1
W1. DIAGNOSTYKA TECHNICZNA - wprowadzenie
Diagnostyka Techniczna (technical diagnostics)
dziedzina wiedzy obejmuj
ą
c
ą
całokształt zagadnie
ń
• teoretycznych
• praktycznych
dotycz
ą
cych identyfikacji i oceny stanów
obiektu technicznego
• aktualnych,
• przeszłych
• i przyszłych.
z uwzgl
ę
dnieniem jego otoczenia.
1. POJ
Ę
CIA PODSTAWOWE - TERMINOLOGIA
Zadania stoj
ą
ce przed diagnostyk
ą
:
Diagnoza - okre
ś
lenie bie
Ŝą
cego stanu
technicznego,
Geneza - okre
ś
lenie przyczyn zaistnienia
obecnego stanu,
Prognoza - okre
ś
lenie horyzontu czasowego
przyszłej zmiany stanu technicznego.
Jako nauka dostarcza
metod i
ś
rodków do
realizacji powy
Ŝ
szych zada
ń
.
Od strony wykonawczej -
obiektywna ocena stanu
maszyny wynikaj
ą
cej z
bada
ń
.
Sprowadza si
ę
ona do:
•
pomiarów i analiz
dost
ę
pnych dla obserwacji
symptomów stanu
technicznego
•
wnioskowania na
podstawie uzyskanego
zbioru danych, zgodnie z
wiedz
ą
(a’priori) o
maszynie.
•
Rozpoznanie choroby na podstawie zmian
jakie ona wywołuje w organizmie.
•
Rozpoznanie na podstawie objawów czyli
symptomów chorobowych.
•
O rozwoju choroby mog
ą ś
wiadczy
ć
ró
Ŝ
nego rodzaju symptomy np. zmiana
ciepłoty ciała, zmiany morfologiczne lub
czynno
ś
ciowe narz
ą
dów i całych układów.
Dział medycyny zajmuj
ą
cy si
ę
metodami
rozpoznawania chorób na podstawie np.:
•
Wywiadu lekarskiego – co nam
dolega?
•
Badania fizykalnego: opukiwanie,
osłuchiwanie wziernikowanie,
badanie odruchów, ci
ś
nienia krwi,
ciepłoty ciała itd.
•
Bada
ń
laboratoryjnych : płynów
ustrojowych, pr
ą
dów
czynno
ś
ciowych mózgu, serca,
mi
ęś
ni
•
Zdj
ęć
rentgenowskich (tomografia
komputerowa), ultrasonografia,
•
I wielu innych
Diagnostyka w uj
ę
ciu medycznym
Diagnostyka Techniczna ??!
Symptom stanu technicznego - wielko
ś
ci fizyczna (jej miara lub
charakterystyka) współzmiennicza ze stanem technicznym obiektu.
Symptomowa
krzywa Ŝycia
Parametry funkcjonalne - robocze maszyny jak np.
moc, maksymalna pr
ę
dko
ść
, sprawno
ść
- w celu
ich okre
ś
lenia konieczne jest okresowe
wył
ą
czenie maszyny i poddanie badaniom
testowym.
Parametry i charakterystyki b
ę
d
ą
ce
bezpo
ś
rednimi objawami zu
Ŝ
ycia, np. pomiar
odchyłek kształtu wymiarów w stosunku do
wzorca maszyny sprawnej - konieczne
zatrzymanie i demonta
Ŝ
maszyny;
detekcja wad i uszkodze
ń
metodami NDT.
Towarzysz
ą
ce
procesy resztkowe
np.
wibroakustyczne, termiczne, elektryczne,
tarciowe; daj
ą
mo
Ŝ
liwo
ść
diagnozowania
bezdemonta
Ŝ
owego podczas normalnej pracy
maszyny.
KLASYFIKACJA SYMPTOMÓW DIAGNOSTYCZNYCH
Poj
ę
cie mierzalny i obserwowalny symptom stanu obejmuje trzy grupy
charakterystyk lub parametrów mo
Ŝ
liwych do obserwacji diagnostycznej:
Proces resztkowy - jest to
proces towarzysz
ą
cy w
sposób niezamierzony i
nieodł
ą
czny funkcjonowaniu
maszyny.
Mo
Ŝ
na do nich zaliczy
ć
procesy termiczne, tarciowe
elektryczne wibroakustyczne (drgania, hałas i pulsacja
medium roboczego w maszynie).
Procesy te s
ą
w wielu wypadkach objawami zu
Ŝ
ycia np.
produkty
ś
cierania, np. drgania powoduj
ą
ce zm
ę
czenie
materiału.
Sprawno
ść
energetyczna procesów resztkowych jest
bardzo mała rz
ę
du 10
-6
(w odniesieniu do dostarczonej
mocy).
Zwrotnie działanie na obiekt ma zazwyczaj charakter
destrukcyjno - niszcz
ą
cy.
Rys. Maszyna jako system działaniowy z zaznaczonym przepływem
energii i informacji oraz mo
Ŝ
liwo
ś
ci
ą
jej obserwacji diagnostycznej
KLASYFIKACJA PROCESÓW RESZTKOWYCH STOSOWANYCH
JAKO SYMPTOMY STANU OBIEKTÓW TECHNICZNYCH