background image

AKTYWA PIENIĘŻNE  

 

 

AKTYWA  PIENIĘŻNE  (UOR)  –  AKTYWA  W  FORMIE  KRAJOWYCH  ŚRODKÓW 
PŁATNICZYCH,  WALUT  OBCYCH  I  DEWIZ
.  ZALICZA  SIĘ  DO  NICH  RÓWNIEŻ 
INNE AKTYWA FINANSOWE,  W TYM W SZCZEGÓLNOŚCI NALICZONE  ODSETKI 
OD  AKTYWÓW  FINANSOWYCH,  JEŻELI  AKTYWA  TE  SĄ  PŁATNE  LUB 
WYMAGALNE 

CIĄGU 

MIESIĘCY 

OD 

DNIA 

ICH 

OTRZYMANIA, 

WYSTAWIENIA,  NABYCIA  LUB  ZAŁOŻENIA  (LOKATY),  TO  NA  POTRZEBY 
RACHUNKU  PRZEPŁYWÓW  PIENIĘŻNYCH  ZALICZA  SIĘ  JE  DO  ŚRODKÓW 
PIENIĘŻNYCH,  CHYBA  ŻE  UJMUJE  SIĘ  JE  W  PRZEPŁYWACH  Z  DZIAŁALNOŚCI 
INWESTYCYJNEJ (LOKACYJNEJ). 

 
Wg  UOR  krajowe  środki  płatnicze,  waluty  obce  i  dewizy  należy  rozumieć,  tak  jak  określa  to 
prawo dewizowe (art. 2 ust. 1). 

 

KRAJOWE ŚRODKI PŁATNICZE – to waluta polska oraz papiery wartościowe i inne 
dokumenty, pełniące funkcje środka płatniczego, wystawione w walucie polskiej.  

 

WALUTA POLSKA – to znaki pieniężne (banknoty i monety) będące w kraju prawnym 
ś

rodkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie.  

 

WALUTY OBCE – to znaki pieniężne (banknoty i monety) będące poza krajem prawnym 
ś

rodkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie; na równie z 

walutami  obcymi  traktuje  się  wymienialne  rozrachunkowe  jednostki  pieniężne stosowane 
w rozliczeniach międzynarodowych. 

 

DEWIZY  –  papiery  wartościowe  i  inne  dokumenty  pełniące  funkcję  środka  płatniczego, 
wystawione w walutach obcych. 

 
Ze  względu  na  różnorodność  aktywów  pieniężnych  oraz  możliwości  ich  wykorzystania  w 
działalności gospodarczej, dla potrzeb ewidencyjnych i sprawozdawczych wyróżnia się: 
1) środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych, 
2) inne środki pieniężne, 
3)inne  aktywa  pieniężne  
(obejmują  pozostałe,  nieujęte  w  obu  wyżej  wymienionych 
pozycjach  środków  pieniężnych,  aktywa  pieniężne,  m.in.  należne  odsetki  o  terminie 
wymagalności do 3 miesięcy). 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

background image

ZASADY OBROTU PIENIĘŻNEGO 

 

 

Rozliczenia  środków  pieniężnych  mogą  być  dokonywane  w  formie  gotówkowej  lub 
bezgotówkowej  i  dotyczyć  transakcji  wyrażonych  w  walucie  polskiej  i  obcej.  Forma 
rozliczeń  zależy  od  zawartych  umów  z  innymi  podmiotami,  a  także  od  ograniczeń 
wynikających z obowiązkowych regulacji prawnych. 

 

Obrót  gotówkowy  realizowany  jest  w  każdej  jednostce  gospodarczej  za  pośrednictwem 
kasy.  

 

Obrót  bezgotówkowy  realizuje  się  za  pośrednictwem  banków,  w  których  jednostka 
gospodarcza posiada otwarte rachunki.  

Formy obrotu środkami pieniężnymi 

 

 

Formy obrotu bezgotówkowego 

 

Rozliczenia  bezgotówkowe  polegają  na  uregulowaniu  rozrachunków  pomiędzy  podmiotami 
za  pośrednictwem  i  pod  kontrolą  banku,  który  na  polecenie  dłużnika  przenosi  odpowiednią 
kwotę z jego rachunku na rachunek wierzyciela. Rozliczenia te występują w postaci zapisów 
na  rachunkach  bankowych.  Formy  rozliczeń  bezgotówkowych  między  jednostkami 
gospodarczymi  powinny  umożliwiać  dostawcy  oddziaływanie  na  terminowe  regulowanie 
zobowiązań przez odbiorcę, a odbiorcy powinni wpływać na należyte wywiązanie się przez 
dostawcę z umownych świadczeń. 

 

Rozliczenia bezgotówkowe mogą być dokonywane w następujących formach: 

 

polecenie przelewu; 

 

polecenie zapłaty; 

 

czeki; 

 

weksle; 

 

akredytywa; 

 

rozliczenia saldami; 

 

rozliczenia planowe; 

 

karty płatnicze. 

 

FORMY PŁATNOŚCI ZA 

TRANSAKCJE 

gotówkowe 

bezgotówkowe 

gdy: 

 

stroną 

transakcji, 

której 

wynika 

płatność 

jest 

inny 

przedsiębiorca 

 

jednorazowa wartość transakcji, 
bez 

względu 

na 

liczbę 

wynikających  z  niej  płatności, 
przekracza 

równowartość 

15000  euro  przeliczonych  na 
złote  według  średniego  kursu

 

walut 

obcych 

ogłaszanego 

przez  Narodowy  Bank

 

Polski 

ostatniego 

dnia 

miesiąca 

poprzedzającego  miesiąc,  w 
którym dokonano transakcji. 

 

background image

Ś

RODKI PIENIĘŻNE W KASIE 

 

 

Ś

rodki  pieniężne  w  kasie  obejmują  gotówkę  w  walucie  krajowej  oraz  w  walutach  obcych 

znajdującą się w kasach jednostki gospodarczej.  

 

Obrót gotówkowy jest dokonywany przede wszystkim w drodze realizacji operacji kasowych. 
Osobą materialnie odpowiedzialną za pieniądze przechowywane w kasie jest kasjer. 

 

Zasady  funkcjonowania  kas,  zakres  obowiązków  kasjerów  oraz  wysokość  niezbędnego 
zapasu gotówki określa kierownik jednostki. 

 

 

Każdy  przedsiębiorca  ma  prawny  zakaz  stosowania  obrotu  gotówkowego  w  sytuacji,  gdy 
spełnione są jednocześnie następujące warunki

1

a)

 

płatności  dokonywane  są  z  innym  przedsiębiorca  w  ramach  prowadzonej  działalności 
gospodarczej, 

b)

 

jednorazowa  wartość  transakcji,  niezależnie  od  liczby  wynikających  z  niej  płatności, 
przekrawacza równowartość 15 00 EURO.  

 

 

Obrót  gotówkowy  powinien  być  udokumentowany  dowodami  źródłowymi  lub  w  przypadku 
ich braku zastępczymi dowodami kasowymi. 

Wpływy gotówkowe – „Dowód wpłaty – KP” wystawiane w dwóch egzemplarzach 
Wypłaty gotówkowe na podstawie: 

- dokumentów źródłowych, którymi są faktury obce płacone gotówką, listy płac, wnioski 
o zaliczkę, pokwitowane przez bank dowody wpłat własnych 
-  dokumentu  zastępczego  „Dowód  wypłaty  –  KW”,  wystawianego  w  przypadku  braku 
dowodów źródłowych 
 

 

Nie  udokumentowane  wpływy  lub  rozchody  gotówki  są  uznawane  jako  niedobory  lub 
nadwyżki. 

 

 

Wszystkie operacje kasowe rejestruje się w raporcie kasowym, sporządzanym codziennie lub 
za  okresy  kilkudniowe.  Po  sporządzeniu  raportu  kasowego,  kasjer  powinien  sprawdzić 
rzeczywisty stan gotówki w kasie i porównać go z ustalonym w raporcie saldem.  

 

Obroty  gotówkowe  podlegają  księgowaniu  w  raporcie  kasowym  pod  datą  rzeczywistego 
wpływu lub rozchody gotówki z kasy. 

 

 

Niezależnie od tego, obowiązuje dokonanie spisu z natury w dniu kończącym rok obrotowy, 
jak też każdorazowo w przypadki zmiany kasjera.  

 

Obroty gotówkowe ujmuje się w ewidencji w wartości nominalnej, z tym, że środki pieniężne 
w  walutach obcych przelicza się na  złote polskie  wg  kursu zakupu lub  sprzedaży  ustalonego 
dla  danej  waluty  przez  bank,  z  którego  usług  jednostka  korzysta,  na  dzień  przeprowadzenia 
transakcji.  

 

Do konta „Kasa” jest prowadzona ewidencja analityczna, która powinna umożliwić ustalenie 
stanu środków pieniężnych znajdujących się w kasie z podziałem na walutę polską i obcą (z 
podziałem na poszczególne waluty) oraz w przekroju istniejących kas i odpowiedzialnych za 
nie osób. 

 

Konto „Kasa” może wykazywać saldo Wn, oznaczające stan gotówki i bonów pieniężnych w 
kasie. 

                                                 

1

 (Art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Dz. U. z 2004 r., Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.). 

 

background image

EWIDENCJA OBROTU KASOWEGO 

 

Objaśnienia do schematu: 
1.

 

KP- podjęcie gotówki do kasy w oparciu o czek gotówkowy. 

2.

 

KP – wpłata należności od odbiorcy do kasy. 

3.

 

Zainkasowanie przychodu ze sprzedaży – rachunek albo faktura VAT opłacone gotówką. 

4.

 

Protokół z przeprowadzonej inwentaryzacji w kasie – superata. 

5.

 

Rozliczenie powstałej superaty na pozostałe przychody operacyjne. 

6.

 

Dowód zakupu za gotówkę materiałów, usług (rachunek, faktura). 

7.

 

Zapłata zobowiązania wobec dostawcy gotówką z kasy- rachunek lub faktura od dostawcy. 

8.

 

Wypłata zaliczki pracownikowi np. na wyjazd służbowy - wniosek o zaliczkę. 

9.

 

Zwrot do kasy niewykorzystanej zaliczki – rozliczenie zaliczki. 

10.

 

Protokół z przeprowadzonej inwentaryzacji w kasie – manko. 

11.

 

Rozliczenie powstałego manka na pozostałe koszty operacyjne. 

12.

 

Wypłata wynagrodzeń – lista płac. 

13.

 

Przekazanie do banku gotówki – dowód wpłaty własnej. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

1

6

13

2

7

3

8
9

4

5

10

11

12

Pozostałe koszty

operacyjne

Rozrachunki

z tytułu wynagrodze

ń

niedoborów i szkód

Inne rozrachunki

Pozostałe przychody

operacyjne

Koszty działano

ś

ci

Rozrachunki z dostawcami

z pracownikami

Rozliczenie 

Rachunek bie

żą

cy

Kasa

Rozrachunki z odbiorcami

Przychody ze sprzeda

ż

y

Rozliczenie  nadwy

ż

ek

background image

Ś

RODKI PIENIĘŻNE W BANKU I ROZLICZENIA ZA POŚREDNICTWEM BANKU 

 

 

Krajowe  i  zagraniczne  środki  pieniężne  służące  głównie  rozliczeniom  bezgotówkowym  są 
lokowane w bankach na rachunkach bankowych. 

 

 

Banki  otwierają  i  prowadza  dla  jednostkę  gospodarczych  następujące  RODZAJE 
RACHUNKÓW



 

rachunek  bieżący  służący  do  gromadzenia  środków  pieniężnych  posiadacza  rachunku 
oraz do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych krajowych 



 

rachunki  pomocnicze  służące  do  przeprowadzania  przez  posiadacza  rachunku 
określonych  rozliczeń  pieniężnych  w  innym  oddziale  tego  samego  banku  lub  w  innym 
banku 



 

rachunek  lokat  terminowych  przechowywane  są  na  nich  środki  pieniężne  posiadacza 
rachunku przez czas określony w umowie z bankiem 



 

rachunki  bankowe  środków  wyodrębnionych  umożliwiają  przechowywanie  środków 
pieniężnych  i  przeprowadzanie  rozliczeń  dotyczących  działalności  wyodrębnionej  np. 
rachunki ZFŚS 



 

rachunki  walutowe  na  których  gromadzi  się  dewizy  uzyskane  ze  sprzedaży  towarów  i 
usług  za  granicą  i  dokonuje  rozliczeń  transakcji  eksportowych  z  kontrahentami 
zagranicznymi 

 
Rozliczenia bezgotówkowe 
mogą przebiegać w formie

 

polecenia przelewu, 

 

czeku rozrachunkowego, 

 

akredytywy, 

 

weksla, 

 

polecenia zapłaty, 

 

karty płatniczej, 

 

gospodarczego obciążenia bezpośredniego (GOB-i). 

 

 

Rozliczenia za pomocą polecenia przelewu 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1.

 

Wierzyciel przesyła dłużnikowi rachunek/fakturę za sprzedane dobra, usługi. 

2.

 

Dłużnik zleca bankowi dokonanie płatności na rzecz wierzyciela. 

3.

 

Potwierdzenie przez bank dłużnika wykonania jego dyspozycji. 

4.

 

Zawiadomienie przez bank dłużnika banku wierzyciela o dokonanej płatności na konto wierzyciela. 

5.

 

Bank wierzyciela zawiadamia swojego klienta o dokonanym przelewie na jego rachunek od dłużnika.  

 

 
 

DŁUŻNIK 

BANK DŁUŻNIKA 

WIERZYCIEL 

BANK WIERZYCIELA 

background image

Rozliczenia za pomocą akredytywy 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

1.

 

Dłużnik zleca bankowi otwarcie akredytywy – bank potwierdza wykonanie jego dyspozycji. 

2.

 

Bank  dłużnika  zawiadamia  bank  wierzyciela  o  otwarciu  akredytywy  dla  jego  klienta  i  potwierdza 
wykorzystanie akredytywy, tj. przelanie określonej kwoty na rachunek klienta w banku wierzyciela. 

3.

 

Powiadomienie  wierzyciela  o  otwarciu  dla  niego  akredytywy  –  wierzyciel  przekazuje  do  banku 
dokumenty poświadczające wykonanie dostawy objętej akredytywą. 

4.

 

Powiadomienie dłużnika o wykorzystaniu akredytywy. 

 

 

EWIDENCJA  ŚRODKÓW  PIENIĘŻNYCH  ULOKOWANYCH  W  BANKU  ORAZ 
DOKONYWANYCH  ROZLICZEŃ  ZA  POMOCĄ  BANKU  ODBYWA  SIĘ  NA  KONCIE 
„RACHUNEK BANKOWY”.  

 

 

Księgowanie  na  tym  koncie  może  być  dokonywane  wyłącznie  na  podstawie  dokumentów 
bankowych  (wyciągów  i  dołączonych  do  nich  dokumentów  źródłowych).  Zapewnia  to 
zgodność zapisów między księgowością banku i jednostki gospodarczej.  

 

 

Ewentualne różnice i błędy ujmuje się do czasu ich wyjaśnienia na koncie „Inne rozrachunki”. 
Sprostowanie błędnego zapisu następuje na podstawie korygującej noty bankowej.  

 

 

Ewidencja analityczna jest prowadzona wówczas, gdy jednostka ma w banku więcej niż jeden 
rachunek.  

 

 

Konto  „Rachunek  bankowy”  wykazuje  przede  wszystkim  saldo  Wn,  oznaczające  stan 
ś

rodków  pieniężnych  znajdujących  się  na  rachunku  bankowym  jednostki.  Okresowo  może 

występować  saldo  Ma,  które  oznacza  stan  zobowiązań  wobec  banku  z  tytułu  wykorzystania 
kredytu na rachunku bieżącym.  

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

DŁUŻNIK 

BANK DŁUŻNIKA 

WIERZYCIEL 

BANK WIERZYCIELA 

background image

FUNKCJONOWANIE KONTA „RACHUNEK BIEŻĄCY” 

 

 
 
Objaśnienia do schematu: 

1.

 

Przekazanie gotówki z kasy przedsiębiorstwa do banku. 

2.

 

Zapłata należności z tytułu dostaw i usług. 

3.

 

Przelewy z pomocniczych rachunków bankowych na rachunek bieżący. 

4.

 

Wpływy środków pieniężnych w drodze – potwierdzone przez bank. 

5.

 

Zawiadomienie o realizacji czeków rozrachunkowych przekazanych do banku. 

6.

 

Oprocentowanie środków znajdujących się na rachunku bankowym. 

7.

 

Podjęcie gotówki z banku do kasy (np. na podstawie czeku gotówkowego). 

8.

 

Pobrane przez bank opłaty manipulacyjne z tytułu obsługi rachunku bankowego, zrealizowanych przelewów. 

9.

 

Zapłata zobowiązań wobec dostawców. 

10.

 

Przelewy z rachunku bieżącego na pomocnicze rachunki bankowe, np. dla otwarcia akredytywy, potwierdzenia czeku 
rozrachunkowego. 

11.

 

Realizacja własnych czeków rozrachunkowych potwierdzonych. 

12.

 

Zapłata przelewem bankowym zobowiązań wobec budżetów. 

13.

 

Błędnie awizowane przez bank przelewy  z rachunku bieżącego. (Korekta nastąpi na podstawie zawiadomienia przez 
bank poprzez zapis po przeciwnych stronach konta.) 

14.

 

Błędnie  awizowane  przez  bank  wpływy  na  rachunek  bieżący.  (Korekta  nastąpi  na  podstawie  zawiadomienia  przez 
bank poprzez zapis po przeciwnych stronach konta.) 

15.

 

Wypłata wynagrodzeń przelewem bankowym na rachunki oszczędnościowo – rozliczeniowe.

 

 

 

1

8

7

2

9

11

3

12

10

4
5

13
14

15

6

Inne rachunki bankowe

Rozrachunki z bud

ż

etami

Rachunek bie

żą

cy

Kasa

Koszty działano

ś

ci

Rozrachunki z odbiorcami

Rozrachunki z dostawcami

Rozrachunki

Inne 

ś

rodki pieni

ęż

ne

z tytułu wynagrodze

ń

Przychody finansowe

Inne rozrachunki

background image

INNE ŚRODKI PIENIĘŻNE 

 

INNE  ŚRODKI  PIENIĘŻNE  to  ekwiwalenty  pieniądza  charakteryzujące  się  nieistotnym 
ryzykiem  utraty  wartości,  o  szybkiej  możliwości  ich  zamiany  na  pieniądz  gotówkowy,  czyli 
płatne w okresie nie dłuższym niż 3 miesiąc od dnia bilansowego. Do tej grupy aktywów zalicza 
się: 

 

czeki i weksle obce płatne w terminie krótszym niż 3 miesiące, 

 

ś

rodki  pieniężne  –  na  dzień  bilansowy  –  w  drodze  między  kasą  a  rachunkami 

bankowymi lub między różnymi rachunkami bankowymi, 

 

bony: handlowe, komercyjne, skarbowe, NBP, oszczędnościowe, certyfikaty depozytowe, 
o terminie zapadalności do 3 miesięcy.  

 

CZEKI 

 

Czeki  należą  do  najstarszych  metod  rozliczeń  pieniężnych.  Czek  jest  pisemnym  zleceniem 
bezwzględnego  wypłacenia  określonej  kwoty,  wydany  bankowi  przez  posiadacza  rachunku 
bankowego. W zależności od sposobu zapłaty rozróżnia się czeki:  

- gotówkowe;  
- rozrachunkowe. 
 
Czek  gotówkowy
  jest  dokumentem,  w  którym  wystawca  zawiera  polecenie  dla  banku  do 
obciążenia jego rachunku kwota wpisana na czeku oraz wypłatę tej kwoty osobie wskazanej na 
czeku (czek imienny) lub okazicielowi (czek na okaziciela).  
 
Czek  rozrachunkowym
  jest  dokumentem  zawierającym,  dyspozycję  wystawcy  czeku  udzielona 
bankowi do obciążenia jego rachunku bankowego kwotą, na którą czek został wystawiony oraz 
uznania ta kwotą rachunku wierzyciela.  

 

EWIDENCJA CZEKÓW OBCYCH 

 

Rozr. z odbiorcami 

       Czeki obce   

    Inne środki pieniężne 

 
 

 

 

 

 

 
 
 
Sprzedaż towarów 

 

 

 

 

Kasa 

 

2

 

 
 
 
 
 

Objaśnienie do schematu: 
1. Czeki obce otrzymane od odbiorców na pokrycie należności. 
2. Czeki obce otrzymane jako forma zapłaty za zakupione towary. 
3. Oddanie czeku obcego do realizacji. 
4. Realizacja obcego czeku gotówkowego. 

 

 

 

background image

WEKSLE 

 

Weksel jest to papier wartościowy, w którym wystawca (bądź wskazana przez niego osoba) 
zobowiązuje  się  do  bezwarunkowego  zapłacenia  określonej  sumy  pieniężnej  (sumy 
wekslowej) w oznaczonym terminie na rzecz remitenta (osoby, na rzecz lub zlecenie, której 
ma zostać zrealizowana płatność). 

 

Weksel  może  stanowić  formę  krótkoterminowego  kredytu,  może  być  wykorzystywany  jako 
forma  zapłaty  w  transakcjach  kupna  -  sprzedaży,  jako  zabezpieczenie  kredytu.  Poza  tym, 
może  być  używany  także  do  regulowania  należności  w  wielu  operacjach  gospodarczych 
niezwiązanych ze sobą, dzięki przenoszeniu praw z niego na inne osoby. 

 

W zależności od osoby dłużnika wyróżnia się:  

 

weksel  własny  (sola)  -  wystawca  weksla  zobowiązuje  się  w  nim  do  zapłaty 

określonej  kwoty.  Jeżeli  firma  nie  posiada  środków  na  zapłatę  zobowiązań  to  ma 
możliwość wystawić wierzycielowi weksel.  

 

weksel  trasowany  (weksel  ciągniony)  -  wystawca  zleca  wskazanej  w  wekslu 

osobie (trasatowi) zapłacenie określonej kwoty na rzecz osoby trzeciej (remitenta).  

Aby weksel był ważny powinien zawierać określone przez prawo elementy:  

 

słowo "weksel" w tekście dokumentu w języku, w jakim go wystawiono; 

 

bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej;  

 

nazwisko osoby, na rzecz której ma być dokonana zapłata; 

 

oznaczenie terminu i miejsca płatności; 

 

data i miejsce wystawienia weksla;  

 

podpis wystawcy; 

 

nazwisko osoby trasata. 

Istotną  cecha  weksla  jest  to,  że  udzielony  na  jego  podstawie  kredyt  (handlowy  lub  pieniężny) 
jest  oprocentowany.  Sposób  liczenia  oprocentowania  kredytu  wekslowego  zależy  od  formy 
określenia terminu jego zapłaty. W zależności od sposobu określenia terminu płatności wyróżnia 
się: 
- weksle płatne w oznaczonym terminie,  
- weksle płatne za okazaniem.  
 

Nominał weksla wystawionego z oznaczonym terminem płatności zawiera w sobie odsetki od 
kredytu za okres od daty wystawienia weksla do terminu zapłaty.  
Suma wekslowa, czyli kwota, za jaką zostanie on wykupiony, jest równa nominałowi weksla i 
składa się z sumy netto (kwoty pierwotnej należności/zobowiązania) oraz odsetek (dyskonta).  
 

 

gdzie: 
K - suma wekslowa 
F - kwota udzielonego kredytu wekslowego, 

 

d – roczna kwota oprocentowania kredytu wekslowego 
t – czas trwania kredytu wekslowego (liczba dni upływających od dnia wystawienia weklsa do dnia jego 
płatności).  

 

Przykład:  

background image

Firma KOR sprzedała usługi o wartości 40 000 zł. Jednostka przyjęła od swojego kontrahenta weksel, który jest 
płatny  po  upływie  36  dni.  Przy  stopie  dyskontowej  10  proc.  suma  wekslowa  wyliczona  została  w  następujący 
sposób: 

 

 

Operacje  dyskonta  weksli  polegają  na  nabywaniu  weksli  przez  banki.  Bank  nabywający 
weksel staje się jego kolejnym indosariuszem i może go przedstawić do redyskonta w innym 
banku.  Bank  dyskontujący  weksel  nie  płaci  jego  pełnej  kwoty,  lecz  potrąca  z  góry  pewną 
kwotę  zwaną  dyskontem.  Wielkość  potrąconego  dyskonta  zależy  od  wysokości  stopy 
dyskontowej i okresu liczonego od daty operacji do dnia płatności weksla.  

 
Uczestnicy stosunku wekslowego: 

 

Wystawca  -  osoba  fizyczna  lub  prawna  posiadająca  zdolność  wekslową.  Wystawców 
weksla może być kilku.  

 

Płatnik - osoba fizyczna lub prawna zobowiązana do zapłaty.  

 

Remitent - osoba fizyczna lub prawna, na której zlecenie lub na której rzecz weksel ma 
być płatny. Kilku remitentów może działać wspólnie lub oddzielnie.  

 

Akceptant  -  osoba  oznaczona  przez  wystawcę  jako  płatnik,  która  weksel  akceptowała. 
Staje się przez to głównym dłużnikiem wekslowym (tylko trasowany).  

 

Indosant - osoba przekazująca prawa z weksla innej osobie w drodze indosu. Pierwszym 
indosantem jest zawsze remitent.  

 

Indosatariusz - osoba, która nabyła weksel w drodze indosu.  

 

Poręczyciel - osoba, która awalizuje weksel.  

 

Domicyliat  -  osoba  fizyczna  lub  prawna,  w  której  mieszkaniu  lub  siedzibie  weksel  ma 
być płatny, np. bank płatnika. Domicyl - miejsce, w którym ma nastąpić płatność.  

 

Regredient  -  osoba,  która  weksel  wykupiła  i  dochodzi  należności  od  poprzedników  w 
drodze protestu. 

 

EWIDENCJA WEKSLI WŁASNYCH 

2

1a

1b

Obja

ś

nienia:

1. uj

ę

cie zapłaty zobowi

ą

zania wekslem własnym

a. w warto

ś

ci zobowi

ą

zania

b. nadwy

ż

ki sumy wekslowej nad waktualnym zobowi

ą

zaniem

2. uj

ę

cie wykupu weksla własnego

Rachunek bankowy

Zobowi

ą

zania 

wekslowe

Rozrachunki z dostawcami

Koszty finansowe

 

background image

EWIDENCJA WEKSLI OBCYCH 

 

1a

2

1b

3a

3b
4b

4a

5

Obja

ś

nienia:

1. uj

ę

cie weksla obcego otrzymanego na pokrycie nale

ż

no

ś

ci

a. w warto

ś

ci nale

ż

no

ś

ci

b. nadwy

ż

ki sumy wekslowej nad warto

ść

 nominaln

ą

 nale

ż

no

ś

ci

2. uj

ę

cie wykupu weksla za gotówk

ę

 w terminie jego płatno

ś

ci przez wystawc

ę

 weksla

3. uj

ę

cie zdyskontowania lub indosowania weksla

a. w kwocie uzyskanej
b. ró

ż

nica mi

ę

dzy warto

ś

ci

ą

 nominaln

ą

 weksla a kwot

ą

 uzyskan

ą

4. uj

ę

cie zapłaty zobowi

ą

zania wobec dostawcy obcym wekslem

a. kwota pokrytego zobowi

ą

zania

b. nadwy

ż

ka warto

ś

ci ewidencyjnej weksla nad zobowi

ą

zaniem

5. uj

ę

cie odpisania weksli nie

ś

ci

ą

galnych lub przedawnionych

Rozrachunki z dostawcami

Koszty finansowe

Pozostałe koszty operacyjne

Rozrachunki z odbiorcami

Weksle obce

Kasa 

Przychody finansowe

Rachunek bankowy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

Ś

RODKI PIENIĘŻNE W DRODZE  

 

 

Fakt  przekazywania  gotówki  do  banku  powoduje  powstanie  kategorii  środki  pieniężne  w 
drodze, rzecz, którą należy rozumieć: 

 

ś

rodki  pieniężne  znajdujące  się  w  danym  momencie  między  kasą  jednostki 

gospodarczej  a  jej  rachunkiem  lub  rachunkami  bankowymi  (utargi  gotówkowe 
odprowadzone na rachunek za pośrednictwem trezora, inkasentów poczty); 

 

ś

rodki  pieniężne  znajdujące się  między  rachunkami  jednostki  gospodarczej  , gdy  te 

są  prowadzone  przez  różne  banki  lub  różne  oddziały  banku,  np.  przelewy  z 
rachunku oddziału na rachunek centrali. 

 
Konto  "Środki  pieniężne  w  drodze"  może  służyć  do  bieżących  ewidencji  albo  tylko  do  ujęcia 
operacji na przełomie okresów sprawozdawczych. Ewidencja szczegółowa prowadzona do tego 
konta  powinna  być  na  tyle  szczegółowa,  aby  umożliwiała  ustalenie  poszczególnych  kwot 
znajdujących  się  w  drodze  pomiędzy  różnymi  kontami  bankowymi  oraz  pomiędzy  kasą  a 
bankiem i bankiem a kasą. 

 

EWIDENCJA ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH W DRODZE 

1

3

2

Obja

ś

nienia:

1. uj

ę

cie przekazania gotówki z kasy na rachunek bankowy

2. ujecie oddania czeków i weksli obcych do dyskonta

Kasa

Ś

rodki pieni

ęż

ne w 

drodze

Rachunek bankowy

Inne 

ś

rodki pieni

ęż

ne

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

EWIDENCJA KREDYTÓW BANKOWYCH 

 

 

Gdy własne środki jednostki gospodarczej nie wystarczają na pokrycie potrzeb finansowania 
działalności,  jednostka  może  korzystać  z  kredytu  bankowego.  Kredyt  ma  charakter 
pożyczki udzielonej przez bank na wniosek jednostki gospodarczej, na określone cele oraz na 
ustalony z góry okres.  

 
WARUNKIEM UZYSKANIA KREDYTU W BANKU JEST



 

złożenie wniosku kredytowego wraz z załącznikami 



 

posiadanie zdolności kredytowej 



 

zgoda na zabezpieczenie spłaty kredytu 



 

posiadanie rachunku u kredytodawcy 



 

opłacenie prowizji i odsetek od kredytu oraz kosztów bankowych (opłat manipulacyjnych) 

 

UDZIELENIE KREDYTU MOŻE POLEGAĆ NA: 



 

przekazaniu  na  rachunek  bankowy  całej  kwoty  kredytu  lub  jego  części  po  potrąceniu 
pobranej z góry prowizji 



 

sukcesywnym  pokrywaniu  przez  bank  dyspozycji  jednostki  z  tytułu  wykorzystania 
kredytu (do ustalonej wysokości) i ewidencjonowaniu tych operacji a rachunku bieżącym 

 

 

Do  ewidencji  przyznanych  (wykorzystanych)  kredytów  przeznaczone  jest  konto  „Kredyty 
bankowe”
.  

 

 

Wykazywane  w  księgach  kredyty  bankowe  są  ujmowane  w  ciągu  roku  obrotowego  według 
ich wartości nominalnej.  

 

 

OD 

UDZIELONYCH 

KREDYTÓW 

BANK 

POBIERA 

RACHUNKU 

KREDYTOBIORCY:  



 

ODSETKI (KOSZTY FINANSOWE) 



 

PROWIZJE (KOSZTY FINANSOWE) 



 

KOSZTY 

BANKOWE 

(OPŁATY 

BANKOWE) 

(KOSZTY 

DZIAŁALNOŚCI 

OPERACYJNEJ „USŁUGI BANKOWE”) 

 

 

Wykorzystane  kredyty  w  walucie  polskiej  wykazuje  się  na  dzień  bilansowy  w  kwocie 
wymagającej  zapłaty  tzn.  wraz  z  odsetkami  przypadającymi  na  dzień  bilansowy,  nawet  jeśli 
ich płatność na ten dzień jeszcze nie zapadła.  

 

 

Ewidencja  analityczna  prowadzona  do  konta  „Kredyty  bankowe”  powinna  umożliwiać 
określenie ich rodzajów, terminów spłaty, wartości we właściwej walucie oraz w złotych. 

 

 

Konto „Kredyty bankowe” wykazuje saldo Ma, które oznacza wielkość zadłużenia jednostki 
gospodarczej w banku z tytułu kredytu.  

 

 
 
 
 
 
 

background image

FUNKCJONOWANIE KONTA „KREDYTY BANKOWE” 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

      Pozostałe rozrachunki 

 

 

 

 

 

 

 

 

      Rozr. publicznoprawne 

     Rachunek bieżący 

 

        Kredyty bankowe 

 

       Rozr. z dostawcami 

 
 

 

 

 

 

 

 
 
 

Kasa 

 

 

 

 

 

 

          Rachunek bieżący 

 
 

 

 

 

 

 

 
  

 

 

 

 

 

 

 

 

      Kasa 

 

 

 

 

 

 

 

 
 

 

 

 

 

   

 

         Koszty finansowe 

 

 

 

 

 

 

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rozliczenia  

 

 

 

 

 

 

 

 

międzyokresowe kosztów 

 
 

 

 

 

 

 

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

Ś

rodki trwałe w budowie 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 
Objaśnienie do schematu: 
1.

 

spłata kredytu środkami z rachunku bieżącego 

2.

 

spłata kredytu gotówką 

3.

 

pokrycie różnych zobowiązań kredytem bankowym 

4.

 

ś

rodki z przyznanego kredytu wpłynęły na rachunek bieżący 

5.

 

ś

rodki z przyznanego kredytu wpłynęły do kasy 

6.

 

prowizja i odsetki od kredytu na działalność operacyjną 

7.

 

prowizja od udzielonego kredytu rozliczona w czasie 

8.

 

prowizja od kredytu na budowę środków trwałych, w okresie realizacji budowy.