Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD 

Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04 

 

 

1 

Laboratorium nr 8 

 
 

8.1. Szyk prostokątny 

 

Szyk  prostokątny  i  kołowy  przyspieszają  tworzenie  takich  samych  elementów.    Aby 

pokazać działanie szyku prostokątnego zaczniemy od naszkicowania i wymodelowania płyty 
o wymiarach 50x50mm i grubości 5mm. W tym celu zaczniemy od stworzenia szkicu który 
wyciągniemy na odległość 5mm. Powinniśmy otrzymać poniższy rysunek. 
 

 

Rys. 1. Model płyty 

 

W  kolejnym  kroku  narysujemy  odpowiedni  profil,  który  skopiujemy  w  szyku 

prostokątnym. Narysujmy kwadrat o boku 4mm oddalony o boków w odległości 2mm.   
 

 

Rys. 2. Wstawianie szkicu w płytę 

 

Mając  tak  przygotowane  elementy,  możemy  wykonać  operację  wyciągnięcia 

przygotowanego  szkicu z  opcją  wycięcia,  aby  profil  całkowicie  przeciął  ściankę.  W  wyniku 
tej operacji powinniśmy otrzymać efekt podobny poniższego rysunku. 

Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD 

Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04 

 

 

2 

 

Rys. 3. Element wycięty w płycie 

 
 

Teraz  musimy,  zastosować  szyk  prostokątny  w  celu  uzyskania  efektu  siatki  na 

modelowanej 

powierzchni. 

Wybieramy 

zatem 

narzędzie 

Szyk 

prostokątny 

,  z  menu  Elementy  części.  Po  wybraniu  tej  opcji  zobaczymy  okno 

dialogowe (rys. 4). 
 
 

 

Rys. 4. Okno dialogowe szyk prostokątny 

 

Następnie wybieramy rozłóż pojedynczy element 

  i zaznaczamy nasz kwadracik, a 

następnie  kierunki  rozchodzenia  się  szyku  oraz  podajemy  liczbę  elementów  które  mają 
znaleźć  się  na  naszej  płytce.  Wybieramy  po  5  w  każdym  z  kierunków.  Możemy  także 

zaznaczyć  całą  bryłę 

  do  rozłożenia,  wybrać  odwrotny  kierunek  klawiszem 

,  lub 

zmienić  odległość  pomiędzy  elementami 

.  W  naszym  przypadku  odległości  pomiędzy 

elementami  wynosi  10mm.  W  każdej  chwili  mamy  podgląd  co  się  dzieje  w  elemencie  jeśli 
zmieniamy poszczególne wartości. 
 

Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD 

Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04 

 

 

3 

 

Rys. 5. Szkic szeregu na modelu 

 
Po  wprowadzeniu  wszystkich  wartości  klikamy  przycisk  OK.  Zostaje  umieszczony  szereg 
prostokątny na naszej płycie (rys. 6). 
 
 

 

Rys. 6. Gotowy szereg prostokątny 

 
 

8.2. Szereg kołowy 

 

Kolejnym  z  omawianych  szyków  będzie  szyk  kołowy.  Zasada  jego  działania  jest 

zbliżona do szyku prostokątnego. W pierwszym kroku naszkicujmy okrąg o promieniu 50mm 
i małym okręgu o promieniu 6mm. Następnie dokonajmy wyciągnięcie prostego 3mm. Przy 

pomocy narzędzie Punkt, środek otworu 

  zaznaczmy pkt w odległości 

6mm od krawędzi. Powinniśmy otrzymać poniższy rysunek.  
 

Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD 

Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04 

 

 

4 

 

Rys. 7. Szkic z pkt 

 

Narysujemy teraz otwór przy pomocy polecenie otwór 

 bez pogłębienia, z 

płaskim  zakończeniem  bez  gwintu  o  szerokości  i  wysokości  3mm.  Po  zatwierdzeniu 
otrzymujemy pierwszy otwór (rys. 8). 

 

Rys. 8. Element z otworem 

 

 

Teraz  wykonajmy  szyk  kołowy  który  zbudujemy  na  podstawie  wstawionego  do 

rysunku otworu. Klikamy ikonę narzędzia Szyk kołowy 

. Narzędzie to 

ma także swoje okno dialogowe (rys. 9), pozwalające w pełni zarządzać tworzonym szykiem. 
Za  pomocą  okna  ustalamy  takie  parametry  jak:  ilość  elementów  szyku,  czy  kąt  po  którym 
nastąpi  utworzenie  szyku.  Można  także  ustawić kierunek,  w  którym  będzie  obracał  się  szyk 
podczas  tworzenia,  przydatne  podczas  tworzenia  szyków  opartych  na  innym  kącie  niż  360º. 
Możemy także wybrać czy chcemy zastosować szyk do pojedynczych elementów czy całego 
szyku. 
 

Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD 

Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04 

 

 

5 

 

Rys. 9. Okno dialogowe szyk kołowy 

 

Po  wybraniu  szyku  kołowego  wybieramy  element  u  nas  jest  to  otwór,  a  następnie 

wybieramy oś obrotu – małe centralne koło. Podajemy ilość otworów -  8, oraz kąt na jakim 
mają  być  rozmieszczone  otwory.  Na  bieżąco  możemy  śledzić  jak  będzie  wyglądać  nasz 
element po zatwierdzeniu (rys. 10).   

 

 

 

Rys. 10. Podgląd szyku kołowego 

 

Po  dodaniu  elementów  do  szyku  kołowego,  oraz  osi  obrotu,  umieszczeniu  liczby 

odpowiadającej  za  liczbę  elementów  w  szyku,  naciskamy  przycisk  OK.    Powinniśmy 
zobaczyć nasz model z szykiem kołowym.  

 

Rys. 11. Model z szykiem kołowym