Podział anatomiczny układu nerwowego
Układ nerwowy o
ś
rodkowy:
Mózgowie (encephalon):
Mózgowie (encephalon):
• kresomózgowie (telencephalon)
• mi
ę
dzymózgowie (diencephalon)
•
ś
ródmózgowie (mesencephalon)
• most (pons)
• rdze
ń
przedłu
Ŝ
ony (medulla oblongata) inaczej opuszka (bulbus)
• mó
Ŝ
d
Ŝ
ek (cerebellum)
Most, rdze
ń
przedłu
Ŝ
ony i mó
Ŝ
d
Ŝ
ek nazywany jest ł
ą
cznie tyłomózgowiem
(rhombencephalon). Przodomózgowie to kresomózgowie i
mi
ę
dzymózgowie. Pie
ń
mózgowia (mózgu) (truncus encephali lub cerebri)
obejmuje
ś
ródmózgowie, most i rdze
ń
przedłu
Ŝ
ony.
Rdze
ń
kr
ę
gowy (medulla spinalis)
Rdze
ń
kr
ę
gowy (medulla spinalis)
Układ nerwowy obwodowy:
Układ
Układ
somatyczny
somatyczny
• nerwy czaszkowe (nervi craniales)
• nerwy rdzeniowe (nervi spinales)
• zwoje (ganglia) - skupiska tkanki nerwowej
Czynno
ś
ciowo wyró
Ŝ
niamy w nim cz
ęść
czuciow
ą
i ruchow
ą
(aferentn
ą
i
eferentn
ą
)
Układ
Układ
autonomiczny
autonomiczny
współczulny i przywspółczulny (sympatyczny i
parasympatyczny)
• nerwy autonomiczne
• zwoje autonomiczne
W skład układu autonomicznego oprócz wymienionych cz
ęś
ci obwodowych
wchodz
ą
równie
Ŝ
zespoły o
ś
rodków, poło
Ŝ
one w obr
ę
bie mózgowia i rdzenia
kr
ę
gowego
Funkcje rdzenia kr
ę
gowego:
•
•
przewodzeniowa
przewodzeniowa
– w istocie białej rdzenia znajduj
ą
si
ę
drogi wst
ę
puj
ą
ce i zst
ę
puj
ą
ce (aferentne i
eferentne)
•
•
odruchowa
odruchowa
(o
ś
rodkowa) - w istocie szarej rdzenia
znajduj
ą
si
ę
o
ś
rodki odruchów:
układu somatycznego - w rogach przednich rdzenia
kr
ę
gowego (ciała motoneuronów)
układu autonomicznego - zlokalizowane w rogach
bocznych rdzenia kr
ę
gowego (tworz
ą
pasmo
po
ś
rednio-boczne); dziel
ą
si
ę
na sympatyczne (C1-
L5) i parasympatyczne (S1-S5)
ODRUCH ZGI
Ę
CIA - odruch eksteroreceptywny,
odruch obronny
Bod
ź
cem adekwatnym do wywołania reakcji jest
bodziec
nocyceptywny
–
uszkadzaj
ą
cy.
W
o
druchu zgi
ę
cia ma miejsce
hamowanie
antagonistyczne
- pobudzenie zginaczy przy
jednoczesnym hamowaniu prostowników po tej
samej stronie (ipsilateralnej)
SKRZY
ś
OWANY ODRUCH
SKRZY
ś
OWANY ODRUCH
WYPROSTNY
WYPROSTNY
-
-
skoordynowany ruch dwóch ko
ń
czyn
Pobudzenie zginaczy powoduje
hamowanie prostowników po stronie
ipsilateralnej oraz pobudzenie prostowników
i hamowanie zginaczy po stronie przeciwnej
(kontralateralnej)
FIGURA
FIGURA
DIAGONALNA
DIAGONALNA
-
-
skoordynowany ruch czterech ko
ń
czyn
PODSTAWOWE REAKCJE ODRUCHOWE INTEGROWANE NA POZIOMIE RDZENIA KR
Ę
PODSTAWOWE REAKCJE ODRUCHOWE INTEGROWANE NA POZIOMIE RDZENIA KR
Ę
GOWEGO:
GOWEGO:
ODRUCH PROPRIORECEPTYWNY
(odruch na rozci
ą
ganie, odruch mi
ęś
nia
własny, odruch miotatyczny)
odruch monosynaptyczny !!!
odruch monosynaptyczny !!!
odruchy polisynaptyczne !!!
odruchy polisynaptyczne !!!
Odruch proprioreceptywny
(miotatyczny, na rozci
ą
ganie, odruch
napi
ę
cia mi
ęś
niowego, odruch mi
ęś
nia własny, odruch
monosynaptyczny)
wyst
ę
puje w 2 formach:
• odruch na rozci
ą
ganie - sił
ą
rozci
ą
gaj
ą
c
ą
mi
ę
sie
ń
jest
np. uderzenie młotka neurologicznego w
ś
ci
ę
gno
• odruch napi
ę
cia mi
ęś
niowego (skurcz niewidoczny,
izometryczny) – sił
ą
rozci
ą
gaj
ą
c
ą
jest siła grawitacji
Jaka jest przyczyna ró
Ŝ
nego obrazu odruchu?
Jaka jest przyczyna ró
Ŝ
nego obrazu odruchu?
Wyró
Ŝ
niamy 2 typy wrzecion
intrafuzalnych:
1. z workiem j
ą
drowym
(dynamiczne)
2. 2. z j
ą
drami rozproszonymi w
cytoplazmie (statyczne)
Do o
ś
rodków sympatycznych (zlokalizowanych w cz
ęś
ci piersiowo-
l
ę
d
ź
wiowej) rdzenia kr
ę
gowego zaliczamy:
•
•
II rz
ę
dowe
II rz
ę
dowe
o
o
ś
ś
rodki
rodki
(C8-L2,3):
- naczynioruchowe
- w
ł
osoruchowe
- potowydzielnicze
•
•
II rz
II rz
ę
ę
dowy o
dowy o
ś
ś
rodek sercowy
rodek sercowy
(C8-Th2) i
o
o
ś
ś
rodek oskrzelowo
rodek oskrzelowo
-
-
p
p
ł
ł
ucny
ucny
(Th3-Th5)
•
•
rdzeniowy o
rdzeniowy o
ś
ś
rodek rz
rodek rz
ę
ę
skowy
skowy
(C8-Th2)
Do o
ś
rodków parasympatycznych rdzenia kr
ę
gowego zaliczamy
j
ą
dro krzy
Ŝ
owo-przywspó
ł
czulne (S1-S3). Znajduj
ą
si
ę
tu o
ś
rodki:
•
mikcji
•
defekacji
•
erekcji
•
ejakulacji
O
ś
rodki układu autonomicznego w rdzeniu kr
ę
gowym