background image

 

 

Edyta Orgasińska 

 

 

PRAWO O PROMOCJI ZATRUDNIENIA

AKTUALNOŚCI, NOWE WYMAGANIA USTAWOWE 

 

DLA POŚREDNIKÓW I DORADCÓW ZAWODOWYCH

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

background image

 

2

Skrypt przygotowany w ramach działalności 

Instytutu Europejskiego 

Studium Prawa Europejskiego 

w Warszawie 

ul. Prosta 2/14 lok. 204, 00-850 Warszawa 

tel./faks: +48 (22) 833 38 90, +48 (22) 833 39 90 

www.uniaeuropejska.net.pl, e-mail: 

info@spe.edu.pl

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca: 

Instytut Europejski 

ul. Prosta 2/14 lok. 204, 00-850 Warszawa 

tel./faks: +48 (22) 833 38 90, +48 (22) 833 39 90 

e-mail: 

fundacja-pe@fundacja-pe.org.pl

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Copyright by 

Fundacja Prawo Europejskie 

background image

 

3

Spis treści 

1. Pojęcia podstawowe.......................................................................................................4 

1.1 Bezrobotny ..............................................................................................................5 

1.2 Świadczenia z tytułu bezrobocia .............................................................................7 

1.3 Publiczne służby zatrudnienia. Usługi i instrumenty rynku pracy..........................8 

2. Stan prawny ...................................................................................................................11 

2.1 Osoba w szczególnej sytuacji na rynku pracy.........................................................11 

2.2 Obieg informacji .....................................................................................................12 

2.3 Prace społecznie użyteczne ....................................................................................13 

2.4 Zwolnienia monitorowane.......................................................................................14 

2.5 Dodatek aktywizacyjny ...........................................................................................14 

2.6 Refundacja kosztów opieki nad dzieckiem .............................................................15 

2.7 Bezrobotny na stażu ................................................................................................15 

2.8 Standardy usług rynku pracy...................................................................................16 

3. Pośrednicy pracy  ..........................................................................................................17 

3.1 Formy i zasady pośrednictwa..................................................................................18 

3.2. Standardy kwalifikacji zawodowych pośrednika pracy .........................................19 

3.3 Wymagania ustawowe na stanowisko pracy...........................................................21 

3.4 Licencja zawodowa pośrednika pracy.....................................................................23 

3.5. Wymogi pozaustawowe .........................................................................................23 

4. Doradcy zawodowi ........................................................................................................25 

4.1 Formy i zasady doradztwa zawodowego ................................................................26 

4.2 Standardy kwalifikacji zawodowych doradcy zawodowego ..................................28 

4.3 Wymagania ustawowe na stanowisko pracy...........................................................31 

4.4 Licencja zawodowa doradcy zawodowego .............................................................32 

4.5 Wymogi pozaustawowe ..........................................................................................33 

Bibliografia ........................................................................................................................35 

Test sprawdzający .............................................................................................................36

background image

 

4

1. Pojęcia podstawowe 

Publiczne służby zatrudnienia istnieją w Polsce od roku 1918. Od tego czasu ich struktura 

organizacyjna i zadania ulegały wielu zmianom, zależnie od sytuacji gospodarczej 

i politycznej w kraju. Obecnie zjawisko bezrobocia wiązane jest zwykle z transformacją 

ustrojowo-gospodarczą lat 90. XX wieku. 

Jak pierwsza problematykę  tę poruszyła  Ustawa z 29 grudnia 1989 r.

1

  Była, jak się 

okazało, zbyt liberalna, bo bardzo szeroko otwierała prawo uzyskania zasiłku. Spowodowało 

to konieczność jej zmiany już rok później

2

. W kolejnym roku  uchwalono nową ustawę – 

O zatrudnieniu i bezrobociu

3

. Wydanie tego aktu prawnego nie zakończyło jednak sprawy 

i szybko  wydano  Ustawę z 14 grudnia 1994 

roku

4

. Ta przez blisko dziesięć lat 

obowiązywania była wielokrotnie nowelizowana, a wprowadzone zmiany najczęściej 

zaostrzały kryteria nabycia statusu osoby bezrobotnej i prawa do zasiłku. Pojawiły się też 

rozwiązania korzystne dla osób pozostających bez pracy i zmierzające do spadku bezrobocia. 

Uchwalenie obecnie obowiązującej Ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia 

i instytucjach rynku pracy

5

 miało przede wszystkim wdrożyć szereg dyrektyw Unii 

Europejskiej w kwestiach swobody przemieszczania się pracowników i ich rodzin oraz prawa 

pobytu. Warto tu zwrócić uwagę na istotną zmianę. Zgodnie z art. 1 ust. 1 Ustawy 

o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu: 

Ustawa określa zadania państwa w zakresie łagodzenia skutków bezrobocia, zatrudnienia 

oraz aktywizacji zawodowej bezrobotnych i innych osób poszukujących pracy. 

Ustawodawca wyraźnie stwierdził,  że  łagodzenie skutków bezrobocia staje się wtórne 

wobec promocji zatrudnienia, czyli aktywnej polityki państwa na rzecz zwiększania liczby 

pracujących, jako najlepszej metody zmniejszania bezrobocia, dlatego unormowania poszły 

głównie w tym kierunku. 

Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. składa się z 23 rozdziałów, w których określone są zadania 

państwa w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji 

zawodowej. Działania te realizowane są przez instytucje rynku pracy w celu: 

                                                 

1

 Ustawa z 29 grudnia 1989 r. o zatrudnieniu (DzU 1989 nr 75 poz. 446). 

2

 Ustawa z 27 lipca 1990 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu (DzU 1990 nr 56 poz. 323). 

3

 Ustawa z 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu (DzU 1991 nr 106 poz. 457) . 

4

 Ustawa z 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. (DzU 1995 nr 1 poz. 1) . 

5

 Ustawa 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU 2004 nr 99 poz. 1001, ze zm.). 

background image

 

5

•  pełnego i produktywnego zatrudnienia; 
•  rozwoju zasobów ludzkich; 
•  osiągnięcia wysokiej jakości pracy; 
•  wzmacniania integracji oraz solidarności społecznej. 

Szczegółowa analiza zapisów ustawy wykracza poza ramy niniejszego skryptu. Poniżej 

zostanie zwrócona uwaga tylko na najistotniejsze kwestie systemowe i organizacyjne. 

 

1.1. Bezrobotny 

Jednym z najistotniejszych zagadnień dla całej ustawy jest pojęcie bezrobotnego. 

Bezrobotnym jest osoba niezatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej. 

Według obowiązującej definicji wykonywanie jakiejkolwiek pracy zarobkowej 

(niezależnie od wysokości uzyskiwanych dochodów) jest negatywną przesłanką uzyskania 

statusu bezrobotnego. W praktyce oznacza to, że w dniu rejestracji osoba ubiegająca się 

o status osoby bezrobotnej nie może pracować nawet na części etatu, nie może też świadczyć 

pracy na podstawie umów prawa cywilnego, tj. umowy zlecenia czy o dzieło. 

 Zdolność i gotowość do podjęcia zatrudnienia musi występować u zainteresowanego już 

w dacie rejestracji i to w pełnym wymiarze czasu pracy. Od tej zasady jest wyjątek, odnosi się 

do  niepełnosprawnych. W ich przypadku stan zdrowia powinien pozwalać na podjęcie 

zatrudnienia co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy obowiązującego w danym 

zawodzie. 

Warto też zwrócić uwagę, że nie może być bezrobotnym osoba, która nie ma zdolności do 

czynności prawnych, tj. bycia stroną stosunku prawnego, na którego podstawie realizowane 

jest zatrudnienie. W przypadku stosunku pracy przesłanką owej zdolności jest ukończenie 

18 lat

Gotowość podjęcia zatrudnienia należy rozumieć jako wolę zainteresowanego do podjęcia 

pracy. Bezrobotnymi mogą w związku z tym być tylko takie osoby, które pozostają 

w dyspozycji urzędu pracy. Oznacza to, że w każdym czasie powinny zgłosić się w urzędzie, 

a po otrzymaniu propozycji odpowiedniego zatrudnienia – podjąć pracę. Podstawowym 

obowiązkiem bezrobotnego jest więc obowiązek zgłaszania się do właściwego powiatowego 

background image

 

6

urzędu pracy w wyznaczonych terminach w celu potwierdzenia gotowości podjęcia pracy, 

a także 

uzyskania informacji o możliwościach zatrudnienia lub szkolenia. Ponadto 

bezrobotnym może być osoba, jeżeli: 

• ukończyła 18 lat; 
• nie ukończyła 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna); 
• nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu: 

– niezdolności do pracy, 

– renty szkoleniowej, 

– renty socjalnej, 

– renty rodzinnej, 

w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę; 

• albo po ustaniu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub zaprzestaniu prowadzenia 

pozarolniczej działalności nie pobiera: 

– zasiłku przedemerytalnego, 

– świadczenia przedemerytalnego, 

– świadczenia rehabilitacyjnego, 

– zasiłku chorobowego, 

– zasiłku macierzyńskiego, 

– zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego; 

• nie jest właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej 

o powierzchni przekraczającej 2 h przeliczeniowe, lub nie podlega ubezpieczeniu 

emerytalno-rentowemu z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik 

w gospodarstwie rolnym o powierzchni przekraczającej 2 ha przeliczeniowe; 

• nie uzyskuje przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym 

z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że dochód ów, obliczony do podatku PIT, 

nie przekracza przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych 

z 2 ha przeliczeniowych, ustalonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na 

podstawie przepisów o podatku rolnym, lub nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu 

i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w takim 

gospodarstwie; 

• nie posiada wpisu do ewidencji działalności gospodarczej albo nie podlega obowiązkowi 

ubezpieczenia społecznego na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem 

ubezpieczenia społecznego rolników; 

background image

 

7

• nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności; 
• nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej połowę najniższego 

wynagrodzenia; 

• nie pobiera zasiłku stałego na podstawie przepisów o pomocy społecznej; 
• nie pobiera, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, świadczenia 

pielęgnacyjnego lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania 

dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego 

okresu jego pobierania; 

• nie pobiera, po ustaniu zatrudnienia, świadczenia szkoleniowego. 
 

1.2. Świadczenia z tytułu bezrobocia 

Świadczenia z tytułu bezrobocia zostały podzielone na: 

• obligatoryjne świadczenia pieniężne – finansowane w zasadzie z Funduszu Pracy; 
• fakultatywne  świadczenia realizowane w ramach tzw. fakultatywnych form 

przeciwdziałania bezrobociu – finansowane wyłącznie z Funduszu Pracy. 

O ustalenie i wypłatę świadczeń obligatoryjnych mogą ubiegać się osoby, które spełniają 

przesłanki osoby bezrobotnej. Obligatoryjność oznacza, że osoba po spełnieniu przesłanek 

określonych w ustawie i zarejestrowaniu się we właściwym miejscowo urzędzie pracy powinna 

nabyć prawo do świadczeń. Typowym przykładem świadczenia obligatoryjnego jest zasiłek dla 

bezrobotnych. Jeżeli zainteresowany utraci pracę, zarejestruje się w powiatowym urzędzie 

pracy i ma wymagany staż pracy, starosta ma obowiązek przyznać mu prawo do zasiłku dla 

bezrobotnych. W przypadku świadczenia obligatoryjnego stronie przysługuje  prawo do 

roszczenia o jego przyznanie. 

Zasiłki dla bezrobotnych są świadczeniami: 

• o charakterze obligatoryjnym i powszechnym; 
• których wysokość jest uzależniona od stażu pracy; 
• których okres pobierania jest uzależniony od stopy bezrobocia obowiązującej na terenie 

działania właściwego miejscowo, powiatowego urzędu pracy (zasiłki wypłaca się przez 

6, 12 lub 18 miesięcy); 

• finansowane ze środków Funduszu Pracy (uzupełniająco przekazywana jest dotacja 

z budżetu państwa, po wykorzystaniu środków tego Funduszu); 

background image

 

8

• przyznawanymi w formie decyzji administracyjnej (w toku postępowania starosta jest 

organem I instancji, wojewoda II instancji, a po wyczerpaniu toku instancyjnego 

przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, a od jego wyroku 

przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego). 

Z przewidzianych Ustawą z 20 kwietnia 2004 r. form fakultatywnych mogą korzystać 

osoby mające status osoby bezrobotnej lub spełniające określone w ustawie inne kryteria 

(np. ze szkoleń osoby bezrobotne, osoby pobierające rentę szkoleniową czy żołnierze rezerwy), 

a z drugiej strony – pracodawcy. W przypadku tych świadczeń stronie nie przysługuje 

roszczenie o ich przyznanie. 

Do świadczeń o charakterze fakultatywnym należy przede wszystkim zaliczyć: 

• refundacje dokonywane w ramach prac interwencyjnych, 
• refundacje dokonywane w ramach robót publicznych, 
• udzielanie pożyczek na podjęcie wybranego przez siebie szkolenia, 
• finansowanie szkoleń i dodatków szkoleniowych, 
• refundowanie kosztów opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, 
• dofinansowanie wyposażenia miejsca pracy, 
• dofinansowanie podjęcia działalności gospodarczej, 
• dofinansowanie kosztów zakwaterowania, 
• dofinansowanie kosztów przejazdu do pracodawcy, 
• finansowanie stypendiów w trakcie stażów oraz w przypadku podjęcia dalszej nauki. 

Świadczenia te są adresowane bądź do pracodawców, bądź bezpośrednio do bezrobotnych. 

 

1.3 Publiczne służby zatrudnienia. Usługi i instrumenty rynku pracy 

Publiczne służby zatrudnienia obok: Ochotniczych Hufców Pracy, agencji zatrudnienia, 

instytucji szkoleniowych, instytucji dialogu społecznego oraz instytucji partnerstwa lokalnego 

zostały zaliczone do instytucji rynku pracy realizujących zadania określone w Ustawie 

z 20 kwietnia 2004 r

Tworzą je organy zatrudnienia wraz z powiatowymi i wojewódzkimi urzędami pracy, 

urzędem obsługującym ministra właściwego do spraw pracy oraz urzędami wojewódzkimi, 

realizującymi zadania określone ustawą. Zadania te finansowane są z budżetu państwa, 

background image

 

9

środków samorządów terytorialnych oraz Funduszu Pracy. W skład publicznych służb 

zatrudnienia wchodzi 16 wojewódzkich urzędów pracy, 338 urzędów powiatowych oraz ich 

filie.  Łącznie strukturę publicznych służb zatrudnienia tworzą 354 urzędy, które  obsługują 

379 powiatów i 16 województw. 

Wprowadzenie pojęć usług i instrumentów rynku pracy oraz zdefiniowanie segmentów 

rynku pracy, do których są one adresowane, to najistotniejsza zmiana, obok regulacji 

dotyczących instytucji rynku pracy, wprowadzona omawianą ustawą. Ustawodawca dokonał 

podziału działań na usługi podstawowe i na instrumenty wspierające realizację usług 

podstawowych. 

Do podstawowych usług rynku pracy zostały zaliczone: 

• pośrednictwo pracy; 
• usługi EURES; 
• poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa; 
• pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy; 
• organizacja szkoleń. 

Jako instrumenty wspierające podstawowe usługi rynku pracy ustawodawca wskazał: 

• finansowanie kosztów przejazdu: do pracodawcy zgłaszającego ofertę lub miejsca pracy, 

odbywania stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, szkolenia lub 

poradnictwa zawodowego poza miejscem zamieszkania w związku ze skierowaniem 

przez powiatowy urząd pracy; 

• finansowanie kosztów zakwaterowania w miejscu pracy osobie, która podjęła zatrudnienie 

lub inną pracę zarobkową, staż, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy lub szkolenie 

poza miejscem stałego zamieszkania, po skierowaniu przez powiatowy urząd pracy; 

• dofinansowanie wyposażenia miejsca pracy, podjęcia działalności gospodarczej, kosztów 

pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa; 

• refundowanie kosztów poniesionych z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenia 

społeczne w związku z zatrudnieniem skierowanego bezrobotnego; 

• finansowanie dodatków aktywizacyjnych. 

Usługi podstawowe oferowane mogą być wszystkim klientom urzędu pracy bez względu 

na płeć czy wiek (jeśli tylko jest to wiek produkcyjny), wyznanie, przynależność polityczną 

czy orientację seksualną. W niektórych przypadkach zdefiniowano szczegółowe kryteria 

background image

 

10

dostępu do usługi (np. szkolenie). Ich stosowanie winno więc zostać poprzedzone diagnozą 

potrzeb i możliwości klienta w kontekście lokalnego rynku pracy. 

Usługi dostępne są w powiatowych urzędach pracy i, wyjątkowo, w wojewódzkich 

urzędach pracy – w centrach informacji i planowania karier zawodowych. W tych samych 

jednostkach publicznych służb zatrudnienia dostępne są instrumenty rynku pracy. Ich 

stosowanie ma jednak w odróżnieniu od usług charakter fakultatywny i zależne jest w każdym 

indywidualnym przypadku od decyzji starosty

Z istoty swej instrumenty rynku pracy powinny być stosowane w sytuacji, gdy na 

podstawie oceny możliwości i potrzeb klienta w kontekście lokalnego rynku pracy eksperci 

urzędu dojdą do wniosku, że usługa urzędu jest niewystarczająca bez dodatkowego wsparcia. 

Stosowanie instrumentu rynku pracy może mieć miejsce na wniosek klienta, jak i urzędu. W 

praktyce dodatkowym kryterium użycia instrumentu rynku pracy będzie też dostępność 

środków Funduszu Pracy. Na instrumenty rynku pracy można patrzeć w zależności od: 

• z punktu widzenia urzędu jest to możliwość wzmocnienia oddziaływania usługi 

w przypadkach dających się uzasadnić cechami klienta na tle lokalnego rynku pracy; 

zastosowanie instrumentu winno zostać poprzedzone analizą obu tych elementów. 

• z punktu widzenia klienta jest to możliwość uzyskania intensywniejszej pomocy, która 

nie ma charakteru obligatoryjnego i jej nieudzielenie nie może być podstawą 

roszczenia. 

Urząd pracy dysponuje pakietem narzędzi, które odpowiednio zestawiane, dobrane do 

każdego przypadku, w ramach określonych reguł, powinny doprowadzić do aktywizacji 

zawodowej poszczególnych klientów urzędu. Rolą pracowników urzędu, poczynając od 

stanowiska rejestracji, jest zidentyfikowanie możliwości, oczekiwań, potrzeb klienta 

i zaoferowanie mu takiej pomocy, która na lokalnym rynku pracy ma szanse okazać się 

najskuteczniejsza. 

Każda usługa i każdy instrument ma swoją specyfikę, jednak wszystkie mają doprowadzić 

bezrobotnego do stałego zatrudnienia. Jeśli cel ten jest możliwy do osiągnięcia wyłącznie 

dzięki usłudze pośrednictwa pracy lub tylko informacji o ofertach pracy, to nie ma potrzeby 

tracić czasu i pieniędzy na organizowanie szerszego wsparcia. Jeśli jednak bezrobotny ma 

problem z określeniem swoich oczekiwań czy możliwości, potrzebne jest dodatkowe wsparcie 

w postaci usługi poradnictwa zawodowego

background image

 

11

Jeśli problem dotyczy braku umiejętności poruszania się po rynku pracy przydatne może 

być uruchomienie usługi  pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy albo też usługi 

poradnictwa zawodowego. W przypadku gdy mamy do czynienia z grupami szczególnego 

ryzyka na rynku pracy, odnotowującymi szczególnie duże problemy w odnajdywaniu swej 

pozycji na rynku pracy mamy do dyspozycji bogaty zestaw instrumentów specyficznych, 

którymi można wspierać działania pośrednictwa pracy. 

 

2. Stan prawny 

Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy była wielokrotnie 

nowelizowana. Ostatnie istotne zmiany zostały wprowadzone Ustawą z 24 sierpnia 

2007 roku

6

. Ma ona przede wszystkim usprawnić funkcjonowania urzędów pracy oraz 

wprowadzić instrumenty zachęcające osoby bezrobotne do podjęcia legalnej pracy. 

 

2.1. Osoba w szczególnej sytuacji na rynku pracy 

Nowelizacja wprowadziła zmiany do definicji osoby będącej w szczególnej sytuacji na 

rynku pracy. Do osób takich ustawodawca zaliczył: 

•  bezrobotnych do 25 roku życia; 
•  bezrobotnych długotrwale lub kobiet, które bez pracy po urodzeniu dziecka; 
•  bezrobotnych powyżej 50 roku życia; 
•  bezrobotnych bez kwalifikacji, doświadczenia lub wykształcenia średniego; 
•  bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia; 
•  bezrobotnych, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia; 
•  bezrobotnych niepełnosprawnych. 

W porównaniu do poprzednio obowiązujących zapisów ustawodawca rozszerzył katalog 

osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy o kobiety, które nie podjęły 

zatrudnienia po urodzeniu dziecka, bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego lub 

bez wykształcenia  średniego, bezrobotnych, którzy po odbyciu kary pozbawienia 

                                                 

6

 Ustawa z 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw 

(DzU 2007 nr 176, poz. 1243). 

background image

 

12

wolności nie podjęli zatrudnienia. W stosunku do bezrobotnych samotnie wychowujących 

co najmniej jedno dziecko podwyższono wiek dziecka z 7 do 18 lat. 

Istotą wprowadzenia pojęcia osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy jest wskazanie 

grup klientów urzędów pracy, które winny być traktowane priorytetowo ze względu na ich 

szczególnie niekorzystny status na rynku pracy. Priorytetowe traktowanie polega na 

umożliwieniu stosowania wobec tych osób większej liczby instrumentów niż w stosunku do 

ogółu bezrobotnych. W stosunku do każdej grupy zdefiniowano odrębne możliwości 

wsparcia, takie jak: staże, prace interwencyjne, roboty publiczne. 

 

2.2 Obieg informacji 

W wyniku zmiany nastąpiło doprecyzowanie katalogu działań w zakresie pośrednictwa 

pracy. Wprowadzono przepis dotyczący upowszechniania ofert pracy z wykorzystaniem 

różnych form przekazu informacji, w tym internetowej bazy ofert pracy prowadzonej 

i udostępnianej przez ministra właściwego do spraw pracy. 

Dotychczasowe regulacje w tym zakresie dotyczące pomocy bezrobotnym, poszukującym 

pracy oraz pracodawcom sformułowane były w sposób ogólny. Wprowadzenie odrębnego 

zapisu wypełnia dotychczasową lukę. Ułatwia dostęp zainteresowanych podjęciem pracy do 

informacji o aktualnych ofert urzędu pracy i skuteczniejsze zaspokajanie potrzeb 

pracodawców na wykwalifikowanych pracowników. 

Nowym zapisem ustawowym jest zobowiązanie powiatowego urzędu pracy, który nie 

dysponuje kandydatami spełniającymi wymagania określone w ofercie, do udostępnienia 

informacji o braku możliwości jej realizacji innym powiatowym urzędom pracy co najmniej 

przez bazę internetową. Ma to ułatwić przepływ informacji o potrzebach pracodawców 

i umożliwić innym urzędom pracy skorzystanie z takich ofert w sytuacji dysponowania 

nadwyżką kandydatów spełniających oczekiwania pracodawcy określone w ofercie pracy. 

Dodatkowo sprecyzowano jednoznacznie, iż prowadzenie i udostępnianie internetowej bazy 

ofert pracy leży w gestii ministra właściwego do spraw pracy. 

Pracodawcy są  obowiązani na bieżąco informować powiatowe urzędy pracy właściwe 

ze względu na siedzibę pracodawcy lub miejsce wykonywania pracy o wolnych miejscach 

zatrudnienia lub miejscach przygotowania zawodowego. Nowelizacja poszerzyła wachlarz 

background image

 

13

możliwości związanych ze zgłaszaniem informacji poprzez umożliwienie pracodawcy 

zgłoszenia oferty pracy w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na miejsce 

wykonywania pracy. Jest to zmiana powodująca właściwość przemienną w zakresie 

określenia miejsca zgłaszania przez pracodawcę do urzędu pracy informacji o ofercie. 

Celem zmian jest ułatwienie pracodawcy zgłoszenia oferty, stworzenie możliwości jej 

zgłoszenia  nie tylko w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na siedzibę 

pracodawcy, ale także właściwym ze względu na miejsce wykonywania pracy. 

Kontrowersyjność zapisu polega na braku sankcji za jego nieprzestrzeganie, 

co 

konsekwencji powoduje jego nieprzestrzeganie przez większość pracodawców. 

Jednakże zdaniem ustawodawcy brak takiego zapisu skutkowałby jeszcze mniejszą liczbą 

ofert pracy zgłaszanych do urzędów. 

Ustawowo poszerzono obowiązek informowania właściwego terytorialnie powiatowego 

urzędu pracy o zmiany miejsca zamieszkania bezrobotnego. Poprzednio dotyczyło to 

bezrobotnych, którzy pobierali zasiłek, obecnie dotyczy wszystkich. 

Celem zmiany jest zapewnienie urzędom pracy informacji o wszystkich bezrobotnych 

zarejestrowanych na ich terenie przez zobligowanie każdego zarejestrowanego bezrobotnego 

do kontaktu z urzędem w przypadku zmiany miejsca zamieszkania skutkującej zmianą 

właściwości powiatowego urzędu pracy. W przypadku zmiany miejsca zamieszkania 

bezrobotny zobowiązany jest do powiadomienia zarówno swojego dotychczasowego, jak 

i nowego urzędu pracy, niezależnie od faktu pobierania zasiłku. 

 

2.3 Prace społecznie użyteczne 

Starosta ma prawo delegowania bezrobotnego bez prawa do zasiłku, pobierającego 

świadczenia z pomocy społecznej, do prac społecznych na terenie gminy, w której ten 

zamieszkuje lub przebywa. Wymiar prac wynosi do 10 godzin tygodniowo. 

Dzięki temu nastąpiło rozszerzenie możliwości skierowania do prac społecznie 

użytecznych na teren całej gminy. Poprzednio było to ograniczone do miejsca zamieszkania 

lub pobytu bezrobotnego, co w wielu sytuacjach wykluczało taką ewentualność. Zmiana 

polega też na finansowaniu ze środków Funduszu Pracy kosztów przejazdu i powrotu w 

przypadku wykonywania przez bezrobotnego prac społecznie użytecznych na terenie gminy, 

background image

 

14

ale poza miejscem zamieszkania lub pobytu bezrobotnego. Szczegóły określa Rozporządzenie 

Ministra Gospodarki i Pracy z 25 października 2005 roku

7

 

2.4 Zwolnienia monitorowane 

Zmianie uległy także przepisy dotyczące zwolnień tzw. monitorowanych (pracownikom 

zwolnionym proponowany jest program doradczo-szkoleniowy). Pracodawca zamierzający 

zwolnić co najmniej 50 (dotychczas 100) pracowników w 3 miesiące jest obowiązany 

uzgodnić z powiatowym urzędem pracy właściwym dla swojej siedziby lub miejsca 

wykonywania pracy, zakres i formy pomocy dla zwalnianych pracowników. 

Dotyczy to w szczególności: pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, szkoleń oraz 

pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy. Zmiana rozszerza możliwości związane ze 

zgłaszaniem przez pracodawcę informacji o planowanych zwolnieniach i zawieraniem 

porozumienia w zakresie zwolnień monitorowanych z powiatowym urzędem pracy 

właściwym także ze względu na miejsce wykonywania pracy, a nie tylko siedzibę 

pracodawcy. 

 

2.5 Dodatek aktywizacyjny 

Dodatek aktywizacyjny dla bezrobotnego z prawem do zasiłku przysługuje w dwóch 

sytuacjach: 

• przypadku podjęcia zatrudnienia w niepełnym wymiarze w wyniku skierowania przez 

powiatowy urząd pracy i otrzymywania wynagrodzenia niższego niż minimalne 

wynagrodzenie za pracę; 

• w przypadku podjęcia z własnej inicjatywy zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. 

Zmiana polega ma ujednoliceniu dodatku aktywizacyjnego w związku z podjęciem 

zatrudnienia bez względu na inicjatora podjęcia zatrudnienia i podniesienie 

maksymalnej wysokości tego dodatku do 50%. Celem jest zwiększenie możliwości 

oddziaływania dodatku aktywizacyjnego jako formy aktywizacji bezrobotnych i ujednolicenie 

zasad związanych z jego wysokością przez zrównanie maksymalnej sumy niezależnie od 

                                                 

7

  Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 25 października 2005 r. w sprawie trybu organizowania prac społecznie użytecznych 

(DzU 2005 nr 210, poz. 1745). 

background image

 

15

tego, z czyjej inicjatywy (powiatowego urzędu pracy czy bezrobotnego) zostało podjęte 

zatrudnienie. Poprzednio, w sytuacji gdy zatrudnienie następowało z inicjatywy 

bezrobotnego, przysługiwał mu dodatek w wysokości do 30% zasiłku, natomiast 

gdy inicjatorem  był powiatowy urząd pracy, 50% zasiłku. Zmiana ma na celu zwiększenie 

motywacji bezrobotnych do legalnego podejmowania pracy. 

 

2.6 Refundacja kosztów opieki nad dzieckiem 

Osoba bezrobotna ma prawo ubiegać się o refundację finansowania poniesionych 

i udokumentowanych kosztów opieki nad dzieckiem lub osobą zależną od opieki. Warunkiem 

jest nieprzekroczenie wysokości kryterium dochodowego na osobę w rodzinie w rozumieniu 

przepisów o pomocy społecznej. O refundację taką może ubiegać się bezrobotny w sytuacji 

podjęcia pracy, stażu lub szkolenia. 

Starosta powiatu może zrefundować koszt opieki nad dziećmi do lat 7 do wysokości 

połowy zasiłku dla bezrobotnych na każde dziecko. Zmiana, dotycząca finansowania 

kosztów opieki nad dzieckiem bezrobotnego lub osobą zależną, przesądza sposób 

dokonywania refundacji w przypadku większej liczby dzieci lub osób zależnych. Ma to 

skłonić osoby opiekujące się dziećmi lub osobami zależnymi do podejmowania pracy. Do 

czasu wprowadzenia omawianej zmiany, gdy dana osoba posiadała więcej dzieci i zachodziła 

konieczność zapewnienia im wszystkim opieki, dotychczasowa kwota finansowania kosztów 

opieki była niewystarczająca. 

 

2.7 Bezrobotny na stażu 

Przez staż rozumieć należy nabywanie przez bezrobotnego umiejętności praktycznych do 

wykonywania pracy przez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy 

z pracodawcą. Warunkiem skierowania bezrobotnego do odbycia stażu jest brak doświadczenia 

zawodowego w miejscu pracy. Należy przez to rozumieć brak jakiegokolwiek doświadczenia 

zawodowego na rynku pracy bez zawężania do danego zawodu czy danego pracodawcy. 

Celem stażu jest nabycie umiejętności praktycznych i zdobycie doświadczenia zawodowego 

w rzeczywistych warunkach pracy. Należy przyjąć,  że doświadczenie zawodowe (w formie 

background image

 

16

umowy zlecenia, umowy o dzieło, stażu w miejscu pracy) krótsze niż trzy miesiące nie daje 

wystarczających umiejętności praktycznych do wykonywania pracy. 

Pracodawca na wniosek bezrobotnego odbywającego staż (przygotowanie zawodowe) jest 

zobowiązany do udzielenia 2 dni wolnych za każde 30 dni stażu.  Nowelizacja zwiększyła 

wysokość stypendium za staż do 140% zasiłku. Na staż może być skierowany bezrobotny do 

25. roku życia bądź bezrobotny, który nie ukończył 27. roku życia, ale tylko w 12 miesięcy od 

dnia określonego w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie poświadczającym 

ukończenie szkoły wyższej. 

Do czasu wprowadzenia omawianej nowelizacji starosta mógł skierować bezrobotnego do 

odbywania stażu tylko u pracodawcy. Obecnie staż można także odbywać u pełnoletniej 

osoby fizycznej prowadzącej osobiście i na własny rachunek działalność w zakresie 

produkcji roślinnej lub zwierzęcej. Ponadto warunkiem jest, by osoba ta posiadała 

gospodarstwo rolne o powierzchni przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub dział specjalny 

produkcji rolnej. 

 

2.8 Standardy usług rynku pracy 

Jednakowy poziom dostępu do usług rynku pracy ma zapewnić bezrobotnym 

i pracodawcom  Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2 marca 2007 r.

8

 

nt. standardów usług rynku pracy, do których publiczne służby muszą się dostosować do 

30 czerwca 2008 roku. Rozporządzenie określa podstawowe sposoby postępowania w ramach 

usług rynku pracy oraz sposoby przepływ informacji między odpowiednimi stanowiskami 

w urzędzie pracy. Umożliwia to ujednolicenie działań w skali kraju, np. terminów. 

Standardy regulują dwie zasadnicze sprawy 

• Określają minimum zaplecza niezbędnego do realizacji usług. Dotyczy to wyposażenia 

materialnego typu komputer, miejsce do pracy, bazy danych itd., ale także zaplecza 

intelektualnego w postaci wyszkolonych w określony sposób pracowników. 

• Definiują  procedurę realizowania usługi, w jakiej kolejności różne kroki muszą być 

podjęte oraz jakie to ma mieć odzwierciedlenie w dokumentacji itd. W przypadku gdy 

                                                 

8

  Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2 marca 2007 r. w sprawie standardów usług rynku pracy (DzU 2007 nr 47, 

poz. 314). 

background image

 

17

są określone różne obowiązkowe punkty proceduralne, można stosować jakąś wspólną 

miarę i realnie oceniać, czy usługi są dobrze czy źle wykonywane. 

Wdrożenie standardów usług  świadczonych przez urzędy pracy, według modelowych 

programów, a także doposażenie urzędów pracy w nowoczesne narzędzia pracy ma celu 

zwiększenie liczby ofert pracy dla klientów instytucji rynku pracy. Dostosowanie do 

wymaganych standardów powinno doprowadzić do bardziej zdecydowanego podejmowania 

przez urzędy pracy inicjatyw służących aktywizacji zarówno bezrobotnych we wczesnej fazie 

pozostawania bez pracy, jak i bezrobotnych należących do grup w szczególnie niekorzystnej 

sytuacji na rynku pracy. 

 

3. Pośrednicy pracy 

Od początku istnienia publicznych służb zatrudnienia pośrednictwo pracy jest ich 

podstawową funkcją i ma niewątpliwie najpowszechniejszy charakter. Jeśli nie jest możliwe 

udzielenie bezrobotnemu pomocy jedynie na tej drodze (np. bezrobotny ma problemy 

z określeniem swoich możliwości lub oczekiwań; nie zna reguł rynku pracy; nie ma 

umiejętności niezbędnych na lokalnym rynku pracy),  celowa staje się pomoc w aktywnym 

poszukiwaniu pracy i organizacja szkoleń

Usługa EURES jest usługą pośrednictwa w odniesieniu do osób zainteresowanych pracą 

za granicą. Umożliwia skojarzenie poszukujących z pracodawcami, uzyskanie informacji 

o wolnych miejscach pracy i kandydatach. Bez takiej usługi zapełnienie wolnych miejsc 

zajmuje więcej czasu, przez co ludzie pozostają bezrobotni dłużej bez odniesienia do realiów. 

Publiczne służby zatrudnienia pomagają wypełnić tę lukę informacyjną. Nie jest to przy tym 

jedyny sposobem znajdowania kandydatów na wolne miejsca pracy, gdyż pozostają: kontakty 

osobiste, ogłoszenia prasowe, tablice ogłoszeń oraz prywatne agencje zatrudnienia. 

 Ustawodawca  zdefiniował usługę pośrednictwa pośrednio poprzez wskazanie 

przykładowego katalogu czynności, które mieszczą się w pojęciu pośrednictwa pracy. 

Pośrednictwo pracy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej lub pośrednictwo do pracy 

za granicą prowadzą powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy, agencje pośrednictwa pracy 

i Ochotnicze Hufce Pracy. 

 

background image

 

18

Zgodnie z art. 36 ust. 1 Ustawy z 20 kwietnia 2004 r. pośrednictwo pracy polega na: 

• udzielaniu pomocy bezrobotnym i poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego 

zatrudnienia, a 

pracodawcom w pozyskaniu pracowników o poszukiwanych 

kwalifikacjach; 

• pozyskiwaniu ofert pracy; 
• upowszechnianiu ofert pracy, w tym przez przekazywanie ich do internetowej bazy 

udostępnianej przez ministra właściwego do spraw pracy; 

• udzielaniu pracodawcom w związku ze zgłoszoną ofertą informacji o kandydatach; 
• informowaniu bezrobotnych i poszukujących pracy oraz pracodawców o aktualnej 

sytuacji i przewidywanych zmianach na lokalnym rynku pracy; 

• inicjowaniu i organizowaniu kontaktów z pracodawcami; 
• współdziałaniu powiatowych urzędów pracy w wymianie informacji o możliwościach 

uzyskania zatrudnienia i szkolenia na ich terenie; 

• informowaniu bezrobotnych o przysługujących im prawach i obowiązkach. 

Ustawodawca wskazuje także negatywne elementy tej definicji poprzez wskazanie na 

zachowania, które nie stanowią pośrednictwa. Są to

•  kierowanie za granicę do pracodawców zagranicznych własnych pracowników, jeżeli 

wynika to z umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska; 

•   kierowanie za granicę do zatrudnienia polegającego na czasowym przyjęciu do 

rodziny w zamian za określone  świadczenia w celu doskonalenia umiejętności 

językowych lub zawodowych (do 2 lat), tj. w systemie au pair

 

3.1. Formy i zasady pośrednictwa 

Zgodnie z Rozporządzeniem z 2 marca 2007 r.  pośrednictwo pracy polega na 

pozyskiwaniu i upowszechnianiu ofert pracy. Może być prowadzone w formie: 

• indywidualnych kontaktów pośrednika pracy z bezrobotnym lub poszukującym pracy; 
• targów pracy, czyli zbiorowej prezentacji ofert danych identyfikujących pracodawcę; 
• giełd pracy, umożliwiających bezpośredni kontakt pracodawcy z kandydatami 

dobranymi przez pośrednika pracy. 

background image

 

19

Pośrednictwo realizowane przez publiczne służby zatrudnienia prowadzone jest 

nieodpłatnie, zgodnie z zasadami: 

ƒ dostępności ich usług dla poszukujących pracy oraz dla pracodawców; 

ƒ dobrowolności – wolne od przymusu korzystanie z usług pośrednictwa pracy; 

ƒ równości – udzielanie pomocy bez względu na: płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, 

pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania polityczne 

i wyznanie religijne lub przynależność związkową; 

ƒ jawności – oznaczającej, że każde wolne miejsce pracy zgłoszone do urzędu pracy jest 

podawane do wiadomości bezrobotnym i poszukującym pracy. 

Zgodnie z Rozporządzeniem z 2 marca 2007 r.  priorytetami w zakresie pośrednictwa 

pracy powinny być: 

• dobre stosunki z wszystkimi zainteresowanymi stronami, 
• odpowiednie i efektywne świadczenie usług na konkurencyjnym rynku pracy, 
• dążenie do jak najszybszego powrotu świadczeniobiorców do zatrudnienia, 
• wczesne identyfikowanie osób zagrożonych długotrwałym bezrobociem, 
• tworzenie programów działań dla bezrobotnych, 
• sprostanie warunkom społeczno-ekonomicznym i oczekiwaniom klientów, 
• wprowadzenie systemu zarządzania jakością. 

Działania przewidziane w Rozporządzeniu z 2 marca 2007 r. mają odciążyć pośredników 

od działań czysto biurokratycznych na rzecz działań o charakterze aktywizującym. 

 

3.2. Standardy kwalifikacji zawodowych pośrednika pracy 

Zgodnie z rozporządzeniem pośrednik pracy realizuje standardy pośrednictwa pracy 

poprzez

• przyjmowanie informacji o wolnym miejscu zatrudnienia; 
• przyjmowanie oferty pracy; 
• upowszechnianie i realizację oferty zawierającej dane identyfikujące pracodawcę; 
• upowszechnianie i realizację oferty pracy bez danych identyfikujące pracodawcę; 
• podejmowanie kontaktu z nowym pracodawcą; 
• utrzymywanie kontaktu z pracodawcą; 

background image

 

20

• podejmowanie kontaktu z bezrobotnym; 
• przedstawianie propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej; 
• pomoc wobec braku ofert odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej; 
• utrzymywanie kontaktu z bezrobotnym lub poszukującym pracy. 

Minister Pracy i Polityki Społecznej określił szczegółowo działania składające się na 

wymienione standardy. 

W związku ze złożoną sytuacją na rynku pracy oraz wzrostem liczby osób objętych 

usługami publicznych służb zatrudnienia powstała konieczność zróżnicowania zadań 

poszczególnych grup pracowników oraz zwiększenie ich liczby. Zmienia się też zakres 

świadczonych usług, gdyż  główne kierunki krajowej polityki zatrudnienia w dużej mierze 

podporządkowane są założeniom Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Stwarza to wymóg 

wypracowania systemowych rozwiązań w celu podnoszenia jakości usług  świadczonych 

przez pośredników pracy oraz rozwijania ich kompetencji, niezbędnych do zapewnienia tej 

jakości wymiaru europejskiego. 

Podstawę do stworzenia odpowiedniego systemu rozwoju zasobów ludzkich stanowią 

standardy kwalifikacji zawodowych. Pozwalają one na lepsze powiązanie celów i treści 

kształcenia oraz szkolenia zawodowego z pracą zawodową, a także zachowanie określonej 

jakości oferowanych form szkolenia, niezależnie od miejsca jego realizacji. 

Wprowadzenie standardów kwalifikacji zawodowych pośrednika pracy do systemu 

prawnego i 

organizacyjnego sprzyja również podniesieniu przejrzystości i 

jakości 

przygotowania zawodowego oraz porównywalności  świadectw i dyplomów na europejskim, 

wspólnym rynku pracy. Standardy kwalifikacji zawodowych mogą być również 

wykorzystywane przez samych pracodawców w zakresie wartościowania pracy lub procesie 

dobierania odpowiednich pracowników do zadań na poszczególnych stanowiskach pracy. 

Pośrednik pracy: 

• zajmuje się pozyskiwaniem informacji o wolnych miejscach pracy, wykorzystując 

w tym celu rozmowy telefoniczne lub bezpośrednie wizyty u pracodawców; 

• udziela informacji o wolnych miejscach pracy i możliwościach jej podjęcia; 
• negocjuje warunki pracy dla przyszłych pracowników oraz udziela pomocy 

pracodawcom w ustaleniu tych warunków; 

• w trakcie kontaktów z pracodawcami promuje usługi pośrednictwa pracy; 

background image

 

21

• rejestruje w bazie komputerowej dane o wolnych miejscach pracy i kandydatach 

poszukujących zatrudnienia. 

• dokonując doboru kandydatów na konkretne miejsce pracy zwraca uwagę na zgodność 

ich kwalifikacji, umiejętności i doświadczenia zawodowego z wymaganiami miejsca 

pracy oraz sugestiami pracodawców, wykorzystuje przy tym dostępną mu wiedzę 

z zakresu zawodoznawstwa, psychologii pracy, organizacji i zarządzania oraz analizy 

rynku pracy; 

• zbiera, przechowuje i aktualizuje informacje o lokalnym rynku pracy, takie jak.: 

- liczba, rodzaje i formy prawne podmiotów zatrudniających; 

- ich kondycja gospodarcza, aktualne i przyszłe potrzeby kadrowe, zapotrzebowanie 

na usługi związane z pośrednictwem; 

- uważnie śledzi zmiany dotyczące zawodów i wymagań pracodawców pod adresem 

pracobiorców; 

• współpracuje z komórkami analiz lokalnego rynku pracy w zakresie identyfikowania 

i przewidywania zmian gospodarczych oraz potrzeb na pracowników z odpowiednimi 

kwalifikacjami. 

W wykonywaniu podstawowych zadań oczekuje się od niego odpowiedzialności 

społeczno-moralnej w realizacji zobowiązań wobec pracodawcy i osoby poszukującej pracy. 

Minimalną liczbę pracowników realizujących pośrednictwo pracy w pełnym wymiarze 

czasu pracy ustala się według wzoru z Rozporządzenia z 2 marca 2007r.

 

3.3 Wymagania ustawowe na stanowisko pracy 

Pracę związaną z niesieniem pomocy osobom poszukującym pracy oraz pracodawcom 

w doborze kandydatów na wolne miejsce pracy wykonuje pośrednik pracy, który może być 

zatrudniony na następujących stanowiskach: 

•  pośrednik pracy – stażysta, 
•  pośrednik pracy, 
•  pośrednik pracy I stopnia, 
•  pośrednik pracy II stopnia, 

pośrednikiem pracy może być osoba, która otrzymała licencję zawodową, jeżeli: 

background image

 

22

•  ma pełną zdolność do czynności prawnych, 
•  nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie, 
•  ma co najmniej średnie wykształcenie, 
•  ma co najmniej 12 miesięcy pośrednictwa w publicznych służbach zatrudnienia, 
•  ma obywatelstwo polskie lub wykaże się wystarczającą znajomością języka. 

pośrednikiem pracy – stażystą  może być  osoba, która będzie wykonywać pracę pod 

nadzorem pośrednika pracy i: 

•  ma pełną zdolność do czynności prawnych, 
•  nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie, 
•  ma co najmniej średnie wykształcenie, 
•  ma obywatelstwo polskie lub wykaże się wystarczającą znajomością języka. 

pośrednikiem pracy I stopnia może być osoba, która: 

•  spełnia łącznie warunki przyporządkowane pośrednikowi pracy 

oraz 

•  ma co najmniej 24-miesięczny staż pośrednika w publicznych służbach 

zatrudnienia. 

pośrednikiem pracy II stopnia może być osoba, która: 

•  spełnia łącznie warunki przyporządkowane dla pośrednika pracy I stopnia, 
•  posiada tytuł zawodowy magistra lub inny równorzędny, 
•  ma co najmniej 36-miesięczny staż pośrednika pracy I stopnia w publicznych 

służbach zatrudnienia, 

•  ukończyła studia podyplomowe w zakresie pośrednictwa pracy. 

Wymogów  średniego wykształcenia, 12-miesiecznego doświadczenia w publicznych 

służbach zatrudnienia oraz obywatelstwa polskiego nie stosuje się do obywateli państw Unii 

Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii 

Europejskiej, obywateli państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze 

Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów 

zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi. 

Warunkiem powyższego jest jednak to, że posiadają decyzję o uznaniu kwalifikacji 

zawodowych. Jest nowy zapis, wprowadzony Ustawą z 24 sierpnia 2007 roku. Zmiana ta 

background image

 

23

wynika z faktu, iż pośrednictwo pracy jest zawodem regulowanym Ustawą  z 26 kwietnia 

2001 roku

9

Minister Pracy i Polityki Społecznej w Rozporządzeniu z. 3 kwietnia 2006 r.

10

 określił: 

• warunki, sposób i tryb odbywania stażu adaptacyjnego, sposób i tryb wykonywania 

nadzoru nad odbywaniem stażu adaptacyjnego oraz oceny nabytych przez 

wnioskodawcę umiejętności, a także sposób ustalania kosztów odbywania stażu 

adaptacyjnego oraz tryb ich ponoszenia; 

• warunki, sposób i tryb przeprowadzania testu umiejętności oraz oceny wykazanych 

przez wnioskodawcę umiejętności, a także sposób ustalania kosztów przeprowadzania 

testu umiejętności, a także tryb ich ponoszenia. 

 

3.4 Licencja zawodowa pośrednika pracy 

Licencję zawodową pośrednika pracy określonego stopnia nadaje wojewoda na wniosek 

zainteresowanej osoby w drodze decyzji administracyjnej. Ustawodawca wprowadził trzy 

stopnie licencji zawodowej

• licencja zawodowa pośrednika pracy; 
• licencja zawodowa pośrednika pracy I stopnia; 
• licencja zawodowa pośrednika pracy II stopnia; 

Szczegółowy tryb nadawania licencji zawodowych pośrednika pracy i doradcy 

zawodowego z uwagi na rozwój zawodowy pracowników publicznych służb zatrudnienia 

określił Minister Gospodarki i Pracy w Rozporządzeniu z 20 października 2004 roku

11

Zainteresowana osoba ubiegająca się o nadanie licencji zawodowej pośrednika pracy 

musi złożyć do wojewody właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy lub, w przypadku 

niewykonywania pracy, do wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania 

wniosek, zawierający informację o: 

• obywatelstwie, 
• miejscu zameldowania, 

                                                 

9

 Ustawa z 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania 

zawodów regulowanych (DzU 2001 nr 87 poz. 954). 

10

 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 3 kwietnia 2006 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku 

postępowania o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu pośrednika pracy i doradcy zawodowego (DzU 2006 nr 60 poz. 425). 

11

 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 20 października 2004 r. w sprawie trybu nadawania licencji zawodowych pośrednika pracy 

i doradcy zawodowego (DzU 004 nr 238 poz. 2393). 

background image

 

24

• poziomie i kierunku wykształcenia, 
• ukończonych szkoleniach i studiach podyplomowych, 
• wymaganym do uzyskania licencji stażu pracy. 

Ponadto wnioskodawca wskazuje licencje zawodową, o którą się ubiega, oraz podaje 

informację o już posiadanej licencji zawodowej, dacie jej wydania i organie, który ją wydał. 

 

3.5 Wymogi pozaustawowe 

Pośrednik pracy powinien spełniać szereg wymagań, nie tylko tych nałożonych wprost 

przez ustawę. Powinien mieć też odpowiednie umiejętności pozazawodowe i cechy 

psychofizyczne. W kontaktach z klientami (pracodawcami i osobami poszukującymi pracy) 

powinien przestrzegać zasad etyki zawodowej oraz zasad wynikających z przepisów 

prawnych, regulujących zakres pośrednictwa pracy. 

Do kwalifikacji pozazawodowych pośrednika pracy zalicza się umiejętności: 

• łączenia teorii z praktyką, 
• negocjowania (jako reprezentant: urzędu, pracodawcy i bezrobotnego, powinien umieć 

połączyć interesy i dążenia wszystkich stron), 

• planowania i realizacji własnej ścieżki rozwoju zawodowego, 
• prowadzenia rozmowy, 
• korzystania z zasobów informacyjnych internetu oraz poczty elektronicznej, 
• identyfikowania postawy i zachowania ludzkiego w sytuacjach stresu i zagrożenia, 
• reagowania asertywnie na konflikty interesów w strukturze organizacyjnej, 
•  nawiązywania kontaktów zawodowych i społecznych, 
• doboru kandydata do oferty, 
• oceny kandydata do pracy. 

Do cech psychofizycznych ułatwiających realizację zadań pośrednika zalicza się: 

• komunikatywność, 
• łatwość nawiązywania kontaktu z ludźmi, wypowiadania się w mowie i piśmie, 
• spostrzegawczość, 
• dokładność, 
• zamiłowanie do systematyczności, porządku i ładu, 

background image

 

25

• koncentracja i podzielność uwagi, 
• samokontrola, 
• samodzielność, 
• odpowiedzialność, 
• zdolność logicznego myślenia, 
• zdolności organizacyjne, 
• umiejętność przekonywania, 
• otwartość na nowe doświadczenia i ludzi, 
• tolerancja, szacunek dla innych, cierpliwość, życzliwość, 
• skłonność do uczenia się i aktualizacji wiedzy, 
• umiejętności kierownicze, 
• kreatywność. 

 

4. Doradcy zawodowi 

Usługa poradnictwa to kolejna podstawowa usługa rynku pracy, obecna w działaniach 

publicznych służb zatrudnienia od początku ich działalności. Obecna ustawa nadała jej 

szerszą definicję, precyzując formy realizacji. 

Informacja zawodowa jest traktowana jako integralny człon usługi poradnictwa 

zawodowego, choć zasługuje na wyeksponowanie ze względu na specyficzny, odrębny proces 

jej tworzenia i upowszechniania. 

Zgodnie z art. 38 Ustawy z 24 sierpnia 2007 r. polega na udzielaniu: 

• bezrobotnym i poszukującym pracy pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu 

i miejsca zatrudnienia, w szczególności: 

- informację o zawodach, rynku pracy oraz możliwościach szkolenia i kształcenia, 

- porady z wykorzystaniem standaryzowanych metod ułatwiających wybór zawodu, 

zmianę kwalifikacji, podjęcie lub zmianę zatrudnienia, w tym badaniu zainteresowań 

i uzdolnień zawodowych, 

- kierowaniu na specjalistyczne badania psychologiczne i lekarskie umożliwiające 

wydawanie opinii o przydatności zawodowej do pracy i zawodu albo kierunku 

szkolenia, 

background image

 

26

- inicjowaniu, organizowaniu i prowadzeniu grupowych porad zawodowych dla 

bezrobotnych i poszukujących pracy; 

• pracodawcom pomocy w doborze kandydatów do pracy, w szczególności na udzielaniu 

informacji i doradztwie w tym zakresie. 

Pracodawcy mogą korzystać z pomocy w doborze kandydatów do pracy przez: 

• doradztwo w określaniu wymagań dotyczących stanowiska pracy zgłoszonego w ofercie 

pracy do urzędu pracy, 

• dobór kandydatów spośród bezrobotnych lub poszukujących pracy na zgłoszone w ofercie 

pracy stanowisko pracy. 

 

4.1. Formy i zasady doradztwa zawodowego 

Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa są  świadczone w formie grupowej 

lub porady indywidualnej. Bezrobotny może korzystać z informacji dotyczącej: 

• zawodów, 
• rynku pracy, 
• możliwości szkolenia i kształcenia. 

Informacje te mogą mieć formę materiałów drukowanych, audiowizualnych oraz 

komputerowych lub internetowych baz danych, udostępnianych indywidualnie lub podczas 

grupowego spotkania informacyjnego. 

Indywidualne poradnictwo zawodowe jest złożonym, najczęściej wieloetapowym 

procesem. W jego trakcie doradca zawodowy w sposób świadomy i celowy wykorzystuje 

różne procedury i techniki, motywując klienta do swobodnego wypowiadania się i aktywnego 

współdziałania w rozwiązywaniu jego problemów. Porada indywidualna polega na 

bezpośrednim kontakcie z doradcą zawodowym, który stosuje postępowanie wspomagające 

proces podejmowania decyzji zawodowej przez bezrobotnego. 

Podstawową metodą pracy doradców zawodowych z indywidualnymi klientami jest 

rozmowa doradcza. W jej trakcie następuje: 

• nawiązanie kontaktu, 
• omówienie sytuacji klienta, 

background image

 

27

• analizowanie przebiegu kariery szkolnej i zawodowej, zainteresowań i oczekiwań 

związanych z pracą, 

• zebranie informacji o stanie zdrowia oraz o wszelkich ograniczeniach, które mogą mieć 

wpływ na podjęcie decyzji zawodowej. 

Doradca zawodowy i klient wspólnie planują dalsze kroki postępowania i dokonują 

ustaleń jakie działania klient powinien zrealizować po zakończeniu porady. 

Grupowe poradnictwo zawodowe jest często stosowaną przez doradców zawodowych 

formą pomocy w rozwiązywaniu specyficznych problemów zawodowych. Jest to skuteczny 

sposób pracy z ludźmi, którzy pracując w grupie i będąc jej członkami, w atmosferze 

akceptacji i otwartości, mają możliwość zbadania i zdefiniowania własnych problemów 

zawodowych, dokonania adekwatnej oceny siebie oraz rozwijania umiejętności 

podejmowania decyzji dotyczących planowania kariery zawodowej. W ramach poradnictwa 

grupowego doradcy zawodowi przeprowadzają zajęcia warsztatowe z zakresu samopoznania, 

podejmowania decyzji zawodowych, planowania rozwoju zawodowego. Podczas porady w 

formie grupowej prowadzonej przez doradcę zawodowego, powinno uczestniczyć nie więcej 

niż 16 osób, a chęć potrzeby porady powinna wynikać z rozmowy wstępnej. 

Usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej świadczone są przez doradcę 

zawodowego zgodnie z zasadami: 

• dostępności usług poradnictwa zawodowego dla bezrobotnych i poszukujących pracy 

oraz dla pracodawców; 

• dobrowolności korzystania z usług poradnictwa zawodowego; 
• równości w korzystaniu z usług poradnictwa zawodowego, bez względu na płeć, wiek, 

niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, 

przekonania polityczne i wyznanie religijne lub przynależność związkową; 

• swobody wyboru zawodu i miejsca zatrudnienia
• bezpłatności usługi
• poufności i ochrony danych osobowych bezrobotnych i poszukujących pracy 

korzystających z usług poradnictwa zawodowego. 

Zgodnie z Rozporządzeniem z 2 marca 2007 r.  standard doradztwa zawodowego 

i informacji zawodowej realizowany przez doradcę zawodowego obejmuje w szczególności 

postępowanie przy: 

background image

 

28

• udzielaniu porady indywidualnej bezrobotnemu lub poszukującemu pracy; 
• udzielaniu porady w formie grupowej bezrobotnemu lub poszukującemu pracy, 
• udzielaniu informacji zawodowej bezrobotnemu lub poszukującemu pracy; 
• udzielaniu informacji zawodowej grupie bezrobotnych lub poszukujących pracy; 
• udzielaniu pracodawcom pomocy w doborze kandydatów do pracy. 

 

4.2

 

Standardy kwalifikacji zawodowych doradcy zawodowego

 

To narzędzie wciąż jeszcze nowe na polskim rynku pracy. Standardy te pokazują, jakimi 

wiadomościami, umiejętnościami i cechami psychofizycznymi powinien legitymować się 

pracownik wykonujący określony zawód. Dodatkowo różnicują te wskazania w zależności od 

szczebla w hierarchii zawodowej oraz konkretnego miejsca wykonywania pracy. Opracowanie 

standardu wymaga przeprowadzenia szerokich badań  wśród osób wykonujących dany zawód 

w różnych możliwych warunkach i miejscach. 

Zmieniający się rynek pracy coraz częściej wymaga podejmowania nowych decyzji 

związanych ze zmianą zawodu lub podnoszeniem kwalifikacji. Wzrosła rola działań 

związanych ze starannym planowaniem rozwoju zawodowego. Wszelkiego rodzaju wybory 

dotyczące zdobycia wiedzy i umiejętności do wykonywania zawodu wymagają coraz 

większej znajomości rynku pracy i rynku edukacyjnego. Sytuacja ta sprawia, iż poradnictwo 

zawodowe jest coraz bardziej potrzebne znacznie szerszej niż dotąd grupie klientów. 

Dla zwiększenia skuteczności poradnictwa zawodowego, konieczne jest stałe rozwijanie 

zaplecza metodyczno-informacyjnego. Poprawieniu jakości usług poradnictwa zawodowego 

sprzyjać może większa liczba doradców zawodowych. Im mniej klientów będzie przypadać 

na jednego doradcę, tym więcej czasu będzie mógł on poświęcić klientowi. 

Zwiększeniu liczby doradców zawodowych mają sprzyjać  Rozporządzenia  z 2 marca 

2007 r.

12

, wg którego w powiatowym urzędzie pracy co najmniej raz w roku, do 30 września 

danego roku kalendarzowego, należy ustalić minimalną liczbę doradców zawodowych 

zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, proporcjonalnie do minimalnej liczby 

pośredników pracy. Rozporządzenie precyzuje, że na dwóch pośredników pracy 

                                                 

12

 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2 marca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków prowadzenia przez publiczne 

służby zatrudnienia usług rynku pracy (DzU 2007 nr 47 poz. 315). 

 

background image

 

29

zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy należy zatrudnić się co najmniej jednego 

doradcę zawodowego w pełnym wymiarze czasu pracy. 

Doradcy zawodowi  są pracownikami publicznych służb zatrudnienia, najczęściej 

powiatowych urzędów pracy (administracji samorządowej) oraz centrów informacji 

i planowania kariery zawodowej. Ponadto mogą być zatrudnieni w: 

• specjalistycznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, 
• zespołach ds. orzecznictwa o stopniu niepełnosprawności, 
• centrach pomocy rodzinie, 
• Ochotniczych Hufcach Pracy (w wyspecjalizowanych jednostkach – Mobilne Centra 

Informacji Zawodowej) 

• placówkach kształcenia i doskonalenia nauczycieli w specjalnościach pedagogika pracy 

i doradztwo zawodowe. 

Poza jednostkami publicznymi możliwości zatrudnienia i samozatrudnienia dają 

doradcom zawodowym agencje poradnictwa zawodowego, agencje doradztwa personalnego 

oraz agencje pośrednictwa pracy. 

Doradca zawodowy w powiatowym urzędzie pracy świadczy poradnictwo zawodowe 

i informację zawodową na wniosek

• pośrednika pracy, 
• specjalisty do spraw rozwoju zawodowego, 
• lidera klubu pracy 
• po przyjęciu informacji o potrzebie udzielenia porady od bezrobotnego. 

Praca doradcy zawodowego polega na udzielaniu pomocy bezrobotnym i poszukującym 

pracy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia oraz pracodawcom 

w doborze kandydatów do pracy. 

Pomoc bezrobotnym i poszukującym pracy polega na: 

• udzielaniu informacji o zawodach, rynku pracy oraz szkoleniu i kształceniu; 
• udzielaniu porad z wykorzystaniem standaryzowanych metod ułatwiających wybór 

zawodu, zmianę kwalifikacji, podjęcie lub zmianę zatrudnienia, w tym badaniu 

zainteresowań i uzdolnień zawodowych; 

background image

 

30

• kierowaniu na specjalistyczne badania psychologiczne i lekarskie umożliwiające 

wydawanie opinii o przydatności zawodowej do pracy i zawodu albo kierunku 

szkolenia; 

• inicjowaniu, organizowaniu i prowadzeniu grupowych porad zawodowych dla 

bezrobotnych i poszukujących pracy. 

Pomoc pracodawcom polega na udzielaniu informacji i doradztwie w zakresie doboru 

kandydatów do pracy na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji 

psychofizycznych. 

W pracy doradcy zawodowego dominuje układ człowiek-człowiek, dlatego też znaczenia 

nabierają jego umiejętności i predyspozycje współdziałania z ludźmi. W procesie poradnictwa 

zawodowego, aby pomóc klientom w poznaniu ich zainteresowań zawodowych i zdolności, 

wykorzystywane są testy do badania zainteresowań, uzdolnień ogólnych, a także cech 

osobowości. Analiza preferencji, zainteresowań oraz predyspozycji zawodowych stwarza 

klientom możliwości podejmowania właściwych decyzji zawodowych, dokonywania 

racjonalnych wyborów zawodowych i przygotowania realistycznych projektów dotyczących 

perspektyw zawodowych. Klient, który wyrazi zgodę na przeprowadzenie badań 

psychologicznych, ma także możliwość nieodpłatnego skorzystania z takich badań. 

Doradcy zawodowi z urzędów pracy świadczą również usługi w zakresie udostępniania 

szeroko rozumianej informacji zawodowej, która wspomaga proces podejmowania decyzji 

zawodowych, a także umożliwia klientom dokładniejszą orientację w świecie pracy. 

Posiadane przez urzędy pracy zasoby informacji zawodowej umożliwiają klientom także 

samodzielne korzystanie z tych zasobów i poszukiwanie informacji np. o rynku pracy, 

zawodach, instytucjach szkoleniowych. Indywidualne korzystanie ze zbiorów informacji 

zawodowej odbywa się często poprzez tzw. samoinformację, czyli klient, posiadając wolny 

dostęp do zbiorów, może samodzielnie z nich korzystać, bez angażowania doradcy 

zawodowego. 

Zgodnie z Rozporządzeniem z 2 marca 2007 r. doradca zawodowy wykorzystuje: 

• narzędzia i metody poradnictwa zawodowego; 
• autorskie programy z zakresu poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej; 
• standaryzowane narzędzia diagnostyczne do badania zainteresowań, uzdolnień oraz 

predyspozycji zawodowych; 

background image

 

31

• bazy danych bezrobotnych lub poszukujących pracy oraz pracodawców; 
• zasoby informacji zawodowej o zasięgu lokalnym, regionalnym, krajowym 

i międzynarodowym, zawierające dane o zawodach, możliwościach kształcenia oraz 

rynku pracy; 

• dane adresowe instytucji specjalistycznych pomocnych w rozwiązywaniu problemu 

zawodowego bezrobotnego lub poszukującego pracy; 

• materiały informacyjne zawierające dane dotyczące zasobów informacyjnych 

posiadanych przez urząd pracy. 

Istotne jest, by doradca zawodowy stosował tylko te metody i narzędzia, w zakresie 

których został przeszkolony i posiada uprawnienia do ich stosowania. 

 

4.3 Wymagania ustawowe na stanowisko pracy 

W rozwoju kariery doradcy zawodowego wyróżnić należy cztery poziomy awansu: 

• doradca zawodowy – stażysta, 
• doradca zawodowy, 
• doradca zawodowy I stopnia, 
• doradca zawodowy II stopnia. 

Doradcą zawodowym może zostać osoba, która otrzymała licencję zawodową, jeżeli: 

• ma pełną zdolność do czynności prawnych; 
• nie była karana; 
• ma wyższe wykształcenie; 
• wykonywała zadania na stanowisku stażysty, w zakresie poradnictwa zawodowego 

przez co najmniej 12 miesięcy w publicznych służbach zatrudnienia; 

• ma obywatelstwo polskie lub wykaże się wystarczającą znajomością języka polskiego. 

Doradcą zawodowym –  stażystą może zostać osoba, która wykonuje czynności na 

stanowisku doradcy, pod nadzorem doradcy zawodowego, jeżeli: 

• ma pełną zdolność do czynności prawnych; 
• nie była karana; 
• ma wyższe wykształcenie; 
• ma obywatelstwo polskie lub wykaże się wystarczającą znajomością języka polskiego. 

background image

 

32

Doradcą zawodowym I stopnia może zostać osoba: 

• spełniająca łącznie warunki dla doradcy zawodowego 

oraz ma 

• co najmniej 24-miesięczny staż pracy na stanowisku doradcy zawodowego 

w publicznych służbach zatrudnienia i ukończone studia magisterskie 

lub 

• co najmniej 12-miesięczny staż pracy na stanowisku doradcy zawodowego 

w publicznych służbach zatrudnienia i ukończone studia magisterskie z psychologii lub 

poradnictwa zawodowego. 

Doradcą zawodowym II stopnia może zostać osoba spełniająca łącznie warunki: 

• posiada pełną zdolność do czynności prawnych; 
• nie była karana; 
• ma obywatelstwo polskie lub wykaże się wystarczającą znajomością języka polskiego; 
• ukończyła studia podyplomowe z zakresu poradnictwa zawodowego; 
• ma co najmniej 36-miesięczny staż pracy na stanowisku doradcy zawodowego I stopnia. 

Wymogów powyższych nie stosuje się wobec obywateli państw Unii Europejskiej, 

obywateli państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii 

Europejskiej, obywateli państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze 

Gospodarczym (zobacz: rozdz. 3.3.) 

 

4.4 Licencja zawodowa doradcy zawodowego 

Licencję zawodową doradcy zawodowego określonego stopnia nadaje wojewoda decyzją 

administracyjną na wniosek osoby zainteresowanej (zobacz: rozdz. 3.4). Zgodnie z art. 95 

Ustawy z 20 kwietnia 2004 r. są trzy stopnie licencji zawodowej doradcy zawodowego: 

• licencja zawodowa doradcy zawodowego; 
• licencja zawodowa doradcy zawodowego I stopnia; 
• licencja zawodowa doradcy zawodowego II stopnia. 

 

 

background image

 

33

4.5 Wymogi pozaustawowe 

W celu pełnego i jak najbardziej skutecznego wypełniania swoich funkcji, doradca 

zawodowy powinien także spełniać szereg wymagań pozaustawowych związanych 

z określonymi umiejętnościami czy wiedzą. Poniżej zostanie przedstawiony zakres wiedzy, 

umiejętności, zasad oraz cech, które są niezbędne dla prawidłowego wykonywania zawodu 

doradcy zawodowego zgodnie z wymaganymi standardami. 

W pracy doradcy zawodowego najistotniejsze jest zorientowanie na klienta, które ma na 

celu ukierunkowanie działań związanych z realizacją usługi poradnictwa zawodowego na 

rzeczywiste potrzeby klientów oraz realizację ich oczekiwań, a składa się na nie: 

• analiza potrzeb – określenie faktycznych lub co najmniej prawdopodobnych potrzeb 

klienta (nie zawsze pokrywają się ze zgłaszanym przez niego zapotrzebowaniem); 

dokonywana jest na podstawie wiedzy o kliencie, czerpanej z danych będących 

w posiadaniu doradcy zawodowego oraz przeprowadzonych z klientem rozmów 

i analizy jego oczekiwań; 

• analiza oczekiwań klienta – polega na identyfikacji oczekiwań klienta oraz ich 

skonfrontowaniu z jego prawdopodobnymi rzeczywistymi potrzebami; 

• analiza możliwych działań – polega na identyfikacji katalogu możliwych do podjęcia 

przez doradcę działań odnoszących się do danego klienta, jak najpełniej 

odpowiadających oczekiwaniom i potrzebom klienta; 

• dostosowanie możliwości działania do oczekiwań klienta – polega na doborze 

najlepszych i najwłaściwszych z możliwych do zastosowania przez doradcę działań, 

mających na celu jak najpełniejszą realizację potrzeb i oczekiwań klienta. 

Doradca zawodowy powinien posiadać wiedzę w zakresie: 

• zasad postępowania doradcy zawodowego podczas kontaktu z klientem, 
• metod i technik poradnictwa zawodowego, 
• podstawowych zasad zachowania grupy i przewodzenia grupie, 
• zjawisk zachodzących na rynku pracy oraz warunkach i możliwościach zatrudnienia na 

lokalnym rynku pracy, 

• ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, 
• wybranych elementów kodeksu pracy. 

Doradca zawodowy powinien posiadać umiejętności: 

background image

 

34

• nawiązywania kontaktu, tworzenia atmosfery zaufania, życzliwości i akceptacji, 
• motywowania do współdziałania w rozwiązywaniu problemów zawodowych, 
• prowadzenia rozmowy doradczej, 
• prowadzenia zajęć grupowych, 
• tworzenia z klientem odpowiedniego planu zawodowego, 
• gromadzenia i wykorzystywania informacji nt. kształcenia i szkolenia zawodowego, 

zatrudnienia i rynku pracy, 

• planowania i organizacji pracy własnej, 
• radzenia sobie ze stresem, 
• obsługi komputera i urządzeń audiowizualnych. 

Doradcy zawodowi są zobowiązani do przestrzegania: 

• zasady poszanowania godności ludzkiej, 
• zasady odpowiedzialności, 
• zasady kompetencji, 
• zasady zachowania tajemnicy służbowej, 
• zasady zaufania, 
• zasady współdziałania, 
• zasady zabezpieczenia dobra klienta. 

 Doradca zawodowy powinien cechować się: 

• poczuciem odpowiedzialności, samokontrolą dojrzałością i odpornością emocjonalną, 
• logicznym rozumowaniem, 
• zdolnością przekonywania, 
• łatwością wypowiadania się w mowie i piśmie, 
• umiejętnością słuchania i obserwacji, 
• otwartością na problemy i sprawy innych, 
• obiektywizmem i tolerancją, 
• dobrą pamięcią, podzielnością i koncentracją uwagi, 
• elastycznością i twórczym podejściem oraz otwarciem na problemy i sprawy innych. 

background image

 

35

Zestawienie wykorzystanych dokumentów i opracowań 

1.  Ustawa z 29 grudnia 1989 r. o zatrudnieniu (DzU 1989 nr 75 poz. 446). 
2.  Ustawa z 27 lipca 1990 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu (DzU 1990 nr 56 poz. 323). 
3.  Ustawa z 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu (DzU 1991 nr 106 

poz. 457) . 

4.  Ustawa z 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. (DzU 1995 

nr 1 poz. 1) . 

5.  Ustawa  z  20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 

(DzU 2004 nr 99 poz. 1001, ze zm.). 

6.  Ustawa z 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach 

członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych 
(DzU 2001 nr 87 poz. 954). 

7.  Ustawa z 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach 

rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU 2007 nr 176, poz. 1243). 

8.  Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 20 października 2004 r. w sprawie trybu 

nadawania licencji zawodowych pośrednika pracy i doradcy zawodowego (DzU 2004 
nr 238 poz. 2393). 

9.  Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 25 października 2005 r. w sprawie trybu 

organizowania prac społecznie użytecznych (DzU 2005 nr 210, poz. 1745). 

10. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 3 kwietnia 2006 r. w sprawie stażu 

adaptacyjnego i testu umiejętności w toku postępowania o uznanie kwalifikacji do 
wykonywania zawodu pośrednika pracy i doradcy zawodowego
 (DzU 2006 nr 60 
poz. 425). 

11. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2 marca 2007 r. w sprawie 

standardów usług rynku pracy (DzU 2007 nr 47, poz. 314). 

12. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2 marca 2007 r. w sprawie 

szczegółowych warunków prowadzenia przez publiczne służby zatrudnienia usług rynku 
pracy
 (DzU 2007 nr 47 poz. 315).