hydrologia wyklad 07

background image

ZASOBY WODNE ZLEWNI

Zlewnia rzeczna

Zlewnia rzeczna

– zwarty obszar powierzchni ziemi,

z którego wszystkie wody powierzchniowe
(wody w korytach rzek i strumieni

(wody w korytach rzek i strumieni
oraz wody spływu po powierzchni terenu)
odpływają w określonym przekroju koryta
rzeki głównej (w tzw. przekroju zamykającym).

Topograficzny dział wodny

– zamknięta linia na mapie

przechodząca przez przekrój zamykający
i obejmująca obszar zlewni rzecznej.

background image

ZASOBY WODNE ZLEWNI

Zlewnia cząstkowa

– zlewnia rzeczna wyznaczona

dla przekroju koryta rzeki głównej znajdującego się
powyżej przekroju zamykającego lub zlewnia rzeczna
cieku stanowiącego dopływ rzeki głównej

Zlewnia różnicowa

– część obszaru zlewni rzeki głównej

Zlewnia różnicowa

– część obszaru zlewni rzeki głównej

rozważana z wyłączeniem określonej zlewni cząstkowej.

(Powierzchniowa) zlewnia jeziorna

– zwarty obszar

powierzchni ziemi, z którego wszystkie wody
powierzchniowe (wody w korytach rzek i strumieni
oraz wody spływu po powierzchni terenu) odpływają
do danego jeziora.

background image

ZASOBY WODNE ZLEWNI

Odpływ powierzchniowy ze zlewni

– objętość wody V

przepływającej przez przekrój zamykający zlewnię
w ciągu określonego okresu czasu (zwykle jednego roku).

∫∫∫∫

====

T

dt

t

Q

V

0

)

(

Odpływ powierzchniowy w dwóch przekrojach koryta

Odpływ powierzchniowy w dwóch przekrojach koryta
rzecznego – „1” i „2” – wyróżnionej rzeki spełnia
(przybliżoną
) zależność : V

2

/V

1

= A

2

/A

1

, gdzie A

i

– pole

powierzchni zlewni dla i-tego przekroju, (i=1,2).

Założenia:

brak dopływu/odpływu podziemnego z zewnątrz do „walca” reprezentującego
zlewnię powierzchniową

jednorodna powierzchnia terenu ze względu na infiltracje i opad efektywny

(opad

ewapotranspiracja).

background image

ZASOBY WODNE ZLEWNI

Uwaga 1:

Na ogół założenie pierwsze nie jest spełnione

w odpływie Q(t) w danym przekroju zamykającym
oprócz wód powierzchniowych mogą uczestniczyć wody
podziemne pochodzące z zasilania (infiltracyjnego)
z obszaru zlewni jak i wody podziemne zasilane poza
obszarem zlewni. Także część wód podziemnych

obszarem zlewni. Także część wód podziemnych
zasilanych w danej zlewni może bezpowrotnie
odpływać poza obszar („walca”) zlewni.

Uwaga 2:

Założenie drugie też często nie jest spełnione

w podzlewniach (dużych) zlewni może występować
znaczne zróżnicowanie przestrzenne opadów,
ewapotranspiracji oraz intensywności zasilania
infiltracyjnego.

background image

ZASOBY WODNE ZLEWNI

Wniosek:

pojęcie zlewni podziemnej dla danego przekroju

zamykającego (na ogół) nie ma sensu!

Pytanie:

Co ma sens?

Odpowiedź:

W odniesieniu do każdego trójwymiarowego

Odpowiedź:

W odniesieniu do każdego trójwymiarowego

obszaru ziemi wyznaczonego przez zlewnię rzeczną
(walca wyciętego przez topograficzny dział wodny)
można sensownie mówić o:

strumieniach wody zasilających ten obszar z systemu

atmosferycznego (opady) lub wypływających
z tego obszaru do systemu atmosferycznego
(ewapotranspiracja)

background image

ZASOBY WODNE ZLEWNI

strumieniu wody wypływającym korytem rzecznym

w przekroju zamykającym zlewnię z danego obszaru
do innego podobnego obszaru

strumieniach wody zasilających ten obszar z sąsiednich

strumieniach wody zasilających ten obszar z sąsiednich

systemów wód podziemnych (warstw wodonośnych)
lub wypływających z tego obszaru do sąsiednich
systemów wód podziemnych (warstw wodonośnych)

(na ogół skoncentrowanych) strumieniach wody

pobieranych lub zrzucanych przez człowieka
z i do rozważanego obszaru

background image

ZASOBY WODNE ZLEWNI

Oprócz strumieni zewnętrznych w stosunku do zlewni
rzecznej istotny jest

rozkład przestrzenny i dynamika

procesów hydrologicznych

w skali zlewni:

dynamika przepływu i retencja wody w sieci

rzeczno-jeziornej

dynamika spływu wody po powierzchni ziemi

dynamika retencji wody przez szatę roślinną

dynamika procesu ewapotranspiracji

dynamika procesu infiltracji wody przez powierzchnię
gruntu oraz retencji wody w strefie aeracji

dynamika przepływu wód podziemnych w strefie saturacji

dynamika wymiany wody pomiędzy wodami
powierzchniowymi i podziemnymi

background image

ZASOBY WODNE ZLEWNI

Słowo „

zasoby wodne

” ma zarówno znaczenie

obiektywne – jako miara ilości wody

obiektywne – jako miara ilości wody

w pewnym systemie,

jak i
antropocentryczne – gdyż używane jest często

w kontekście zagrożenia, jakie dla człowieka
stwarza brak odpowiedniej ilości wody
o odpowiedniej jakości
w odpowiednim miejscu i czasie.

background image

ZASOBY WODNE ZLEWNI

Klasyfikacja naturalnych zasobów wodnych:

1.

odnawialne i nieodnawialne

(obiektywna własność możliwości odnowienia zasobów
wodnych przez naturalne zasilanie)

wodnych przez naturalne zasilanie)

2.

statyczne i dynamiczne

(zmienność w czasie ilości zasobu)

3.

dyspozycyjne

(nadające się do wykorzystania

z uwzględnieniem ograniczeń wynikających
z wymogów środowiska naturalnego)

4.

eksploatacyjne

(część zasobów dyspozycyjnych, które

można w sposób uzasadniony ekonomicznie pozyskać)

background image

Zasoby wodne Polski

Suma opadów na terenie Polski –

600 mm

w pasie nizin 500-550 mm

w rejonach górskich i podgórskich 1100 mm

Średni odpływ roczny z terytorium Polski ~

62km

3

Średni odpływ roczny z terytorium Polski ~

62km

3

(lata 1951-2000)

waha się w granicach 37,5 – 90 km

3

w latach suchych mogą powstawać rozległe obszary

z niedoborem wody (w roku 2003 średni roczny odpływ
z terytorium wynosił Polski 42 km

3

, a deficyt wody odczuwany

był na powierzchni 40% kraju)

background image

Zasoby wodne Polski

Wskaźnik dostępności wody dla ludności –

1600m

3

/mieszkańca/rok

(iloraz średniego rocznego

odpływu do ilości mieszkańców)

w Europie średnio 4500 m

3

/mieszkańca/rok

w Europie średnio 4500 m /mieszkańca/rok

Objętość zwykłych wód podziemnych (zasoby statyczne)

3000 km

3

ze względu na niską odnawialność, zasoby eksploatacyjne –

16 km

3

/rok

62% z utworów czwartorzędowych

38% z utworów trzeciorzędowych, kredowych i starszych

background image

Zasoby wodne Polski

Długość rzek ~

95000 km

(22 tys. km w gestii RZGW)

Ilość jezior

9300

(1% powierzchni Polski)

jezior dużych 34 (>1000 ha)

background image

Bilans wodny zlewni

gdzie

H

E

r

G

P

rosl

s

a

wpow

V

V

V

V

V

R

R

R

R

+

=

+

+

+

)

0

(

)

(

R

T

R

R

=

)

0

(

)

(

R

T

R

R

−−−−

====

)

0

(

)

(

wpow

wpow

wpow

R

T

R

R

=

)

0

(

)

(

a

a

a

R

T

R

R

−−−−

====

)

0

(

)

(

s

s

s

R

T

R

R

−−−−

====

)

0

(

)

(

rosl

rosl

rosl

R

T

R

R

=

∫∫∫∫ ∫∫∫∫

====

T

P

dt

dxdy

t

y

x

P

V

0

)

,

,

(

∫∫∫∫ ∫∫∫∫

====

T

n

G

dt

d

t

x

y

x

q

V

0

)

,

,

,

(

Σ

Σ

∫∫∫∫

====

T

r

r

dt

t

Q

V

0

)

(

∫∫∫∫ ∫∫∫∫

====

T

E

dt

dxdy

t

y

x

E

V

0

)

,

,

(

∫∫∫∫

====

T

H

H

dt

t

Q

V

0

)

(


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
hydrologia wyklad 07
hydrologia wyklad 07
hydrologia wyklad 07
Hydrologia Wyklad nr 11
logika wyklad 07
Filozofia z etyką wykład (07 01)
FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW WYKŁAD 1(07 10 2012)
OiS Wykład 1(07 10 2013)
9 wyklad 07 12 2010
Podstawy psychologii - wyklad 07 [11.10.2001], INNE KIERUNKI, psychologia
Mikroekonomia - wyklad 07 [08.11.2001], Ekonomia, ekonomia, Mikroekonomia
Socjologia ekonomiczna wykład 07, Socjologia, Socjologia ekonomiczna gospodarki

więcej podobnych podstron