- mięsień kolcowy karku 



- mięsień kolcowy głowy 



- mm. międzykolcowe 

7. Pasmo boczne 



- mięsień płatowaty głowy 



- mięsień krzyżowo-grzbietowy 



- mięsień biodrowo-żebrowy 



- mięsień biodrowo-żebrowy lędźwi 



- mięsień biodrowo-żebrowy grzbietu 



- mięsień biodrowo-żebrowy szyi 



- mięsień najdłuższy 



- mięsień najdłuższy lędźwi 



- mięsień najdłuższy grzbietu 



- mięsień najdłuższy szyi 



- mięsień najdłuższy głowy 



- mm. międzypoprzeczne 

III. Mięśnie podpotyliczne 



Prosty tylny większy głowy 



prosty tylny większy głowy 



prosty boczny głowy 



skośny górny głowy 



skośny dolny głowy 

MIĘSIEŃ PROSTOWNIK GRZBIETU - najważniejszy mięsień w części grzbietowej 
MIĘŚNIE POMOCNICZE 



M. czworoboczny 



M. dźwigacz łopatki 



M. czworoboczny lędźwi 

Mięśnie położone na stronie brzusznej kręgosłupa: 



M. prosty głowy przedni 



M. długi głowy 

background image



M. szyi 



M. mostkowo-obojczykowo-sutkowy – jest najsilniejszym mięśniem szyi. 



M. pochyłe – stanowią grupę boczną mięśni głębokich szyi. 

6.  Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie klatki piersiowej i brzucha. 

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ 



M. piersiowy większy 



M. piersiowy mniejszy 



M. zębaty przedni 



M. międzyżebrowy wewnętrzny i zewnętrzny 

MIĘŚNIE BRZUCHA 



M. skośny zewnętrzny 



M. skośny wewnętrzny brzucha 



M. prosty brzucha 



M. lędźwiowy większy 



M. czworoboczny lędźwi 

7.  Co to jest wysiłek fizyczny? 

Wysiłek fizyczny - praca mięśni szkieletowych wraz z całym zespołem towarzyszących jej zmian 
czynnościowych w organizmie. Każda 

aktywność ruchowa podejmowana przez człowieka. 

8.  Jaka jest klasyfikacja wysiłków fizycznych? 

Wysiłki fizyczne możemy podzielić ze względu na: 

1. czas trwania: 

krótkotrwały - trwa max. do kilku min. 
średniej długości - od kilku min. do 30-60 min. 
długotrwały - trwa powyżej 30-60 min. 

2. obciążenie : 

tętno do 75 ud/min bardzo niska intensywność wysiłku 
tętno od 75 - lOOud/min niska intensywność wysiłu 
tętno od 100 -125 ud/min. umiarkowana intensywność 
tętno od 125 -150 ud/min. wysoka intensywność 
tętno od 150 -175 ud/min. bardzo wysoka intensywność 
tętno od 175 i więcej skrajnie wysoka intensywność 

Maxymalna częstość skurczów serca u człowieka : HR max. = 220 - wiek(w latach) 
3. wielkośc zaangażowanych grup mięsniowych: 

lokalny - obejmuje do 30% aktywnej masy mięśniowej np.kończyn górnych 
ogólny, globalny - obejmuje powyżej 30% aktywnej masy mięśniowej np.kończyny 
dolne 

4. na rodzaj skurczu mięśnia : 

statyczne - dominują skurcze izometryczne (długość mięśnia pozostaje bez zmian a 
zmienia się napięcia np.zwis na drążku, 

trzymanie ciężaru nad głową trzymanie w autobusie zakupów : 

dynamiczne - przeważajątu skurcze izotoniczne (napięcie bez zmian, zmienia się długość 
np.bieganie ,skakanie,pływanie) 
auksotoniczne- ze zmiana napięcia i długości mięśnia 

5. przemiany tlenu : 

background image

tlenowe - energia pochodzi z glikolizy tlenowej np.dyscypliny wytrzymałościowe o 
długim czasie trwania. 
beztlenowe - energia pochodzi z glikolizy (reakcji )beztlenowych np.dyscypliny 
szybkościowe i siłowe. 
mieszane - energia pochodzi z obu źródeł tlenowych i beztlenowych np.biegi na 
dystansach od 600- 2000 m. 

9.  Jakie są zadania, rola i wpływ rozgrzewki na organizm? 

Rozgrzewka- jeden z elementów przyspieszających wdrażanie organizmu do pracy fizycznej, może 
doprowadzić do lepszego 

wykorzystania możliwości fizjologicznych i psychologicznych sportowca i zmniejszyć lub 
wyeliminować możliwość kontuzji. 
WPŁYW ROZGRZEWKI NA: 
1. Układ krążenia i układ oddechowy 



wzrost HR, SV, VE, 



zwiększenie wrażliwości mięśniówki ścian naczyń krwionośnych na regulacyjne wpływy 

neurohormonalne, 



zwiększenie poboru 02 i produkcji C02, 



wzrost masy erytrocytów, 



zwiększenie napływu krwi do pracujących mięśni 



obniżenie wrażliwości mechanoreceptorów płuc na warunki hiperwentylacji 

2. Układ nerwowy i psychikę 



wzrasta sprawność koordynacyjna skurczu, 



zwiększa się wrażliwość receptorów skórnych i mięśniowych, 



wzrost szybkości przewodzenia nerwów obwodowych, 



rośnie wola walki 

3. Układ ruchu 



wzrost poziomu przemian energetycznych we włóknach mięśniowych, 



większe wykorzystanie glukozy i kwasów tłuszczowych, 



wzrasta intensywność przepływu krwi, 



większa dostawa tlenu i substancji energetycznych, 



zwiększona produkcja energii cieplnej, 



większa pobudliwość receptorów mięśniowych 



spadek wrażliwości mięśni na przeciążenia aktywnością fizyczną 



przygotowanie ścięgien, więzadeł i torebek stawowych do obciążenia 

10.  Wymień pozycje specyficzne dla gimnastyki korekcyjnej. 



Pozycje niskie – cechuje je niskie ułożenie środka ciężkości w stosunku do podłoża (siady, leżenia, 

podpory, 

klęki, itp.). 



Pozycje izolowane – ograniczenie rozprzestrzeniania się ruchu do jakiegoś określonego odcinka, czy 

segmentu (np. ustalenie obręczy barkowej przy ćwiczeniach rozciągających mięśnie piersiowe 
wielkie). 



Pozycje odciążające kręgosłup do ucisku osiowego – to te, w których kręgosłup ustawiony jest 

równolegle do podłoża lub pod pewnym kątem. Należą do nich: leżenia przodem, bokiem, tyłem, 
podpory 
przodem, tyłem i bokiem, pozycje Klappa, zwisy 

11.  Co to jest: lordoza, kifoza, plecy płaskie, skolioza, szpotawość kolan, koślawość 

kolan, płaskostopie? 

background image

SKOLIOZA – jest to boczne skrzywienie kręgosłupa o ponad 10 stopni, w konsekwencji 

powodujące rotację kręgów względem osi długiej kręgosłupa. Do deformacji dochodzi w 
trzech płaszczyznach: czołowej (wygięcie w bok), strzałkowej (pogłębienie krzywizn 
kręgosłupa) i poprzecznej (rotacja kręgów).. 
 
KIFOZA – jest to łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową. U człowieka fizjologiczna 
kifoza występuje w 
odcinku piersiowym i krzyżowym kręgosłupa. 
 
LORDOZA – łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną. U człowieka fizjologiczna lordoza 
występuje w odcinku 
szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa. 
 
PLECY PŁASKIE – spłaszczenie krzywizn fizjologicznych kręgosłupa. Jest zjawiskiem bardzo 
niekorzystnym: zmniejsza się 
funkcja amortyzacyjna kręgosłupa, poszczególne elementy podlegają wpływom 
przeciążeniowym i szybszemu zużyciu. Plecy płaskie prowadzą często do zmian 
zwyrodnieniowych. 
 
SZPOTOWATOŚĆ KOLAN – to wada kolan, gdzie podudzie w stosunku do kolan tworzy 
kąt ostry, 
 
KOŚLAWOŚĆ KOLAN – to wada polegająca na ustawieniu pod kątem rozwartym podudzi 
względem kolan. 
 

PŁASKOSTOPIE – Jest to niewydolność układu więzadłowo- mięśniowego powstająca pod wpływem 
przeciążeń stopy. 

12.  Wymień i opisz metody prowadzenia zajęć ruchowych. 

METODY PROWADZENIA ZAJĘĆ RUCHOWYCH 

I. METODY REPRODUKTYWNE (odtwórcze). 
Metoda naśladowcza – ścisła. 
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej w wyniku nakazów i poleceń. 
Nauczyciel/trener ściśle 
określa zadanie – ćwiczenie, a uczestnicy ściśle je odtwarzają (naśladują pokazany ruch). 
Metoda zadaniowa – ścisła 
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej – ścisłej, tzn. w takiej, w której 
uczestnicy odczuwają 
wewnętrzną potrzebę osiągnięcia ściśle określonego celu. 
Metoda programowanego uczenia się. 
Metoda jest podobna do zadaniowej – ścisłej. Różnica polega na tym, że program osiągnięcia celu 
nauczyciel/trener podaje nie „na żywo”, lecz w postaci broszury lub tablic informacyjnych, a uczestnik 
samodzielnie odtwarza zadanie ruchowe. 
 
II. METODY PROAKTYWNE (usamodzielniające). 
Metoda zabawowa naśladowcza 
Nauczyciel/trener stwarza sytuację zadaniową polegającą na wywołaniu u uczestników potrzeby 
naśladowania 
określonego przedmiotu, czy zjawiska, którego istotą jest określony ruch. Zadaniem uczestników jest 
naśladowanie 
owego przedmiotu czy zjawiska według własnego wyobrażenia i inwencji. 

background image

Metoda zabawowa klasyczna 
Uczestnicy stawiani są w sytuacji zadaniowej poprzez podanie przez nauczyciela/trenera fabuły 
zabawy lub przepisów 
gry i odpowiednie czynności organizacyjne (celem przygotowania terenu zabaw i gier oraz 
przyborów). W tej sytuacji 
zachowanie się uczestników jest swobodne i samodzielne. Jedynymi ograniczeniami są fabuła i 
przepisy. 
Metoda bezpośredniej celowości ruchu 
Nauczyciel/trener stwarza sytuację zadaniową polecając uczestnikom wykonanie prostego zadania w 
odpowiednio 
dobranej pozycji wyjściowej. Celem bezpośrednim dla uczestników jest wykonanie zadania. 
Właściwy cel znany jest 
tylko nauczycielowi/trenerowi. 
Metoda programowanego usprawniania się 
Ćwiczący czuje się w sytuacji zadaniowej, ponieważ odczuwa potrzebę usprawniania się, w wyniku 
której podejmuje 
określony program działania (np. na „ścieżce zdrowia”). Rolę regulatora czynności usprawniających 
sprawuje 
środowisko (teren, przyrządy itp.). Wykonania konkretnych zadań wymaga pewnej inwencji od 
uczestników. 
 
III. METODY KREATYWNE (twórcze). 
Metoda ruchowej ekspresji twórczej 
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej, którą uczestnicy powinni samodzielnie, 
twórczo 
rozwiązać, przy czym każde rozwiązanie zademonstrowane przez uczestnika uważa się za poprawne. 
Zadania polegają 
na inscenizacji poszczególnych tematów ruchem i mimiką. 
Metoda problemowa 
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji problemowej tzn. takiej z którą uczestnicy spotykają 
się po raz 
pierwszy i nie znają sposobu jej rozwiązania. Uczestnicy samodzielnie analizują sytuację, tworzą 
rozwiązanie problemu i 
weryfikują jego poprawność w praktycznym działaniu. 

13.  Co to jest kultura fizyczna i z czego się składa? 

Kultura fizyczna 

„Kultura fizyczna obejmuje te wszystkie wartości, które wiążą się z fizyczną postacią i fizycznym 
funkcjonowaniem 
człowieka, zarówno w jego subiektywnym odczuciu, jak i w obrazie społecznie obiektywnym. 
Wartości te odnoszą się do 
zdrowia, budowy i postawy ciała, odporności, sprawności wydolności, urody.” 
Na kulturę fizyczną składają się: 

Wychowanie fizyczne 

Rehabilitacja 

Turystyka i rekreacja 

Sport 

14.  Opisz metody nauczania ćwiczeń ruchowych. 

W metodyce wf wyróżnia się 4 rodzaje metod nauczania: 

background image

1. metoda syntetyczna (całości) – polega na nauczaniu określonej zabawy, gry, ćwiczenia ruchowego 
w całości, od 
początku w pełnej formie. W przypadku zabaw i gier ruchowych powinna ona być podstawową 
metodą nauczania. 
 
2. metoda analityczna (części) – polega na nauczaniu poszczególnych elementów zabawy, gry, 
ćwiczenia ruchowego. 
Nauczanie rozpoczyna się od elementów prostych, łatwych. Po opanowaniu przez ćwiczących 
wyizolowanych 
elementów ruchu, należy przejść do bardziej złożonych, by w efekcie końcowym U opanował daną 
zabawę, grę, 
ćwiczenie w całości. 
 
3. metoda syntetyczno – analityczna (mieszana) – polega w pierwszej fazie na nauczaniu częściami, a 
następnie w 
pełnej formie. Może ona polegać także na podziale U na grupy. U mniej sprawni uczą się zabawy, gry, 
ćwiczenia za 
pomocą metody analitycznej, by przejść do pełnej formy ćwiczenia. Natomiast U sprawniejsi mogą 
uczyć się od 
początku w pełnej formie zabawy, gry, ćwiczenia. 
 
4. metoda kompleksowa – polega na nauczaniu wyodrębnionych przez N kompleksów ruchowych 
danej zabawy, gry 
lub ćwiczenia ruchowego i jest połączeniem poprzednich metod, stosowanym często w celu 
korygowania błędów w 
wykonywanym ruchu. 

15.   Opisz podstawowe toki lekcyjne. 

Część I – wstępna 

- trwa około 3 – 8 minut, 
- zawiera czynności organizacyjno – porządkowe tj. zbiórka, raport, powitanie, podanie zadań lekcji, 
pokaz zadania 
głównego lekcji, 
- część ta ma przede wszystkim wprowadzić U w atmosferę lekcji, przygotować i nastawić U do 
aktywnego 
uczestnictwa w lekcji, wywołać fizjologiczne i emocjonalne ożywienie organizmu U przez zabawy i 
gry ruchowe. 
Część II A – główna (ćwiczenia kształtujące) 
- następuje wszechstronne przygotowanie U do zadań lekcji realizowanych w części głównej, 
- trwa około 10 – 15 minut, 
Część II B - główna 
- realizacja zadań dydaktycznych lekcji (nauczanie i doskonalenie ćwiczeń), 
- czas trwania 25 – 35 minut, 
- w części głównej kształtowane są umiejętności i doskonalona jest sprawność motoryczna, wyrabiana 
jest płynność i 
obszerność, 
- nie może w niej zabraknąć zadań ukierunkowanych na samoocenę, samokontrolę, samosterowanie 
rozwojem 
fizycznym. 
Część III - końcowa 
- trwa około 3 –5 minut, 
- następuje uspokojenie organizmu dzieci, korekta postawy ciała omówienie i posumowanie zajęć 
lekcji, pokaz 

background image

zadania głównego lekcji wykonany przez U, czynności organizacyjno – porządkowe (zbiórka, 
pożegnanie). 

16.  Opisz na czym polega: indywidualizacja, intensyfikacja i intelektualizacja zajęć 

ruchowych. 

INTELEKTUALIZACJA W ZAJĘCIACH WF 

Przekazywanie konkretnych wiadomości, wiedzy uczniom. Dostosowywanie do wiedzy odbiorcy 
(poziomu 
intelektualnego). Będzie to również dobór środków innych niż ruch (DVD, video, biologia, gazeta, 
itp.) 
Intelektualizacja związana jest z tym, co N mówi do U i okolicznościami przekazywania tych treści. 
Najczęściej wiąże się 
tematycznie z: 
- wiedzą o sobie samym, 
- relacją człowiek – otoczenie, 
- wiedzą o sporcie, 
- wiedzą o możliwościach wykorzystania swoich umiejętności w ramach organizacji czasu wolnego 
lub innych 
utylitarnych czynności życia codziennego. 
Umiastowska uważa, że współdziałanie wf z wychowaniem intelektualnym odbywa się przez: 
- realizację świadomego i aktywnego uczestnictwa w procesie nauczania – uczenia się, 
- wyposażenie U w wiadomości o celach i zadaniach wf, o wpływie ćwiczeń ruchowych na organizm, 
o treściach 
związanych z realizacją poszczególnych działów programu nauczania, 
- realizowanie czynności ruchowych. 
INDYWIDUALIZACJA W LEKCJI WF 
Dostosowanie zadań ruchowych do możliwości U (sprawność U, wiek, płeć, etap edukacji, 
zainteresowania, warunki 
psychofizyczne). 
Indywidualizacja procesu dydaktycznego w wf jest zadaniem trudnym. Reakcje dzieci są 
zróżnicowane pod względem 
rozwoju umysłowego i fizycznego. Różnice te są uzależnione od czynników genetycznych, ale 
również zależą od postaw, 
stosunków społecznych i środowiska, w którym dziecko wyrasta. 
W procesie lekcyjnym indywidualizacja dotyczy przede wszystkim: 
- tempa opanowania umiejętności ruchowych, 
- doboru treści, zadań, metod i form prowadzenia lekcji, 
- rozwoju sprawności – progresji, 
- intensywności poczynań związanych z tempem lekcji. 
Zadaniem N jest dotarcie do każdego U tak, aby umotywować go do zadań czekających w lekcji. W 
większości przypadków 
indywidualizacja związana jest z interakcjami N-U, ale może też dotyczyć konkretnych zadań 
ruchowych, w których U 
samodzielnie określają poziom rozpoczęcia ćwiczenia, czy wręcz sami wyznaczają sobie zadania na 
miarę swoich możliwości. 
INTENSYFIKACJA LEKCJI WF 
O zmianach zachodzących w organizmie U decyduje nie tylko rodzaj ćwiczeń, ale także możliwości 
adaptacyjne do 
wysiłków czy nastawienie psychiczne do zadań, budowa ciała albo stopień wytrenowania. 
Intensyfikacja związana jest z czynnikami motywującymi, takimi jak: 
- potrzeby osiągnięć zadań postawionych sobie, 
- potrzeby efektu i odczuwania satysfakcji, 
- potrzeby stymulacji w dążeniu do samorealizacji. 

background image

Zwiększenie intensywności lekcji możliwe jest głównie przez: 
- skrócenie czasu objaśniania na rzecz pokazu, 
- skrócenie przerw między ćwiczeniami, 
- dobór metod i form maksymalnie angażujących U, 
- dobrą organizację pracy, 
- interesujący dobór ćwiczeń i zadań do lekcji, 
- właściwą motywację uczniów. 

17.  Wymień znane Ci środki odnowy biologicznej i opisz 3 wybrane. 

I. Zabiegi termoterapii 

1. 

Ciepło lecznicze 



całościowe – ogólne 

sauna: sucha i parowe 
gorące kąpiele (temp. wody 38-42 stopnie) 



częściowe – miejscowe 

promieniowanie IR 
okłady żelowe 
okłady borowinowe 
termofory 
poduszki elektryczne 
gorący piasek 

2. 

krioterapia 



miejscowa 

okłady woreczkiem żelowym 
masaż mięśni i ścięgien kostką lodu 
częściowa kąpiel w wodzie z lodem 
okłady z borowiny (ok. 3 stopnie) 
spreye oziębiające 
para z ciekłego azotu lub dwutlenku węgla 



całego ciała – KRIOKOMORA, KRIOSAUNA 

II. masaż 

1. 

suchy 



klasyczny 



segmentalny 



drenaż limfatyczny 



masaż z użyciem przyżądów 

2. 

hydroterapia 

III. trening wibracyjny 
IV. kąpiele w wodach leczniczych 

HYDROTERAPIA 

Jest to wykorzystanie wody gospodarczej i wpływu ciśnienia hydrostatycznego na organizm 
Oprócz kąpieli gorących, ciepłych czy zimnych wyróżnia się też różnego rodzaju masaże wodne: 

1. 

natrysk biczowy 

• 

temp. wody : 21-27 stopni C, czasami temperatura ulega zmianie w trakcie zabiegu 

• 

strumień wody jest skupiony za pomocą nasadki na wężu[ ciśnienie wody 1.5 do 3 atmosfer] 

• 

za pomocą tego zabiegu pobudza się ukrwienie mięśni i stawów, dzięki czemu są one lepiej 

odżywione i 
dotlenione 

2. 

natrysk szkocki 

• 

temp. wody zmienna[ najpierw 30-60 s woda ma temp. 38-42 stopnie, następnie przez kilka sekund 

woda zmienia 
temp. na 10-15 stopni C] 

background image

• 

bardzo duże znaczenie ma również ciśnienie wody. która płynie z węża oraz kolejność polewania 

3. 

masaż podwodny 

• 

zabieg polega na zanurzeniu całego ciała w wodzie w specjalnej wannie, do której podłączony jest 

wąż 

• 

z węża płynie pod ciśnieniem woda[l,5 do 4 atm.], mająca kształt bicza , którym terapeuta wykonuje 

pod wodą 
koliste ruchy masujące na ciele osoby zanurzonej 

• 

zabieg ten bardzo intensywnie pobudza układ krążeniowy i limfatyczny i rozluźnia mięśnie 

• 

oprócz masażu dodatkowym bodźcem jest temp wody [35-38 wody w wannie i di 50 stopni wody 

płynącej z 
węża] 

18.  Opisz wpływ sauny na organizm, wskazania i przeciwwskazania do korzystania z sauny. 

Wskazania do korzystania z sauny: 

• choroby dróg oddechowych 
• częste choroby bakteryjne i wirusowe 
• zaburzenia odporności organizmu 
• otyłość 
• trening układu krążeniowo-oddechowego 
• zmęczenie mięśni(usuwanie toksyn) 
Przeciwwskazania do korzystania z sauny 
• ostre stany chorobowe 
• ciężkie niewydolności krążenia 
• nowotwory 
• wyniszczenie organizmu (np. po leczeniu farmakologicznym) 
• stany po Świerzych urazach 
Wpływ sauny na organizm 
• silne rozszerzenie naczyń krwionośnych całego organizmu 
• intensywne pocenie się, które wywołuje odwodnienie oraz utratę jonów sodu i potasu 
• przyspieszenie akcji serca 
• może wystąpić nagłe obniżenie ciśnienia tętniczego krwi 
• zmniejszenie przepływu krwi przez mięśnie 
• wzrost temp. ciała nawet o 2 stopnie Celsjusza 
• pojawia się uczucie niepokoju przechodzące w osłabienie 
• wydzielanie hormonów t.j: adrenalina, endorfiny i prolaktyna 

19.  Wymień i opisz metody schładzania tkanek w ramach krioterapii. 

RODZAJE ZABIEGÓW 

1. Miejscowe 



Zastosowanie zimnej wody z kranu o temp. 15-20

0



Okłady z borowiny ok. 3

0

C w czasie ok. 10 min. 



Okłady z woreczków z lodem ok. 0

0

C w czasie ok. 20-30 min. 



Okłady z zamrożonych woreczków z żelem silikonowym, tzw. cold packs o tem. -5

0

Cdo -15

0

C,czas 

okładu 
do 30 min. 



Masaż lodem, ok. 2-3 min. 



Sprey oziębiający, jednorazowo 5 sek. 



Nadmuch gazem ochładzającym (zimne powietrze -30do-40

0

C; rozprężony azot -110 do -180

0

C; 

rozprężony dwutlenek węgla ok. - 70

0

C) 

2. Ogólne 

background image



Kriosauna - pomieszczenie jednoosobowe do schładzania całości ciała lub do ramion, temp.-1000-

1600 C, 
czas do 3 min. 



Kriokomora – urządzenie składające się najczęściej z 2 pomieszczeń: przedsionka temp.ok.-500C 

oraz z 
komory właściwej temp. ok.-1600C, przeznaczona na kilka osób, czas zabiegu do 3 min. 
KRIOTERAPIA – jest nieinwazyjnym zastosowaniem krańcowo niskich temperatur schłodzonego 
powietrza. 
Kriokomora – zabieg wykonywany jest w specjalnej komorze, w której temp. pomieszczenia wynosi 
od -176 stopni C. 
Komory mogą być oziębiane za pomocą ciekłego azotu bądź zimnego powietrza. Najczęściej stosuje 
się temp. około - 
70 do -110 stopni. Czas zabiegu nie dłuższy jak 3 min. Osoba wchodzi do komory ubrana w strój 
kąpielowy, 
rękawiczki, skarpetki, nauszniki i drewniane klapki. Podczas zabiegu należy spokojnie powoli 
oddychać przez maskę. 
Adaptacja organizmu następuje w przedsionku komory, po tym osoba wchodzi do komory właściwej. 
Po wyjściu z 
komory należy wykonać kilka ćwiczeń rozgrzewających. 
Kriosauna – pomieszczenie jednoosobowe do schładzania całości ciała lub do ramion, temp. -100 do -
160 stopni, czas 
3 min. 

20.  Na czym polega i co daje trening wibracyjny? 

Podczas „Wibracji Całego Ciała” wibracje mechaniczne są przenoszone na ciało dzięki platformie 
wibrującej. Stymulacja 

mechaniczna powoduje odruch rozciągania mięśni powodujący mimowolne skurcze włókien 
mięśniowych. Oznacza to, że 
mięśnie reagują na wibrację automatycznymi, naprzemiennymi skurczami i rozkurczami. Przy 
częstotliwości 30 Hz i 
wyższej naprężenia mięsni są bardzo intensywne i skuteczne. Przy niższych częstotliwościach 
uzyskuje się optymalny efekt 
relaksacyjny. 
Podczas konwencjonalnych ćwiczeń pracuje jedynie 40% włókien mięśniowych. Podczas „Wibracji 
Całego Ciała” pracuje 
aż do 100%. Dodatkowo wibracja ma pozytywny wpływ także na ścięgna, kości, system nerwowy 
oraz równowagę 
hormonalną. 
Najważniejsze korzyści płynące z „Wibracji Całego Ciała” w porównaniu do klasycznych ćwiczeń: 



Ćwiczenie jest efektywne i nie tak czasochłonne! 



Urządzenie nie zajmuje dużo miejsca. 



Jest łatwe w użyciu. 



Sesje ćwiczeń zajmują mało czasu (średnio 10 – 15 minut na sesję). 



Widoczne efekty w krótkim czasie! 



Może być stosowana u osób, które nie mogą stosować silnych obciążeń. 



Przeznaczona zarówno dla osób młodych, starszych i dzieci. 



Szerokie zastosowanie. 



Duża gama ćwiczeń, angażująca niemal wszystkie grupy mięśniowe. 

Najważniejsze efekty: 
1. Modelowanie sylwetki 
2. Aktywacja krążenia krwi 
3. Zwiększenie siły mięśni 

background image

4. Zwiększenie elastyczności mięśni 
5. Zwiększenie relaksacji mięśni 
6. Zwiększona koordynacja / stabilność 
7. Zmieszenie cellulitisu 
8. Zapobieganie osteoporozie 
9. Spalanie tłuszczu 

21.  Co to jest wskaźnik BMI i o czym świadczy? 

Warunkiem utrzymania stałej masy ciała jest tzw. zerowy bilans energetyczny. 

Body Mass Index BMI – wskaźnik Queteleta określa 
•Wykorzystywany jest jako praktyczne kryterium względnej oceny stopnia nadwagi i otyłości (nie 
uwzględnia rozkładu 
tkanki tłuszczowej oraz składu procentowego tkanki tłuszczowej i mięśniowej). 
•Prawidłowy zakres BMI 18,5-25 
•BMI=masa ciała [kg]/ (wysokość ciała [m])2 
 

22.  . Scharakteryzuj podstawowe składniki pokarmowe oraz ich zapotrzebowanie w sporcie. 

1. 

Cukry – węglowodany 

Węglowodany są podstawowym i najbardziej wydajnym źródłem energii. Są to związki złożone z 
węgla, wodoru i tlenu i 
dzielimy je na cukry proste (jak glukoza i fruktoza) oraz cukry złożone. 

2. 

Białka 

Białka są podstawowym materiałem budulcowym organizmu i powszechnie występują zarówno w 
produktach pochodzenia 
zwierzęcego, jak i roślinnego. Poza budową komórek, pełnią wiele innych ważnych zadań, gdyż białka 
to także enzymy, bez 
których niemożliwa byłaby większość przemian chemicznych. 
Istnieją duże rozbieżności poglądów na temat zapotrzebowania sportowców na białko. Przyjmuje się, 
że jest to od 1,2 do 
3,0g na kg masy ciała. 

3. 

Tłuszcze – lipidy 

Tłuszcze, zwane trójglicerydami to związki glicerolu i rozmaitych kwasów tłuszczowych. Te ostatnie 
dzielimy na nasycone 
(spotykane głównie w tłuszczach zwierzęcych) i nienasycone – obficie występujące w roślinach, ale 
także np. w mięsie ryb. 
Tłuszcze są ważnym źródłem energii, a ponadto materiałem zapasowym odkładanym w tkance 
tłuszczowej – 
umiejscowionej pod skórą i wokół narządów wewnętrznych jamy brzusznej. 
Tkanka tłuszczowa u zdrowego dorosłego człowieka stanowi od 10 do 18% wagi ciała i oprócz 
pełnienia funkcji 
zapasowych, chroni organizm przed utratą ciepła. Należy pamiętać, że cukry także mogą zostać 
przetworzone w tłuszcze i 
odłożone w tkance tłuszczowej. Oznacza to, że dieta z nadwyżką węglowodanów – podobnie jak i 
jedzenie nadmiernej 
ilości tłuszczu – również może przyczyniać się do nadwagi. 

4. 

Witaminy 

Witaminy są związkami organicznymi o bardzo różnorodnej budowie chemicznej. Warunkują 
prawidłowy przebieg 
procesów życiowych. Brak witamin prowadzi do schorzenia, zwanego awitaminozą 

5. 

Błonnik 

background image

Ważnym składnikiem pożywienia są także substancje, które nie ulegają trawieniu, określane jako 
włókno pokarmowe lub 
błonnik. Są to pozostałości komórek roślinnych składające się przede wszystkim z celulozy, choć 
także z pektyn, ligniny i 
innych nieprzyswajalnych związków. 
Wpływają na odpowiednie wydzielanie śliny, właściwe stężenie kwasu solnego w żołądku, a także 
pobudzają ruchliwość jelit 
i tworzą korzystne podłoże dla rozwoju flory bakteryjnej. 
W żywieniu przeciętnego człowieka podstawowe zasady żywienia to: białko 15%, tłuszcze 25-30%, 
cukrowce 50-60%. 
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe zależy nie tylko od rodzaju dyscypliny sportowej, ale 
również od okresu 
treningowego i indywidualnych uwarunkowań w danym okresie przygotowawczym. 
B : T : W=1g : 1g : 4,5g /kg beztłuszczowej masy ciała 
ŻYWIENIE- PODSUMOWANIE 

Na tydzień przed zawodami: Przyjmuj 60-70% węglowodanów lub 7-8g/kg mc, produkty 
o niskim IG 
Jeden dzień przed zawodami: Posiłki wysokowęglowodanowe o niskim IG; dużo 
płynów, mało tłuszczy 
2-4 godziny przed zawodami: niskie IG, wysokowęglowodanowe, niskotłuszczowe i 
niskobiałkowe; 400 – 600 ml 
płynów; 
1 godzina przed zawodami: 1g węglowodanów na 1kg mc; 
15-30 min. przed zawodami: wypij 125-150ml płynu; 
Podczas zawodów trwających po nad 60min.: 30 do 60g węglowodanów na godzinę; IG 
wysoki lub umiarkowany 
(bez fruktozy); 150 do 300 ml płynu co 15-20 minut; 
Po zawodach: Przyjmuj 1g/kg mc węglowodanów w ciągu 2 godzin po wysiłku; IG 
wysoki; 500ml płynu 
bezpośrednio po starcie lub meczu i później kontynuuj regularnie; 

 

23.  Wymień cele i zadania diety. 

Dieta w sporcie powinna dostarczać odpowiedniej ilości energii, składników odżywczych, witamin i 
minerałów. 

Odpowiednie zbilansowanie diety w danych okresach przygotowawczych bezpośrednio wpływa na 
ogólna wydolność 
organizmu, oraz przyspiesz jego regeneracje po wysiłku. 
CELE DIETY 
• wyrównanie ubytków energetycznych i strat substancji odżywczych 
• normalizacja masy ciała do BMI=18,4-24,9 
• przywrócenie prawidłowych procesów metabolicznych 
• detoksykacja organizmu ze szkodliwej mikroflory i pierwiastków metali ciężkich 
• oczyszczenie jelita grubego ze złogów kałowych przez zwiększenie spożycia błonnika. 
• zahamowanie przewlekłych procesów oksydacyjnych i zmniejszenie stężenia wolnych rodników 
poprzez zwiększone 
spożycie witamin i składników mineralnych antyoksydacyjnych 

24.  Jakie są najważniejsze obowiązki osoby prowadzącej działalność w dziedzinie rekreacji 

ruchowej (właściciela 

fitness klubu)? 

background image

§ 2. 1. Prowadzący działalność w dziedzinie rekreacji ruchowej, o której mowa w § 1, zwany dalej 
"prowadzącym 
działalność", jest obowiązany do: 
1) opracowania regulaminu zajęć oraz zapoznania z nim uczestników tych zajęć, 
2) wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za przebieg zajęć, posiadającej kwalifikacje zawodowe, o 
których 
mowa w art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej, zwanej dalej "ustawą", 
3) ubezpieczenia uczestników zajęć od następstw nieszczęśliwych wypadków na zasadach ogólnych, 
4) zapewnienia uczestnikom rekreacji ruchowej warunków bezpieczeństwa oraz warunków 
sanitarnohigienicznych 
określonych w odrębnych przepisach, 
5) zapewnienia uczestnikom rekreacji ruchowej bazy rekreacyjno-sportowej odpowiedniej dla formy 
prowadzonych zajęć, 
6) dopuszczenia do uczestnictwa w zajęciach wyłącznie osób posiadających zaświadczenie lekarskie o 
braku 
przeciwwskazań do udziału w tych zajęciach lub które złożą podpisane własnoręcznie, a w przypadku 
osób niepełnoletnich 
przez przedstawiciela ustawowego, oświadczenie o zdolności do udziału w zajęciach rekreacyjnych. 
2. Prowadzący działalność dostarcza uczestnikom zajęć rekreacyjnych, przed ich rozpoczęciem, 
regulamin uczestnictwa w 
tych zajęciach oraz program określający w szczególności: 
1) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres lub siedzibę prowadzącego działalność w dziedzinie rekreacji 
ruchowej, 
2) imię, nazwisko i kwalifikacje zawodowe osoby prowadzącej zajęcia, 
3) termin lub terminy zajęć, 
4) miejsce realizacji zajęć, 
5) udostępniane urządzenia i sprzęt rekreacyjno-sportowy, 
6) wyposażenie uczestników w sprzęt zabezpieczający i ochronny lub ratunkowy, 
7) warunki zakwaterowania i wyżywienia, 
8) cenę zajęć oraz zakres usług objętych tą ceną, 
9) zasady kwalifikowania osób do udziału w zajęciach, 
10) maksymalną ilość osób uczestniczących w zajęciach, 
11) ilość uczestników przypadających na jednego prowadzącego zajęcia, 
12) reguły zachowania się uczestników w czasie realizacji zajęć. 

25.  Wymień i opisz etapy udzielania pierwszej pomocy. 

ETAPY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY 

6. 

Ocena sytuacji i zabezpieczenie miejsca wypadku 

Najpierw i przede wszystkim pomyśl o swoim bezpieczeństwie, a potem o bezpieczeństwie 
poszkodowanego i obecnych 
osób postronnych, tak, aby nie było więcej rannych. 

7. 

Ocena bezpieczeństwa swojego i poszkodowanego 

Udzielanie pomocy może być niebezpieczne dla ratownika 
Podczas udzielania pierwszej pomocy może dojść do zarażenia wieloma chorobami np. wirusowe 
zapalenie wątroby, wirus 
HIV - dlatego podczas wykonywania wszelkich czynności przy poszkodowanym ratownik powinien 
mieć założone 
lateksowe lub foliowe rękawiczki jednorazowego użytku. 

8. 

Ocena stanu poszkodowanego i sprawdzanie czynności życiowych 

Sprawdzić stan osoby poszkodowanej: przytomność i oddech 

9. 

Wezwanie pomocy 

• 

Gdzie i kiedy się to stało 

• 

Co się wydarzyło 

background image

• 

Ile jest ofiar wypadku 

• 

Jakie są widoczne uszkodzenia ciała 

• 

Kto i skąd wzywa pomocy 

• 

Pytanie: co można zrobić, aby pomóc choremu 

10. 

Rozpocznij RKO 

26.  Opisz postępowanie przy zwichnięciach, skręceniach i złamaniach kończyn. 

ZŁAMANIA 

Złamanie jest przerwaniem ciągłości tkanki kostnej. 
Złamania dzielimy na: 
• zamknięte - gdy skóra dookoła złamanej kości jest nienaruszona, 
• otwarte - gdy jest przerwana ciągłość skóry a kość może być narażona na zanieczyszczenia 
pochodzące z 
powierzchni skóry i powietrza. 
Złamanie należy podejrzewać jeżeli: 
• wystąpi obrzęk i ból, nasilający się przy uciśnięciu lub próbie poruszenia kończyną, 
• poszkodowany nie może w pełni lub częściowo wykonywać ruchów uszkodzoną kończyną, 
• wystąpi nieprawidłowa ruchomość w miejscu, w którym normalnie jest nieruchoma, 
• uszkodzona kończyna wyraźnie straci swój prawidłowy kształt, 
• w razie gdy widoczne są odłamy kostne (w przypadku złamań otwartych). 
Postępowanie 
• uszkodzone miejsce odsłaniamy tylko w przypadku podejrzenia istnienia rany poprzez rozcięcie lub 
rozprucie 
części ubrania, 
• jeśli jest to złamanie otwarte tamujemy ewentualny krwotok i zakładamy na ranę jałowy opatrunek 
(bezpośrednio 
na ranę kładziemy ostrożnie jałowy gazik, tak aby nie wcisnąć złamanej kości ani jej odłamków). 
• unieruchamiamy przynajmniej 
dwa sąsiednie stawy tzn. leżący 
powyżej i poniżej złamania, 
• nie nastawiamy i nie poruszamy uszkodzoną kończyną (konieczne czynności wykonujemy z 
naciągiem), 
ZWICHNIĘCIA 
Przemieszczenie się jednej powierzchni stawowej w stosunku do drugiej. 
Objawy 
-zwichnięty staw uległ zniekształceniu, 
-pojawia się silny ból, obrzęk, zasinienie, 
-niemożność wykonywania ruchów w stawie 
Pierwsza pomoc 
Postępowanie jest takie samo jak przy załamaniach. 
SKRĘCENIA 
Jest to naciągnięcie lub naderwanie aparatu wiązadłowo - torebkowego stawu. 
Skręcenie jest mniej groźną formą niż zwichnięcie ponieważ nie zostaje rozerwana torebka stawowa i 
dzięki elastyczności 
wiązadeł zostają przywrócone normalne stosunki anatomiczne stawu. 
Objawy, pierwsza pomoc jak przy zwichnięciu 

27.  Co to jest: kształcenie, nauczanie, edukacja, uczenie się, wychowanie? 

E d u k a c j a – to ogół oddziaływań służących formowaniu się (zmienianiu, rozwijaniu) zdolności 
życiowych człowieka. 

background image

W y c h o w a n i e – to świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia 
względnie stałych skutków 
(zmian rozwojowych)w osobowości wychowanka. 
K s z t a ł c e n i e – to system działań zmierzających do tego, aby uczącej się jednostce umożliwić 
poznanie świata, 
przygotowanie się do zmieniania świata i ukształtowanie własnej osobowości. 
U c z e n i e s i ę – jest procesem nabywania względnie trwałych zmian w szeroko rozumianym 
zachowaniu (wiadomości, 
umiejętności, nawyki, postawy)w toku bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości 
(doświadczenia i 
ćwiczenia) 
N a u c z a n i e – jest procesem kierowania uczeniem się uczniów w toku planowanej pracy 
nauczyciela z uczniami. 
 

28.  Na czym polega podmiotowe traktowanie? 

Podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży oznacza humanistyczne i partnerskie podejście do dzieci i 
młodzieży w 

procesie kształcenia. 
Przejawem podmiotowego traktowania wychowanka są: 
- AKCEPTACJA - równoznaczna z upatrywaniem w wychowanku wartości samoaktualizujących się i 
ulegających ciągłemu 
samodoskonaleniu, 
- ROZUMIENIE EMPATYCZNE dzieci i młodzieży, polegające na aktywnym wsłuchiwaniu się w 
wypowiedzi drugiego 
człowieka i jednoczesnym wczuwaniem się w jego doznania, uczucia i myśli, 
- AUTENTYZM nauczycieli i wychowawców, to szczerość i otwartość w kontaktach z innymi, 
- POSZANOWANIE PRAWA DO WŁASNEJ PODMIOTOWOŚCI czyli niezależności / autonomii/ i 
odrębności / 
niepowtarzalności /. 
 

29.  Opisz 3 style kierowania zespołem wychowawczym (grupą). 

Style kierowania zespołem wychowawczym 

1. Demokratyczny 
- nawiązywanie z wychowankami serdecznych, przyjacielskich kontaktów, bez wzbudzania uczucia 
lęku, 
- odwoływanie się do inicjatywy i pomysłowości wychowanków, liczenie się z ich zamierzeniami i 
wspólnie podjętymi 
decyzjami, 
- cierpliwe udzielanie wychowankom gruntownych informacji na interesujące ich tematy, 
- występowanie w roli równorzędnych partnerów w kierowanym przez siebie zespole 
wychowawczym, 
- pełnienie roli animatorów, inicjatorów, doradców, nie decydentów, 
- dyskusja, wspólne działanie, stawianie na nagrodę, nie karę, wszechstronna pomoc, ale także 
umiejętność przyznania się 
do błędu 
Skutki demokratycznego stylu kierowania zespołem: 
- darzenie sympatią kierownika grupy i identyfikowanie się z nim, 
- podejmowanie zadań na własną odpowiedzialność w przekonaniu o sensowności działania, 
- wykonywanie zadań nawet pod nieobecność kierownika, bez potrzeby kontroli, 

background image

- wykazywanie się większą kreatywnością w osiąganiu celów, 
- wspólne poszukiwanie sposobów przezwyciężania trudności nie usiłując obciążać winą za ich 
powstanie tylko jednego z 
uczestników grupy, 
- wysoki stopień identyfikacji z grupą. 
2. Autokratyczny 
- to styl, który zobowiązuje wychowawcę do przejmowania odpowiedzialności za wszelkie 
zachowania wychowanków. 
- główne metody wychowawcze to kara i nagroda, nakazy i zakazy, -. wychowawca w sposób 
ostateczny podejmuje wszelkie 
decyzje w sprawie poczynań wychowawczych i sposobów ich realizacji. 
Skutki autokratycznego stylu kierowania zespołem: 
- niechętny stosunek wychowanków do wychowawcy, częsta niemożność porozumienia się, 
- brak entuzjazmu do wykonywania zadań, często niedostosowanych do możliwości wychowanków, 
- emocjonalna niestabilność i przejawy niechęci we wzajemnej współpracy, 
- niekiedy przejawy wzmożonej agresji, lub obojętności, 
- względnie zadowalające osiągnięcia szkolne. 
3. Liberalny 
- dawanie wychowankom możliwie szerokiego zakresu swobody, 
- wywieranie minimalnego wpływu na podopiecznych ,rezygnacja z kierowania, 
- rezygnacja z odpowiedzialności za zachowania wychowanków, 
- doradza wtedy, gdy jest poproszony. 
Skutki liberalnego stylu kierowania grupą: 
- bezcelowe, chaotyczne zachowania podopiecznych, 
- trudności w porozumiewaniu i stąd zachowania agresywne, 
- brak, lub słabe więzi rzeczowe i osobowe, 
- obecność wychowawcy – kierownika nie działa mobilizująco, 
- pod nieobecności wychowawcy, funkcję kierowniczą pełni jeden z członków grupy.