plik

Skypt opracowany przez ania92

I .Organizacje międzynarodowe

1) Definicja organizacji międzynarodowej:

nie ma def. legalnej, można ją scharakteryzować jako celowy związek państw
utworzony na podstawie zawartej między nimi umowy międzynarodowej
(mającej charakter statutu organizacji ) i wyposażony w system stałych
organów. Posiada osobowość prawną. Cechy organizacji międzynarodowej:



złożona z co najmniej 3 państw (mogą być wyjątkowo 2 gdy początkowo
będą 3 i jedno z nich wystąpi z organizacji)



celowość istnienia- stworzona dla realizacji pewnych celów pożądanych
przez państwa ją tworzące



statut organizacji- umowa międzynarodowa zawarta przez państwa ją

tworzące opisująca: cele, funkcje, zasady funkcjonowania i strukturę
organizacyjną



zinstytucjonalizowana struktura (organy stałe a nie czasowe)

Ta definicja odnosi się do międzynarodowych organizacji rządowych.

2) Typologie organizacji międzynarodowych
wg kryteriów podziału:
a) kryterium podmiotowe czyli członkostwa w organizacji. Wyróżniamy
organizacje międzynarodowe rządowe (np. ONZ) i pozarządowe (np.
Greenpeace), różnią się one:



składem członkowskim- w skład rządowych wchodzą państwa, w
pozarządowych osoby fizyczne, prawne z różnych państw i grupy tych
osób.



sposobem powstania- rządowe w oparciu o umowę międzynarodową, a

poza rządowe oparte o wewnętrzne prawo krajowe



podmiotowością prawnomiędzynarodową – rządowe są podmiotami, a

pozarządowe nie mają takiego statusu.

b) kryterium przedmiotowe czyli zakres zagadnień jakimi zajmuje się
organizacja. Wyróżniamy:



organizacje wszechstronne (in. o kompetencjach ogólnych)- obejmuje

wszystkie ważne sfery współpracy międzynarodowej np. ONZ, UE ;



organizacje wyspecjalizowane (in. o kompetencjach szczególnych)-
ograniczone wyłącznie do określonych dziedzin współpracy np. NATO

c) kryterium terytorialne czyli zakres terytorialnego działania organizacji.

Skypt opracowany przez ania92

Wyróżniamy:



organizacje powszechne (in. uniwersalne) – z założenie dostępne dla

wszystkich państw np. ONZ;



regionalne (in. partykularne)- funkcjonują tylko w określonym regionie

lub subregionie np. UE

d) kryterium możliwości przystąpienia do organizacji:



otwarte- każde państwo może przystąpić bez dodatkowych warunków



półotwarte- musi spełnić jakieś warunki



zamknięte- zamknięty klub państw

e) kryterium kompetencji organizacji względem państw członkowskich:



koordynacyjne – organizacja nie może narzucić członkom swej decyzji

bez ich woli, działa w oparciu o zasadę jednomyślności



ponadnarodowe- państwa członkowskie przeniosły wykonywanie części

swoich suwerennych pra na organizacje np. UE

3) Cechy organizacji ponadnarodowych
a) prawo do stanowienia aktów prawnych wiążących zarówno państwa
członkowskie jak i osoby fizyczne i prawne- mają pierwszeństwo stosowania
przed wszystkimi aktami prawa krajowego w tym norm konstytucyjnych,
cechują się bezpośrednią skutecznością.
b) autonomia sądowa- wszelkie spory dot. wykładni i stosowania prawa
organizacji mogą być rozstrzygane tylko przed specjalnym organem sądowym
organizacji np. TSUE
c) autonomia finansowania- oprócz składek państw członkowskich, organizacja
posiada własne źródła dochodu np. UE z części podatku VAT

4) Podmiotowość organizacji międzynarodowych
oznacza możliwość samodzielnego i niezależnego od państw członkowskich
występowania przez organizację w płaszczyźnie międzynarodowej czyli:



prawo zawierania umów międzynarodowych



prawo legacji czyli wysyłania własnych i przyjmowania obcych
przedstawicieli dyplomatycznych



prawo występowania z roszczeniami międzynarodowymi (wiąże się z tym
również odpowiedzialność międzynarodowa)

Wyróżniamy podmiotowość:
a) pierwotną i nieograniczoną- posiadają ją państwa, wynika z suwerenności
b) pochodną i ograniczoną- posiadają je organizacje, nadana przez państwa je
tworzące

5) Funkcje organizacji międzynarodowych

Skypt opracowany przez ania92

działania organizacji zmierzające do wypełnienia nałożonych na nią

zadań.
a) ujawnianie zakresu zgodności interesów państw członkowskich
b) osiąganie ogólnego porozumienia w sprawie wspólnych zadań
odpowiadających zakresowi zgodności interesów
c) osiąganie porozumienia w sprawie środków realizacji takich wspólnych
działań:



funkcje regulacyjne- polegające na procesie ustanawiania przez

organizacje wzorców o charakterze moralnym, politycznym czy
prawnym, które mają odpowiednio kształtować postępowanie
uczestników stosunków międzynarodowych np. przyjmowanie rezolucji
przez PE



funkcje kontrolne- proces ustalania stanu faktycznego oraz

konfrontowania go z treścią norm i wzorców w celu przystosowania do
nich uczestników stosunków międzynarodowych np. działalność
europejskiego RPO.



funkcje operacyjne- proces bezpośredniego świadczenia przez organizację

różnych usług, zgodnie z jej własnymi decyzjami oraz za pomocą ludzi i
zasobów materialnych, znajdujących się w jej dyspozycji np.
udostępnianie przez UE środków finansowych w ramach funduszy
strukturalnych.



funkcje programujące- tworzenie programów współdziałania w danej
dziedzinie stosunków międzynarodowych np. Europejska Strategia
Bezpieczeństwa.



funkcje integrujące- podejmowanie przez organizacje działań
zmierzających do unifikacji lub harmonizacji porządków prawnych
państw członkowskich organizacji np. wydawanie przez UE rozporządzeń



funkcje administrujące- bieżąca praca organizacji i polegające na
wykonywaniu czynności logistycznych, organizacyjnych,
dokumentacyjnych, archiwalnych i porządkujących np. działalność
Sekretariatu Generalnego Rady UE

6) Struktura organizacji międzynarodowych

Organy organizacji zazwyczaj dzieli się na:
a) plenarne ( w skład których wchodzą przedstawiciele wszystkich państw
organizacji) np. RE i o ograniczonym składzie np. Rada Bezpieczeństwa ONZ
b) główne ( powołane w statucie) np. KE i pomocnicze ( przewidziane w
statucie lub też tworzone przez organy główne w celu pomocy w realizacji ich
zadań, zazwyczaj podporządkowane organowi głównemu i nie mogą posiadać
większego zakresu kompetencji niż on sam) np. Komitet Wojskowy NATO.
c) stałe (działające bezterminowo) i czasowe (powoływane na określony

Skypt opracowany przez ania92

przedział czasu
d)



naczelne -posiadają kompetencje decyzyjne w najważniejszych sprawach

np. Rada UE),



wykonawcze -ich zadaniem jest realizacja tych decyzji np. Rada

Gospodarczo Społeczna ONZ;



administracyjne – zapewniające zaplecze administracyjno techniczne w

ramach organizacji np. Sekretariat Generalny Rady UE



kontrolne i pokojowego załatwiania sporów np. Trybunał
Sprawiedliwości UE



konsultacyjne i doradcze np. Komitet Ekonomiczno Społeczny w ramach

e) organy międzypaństwowe złożone z przedstawicieli państwa (Rada UE),
złożone z funkcjonariuszy międzynarodowych (KE), organy parlamentarne
złożone z delegatów państw członkowskich lub z deputowanych wybieranych
w wyborach bezpośrednich, organy złożone z przedstawicieli reprezentujących
różne grupy interesów

Trójstopniowa budowa struktury organizacji:
a) organ typu zgromadzenia ogólnego
b) organ typu rady o węższym składzie
c) organ administracyjno - techniczny

7) Funkcjonariusze międzynarodowi

osoba fizyczna rekrutowana przez organizację międzynarodowa w celu
wykonywania funkcji w organie organizacji i w jej interesie, podstawą jego
działalności jest umowa międzynarodowa. Obowiązki:



lojalności międzynarodowej- przedkładaniu celów i dobra organizacji nad
przed interesami jej państw członkowskich, wolny od instrukcji państwa
którego jest obywatelem, niezależny.



Incompatibilitas- zakaz podejmowania przez funkcjonariusza

jakiegokolwiek dodatkowego zatrudnienia (organizacja może wyjątkowo
wyrazić zgodę np. w charakterze pracownika akademickiego na uczelni
wyższej



bezstronność- powinien brać pod uwagę interesy wszystkich państw
członkowskich, nie faworyzować jakiegokolwiek z nich



przestrzeganie zasad moralnosci zawodowej oraz wykazywanie

powściągliwości i dyskrecji w toku pełnienia funkcji (m.in. obowiązek
zachowania tajemnicy)



obowiązek hierarchicznego podporządkowania- posłuszeństwa wobec

Skypt opracowany przez ania92

przełożonych

W skład personelu organów wchodzą:



wysocy funkcjonariusze np. dyrektor generalny



zawodowy personel administracyjny i zarządzający



personel służby ogólnej np. służba techniczna

W razie sporów między funkcjonariuszem a organizacją rozstrzygane są one
administracyjnie lub sądowo.
Funkcjonariuszom przysługują przywileje i immunitety (zbliżone do
dyplomatycznych), oparte na podstawie funkcjonalnej, których podstawą jest
statut lub odrębna umowa międzynarodowa

8)Tryby podejmowania uchwał w organizacjach międzynarodowych:

Prawo do wniesienia projektu ustawy przysługuje z reguły państwom
członkowskim lub wybranym organom organizacji. Procedury podejmowania
uchwał ujęte są w umowie tworzącej, a także szczegółowo w regulaminach
poszczególnych organów organizacji.
a) jednomyślność: każde z państw członkowskich posiada jeden głos, do
pojęcia uchwały konieczna jest zgoda wszystkich państw. Tryb ten najlepiej
zabezpiecza suwerenność państwową, gdyż każdy kraj ma możliwość
zablokowania podjęcia decyzji:



jednomyślność minus jeden (ew. minus dwa)- możliwość skierowania
decyzji do państwa bez potrzeby uzyskania jego zgody



milczącej zgody (consensusu) – przewidujący podjęcie decyzji bez
formalnego głosowania. Wystarczy by nie złożono sprzeciwu by decyzja
nie zapadła

b) głosowanie większościowe:



większość zwykła- więcej państw za ustawą niż przeciw (głosy
wstrzymujące nie mają znaczenia)



większość bezwzględna- za ustawą więcej niż 50% państw (głosy
wstrzymujące wywierają taki sam skutek jak głosy sprzeciwu)



większości kwalifikowanej- ustalanej w oparciu o różne progi np.
większość 2/3. Ważne jest ustalone kworum czyli liczba obecnych
przedstawicieli.

c) głosowanie ważone:

poszczególne państwa mają różną liczbę głosów zależną od takich

czynników jak np. potencjał demograficzny. Zsumowane głosy wszystkich
państw dają pulę zamkniętą głosów. Aby podjąć uchwalę musi się za nią
opowiedzieć określona liczba głosów.

Skypt opracowany przez ania92

d) system opting- out (contracting-out):

państwo które wstrzymało się od głosy przy podejmowaniu decyzji może

po jej zapadnięciu oświadczyć, że ta decyzja nie będzie miała w stosunku do
niego zastosowania. W ten sposób wyłącza się spod mocy obowiązywania
ustawy. Określany również jako jednomyślność względna.

9) Członkostwo w międzynarodowych organizacjach rządowych

członkami międzynarodowych organizacji rządowych są przede

wszystkim państwa. Mogą nimi być także twory niepaństwowe (terytoria) oraz
organizacje międzynarodowe.
a) członkowie pierwotni- którzy uczestniczyli w opracowywaniu umowy
tworzącej
b) członkowie wtórni- którzy przystąpili do już istniejącej organizacji w drodze



adhezji -mamy do czynienia z organizacją otwartą, o nabyciu

członkostwa decyduje jednostronne oświadczenie woli przystępującego
państwa, badane jedynie pod względem formalnym



akcesji (admisji) -gdy mamy do czynienia z organizacją półotwartą,

złożenie przez państwo kandydujące formalnego wniosku o członkostwo
w organizacji lub też wystosowanie przez organizację do państwa
zaproszenia do przystąpienia. Wymagane jest spełnienia określonych
warunków przystąpienia. Decyzja zapada w organizacji wg
przewidzianych procedur.

Wyjątkowo jest możliwe również nabycie członkostwa przez sukcesje.
Kategorie członkostwa:



członkowie pełni- korzystają z całego zakresu praw i obowiązków
związanych z uczestnictwem w organizacji w przeciwieństwie do
członków niepełnych



członkostwo niepełne:

-częściowe- uczestniczą w pracach jedynie niektórych organów organizacji
- stowarzyszone- nie posiadają prawa głosowanie i uczestniczenia w w
wyborach do organów organizacji
- afiliowane- korzystają z niego organizacje pozarządowe i podmioty prywatne
- status obserwatora- mogą ich wysyłać państwa nie będące członkami
organizacji, ruchy narodowowyzwoleńcze i organizacje międzynarodowe.
Uprawnienia obserwatorów mogą być różne, zazwyczaj mają prawo w
uczestniczeniu w posiedzeniach organizacji (czasem mają również prawo
głosu) jednak bez prawa udziału w głosowaniu. Otrzymują również dokumenty
organizacyjne.
Państwo może wystąpić z organizacji.

Skypt opracowany przez ania92

II. Rada Europy i Europejska Konwencja o

Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych

Wolności (EKPC)

1) Rada Europy – geneza, podstawa prawna działania, cele działania,

członkostwo, główne organy (ich skład i kompetencje)

a) Rada Europy powstała 5 maja 1949 roku w wyniku podpisania przez 10
państw (Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię,
Szwecję, Wielką Brytanię i Włochy)

Traktatu Londyńskiego

. Obecnie liczy 47

członków. Jej siedzibą jest

Strasburg

. Statut ten utworzył Radę Europy, jako

organizację międzynarodową o charakterze subregionalnym, otwartym tylko
dla państw europejskich.
b) Cele działania: „osiągnięcie większej jedności między jej członkami, aby
chronić i wcielać w życie ideały i zasady stanowiące ich wspólne dziedzictwo
oraz aby ułatwić ich postęp ekonomiczny i społeczny” (art. 1a Statutu Rady
Europy). Realizując tak określony cel organizacja ta zajmuje się przede
wszystkim promocją i ochroną praw człowieka,demokracji i współpracą państw
członkowskich w dziedzinie kultury.
c) Członkostwo: Członkiem Rady Europy może zostać każde zaproszone przez
tę organizację państwo akceptujące zasady rządów prawa i ochrony praw
człowieka. Kryteria te odzwierciedlają podstawowe wartości, na których ma
opierać się ta organizacja. Gwarancją ich przestrzegania jest zobowiązanie
nowych państw członkowskich do ratyfikacji Europejskiej Konwencji Praw
Człowieka w przeciągu roku od przystąpienia do organizacji
d) Główne organy:



Komitet Ministrów– organ decyzyjny, składający się z ministrów spraw

zagranicznych państw członkowskich lub ich przedstawicieli
(tzw.zastępców ministrów), działa w imieniu całej organizacji, nadzoruje
jej działalność, dba o dalszy rozwój. W celu wykonywania swoich zadań
może zawierać umowy międzynarodowe oraz wydawać zalecenia rządom
państw członkowskich.

Skypt opracowany przez ania92



Zgromadzenie Parlamentarne– organ doradczy składający się z

parlamentarzystów delegowanych przez parlamenty narodowe; jest
ciałem obradującym, doradczym i nie posiada uprawnień prawodawczych
– nie może stanowić prawa, norm prawnie wiążących – co wyraźnie
odróżnia je od parlamentów narodowych



Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych Europy– organ doradczy,
każde państwo członkowskie Rady Europy posiada w Kongresie tylu
delegatów oraz ich zastępców, ile ma ono w Zgromadzeniu
Parlamentarnym, Kongres prowadzi działania zmierzające do
upowszechnienia demokracji lokalnej i regionalnej oraz wzmocnienia
współpracy granicznej i międzyregionalnej.



Sekretarz Generalny Rady Europy–organ administracyjny , wybierany

przez Zgromadzenie Parlamentarne (aktualnie jest nim Thorbjørn
Jagland), jest odpowiedzialny za codzienne funkcjonowanie organizacji.



Komisarz Praw Człowieka Rady Europy– niesądowa instytucja, komisarz
wybierany jest na sześcioletnią kadencję, bez prawa do reelekcji, obecnie
:Nils Muižnieks , ma wspierać promocję praw człowieka w edukacji,
wspomagać ombudsmanów, ustalać braki w prawodawstwie, dostarczać
informacji w zakresie praw człowieka,

Rada Europy jest często mylona z instytucjami Unii Europejskiej: Radą

Europejską i Radą Unii Europejskiej, a niekiedy nawet z samą Unią
Europejską.

2) EKPC –Europejska Konwencja Praw Człowieka
umowa międzynarodowa z zakresu ochrony praw człowieka zawarta przez
państwa członkowskie Rady Europy

a) ogólna charakterystyka praw człowieka
to zespół praw i wolności, które przysługują każdemu człowiekowi bez
względu na rasę, płeć, język, wyznanie, przekonanie polityczne, pochodzenie
narodowe i społeczne czy majątek.
Mają charakter moralny, są zbiorem wartości najcenniejszych dla człowieka,
takich jak Zycie, godność i wolność.

b) katalog praw i wolności z EKPC i Protokółów Dodatkowych do EKPC
Prawo do życia. (art.2)
Ma charakter bezwzględnie obowiązujący.
Zakaz tortur. (art.3)
Tortury to umyślne, nieludzkie traktowanie powodujące bardzo poważny,
dotkliwy ból lub cierpienie. Nikt nie może zostać poddany torturom albo

Skypt opracowany przez ania92

okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu, nie
wskazuje jednak okoliczności, w jakich godność ludzka mogłaby zostać
naruszona.
Zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej. (art.4)
Niewola jest przeciwieństwem wolności, poddaństwo jest stanem zbliżonym do
niewolnictwa, a praca przymusowa czymś zbliżonym do poddaństwa.
Niewolnik to człowiek, który jest we władaniu innego człowieka lub jakiejś
instytucji. Zakazane jest niewolnictwo i poddaństwo..
Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego. (art.5)
Zawiera zasadę poszanowania wolności i bezpieczeństwa osobistego. Określa
okoliczności, w jakich może dojść do zgodnego z prawem pozbawienia
wolności oraz wskazuje obowiązki, jakie muszą zostać spełnione w momencie
dokonania zatrzymania.
Prawo do rzetelnego procesu sądowego. (art.6)
Pozbawienie wolności powinno być następstwem skazującego wyroku sądu.
Konwencja określa minimalne standardy sprawiedliwego i rzetelnego procesu
sądowego: Rozprawa jest publiczna, również dla środków masowego przekazu.
Pojawia się zasada domniemania niewinności i równości broni (równość stron)
.
Zakaz karania bez podstawy prawnej. (art.7)
Prawo karne musi być powszechnie znane i pewne oraz aby nie podlegało
koniunkturalnym zmianom. Musi być tak znane przez społeczeństwo, aby
wiedzieli, co jest legalnym a co bezprawnym zachowaniem. Prawo nie może
działać wstecz.
Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. (art.8)
Człowiek chroniony jest przed arbitralnym wkraczaniem w jego życie prywatne
i rodzinne, naruszaniem prywatności mieszkania i korespondencji.
Wolność myśli, sumienia i wyznania. (art.9)
Zapewnienie wolności myśli, sumienia i wyznania, czyli wolności, które
powinny być gwarantowane w społeczeństwie demokratycznym. Nie może
mieć miejsca dyskryminacja albo karanie za przynależność do sekt,
społeczności lub kościołów.
PROTOKOŁY DODATKOWE:
Prawo do życia.
to także kwestie związane z karą śmierci. Uważa się, że zniesienie tejże kary to
przejaw postępu w korzystaniu z prawa do życia. Protokół dopuszcza jedynie
zastosowanie kary śmierci podczas wojny za przestępstwo o charakterze
wojskowym.
Zakaz tortur.
Dla wzmocnienia i uzupełnienia art.3 Konwencji Europejskiej
Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego.

Skypt opracowany przez ania92

Nie jest to zakaz bezwzględny, gdyż art.8 ust.2 Konwencji przewiduje
przypadki, w których zgodna z prawem ingerencja w życie prywatne jest
konieczna ze względu na interes bezpieczeństwa narodowego, publicznego lub
dobrobytu gospodarczego kraju.
Protokół 1 – prawo do nauki i wolnych wyborów.
Protokół  4  –  prawo  do  swobodnego  poruszania  się,  zakaz  wydalania
własnych obywateli.
Protokół 6 – zakaz kary śmierci w czasie pokoju.
Protokół 11 – powołanie jednolitego i stałego Trybunału Praw Człowieka.
Protokół 12 – ogólny zakaz dyskryminacji.
Protokół 13 – ogólny zakaz kary śmierci.

c) organizacja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC)
Rada Europy ustanowiła procedurę sądową, unikalna na świecie, która pozwala
podejmować jednostkom o wniesienie pozwu przeciwko rządom, jeśli uznają,
że są ofiarami przemocy. Trybunał jest jednolity- w Strasburgu. W skład
wchodzi 47 sędziów (jeden z każdego państwa, z PL- Lech Garlicki)

d) wybór sędziów do ETPC
Kandydaci  na  sędziów  są  zgłaszani  przez  poszczególne  rządy,  a  następnie
wybierani  przez  Zgromadzenie  Parlamentarne  na  6-letnią  kadencję  z
możliwością reelekcji.

e) warunki skargi do ETPC
Aby Trybunał mógł zająć się sprawą, państwo broniące się powinno uznać jego
jurysdykcję.    Orzeczenia  Trybunału  są  ostateczne  i  obligatoryjne  dla
zainteresowanych  stron.  Jeśli  sprawa  nie  została  przedłożona  Trybunałowi,
wówczas Komitet Ministrów okresla, czy naruszenie Konwencji miało miejsce.
Decyzja ta jest również definitywna i ostateczna dla państw członkowskich.
Ze skargą może wystąpić każda osoba, organizacja pozarządowa lub grupa
osób,  która  uważa,  że  stała  się  ofiarą  naruszenia  przez  jedno  z  państw-stron
praw  zagwarantowanych  w  Konwencji  lub  w  protokołach  dodatkowych,  ale
jedynie  po  wcześniejszym  wyczerpaniu  środków  odwoławczych  w  kraju.
Musi  być  wniesiona  w  terminie  6  m-cy  od  ostatecznej  krajowej  decyzji  w
sprawie.    Skarga  nie  może  być  anonimowa  ani  bezpodstawna.  Nie  mogą  być
rozpatrywane  skargi  identyczne,  co  do  istoty  ze  sprawą  już  wcześniej
rozpatrywaną  w  Strasburgu  lub  sprawą,  która  została  poddana  innej
międzynarodowej procedurze dochodzenia lub rozstrzygnięcia.
Sprawę do Trybunału wnosi się w celu ostatecznego rozstrzygnięcia.

f) ogólny przebieg postępowania przed ETPC.

Skypt opracowany przez ania92

Organem  odpowiedzialnym  za  wykonanie  orzeczeń  Trybunału  jest  Komitet
Ministrów  Rady  Europy.  Skład  sędziów  decyduje  o  nadaniu  biegu  sprawie,
rozpatrując  skargę  indywidualną  trybunał  nigdy  nie  działa  in  pleno,  lecz
zajmuje się nią w węższym składzie.
Składy sędziów: 3 osobowy komitet, 7 osobowa Izba Trybunału i 17 osobowa
Wielka Izba Trybunału.
Początkowo  Izba  zachęca  strony  do  polubownego  załatwienia  sprawy.  Jeśli
dojdzie  do  rozprawy,  w  większości  spraw  orzeka  w  składzie  7  sędziów  na
posiedzeniu  Izby  Trybunału.  W  przypadku  braku  polubownego  uregulowania
sprawy,  Izba  wydaje  orzeczenie.  W  wyjątkowych  przypadkach,  gdy  sprawa
porusza  poważne  kwestie  dotyczące  interpretacji  lub  stosowania  Konwencji,
strony mogą wnieść o jej rozpoznanie przez Wielką Izbę. Orzeczenia Trybunału
będą  ostatecznie  wiążące  dla  państw.  Trybunał  wydaje  ostateczne  orzeczenia,
wiążące  zainteresowane  państwa,  a  sędzia  może  przyznać  odszkodowanie  i
zwrot kosztów skarżącemu, który wygra proces.

III. Zarys historii traktatowej

integracji europejskiej w ramach UE

1) Koncepcje integracji europejskiej

2) Traktat Paryski – data przyjęcie, główne założenia

Deklaracja Schumana (czyli skierowana do rządu RFB propozycja

Skypt opracowany przez ania92

połączenia przemysłów węglowo-stalowych Francji i Niemiec i poddania ich
kontroli ponadnarodowego organu) doprowadziła do podpisania w Paryżu 18
kwietnia1951r. Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali
(od miejsca podpisania nazwana traktatem paryskim). Wszedł w życie 23 lipca
1952r. Zawarło go 6 państw: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN,
Włochy, zawarty był na 50 lat. Wygasł w 2002 r., a kompetencje EWWiS
przejęła Wspólnota Europejska.
Utworzył pierwszą z trzech ponadnarodowych organizacji wspólnotowych
wyposażonych w osobowość prawną. Był przykładem integracji sektoralnej
gdyż jednoczeniu podlegał ściśle wydzielony obszar (przemysł węglowo
stalowy. Utworzył wspólny rynek węgla, żelaza i stali pomiędzy umawiającymi
się państwami. Powołał również instytucje Wspólnoty: Wysoka Władza,
Wspólne zgromadzenie, Specjalna Rada Ministrów i Trybunał Sprawiedliwości.

3) Traktaty Rzymskie – data przyjęcie, główne założenia
Na konferencji szefów Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) w
Messynie w czerwcu 1955r. zdecydowano o przygotowaniu planu
gospodarczego integracji Europy.
Powołano Komitet Spaaka pod kierunkiem belgijskiego ministra spraw
zagranicznych – Paula Spaaka. W kwietniu 1956r. przedstawił on Raport
Spaaka w sprawie utworzenia wspólnego rynku i wspólnej energii atomowej.
W marcu 1957r. w Rzymie doszło do podpisania dwóch umów
międzynarodowych: Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę
Gospodarczą oraz Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii
Atomowej (od miejsca podpisania nazwane traktatami rzymskimi).
Wraz z tym wydarzeniem w marcu 1957r. przyjęto także Konwencję o
niektórych organach wspólnych Wspólnot Europejskich. Utworzyła ona jedno
Zgromadzenie Parlamentarne i Trybunał Sprawiedliwości dla trzech wspólnot.
EWG:  poprze  ustanowienie  wspólnego  rynku  i  unii  gospodarczo  –  walutowej
oraz  prowadzenie  wspólnych  polityk  i  działań,  przyczynienie  się  w  całej
Wspólnocie do:
-harmonijnego i zrównoważonego rozwoju działań gospodarczych
- trwałego i nieinflacyjnego wzrostu
-  z  poszanowaniem  środowiska  naturalnego,  wysokiego  stopnia  zbieżności
funkcjonowania gospodarek
- wysokiego poziomu zatrudnienia i opieki społecznej
- podnoszenia stopy życiowej i jakości życia
- spójności ekonomicznej i społecznej
- solidarności pomiędzy państwami członkowskimi
EuroAtom: przyczynienie się poprzez stworzenie niezbędnych warunków do:
- powstania i szybkiego rozwoju przemysłu jądrowego

Skypt opracowany przez ania92

- do podniesienia stopy życiowej w państwach członkowskich
- rozwoju wymiany z innymi państwami
Weszły w życie 1 stycznia 1958r. i zostały zawarte na czas nieograniczony.

4) Jednolity Akt Europejski – data przyjęcie, główne założenia
1975r. – raport w sprawie utworzenia Unii Europejskiej – Raport Tindemansa
styczeń 1981r. – niemiecko – włoska propozycja – Inicjatywa Genschera –
Colombo (nazwa od nazwisk ministrów zagranicznych obu państw)
czerwiec 1983r. – spotkanie Rady Europejskiej w Stuttgarcie i przyjecie
Uroczystej Deklaracji o Unii Europejskiej
czerwiec 1985r. – na spotkaniu Rady Europejskiej w Mediolanie postanowiono
zwołać Konferencję Międzyrządową tzw. Raport Dooge’a

Konferencja rozpoczęła prace we wrześniu 1985r. i doprowadziła do przyjęcia
Jednolitego Aktu Europejskiego. Podpisany w Luksemburgu dnia 17 lutego
1986r. przez przedstawicieli 9 państw i w Hadze dnia 28 lutego 1986r. przez
pełnomocników 3 pozostałych państw.
Łącznie podpisany przez 12 państw, wszedł w życie w 1 lipca 1987r.

Najważniejsze zmiany dotyczące działalności Wspólnot.



zmiany materialne (ustanowienie rynku wewnętrznego. rozszerzenie

zakresu polityki socjalnej,włączenie do kompetencji Wspólnot spójności
polityki gospodarczej i socjalnej, badań naukowych i rozwoju
technologicznego oraz ochrony środowiska)



zmiany instytucjonalne (nadanie podstaw traktatowanych Radzie

Europejskiej, zwiększenie kompetencji Parlamentu Europejskiego w
zakresie stanowienia prawa, wzmocnienie Komisji Europejskiej,
zapowiedź stworzenia Sądu Pierwszej Instancji)

Jednolity Akt Europejski już w preambule zapowiadał utworzenie w przyszłości
Unii Europejskiej.
Położono w ten sposób podwaliny pod przyszły II filar UE.

5) Traktat z Maastricht – data przyjęcie, główne założenia
oficjalnie Traktat o Unii Europejskiej wszedł w życie1 listopada 1993 roku
po przeprowadzonych referendach w 12 krajach członkowskich.



Utworzenie Unii Europejskiej, jako wspólnoty gospodarczej i
politycznej, opartej na trzech filarach (charakter zdecentralizowany),
jednak posiadająca jednolite ramy instytucjonalne.



Wprowadzenie obywatelstwa UE i procedury współdecydowania,

poszerzono zakres materialny kompetencji.



Zachowano dotychczasowe Wspólnoty Europejskie (Europejska

Skypt opracowany przez ania92

Wspólnota Gospodarcza – EWG, zmieniono nazwę na Wspólnotę
Europejską).

Podstawowe znaczenie miało ustanowienie Unii Gospodarczej i Walutowej.

6) Traktat z Amsterdamu – data przyjęcie, główne założenia
ustanowiony na posiedzeniu Rady Europejskiej, wszedł w życie 1 maja 1999r,
zmieniający Traktat o UE. Nie sprostał zasadniczemu wyzwaniu.
Zmiany instytucjonalne były nieznaczne: ustalenia liczby posłów do
Parlamentu Europejskiego, dodanie nowych kompetencji ETS i Komitetowi
Regionów. Zmieniono numerację artykułów z literowej na cyfrową.

7) Traktat z Nicei – data przyjęcie, główne założenia
podpisany w lutym 2001r., z powodu przedłużających się procedur
ratyfikacyjnych wszedł w życie dopiero 1 lutego 2003r. Miał uregulować
kwestie, które nie zostały rozstrzygnięte przez Traktat Amsterdamski, zwany
był „pozostałością po Amsterdamie”. Spełnił swoje zadanie, dostosowując UE
do rozszerzenia.
Wprowadził on reformy instytucjonalne (reforma składu KE, ustalenie zasady
podziału głosów w Radzie UE -nicejski system głosowania, rozszerzenie
zakresu głosowania większością kwalifikowaną, reforma organów sądowych,
ustalenie liczby posłów w PE) oraz zreformował instytucję wzmocnionej
współpracy i art 7 TUE (sankcje na wypadek naruszenia zasad UE)

8) Traktat z Lizbony – data przyjęcie, główne założenia

[Traktat Konstytucyjny-

Umowa międzynarodowa

, która miała być ratyfikowana przez

wszystkie państwa członkowskie

Unii Europejskiej

i wejść w życie 1 listopada 2006r. W

związku z brakiem ratyfikacji przez wszystkie strony umowa nie weszła w życie.
Zastępował dotychczas funkcjonujące Traktaty]

Szefowie państw i rządów na szczycie w Lizbonie w październiku 2007r.
przyjęli tekst projektu Traktatu Lizbońskiego zmieniającego Traktat o UE i
Traktat ustawiający Wspólnotę Europejską. Zwany również Traktatem
Reformującym. Podpisanie traktatu nastąpiło w grudniu 2007r. na szczycie
Rady Europejskiej w Lizbonie. Miał wejść w życie 1 stycznia 2009r., wszedł w
życie dopiero 1 grudnia 2009r. Z powodu m.in. negatywnego wyniku
referendum w Irlandii.

Zmiany.

a. Traktat o Unii Europejskiej (TUE) i Traktat ustanawiający Wspólnotę

Europejską (TWE) nadal pozostają w mocy, jedynie TWE zmienia nazwę
na Traktat o funkcjonowaniu UE (TFUE). Oznacza to likwidację

Skypt opracowany przez ania92

Wspólnoty Europejskiej, a jej kompetencje przejmuje UE.

b. Likwidacja dotychczasowej konstrukcji filarowej UE (jednolita Unia o

osobowości prawnej).
Co za tym idzie następuje likwidacja Wspólnoty Europejskiej (WE).

c. Opiera się w głównej mierze na Traktacie Konstytucyjnym.

Do TUE ma zostać włączona znaczna część postanowień części I Traktatu
Konstytucyjnego, a do TFUE części III Traktatu Konstytucyjnego.
W porównaniu do Traktatu Konstytucyjnego usunięto postanowienia
mogące świadczyć o konstytucyjnym charakterze tego aktu.

Między innymi dotyczyło to:

d.  uśnięcia z nazwy umowy terminu „konstytucja”
e.  wykreślenia postanowień symboli UE (flagi, hymnu i dewizy Unii)
f.  usunięcie zasady pierwszeństwa prawa Unii przed prawem krajowym

państw członkowskich

g. rezygnacja z nazewnictwa źródeł prawa: ustawa europejska, europejska

ustawa ramowa, które za bardzo kojarzyły się z państwem – utrzymuje
tradycyjne nazwy (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje)

IV. UE jako organizacja międzynarodowa

Skypt opracowany przez ania92

1.Konstrukcja prawna UE przed Traktatem Lizbońskim i obecnie
a) przed:
konstrukcja filarowa, porównywana do greckiej świątyni:

I- zwany potocznie wspólnotowym, w jego skład wchodziły dwie

organizacje: WE i EWEA, funkcjonowały samodzielnie, posiadając
własne kompetencje i nie uległy wchłonięciu przez UE.

II- Obejmował WPZiB UE
III- Współpraca sadowa i policyjna w sprawach karnych

Wspólny dach tworzyły: cele , zasady, itp. Postanowienia początkowe d.TUE
Fundament obejmował: unormowania dotyczące wzmocnionej współpracy oraz
końcowe przepisy traktatu m.in. procedury zmiany traktatów, uzyskania
członkowstwa i czasu obowiązywania traktatu.
b) obecnie:
Traktat Lizboński zlikwidował filarową strukturę na rzecz jednolitej Unii
Europejskiej wyposażonej w podmiotowość prawna.
-likwidacja WE ( jej kompetencje przejęła UE jako następca prawny) jego
traktat ustanawiający TWE zmienił nazwę na TofUE.
-wyłączenie z zakresu UE EWEA

2.Podstawy prawne działania UE
Niestandardowo jej statut jest regulowany przez 2 traktaty TUE i TofUE.

3.Zagadnienie podmiotowości prawnej UE
Nadał ją traktat lizboński. Jako podmiot prawa międzynarodowego może
zawierać umowy międzynarodowego w granicach objętych jej kompetencjami,
przystępować do organizacji międzynarodowych, wysyłać własnych i
przyjmować obcych przedstawicieli dyplomatycznych, występować z
roszczeniami międzynarodowymi i ponosić odpowiedzialność
międzynarodową.
Podmiotowość w prawie wewnętrznym państw członkowskich: posiada
zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych o najszerszym zakresie
przyznawaną osobom prawnym w poszczególnych państwach m.in. nabywać i
zbywac mienie, stawać przed sądem
4.Wartości UE - katalog wartości UE i sankcje na wypadek ich naruszenia

Artykuł 2 TUE

Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji,
równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób
należących do mniejszości. Wartości te są wspólne Państwom Członkowskim w społeczeństwie
opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na
równości kobiet i mężczyzn.

Sankcje na wypadek ich naruszenia:

Skypt opracowany przez ania92

TUE przewiduje możliwość zastosowania sankcji w stosunku do państwa
członkowskiego w przypadku stwierdzenia poważnego i stałego naruszenia
w/w wartości. Konsekwencjami mogą być: zawieszenie niektórych praw
wynikających z członkostwa w UE włącznie z prawem do głosowania przez
jego przedstawiciela rządu w Radzie UE. Przewidziana sankcja może być
bardzo dolegliwa. UE jednak nie przewiduje jako rodzaj sankcji możliwości
usunięcia państwa z UE.
Na straży niżej przedstawionej procedury stoi Trybunał Sprawiedliwości UE.
Procedura (dla gorliwych :) )

5. Cele UE

Artykuł 3

(dawny artykuł 2 TUE)

Celem Unii jest wspieranie pokoju, jej wartości i dobrobytu jej narodów.

Unia zapewnia swoim obywatelom przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości

bez granic wewnętrznych, w której zagwarantowana jest swoboda przepływu osób, w powiązaniu
z właściwymi środkami w odniesieniu do kontroli granic zewnętrznych, azylu, imigracji, jak

Skypt opracowany przez ania92

również zapobiegania i zwalczania przestępczości.
3.

Unia ustanawia rynek wewnętrzny. Działa na rzecz trwałego rozwoju Europy, którego

podstawą jest zrównoważony wzrost gospodarczy oraz stabilność cen, społeczna gospodarka
rynkowa o wysokiej konkurencyjności zmierzająca do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego
oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego. Wspiera postęp
naukowo-techniczny.
Zwalcza wyłączenie społeczne i dyskryminację oraz wspiera sprawiedliwość i ochronę
socjalną, równość kobiet i mężczyzn, solidarność między pokoleniami i ochronę praw dziecka.
Wspiera spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz solidarność między Państwami
Członkowskimi.
Szanuje swoją bogatą różnorodność kulturową i językową oraz czuwa nad ochroną i
rozwojem dziedzictwa kulturowego Europy.
4.

Unia ustanawia unię gospodarczą i walutową, której walutą jest euro.

5. W stosunkach zewnętrznych Unia umacnia i propaguje swoje wartości i interesy oraz wnosi
wkład w ochronę swoich obywateli. Przyczynia się do pokoju, bezpieczeństwa, trwałego
rozwoju Ziemi, do solidarności i wzajemnego szacunku między narodami, do swobodnego i
uczciwego handlu, do wyeliminowania ubóstwa oraz do ochrony praw człowieka, w szczególności
praw dziecka, a także do ścisłego przestrzegania i rozwoju prawa międzynarodowego, w
szczególności zasad Karty Narodów Zjednoczonych.
6.

Unia dąży do osiągnięcia swoich celów właściwymi środkami odpowiednio do zakresu

kompetencji przyznanych jej na mocy Traktatów.

6.Zakres obowiązywania TUE i TFUE – zakres czasowy, terytorialny,
podmiotowy)
a) zakres czasowy:
są to umowy nieograniczone terminowo, uchylenie mocy obowiązującej
jedynie w oparciu o prawnomiędzynarodową procedurę przewidzianą w
konwencji wiedeńskiej czyli przez uznanie TUE i TFUE za wygasłe przez
wszystkie państwa – strony tych umów.
b) zakres terytorialny:
Co do zasady: obowiązują na całym terytorium wszystkich państw
członkowskich UE.
Wyjątki:

-Szczególnego, ograniczonego stosowania do terytoriów zamorskich Francji (Gwadelupa,
Gujana Francuska, Martynika i inne), portugalskich Azorów i Madery, oraz hiszpańskich
wysp Kanaryjskich. Zgodnie z art. 349 TFUE (biorąc pod uwagę specyficzne warunki tych
terenów, jak położenia, klimat, gospodarka, sytuacja społeczna) Rada UE, na wniosek KE po
konsultacji z PE, określa specyfikę działania tych traktatów na tych terenach. Ograniczyć może się
ona do: polityki celnej i handlowej, polityki fiskalnej, rolnictwa, rybołówstwa, korzystania z
funduszy strukturalnych i programów UE.
- do terytoriów utrzymujących specjalne stosunki z Danią, Francją, Niderlandami i Wlk. Brytanią,
traktaty są stosowane w sposób szczególny. Funkcjonują one na zasadzie stowarzyszenia. Odnosi
się to min. do: Grenlandii, Polinezji Francuskiej, Antylów Niederlandzkich, Kajmanów,
Wyspy Św. Heleny, Brytyjskich Wysp Dziewiczych, Bermudów (pełną listę krajów i terytoriów
zawiera załącznik II do TL, krajów i terytoriów nie zawartych w liście traktaty nie obejmują)
Celem stowarzyszenia jest promowanie rozwoju gospodarczego i społecznego ww. krajów i
terytoriów oraz ustanowienie ścisłej współpracy między nimi i UE
- że postanowienia traktatów stosuje się do terytoriów europejskich, za których stosunki zewnętrzne

Skypt opracowany przez ania92

odpowiedzialne jest państwo członkowskie (poza Gibraltarem, który pozostaje poza obszarem
unii celnej)
- szeroka autonomia fińskich Wysp Alandzkich spowodowała, że TUE i TFUE stosuje się w
ograniczonych zakresie,
- traktatów nie stosują się do duńskich Wysp Owczych
- traktaty stosuje się do stref suwerennych Zjednoczonego Królestwa Wlk. Brytanii i Irlandii
Północnej w Akrotiri i Dhekelia na Cyprze tylko w zakresie niezbędnym do zapewnienia
wykonania pewnych uzgodnień,
- traktaty stosuje się w sposób szczególny tylko unia celna) w odniesieniu do brytyjskich Wysp
Kanalu La Manche i wyspy Man.

Zakres terytorialny obowiązywania Traktatów może ulec rozszerzeniu w
przypadku:



przystąpienia nowego kraju do struktur unijnych, powiększenia
terytorium państwa członkowskiego UE (np.: inkorporacja NRD i RFN w
1990)

Analogicznie zakres obowiązywania Traktatów może się zmniejszyć w
wyniku:
wystąpienia państwa z UE, zmniejszenia terytorium państwa członkowskiego,
np.: uzyskanie niepodległości praz Algierię od Francji w 1962 r., zmiany statusu
prawno konstytucyjnego określonej części terytorium państwa członkowskiego
UE, np.: Grenlandia, która uzyskała autonomię od Danii.
Eksterytorialna skuteczność prawa unijnego: Art. 34 konwencji wiedeńskiej
mówi, że traktat nie tworzy obowiązków ani praw dla państwa trzeciego (nie
będącego stroną w traktacie).Jednak może pojawic się sytuacja eksterytorialnej
skuteczności prawa unijnego.
Właściwa skuteczność eksterytorialna – prawo unijne jest stosowane wobec
osób fizycznych i prawnych, które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę poza
terytorium UE, ale są obywatelami UE.
Niewłaściwa skuteczność eksterytorialna – prawo unijne stosuje się w
odpowiedzi na dokonywane poza terenem UE działania, które spełniają
przesłanki regulacji obowiązujących na teranie UE .

Skypt opracowany przez ania92

c) zakres podmiotowy
Normy prawa pochodnego UE kierowane są nie tylko do państw
członkowskich, ale także do osób fizycznych i prawnych - SPRAWA VAN
GEND &LOOS.
Wyjątek: wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwo- podmiotami są
państwa

7.Członkostwo w UE
a)przystąpienie do UE,
O członkowstwo do UE może ubiegać się każde państwo
- europejskie (warunek geograficzny)
- które szanuje zasady Unii określone w art. 6 TUE: zasadę wolności,
demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności oraz
państwa prawnego (warunek polityczny)
- posiadające sprawną gospodarkę, zdolne do sprostania konkurencji i siłom
rynkowym UE oraz zdolne do wywiązania się z zadań wynikających z
członkowstwa w UE (warunek ekonomiczny) – są to kryteria kopenhaskie
(obrady Rady Europejskiej w 1993 roku w Kopenhadze).
Istotne jest także by po stronie UE istniała zdolność do przyjęcia nowych
członków.

Etap 1
Zainteresowane państwo składa wniosek przewodniczącemu Rady Europejskiej.
Polska złożyła wniosek 8 kwietnia 1994 roku.
Etap 2
Rada zwraca się do KE o opinię wstępną dotyczącą spełnienia przez zainteresowane
państwo warunków członkostwa w UE.
Etap 3
Rada Europejska decyduje o przyjęciu państwa jednomyślnie po zasięgnięciu opinii Komisji
Europejskiej.  Nadaje  państwu  status  kandydata  (candidate  country).  Polska  uzyskała  ten
status na posiedzeniu rady Europejskiej w Luksemburgu w 1997 roku.
Etap 4
Toczą  się  negocjacje  akcesyjne  między  państwami  kandydującymi  a  państwami
członkowskimi UE.
1.screening  –  przegląd  ustawodawstwa  państwa  kandydującego,  czy  zgadza  się  z
prawodawstwem UE
2.negocjacje  merytoryczne  –  przestawienie  wspólnych  stanowisk  negocjacyjnych  państwa
kandydującego i państw członkowskich UE, toczą się w ramach Międzynarodowej Komisji
Akcesyjnej – osobno z każdym państwem kandydującym (zasada dyferencjacji)
Negocjacje kończą się wprowadzeniem projektu traktatu akcesyjnego.
Polska negocjacje rozpoczęła w 1998r., a zakończyła w 2002r. w Kopenhadze.
Etap 5
Wymagane uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego bezwzględną większością głosów.
Później Rada Europejska jednogłośnie podejmuje decyzję akceptującą trakt.

Skypt opracowany przez ania92

Dokumenty  składa  się  z  aktu  o  przystąpieniu,  aktu  o  warunkach  przystąpienia  i  aktu
końcowego do traktatu o przystąpienie.
Etap 6
Uroczyste  podpisanie  traktatu  przez  przedstawicieli  państw  członkowskich  UE  i  państwa
przystępującego.
Polska podpisała traktat w Salonikach w kwietniu 2003r.
Etap 7
Procedury  ratyfikacji  traktatu.  Wszystkie  państwa  muszą  wyrazić  zgodę  na  roszczenie.
Można przeprowadzić referendum ratyfikacyjne w kraju.
Referendum odbyło się w Polsce w dniach 7-8 maj 2003r.
Etap 8
Po zakończeniu procedury ratyfikacyjnej traktat akcesyjny wchodzi w życie we wszystkich
państwach, a państwo kandydujące staje się oficjalnie członkiem UE.

Polska przystąpiła 1 maja 2004 r.
b) stowarzyszenie z UE



traktatowe- zawarte w oparciu o umowy stowarzyszeniowe pomiędzy

UE, a jednym lub większą liczbą państw lub organizacji
międzynarodowych. Wzajemność praw i obowiązków, wspólne działania
i szczególne procedury. Istota: stworzenie strefy wolnego handlu lub uni
celnej

- ograniczone do państw europejskich- ma na celu przygotowanie danego
państwa do członkostwa w UE, kiedyś określane mianem „dynamiczne
stowarzyszenie”, teraz: „Układy europejskie” nie gwarantuje członkostwa.
- z państwami poza europejskimi- celem jest popieranie gospodarczego i
społecznego rozwoju tych państw poprzez różnorakie programy pomocowe o
charakterze finansowym, ekonomicznym lub technicznym np. z Algierią lub
Egiptem.
Możliwe są również umowy z organizacjami międzynarodowymi-”układy o
współpracy”



konsytucyjne- zawierane są z krajami i terytoriami zamorskimi. Ich celem

jest promowanie rozwoju gospodarczego i społecznego tych państw oraz
ustanowienie ścisłych stosunków gospodarczych między nimi , a UE-
tworzenie stref wolnego handlu i zniesienie ceł

c) możliwość wykluczenia z UE,
Na gruncie TUE i TWE wykluczenie jest niemożliwe.
Natomiast  art.  60  konwencji  wiedeńskiej  przewiduje  możliwość  wygaśnięcia
lub  zawieszenia  działania  traktatu  w  stosunku  do  danego  państwa,  które
dopuściło się istotnego naruszenia jego postanowień.
TUE  przewiduje  jednak  sankcję  w  postaci  zawieszenia  praw  członkowskich
danego państwa w UE.

Skypt opracowany przez ania92

d) wystąpienie z UE
Państwo notyfikuje Radzie Europejskiej zamiar wystąpienia z UE.
Rozpoczynają się negocjacje, Rada zawiera umowę z państwem o wystąpienie
w imieniu UE, którą zatwierdza PE. Traktaty tracą moc prawną z chwilą
wejścia w życie umowy lub z terminem 2 letnim od notyfikacji.
8.Zmiana traktatów tworzących UE – rewizja i modyfikacja traktatów
(zwykła i specjalne procedury zmiany traktatów, procedura kładki)

Traktat lizboński to zmodyfikował. Przewiduje zwykłą i szczególną procedurę
zmiany.

a) zwykła:

dotyczy najistotniejszych zmian wprowadzonych do traktatów,

takich jak zwiększenie lub zmniejszenie kompetencji UE. Zakłada zwołanie

konferencji międzyrządowej, która przyjmie projekt rewizji w drodze

porozumienia. Zmiany wprowadzane do traktatów wchodzą w życie dopiero po

ich ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie. Traktat lizboński uznaje

także aktualną praktykę zwoływania konwencji europejskiej przed konferencją

międzyrządową. Konwencja ta ma za zadanie rozpatrzyć projekty rewizji i

wydać konferencji międzyrządowej odpowiednie zalecenia. Konwencja

gromadzi przedstawicieli szefów państw lub rządów, Komisji, a także

parlamentów narodowych i Parlamentu Europejskiego. Traktat lizboński chce

w ten sposób nadać procesowi rewizji bardziej demokratyczny charakter. Inną

istotną zmianą jest to, że Parlament Europejski uzyskuje prawo inicjatywy.

Może więc proponować projekty zmiany tak samo jak rządy państw

członkowskich i Komisja. Rada Europejska – za zgodą Parlamentu

Europejskiego – może także decydować o niezwoływaniu konwencji, jeśli

zmiany mają niewielkie znaczenie. W takim przypadku ustanawiany jest

mandat dla konferencji międzyrządowej.

b) procedura uproszczona- Traktat lizboński ustanawia procedurę uproszczoną
dla zmiany polityk i działań wewnętrznych UE. Celem jest ułatwienie
budowania struktury europejskiej w tym zakresie. Taka procedura pozwala na
niezwoływanie konwencji europejskiej i konferencji międzyrządowej. Jednak
kompetencje UE nie mogą być rozszerzone przy zastosowaniu uproszczonej
procedury zmiany. Podobnie jak w zwykłej procedurze rząd każdego z państw
członkowskich, Komisja lub Parlament Europejski mogą przedstawić Radzie
Europejskiej projekt zmiany. Rada Europejska podejmuje następnie decyzję
ogłaszającą zmiany wniesione do traktatów. Rada Europejska stanowi
jednogłośnie po konsultacji z Komisją, Parlamentem Europejskim i
Europejskim Bankiem Centralnym, jeśli zmiana dotyczy kwestii monetarnych.
Nowe przepisy traktatów wchodzą w życie dopiero po ratyfikacji przez
wszystkie państwa członkowskie zgodnie z ich wewnętrznymi zasadami
konstytucyjnymi

Skypt opracowany przez ania92

MODYFIKACJA- zmiana regulacji traktatowych przez decyzje samych
instytucji UE. Podstawą prawna jest upoważnienie wynikające z samego
przepisu traktatu, które umożliwia szybkie przeprowadzenie zmian bez
uruchamiania w/w procedur. Określane są jako klauzule dynamizujące a ich
procedura nazywana jest procedurą kładki lub pomostu np. art. 252 TofUE.

9. Siedziby instytucji unijnych

Europejskie Biuro Policji
(Europol) - Haga

10. System językowy UE
a) języki autentyczne
czyli te w których zostały sporządzone traktaty międzynarodowe stanowiące
podstawę funkcjonowania UE. Wersje traktatów sporządzone w każdym z tych
języków są na równi autentyczne( posiadają jednakową moc) i mają takie same
znaczenie przy interpretacji traktatów. Obecnie funkcjonują 23 języki.
b) języki urzędowe
listę tych języków ustala Rada UE. Państwo przystępujące do UE zgłasza
jakiego języka pragnie używać jako języka urzędowego. Oznacza to, że nie
wszystkie języki urzędowe danego państwa są uznawane jako języki urzędowe
unijne. Status języka urzędowego oznacza, że unijne rozporządzenia i inne
dokumenty powszechnie obowiązujące sporządzane są we wszystkich językach
urzędowych. Także Dziennik Urzędowy UE publikuje się w tych językach.
Wszyscy posłowie podczas posiedzeń mają prawo do wypowiadania się w
wybranym przez siebie języku urzędowym, podobnie w przypadku posiedzeń
Rady UE. Przy postępowań obowiązuje zasada używania języka powoda, gdy
skarga na państwo to języka urzędowego tego państwa.

języki robocze- angielski, niemiecki i francuski, stosowane na co dzień.

V. Struktura instytucjonalna UE

1. Pojęcie instytucji i systemu instytucjonalnego - instytucje europejskie w

Bruksela (Belgia)

Rada Unii Europejskiej

Komisja Europejska

Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Komitet Regionów

Strasburg (Francja) Parlament Europejski

Luksemburg

Trybunał Sprawiedliwości UE
Trybunał Obrachunkowy

Europejski Bank Inwestycyjny

Frankfurt n/Menem
(Niemcy)

Europejski Bank Centralny

Skypt opracowany przez ania92

szerokim i wąskim znaczeniu
2.zasady współpracy miedzyinstytucjonalnej – zasada równowagi
instytucjonalnej, autonomii, przyznania kompetencji, lojalności
miedzyinstytucjonalnej, rama instytucjonalnych, przejrzystości

3.Katalog instytucji UE
-Parlament Europejski
- Rada Europejska
-Rada
-Komisja Europejska
-Trybunał Sprawiedliwości UE
- Europejski Bank Centralny
- Trybunał Obrachunkowy

4.Parlament Europejski – geneza, podstawy prawne działania, charakter
organu, skład, charakter mandatu posła do PE, status posła do PE, organizacja
wewnętrzne PE, kompetencje PE, tryb działania
Instytucja UE, będąca odpowiednikiem jednoizbowego

parlament

reprezentująca obywateli państw należących do

Oficjalną siedzibą Parlamentu jest

Strasburg

, ale też

Bruksela

, w której odbywa się

większość obrad oraz mieszczą się biura poselskie, komisje parlamentarne i
władze klubów.
Sekretariat, biblioteka i część zaplecza technicznego ma zaś swoją siedzibę
w Luksemburgu.

Skład.
Członkowie są wybierani w powszechnych wyborach bezpośrednich.
Mandaty  dzielone  są  w  oparciu  o  degresywną  proporcjonalność.  Na  kraj
przypada maksymalnie 96, a minimalnie 6 członków.
Obecnie  jest  736  deputowanych  wybieranych  na  5  letnią  kadencję  w
powszechnych wyborach.
Od 2009 roku przewodniczącym Parlamentu Europejskiego jest Jerzy Buzek.

Zbiera się z mocy prawa raz na rok w drugi wtorek marca. Na żądanie
większości wchodzących w jego skład członków, Rady UE lub Komisji może
zebrać się na miesięcznej sesji nadzwyczajnej.
Stanowi większością oddanych głosów.

Struktura wewnętrzna.

1. Organy polityczne.

Skypt opracowany przez ania92

a. Przewodniczący.

Powoływany na 2,5 letnia kadencję. Kieruje całością prac parlamentu.
Reprezentuje Parlament Europejski. Posiada w swoim składzie 14
wiceprzewodniczących.

b. Prezydium.

Składa się z przewodniczącego, 14 wiceprzewodniczących i 5 kwestorów z
głosem doradczym. Odpowiedzialne za sprawy finansowe, organizacyjne i
administracyjne dotyczące posłów oraz za wewnętrzną organizację parlamentu

c. Konferencja przewodniczących.

Składa się z przewodniczącego Parlamentu Europejskiego oraz grup
politycznych. Decydują o organizacji prac Parlamentu

d. Komisje.

Dwa rodzaje: stałe lub tymczasowe.

e. Konferencja Przewodniczących Komisji.

W składzie zasiadają przewodniczący wszystkich komisji, przekazują
Konferencji Przewodniczących zalecenia dotyczących prac komisji.

f. Delegacje.

Utrzymują stosunku z parlamentami państw spoza Unii Europejskiej.

g. Konferencja Przewodniczących Delegacji.

Składa się z przewodniczący wszystkich delegacji. Przekazują Konferencji
Przewodniczących zalecenia związane z pracami delegacji.

h. Grupy polityczne.

Zrzeszają posłów wedle ich poglądów

2. Organy administracyjne.

a. Kolegium kwestorów.

Składa się z 5 kwestorów powoływanych na kadencję 2,5 letnią.
Odpowiedzialni za sprawy administracyjne oraz finansowe

b. Sekretariat plenarny.

Zapewnia  obsługę  administracyjną,  koordynuje  prace  legislacyjne,  organizuje
sesje plenarne PE i inne posiedzenia, dba o tłumaczenia

Kompetencje.
- opracowuje projekty, aby ustanowić przepisy niezbędne do wybierania swoich
członków
- wyraża zgodę większością głosów na ustanawianie niezbędnych przepisów
przez Radę UE
- brak inicjatywy ustawodawczej, posiada ją tylko przy ordynacji wyborczej
- w drodze rozporządzenia z własnej inicjatywy, po zasięgnięciu opinii Komisji
i za zgodą Rady UE, określa statut i ogólne warunki pełnienia funkcji przez
swoich członków

Skypt opracowany przez ania92

- w porozumieniu z Radą UE, w drodze rozporządzenia określa status partii
politycznych na poziomie europejskim, w szczególności zasady dotyczące
finansowania
- uchwala budżet i wieloletnie ramy finansowe
- uchwala swój regulamin większością głosów
- na żądanie 1/4 swoich członków może ustanowi ć tymczasową komisję
śledczą
- przyjmuje petycje w sprawach objętych zakresem działania Unii, które
dotyczą ich bezpośrednio
- wybiera Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, po zaksięgowaniu
opinii Komisji i za zgodą Rady UE, określa status i ogólne warunki pełnienia
przez ERPO jego funkcji
- na posiedzeniu jawnym rozpatruje ogólne sprawozdanie roczne przedstawione
mu przez Komisję UE
- wpływają do niego wnioski w sprawie wotum nieufności związanego z
działalnością Komisji, w sprawie, których może głosować najwcześniej 3 dni
po jego złożeniu w głosowaniu jawnym (większością 2/3 głosów zatwierdza to
wotum nieufności)
- zadaje pytania członkom Rady UE
5. Rada Europejska – geneza, podstawy prawne działania, charakter
organu, skład, kompetencje, tryb działania, Przewodniczący Rady
Europejskiej

ang. European Council

Instytucja  (na  mocy  Traktatu  z  Lizbony)  Unii  Europejskiej  mająca  za  zadanie  wyznaczenie
ogólnych kierunków rozwoju Unii i jej priorytetów politycznych.

Skład.
Szefowie państw lub  rządów państw członkowskich UE oraz przewodniczący Rady Europejskiej,
przewodniczący  Komisji  Europejskiej. W  pracach  uczestniczy  też Wysoki  przedstawiciel  Unii  do
spraw zagranicznych i bezpieczeństwa.
Jeśli zajdzie taka potrzeba – również ministrowie spraw zagranicznych poszczególnych krajów lub
członek  Komisji  Europejskiej,  może  też  zostać  zaproszony  przewodniczący  Parlamentu
Europejskiego.

Szczególny wariant Rady: w składzie tylko szefowie państw lub rządów.

Zbiera się 2 razy w ciągu pół roku, zwoływana przez przewodniczącego, w razie potrzeby można
zwołać nadzwyczajne posiedzenie.

Struktura wewnętrzna.
Przewodniczący  wybierany  przez  samą  Radę  Europejską  na  2,5  roku  z  jednokrotną  możliwością
odnowienia kadencji.
Decyzje  zapadają  zwykłą  większością  głosów  w  kwestiach  proceduralnych  lub  większością
kwalifikowaną  w  przypadku  decyzji  ustanawiającej  wykaz  składów  Rady  lub  decyzji  dotyczącej
prezydencji składów Rady.
Radę Europejską wspomaga Sekretariat Generalny Rady.

Skypt opracowany przez ania92

Kompetencje.
- nadaje Unii Europejskiej impulsy niezbędne do jej rozwoju
- określa ogólne kierunki polityczne
- współuczestniczy w akcesji nowych państw do UE
- nakłada sankcji na państwa członkowskie
Rada Europejska nie pełni funkcji prawodawczej.
-  przyjmuje  swój  własny  regulamin  i  stanowi  w  kwestiach  proceduralnych  zwykłą  większością
głosów
- ustanawia większością kwalifikowaną skład Rady Europejskiej, oprócz składu do takich organów
jak: Rada do Spraw Ogólnych i Rada do Spraw Zagranicznych
-  ustanawia  większością  kwalifikowaną  okres  trwania  kadencji  członków  Rady  Europejskiej,  z
wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych

Kompetencje przewodniczącego.
- prowadzi prace Rady Europejskiej
- zapewnia przygotowanie i ciągłość jej pracy
- wspomaga osiąganie spójności i konsensusu w Radzie Europejskiej
- przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z każdego posiedzenia Rady Europejskiej

6. Rada – geneza, podstawy prawne działania, charakter organu, skład,
kompetencje, tryb działania, sposoby podejmowania decyzji,
przewodnictwo w Radzie, organy pomocnicze Rady

ang. Council of the European Union

Główny organ decyzyjny

Unii Europejskiej

, posiada siedzibę w

Brukseli

, a jedynie w kwietniu,

czerwcu i październiku spotkania mają miejsce w Luksemburgu.

Skład.
Przedstawiciele  państw  członkowskich  (po  jednym  z  każdego  państwa)  szczebla  ministerialnego
upoważnieni do zaciągania zobowiązań w imieniu rządów, w praktyce również sekretarze stanu w
ministerstwach.

Struktura wewnętrzna.

- Jednolita Rada do spraw Ogólnych.
Zapewnia spójność prac różnych składów Rady. Przewodniczy każde państwo według ustalonego
porządku.
- Rada do spraw Zagranicznych.
Przewodniczy Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

Wykaz pozostałych składów Rady ma być przyjęty przez Radę Europejską większością
kwalifikowaną.
Radę wspomaga Sekretariat Generalny, działający pod kierunkiem Sekretarza Generalnego.

Kompetencje.

a. prawodawcza: funkcje tę dzieli z Parlamentem Europejskim, dominująca w obszarze

Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa

- stanowi w kwestiach proceduralnych i w celu przyjęcia swojego regulaminu
wewnętrznego zwykłą większością głosów

Skypt opracowany przez ania92

b. budżetowa – uchwalanie budżetu wspólnie z Parlamentem Europejskim

c. określanie polityki i koordynacji – forum, na którym państwa uzgadniają swoją

działalność w UE

d. kreacyjna

- mianowanie członków Trybunału Obrachunkowego oraz organów doradczych

- ustalanie uposażeń, dodatków i emerytur dla najwyższych urzędników UE
(przewodniczącego Rady

Europejskiej, przewodniczącego komisji, wysokiego

przedstawiciela do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, członków Komisji,
prezesów, członków i sekretarzy Trybunału Sprawiedliwości UE oraz sekretarza
generalnego Rady)

- mianowanie Sekretarza Generalnego

kontrolna – może kontrolować działanie niektórych instytucji europejskich

może kierować skargi do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości o stwierdzenie

nieważności aktów prawa wspólnotowego oraz skargi na bezczynność organów

f. w sferze zewnętrznej – zawieranie umów międzynarodowych w imieniu UE

g. decyzyjna – decyduje o organizacji Sekretariatu generalnego zwykłą większością głosów

h. może żądać od Komisji przeprowadzenia wszelkich analiz potrzebny do realizacji

wspólnych celów i przedłożenia jej właściwych proporcji

i. po konsultacji z Komisją, zwykłą większością głosów określa status komitetów

j. ustala także wszelkie należności płatne zamiast wynagrodzenia

Zasady podejmowania decyzji.
Posiedzenie Rady zwołuje jej przewodniczący, z własnej inicjatywy lub na wniosek jednego z
członków Rady albo Komisji.

- zwykła większość głosów – organizacja Sekretariatu Generalnego, kwestie proceduralne i
regulaminowe
- większość kwalifikowana – podwójna większość traktatu lizbońskiego:

a. Jeżeli decyzja zapada na wniosek Komisji Europejskiej lub Wysokiego Przedstawiciela

Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa: 55% głosów członków rady, nie
mniej niż 15 z nich, którzy reprezentują, co najmniej 65% ludności Unii

b. Jeżeli NIE na wniosek Komisji Europejskiej lub Wysokiego Przedstawiciela Unii do spraw

zagranicznych i polityki bezpieczeństwa: 72% głosów członków Rady reprezentujących, co
najmniej 65% ludności UE

- jednomyślność – stosowany, gdy przewidują go konkretne postanowienia traktatowe
- większość 4/5 głosów - głosowanie w kwestii art. 7 TUE, naruszenia poważnych zasad UE przez
Państwa Członkowskie

7. Komisja Europejska – geneza, podstawy prawne działania, charakter
organu, skład, status Przewodniczącego Komisji, status członków Komisji,
procedura powoływania Komisji, zakończenie pełnienia funkcji przez
Komisję i poszczególnych jej członków, kompetencje KE, tryb działania,

Skypt opracowany przez ania92

sposoby podejmowania decyzji,

Organ wykonawczy Unii Europejskiej. Jej główną siedzibą jest

Bruksela

Skład.
Liczy 27 członków, po jednym na każde państwo członkowskie.
Od  2014  roku  ma  się  składać  z  takiej  liczby  członków  (w  tym  przewodniczący  i  Wysoki
Przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa), która odpowiada 2/3 liczby
państw członkowskich, chyba, że Rada Europejska zadecyduje jednomyślnie o zmianie tej liczby.
Kadencja przewodniczącego trwa 5 lat, wielokrotnie odnawialna.
Obecnie przewodniczącym Komisji jest już drugą kadencję Jose Manuel Barroso.

Tryb powoływania.
Procedura powoływania wedle Traktatu Lizbońskiego:
Rada Europejska większością kwalifikowaną przedstawia kandydata na funkcję przewodniczącego
Komisji  Europejskiej.  Większością  głosów  członków  Parlament  Europejski  wybiera  kandydata
przedstawionego przez Rade Europejską na przewodniczącego Komisji.
Jeżeli  Parlament  Europejski  nie  zatwierdzi  tego  kandydata,  to  do  miesiąca  przedstawia  nowego
kandydata, którego już wskazuje Parlament z tą samą procedurą.
Rada Europejska przyjmuje listę pozostałych osób, które proponuje mianować członkami Komisji
Europejskiej.
Przewodniczący,  wysoki  przedstawiciel  Unii  do  spraw  zagranicznych  i  polityki  bezpieczeństwa  i
pozostali  członkowie  Komisji  Europejskiej  podlegają  kolegialnie  zatwierdzeniu  w  drodze
głosowania przez Parlament Europejski.
Rada Europejska mianuje komisję większością kwalifikowaną.

Tryb odwoływania.
W przypadku naruszenia zobowiązań przez członka Komisji na wniosek Rady stanowiącej zwykłą
większością głosów lub Komisji, Trybunał Sprawiedliwości może orzec o jego dymisji, pozbawić
go praw do emerytury lub innych podobnych korzyści.

Struktura wewnętrzna.
- Kolegium - ogół komisarzy na czele z Przewodniczącym Komisji Europejskiej
-  służby  administracyjne  -  wśród  których  kluczową  rolę  pełni  Sekretariat  Generalny  Komisji
Europejskiej
- dyrekcje generalne – dzielą się na dyrekcje, te na referaty (wydziały). Podlegają poszczególnym
komisarzom.

Kompetencje.
-  w  zakresie  stanowienia  prawa  wspólnotowego  –  inicjatywa  prawodawcza,  stanowi  prawo
pochodne samoistnie albo na mocy upoważnienia udzielonego przez Radę
- kontrolna – Komisja Europejska jest strażniczką traktatów, posiada czynną legitymację procesową
przed Europejskim trybunałem Sprawiedliwości
-  w  sferze  zewnętrznej  -  np.  reprezentowanie  UE  na  konferencjach,  negocjowanie  umów
Przewodniczący  Komisji  Europejskiej  jest  oficjalną  "głową"  Unii,  reprezentując  ją  w  kontaktach
międzynarodowych
- członkowie nie mogą podczas pełnienia swoich funkcji, wykonywać żadnej innej zarobkowej lub
niezarobkowej działalności zawodowej
- obowiązek roztropności i uczciwości
- uchwala i publikuje swój regulamin wewnętrzny

- publikuje, co roku, nie później niż na dwa miesiące przed otwarciem sesji
Parlamentu Europejskiego, ogólne sprawozdanie z działania Unii Europejskiej

Skypt opracowany przez ania92

8. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – geneza, podstawy prawne
działania, charakter organu, struktura organów sądowych w UE, skład,
status sędziego i rzecznika generalnego, kompetencje, tryb działania,

ang. Court of Justice of the European Union

Skład.
W skład Trybunału Sprawiedliwości i Sądu wchodzi po 27 sędziów, mianowanych przez każde
państwo członkowskie. Przy Trybunale Sprawiedliwości działa także 8

rzeczników generalnych

. W

skład Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej wchodzi siedmiu sędziów, mianowanych
przez Radę Unii Europejskiej na okres sześciu lat.
Obraduje w izbach lub w składzie wielkiej izby.
Z pośród składu Sędziów, wybierają oni prezesa Trybunału Sprawiedliwości na kadencję 3 lat. Jego
mandat jest odnawialny.
Siedziba trybunału Sprawiedliwości mieści się w Luksemburgu.

Struktura wewnętrzna.
Trójstopniowa struktura. Trybunał Sprawiedliwości UE obejmuje:

a. Trybunał Sprawiedliwości

Jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego, 8 rzeczników generalnych.
Kadencja członków trwa 6 lat i jest odnawialna. Kadencja Prezesa Trybunału trwa 3 lata i jest
również odnawialna.

b. Sąd Pierwszej Instancji

Powołany na mocy decyzji Rady. W jego skład wchodzi jeden sędzia z każdego kraju
członkowskiego. Są mianowani w porozumieniu z państwem na okres 6 lat. Kadencja prezesa
trwa 3 lata. Brak rzeczników generalnych. Mandaty są odnawialne.
Sąd ten rozpatruje skargi w sprawie orzeczeń Sądów Wyspecjalizowanych. Odwołania do
Trybunału Sprawiedliwości są ograniczone wyłącznie do kwestii prawnych.

c. Sądy wyspecjalizowane

Tworzone  przez  Radę  jednomyślnie  na  wniosek  Komisji  Europejskiej  po  konsultacji  z
Parlamentem  Europejskim  i  Europejskim  Trybunałem  Sprawiedliwości  lub  na  żądanie
Europejskiego  Trybunału  Sprawiedliwości  po  konsultacji  z  Parlamentem  Europejskim  i
Komisją  Europejską.  Uchwalają  własny  regulamin.  Rozpatrują  niektóre  kategorie  spraw  w
pierwszej instancji, możliwe wówczas odwołanie do Sądu I Instancji. Kadencja sędziego - 6 lat.
Obecnie jedynym sądem wyspecjalizowanym jest Sąd do spraw Służby Publicznej UE.

Zakres jurysdykcji.
Połączenie cech sądu:
- Sądu Konstytucyjnego – wykładnia prawa wspólnotowego
- Sądu Administracyjnego – kontrola legalności decyzji wydawanych przez organy UE
- Sądu Cywilnego – rozpatrywanie spraw o odszkodowania
- Sądu Pracy – orzekanie w II instancji w sprawie sporów pracowniczych między
funkcjonariuszami a UE – niezależnie od tego jest sądem międzynarodowym, arbitrażowym

Sprawy rozpatrywane dzielą się na:
- sporne – postępowania skargowe
- niesporne – dotyczące wykładni prawa wspólnotowego

Skypt opracowany przez ania92

9. Europejski Bank Centralny - – geneza, podstawy prawne działania,
charakter organu, Rada Prezesów EBC, Zarząd EBC, Rada Ogólna EBC,
kompetencje,

ang. European Central Bank

Bank centralny

Unii Europejskiej

, a także bank emisyjny w odniesieniu do

waluty

Euro

Skład.
- Rada Prezesów: 6 członków Europejskiego Banku centralnego oraz 16 prezesów banków
centralnych, które przyjęły euro
- Zarząd: 6 członków – Prezes Europejskiego Banku Centralnego, wiceprezes, 4 członków
mianowanych przez rządy euro systemu w porozumieniu z Parlamentem Europejskim i Radą
Prezesów
- Rada Ogólna: Prezes Europejskiego Banku Centralnego, wiceprezes, 27 prezesów banków
centralnych państw członkowskich UE
Kadencja trwa 8 lat i jest nieodnawialna.
Siedziba jest Frankfurt nad Menem.
Od 2003 roku prezesem Europejskiego Banku Centralnego jest Jean – Claude Trichet.

Kompetencje.
- emitowanie waluty Euro
- prowadzenie polityki monetarnej w strefie Euro
- nadzorowanie systemów bankowych w krajach Unii
-  zapobieganie  fałszerstwom,  współpraca  z  innymi  organami  w  zakresie  regulacji  rynków
finansowych

- zbieranie danych statystycznych niezbędnych do realizowania polityki monetarnej

10.Trybunał Obrachunkowy – geneza, podstawy prawne działania,
charakter organu, skład, status członka, kompetencje, tryb działania i
zasady oraz etapy kontroli sprawowanej przez TO

ang. Court of Auditors

nstytucja

Unii Europejskiej

kontrolująca wykonanie budżetu oraz wpływy i wydatki Wspólnot

Europejskich. Siedzibą Trybunału jest Luksemburg.
Polskim audytorem w trybunale Obrachunkowym jest Jacek Uczkiewicz.

Skład.
Jeden obywatel z każdego państwa członkowskiego, który w swoim kraju jest członkiem organów
kontroli zewnętrznej o szczególnych kwalifikacjach i ma niezależność niekwestionowana.
Powoływani na 6 letnia kadencja z odnawialnym mandatem.
Członków  Trybunału  mianuje  Rada  stanowiąc  większością  kwalifikowaną  po  konsultacji  z
Parlamentem Europejskim.
Prezes  jest  wybierany  przez  członków  Trybunału  Obrachunkowego  z  ich  grona  na  okres  3  lat
również z mandatem odnawialnym.

Struktura wewnętrzna.
Kolegialny  organ  kontroli  skarbowej,  w  którym  zatrudnione  jest  około  760  osób  ze  wszystkich
państw członkowskich. Może stanowić izby wewnętrzne w celu przyjmowania pewnych kategorii
sprawozdań lub opinii.
W  skład  wchodzą  grupy  kontroli  składające  się  z  wyspecjalizowanych  departamentów,  które
zajmują  się  różnymi  obszarami  budżetu.  Członkowie  grupy  kontroli  wyznaczają  spośród  siebie
przewodniczącego na odnawialny okres 2 lat.
Kompetencje.

Skypt opracowany przez ania92

- kontroluje rachunki wszystkich dochodów i wydatków UE i jej organizacji
- kontrola rozliczeń oraz wykonania budżetu UE
- sporządza sprawozdanie roczne po zamknięciu roku budżetowego
- sporządza uwagi w poszczególnych kwestiach w formie specjalnych sprawozdań
- wydaje opinie na żądanie pozostałych instytucji

11. Organy doradcze UE - Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Komitet
Regionów

1. Komitet Ekonomiczno – Społeczny.

Powołany przez Traktat Rzymski w 1957r.
Motywem była potrzeba stworzenia zinstytucjonalizowanego ciała, w ramach,
którego różne grupy interesów istniejące we Wspólnotach mogłyby wywierać
wpływ na wspólnotowe podejmowanie decyzji. Przedstawiciele gospodarczych
i społecznych grup.
Łącznie liczy 344 członków, liczba ta nie powinna przekraczać 350. Mandaty
są dzielone w stosunku odpowiadającym liczbie ludności.
Niemcy, Francja, Włochy i Wielka Brytania – 24 mandaty
Polska, Hiszpania – 21 mandatów
Kadencja trwa 4 lata, a mandat jest odnawialny.
Kandydatów zgłaszają państwa członkowskie. Wybiera ich Rada, stanowiąca
większością kwalifikowaną głosów. Następnie konsultuje się z Komisją
Europejską.
Komitet wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i prezydium na
okres 2 lat.

2. Komitet Regionów.

Powołany na mocy Traktatu z Maastricht. Działa od marca 1994r.
Składa się z przedstawicieli wspólnot regionalnych i lokalnych.
Liczy 344 członków.
Niemcy, Francja, Włochy i Wielka Brytania – 24 mandaty
Polska, Hiszpania – 21 mandatów
Kadencja trwa 4 lata, a mandat jest odnawialny.
Kandydatów zgłaszają państwa członkowskie. Wybiera ich Rada, stanowiąca
większością kwalifikowaną głosów.
Komitet wybiera spośród swoich członków przewodniczącego i prezydium na
okres 2 lat.
Zwoływany na żądanie Rady lub Komisji Europejskiej przez przewodniczącego
Komitetu.

12. Agencje UE –ogólna charakterystyka agencji (ich cele i status prawny).

Skypt opracowany przez ania92

W ramach UE funkcjonują specjalistyczne, zdecentralizowane ciała
pomocnicze – agencje UE.
Zajmują się wydzieloną dziedziną integracji i pełnią funkcje techniczne i
doradcze.

agencje wspólnotowe (dot. I filaru UE)

agencje Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (dot. II

filaru UE)
c.

agencje ds. Współpracy Policyjnej i Sądowej w Sprawach Karnych

(dot. filaru III UE)

agencje wykonawcze

VI. Prawodawstwo UE

(na podst. Wykładu)

Zakres przedmiotowy prawa europejskiego

-zasada kompetencji przyznanych (obecnie)

kiedyś: zasada kompetencji domniemanych- brak ścisłych podstaw do wydania,
a trzeba było np. wspólna polityka handlowa.

Kompetencje wyłączne UE:

Unia ma wyłączne kompetencje w następujących dziedzinach

a)

unia celna;

ustanawianie reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego;

polityka pieniężna w odniesieniu do Państw Członkowskich, których walutą jest euro;

zachowanie morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa;

wspólna polityka handlowa.

2) Kompetencje dzielone

pierwszeństwo przysługuje UE-> jeżeli unia wydała akt prawny to państwo nie
powinno już wydawać.

W razie kolizji:

zasada pierwszeństwa prawa europejskiego.

Możliwe jest sytuacja gdy UE reguluje tylko fragment, kraj może uzupełnić.

Skypt opracowany przez ania92

Kompetencje dzielone między Unią a Państwami Członkowskimi stosują się do następujących
głównych dziedzin:

a)

rynek wewnętrzny;

polityka społeczna w odniesieniu do aspektów określonych w niniejszym Traktacie;

spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna;

rolnictwo i rybołówstwo, z wyłączeniem zachowania morskich zasobów biologicznych;

środowisko naturalne;

ochrona konsumentów;

transport;

sieci transeuropejskie;

energia;

przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;

wspólne problemy bezpieczeństwa w zakresie zdrowia publicznego w odniesieniu do

aspektów określonych w niniejszym Traktacie.

3)Działa koordynujące, wspierające i uzupełniające.

Unia ma kompetencje do prowadzenia działań mających na celu wspieranie, koordynowanie lub
uzupełnianie działań Państw Członkowskich. Do dziedzin takich działań o wymiarze europejskim
należą:
a)

ochrona i poprawa zdrowia ludzkiego;

przemysł;

kultura;

turystyka

edukacja, kształcenie zawodowe, młodzież i sport;

ochrona ludności;

współpraca administracyjna.

UE może jedynie wspierać, nie zastępować, nie ma zasady pierwszeństwa np.
koordynacja działań przez UE w przypadku powodzi czy pożaru.

Dziedziny szczególne:
-wspólna polityka zagraniczna
-pomoc humanitarna
-koordynacja polityki gospodarczej w ramach strefy euro.

Źródła prawa UE

1) Formalne- np. ustawa
2) Materialne- np. ruch matek I kwartału

ad.1

Formalne:

a) pierwotne- stanowione przez państwa członkowskie,

Skypt opracowany przez ania92

b) pochodne (wtórne)- prawo stanowione później przez same IE w oparciu o
prawo pierwotne.

PIERWOTNE:



traktaty założycielskie wraz z traktatami rewizyjnymi np. Nicea,
Rzymskie



traktaty akcesyjne- o przystąpieniu jakiegoś państwa do UE.

( mogą czasem zmieniać traktaty założycielskie np. neutralność Islandii)



zwyczaje międzynarodowe np. w traktacie to ministrowie zasiadają w
Radzie- w zwyczaju mogą też sekretarze.



Ogólne zasady prawa (głównie służą do celów interpretacyjnych,
wykładni) - wywiedzione z porządków prawnych państw członkowskich
lub źródeł prawa konstytucyjnego np. zasada pewności prawa, zasada nie
działa prawa wstecz.

POCHODNE:
na podst.->

Artykuł 288

(dawny artykuł 249 TWE)

W celu wykonania kompetencji Unii instytucje przyjmują rozporządzenia, dyrektywy, decyzje,
zalecenia i opinie.
Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich
Państwach Członkowskich.
Dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do
rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy
i środków.
Decyzja wiąże w całości. Decyzja, która wskazuje adresatów, wiąże tylko tych adresatów.
Zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej.

Pamiętaj, są jeszcze- > Akty nienazwane (sui generis); noszą one różne nazwy, np. uchwały,
rezolucje, deklaracje, wyjaśnienia, komunikaty, sprawozdania, zawiadomienia, memoranda,
programy, plany. Charakter takich aktów jest niejednolity. Niektóre z nich wywołują skutki prawne
( te akty są często zwane uchwałami), w większości jednak mają charakter prawnie nie wiążący (np.
rezolucje).

Hierarchia aktów prawa UE

-nie ma jej oficjalnie
- Prawo pochodne nie może być sprzeczne z pierwotnym
dzieli akty na
-traktat lizboński wprowadza elementy hierarchii:

Skypt opracowany przez ania92

dzieli akty na ustawodawcze i nieustawodawcze (delegowane i wykonawcze)
---> nieustawodawcze muszą być zgodne z ustawodawczymi.

Akty ustawodawcze- rozporządzenia, dyrektywy, decyzje- przyjmuje je
parlament europejski i rasa w ramach 2 procedur stanowienia prawa: zwykłej i
specjalnej.

Akty delegowane- nieustawodawcze, wydawane w ramach innej niż zwykła
czy specjalna procedura stanowienia prawa, wydaje je Komisja Europejska, akt
o zasięgu ogólnym- do wszystkich państwa członkowskich, które uzupełnia lub
zmienia inne niż istotne elementy aktu ustawodawczego.
Czas delegacji:
Akt ustawodawczy przekazuje delegacje do wydawania aktów delegowanych,
ustala czas, zakres. Uprawnienia delegowane mogą być odwołane.
Akt delegowany może wejść w życie jeśli PE i RE nie złożą skargi.
Musi mieć w tytule przymiotnik: „delegowany”.

Akty wykonawcze- wydawane przez Komisje lub wyjątkowo przez Radę,
mogą być wykonywane w opraciu o delegację niewynikającą z aktu
ustawodawczego. Wydawane wtedy gdy konieczne są jednolite warunki
wykonywania prawnie wiążących aktów Unii.
W nagłówku musi być przymiotnik „wykonawcze” lub „wykonawcza”.

Omówienie aktów prawa pochodnego

1) Rozporządzenie:



ogólny zasięg



wiąże w całości



bezpośrednia skuteczność: na przepisy rozporządzenia można powołać
się przy postępowaniu przed organami, sądami w kraju i za granicą.



Bezpośrednia stosowalność: obowiązuje automatycznie, z chwilą wejścia
w życie, nie potrzeba żadnych zabiegów interpretacyjnych.



Akt generalny ( do wszystkich) i abstrakcyjny (nie odnosi się do jednego
przypadku tylko do wielu)



instrument unifikacji prawa- we wszystkich państwach członkowskich te

same prawa

2) Dyrektywa



kierowana tylko do państw, niekoniecznie do wszystkich (może tylko do
jednego)



wiąże co do rezultatu- ustala standard do osiągniecia, a sposób jego

Skypt opracowany przez ania92

osiągnięcia zostawiają rozwiązaniom krajowym.



Instrument harmonizacji prawa- zbliżanie do siebie porządków prawnych

np. harmonizacja prawa karnego w praniu brudnych pieniędzy



nie korzysta z bezpośredniej skuteczności i stosowania.

WYJĄTEK: skutek bezpośredni przy powoływaniu się na dyrektywy w
stosunku wertykalnym gdy zachodzi konieczność ochrony praw jednostki
(człowiek vs organ).



Musi upłynąć czas na wdrożenie



wynikać uprawnienia dla jednostek



samowykonalne i precyzyjne

3) Decyzje



kierowane do państw, os. fizycznych i prawnych



wiążą w całości



akt konkretny i indywidualny (nie musi być wskazany imiennie)



decyzje do os. fizycznych i prawnych korzystają ze skutku
bezpośredniego

4) Zalecenie i opinie



nie są sensu stricte aktami prawnie wiążącymi

a) zalecenia- sugestia dotycząca załatwienia określonej sprawy, nie są prawnie

wiążące, ale sądy krajowe mają obowiązek uwzględnić gdy chodzi o
interpretacje aktów prawa europejskiego.

Standardowa budowa aktu pr. europejskiego

1. Tytuł

-zawiera nazwę i rodzaj aktu , instytucje wydającą , datę przyjęcia, nr aktu,
określenie właściwej Wspólnoty. (?)

2. Preambuła

-ma znaczenie interpretacyjne , zawiera m.in. motywy , uroczystą formułę
preambuły
Skład się z:
a) umocowanie-
-wskazanie podstawy prawnej na której akt został wydany (gdy jej nie ma to

Skypt opracowany przez ania92

można zgłosić ten akt do trybunału)
-wskazanie procedury wg której został przyjęty
-wskazanie czy zostały uwzględnione wnioski/opinie organów doradczych
b) motywy-
-uzasadnienie formalne i prawne
-uzasadnienie, że spełnia zasady pomocniczości i zasady …
( czasem motywy mogą zajmować kilka stron)
NIE SĄ PRAWNIE WIĄŻĄCE
c) uroczysta formuła prawodawcza
- zawiera jedno zdanie, zamyka preambułę
„Przyjmuję niniejsze rozporządzenie/dyrektywę/... „

3. Część normatywna

- część właściwa aktu europejskiego
-z reguły zaczyna się od definicji legalnej
-cel i funkcje aktu
- postanowienia końcowe (wejście w życie, legis actio)
Stosuje się podział tej części na tytuły->rozdziały->sekcję-> artykuły

4. Ewentualne załączniki

np. załącznik II → „Uchylone rozporządzenie i jego kolejne zmiany”

Wymogi formalne dot. aktów prawa europejskiego

-każdy akt musi je spełniać, wynikaj z orzeczenia Trybunały Sprawiedliwości

a) nazwy: każdy akt musi być nazwany czy to dyrektywa czy rozporządzenie
itd. Nie nazwa ale treść decyduje o jego charakterze.

b) uzasadnienie i podstawy prawne wydania
m.in. sprawdza czy instytucja faktycznie mogła akt wydać

c) publikowanie:
oficjalne: Dziennik Urzędowy UE
w necie jak wpiszesz w google: „eurolex”

Dziennik dzieli się na 2 części:

1) Część L- część publikująca, legisactio, normy prawnie wiążące np.

rozporządzenia, dyrektywy (do wszystkich), decyzje (bez oznaczonego
adresata).

2) Część C- communicatio- zawiera normy nie wiążące

Skypt opracowany przez ania92

d) podpisywanie:
( patrz na art. 297 poniżej)

e) vacatio legis
(w art.) - zazwyczaj ten termin 20 dni jest wydłużany, czasem skrócany.

Artykuł 297 TFUE

Akty prawodawcze przyjęte zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą są podpisywane

przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego i przewodniczącego Rady.
Akty prawodawcze przyjęte zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą są podpisywane przez
przewodniczącego instytucji, która je przyjęła.
Akty prawodawcze są publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Wchodzą one
w życie z dniem w nich określonym lub, w jego braku, dwudziestego dnia po ich publikacji.
2.

Akty o charakterze nieprawodawczym przyjęte w formie rozporządzeń, dyrektyw oraz

decyzji, w przypadku gdy te ostatnie nie wskazują adresata, są podpisywane przez
przewodniczącego instytucji, która je przyjęła.
Rozporządzenia, dyrektywy, które są skierowane do wszystkich Państw Członkowskich, jak
również decyzje, które nie wskazują adresata, są publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej. Wchodzą one w życie z dniem w nich określonym lub, w jego braku, dwudziestego
dnia po ich publikacji.
Inne dyrektywy, jak również decyzje, które wskazują adresata, są notyfikowane adresatom i stają
się skuteczne wraz z tą notyfikacją.

Zasady prawa europejskiego.

Służą do interpretacji aktów

a) zasady tworzenia/ stanowienia
b) stosowania- interpretacja i realizacja

ad a)
1) zasada subsydiarności/pomocniczości- UE może wydać akt tylko wtedy gdy
to lepiej przyczyni się do celów aktu niż gdyby ten akt wydało państwo
członkowskie--> Unia nie powinna wydawać aktu jeżeli wydanie go przez
państwo członkowskie byłoby skuteczniejsze.
W traktacie Lizbońskim postanowiono umocnić tą zasadę i został w nim
zawarty protokół w tej sprawie- skorelowany z protokołem o roli parlamentów
narodowych--> uczyniono parlamenty narodowe Strażnikami tej zasady
posługując się procedurą żółtej i pomarańczowej kartki.
Każdy projekt aktu jest przesyłany do parlamentów narodowych i każdy z nich
ma 8 tygodni na zaopiniowanie pod kątem czy akt jest zgodny z zasadą
subsydiarności.
Każdy parlament ma 2 głosy (po każdym na izbę). Gdy więcej niż 1/3 posłów
jest przeciw-> oddaje się akt do ponownego przeglądu i uzasadnienia pod

Skypt opracowany przez ania92

kątem zasady subsydiarności. Jeżeli pomimo to Komisja Europejska przyjmie
ten akt to parlamenty mogą złożyć skargę.
Parlament narodowy w świetle prawa europejskiego ma czynną legitymację
procesową tylko wtedy jeżeli system prawa wewnętrznego na to zezwala, bo to
wpływa na regulację konstytucyjną.

2) Zasada proporcjonalności
dotyczy zakresu aktów prawnych
-aspekt materialny: UE tylko w tym zakresie jaki jest konieczny do osiągniecia
celu traktatu
-państwa też mogą wnosić skargę
aspekt formalny:
gdy jest możliwość to powinni wybierać.

3) Zasada praworządności- zapomniał omówić :P

Zasada niedyskryminacji

Artykuł 18 TFUE

(dawny artykuł 12 TWE)

W zakresie zastosowania Traktatów i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które one
przewidują, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową.

Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, mogą przyjąć
wszelkie przepisy w celu zakazania takiej dyskryminacji.

Wcześniej: zakaz dyskryminacji / faworyzowania członków jednego państwa
kosztem drugiego.

Później: przeszedł zakaz również na inne aspekty życia.
Prawo europejskie wpłynęło na prawo krajowe.

Przykłady:
- Sprawa 1:
Stan faktyczny :

G. Defrenne, stewardessa linii lotniczych Sabena, przeszła w stan spoczynku

na mocy umowy o pracę, zgodnie z którą wiek emerytalny dla kobiet wynosił 40 lat. Defrenne
wniosła powództwo o odszkodowanie z tytułu utraconych zarobków i innych strat, powołując się na
to, że mężczyźni na tym samym stanowisku mogli pracować dłużej, a w konsekwencji uzyskiwali
wyższe zarobki oraz uprawnienie do wyższych świadczeń emerytalnych, co było niezgodne z art.
119 Traktatu EWG. Rozpatrując sprawę sąd pracy w Brukseli zwrócił się do Trybunału
Sprawiedliwości z zapytaniami, czy art. 119 jest bezpośrednio skuteczny i ewentualnie z jaką datą,
a także czy ma on zastosowanie w prawie wewnętrznym z powagi samego prawa wspólnotowego,
czy też wymaga w tym celu zgodnego działania Wspólnoty i organów wewnętrznych.

Czy ma bezpośredni skutek? TAK

Skypt opracowany przez ania92

-Sprawa 2: (dyskryminacja pozytywna)
Stan faktyczny:

Do ostatniego etapu rekrutacji na stanowisko kierownika wydziału w Departamencie Terenów
Zielonych miasta Bremy przesz³o dwoje kandydatów; oboje nale¿eli do III grupy kategorii
zaszeregowania płacowego BAT. Pan Kalanke, powód w głównym postępowaniu, posiadaj¹cy
dyplom w dziedzinie ogrodnictwa i architektury krajobrazu, pracuj¹cy od 1973 roku jako ogrodnik i
sta³y asystent kierownika wydziału, i pani Glissmann, posiadaj¹ca od 1983 roku dyplom w
dziedzinie architektury krajobrazu, pracuj¹ca od 1975 roku jako ogrodnik. Komisja ds.
Pracowników odmówi³a zgody na awans pana Kalanke, zaproponowany przez kierownictwo
Departamentu Terenów Zielonych. Przekazanie sprawy do arbitra¿u zaowocowało rekomendacją na
korzyść pana Kalanke. Komisja ds. Pracowników owiadczyła wówczas, iż arbitraż nie
doprowadził do rozwiązania sporu i odwołał się do Rady Pojednawczej, która w wi¹¿cym dla
pracodawcy oświadczeniu stwierdziła, że obydwoje kandydaci posiadają równe kwalifikacje i że
zgodnie z Landesgleichstellungsgesetz z dnia 20 listopada 1990 r. (ustaw¹ miasta Bremy w sprawie
równego traktowania mężczyzn i kobiet w służbie publicznej, zwaną dalej LGG) pierwszeństwo
należy przyznać kobiecie

Jest to naruszenie zasady dyskryminacji , ale dopuszczalna jest taka
dyskryminacja pozytywna.

- Sprawa 3:

Spór pomiędzy francuskim Trésor public (Ministerstwo Skarbu) a
obywatelem brytyjskim, Ianem Williamem Cowanem, o odszkodowanie za obrażenia
poniesione w wyniku napadu, którego stał się ofiarą przy wyjściu ze stacji metra podczas
krótkiego pobytu w ParyŜu. Ponieważ nie udało się zidentyfikować napastników, Ian William
Cowan wystąpił do Commission d' indemnisation des victimes d' infraction du tribunal de grande
instance, Paryż, o odszkodowanie z tytułu art. 706-3 code de procédure pénale. Przepis ten pozwala
uzyskać odszkodowanie od Państwa, inter alia, jeżeli ofiara napadu, który spowodował obrażenia
fizyczne o poważnych konsekwencjach, nie może otrzymać skutecznego i wystarczającego
odszkodowania za obrażenia z żadnego innego źródła. . Prawnik Ministerstwa Skarbu wniósł do
Commission d' indemnisation, Ŝe Ian William Cowan nie spełnił warunków otrzymania wyżej
wymienionego odszkodowania przewidzianego w art. 706-15 code de procédure pénale. Ten artykuł
przewiduje, że tylko następujące osoby mogą otrzymać przedmiotowe odszkodowanie:
„osoby narodowości francuskiej lub osoby innej narodowości, które wykażą: - że są obywatelami
Państwa, które zawarło z Francją umowę wzajemną o zastosowanie rzeczonych przepisów oraz że
spełniają warunki określone w tej umowie; lub posiadają dokument zwany kartą pobytu”.

Państwo nie może uzależnić przyznania odszkodowania państwowego za
szkody wyrządzone w tym Państwie ofierze napadu, skutkującego fizycznymi
obrażeniami, od posiadania przez tę osobę karty pobytu lub obywatelstwa
kraju.

Ad b)

1) bezpośrednia skuteczność – obywatele, os. fizyczne i prawne mogą

powoływać się na przepisy prawa europejskiego bezpośrednio w
postępowaniu przed sądem krajowym bądź europejskim.

2) Bezpośredniego stosowania- bezpośrednie stosowania norm unijnych, bez

żadnych dodatkowych zabiegów w państwie członkowskim np. nie trzeba