background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 
 
 
 
Piotr Sieczka 

 

 
 
 
 

Dobieranie materiałów konstrukcyjnych 
311[01].Z1.01

 

 

 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr Ewa Groblewska 
mgr Emilia Walasek - Gorczyca 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne:  
mgr inż. Piotr Sieczka  
 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Jacek Przepiórka 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 

 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  311[01].Z1.01 
„Dobieranie  materiałów  konstrukcyjnych”,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania 
dla zawodu korektor i stroiciel instrumentów muzycznych. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

14 

5.1. Właściwości fizyczne materiałów konstrukcyjnych 

14 

5.1.1. 

Ćwiczenia 

14 

5.2. Drewno i tworzywa drzewne do wytwarzania instrumentów muzycznych 

17 

5.2.1. 

Ćwiczenia 

17 

5.3. Metale stosowane do wytwarzania instrumentów muzycznych 

19 

5.3.1. 

Ćwiczenia 

19 

5.4. Tworzywa sztuczne i inne materiały do wytwarzania instrumentów 

muzycznych 

21 

5.4.1. 

Ćwiczenia 

21 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 
7.  Literatura
 

23 
39 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1.  WPROWADZENIE

 

 

Przekazujemy  Państwu  „Poradnik  dla  nauczyciela”,  który  będzie  pomocny 

w prowadzeniu  zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie

 

korektor  i  stroiciel 

instrumentów muzycznych. W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

 

literaturę uzupełniającą. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

Jako  pomoc  w  realizacji  jednostki  modułowej dla uczniów przeznaczony  jest  „Poradnik 

dla  ucznia”.  Nauczyciel  powinien  ukierunkować  uczniów  na  właściwe  korzystanie 
z poradnika do nich adresowanego. 

Materiał  nauczania  (w  „Poradniku  dla  ucznia”)  podzielony  jest  na  rozdziały,  które 

zawierają  podrozdziały.  Podczas  realizacji  poszczególnych  rozdziałów  wskazanym  jest 
zwrócenie uwagi na następujące elementy: 

 

Materiał  nauczania  –  w  miarę  możliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować 
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  ważnej 
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytania  tekstu 
technicznego ze zrozumieniem, 

 

Pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy 
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W  zależności  od  tematu  można  zalecić 
uczniom  samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów, 
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi  na pytania. Druga  forma  jest korzystniejsza, 
ponieważ  nauczyciel  sterując  dyskusją  może  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz 
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości, 

 

Ćwiczenia –  pełnią one dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu 
materiału.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę 
teoretyczną  oraz  opanować  nowe  umiejętności.  Przedstawiono  dosyć  obszerną 
propozycję  ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia, 
uwzględniając  różne  możliwości  ich    realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które 
z zaproponowanych  ćwiczeń  jest    w  stanie  zrealizować  przy  określonym  zapleczu 
techniczno  dydaktycznym  szkoły.  Prowadzący  może  również  zrealizować  ćwiczenia, 
które sam opracował, 

 

Sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału,  zadaniem  uczniów  jest 
udzielenie  odpowiedzi  na  pytania  w  nim  zawarte.  Uczeń  na  tej  podstawie  powinien 
stwierdzić,  czy  opanował  materiał  rozdziału.  Jeżeli  uczeń  zaznaczy  odpowiedź 
(odpowiedzi)  „nie”  –  to  wówczas  nauczyciel  powinien  do  tych  zagadnień  wrócić, 
sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia  przez 
ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania.  W  tym 
miejscu  jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela, sposobu 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

prowadzenia zajęć zależy  między zainteresowanie ucznia omawianymi treściami. Uczeń 
nie zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni 
umiejętności  założonych  w  jednostce  modułowej.  Należy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak 
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania 
rozdziału stanowi podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia 
z tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę modułową, powinien zwracać  uwagę  na 
predyspozycje  ucznia,  ocenić,  czy  uczeń  ma  większe  uzdolnienia  manualne,  czy  może 
lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych, 

 

Testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu 
całej  jednostki  modułowej  i  należy  je  wykorzystać  do  oceny  uczniów,  a  wyniki 
osiągnięte  przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej 
nauczyciela  realizującego  tę  jednostkę  modułową.  Każdemu  zadaniu  testu  przypisano 
określoną  liczbę  możliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa 
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według 
własnego  projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  Należy  pamiętać,  żeby  tak 
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umożliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie 
swoich umiejętności. 

 

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to: 

 

pokaz, 

 

ćwiczenie (laboratoryjne lub inne), 

 

projektów, 

 

przewodniego tekstu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

311[01].Z1 

Techniki wytwarzania 

instrumentów muzycznych 

311[01].Z1.02 

Wykonywanie obróbki 

mechanicznej elementów 

instrumentów muzycznych 

311[01].Z1.01 

Dobieranie materiałów 

konstrukcyjnych 

311[01].Z1.03 

Łączenie elementów 

instrumentów muzycznych 

311[01].Z1.04 

Wykończanie powierzchni 

instrumentów muzycznych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 
 

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

stosować jednostki układu SI, 

– 

posługiwać się pojęciem siły, 

– 

rozróżniać wielkości skalarne i wektorowe, 

– 

przeliczać jednostki, 

– 

klasyfikować instrumenty muzyczne, 

– 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

– 

obsługiwać komputer, 

– 

pracować w grupie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

określić  zastosowanie  materiałów  konstrukcyjnych  do  wytwarzania  instrumentów 
muzycznych, 

 

sklasyfikować  materiały  konstrukcyjne  stosowane  do  wytwarzania  instrumentów 
muzycznych, 

 

rozróżnić  materiały drzewne oraz metale, tworzywa sztuczne  i  inne materiały stosowane 
do wytwarzania instrumentów muzycznych, 

 

określić  właściwości  fizyczne  materiałów  stosowanych  do  wytwarzania  instrumentów 
muzycznych, 

 

scharakteryzować właściwości higroskopijne drewna, 

 

określić wilgotność drewna i materiałów drzewnych, 

 

scharakteryzować właściwości akustyczne drewna, 

 

zidentyfikować wybrane gatunki drewna drzew iglastych i liściastych, 

 

zidentyfikować elementy budowy mikroskopowej i makroskopowej drewna, 

 

rozpoznać  wady  drewna  i  innych  materiałów  konstrukcyjnych  do  wytwarzania 
instrumentów muzycznych, 

 

ocenić jakość materiałów do produkcji instrumentów, 

 

dobrać  materiały  o  określonych  parametrach  technicznych  do  produkcji  instrumentów 
muzycznych, 

 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej  oraz 
ochrony środowiska. 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 
 

Scenariusz zajęć 1 
 

Osoba prowadząca    

 

 

..…………………………………….……… 

Modułowy program nauczania: 

Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych 311[01] 

Moduł: 

Techniki 

wytwarzania 

instrumentów 

muzycznych 

311[01].Z1 

Jednostka modułowa: 

Dobieranie materiałów konstrukcyjnych 311[01].Z1.01 

Temat:  Identyfikacja drewna i tworzyw drzewnych. 

Cel ogólny:  Rozpoznawanie  i  klasyfikowanie  drewna  i  tworzyw  drzewnych  na  podstawie 

analizy cech makroskopowych ich budowy. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznać podstawowe przekroje w drewnie pnia, 

 

określić podstawowe cechy fizyczne drewna, 

 

rozpoznać sortymenty drewna naturalnego – tarcicę i forniry, 

 

rozpoznać  sortymenty  tworzyw  drzewnych  –  płyty  stolarskie,  sklejki,  płyty  wiórowe, 
płyty MDF,  

 

rozpoznać płyty stolarskie, 

 

zidentyfikować gatunek drewna na podstawie analizy cech fizycznych drewna. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda ćwiczeń praktycznych, 

 

metoda tekstu przewodniego. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego, 

 

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego, 

 

zestawy ilustracji sortymentów tarcicy, fornirów i tworzyw drzewnych, 

 

zestawy próbek z drewna i tworzyw drzewnych, 

 

stanowiska do identyfikacji gatunków drewna, 

 

pytania prowadzące, 

 

szkło powiększające, 

 

papier formatu A4, pisaki. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w grupach 2 – 4 - osobowych. 

 
Czas: 
90 minut. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Uczestnicy

 

uczniowie kształcący się w zawodzie korektor i stroiciel instrumentów muzycznych. 

 
Zadanie dla ucznia: 

 

rozpoznaj rodzaj tarcicy i fornirów, 

 

rozpoznaj rodzaj tworzyw drzewnych, 

 

rozpoznaj gatunek drewna, z którego wykonano tarcicę, 

 

rozpoznaj materiał z którego wykonano tworzywa drzewne. 

 
Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego. 
4.  Zaznajomienie uczniów ze sposobem wykonywania ćwiczeń praktycznych. 
5.  Podział grupy uczniów na zespoły. 

 

Faza właściwa 

Praca metodą tekstu przewodniego. 

 

Faza I. Informacje 

Pytania prowadzące: 

1.  Co to jest przekrój? 
2.  Jakie podstawowe przekroje rozróżniamy w drewnie pnia? 
3.  Jakie są sortymenty tarcicy? 
4.  W jaki sposób wytwarzane są forniry? 
5.  W jaki sposób zbudowane są płyty stolarskie? 
6.  W jaki sposób zbudowane są płyty MDF? 
7.  W jaki sposób zbudowana jest sklejka? 
8.  W jaki sposób zbudowane są płyty wiórowe? 
9.  Z jakich materiałów wykonuje się tworzywa drzewne? 
10.  Jakie są cechy fizyczne drewna? 
11.  Co to jest rdzeń, twardziel i biel? 
12.  Jaki są charakterystyczne cechy drewna z różnych gatunków drzew? 
 
Faza II. Planowanie 

Uczniowie określają: 

1.  Sposób określenia rodzaju tarcicy i fornirów. 
2.  Sposób określenia rodzaju tworzyw drzewnych. 
3.  Kryteria na podstawie których można rozpoznać gatunek drewna. 
 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie  ustalają  cechy  charakterystyczne  materiałów,  z  których  zostały  wykonane 

próbki.  

2.  Uczniowie ustalają rodzaj materiałów konstrukcyjnych próbek. 
 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie,  pracując  w  zespołach,  rozpoznają  na  podstawie  ilustracji  rodzaj  tarcicy, 

fornirów i tworzyw drzewnych. 

2.  Uczniowie rozpoznają gatunek drewna próbek drewnianych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

3.  Uczniowie rozpoznają budowę płyt stolarskich. 
4.  Uczniowie rozpoznają rodzaj materiału, z którego zbudowane zostały tworzywa drzewne. 
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie  sprawdzają  w  grupach  poprawność  identyfikacji  rodzajów  tarcicy,  fornirów 

i tworzyw drzewnych. 

2.  Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność identyfikacji gatunku drewna próbek oraz 

materiałów, z których wykonano tworzywa drzewne 

 
Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie wraz z  nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły  im 

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać,  jakie umiejętności  były 
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
 
Praca domowa: 

Sporządź  tablicę,  będącą  zestawieniem  cech  charakterystycznych  wybranych  trzech 

gatunków drewna. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończeniu zajęć: 

Anonimowa  ankieta  ewaluacyjna  dotycząca  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 

umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

Scenariusz zajęć 2 
 

Osoba prowadząca:   

 

 

………………………………….…………........ 

 Modułowy program nauczania: 

Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych 311[01] 

Moduł: 

Techniki 

wytwarzania 

instrumentów 

muzycznych 

311[01].Z1 

Jednostka modułowa: 

Dobieranie materiałów konstrukcyjnych 311[01].Z1.01 

Temat:  Materiały konstrukcyjne w budowie instrumentów muzycznych. 

Cel ogólny:  Dobieranie materiału konstrukcyjnego, w zależności od funkcji spełnianej przez 

ten materiał w konstrukcji instrumentu muzycznego. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznać rodzaj materiału konstrukcyjnego, 

 

określić  podstawowe  wymagania  dla  materiału  konstrukcyjnego  zastosowanego 
w określonym typie instrumentu muzycznego, 

 

określić zastosowanie w konstrukcji instrumentu danego materiału konstrukcyjnego. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda ćwiczeń praktycznych. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego, 

 

zestaw  instrumentów  i  elementów  mechanizmów  instrumentów  muzycznych 
wykonanych  z  różnych  gatunków  drewna,  tworzyw  sztucznych  i  naturalnych  oraz 
różnych rodzajów stopów metali, 

 

pytania prowadzące, 

 

papier formatu A4, pisaki. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w grupach 2 – 4 - osobowych. 

 
Czas trwania zajęć

 

90 minut. 

 
Uczestnicy

 

uczniowie kształcący się w zawodzie korektor i stroiciel instrumentów muzycznych. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

Zadanie dla ucznia: 

 

zidentyfikuj instrument muzyczny lub element instrumentu muzycznego, 

 

określ zastosowane materiały konstrukcyjne w budowie instrumentu, 

 

określ cechy charakterystyczne materiałów zastosowanych do budowy instrumentu, 

 

określ  cechy  charakterystyczne  materiałów  zastosowanych  do  budowy  elementu 
instrumentu muzycznego. 

 
Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Zaznajomienie uczniów ze sposobem wykonywania ćwiczeń praktycznych. 
4.  Podział grupy uczniów na zespoły. 
 
Faza właściwa 

Praca metodą ćwiczeń praktycznych. 

 
Faza I. Informacje 

Pytania prowadzące: 

1.  Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów strunowych smyczkowych 

i szarpanych? 

2.  Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów dętych blaszanych? 
3.  Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów dętych drewnianych? 
4.  Jakie materiały są wykorzystywane do budowy instrumentów strunowych klawiszowych? 
5.  Jakie  są  wymagania  stawiane  materiałom  konstrukcyjnym  stosowanym  do  budowy 

instrumentów muzycznych? 

6.  Jakie są cechy charakterystyczne poszczególnych grup materiałów konstrukcyjnych?  
 
Faza II. Planowanie 

Uczniowie określają: 

1.  Sposób identyfikacji elementów mechanizmów instrumentów muzycznych. 
2.  Sposób określenia rodzaju materiału konstrukcyjnego. 
3.  Sposób 

wyznaczenia 

podstawowych 

cech 

charakterystycznych 

materiałów 

konstrukcyjnych. 

 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie  ustalają  cechy  charakterystyczne  materiałów,  z  których  zostały  wykonane 

instrumenty muzyczne.  

2.  Uczniowie  ustalają  cechy  charakterystyczne  materiałów,  z  których  zostały  wykonane 

elementy mechanizmów instrumentów muzycznych. 

3.  Uczniowie  ustalają  zastosowanie  materiałów  konstrukcyjnych  w  budowie  instrumentów 

muzycznych. 

 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie identyfikują instrumenty muzyczne. 
2.  Uczniowie identyfikują elementy instrumentów muzycznych. 
3.  Uczniowie określają rolę elementów instrumentów muzycznych w ich konstrukcji. 
4.  Uczniowie określają cechy charakterystyczne materiałów konstrukcyjnych. 
5.  Uczniowie określają rodzaj i gatunek materiałów konstrukcyjnych. 
6.  Uczniowie analizują uzyskane wyniki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie  sprawdzają  w  grupach  poprawność  identyfikacji  instrumentów  muzycznych 

i elementów instrumentów muzycznych. 

2.  Uczniowie  sprawdzają  poprawność  określania  rodzaju  i  gatunku  materiałów 

konstrukcyjnych,  z  których  zbudowane  są  instrumenty  muzyczne  i  elementy 
instrumentów muzycznych. 

 
Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie wraz z  nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły  im 

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać,  jakie umiejętności  były 
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
 
Praca domowa: 

Określ  możliwe  zastosowania  drewna  i  tworzyw  drzewnych  w  budowie  instrumentów 

dętych drewnianych. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończeniu zajęć: 

Anonimowa  ankieta  ewaluacyjna  dotycząca  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 

umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

 

5.  ĆWICZENIA

 

 

5.1.  Właściwości fizyczne materiałów konstrukcyjnych 
 

5.1.1.  Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Dokonaj analizy makroskopowej i mikroskopowej próbki drewna. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  4.1.1.2.  „Materiału  nauczania”  dotyczącego  budowy  i  właściwości  drewna 
i tworzyw  drzewnych.  Uczniowie  powinni  prawidłowo  posługiwać  się  mikroskopem 
laboratoryjnym.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapoznać  się  z  cechami  charakterystycznymi  budowy  mikroskopowej  i  makroskopowej 

drewna, 

4)  przeprowadzić  obserwację  struktury  makroskopowej  drewna  za  pomocą  oceny 

wzrokowej, z ewentualnym użyciem lupy powiększającej 5–10 krotnej, 

5)  zapisać i zanalizować wyniki obserwacji, 
6)  przeprowadzić  obserwację  struktury  mikroskopowej  drewna  za  pomocą  mikroskopu 

laboratoryjnego przy powiększeniach 25, 50 i 100 krotnych, 

7)  zapisać i zanalizować wyniki obserwacji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

  pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki drewna do obserwacji makroskopowych, 

 

próbki drewna do obserwacji mikroskopowych, 

 

lupa powiększająca 5–10 krotna, 

 

mikroskop laboratoryjny z obiektywami dającymi powiększenie od 25 do 100 krotnego, 

 

plansze ilustrujące elementy budowy makroskopowej i mikroskopowej drewna. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

Ćwiczenie 2 

Określ  odporność  różnych  rodzajów  stali  i  metali  nieżelaznych  na  warunki 

atmosferyczne. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  4.1.1.3.  „Materiału  nauczania”  dotyczącego  cech  fizycznych  metali  i  ich  stopów 
odnośnie  ich  odporności  na  czynniki  atmosferyczne.  Należy  zwrócić  uwagę  na  umiejętność 
określenia mechanizmów odpowiedzialnych za zmiany zachodzące w metalach pod wpływem 
oddziaływania środowiska naturalnego. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapoznać  się  z  właściwościami  chemicznymi  różnych  metali  żelaznych  i  nieżelaznych 

i ich stopów, 

4)  podzielić próbki na dwie jednakowe grupy 
5)  zanurzyć  pierwszą  grupę  próbek  próbki  metali  w  wodzie  na  kilka  dni  (każda  próbka 

w osobnym naczyniu), 

6)  pozostawić drugą grupę próbek na wolnym powietrzu, 
7)  zaobserwować po kilku dniach zmiany jakie zaszły na powierzchni próbek metalu, 
8)  zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Środki dydaktyczne: 

−  zeszyt, 

−  poradnik dla ucznia, 

−  próbki różnych rodzajów metali, 

−  naczynia szklane do zanurzenia próbek, 

−  lupa do obserwacji nalotu na powierzchni próbek, 

−  katalog stali, żeliw, metali nieżelaznych. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

Ćwiczenie 3 

Określ  właściwości  fizyczne  tworzywa  sztucznego  stanowiącego element  konstrukcyjny 

instrumentu muzycznego. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  4.4.1.  „Materiału  nauczania”  dotyczącego  rodzajów  tworzyw  sztucznych 
stosowanych do budowy instrumentów muzycznych. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapoznać  się  z  właściwościami  fizycznymi  poszczególnych  rodzajów  tworzyw 

sztucznych, 

4)  określić  podstawowe  właściwości  fizyczne  wskazanych  próbek  materiałów  z  tworzyw 

sztucznych, 

5)  zapisać wyniki i porównać z prawidłowymi odpowiedziami. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki różnych rodzajów tworzyw sztucznych, 

 

katalogi tworzyw sztucznych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

5.2.  Drewno  i  tworzywa  drzewne  do  wytwarzania  instrumentów 

muzycznych

 

 

5.2.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Zidentyfikuj gatunek drewna na podstawie obserwacji makroskopowej próbek drewna. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  4.2.1.  „Materiału  nauczania”,  dotyczącego  rozpoznawania  wybranych  gatunków 
drewna. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapoznać się z cechami charakterystycznymi wyglądu poszczególnych gatunków drewna, 
4)  przyporządkować odpowiednie próbki do właściwego gatunku drewna, 
5)  zapisać wyniki i porównać z prawidłowymi odpowiedziami. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki różnych gatunków drewna, 

 

lupa powiększająca 5–10 krotna, 

 

katalog z fotografiami powierzchni gatunków drewna. 

 
Ćwiczenie 2 

Zidentyfikuj sortymenty drewna i tworzyw drzewnych. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  4.2.1.  „Materiału  nauczania”,  dotyczącego  rozpoznawania  sortymentów  drewna 
i tworzyw drzewnych. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapoznać się z sortymentami drewna naturalnego, 
4)  zapoznać się z sortymentami tworzyw drzewnych, 
5)  zidentyfikować sortymenty drewna naturalnego na podstawie oględzin próbek, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

6)  zidentyfikować sortymenty tworzyw drzewnych na podstawie oględzin próbek, 
7)  zapisać i zanalizować wyniki obserwacji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki sortymentów drewna naturalnego, 

 

próbki sortymentów tworzyw drzewnych, 

 

plansze ilustrujące sortymenty drewna i tworzyw drzewnych. 

 
Ćwiczenie 3 

Dokonaj  oceny  jakości  drewna  przeznaczonego  do  wykonania  elementu  instrumentu 

muzycznego. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału 4.2.1. „Materiału nauczania”, dotyczącego wad drewna.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapoznać się z cechami charakteryzującymi jakość drewna, 
4)  przeprowadzić ocenę jakości próbek drewna, 
5)  zapisać i zanalizować wyniki obserwacji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki drewna do oceny jakościowej, 

 

lupa powiększająca 5–10 krotna, 

 

plansze ilustrujące wady drewna. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

5.3.  Metale 

stosowane 

do 

wytwarzania 

instrumentów 

muzycznych

 

 

5.3.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Zidentyfikuj rodzaj metalu na podstawie obserwacji jego właściwości fizycznych. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału 4.3. „Materiału nauczania”, dotyczącego cech charakterystycznych poszczególnych 
rodzajów metali. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapoznać się z właściwościami fizycznymi różnych metali żelaznych i nieżelaznych i ich 

stopów, 

4)  przyporządkować odpowiednie próbki do właściwego rodzaju metalu, 
5)  zapisać wyniki i porównać z prawidłowymi odpowiedziami. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki różnych rodzajów metali z opisem ich cech charakterystycznych, 

 

katalog stali, żeliw, metali nieżelaznych. 

 

Ćwiczenie 2 

Określ możliwe zastosowanie wskazanych metali do budowy instrumentów muzycznych. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 
rozdziału  4.3.  „Materiału  nauczania”,  dotyczącego  zastosowania  poszczególnych  rodzajów 
metali. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapoznać się z zastosowaniem metali do budowy instrumentów muzycznych, 
4)  zidentyfikować rodzaj metalu z którego wykonana jest dana próbka, 
5)  określić możliwe zastosowania metalu do budowy elementów instrumentu muzycznego, 
6)  zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki różnych rodzajów metali, 

 

katalogi instrumentów muzycznych. 

 
Ćwiczenie 3 

Określ wszystkie rodzaje metali zastosowane w budowie fortepianu. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  4.3.  „Materiału  nauczania”,  dotyczącego  zastosowania  poszczególnych  rodzajów 
metali. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapoznać się z budową fortepianu, 
4)  rozpoznać elementy mechanizmów i części fortepianu wykonane z metalu, 
5)  określić rodzaj metalu zastosowanego do wykonania poszczególnych elementów i części 

fortepianu. 

6)  zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

fortepian, 

 

katalogi fortepianów. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

5.4.  Tworzywa  sztuczne  i  inne  materiały  do  wytwarzania 

instrumentów muzycznych

 

 

5.4.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Zidentyfikuj  rodzaj  tworzywa  sztucznego  stanowiącego  element  konstrukcyjny 

instrumentu muzycznego. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  4.4.  „Materiału  nauczania”,  dotyczącego  identyfikacji  poszczególnych  rodzajów 
tworzyw sztucznych i naturalnych, stosowanych do wytwarzania instrumentów muzycznych. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapoznać  się  z  cechami  charakterystycznymi  poszczególnych  rodzajów  tworzyw 

sztucznych, 

4)  przyporządkować odpowiednie próbki do właściwego rodzaju tworzywa sztucznego, 
5)  zapisać wyniki i porównać z prawidłowymi odpowiedziami. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki  różnych  rodzajów  tworzyw  sztucznych,  będących  elementami  konstrukcyjnymi 
instrumentów muzycznych, 

 

katalogi tworzyw sztucznych, 

 
Ćwiczenie 2 

Określ  możliwe  zastosowania  materiału  próbek  tworzyw  sztucznych  w  budowie 

instrumentów muzycznych. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  4.4.  „Materiału  nauczania”,  dotyczącego  zastosowania  tworzyw  sztucznych 
w budowie instrumentów muzycznych. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

3)  zapoznać  się  z  zastosowaniem  tworzyw  sztucznych  i  innych  materiałów  do  budowy 

instrumentów muzycznych, 

4)  zidentyfikować rodzaj materiału z którego wykonana jest dana próbka, 
5)  określić  możliwe  zastosowania  materiału  próbki  do  budowy  elementów  instrumentu 

muzycznego, 

6)  zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki różnych rodzajów materiałów (tworzyw sztucznych, skóry, filcu, korka), 

 

katalogi instrumentów muzycznych. 

 
Ćwiczenie 3 

Dobierz  materiały konstrukcyjne  spośród tworzyw sztucznych  i  naturalnych, aby  można 

było z nich wykonać zadane elementy instrumentu muzycznego. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  4.4.  „Materiału  nauczania”,  dotyczącego  zastosowania  tworzyw  sztucznych 
i naturalnych w budowie instrumentów muzycznych. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treści zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  określić funkcję jaką pełni w instrumencie zadany element, 
4)  dobrać materiał z którego można wykonać zadany element instrumentu muzycznego, 
5)  zapisać wyniki i wyciągnąć wnioski. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

tekstu przewodniego. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

zeszyt, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

elementy instrumentów muzycznych, 

 

próbki różnych rodzajów materiałów (tworzyw sztucznych, skóry, filcu, korka), 

 

katalogi instrumentów muzycznych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Dobieranie  materiałów 
konstrukcyjnych” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, są poziomu podstawowego, 

− 

zadania 16, 17, 18, 19, 20 są poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi1. b, 2. c, 3. d, 4. b, 5. a, 6. d, 7. a, 8. c, 9. c, 10. a, 11. d, 
12. c, 13. a, 14. c, 15. a, 16. c, 17. a, 18. c, 19. d, 20. b. 

 

Plan testu 
 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić rodzaj przekroju przez pień drzewa 

Określić rolę promieni rdzeniowych 

Określić kolejność występowania elementów 
budowy makroskopowej drewna w przekroju 
poprzecznym 

Określić rolę cewek w drewnie drzew iglastych

 

Określić przyczynę skurczu i pęcznienia drewna 

Rozpoznać rodzaj wady budowy drewna 

Rozróżnić sortymenty tarcicy 

Rozpoznać budowę sklejki 

Określić zależność między różnicą temperatury 
a zmianą wymiarów liniowych elementów 
metalowych 

10  Rozpoznać składniki stopowe stopów metali 

a

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

11  Określić materiał konstrukcyjny ramy fortepianu  

12  Określić materiał konstrukcyjny talerzy 

perkusyjnych 

13  Określić zastosowanie metali szlachetnych do 

wytwarzania instrumentów muzycznych 

14  Określić zastosowanie tworzyw sztucznych do 

wytwarzania instrumentów muzycznych 

15  Określić zastosowanie filcu w konstrukcji 

instrumentów muzycznych 

a

 

16  Opisać wykres rozciągania materiału sprężystego 

PP 

17  Obliczyć wilgotność drewna 

PP 

18  Obliczyć masę drewna przed suszeniem 

PP 

19  Dobrać gatunek drewna na podstawie opisu cech 

fizycznych 

PP 

20  Dobrać materiał konstrukcyjny na podstawie 

opisu cech fizycznych 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Niektóre  zadania  wymagają  stosunkowo  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać 

przed wskazaniem poprawnego wyniku.  

7.  Test  składa  się  z  dwóch  części.  Część  I  zawiera  zadania  z  poziomu  podstawowego, 

natomiast w części II  są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć 
Ci  trudności,  gdyż  są  one  na  poziomie  wyższym  niż  pozostałe  (dotyczy  to  zadań 
o numerach od 16 do 20. 

8.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
9.  Jeśli udzielenie odpowiedzi  będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż  jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

10.  Na rozwiązanie testu masz 60 minut. 
 

Powodzenia ! 

 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Zamieszczona poniżej ilustracja przedstawia 
 

 

 

a)  przekrój podłużny promieniowy przez pień drzewa. 
b)  przekrój poprzeczny przez pień drzewa. 
c)  przekrój podłużny styczny przez pień drzewa. 
d)  przekrój poprzeczny połączony z przekrojem stycznym przez pień drzewa. 

 
2.  Promienie rdzeniowe w żyjącym drzewie 

a)  służą do magazynowania żywicy. 
b)  przewodzą wodę i składniki odżywcze z rdzenia do łyka. 
c)  przewodzą wodę i składniki odżywcze z łyka do wewnętrznych obszarów pnia. 
d)  przewodzą wodę w kierunku pionowym do góry w drzewach liściastych. 
 

3.  Właściwa  kolejność  występowania  w  przekroju  poprzecznym  pnia  elementów  budowy 

makroskopowej drewna w kierunku od rdzenia na zewnątrz to: 
a)  rdzeń, łyko, twardziel, biel, kora. 
b)  kolejność jest zmienna i zależy od gatunku drzewa. 
c)  rdzeń biel, twardziel, łyko, kora. 
d)  rdzeń, twardziel, biel, łyko, kora. 

 
4.  Cewki w drewnie drzew iglastych 

a)  odpowiadają za przyrosty roczne słojów drewna. 
b)  przewodzą wodę oraz nadają drewnu sztywność i wytrzymałość mechaniczną. 
c)  prowadzają wymianę gazową. 
d)  przewodzą wodę od łyka do rdzenia drzewa. 

 
5.  Przyczyną skurczu i pęcznienia drewna jest 

a)  zmiana wilgotności drewna. 
b)  starzenie się drewna. 
c)  zmiana temperatury drewna. 
d)  ściskanie i rozciąganie drewna siłami zewnętrznymi. 
 

6.  Wadą budowy drewna przedstawioną na rysunku jest 

 

a)  mimośrodowość sęka w przekroju poprzecznym. 
b)  mimośrodowość rdzenia. 
c)  skręt włókien drewna w przekroju poprzecznym pnia. 
d)  sęki w przekroju podłużnym. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

7.  Właściwe określenia poszczególnych sortymentów tarcicy to 

 

a)  1 – deska, 2 – bal, 3 – listwa, 4 – graniak. 
b)  1 – deska, 2 – bal, 3 – graniak, 4 – listwa. 
c)  1 – bal, 2 – deska, 3 – listwa, 4 – graniak. 
d)  1 – deska, 2 – graniak, 3 – listwa, 4 – bal. 
 

8.  Poniższa ilustracja przedstawia 

 

a)  schemat budowy płyty stolarskiej. 
b)  schemat budowy płyty MDF. 
c)  schemat budowy sklejki. 
d)  schemat budowy fornirów. 

 
9.  Wraz ze wzrostem temperatury wymiary liniowe elementów metalowych 

a)  zmniejszają się. 
b)  nie zmieniają się. 
c)  zwiększają się. 
d)  zwiększają  się  w  stopach  żelaza  a  zmniejszają  w  stopach  z  głównym  udziałem 

miedzi. 

 
10.  Materiał który nie może być składnikiem stopu metali to 

a)  poliamid. 
b)  węgiel. 
c)  fosfor. 
d)  nikiel. 

 
11.  Rama fortepianu wykonywana jest z 

a)  żelaza. 
b)  stali węglowej. 
c)  mosiądzu. 
d)  żeliwa. 

 
12.  Talerze perkusyjne wytwarzane są 

a)  ze stali stopowych. 
b)  wyłącznie z brązu. 
c)  z brązu lub mosiądzu. 
d)  ze stali sprężynowych. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

13.  Metale szlachetne 

a)  są  stosowane  jako  materiał  konstrukcyjny  do  wyrobu  korpusów  fletów  oraz 

pokrywania powierzchni elementów instrumentów dętych. 

b)  ze  względu  na  cenę  metali  szlachetnych  nie  są  używane  się  do  wytwarzania 

instrumentów muzycznych. 

c)  służą do wyrobu strun wysokiej jakości w instrumentach smyczkowych. 
d)  stosowane są jako dodatek stopowy do stali odpornych na korozję. 
 

14.  Tworzywa sztuczne nie mogą być stosowane 

a)  do wytwarzania korpusów instrumentów dętych drewnianych. 
b)  do wytwarzania ustników klarnetów i saksofonów. 
c)  do wytwarzania strun fortepianowych. 
d)  do wytwarzania naciągów membranowych instrumentów perkusyjnych. 

 
15.  Filc w budowie instrumentów muzycznych stosuje się 

a)  do wykonania główek młoteczków (mechanizm młoteczkowy fortepianów). 
b)  jako materiał dźwiękochłonny naklejany na wieko fortepianu (korpus fortepianów). 
c)  do zewnętrznej warstwy poduszek (klapy instrumentów dętych drewnianych). 
d)  do wypełnienia w tłumikach do trąbek. 

 
16.  Wykres rozciągania materiału sprężystego przedstawia rysunek 

 

17.  Wilgotność  próbki  drewna,  mając  dane:  masa  drewna  wilgotnego  G

dw

  =  620  g,  masa 

drewna po wysuszeniu G

do

 = 400g to 

a)  W = 55%. 
b)  W = 60%. 
c)  W = 35,5%. 
d)  W = 80%. 

 
18.  Masa  początkowa  (przed  wysuszeniem)  próbki  drewna,  mając  dane:  masa  drewna  po 

wysuszeniu G

do

 = 500g, wilgotność drewna 25% to 

a)  G

dw

 = 650 g. 

b)  G

dw

 = 375 g. 

c)  G

dw

 = 625 g. 

d)  G

dw

 = 350 g.. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

19.  Gatunek drewna przedstawiony na ilustracji i opisie to 
 

 

Drewno ciężkie. Słoje roczne wyraźne. Biel wąski, żółtawy lub szaro 
– biały. Twardziel żółto - brązowa lub brązowa. Promienie rdzeniowe 
szerokie,  bardzo  dobrze  widoczne,  rozmieszczone  w  dużych 
odstępach,  jaśniejsze  od  otaczającego  drewna.  Na  przekroju 
stycznym  w  postaci  pasemek  o  długości  do  7  cm,  na  przekroju 
promieniowym jako błyszczące wstęgi różnego kształtu i wysokości. 

 

a)  jawor. 
b)  sosna. 
c)  palisander. 
d)  dąb. 
 

20.  Materiały  konstrukcyjne  zastosowane  do  wyrobu 

instrumentów  muzycznych 

przedstawionych na ilustracji i opisie to 

 
1)   

 

materiał nie wykazujący własności 
higroskopijnych 

2)   

 

materiał, który pod wpływem nagłych zmian 
warunków przechowywania instrumentu 
może pęknąć 

3)   

 

materiał pochodzenia naturalnego, mający 
za zadanie uszczelnić otwór w korpusie 
saksofonu 

4)   

 

materiał kruchy, izolator elektryczny 

 

a)  1 – tworzywo ABS, 2 – barwione drewno świerku wysokogórskiego, 3 – Gore - Tex, 

4 – metal oksydowany. 

b)  1 – tworzywo ABS, 2 – drewno mpingo, 3 – skóra, 4 – ebonit. 
c)  1– drewno mpingo, 2 – tworzywo ABS, 3 – powłoka aramidowa, 4 – ebonit. 
d)  1 – ebonit, 2 – drewno mpingo, 3 – skóra, 4 – tworzywo ABS. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ............................................................................................................................ 
 

Dobieranie materiałów konstrukcyjnych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź.

 

 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

TEST 2 
 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Dobieranie  materiałów 
konstrukcyjnych” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są poziomu podstawowego, 

− 

zadania 16, 17, 18, 19, 20 są poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi1. a, 2. c, 3. b, 4. a, 5. a, 6. b, 7. b, 8. d, 9. b, 10. a, 11. a, 
12. d, 13. d, 14. a, 15. a, 16. b, 17. d, 18. c, 19. b, 20. a. 
 
Plan testu 
 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić rodzaj przekroju w próbce drewna 

Określić rolę cewek w drzewach iglastych 

Określić wadę budowy drewna 

Określić wadę budowy drewna

 

Określić wpływ wilgotności na wymiary liniowe 
drewna 

Rozpoznać tworzywa drzewne 

Określić budowę sklejki 

Określić właściwości tworzyw sztucznych 

Określić cechy charakterystyczne metali 

b

 

10 

Określić ogólny skład żeliw 

11 

Określić ogólny skład brązów 

12 

Określić materiał konstrukcyjny instrumentów 
dętych drewnianych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

13 

Określić zastosowanie metali do pokrywania 
elementów mechanizmów instrumentów 
muzycznych  

14 

Określić zastosowanie tworzyw sztucznych do 
wytwarzania instrumentów muzycznych 

a

 

15 

Rozpoznać materiały do budowy fortepianów  

16 

Obliczyć zależność między obciążeniem 
a wydłużeniem. 

PP 

17 

Obliczyć wilgotność drewna 

PP 

18 

Obliczyć masę drewna po wysuszeniu 

PP 

19 

Dobrać drewno na podstawie opisu i fotografii 

PP 

20 

Dobrać materiały konstrukcyjne do budowy 
instrumentów muzycznych 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  z  II  części  testu  wymagają  prostych  obliczeń, które powinieneś  wykonać  przed 

wskazaniem poprawnego wyniku. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli udzielenie odpowiedzi  będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż  jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 60 minut. 
 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.  Zamieszczona ilustracja przedstawia 

 

a)  przekrój podłużny promieniowy. 
b)  przekrój poprzeczny. 
c)  przekrój podłużny styczny. 
d)  przekrój poprzeczny połączony 

z przekrojem stycznym. 

 
2.  Cewki w drewnie drzew iglastych 

a)  przewodzą wodę i składniki odżywcze z łyka do wewnętrznych obszarów pnia. 
b)  przewodzą wodę i składniki odżywcze z rdzenia do łyka. 
c)  przewodzą wodę oraz nadają drewnu sztywność i wytrzymałość mechaniczną. 
d)  magazynują składniki odżywcze na okres zimowy. 

 
3.  Wadą budowy drewna przedstawioną na ilustracji jest 
 

 

 

a)  a – pęknięcia promieniowe,  

 

 

 

b – mimośrodowość rdzenia. 

b)  a – mimośrodowość rdzenia,    

 

 

b – wielordzenność. 

c)  a – sęki w przekroju poprzecznym,   

 

b – wielordzenność. 

d)  a – pęknięcia promieniowe jednoosiowe,  

b – pęknięcia promieniowe dwuosiowe. 

 
4.  Wadą budowy drewna przedstawioną na ilustracji jest 
 

 

a)  wielordzenność. 
b)  mimośrodowe położenie rdzeni. 
c)  sęki w przekroju podłużnym. 
d)  sęki w przekroju poprzecznym. 

 
5.  W wyniku  wzrostu wilgotności drewno 

a)  kurczy się i pęcznieje. 
b)  zmienia jedynie swoją masę. 
c)  pęcznieje. 
d)  kurczy się. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35 

6.  Materiał nie będący tworzywem drzewnym to 

a)  płyta MDF. 
b)  fornir. 
c)  płyta stolarska. 
d)  płyta wiórowa. 

 
7.  Sklejka zbudowana jest z 

a)  fornirów i płyt wiórowych. 
b)  fornirów i obłogów. 
c)  naprzemiennie ułożonych obłogów i fornirów. 
d)  dwóch rodzajów fornirów. 

 
8.  Tworzywa sztuczne charakteryzują się 

a)  budową krystaliczną. 
b)  właściwościami izotropowymi. 
c)  dobrą przewodnością cieplną. 
d)  złą przewodnością elektryczną. 

 
9.  Metale charakteryzują się 

a)  dobrą izolacyjnością cieplną. 
b)  dobrą przewodnością cieplną. 
c)  złą przewodnością elektryczną. 
d)  brakiem właściwości ferromagnetycznych. 

 
10.  Żeliwo to stop żelaza 

a)  z węglem. 
b)  z krzemem i manganem. 
c)  z miedzią. 
d)  z cyną. 

 
11.  Brąz to stop miedzi 

a)  z cyną. 
b)  z ołowiem. 
c)  z cynkiem. 
d)  z glinem. 

 
12.  Korpusy instrumentów dętych drewnianych wykonywane są 

a)  wyłącznie z drewna. 
b)  tylko z metalu lub drewna. 
c)  wyłącznie z tworzywa ABS lub drewna. 
d)  ze wszystkich wymienionych powyżej materiałów. 

 
13.  Klapy w instrumentach dętych drewnianych mogą być pokrywane 

a)  niklem. 
b)  srebrem. 
c)  złotem. 
d)  każdym z wymienionych powyżej metali. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36 

14.  Tworzywa sztuczne mogą być stosowane do wytwarzania 

a)  naciągów membranowych instrumentów perkusyjnych. 
b)  ustników instrumentów dętych blaszanych. 
c)  korpusów saksofonów. 
d)  strun fortepianowych. 

 
15.  Materiałem, którego nie stosuje się do budowy fortepianu jest 

a)  tworzywo Gore - Tex. 
b)  stal. 
c)  żeliwo. 
d)  świerk wysokogórski. 

 
16.  Wykres, który nie może ilustrować próby rozciągania to wykres 

 

 

17.  Wilgotność  próbki  drewna,  mając  dane:  masa  drewna  wilgotnego  G

dw

  =  440  g,  masa 

drewna po wysuszeniu G

do

 = 400g to 

a)  W = 20%. 
b)  W = 25%. 
c)  W = 1%. 
d)  W = 10%. 

 

18.  Masa  drewna  po  wysuszeniu,  mając  dane:  masa  drewna  przed  suszeniem  G

dw

 = 500g, 

wilgotność drewna 19% to 
a)  G

do

 = 400 g. 

b)  G

do

 = 375 g. 

c)  G

do

 = 420 g. 

d)  G

do

 = 300 g. 

 

19.  Gatunek drewna przedstawiony na ilustracji i opisie to 

 

Drewno  białe  z  żółtawym  odcieniem,  lekko  połyskujące.  Twardziel 
nie  zabarwiona  –  nie  odróżnia  się  od  bielu.  Słoje  wyraźne,  drewno 
późne słabo rozwinięte. Granice słojów wyraźne. Przewody żywiczne 
słabo widoczne, występują pęcherze żywiczne. Sęki zdrowe są jasne, 
sęki zepsute są bardzo ciemne. Drewno średnio ciężkie. 
Stosowane do wytwarzania płyt rezonansowych w fortepianach.

 

a)  sosna. 
b)  świerk wysokogórski. 
c)  palisander. 
d)  dąb. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37 

20.   Materiały  konstrukcyjne  zastosowane  do  wyrobu  instrumentów  muzycznych 

przedstawione na ilustracji i opisie to 

 

1) 

 

materiał stosowany w budowie instrumentów dętych 
drewnianych 

2) 

 

tworzywo naturalne 

3) 

 

metale w minimalnym stopniu ulegające wpływom otoczenia 

4) 

 

materiał kruchy, izolator elektryczny 

 

a)  1 – korek, 2 – skóra, 3 – metale szlachetne, 4 – ebonit. 
b)  1 – korek, 2 – tworzywo sztuczne, 3 – mosiądz i stal, 4 – kauczuk. 
c)  1 – rurka z tworzywa sztucznego, 2 – stal oksydowana, 3 – metale szlachetne, 4 – ebonit. 
d)  1 – skóra, 2 – skóra, 3 – metale szlachetne, 4 – ebonit. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

38 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ............................................................................................................................ 
 

Dobieranie materiałów konstrukcyjnych 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź.

 

 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

39 

7.  LITERATURA 
 

1.  Bilczuk  A.,  Lenik  K.  Malec  M.:  Podstawy  konstrukcji  drewnianych.  Wydawnictwo 

Uczelniane Politechniki Lubelskiej, Lublin 1994 

2.  Jurczyk  J.:  Stolarstwo.  Wydawnictwo  Czasopism  i  Książek  Technicznych  SIGMA  – 

NOT Sp. z o.o., Warszawa 1992 

3.  Niezgodziński  M.E.,  Niezgodziński  T.:  Wzory,  wykresy  i  tablice  wytrzymałościowe. 

WNT, Warszawa 2006 

4.  Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika. WNT, Warszawa 1996 
5.  Reblitz, A.: Piano, Servicing, Tuning and Rebuilding. Vestal Press, Lancham 1993 
6.  Vogel B.: Fortepian polski. Sutkowski Editio, Warszawa 1995 
7.  Walther S.: Towaroznawstwo drzewne. WSiP 
 
Literatura metodyczna 
1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000