EKOENERGIA

Tworzywa sztuczne, które zro-
biły w ubiegłym wieku zawrotną 
karierę w wielu dziedzinach tech-
niki,  przemysłu  i  gospodarki, 
zatem i w naszym codziennym 
życiu, stały się też kłopotliwym 
balastem obciążającym gospo-
darkę odpadami. 

Nie podlegając naturalnemu rozkładowi 

po wykorzystaniu, trafiają na wysypiska, 
na których w naturalnych warunkach śro-
dowiska przetrwają zapewne całe wieki, 
stanowiąc dowód naszej niefrasobliwości 
i trwale zanieczyszczając otoczenie. 

Całe szczęście, że wreszcie dociekliwi 

naukowcy oraz praktycy zainteresowali się 
tym problemem i możliwościami przerobu 
owych kłopotliwych odpadów. Nie chodzi 
tu o ich unicestwianie, lecz takie przetwarza-
nie, aby można było uzyskiwać z nich peł-
nowartościowe paliwa. Jest to kierunek na 
czasie, zwłaszcza wobec wyczerpywania się 
zasobów bogactw naturalnych, czego kon-
sekwencją jest ciągły wzrost cen paliw. 

Gdy wyczerpują się zasoby naturalnych surowców energetycz-
nych, a ich spalanie coraz bardziej zatruwa atmosferę, cenny jest 
każdy pomysł na przeciwdziałanie.

Zaczynają pojawiać się coraz częściej 

rozwiązania proekologiczne, wykorzys-
tujące  możliwości  i  źródła  energii  do-
tychczas niedocenianej, a niekiedy nawet 
marnotrawionej.  Jednym  z  przykładów 
może być wykorzystanie ciepła powstają-
cego przy sprężaniu powietrza. Oczywiście 
w grę wchodzą tu duże sprężarki przemys-
łowe. Ciepło powstające przy pracy tych 
maszyn spisywane bywa na straty. Sprę-
żarkę trzeba chłodzić, z czym jest dodat-
kowy kłopot. 

Spektakularnym przykładem rozwiąza-

nia tego problemu jest nowatorski pomysł 
odzysku  ciepła,  wykorzystany  w  Zak-
ładach  Górniczo-Hutniczych  „BOLES-
ŁAW”  w  Bukownie.  Źródłem  traconej 
energii  cieplnej  mogła  być  tam  wielka 
sprężarka o wydajności ponad 10 m sześć. 
powietrza o ciśnieniu 10 barów na minutę. 
Nie wdając się w szczegóły techniczne, 
podam, że zastosowany tam zmodyfikowa-

OLEJE

OLEJE

ZZ

 PLASTIKU

Technologia przerobu odpadów z two-

rzyw  sztucznych  na  paliwa  płynne,  w 
dodatku na skalę przemysłową, jest już po-
ważnie zaawansowana i bez ryzyka można 
powiedzieć, że problem prawie rozwią-
zany. W Polsce prace nad tym kontynu-
owane są między innymi na Politechnice 
Wrocławskiej, także w wielu innych kra-
jach świata. Inż. Zbigniew Tokarz z Nie-
wiadowa ubiegł w tym światowe potęgi 
techniczne,  np.  Niemcy  i  Japonię.  Jego 
dziełem jest chroniony już przez patent  
tzw. „reaktor katalityczny”. Służy on do 
przetwarzania odpadów powszechnie sto-
sowanych tworzyw sztucznych na folie, 
pojemniki  oraz  butelki,  a  także  wiele 
innych wyrobów powszechnego użytku. 
Są nimi polimery z grupy polistyrenów 
i polipropylenów. 

Ważne jest to, że technologia tego pro-

cesu jest nie tylko bezpieczna dla środo-
wiska, ale korzystna dla niego. Utylizacji 

poddaje się odpady tych tworzyw, które w 
wielkich ilościach trafiały dotychczas na 
składowiska i, jako prawie niezniszczalne, 
zaśmiecały nasze środowisko. Technolo-
gia tego procesu jest prawie bezodpadowa, 
bowiem to co po niej pozostaje, stanowią 
jedynie zanieczyszczenia tworzyw wsado-
wych - zaledwie mały procent w stosunku 
do całego wsadu. Wydajność urządzenia 
w jego podstawowej wersji wynosi 500 l 
gotowego produktu na godzinę. Agrega-
tem zainteresowani są już Niemcy, Chiny 
oraz Irlandia. 

Jest szansa, że corocznie ok. 15 mln t 

odpadów tworzyw sztucznych nie będzie 
u nas trafiać już na składowiska, przero-
bione na pełnowartościowe paliwa, kie-
rowane  do  rafinerii  dla  ich  końcowego 
przerobu na produkty rynkowe. 

J. W.

GRZEJĄCA

SPRĘ

SPRĘż

żARKA

ARKA

ny układ chłodzenia wodnego tej maszyny 
wykorzystuje  odbierane  ciepło  do  pod-
grzewania wody technologicznej. Woda 
chłodząca sprężarkę przechodzi przez wy-
miennik ciepła, ogrzewając wodę w obiegu 
technologicznym.  W  okresie  zimowym 
może  być  ona  również  przełączana  na 
obieg centralnego ogrzewania. 

Obliczenia oraz praktyka wykazały, że 

oszczędności z tego tytułu odpowiadają 
zużyciu ok. 100 t węgla rocznie, potrzeb-
nego na ogrzewanie.

Dzięki temu rozwiązaniu również mniej 

spalin trafia do atmosfery w Bukownie - 
miejscowości o przedwojennym statusie 
uzdrowiska w Zagłębiu Dąbrowskim. 

Należy życzyć naszym energetykom, 

a także zadymionym regionom przemys-
łowym więcej takich ekologicznych inic-
jatyw.

J. W.

RYS. KAROLINA DUŚKO, GIMNAZJUM BRZESKO

KONKURS „MOJA ZIEMIA - MÓJ ŚWIAT” 2003

NR 3 (140) 

MARZEC 2005 

41