background image

Transakcja w handlu 

zagranicznym

Bohdan Jeliński

27.09.2010

background image

Transakcja a kontrakt

Transakcja

– kontrakt oraz inne umowy, które 

muszą być zawarte i wykonane, aby został 
zrealizowany cel transakcyjny

Kontrakt

– umowa sprzedaży między 

eksporterem a importerem

background image

Inne umowy podpisywane w 

ramach transakcji

• umowa o spedycję
• umowa o przewóz
• umowa o przeładunek
• umowa o składowanie
• umowa ubezpieczeniowa
• umowa z agencja celną

background image

Cykl transakcji handlu 

zagranicznego

I faza 

– przygotowanie transakcji

II faza 

– negocjacje, podpisanie kontraktu

III faza 

– realizacja kontraktu

IV faza 

– kontrola likwidacyjna

background image

Cykl transakcji eksportowej

I faza:
• kalkulacja ceny, 
• przygotowanie oferty, 
• baza kontrahentów,
II faza:
• negocjacje, 
• podpisanie kontraktu,
III faza:
• przygotowanie towaru i dokumentów, 
• wysyłka towaru zgodna z przyjętą formułą INCOTERMS
IV faza:
• rozliczenie z pośrednikami, 
• rozliczenie transakcji.

background image

Cykl transakcji importowej

I faza:
• badanie rynków zakupu, 
• przygotowanie zapytania ofertowego, 
• baza kontrahentów,
II faza:
• negocjacje, 
• podpisanie kontraktu,
III faza:
• czynności w zakresie uiszczenia należności za towar, 
• ewentualny transport towaru zgodnie z przyjętą formułą 

INCOTERMS, odbiór towaru

IV faza:
• rozliczenie z pośrednikami, 
• rozliczenie transakcji.

background image

Zawarcie kontraktu przez 

złożenie oferty i jej przyjęcie

background image

Konwencja Wiedeńska

Konwencja 

Narodów Zjednoczonych o 

Międzynarodowej Sprzedaży Towarów

(CISGConvention on Contracts for the 
International Sale of Goods
)

background image

Konwencja Wiedeńska

• wielostronna umowa międzynarodowa,
• ujednolica zasady prawa handlowego 

międzynarodowego,

• dotyczy umów zawieranych w celu 

międzynarodowej sprzedaży towarów.

background image

Konwencja Wiedeńska

Konwencja

ma

zastosowanie

do

umów

międzynarodowej

sprzedaży

towarów

i

rzeczy

ruchomych, dotyczy

sprzedaży w ramach prowadzonej

działalności. Stronami tej konwencji są 74 państwa

Polska

: ratyfikowała Konwencję 13 marca 1995, 

Konwencja weszła w życie 1 czerwca 1996, 
opublikowana w Dz.U. z 1997 r. Nr 45, poz. 286

background image

Konwencja nie dotyczy 

sprzedaży:

• nieruchomości, 
• energii, 
• statków, 
• praw, 
• sprzedaży na użytek osobisty, 
• postępowań sądowych, nawet gdy dotyczy to 

działalności gospodarczej np. od syndyka czy 
licytacja. 

background image

Konwencja reguluje

1.

sposób dochodzenia do zawarcia umowy,

2.

sposób interpretowania wykładni woli 
stron,

3.

prawa i obowiązki stron umowy 
sprzedaży,

4.

odpowiedzialność na rzeczach- szkody.

background image

Konwencja nie reguluje

1.

zdolności do zawarcia umowy- jest ona 
określona na podstawie umów prywatnych 
międzynarodowych,

2.

kwestii własności towaru sprzedawanego,

3.

odpowiedzialności za towar 
niebezpieczny,

4.

odpowiedzialności za szkody na osobie.

background image

Prawa 

i obowiązki stron umowy

1.

istotne naruszenie umowy- kiedy jedna ze stron na
skutek

działania lub zaniechania drugiej strony ponosi

uszczerbek

polegający na tym, że traci ona coś, czego

zgodnie

z

umową miała prawo oczekiwać, np.

otrzymania

towaru,

(traci

możliwość

kontynuacji

produkcji)

2.

odstąpienie od umowy- następuje poprzez złożenie

oświadczenia - zawiadomienia drugiej strony

3.

umowa

zawarta

nie

może

być

zmieniona

lub

rozwiązana za porozumieniem stron, nawet ustnie
chyba,

że zostało zastrzeżone, że musi to nastąpić na

piśmie.

background image

Obowiązki sprzedającego

1.

dostarczenie towaru w określonym terminie -

może on być określony w umowie, jeżeli nie 

jest to musi to być dostarczone w 

rozsądnym terminie

2.

dostarczenie towaru w określonym terminie i 

w miejsce należy do sprzedawcy, chyba że 
umowa stanowi inaczej

3.

ilość i jakość – towaru powinna być zgodna 

z określoną w umowie

background image

Obowiązki sprzedającego

4. wydanie 

towaru przewoźnikowi - określony 

w umowie

5. ubezpieczenie -

chyba że kupujący sam 

odbiera towar, to on sam a nie sprzedawca 
jest odpowiedzialny za towar

6. certyfikaty, sposoby obsługi itp. 

homologację instrukcję obsługi – wydać 

kupującemu.

background image

Obowiązki kupującego

1.

zapłata ceny, cena zwykle jest ustalona w 
umowie

2.

umowa powinna określać miejsce i termin 
zapłaty, jeżeli nie jest ustalone, to miejscem 
zapłaty jest siedziba sprzedawcy, jeżeli 
termin nie jest oznaczony to przyjmuje się 
go w momencie postawienie towaru do 
dyspozycji 

kupującemu

background image

umowie może być zastrzeżone że kupujący 

może towar zbadać, wtedy kupujący może zapłacić 
dopiero po zbadaniu towaru.

• odebranie towaru w miejscu i czasie ustalonym
• sprzedawca może też odstąpić od umowy, jeżeli 

kupujący w istotny sposób naruszył umowę np. nie 

sprecyzował konkretnie parametrów towaru.

Obowiązki kupującego

background image

Przedawnienie

Przedawnienie

roszczeń

następuje

na

podstawie

Konwencji

Nowojorskiej

o

przedawnieniu w

międzynarodowej sprzedaży

towaru i wynosi 4 lata, nie dotyczy

szkód

towaru

na

osobie

tylko

na

towarze.

background image

Oferta

• wiążąca propozycja sprzedaży lub kupna 

towarów lub usług

• w treści oferty określone są istotne warunki 

przyszłego kontraktu

• elementy oferty
• rodzaje oferty
• akceptacja oferty
• najczęściej popełniane błędy

background image

Rodzaje oferty

• wywołana
• niewywołana
• wiążąca
• niewiążąca
• ogólna
• szczegółowa

• otwarta (bez terminu 

ważności)

• zamknięta
• uzupełniająca
• warunkowa
• bezwarunkowa
• kontroferta

background image

Elementy oferty

• nazwa firmy, dane teleadresowe
• baza  dostawy
• warunki płatności
• termin dostawy
• nazwa towaru i jego specyfikacja (próbki, 

szkice, katalogi)

• ilość towaru
• warunki dodatkowe

background image

Akceptacja oferty

• pełna i bezwarunkowa
• tylko taka forma akceptacji jest wiążąca dla 

oferenta

• zobowiązuje oferenta do wykonania dostawy 

zgodnie z warunkami określonymi w ofercie

• zamówienie

– najczęstsza forma akceptacji 

oferty

background image

„… negocjacji handlowych nie można
improwizować.

Jest

to

dziedzina

wiedzy, w

której trzeba się ciągle

doskonalić. „

Negocjacje

background image

Elementy negocjacji

• cel negocjacji
• przygotowanie
• różnice kulturowe
• prezenty
• wizyty/przyjmowanie gości zagranicznych
• otwarcie negocjacji
• prezentacja wstępnych ofert
• rozmowy negocjacyjne
• podpisanie kontraktu

background image

Zawarcie kontraktu w 

drodze negocjacji

background image

Kontrakt

• rodzaje kontraktów
• elementy kontraktu:

– klauzule formalno-porządkowe
– klauzule podstawowe
– klauzule uzupełniające
– klauzule techniczne (w przypadku 

specyficznych towarów)

background image

Rodzaje kontraktów

• swobodne
• zorganizowane
• z natychmiastową dostawą
• z późniejszym terminem 

dostawy

• wielodokumentowe
• jednodokumentowe

• na podstawie oględzin, 

wzoru, próbki

• wolnodewizowe
• clearingowe
• specyficzne 

(kompensacyjne, 

wiązane)

• kredytowe
• gotówkowe

• typowe (zrzeszenia 

branżowe)

background image

Klauzule formalno -

porządkowe

background image

• podmiot kontraktu/usługi

• jakość, ilość towaru

• opakowanie

• oznakowanie 

• baza dostawy

• cena i wartość kontraktu

• warunki płatności

• terminy dostawy

Klauzule podstawowe

background image

Klauzule uzupełniające

• Kar 

umownych/konwencjonalny
ch

• Arbitrażowa
• Prawa właściwego
• Postępowania 

reklamacyjnego

• Kraju przeznaczenia lub 

reeksportu

• Wyłączności/monopolowa

• Waloryzacyjna (ryzyko 

kursowe)

• Zmiany cen
• Siły wyższej
• Awarii wspólnej
• Zastrzeżenia wejścia w 

życie kontraktu od 
otrzymania pozwolenia 
wywozu lub przywozu

background image

Dokumenty handlowe w transakcji 

handlu zagranicznego:

• dokumenty podstawowe
• dokumenty transportowe
• dokumenty ubezpieczeniowe
• dokumenty finansowe
• dokumenty uzupełniające

background image

Dokumenty podstawowe

• Faktura – invoice

– prowizoryczna (dostawy częściowe)
– ostateczna
– pro forma (fikcyjna, przed dostawą)

• SAD (Single Administrative Document)
• INTRASTAT
• deklaracja wartości celnej (DWC)

background image

Dokumenty transportowe

Wydawane przez spedytora

– konosament morski (Marine/Ocean Bill of Lading)
– morski list przewozowy (Non-Negotiable Sea Waybill)
– konosament czarterowy (Charter Party Bill of Lading)
– dokument transportu multimodalnego (Multimodal
Transport Document
)

background image

Dokumenty transportowe

Wydawane przez spedytora

– dokument transportu lotniczego (Air Transport 
Document
)
– dokument transportu drogowego, kolejowego, żeglugi 

śródlądowej (Road, Rail or Inland Waterway Transport 
Document
)
– poświadczenie wysyłki  przesyłek kurierskich i 
pocztowych (Courier and Post Receipts)
– zlecenie spedycyjne

background image

Dokumenty transportowe

Wystawiane przez 

przewoźnika

– konosament morski
– konosament żeglugi śródlądowej
– międzynarodowy morski list przewozowy
– kwit sternika
– kwit dokowy
– recepis pocztowy
– międzynarodowy samochodowy list przewozowy – CMR 
– międzynarodowy kolejowy list przewozowy – CIM
– międzynarodowy kolejowy list przewozowy SMGS
– międzynarodowy lotniczy list przewozowy – AWB (Air 

Waybill)

background image

Dokumenty ubezpieczeniowe

• polisa ubezpieczeniowa

– pojedyncza
– generalna

• certyfikat ubezpieczeniowy

background image

Dokumenty finansowe

• weksel
• czek
• dyspozycja blokady środków 
• zlecenie polecenia wypłaty
• polecenie przelewu
• zlecenie otwarcia akredytywy
• akredytywa
• inkaso