background image

Instrukcja obsługi Lasera FOX

w stomatologii

Laser FOX modele: o długości fali 810/980/1064 nm

strona 1 z 14

background image

Bessemerstr. 14

90411 Nürnberg

T. +49 (0) 911 21 779-0

F. +49 (0) 911 21 779-99

info@arclaser.de

www

 

 .arclaser.de

 

 

Spis treści:

1) Bezpieczeństwo lasera

2) Podstawowe zastosowania lasera

3) Zastosowanie

a) Wskazania/przeciwwskazania

b) Metody

c) Sprawdzenie przed leczeniem

d) Sprawdzenie po leczeniu

e) Postępowanie przy efektach niepożądanych

f) Leczenie tkanek przyległych

g) Parametry leczenia

h) Postępowanie w sytuacji typowych usterek

strona 2 z 14

background image

1. Bezpieczeństwo lasera

Światło laserowe emitowane przez laser FOX  może powodować poważne uszkodzenia zarówno 
dla pacjenta   jak i osoby obsługującej a także osób trzecich, obecnych przy stosowaniu lasera. 
Laser   FOX   należy   do   klasy   IV   urządzeń.   Oznacza   to,   że   promieniowanie   może   powodować 
uszkodzenia, gdy jest kierowane bezpośrednio na tkankę a także gdy jest rozproszone czy odbite. 
Światło   lasera   FOX   jest   intensywne   i   skuteczne   w   koagulowaniu   i   odparowywaniu   tkanki. 
Najcięższe obrażenia występują gdy światło lasera jest kierowane na oczy. Nawet światło małej 
mocy lasera może nieodwracalnie uszkodzić siatkówkę oka.   Może to prowadzić do całkowitej 
ślepoty. Niebezpieczeństwo zależy od długości fali oraz dawki promieniowania (gęstość energii w 
czasie).   Światło   lasera   o   długości   w   przedziale   pomiędzy   400nm   a   1400nm   jest   najbardziej 
niebezpieczne dla oka. Przechodzi przez rogówkę, komorę przednią, soczewkę i komorę tylną i 
dociera do siatkówki z niewielką lub prawie żadną absorpcją.

Absorpcja wody

Rogówka tak jak komora przednia, soczewka oraz komora tylna zawierają głównie wodę. Inne 
składniki   tkankowe   (głównie   kolagen)   grają   niewielką   rolę   w   interakcji   tkankowej   ze   światłem 
lasera. Przy długości fali pomiędzy 400nm a 1400nm woda ma bardzo niską absorpcję  światła, 
tak więc światło lasera wnika doskonale i niemalże z pełną mocą osiąga siatkówkę, gdzie jest 
absorbowane przez krew i nabłonek siatkówki.
Laser FOX emituje światło o długości fali 810nm do 980nm, tak więc jest absolutnie konieczne 
stosowanie okularów ochronnych podczas pracy z laserem FOX.
Przy tej intensywności (skoncentrowany strumień), światło lasera FOX może także uszkadzać 
skórę lub inne tkanki. Promieniowanie może zapalać materiały łatwopalne.

strona 3 z 14

background image

Aby   uniknąć   jakichkolwiek   obrażeń  i   bezpiecznie   stosować   laser   FOX,   ważne   jest 
stosowanie się do zasad bezpiecznego posługiwania się laserem:

1) Każdy   użytkownik   lasera   FOX   powinien   przejść   szkolenie   prowadzone   przez 

autoryzowany personel lub osobę przeszkoloną przez autoryzowany personel.

2) Pomieszczenie,   w   którym   jest   używany   laser   FOX   powinno   być   oznakowane 

tablicami ostrzegawczymi, tak, aby każda osoba mogła łatwo się zorientować, że 
przebywa   w   pomieszczeniu   gdzie   jest   stosowany   laser   oraz,   że   nie   należy 
wchodzić bez odpowiedniego zabezpieczenia w trakcie pracy lasera.

3) Nie   należy   stosować   lasera   kiedy   nie   jest   się   pewnym,   że   wszystkie   jego 

elementy   działają   prawidłowo.   Należy   kontrolować   położenie   światłowodu: 
plamka   wywoływana   padającym   strumieniem   powinna   być   zawsze   okrągła   i 
regularna, nie powinno być żadnego rozproszenia światła. Można to sprawdzić 
używając białego papieru i trzymając samą końcówkę światłowodu (np. LL13001) 
lub   koncentrując   końcówkę   (np.   HS11009)   z   odległości   około   5   cm   (należy 
ustawić laser w ustawieniu GOTÓW).

4) Kiedykolwiek   laser   jest   w   ustawieniu   GOTÓW   (pali   się   żółta   kwadratowa 

kontrolka)     każda   osoba   znajdująca   się   w   zasięgu   promieniowania   lasera 
(pomieszczenie   gdzie   pracuje   laser)   powinna   nosić   okulary   zabezpieczające, 
które są właściwym zabezpieczeniem oczu przed promieniowaniem lasera FOX.

5) Laser powinien być stosowany tylko w określonym wskazaniu, nigdy nie należy 

naświetlać innego materiału/tkanki poza zamierzonym zastosowaniem.

6) Szczególnie należy unikać naświetlania powierzchni odbijających. Odbite światło 

laserowe   może   powodować   takie   same   uszkodzenia     jak   promieniowanie 
bezpośrednie.     

7) Wyłącz stan GOTÓW lasera kiedy nie jest on używany;  np. w czasie przerw lub 

na koniec zabiegu.

strona 4 z 14

background image

2) Podstawowe zastosowanie lasera

Zamierzony   efekt   zastosowania   lasera   opiera   się   na   interakcji   światła   ze   składnikami   tkanki. 
Światło   lasera   jest   pochłaniane   lub   rozpraszane   i   odbijane   wewnątrz   tkanki.   Powietrze   ma 
znikomy wpływ na promieniowanie lasera FOX w związku  z tym interakcję pomiędzy laserem 
FOX a powietrzem możemy pominąć. Odbicie pełni znaczącą rolę w obecności metalu, szkła i 
innych powierzchniach odbijających  promienie. Kiedy stosujemy promieniowanie lasera FOX na 
tkankę   odbicie   nie   jest   elementem   dominującym.   Jednakże   nie   wynosi   ono   zero!   Kiedy 
promieniowanie   jest   rozproszone   w   tkance,   nie   wpływa   to   na   jego   absorpcję.   Absorpcja   jest 
głównym czynnikiem wpływającym na efektywność promieniowania laserowego.
Absorpcja oznacza, że  światło  lasera FOX jest zamieniana głównie  na ciepło, które wywołuje 
pożądane efekty (koagulacja/odparowanie).
Przy małej gęstości energii (duży punkcik lub niska moc) ciepło, które powstaje w tkance może 
powodować wzrost temperatury tkanki. Mniejszy rozmiar plamki lub wyższe ustawienie mocy tym 
wyższą daje temperaturę. Jest pewna granica, przy której tkanka przestaje tolerować ogrzewanie, 
białka ulegają denaturacji, zachodzi koagulacja. Następna granica   zostaje przekroczona, kiedy 
woda tkankowa (wewnątrz lub zewnątrz komórkowa) nagle odparowuje (>300

o

C). Tkanka ulega 

uszkodzeniu. Osiągamy efekt cięcia/odparowania.

Temperatura

Działanie

>40

o

C

45

o

-65

o

C

>65

o

C

>100

o

C

>150

o

C

>300

o

C

około 1000

o

C

indukowanie   enzymów,   rozdzielanie   błon 
półprzepuszczalnych, obrzęk

uszkodzenie   tkanki,   odwracalne   lub 
nieodwracalne,   zależne   od   czasu   trwania 
promieniowania

koagulacja

odwodnienie

zwęglenie

odparowanie, ablacja => usunięcie tkanki

jonizacja,   natychmiastowe   palenie   => 
tworzenie fali uderzeniowej

Działanie temperatury

Cięcie tkanki zawsze wymaga wysokiej gęstości energii (wysoka moc lub mały rozmiar plamki). 
Na brzegu cięcia, odpowiednio poza strefą odparowania tkanka zawsze jest objęta podgrzaniem 
(koagulacja) . Pozytywnym efektem i korzyścią użycia lasera jest zatrzymanie krwawienia poprzez 
zamknięcie   naczyń   (hemostaza).   Negatywny   efekt   jest   powodowany   bezpośrednio   na   brzegu 
cięcia, gdzie występuje temperatura wyższa niż 150

o

C. Występuje karbonizacja, wywołana przez 

zwęglenie tkanki, co jest toksyczne i wydłuża gojenie rany. Aby uniknąć rozległego uszkodzenia 
obocznego (karbozacja i koagulacja) na brzegach cięcia stosowanie lasera może być zamienione 
w   tryb   pulsacyjny,   który   wywołuje   mniejsze   uszkodzenia.   W   trybie   ciągłym   laser   w   sposób 
permanentnym emituje promieniowanie. W trybie impulsowym tkanka może ostygnąć pomiędzy 
kolejnymi impulsami lasera i w ten sposób efekt nadmiernej ogrzania może zostać zredukowany.

strona 5 z 14

background image

3) Zastosowanie

a) Wskazania/Przeciwwskazania

Wskazania:

Endodoncja
- odkażanie kanału korzenia zębowego, także wewnątrz kanalików zębiny

Periodontologia
- podobnie do leczenia konwencjonalnego
- leczenie przerostu dziąseł
- zapalenia okołoimplantowe
- formowanie dziąseł 
- oczyszczanie kieszonek dziąsłowych i redukcja zakazenia

Chirurgia stomatologiczna
- wędzidełka języka i warg
- wrośnięty implant i ząb
- koagulacja
- afty
- opryszczka
- torbiele
- przetoki
- zwłóknienia
- odleżyny pod protezami

Estetyka
- wybielanie

Przeciwwskazania:

- leczenie próchnicy
- leczenie tkanek twardych (zęby, kości, itd)
- kontaktowe stosowanie na leczenie owrzodzeń i leczenie ubytków śluzówki
- leczenie z wyższą mocą lub dłuższymi impulsami niż zalecane bez dobrej widoczności   pola 

działania (np. endodoncja, parodontoza, ryzyko martwicy kości)

- wybielanie z kontaktowym stosowaniem
- wybielanie bez stosowania żelu wybielającego

strona 6 z 14

background image

b) Metody

- Chirurgia / odkażanie:

W tym zastosowaniu laser FOX powinien być wyposażony w światłowód (LL13003 – 200  μm 
średnica lub LL13001 – 300 μm średnicy). Światłowód posiada wtyczkę, którą należy włożyć do 
gniazdka światłowodu w laserze FOX.

ss

ss

ss

Aby kontrolować wiązkę, może być stosowana rączka chirurgiczna (HS11013) ze światłowodem. 
Końcówka   rączki   (np.   ZU01024)   pozwala   na   łatwiejsze   operowanie   i   prowadzi   wiązkę   na 
określone miejsce stosowania.

Jak   przygotować   światłowód   i   rączkę   chirurgiczną   do   zabiegu   oraz   jak   się   nią 
posługiwać:

Rączka chirurgiczna  składa się z 4 części:  dłuższa  część,  która ma  konektor do  podłączenia 
końcówki (konektor typu luer). Krótka część, którą przykręca się do części dłuższej oraz dwa 
plastykowe stożki, które chronią światłowód, kiedy dwie metalowe części są skręcone ściśle ze 
sobą.

strona 7 z 14

background image

W czasie stosowania rączki chirurgicznej, części rączki nie muszą być ze sobą połączone; jednak 
zawsze   istnieje   ryzyko   zagubienia   małych   plastykowych   stożków.   Aby   wyjąć   lub   wprowadzić 
światłowód do rączki chirurgicznej, mocowanie może być otwarte na 2 lub obroty.
Dla   stosowania   stomatologicznego,   szczególnie   wewnątrz  lub   na  zębie,  może   być  stosowana 
końcówka plastykowa (ZU01027) zamiast metalowej (ZU01024).

Po umocowaniu końcówką do rączki, sam światłowód może być wprowadzony do rączki. Upewnij 
się, że umocowanie rączki jest otwarte. Zakończenie światłowodu powinno być o minimum 3mm 
dłuższa   niż   końcówka   rączki.   W   przypadku   chirurgii   dużej   mocy   lub   długiego   czasu   cięcia, 
powiększ ten dystans do 5mm.

strona 8 z 14

background image

Jeśli   zakończenie   światłowodu   kontaktuje   się   z   końcówką   rączki   chirurgicznej,   końcówka 
nagrzewa się i po jakimś czasie końcówka może się stopić!!! Uwaga, gorąca końcówka może 
powodować uszkodzenie tkanek!!!
Aby   uniknąć   nadmiernego   zakończenia   światłowodu,   czy   nawet   bardziej   niebezpiecznego, 
nagrzewania końcówki rączki, zakończenie światłowodu należy oczyszczać w trakcie zabiegu jeśli 
pokryje się spaloną krwią lub skoagulowaną tkanką czy zwęglonym materiałem biologicznym.
Aby   rozpocząć   cięcie,   zakończenie   światłowodu   może   być   skierowane   bezpośrednio   na   pole 
operacyjne (miejsce odparowywania).
Jeśli   tkanka   jest   jasna   (skóra   osób   blond),   interakcja   światła   lasera   FOX   z  tkanką   jest   mniej 
efektywne.   Głębokość   penetracji   wynosi   2-4mm   i   odparowanie   jest   trudno   osiągnąć.   Ciemne 
struktury (pigment/przebarwienia) mogą nasilać absorpcję i zwiększać efektywność. 
Zaleca   się   w   tym   przypadku,   „zaczernienie”   zakończenia   światłowodu   przed   rozpoczęciem 
operacji. Można to wykonać poprzez przypalenie kawałka drewna lub kolorowego papieru przez 
krótki czas. Proces ten nazywa się inicjacją interakcji laserowej operowanej tkanki. Zakończenie 
światłowodu absorbuje promieniowanie laserowe znacznie lepiej i cięcie jest znacznie bardziej 
efektywne.
Do cięcia laserem diodowym FOX, nagie zakończenie światłowodu musi dotykać tkankę!
Procedura cięcia jest niemal podobna do cięcia nożem, poza tym, że zakończenie światłowodu 
powinno być przesuwane tylko w jednym kierunku po ciętej tkance pod kątem mniejszym niż 90

o

.

strona 9 z 14

background image

Cięcie laserem FOX

Endodoncja/Parodontologia:

Do odkażania zakończenie światłowodu nie musi być poddawane „inicjacji”.

strona 10 z 14

background image

- Wybielanie:

Do wybielania, należy używać rączkę wybielającą (HS11014)  oraz światłowód z 2 złączkami na 
każdym końcu (LL13002)

Przed zabiegiem należy oczyścić zęby dla lepszego efektu wybielającego, najlepiej proszkiem 
pumeksowym. Następnie można nałożyć ochronę dziąseł. Ochrona dziąseł szybko twardnieje gdy 
jest wystawiona na działanie intensywnego światła widzialnego lub UV. Następnie można nałożyć 
pastę   wybielającą.   W   trakcie   aktywowania   żelu   wybielającego,   strumień   lasera   musi   być 
kierowany   nad   zębami,   w   taki   sposób,   aby   nie   naświetlać   tego   samego   punktu   zbyt   długo 
(ochrona   przed   przegrzaniem).   Gdy   minie   czas   reakcji   żelu   wybielającego,   usuwa   się   go 
całkowicie i można przeprowadzić reminalizację.

Ważne uwagi:

Należy stosować się do porad stosowania żelu wybielającego.

Zaleca się stosować ochronę dziąseł.

Przegrzanie zębów w trakcie wybielania poprzez niewłaściwe użycie lasera grozi 
uszkodzeniem zębów.

Proces wybielania może być powtórzony 3-krotnie, w zależności od efektu wybielającego.

Nie zaleca się kolejnego wybielania przed upływem 6 miesięcy.

Zaleca się remineralizację wybielanych zębów.

Koronki oraz implanty nie mogą być wybielane.

Należy przechowywać żel wybielający w chłodnym miejscu; znieczulacz i ochraniacz 
dziąseł powinny być przechowywane w ciemnym miejscu w temperaturze pokojowej.

Parametry: Moc – 1wat; długość pulsu – cw (praca ciągła) ; przerwa pulsu – bez przerw; czas 
działania na ząb – 10-15s; czas aktywacji żelu wybielającego po naświetleniu: około 10min.

strona 11 z 14

background image

c) Sprawdzenie przed leczeniem

Laser FOX posiada automatyczny pomiar mocy wyjściowej przed użyciem urządzenia. Sprawdzaj 
elementy   systemu.   Szczególnie   zwracaj   uwagę   na   podłączenie   światłowodu:   plamka   zawsze 
powinna   być   okrągła   i   regularna   bez   rozproszeń.   Możesz   to   sprawdzić   trzymając   odsłonięte 
zakończenie światłowodu (LL13001 lub LL13003) w odległości 5cm od jasnego papieru (należy 
włączyć laser w pozycję GOTÓW). Wykonując to, należy nosić okulary ochronne.

d) Sprawdzenie po leczeniu

Po zabiegu, nie ma potrzeby przeprowadzania dodatkowych procedur. Zaletą stosowania lasera 
jest   to,   że   w   czasie   cięcia   zachodzi   efekt   hemostatyczny   i   nie   występuje   krwawienie.   Do 
odkażania   stosuje   się   bardzo   małą   moc,   czym   ogranicza   się   nadmierne   ogrzewanie   zdrowej 
tkanki.
Wybielanie   wymaga   ostrożności,   ponieważ   po   zabiegu   przeprowadza   się   chemiczną 
remineralizację   zębów.   Laser   działa   wyłącznie   jako   katalizator   dla   reakcji   chemicznej, 
przyspieszając   proces.   Dlatego   należy   dokładnie   przestrzegać   zaleceń   producenta   żelu 
wybielającego.

e) Postępowanie w przypadku efektów niepożądanych

Stosowanie światła laserowego może powodować odparowanie tkanki, co daje w efekcie cięcie 
(rozpad):   głębokość   cięcia   może   być   zbyt   duża   jeśli   operator   kieruje   laser   zbyt   długo   w   tym 
samym   miejscu.   Jeśli   taka   sytuacja   zachodzi,   należy   stosować   zamknięcie   rany   w   sposób 
tradycyjny (szycie).
Po   drugie,   światło   lasera   powoduje   hemostazę   i   koagulację   tkanki.   Obszar   nieodwracalnego 
uszkodzenia   tkanki   zależy   od   czasu   i   natężenia   koagulacji.   Skoagulowana   tkanka   nie   jest 
szkodliwa i zwykle nie stanowi problemu.
W przypadku przegrzania ważnych tkanek (np. miazga) zaleca się intensywne chłodzenie. 
W przypadku zbyt dużej plamki lasera: kiedy operator dostarcza zbyt dużo energii do leczonego 
obszaru, efekt jest porównywalny do oparzenia. Postępowanie powinno być zgodne z wytycznymi 
postępowania  dla poparzenia.

f) Leczenie tkanek przyległych

Może   dojść   do   dyskomfortu   w   trakcie   stosowania   lasera.   Aby   tego   uniknąć,   sprzęt   powinien 
posiadać określone parametry i należy stosować krótkie naświetlania. Chłodzenie również może 
poprawić komfort pacjenta. Wszyscy obecni w pomieszczeniu powinni nosić okulary ochronne 
włącznie   z   pacjentem.   W   przypadku   jakiegokolwiek   dłuższego   naświetlenia   oczu   należy   się 
skontaktować z okulistą.

strona 12 z 14

background image

g) Parametry leczenia

Tryb   pracy   ciągłej   powoduje   większą   hemostazę   i   bardziej   rozległe   uszkodzenie   tkanek 
przyległych   (większa   moc   efektywna,   bardziej   rozległe   cięcie),   tryb   pulsacyjny   zmniejsza 
uszkodzenie tkanek przyległych (mniejsza moc efektywna, mniejsze cięcie). Gdy jest stosowany 
tryb pulsacyjny (np. 20ms długość pulsu, 4ms przerwa) można zwiększyć moc o 1 wat niż w trybie 
ciągłym.   Światłowód   o   średnicy   200μm  można   stosować   także   do   cięcia   chirurgicznego, 
potrzebna moc do cięcia jest wtedy mniejsza niż dla średnicy 300μm z powodu większej gęstości 
mocy (mniejsza średnica światłowodu).

Światłowód

Długość pulsu

Moc (W)

Chirurgia

Zastosowanie

kontakt do bez kontaktu, 1-5 mm odległość

Nacięcie dziąsła

300μm

cw, kontakt

2-4

Gojenie implantu

300μm

cw, kontakt

2-3

Ułatwienie 
wyrzynania

300μm

cw

2-3

Nacięcie wędzidełka

300μm

cw, kontakt

2-3

Hemostaza

300μm

cw

3-5

Kształtowanie 
dziąsła

300μm

cw

2-4

Afty

300μm

cw , 5mm

1-2

Periodontologia

Zastosowanie

kontakt

Ubytki dziąsła

300μm

cw

1

Kieszonka

300μm

cw

2-4

Kieszonka

300μm

5ms (75-100Hz)

2

Endodoncja

Utrzymuj końcówkę 
w ruchu:2mm/s

usunięcie miazgi

200/300μm

cw

1,5/3

usunięcie miazgi

200/300μm

cw

1,5/3

Wybielanie

Utrzymuj końcówkę 
w ruchu

Przestrzegaj zaleceń 
z rozdziału b) Metody

Końcówka+światłowód 
(HS11014+ LL13002)

cw, bez kontaktu !

1

strona 13 z 14

background image

h) Postępowanie w przypadku problemów

W   przypadku   jakichkolwiek   problemów   z   generowaną   mocą   lasera,   moc,   która   dociera   do 
pacjenta  spada.  Nie   ma  możliwości   dostarczenia   nadmiernej  mocy,  ponieważ   dioda   laserowa 
posiada zabezpieczenie.  Mniejsza  moc może dawać mniejszy efekt niż pożądany. Kiedy taka 
sytuacja   ma   miejsce   najpierw   należy   sprawdzić   połączenie   światłowodu.   Każde   uszkodzenie 
światłowodu  prowadzi  do spadku  mocy dostarczanej do miejsca  operacji.  Zwykle   uszkodzony 
światłowód   powoduje   też   zniekształcenie   plamki.   Nie   należy   stosować   uszkodzonego 
światłowodu, powinien on zostać wymieniony.
System   posiada   autokontrolę   przy   starcie   urządzenia,   jeśli   następuje   duży   spadek   mocy, 
urządzenie   nie   zostanie   uruchomione.   Każda   informacja   o   błędzie   na   wyświetlaczu   powinna 
zostać sprawdzona w dostarczonej instrukcji. 
W przypadku pytań i wątpliwości należy się kontaktować z  przedstawicielem producenta:

Promo Med sp. z o.o.

os. Bohaterów II Wojny Światowej 21 lok.7
61-387 Poznań
tel./fax: (+48 61) 624 62 56
tel. kom.: (+48) 50 50 257 50

biuro@promomed.pl

 

strona 14 z 14