PR-MSZ-Wrocław-blok -W4 \(zasady i metody\)

Podstawy rachunkowo

Blok wykładowy nr 4

dr Wojciech Hasik

wojciech.hasik@ue.wroc.pl

Zasady i metody w rachunkowo

Jaka jest ró

nica pomi

dzy zasadami a

metodami (m.in. w rachunkowo

ci)?

Jaka jest ró

nica pomi

dzy zasad

równowagi bilansowej a metod

bilansow

Np.

Nadrz

dne zasady rachunkowo

przewagi tre

ci ekonomicznej nad form

prawn

(art. 4, ust. 2)

gło

ci (zakładowych zasad rach.)- (art. 5, ust. 1)

domniemanej kontynuacji działania (art. 5, ust. 2)

memoriałowa (art. 6, ust. 1)

współmierno

ci przychodów i kosztów (art. 6, ust. 2)

ostro

ci (art. 7, ust. 1-2)

istotno

ci (art. 8, ust. 1)

Nadrz

dne zasady rachunkowo

przewagi tre

ci ekonomicznej nad form

prawn

(art. 4, ust. 2):

„Zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje si

w ksi

gach rachunkowych i wykazuje w

sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich tre

ekonomiczn

.”

Nadrz

dne zasady rachunkowo

przewagi tre

ci ekonomicznej nad form

prawn

PRZYKŁADY:

- leasing finansowy

- przepisy podatkowe

- nieruchomo

ci inwestycyjne

Nadrz

dne zasady rachunkowo

gło

ci (zakładowych zasad rach.)- (art. 5, ust. 1)

„Przyj

te zasady (polityk

) rachunkowo

ci nale

stosowa

w sposób ci

gły, dokonuj

c w kolejnych

latach obrotowych jednakowego grupowania
operacji gospodarczych, wyceny aktywów i
pasywów, w tym tak

e dokonywania odpisów

amortyzacyjnych lub umorzeniowych, ustalania
wyniku finansowego i sporz

dzania sprawozda

finansowych tak, aby za kolejne lata informacje z
nich wynikaj

ce były porównywalne.”

Nadrz

dne zasady rachunkowo

gło

ci (zakładowych zasad rach.)- (art. 5, ust. 1)

„Wykazane w ksi

gach rachunkowych na dzie

ich

zamkni

cia stany aktywów i pasywów nale

y uj

ąć

tej samej wysoko

ci, w otwartych na nast

pny rok

obrotowy ksi

gach rachunkowych.”

Nadrz

dne zasady rachunkowo

gło

ci (zakładowych zasad rach.)- (art. 5, ust. 1)

PRZYKŁADY

- amortyzacja

- zasady prezentacji informacji sprawozdawczych

Nadrz

dne zasady rachunkowo

gło

ci (zakładowych zasad rach.)- (art. 5, ust. 1)

Jednak zasady te nie s

niezmienne (art. 8 ust 2):

„W celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji
jednostka mo

e, ze skutkiem od pierwszego dnia

roku obrotowego, bez wzgl

du na dat

podj

cia

decyzji, zmieni

dotychczas stosowane rozwi

zania

na inne, przewidziane ustaw

.”

Nadrz

dne zasady rachunkowo

domniemanej kontynuacji działania (art. 5, ust. 2)

„Przy stosowaniu przyj

tych zasad (polityki)

rachunkowo

ci przyjmuje si

zało

enie,

jednostka b

dzie kontynuowała w daj

cej si

przewidzie

przyszło

ci działalno

ść

niezmniejszonym istotnie zakresie, bez
postawienia jej w stan likwidacji lub upadło

ci,

chyba

e jest to niezgodne ze stanem faktycznym

lub prawnym.”

Nadrz

dne zasady rachunkowo

domniemanej kontynuacji działania (art. 5, ust. 2)

„Ustalaj

c zdolno

ść

jednostki do kontynuowania

działalno

ci, kierownik jednostki uwzgl

dnia

wszystkie informacje dost

pne na dzie

sporz

dzenia sprawozdania finansowego,

dotycz

ce daj

cej si

przewidzie

przyszło

ci,

obejmuj

cej okres nie krótszy ni

jeden rok od dnia

bilansowego.”

Nadrz

dne zasady rachunkowo

domniemanej kontynuacji działania (art. 5, ust. 2)

Istota zasady:

- bardziej rygorystyczne zasady wyceny aktywów i
zobowi

w spółce, która nie b

dzie

kontynuowała działalno

ci (w trakcie upadło

ci,

likwidacji lub przy istniej

cych ku temu

przesłankach) – wycena likwidacyjna maj

tku

- zmienione zasady prezentacji informacji
sprawozdawczej

Nadrz

dne zasady rachunkowo

memoriałowa (art. 6, ust. 1)

„W ksi

gach rachunkowych jednostki nale

y uj

ąć

wszystkie osi

gni

te, przypadaj

ce na jej rzecz przychody

i obci

ąż

ce j

koszty zwi

zane z tymi przychodami

dotycz

ce danego roku obrotowego, niezale

nie od

terminu ich zapłaty. „

Nadrz

dne zasady rachunkowo

memoriałowa (art. 6, ust. 1)

Memoriał –

1. «pismo skierowane do władz, zawieraj

ce pro

by lub uwagi w wa

nych dla ogółu

sprawach»

2. «zawody sportowe organizowane w celu uczczenia czyjej

pami

ci»

3. «ksi

ga handlowa przeznaczona do ksi

gowania

obrotów bezgotówkowych»

Nadrz

dne zasady rachunkowo

memoriałowa (art. 6, ust. 1)

Skutkuje ujawnieniem:

- nale

- zobowi

cisły zwi

zek z zasad

współmierno

przychodów i kosztów

Nadrz

dne zasady rachunkowo

współmierno

ci przychodów i kosztów (art. 6, ust.

„Dla zapewnienia współmierno

ci przychodów i

zwi

zanych z nimi kosztów do aktywów lub

pasywów danego okresu sprawozdawczego
zaliczane b

koszty lub przychody dotycz

przyszłych okresów oraz przypadaj

ce na ten okres

sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały
poniesione.”

Nadrz

dne zasady rachunkowo

współmierno

ci przychodów i kosztów (art. 6, ust.

Cel zasady:

- precyzyjne wyznaczenie wyniku finansowego

danego okresu sprawozdawczego poprzez:

przypisanie przychodów do okresów, w których powstały

przypisanie przychodom kosztów, które poniesiono w celu
uzyskania przychodów

Zasada uzupełniaj

ca zasad

memoriałow

Nadrz

dne zasady rachunkowo

współmierno

ci przychodów i kosztów (art. 6, ust.

działania którego okresu

przyniosły przychody?

+ przychody

- koszty

= wynik finansowy

powstanie których

przychodów

spowodowało

powstanie kosztów?

Nadrz

dne zasady rachunkowo

współmierno

ci przychodów i kosztów (art. 6, ust.

Zasada ta skutkuje:

- ujawnieniem rozlicze

dzyokresowych, czyli:

kapitalizowaniem (aktywowaniem) kosztów, które
spowoduj

uzyskanie przychodów w przyszło

kapitalizowaniem (uj

ciem w pasywach) przychodów, które

dotycz

przyszłych działa

Nadrz

dne zasady rachunkowo

współmierno

ci przychodów i kosztów (art. 6, ust.

Zasada ta skutkuje:

- amortyzowaniem składników aktywów, które

przynosz

korzy

ci w wi

cej ni

jednym okresie

- tworzeniem rezerw na obecne zobowi

zania,

które spowoduj

powstanie kosztów w przyszło

Nadrz

dne zasady rachunkowo

ostro

ci (art. 7, ust. 1-2)

Poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia si

stosuj

rzeczywi

cie poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny

(koszty), z zachowaniem zasady ostro

ci. W szczególno

nale

y w tym celu w wyniku finansowym, bez wzgl

du na jego

wysoko

ść

, uwzgl

dni

zmniejszenia warto

ci u

ytkowej lub handlowej składników

aktywów, w tym równie

dokonywane w postaci odpisów

amortyzacyjnych lub umorzeniowych,

2) wył

cznie niew

tpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski

nadzwyczajne,

3) wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty

nadzwyczajne,

4) rezerwy na znane jednostce ryzyko, gro

żą

ce straty oraz skutki

innych zdarze

Nadrz

dne zasady rachunkowo

ostro

ci (art. 7, ust. 1-2)

Działanie:

–

Zasada ta ma wpływ na wycen

aktywów i zobowi

dzie

bilansowy.

–

Na dzie

bilansowy nale

y zweryfikowa

warto

ść

aktywów

wynikaj

z ksi

g rachunkowych i sprawdzi

, czy nie

nast

piła utrata ich warto

ci (zapobie

enie

przeszacowaniu aktywów i niedoszacowaniu zobowi

)

Nadrz

dne zasady rachunkowo

ostro

ci (art. 7, ust. 1-2)

Przejawy stosowania zasady:

tworzenie odpisów aktualizuj

cych in minus

warto

ść

aktywów (je

eli stwierdzimy utrat

warto

ci)

tworzenie rezerw na zobowi

zania w przypadku

istnienia ryzyka

doszacowywanie zobowi

(nale

ne odsetki)

Nadrz

dne zasady rachunkowo

istotno

ci (art. 8, ust. 1)

„Okre

laj

c zasady (polityk

) rachunkowo

ci nale

zapewni

wyodr

bnienie w rachunkowo

wszystkich zdarze

istotnych do oceny sytuacji

maj

tkowej i finansowej oraz wyniku

finansowego jednostki, przy zachowaniu zasady
ostro

ci, o której mowa w art. 7.”

Zasady wyceny a metody wyceny w
rachunkowo

ZASADY

Kosztu
Historycznego

Aktualnej Ceny
Nabycia (Kosztu
Odtworzenia)

Warto

ci Mo

liwej

Do Uzyskania
(Realizacji, Lub
Sprzeda

Warto

ci Bie

żą

cej

METODY

cena nabycia

koszt wytworzenia

warto

ść

godziwa

zdyskontowana
warto

ść

przepływów

pieni

ęż

nych

cena sprzeda

y netto

cena zakupu

cena nabycia
pomniejszona o odpisy
aktualizuj

Metody wyceny

- Cena nabycia

Cena nabycia to:

cena zakupu składnika aktywów (czyli: kwota nale

sprzedaj

cemu, bez podlegaj

cych odliczeniu podatku od towarów

i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu
powi

kszona o obci

ąż

enia o charakterze publicznoprawnym)

powi

kszona o koszty bezpo

rednio zwi

zane z zakupem i

przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do
u

ywania lub wprowadzenia do obrotu, na przykład:

koszty transportu,

koszty załadunku i wyładunku,

koszty składowania

koszty wprowadzenia do obrotu,

obni

ona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski

Metody wyceny

- Cena nabycia

Cena nabycia = cena zakupu + koszty zakupu

- rabaty

Metody wyceny

- Cena nabycia

Cena nabycia jest podstawow

metod

wyceny aktywów:

–

w momencie pocz

tkowego uj

cia w

przypadku wszystkich aktywów (z małymi
wyj

tkami, np. darowizna, wytworzenie własne)

–

na dzie

bilansowy – jest korygowana zgodnie

z zasad

ostro

ci w przypadku

konserwatywnego modelu rachunkowo

ci (cena

nabycia minus odpisy aktualizuj

ce)

Metody wyceny

- Koszt wytworzenia

Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty
pozostaj

ce w bezpo

rednim zwi

zku z danym

produktem oraz uzasadnion

ęść

kosztów

rednio zwi

zanych z wytworzeniem tego

produktu.
Koszty bezpo

rednie obejmuj

warto

ść

ytych

materiałów bezpo

rednich, koszty pozyskania i

przetworzenia zwi

zane bezpo

rednio z produkcj

inne koszty poniesione w zwi

zku z

doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w
jakich si

znajduje w dniu wyceny.

Metody wyceny

- Koszt wytworzenia

Cena nabycia i koszt wytworzenia

rodków

trwałych w budowie,

rodków trwałych oraz

warto

ci niematerialnych i prawnych obejmuje ogół

ich kosztów poniesionych przez jednostk

za okres

budowy, monta

u, przystosowania i ulepszenia, do

dnia bilansowego lub przyj

cia do u

ywania, w tym

równie

1) niepodlegaj

cy odliczeniu VAT oraz podatek

akcyzowy,
2) koszt obsługi zobowi

zaci

gni

tych w celu

ich finansowania i zwi

zane z nimi ró

nice kursowe,

pomniejszony o przychody z tego tytułu.

Metody wyceny

- Cena sprzeda

y netto

Za cen

(warto

ść

) sprzeda

y netto składnika aktywów

przyjmuje si

liw

do uzyskania na dzie

bilansowy

cen

jego sprzeda

y, bez podatku od towarów i usług i

podatku akcyzowego, pomniejszon

o rabaty, opusty i inne

podobne zmniejszenia oraz koszty zwi

zane z

przystosowaniem składnika aktywów do sprzeda

y i

dokonaniem tej sprzeda

y, a powi

kszon

o nale

dotacj

przedmiotow

. Je

eli nie jest mo

liwe ustalenie ceny

sprzeda

y netto danego składnika aktywów, nale

y w inny

sposób okre

jego warto

ść

godziw

na dzie

bilansowy.

Metody wyceny

- Cena sprzeda

y netto

jest to warto

ść

likwidacyjna składnika aktywów (lub

zobowi

)

informuje o tym, jak

nadwy

na uzyska

przy upłynnieniu składnika na rynku, do którego
jednostka ma dost

p, po odliczeniu wszelkich

kosztów transakcji