background image

1

1. Co to jest logistyka i czym się zajmuje?

Wg.  M.  Gołębiowskiej  logistyka  to  zarządzanie  łańcuchem  dostaw,  definiowane  wcześniej  w 
strategii militarnej sposobem najkrótszego w czasie i przestrzeni przemieszczania ładunków.
Wg. J.g. Cole i  e.j. Bardi logistyka  to fizyczne  przemieszczanie towarów  z  miejsc  dostawy  do 
końcowego nabywcy i towarzyszące temu ruchowi czynności obsługowe w pośrednich punktach 
składowania
Wg.  Europejskiej  konferencji  ministrów  transportu  logistyka  to  zsynchronizowane  techniki 
kontroli przepływu towarów, przemieszczanych i składowanych w procesie dystrybucji (wyroby 
gotowe lub ich części), produkcji (produkcja w toku) i zaopatrzenia (surowce)
Wg.  J.beier  i  k.  Rutkowskiego  logistyka  to  zarządzanie  działaniami  przemieszczania  i 
składowania, które mają ułatwić przepływ produktów z miejsc pochodzenia do miejsc finalnej 
konsumpcji,  jak  również  związaną  z  nimi  informacją  w  celu  zaoferowania  klientowi 
odpowiedniego poziomu obsługi po rozsądnych kosztach
Wg.  Council  of  logistics  management  w  USA logistyka  jest  terminem  opisującym  proces 
planowania,  realizowania  i  kontrolowania  sprawnego  i  efektywnego  ekonomicznie  przepływu 
surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu 
pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta
Zadania stawiane logistyce:

Koordynację  przepływu  surowców,  materiałów  do  produkcji  wyrobów  gotowych  do 

konsumentów,

Minimalizację kosztów tego przepływu,

Podporządkowanie działalności logistycznej wymaganiom obsługi klienta.

Zarządzanie tak rozumianymi przepływami może się odbywać w skali makroekonomicznej, jak 
również mikroekonomicznej.
Na  system  logistyczny  składa  się  kilka  podsystemów,  wyodrębnionych  według  podziału 
funkcjonalnego;

Logistyka zaopatrzenia,

Logistyka produkcji,

Logistyka dystrybucji.

Pierwszy i trzeci podsystem tworzą tzw. Logistykę marketingową, zaś pierwszy i drugi tworzą 
logistykę materiałową tzw. Purchasing.

2. Scharakteryzuj rozwój logistyki jako nauki i praktycznej działalności.

Logistyka  pochodzi  od  greckiego  słowa  logos  lub  logicos(liczenie,  sztuka  liczenia,  my9slący, 
rozsądny( lub od francuskiego loger lub logis – zamieszkać, zakwaterowanie. Po raz pierwszy 
pojawiło się na początku x w. N.  E. Cesarz  bizantyjski leontos  vi w swoim dziele sumaryczne 
wyłożenie  sztuki  wojennej  obok  strategii  i  taktyki  wyróżnił  logistykę.  Potrzeby  działań 
logistycznych  w  gospodarce  narastały  sukcesywnie  w  miarę  postępu  koncentracji  ludności  i 
gospodarki.  Przez  długi  czas  w  gospodarce  górowało  podejście  ilościowe,  ponieważ popyt 
przewyższał  podaż,  dopiero  w  50  latach  xx  w.  Nastąpiło  zaspokojenie  popytu  ilościowego  i 
rozwinęły  się  działania  marketingowe  i  pojawiła  się  potrzeba  nowego  spojrzenia  na  działania 
logistyczne  rozumiane  jako  obsługa  klienta  po  najniższym  koszcie.  Wzrastająca  konkurencja 
oraz globalizacja gospodarki wyznaczyły nowe zadania logistyce. W latach II wojny światowej 
prowadzono działania logistyczne dla zastosowań militarnych. W okresie recesji gospodarczej w 
1950  r.  Powrócono  do  badań  logistycznych  prowadzonych  w  czasie  wojny,  kolejna  recesja  w 
1958  r. Potwierdziła  konieczność  zainteresowania  się  logistyką,  zwrócono  wówczas  uwagę  na 
analizę kosztów i wyodrębniono w niej siedem trendów:
 Coraz trudniejsze osiągania dodatkowych oszczędności kosztów

 Rozszerzył się zestaw oferowanych towarów
 Zmieniła się koncepcja utrzymywania zapasów

 Rosły koszty transportu

 Pojawiły  się  nowe  technologie  komputerowe,  wzrosła  liczba  danych  analizowanych  w 

procesie  logistycznym  (lokalizacje  klientów,  wielkości  zamówień,  lokalizacji zakładów, 
dostępnych przewoźników, kosztów transportu, poziomu utrzymywanych zapasów, itp.)
 Komputery zaczęły być używane również przez odbiorców, co zmuszało do jeszcze głębszej 

analizy
 Globalizacja przedsiębiorstw

background image

2

Gospodarka  wolnorynkowa  wymaga  od  przedsiębiorców  stosowania  nowej  strategii 
zorientowanej  na  zaspokajaniu  potrzeb  klienta.  Przedsiębiorcy  rywalizując  ze  sobą  zaczynają 
stosować zasadę 6w dostarczając odbiorcy towar:
1. Właściwy
2. We właściwej ilości
3. We właściwym czasie
4. Właściwej jakości
5. We właściwym miejscu
6. O właściwej cenie
Z jednoczesnym osiągnięciem niskich relacji kosztowych.
Do podstawowych celów logistyki w przedsiębiorstwie należą:
1. Wysoka gotowość dostaw
2. Krótki cykl przepływu
3. Małe zapasy
4. Wysokie wskaźniki wykorzystania (personelu, techniki, powierzchni)
5. Wysoka gotowość informacyjna
Od  lat  50  w  USA  a  później  w  innych  krajach  pojawiły  się  koncepcje  postulujące  grupowanie 
działań  związanych  z  przepływami  produktów  w  celu  lepszego  zarządzania  nimi,  działania  te 
zaczęto powszechnie nazywać logistyką. Następnie logistyka staje się przedmiotem nauczania, 
w latach 60 w USA ukazuje się pierwszy podręcznik a w europie zachodniej w latach 70.

3. System logistyczny przedsiębiorstwa i jego podsystemy.

System logistyczny przedsiębiorstwa to celowo zorganizowany i zintegrowany zbiór elementów 
(czynników produkcji: ludzi, majątku trwałego i obrotowego oraz działań i norm regulacyjnych) 
wraz  z  występującymi  między  nimi  związkami,  które  są  zaangażowane  w  zachodzące  w 
przedsiębiorstwie  procesy  przepływu  surowców,  materiałów  i  wyrobów  gotowych  oraz 
związanej z tym przepływem informacji.
Ze względu na strategiczne i integracyjne zadania logistyki wyodrębniamy systemy:
1. System przepływu dóbr fizycznych
 Podsystem przepływu surowców, materiałów i części

 Podsystem przepływu wyrobów gotowych

 Podsystem odpadów i opakowań zwrotnych
2. System przepływu informacji
 Podsystem transmisji i przetwarzania informacji zawartych w zamówieniach

 Podsystem monitorowania i kontroli przepływu produktów

 Podsystem wspomagania decyzji w ramach poszczególnych czynności logistycznych
 Podsystem koordynacji działalności logistycznej z działalnością produkcyjną, marketingową i 

finansową przedsiębiorstwa
Biorąc pod uwagę podział funkcjonalny systemu logistycznego przedsiębiorstwa ze względu na 
fazy przepływu produktów i informacji wyodrębnić można podsystemy:
1. Logistyka  zaopatrzenia  - polega  na  przepływie  dóbr  z  miejsc  dostawy  przez  ewentualne 
pośrednie magazyny do magazynu zaopatrzeniowego przedsiębiorstwa
2. Logistyka  produkcji  - polega  na  przepływie  produktów  z  magazynu  zaopatrzenia,  przez 
miejsca  przetwarzania  i  uszlachetniania  a  następnie  pośredniego  składowania  w  procesach 
produkcyjnych, do magazynu wyrobów gotowych
3. Logistyka  dystrybucji  - polega  na  przepływie  dóbr  z  magazynu  wyrobów  gotowych,  przez 
magazyny zbiorcze lub regionalne, strumień produktów przepływa do nabywców
4. Logistyka  utylizacji  - obejmuje  strumień  zwrotów  niewłaściwych  dostaw,  jak  również 
przepływu takich dóbr, jak opakowania zwrotne, surowce wtórne i odpady.
Podsystem 1 I 3 tworzą logistykę marketingową, 1 I 2 logistykę materiałową.

W zależności od występowania punktów pośrednich w procesie przemieszczania produktów lub 
ich braku wyróżnia się podsystemy:
 Bezpośrednie - (jednopostaciowe) bezpośredni przepływ między punktem nadania a odbioru
 Pośrednie  - (wielopostaciowe)  między  punktem  nadania  a  odbioru  produkty  przechodzą 

przez  co,  najmniej  jedno  miejsce  składowania  lub  realizacji  dodatkowych  czynności 
manipulacyjnych
 Mieszane - (kombinowane) zarówno pośrednie jak i bezpośrednie

background image

3

Z  punktu  widzenia  logistyki  postrzeganej  jako  koncepcja  efektywnościowa  działania 
przedsiębiorstwa można wyróżnić podsystemy:
 Kosztów logistycznych
 Usług (efektów) logistycznych

4. Logistyczne aspekty orientacji przedsiębiorstwa na odbiorcę.

Orientacja na odbiorcę w praktyce oznacza:
a)maksymalizację zysku w długim okresie (cel działania)
b)przyjęcie zasady „klient nasz pan”
c)godzenie ze sobą celów: przedsiębiorstwa oraz konsumenta lub użytkownika.
Najlepiej  zaplanowane  strategie  marketingowe  mogą  zawieść,  jeśli  nie  wspomogą  ich 
odpowiednie  działania  logistyczne.  Produkt  nie  może  być  kupiony,  jeśli  nie  znajdzie  się  tam, 
gdzie  klient  będzie  chciał  go  nabyć.  Sprzedaż  nawet  najlepszych  produktów,  atrakcyjnych 
cenowo i skutecznie promowanych, może okazać się bardzo trudna, jeśli nie zostanie należycie 
zaplanowana i zrealizowana pod względem logistycznym.
Produkt  oferowany  przez  przedsiębiorstwo  opisują  racjonalnie  jego  cechy  zawiązane  z  ceną, 
jakością i serwisem.
Działania  logistyczne  mają  szczególny  wpływ  na  realizację  dostaw  towarów.  Przykładami 
działań mających wpływ na poziom, wybór klienta są:
-ustalenie dotyczące wielkości utrzymywanych zapasów,
-wybór gałęzi transportu,
-ustalenie procedur realizacji zamówień klientów.
Mają one z kolei wpływ na czas dostawy towarów, dokładność wykonania zamówienia, jakość 
dostarczonych  towarów  czy  ich  dostępność  w  składzie,  będące  konkretnymi  przesłankami 
właściwej obsługi dostrzeganym przez klienta.
Zadowolenie klienta obejmuje, bowiem także maksymalizację użyteczności miejsca i czasu;
- użyteczność  miejsca  można  zdefiniować  jako  wartość  stworzoną  lub  dodaną  do  produktu 
przez umożliwienie, aby mógł on być kupiony lub skonsumowany w odpowiednim miejscu (np. 
plaża, szlak turystyczny, stacja benzynowa);
- użyteczność  czasu  jest  rozumiana jako  wartość  wynikająca  z  udostępnienia  produktu  we 
właściwym czasie. Nie otrzymanie potrzebnych pozycji we właściwym czasie może doprowadzić 
do wstrzymania produkcji i postawienia firmy w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej. 
Działania  logistyczne  mają na  celu  właśnie  zapewnienie  produktowi  użyteczności  w  danym 
miejscu i w danym czasie.

5. Znaczenie logistyki w racjonalizacji kosztów działalności przedsiębiorstwa.

Logistyka  jest  instrumentem  racjonalizacji,  obniżki  kosztów  przedsiębiorstwa.  Wprowadzenie 
formuły  logistycznego  zarządzania  w  przedsiębiorstwach  zach.  pozwoliło  w  latach  87-92 
osiągnąć m.in.:
- zmniejszenie kosztów logistycznych o 29%
- skrócenie cyklu realizacji zamówień o 35%
- poprawę poziomu obsługi klienta średnio o 31%
Punktem wyjścia polityki racjonalizacji i obniżki kosztów logistycznych jest jednak zrozumienie 
ich kompleksowego charakteru.
Pomagają to zrozumieć koncepcje:
- globalnych  kosztów  logistycznych  – wszystkie  działania  przedsiębiorstwa  powinny  być 
traktowane jako całość, a nie indywidualnie. 
Należy uwzględnić koszty cząstkowe:
- transportu, utrzymania zapasów, realizacji zamówienia, opakowania, administracji, czynności 
pomocniczych, prognozowanie popytu czy planowanie produkcji;
- współzależność  kosztów  – wspomaga  globalne  podejście  systemowe  przez  zmianę  działań 
logistycznych, można spowodować wzrost jednych kosztów i spadek drugich.
Pożądanym  efektem  netto  jest  spadek  kosztów  globalnych  przy  danym  poziomie  obsługi 
klienta.
Decyzje  dotyczące  transportu  mogą  mieć  wpływ  na  koszty utrzymania  zapasów,  koszty 
zaopatrzenia, poziom obsługi klienta czy koszty opakowania.

background image

4

Decyzje dotyczące zapasów wpływają na poziom obsługi klienta.
Decyzje o zmianach w polityce składowej przed. znajdują zwykle odzwierciedlenie w kosztach 
utrzymania  zapasów  i  kosztach  transportu,  a  także  mogą  mieć  wpływ  na  poziom  obsługi 
klienta.
Decyzje  o  zakupach  zaopatrzeniowych  wpływają  na  poziom  zapasów,  a  również  na  koszty 
transportu i planowania produkcji.
Sposób  realizowania  zamówień  może  nie  tylko  znacznie  wpływać  na  poziom  obsługi  klienta, 
lecz również mieć wpływ na koszty utrzymania zapasów i wymagania dotyczące transportu.
Unikanie  suboptymalizacji,  dochodzi,  gdy  oddzielne  działanie  logistyczne  jest  oceniane  na 
podstawie  jej  zdolności  realizowania  określonych,  najczęściej  ze  sobą  sprzecznych  celów 
zarządzania.
Poprzez  eliminację  starych  systemów  realizacji  zamówień  oraz  systemów  zarządzania 
informacjami można osiągnąć niektóre poniższe cele:
a)

wyższy poziom obsługi klienta;

b)

redukcję zapasów;

c)

szybsze inkasowanie należności;

d)

mniejszy stopień rozdrobnienia realizacji zamówień na oddziale przesyłki;

e)

niższe koszty składowe;

f)

poprawę dokładności prognozowania i planowania produkcji;

g)

poprawę cash flow oraz wskaźnika rentowności aktywów.

6. Infrastruktura, jej podział i rola w działaniach logistycznych.

Infrastruktura – urządzenia i instytucje niezbędne do zapewnienia  należytego funkcjonowania 
działalności produkcyjnej i usługowej oraz kształtowania pożądanych warunków życia ludności. 
Infrastruktura jest podsystemem społeczno-ekonomicznym gospodarki.
Jest wiele definicji i podziałów infrastruktury. Jedna z nich dzieli infrastrukturę na:
a)

gospodarczą;

b)

biznesu;

Infrastruktura  gospodarki  – obejmuje  zarówno  przedsiębiorstwa  produkcyjne,  jak  i  instytucje 
społeczne zaspokajające w sposób zorganizowany potrzeby ludzkie.
W  odniesieniu  do  całej  gospodarki  infrastruktura  to:  otoczenie,  organizacja  różnych  struktur 
gospodarczych oraz urządzenia techniczne.
W  ujęciu  mikro  są  to  instytucje  z  urządzeniami,  które  zapewniają  funkcjonowanie  organizacji 
poprzez świadczenie jej bezpośrednich usług, a także przez zaspakajanie potrzeb pracowników 
i ich rodzin.
Infrastruktura techniczna – zaliczamy do niej: drogi kolejowe, lądowe, wodne, lotnicze, mosty, 
linie  telefoniczne,  budynki  mieszkalne,  administracyjne,  handlowe,  produkcyjne  i  usługowe, 
wodociągi,  kanalizacje,  oczyszczalnie  ścieków  i  wszelkiego  rodzaju  urządzenia  i  instalacje 
redukujące zanieczyszczenia gazowe i pyłowe.
Infrastruktura  społeczna  służy  pośrednio  rozwojowi  przedsięwzięć  gospodarczych  a  głównie 
zaspokaja  potrzeby  społeczne  i  kulturalne.  Należą  do  niej  takie  placówki  i  instytucje,  jak: 
żłobki,  przedszkola,  szkoły  kształcące  na  różnym  poziomie,  ośrodki  zdrowia,  szpitale,  apteki, 
domy kultury, kina, teatry, biblioteki, muzea itp.
Ważna  jest ich  dostępność,  odpowiednie rozmieszczenie  w przestrzeni, możliwość dojścia czy 
dojazdu, często działalność tych placówek określa się jako usługi społeczne.
Infrastruktura  organizacyjna  – istnienie i  funkcjonowanie  placówek  administracji  państwowej, 
terenowej i samorządowej, banków, punktów zaopatrzenia i zbytu.
Infrastruktura  dla  biznesu  – obejmuje  zasady  informacji,  modeli  i  procedur,  środków 
technicznych, wspomagających decyzje biznesowe i określone relacje miedzy nimi.

7. Koncepcja obsługi klienta i jej znaczenie w działaniach logistycznych.

Logistyka  ma  za  zadanie  zaoferować  taki  poziom  obsługi,  który  pozwoli  przywiązać  do  firmy 
dotychczasowych  klientów,  pozyskać  nowych,  korzystających  dotąd  z  usług  konkurentów, 
poprawić image przedsiębiorstwa, zwiększyć jego sprzedaż i zyski oraz udział w rynku.
Zakupy  dokonywane  przez  klientów  opierają  się  generalnie  na  ocenie  kombinacji  trzech 
elementów: 
- właściwości produktu,

background image

5

- jego ceny;
- oraz oferowanej obsługi klienta.
Do przykładów różnych form obsługi klienta można zaliczyć:
a)

zaoferowanie korzystnych warunków finansowych i kredytowych;

b)

zagwarantowanie dostawy w określonym czasie;

c)

unowocześnienie techniki fakturowania w celu wyjścia naprzeciw wymaganiom klienta;

d)

postawienie  do  dyspozycji  klientów  kompetentnych  przedstawicieli  pionu  sprzedaży 

przedsiębiorstwa;
e)

rozszerzenie możliwości sprzedaży wysyłkowej;

f)

zapewnienie materiałów wspomagających prezentację sprzedanych towarów;

g)

zainstalowanie produktów;

h)

utrzymywanie zadowalających zapasów części zamiennych.

Obsługę  klienta  można  zdefiniować  jako  zdolność  systemu  logistycznego  przedsiębiorstwa  do 
zadowolenia klientów pod względem czasu, niezawodności, komunikacji i wygody. Każdy z tych 
elementów odgrywa w logistyce specyficzną rolę.
Czas  – obejmuje  odstęp  czasowy  między  zamówieniem  produktu  i  jego  dostarczeniem  do 
klienta.
Niezawodność  – stały  lub  zgodny  z  oczekiwaniami  czas  cyklu  dostawy,  jej  bezpieczeństwo  i 
prawidłowość  wykonania.  Niezawodność  dostawy  jest  najważniejszym  elementem  obsługi 
klienta.
Komunikacja  – dialog  miedzy  kupującymi  i  sprzedającymi.  Pozwala  kontrolować  proces 
realizacji zamówienia. Jasne dokonane w porę przekazanie wiadomości partnerowi, nawet, jeśli 
dotyczy  opóźnień  w  realizacji  zamówienia,  jest  niezbędne  do  osiągnięcia  efektywnej  obsługi 
klienta.
Wygoda  – różni  klienci  mają  różne  wymagania,  dlatego  system  obsługi  powinien  być 
elastyczny,  np.,  jeśli  któryś  z  ważnych  klientów  wymaga  dostawy  w  dni  wolne,  trzeba  ją 
zrealizować.

8. Scharakteryzuj  standardy  obsługi  klienta  i  ich  wpływ  na  koszty  działań 

logistycznych.

-

zdefiniować problemy związane z poziomem obsługi wymaganym przez klientów w sposób 

uwzględniający ich punkt widzenia;
-

zmierzyć  liczbę  utraconych  i  pozyskanych  klientów  oraz  odnieść  to  do  polityki  obsługi 

klienta;
-

zmierzyć  oferowany  aktualnie  poziom  obsługi  klientów    w  sposób  uwzględniający 

dokładność informacji, aspekt czasowy oraz jej dostępność dla kompetentnych pracowników;
-

porównać obsługę własną z obsługą oferowaną przez konkurentów.

Przedsiębiorstwo  mające  efektywne  systemy  logistyczne  opracowują  na  piśmie  zestawy 
standardów obsługi klienta. Stanowią one i służą jako cele działań w stosunku do których mogą 
być  mierzone  rezultaty  w  celach  kontrolnych.  Przy  opracowaniu  tych  standardów  za  punkt 
wyjścia trzeba przyjąć analizę klientów. Jakie są ich wymagania względem poziomu obsługi, co 
oferują im konkurenci? Czy są oni gotowi płacić więcej za wyższy poziom obsługi? Dopiero po 
uzyskaniu odpowiedzi na te pytania można ustalić realistyczne standardy i wyjściowy program 
mierzenia  ich  realizacji  w  celu  kontroli  ich  wykonania.  Odchylenia  winny  być  kontrolowane, 
odnotowywane  i  badane,  np.  wysoka  liczba  zagubionych  i  uszkodzonych  przesyłek  może 
oznaczać  potrzebę  skorzystania  z  droższej  gałęzi  transportu,  innego  przewoźnika,  lepszych 
opakowań.  Znajdzie  to  wyraz w  wyższym  poziomie kosztów,  jednocześnie  podwyższy  poziom 
obsługi klienta oraz zmniejszy koszty strat i uszkodzeń.
Przykłady standardów:
Hurtownik – co najmniej 98% prawidłowo zrealizowanych zamówień;
Producent – czas cyklu dostawy nie dłuższy niż 5 dni;
Detalista – akceptacja zwrotów w ciągu 30 dni;
Przewoźnik lotniczy – co najmniej 90%^ punktualnych przelotów;
Przewoźnik  samochodowy  – nie  więcej  niż  5  %  przesyłek  zagubionych  lub  uszkodzonych 
rocznie;
Restauracja – obiad podany w ciągu 5 min. od zamówienia.

background image

6

9. Co należy czynić, aby poprawić obsługę klienta?

Stopień  satysfakcji  klienta  coraz  bardziej  związany  jest  z  motywacją  pracowników.  Jeśli  ci 
ostatni widzą, ze firma nie troszczy się o nich, to oni również nie widzą powodu troszczenia się 
o ludzi, których obsługują.
Należy, więc:
- stale podnosić kwalifikacje pracowników,
- systematycznie badać stopień zadowolenia klienta – jego oczekiwania stale się zmieniają,
- użyj najnowszych zdobyczy techniki, by zadowolić klienta,
- przewyższaj  oczekiwania  klienta,  – jeśli  damy  klientowi  więcej  niż  oczekuje  to  będzie  to 
najlepszy  sposób  na  zbudowanie  jego  lojalności.  Zadowolony  klient  jest  bardziej  skłonny  do 
powtórnych zakupów i mówienie pozytywnych rzeczy o firmie;
- zwracaj  większą  uwagę  na  szczegóły, ważna  staje  się  dokładna  selekcja  pracowników  oraz 
ich szkolenie i motywowanie, lepsza obsługa większy zysk.

10.WYMIEŃ  I  OMÓW  CZYNNIKI  WYWIERAJĄCE  WPŁYW  NA  POTRZEBY 

PRZEWOZOWE

1.  podatność  transportowa  przemieszczanych  ładunków  - to  stopień  odporności  na  warunki  i 
skutki 

transportu.

Ładunki mają podatność transportową:
- naturalną- odporność  na  warunki  i  skutki  przemieszczania  wynikające z  fiz.,  chem.,  biolog. 
Cech i właściwości przewożonych produktów
- techniczną- odporność  na  warunki  i  skutki  przemieszczania  wynikające  z  ich  wielkości, 
kształtu  i  przestrzenności.  Ważny  jest:  ciężar,  objętość,  skrajne  wymiary,  ogólna  masa, 
powtarzalność 

przewozu.

Ładunki  przewożone  są:  bez  opakowań  (w  stanie  naturalnym  lub  po  przetworzeniu, 
dostosowane do transportu pod wzgl. Objętości, masy, kształtu), w opakowaniu (częściowym, 
całkowitym, 

wielokrotnym)

–ekonomiczną- to  wartość  przewożonych  produktów  (można  dokonać  wybór  i  sposób 
transportu- wyższy lub niższy koszt dostawy)
2.  Odległość  przestrzenna  dzieląca  punkty  wysyłki  i  przeznaczenia  przemieszczanych 
ładunków- to początkowy i końcowy punkt transportu; dotyczy dwóch aspektów:
-przestrzennego  położenia  tych  punktów  względem  siebie  ze  szczególnym  zwróceniem  uwagi 
na dzielącą odległość,
-ich położenia wzgl. Istniejących dróg transportowych i oferowanych połączeń.
3.Charakter  potrzeby  pierwotnej  wywołującej  daną  potrzebę  przewozową-    wynika  z  potrzeb 
związanych z zaspokojeniem wymogów życia gospodarczego lub społecznego.

11.WYMIEŃ I OMÓW ZALETY I WADY POSZCZEGÓLNYCH GAŁĘZI TRANSPORTU

1.  transport  kolejowy:  ZALETY:  zdolność  do  przewozów  masowych,  relatywnie  niskie  stawki 
przewozowe  przy  dostawach  na  średnie  i  duże  odległości,  rozległa  sieć  połączeń 
dostosowanych  do  lokalizacji  głównych  rynków  zaopatrzenia  i  zbytu,  duża  dostępność 
przestrzenna  dróg  i  stacji,  czas  transportu- regularność,  niezawodność,  częstotliwość, 
rytmiczność  połączeń,  specjalistyczny  tabor  przystosowany  do  przewozów  ładunków  o 
zróżnicowanej  podatności  transportowej,  możliwość  dowozu  do  przewoźników  innych  gałęzi 
transportu.
WADY:  niskie  bezpieczeństwo  przewozu  ładunków  wrażliwych  na  wstrząsy  i  przeładunki  oraz 
duże niebezpieczeństwo utraty ładunku.
2.Transport  samochodowy:  Z:  najlepsza  dostępność  przestrzenna  do  rynków  zaopatrzenia  i 
zbytu wynikająca z największej gęstości i spójności sieci dróg, najkorzystniejsza dostępność w 
czasie, specjalistyczny tabor przystosowany do przewozu ładunków o zróżnicowanej podatności 
transportowej,  najlepsze  możliwości  dowozu  do  przewoźnika  innych  gałęzi  transp.
W: wysokie koszty
3.Transport morski: Z: zdolność do masowych przewozów ładunków o najszerszym wachlarzu 
podatności  przewozowej,  światowy  zasięg  obsługiwanych szlaków przewoz., najkorzystniejsze 
ceny przewozu na dużych odległościach.

background image

7

W:  niewielka  prędkość  eksploatacyjna  statków,  relatywnie  niska  częstotliwość  i  punktualność 
połączeń,  niskie  bezpieczeństwo  ładunków  wrażliwych  na  wilgoć,  dłuższy  czas  dostawy, 
dodatkowo wykorzystuje się usługi dowozowo- odwozowe.
4.Transport  wodny  śródlądowy- Z:  zdolność  do  masowych  przewozów ładunków  o  niskiej 
wartości, niskie ceny
W: długi  czas dostawy- duża  nieregularność  przewozów,  niedostosowanie sieci  dróg wodnych 
do  rozmieszczenia  rynków  zaopatrz.  I  zbytu,  niskie  bezpieczeństwo  ładunków  wrażliwych  na 
wilgoć, długi czas dostaw i przeładunków.
5.Transport  przesyłowy- Z:  zdolność  do  przesyłania dużych  ilości  prod.  Płynnych  i  gazowych, 
niskie  koszty  przesyłania,  korzystny  czas  przesyłania  ze  wzgl.  Na  dużą  przepustowość 
ropociągów 

gazociągów.

W: słaba dostępność przestrzenna.
6.Transport lotniczy: Z: zdolność do przewozu produktów o szczególnej podatności naturalnej, 
techn.,  ekonomicznej,  krótki  czas,  duża  degresja  kosztów  jednostkowych  na  dalszych 
odległościach
W:  wysokie  koszty  przemieszczania  produktów,  konieczność  wykorzystania  usług  dowozowo-
odwozowych..
7.transport kombinowany- Z: korzyści różnych gałęzi transportu, możliwość obniżenia kosztów 
przemieszczania  przy  zachowaniu  wymaganego  profilu  jakościowego  usługi  przewozowej, 
możliwość  zredukowania  szkód  i  strat  oraz  prac  manipulacyjnych  i  składowania  poprzez 
zastosowanie kontenerów i palet, zwiększenie elastyczności dostaw.
W: wyższe koszty przemieszczania ładunków niż w przypadku pojedynczego przewoźnika.

12.OMÓW WŁAŚCIWOŚCI PRODUKTÓW W ŁAŃCUCHU LOGISTYCZNYM

1.gęstość-masa właściwa; jest wielkością stałą i charakterystyczną dla  każdego ciała.  Wyraża 
się ona stosunkiem masy ciała m do jego objętości V.           P= m/V      (kg/m)
Oprócz  gęstości  ważna  jest:  wytrzymałość,  sprężystość,  plastyczność,  twardość,  kruchość.
Zróżnicowana  budowa  produktów oraz ich  skład chemiczny powoduje ,że mają one określoną 
wrażliwość na warunki i skutki przewozu i magazynowania.
Ładunki mogą być wrażliwe na:
1.czas trwania przewozu- odległość większa niż 150km i czas przewozu większy, niż 4 godz.-
pojazdy chłodnicze, izotermiczne (produkty spożywcze).
2.oddziaływanie  energii  mechanicznej- wynika  to  z  cech  fiz.:  kruchość,  elastyczność, 
sprężystość, a także ze sposobu obróbki, opakowania.
Zaliczamy:  szkło,  ceramikę  szlachetną  i  budowlaną,  naczynia  emaliowane,  precyzyjne 
urządzenia, owoce, warzywa, jaja, wyr. Cukiernicze.
Wrażliwość ładunków na  oddziaływanie energii mech. Można  zmniejszyć poprzez odpowiednie 
ułożenie, zabezpieczenie materiałami amortyzującymi i właściwe opakowanie.
3.działanie  wilgoci- ładunki  powinny  być  przewożone  w  warunkach  wilgotności  względnej 
powietrza 70%.
Ważne  są  opakowania,  które  chronią  ładunek.  Intensywne  oddychanie  i  brak  wentylacji 
powoduje  znaczny  wzrost  temperatury  oraz  doprowadza  do  samozagrzewania,    zaparzania, 
gnicia, samozapłonu ładunku.
Wilgoć  źle  znoszą:  papier,  cement,  nawóz  mineralny,  koncentraty  rud  metali,  metale.
Ogólnie  przyjmuje  się,  że  wilgotność  względna  powietrza  wewnątrz  szczelnych  opakowań 
powinna 

wynosić 

30-40%.

4.zmiany temperatury- np. zwierzęta żywe, zwierzęta bite, świeże i mrożone mięso, przetwory 
mięsne, tłuszcze, owoce, warzywa, grzyby świeże, mleko,nabiał, napoje.
Do przewozu ład. Szybko psujących się używamy tabor chłodniczy i izotermiczny.
Wyróżniamy ład.:
-mrożone- silnie mrożone (-10), zamrożone do temp. –7 do –12.
–ochłodzone- temp. Wewnątrz ładunku utrzymuje się od 0 do +4 stopni C.
5.oddziaływanie  światła- niektóre  art.  Chem.  Pod  wpływem  światła  i  wysokiej  temperatury 
ulegają rozkładowi lub rozwarstwieniu się np. lakiery, barwniki, tłuszcz.
Zabezpieczamy  poprzez:  przechowywanie  w  magazynach  bez  okien,  lub  z  oknami 
zaciemnionymi,  częściowe  odizolowanie,  tj.  wyeliminowanie  niektórych  długości  fal    światła 
ujemnie oddziałujących i wpływających na zmiany jakości ładunków.  

background image

8

6.wchłanianie obcych zapachów - zaliczamy wszystkie higroskopijne art. Spoż.: mąka, cukier, 
makaron, kasza, kawa, herbata, owoce suszone.
SORPCJA-    to  wchłanianie  substancji  z  otoczenia.  Rozróżniamy  pochłanianie  powierzchniowe 
(adsorpcja)  i  oraz  pochłanianie  przez  całą  masę  ładunku  (absorpcja),zachodzące  powoli.
DESORPCJA- uwalnianie  części  zaadsorbowanego  gazu  do  momentu  osiągnięcia  równowagi 
adsorpcji odpowiadającej nowemu ciśnieniu.

13.Wymień    i  omów  czynniki  uzasadniające  posiadanie  własnego  transportu  przez 
przedsiębiorstwo? 

Użycie  przez  przedsiębiorstwo  własnego  transportu  może  być  uzasadnione  pięcioma 
podstawowymi przyczynami:
1.

porównawczą analizą kosztów przemawiających za wykorzystaniem własnego taboru;

2.

zapotrzebowaniem  na  szczególne  formy  przewozu,  nie  oferowane  przez  przewoźników 

publicznych;
3.

szczególną  potrzebą  menedżerskiej  kontroli  planowania  przewozów  lub  jakości  usług, 

których nie może zaspokoić rynek przewozów publicznych ;
4.

chęcią sprostania innym swoistym wymaganiom dotyczącym usług przewozowych;

5.

użyciem pojazdów dostawczych do celów sprzedaży i promocji.

Ekonomiczne  wykorzystanie  własnego  transportu  wymaga  względnie  zrównoważonego 
systemu  przepływów towarowych  w strefie zaopatrzenia  i  dystrybucji. Zmiany zachodzące  na 
rynku zaopatrzenia oraz zbytu często prowadzą do utraty elastyczności w zarządzaniu własnym 
taborem.  Silnym  argumentem  przemawiającym  za  własnym  taborem  transportowym  jest 
potrzeba  usług  specjalistycznych.  Planowanie  przewozów  w  systemie  just  in  time.  Ścisła 
koordynacja sprzedaży z dostawcami i zapotrzebowaniem na 
zunifikowany sprzęt zachęcają do eksploatowania własnego taboru przewozowego.
Wielu  dużych  przedsiębiorstw  przekształca  swe  bazy  transportowe  w  wydzielone  jednostki 
rozrachunkowe  świadczące  usługi  odpłatnie  zarówno  na  rzecz  macierzystego  zakładu, jak  i 
klientów  zewnętrznych.  Prywatni  przewoźnicy  mają  trzy  możliwości  wykorzystania  swego 
taboru transportowego:
1.

ścisłe  wykorzystanie  taboru  do  wspierania  działalności  własnego  przedsiębiorstwa,  a 

więc nie świadczenie usług na zewnątrz
2.

wydzielanie  jako  odrębnej  jednostki  rozrachunkowej  wewnątrz  przedsiębiorstwa-

jednostka taka obsługuje wszystkie działy przedsiębiorstwa na zasadach odpłatności 
3.

przekształcenie  własnej  bazy  w  przewoźnika  świadczącego  usługi  odpłatnie  na  rzecz 

zarówno własnego przedsiębiorstwa jak i klientów zewnętrznych
Zarządzanie  taborem  własnym  obejmuje  wiele  różnych  problemów  decydujących  między 
innymi
1.

dobór taboru

2.

wybór formy finansowania 

3.

wyszukiwanie, nabór i szkolenie kierowców 

4.

planowanie, wykonywanie i kontrolowanie konserwacji taboru

5.

zarządzanie wykorzystaniem taboru 

6.

planowanie tras przewozów i wykorzystanie ładowności taboru

14. Wymień rodzaje zapasów i omów ich rolę w przedsiębiorstwie?

Podstawową funkcją zapasów materiałowych ( to znaczy surowców, materiałów pomocniczych, 
paliwa,  opakowań,  części  zamiennych  maszyn  i  urządzeń,  przedmiotów  nietrwałych, 
półfabrykatów  do  produkcji  itd.)  w  organizacjach  gospodarczych  jest  zapewnienie  ciągłości  i 
rytmiczności  przebiegu  procesów  gospodarczych,  tj.  przede  wszystkim  produkcji  i  sprzedaży. 
Stąd  głównym  zadaniem  poszczególnych  komórek  tych  organizacji,  kierujących  gospodarką 
materiałową,  jest  pełna  realizacja  tej  funkcji  zapasów  materiałowych.  Również,  więc 
gospodarka  finansowa  organizacji  gospodarczych  musi  być  tak  prowadzona,  aby  umożliwiła 
nagromadzenie  zapasów  materiałowych  niezbędnych  do  zachowania  ciągłości  i  rytmiczności 
produkcji oraz sprzedaży. 
Punktem  wyjścia  planowania  zapasów  jest  dokonanie  ich  klasyfikacji;  dotyczy  to  zarówno 
zapasów  występujących  na  początku  okresu  objętego  planem,  jak  i  gromadzonych  w  ciągu 
tego  okresu  i  przewidywanych  na  jego  koniec.  Klasyfikacja  zapasów  jest  dokonywana  na 

background image

9

podstawie  różnych  kryteriów.  Z  punktu  widzenia  finansowania zapasów  największe znaczenie 
ma ich podział według kryterium funkcjonalnego. Na podstawie tego kryterium rozróżnia się:
1.

zapasy nieprawidłowe w tym: 

a)

zbędne

b)

nadmierne

2.

zapasy prawidłowe, w tym: 

a )  sezonowe
b )  o charakterze rezerw,
c ) bieżące
W  podanej  klasyfikacji  nie  wymieniliśmy  zapasów  zepsutych,  bezwartościowych  i 
małowartościowych,  gdyż  w  zasadzie  zapasy  takie,  ujawnione  w  trakcie  inwentaryzacji,  są 
spisywane na straty lub przeceniane, tak, że ostatecznie albo w ogóle nie występują w stanie 
zapasów,  albo- po  ich  doprowadzeniu  do  realnej  wartości- wchodzą  w  skład  jednej  z 
poprzednio wymienionych kategorii. Wydzielenie zapasów zbędnych i nadmiernych jest ważne 
przede  wszystkim  ze  względu  na  politykę  zaopatrzeniową  i  koszty  finansowe.  Źródłem 
finansowania  tych  zapasów  jest  bankowy  kredyt  przejściowy  oprocentowany  według  wyższej 
stawki,  wynoszącej  10%  rocznie.  Zapasy  zbędne  i  nadmierne  stanowią,  zatem  ciężar 
finansowy  dla  organizacji  gospodarczych  i  utrudniają  prowadzenie  racjonalnej  gospodarki 
materiałowej,  a  więc  w  interesie  tych  organizacji  leży  możliwie  szybkie  pozbywanie  się 
omawianych  rodzajów  zapasów.  Za  zapasy  zbędne  uważa  się  stany  magazynowe  takich 
materiałów,  które  nie  znajdują  zastosowania  w  działalności  gospodarczej  danej  organizacji; 
natomiast jako zapasy nadmierne traktuje się stany magazynowe takich materiałów, które są 
wprawdzie  używane  w  działalności  organizacji,  lecz  występują  w  ilościach  przekraczających 
normalne  zapotrzebowanie.  Przyczyną  powstawania  zapasów  zbędnych  i  nadmiernych  jest 
zazwyczaj  zmiana programu produkcyjnego i związane z tym zaniechanie wykorzystywanie  w 
produkcji  pewnych  surowców  czy  materiałów  pomocniczych,  półfabrykatów  lub  opakowań, 
zmiana  parku  maszynowego  do  remontów  itd..  Często  też  zbędne  i  nadmierne  powstają  w 
rezultacie  dokonywania  wadliwych  zakupów.  Stwierdzenie  przyczyn  powstawania  zapasów 
zbędnych i nadmiernych ma istotne znaczenie dla przeciwdziałania dalszemu ich gromadzeniu. 
Przy  funkcjonalnej  klasyfikacji  zapasów  stosunkowo  najprostszą  sprawą  jest  wyodrębnienie  z 
ich całości zapasów o charakterze rezerw. Do tej kategorii zapasów zalicza się mianowicie tylko 
rodzajowo  wskazane  i  ilościowo  określono  zapasy  materiałów,  które  są  gromadzone  na 
wyraźne polecenie jednostki nadrzędnej organizacji gospodarczej. Organizacje gospodarcze nie 
mogą  swobodnie  dysponować  zapasami  o  charakterze  rezerw;  zużycie  tych  zapasów  lub  ich 
odstąpienie  innym  organizacjom  może  nastąpić  tylko  na  podstawie  upoważnienia  jednostki 
nadrzędnej, która zleciła ich gromadzenie.
Pozostałość  zapasów  materiałowych,  po  wydzieleniu  zapasów  nieprawidłowych,  zapasów 
sezonowych  oraz  zapasów  o  charakterze  rezerw,  stanowi  zapasy  bieżące.  Rozważając 
zagadnienia  planowania  zapasów  bieżących  trzeba  przede  wszystkim  zauważyć,  że  wykazują 
one wahania o dosyć specyficznym charakterze, różnym od zmian stanu zapasów sezonowych 
czy  rezerw.  Jeżeli  będziemy  rozpatrywać  kształtowanie  się  zapasu  pojedynczego  rodzaju 
materiału, to zauważymy, że w ciągu jakiegoś wybranego okresu zapas ten podlega wahaniom 
od  stanu  najniższego  do  najwyższego.  Niskie  stany  zapasu  występują  w  momentach 
bezpośrednio  poprzedzających  przyjęcie  do  magazynu  kolejnej  dostawy  tego  materiału,  a 
wysokie- bezpośrednio  po  przyjęciu  takiej  dostawy.  Po  osiągnięciu  wysokiego  stanu,  zapas 
stopniowo  maleje  wskutek  zużywania  go  w  działalności  gospodarczej,  aż  do  chwili  nowej 
dostawy, kiedy znów skokowo wzrasta.

15. Co to jest ekonomiczna wielkość zamówienia i jakie czynnymi ją określają?

Niezależnie  od  tego,  którą  formę  zaopatrzenia  realizuję  się  w  praktyce,  zawsze  ważna  jest 
sprawa wielkości dostaw. 
W  1915  r.  F.W.  Harris  rozwinął  formułę  ekonomicznej  wielkości  zamówienia  (EWZ).  Później 
formuła  ta  znalazła  zastosowanie  w  przemyśle  dzięki  wysiłkom  konsultanta  Wilsona.  Dlatego 
jest  ona  często  nazywana  formułą  Wilsona,.  W  praktyce  formuła  EWZ  i  jej  odmiany  nie  są 
jeszcze w powszechnym użyciu w procesie zarządzania zapasami.

Wprowadzenie formuły EWZ jest oparte na następujących założeniach: 

a)

wielkość  popytu  jest  stała,  powtarzalna  oraz  znana  i  zakłada  się  kontynuację  tego 

popytu do bliżej nieokreślonej przyszłości;

background image

10

b)

czas dostawy towaru jest stały i znany; czas ten od momentu złożenia zamówienia do 

otrzymania zamówionej partii jest, przeto określany zawsze stałą liczbą dni;
c)

nie są dozwolone przypadki wyczerpania zapasów; ponieważ popyt i czas dostawy są 

stałe,  można określić dokładnie, kiedy należy zamówić towary w celu uniknięcia wyczerpania 
zapasu;
d)

towary są zamawiane ( lub produkowane) w partiach, a cała partia jest umieszczana w 

skaldzie w tym samym czasie;
e)

przyjmuje  się  specyficzną  strukturę  kosztów;  koszt  jednostki  towaru  jest  stały  i  nie 

można  otrzymać  rabatu  za  zakup  jego  większej    ilości;  koszty  utrzymania  zapasów  zależą 
liniowo  od  średniego  poziomu zapasów;  koszt  zamówienia ( lub  przestawienia  produkcji)  jest 
stały w odniesieniu do każdej zamawianej partii, niezależnie od jej wielkości;
f)

zamawianym  towarem  jest  pojedynczy  produkt;  nie  ma  tu  żadnej  współzależności  z 

innymi produktami.
Odniesienie do rys 7 na str. 81
Formuła EWZ ma wiele ograniczeń. Należą do nich:
1.

zakłada  stałość  popytu,  podczas  gdy  w  rzeczywistości  popyt  podlega znacznym 

wahaniom;
2.

zakłada  stałość  kosztu  jednostkowego,  ale  w  praktyce  w  razie  zakupu  większej  partii 

towaru oferowane są rabaty ilościowe;
3.

Zakłada  jednoczesne  przybycie  całej  zamówionej  partii  towaru,  jakkolwiek  w 

rzeczywistości często jest on dostarczany stopniowo w miarę rozwijania produkcji;
4.

zakłada występowanie pojedynczego produktu, a w praktyce często zamawia się u tego 

samego producenta lub zlokalizowanego na trasie przejazdu różne produkty, wysyłane w tym 
samym czasie;
5.

zakłada  się  względnie  stałe koszty  przestawienia  produkcji,  chociaż  w  rzeczywistości 

mogą one często być obniżone.
Formuła  EWZ  jest  stosowana  w  praktyce  w  wielu  odmianach.  Dąży  się  do  eliminowania  jej 
braków wynikających z rygorystycznych założeń: przez zróżnicowanie stawek transportowych, 
uwzględnienie dostawy towarów w wielu partiach, udzielenie rabatu ilościowego itp.

W  metodzie  tej  bardzo  ważną  rzeczą  jest  rozpoznawanie  momentu  składania 

zamówienia.  Jeżeli    zapotrzebowanie  na  produkt  przedstawia  się  względnie  stabilnie, 
regularnie,  innymi  słowy,  gdy  jest  sens  mówić  o  średnim  zapotrzebowaniu,  możemy 
posługiwać  się  powyższą  metodą.  Gdy  natomiast  produkt  jest  wykorzystywany  sporadycznie, 
nie wolno stosować powyższej metody, ponieważ postępowanie to może prowadzić do bardzo 
istotnych błędów. 

W  praktyce  mamy  jeszcze  możliwość  posłużenia  się  innymi  regułami  wskazywania 

momentu składania zamówienia. Są nimi:
a)

Metoda  współczynnikowa.  Polega  ona  na  tym,  że  zamówienie  powinno być  składane, 

gdy  zapasy  są  równe  pewnej  krotności  (  np.  1,5  czy 2,0)  oczekiwanego  zużycia  w  okresie 
realizacji zamówienia;
b)

Metoda  ultrakonserwatywna.  W  metodzie  tej  zapas  sygnalizujący  potrzebę  złożenia 

zamówienia uzyskując mnożąc maksymalne dzienne zużycie przez maksymalny przewidywany 
czas realizacji zamówienia;
Metoda  procentowa.  Bezpieczny  zapas  sygnalizujący  potrzebę  złożenia  zamówienia  jest 
określany przez przemnożenie oczekiwanego przeciętnego zużycia dziennego przez oczekiwany 
czas realizacji plus 25 do 40% otrzymanego wyniku.

16. ZARZĄDZANIE ZAPASAMI W WARUNKACH NIEPEWNOŚCI

Menedżerowie rzadko kiedy mają dokładną wiedzę o przewidywanym popycie na produkty swej 
firmy.  Wiele  czynników  może  mieć  wpływ  na  dokładność  prognoz.  Czasy  realizacji  zamówień 
również  nie  są  stałe.  W  konsekwencji  kierownictwo  przedsiębiorstwa  może  mieć  do  wyboru 
utrzymywanie dodatkowych zapasów w formie zapasu bezpieczeństwa lub ryzykowanie utraty 
możliwości sprzedaży w wyniku wyczerpania się zapasów w centrum dyspozycji. Należy wtedy 
rozpatrzyć dodatkową współzależność kosztową:
-koszty utrzymywania zapasów-koszty będące skutkiem braku zapasów. Niepewność związana 
z popytem i czasem dostawy sprawiła, że większość menedżerów koncentruje  się bardziej na 
problemie, kiedy  zamawiać, niż na  zagadnieniu ekonomicznej  wielkości zamówienia. Wielkość 
zamawianej  partii  jest  ważna  w  takim  zakresie,  w  jakim  wpływa  na  liczbę  zamówień,  a  w 

background image

11

konsekwencji  na  liczbę  przypadków,  w  których  przedsiębiorstwo  może  zostać  wystawione  na 
ryzyko braku zapasów pod koniec każdego cyklu dostawy. Czasowy punkt złożenia zamówienia 
jest  podstawowym  wyznacznikiem  przyszłej  zdolności  zaspokojenia  popytu  w  czasie 
oczekiwania na uzupełnienie zapasów.
W praktyce do kontroli zapasów w warunkach niepewności stosuje się dwie metody:
1)model  stałego  punktu  składania  zamówienia  i  stałej wielkości  zamówienia-zamówienie  jest 
składane, gdy wielkość zapasów „pod rękę” i już zamówionych osiągnie pewien ustalony z góry 
minimalny  poziom,  niezbędny  do  zaspokojenia  popytu  w  okresie  trwania  dostawy.  Partia 
towarów  zostaje  zamówiona  zawsze  wtedy,  gdy  popyt  spowoduje  zmniejszenie  wielkości 
zapasów do punktu uruchamiającego ponowne zamówienie.

17. PODSTAWOWE FUNKCJE LOGISTYCZNE SKŁADÓW

Do funkcji składów świadczonych na rzecz użytkownika należy zaliczyć:
a)utrzymanie zapasów
b)konsolidację ładunków
c)dekonsolidację ładunków
d)konfekcjonowanie
Utrzymanie zapasów ma na celu skoordynowanie różnic w popycie i podaży . Składy ponadto 
zapewniają ochronę zapasów, świadcząc w związku z tym wiele dodatkowych usług, takich jak 
śledzenie  ich  stanu,  wymiana  zapasów  czy  reperacje.  Układ  składu  odzwierciedla  w  swoisty 
sposób  czas  potrzebny  do  przechowania  towarów,  np.  czas  niezbędny  do  dojrzewania 
produktów alkoholowych, przechowywania owoców, warzyw, itp.
Konsolidacja  ładunków-struktura  stawek  transportowych  określa  rolę  składów  w  konsolidacji 
ładunków. Jeśli produkty pochodzą z wielu źródeł, to wysyłając je do składu i konsolidując je, a 
następnie  wysyłając  jako  jedną  dużą  przesyłkę  do  ostatecznego  odbiorcy,  dokonujemy 
oszczędności  na  kosztach  transportu.  Konsolidacyjna  funkcja  składu  ma  największe 
zastosowanie w działalności zaopatrzeniowej przeds.
Dekonsolidacja-dzielenie  większej  partii  towarów  na  mniejsze,  jest  jednym  z  najważniejszych 
zasad  logistycznych:  wysyłanie  możliwie  najdalej  możliwie  największych  partii.  Struktura 
stawek  transportowych  sprawia,  że  dzięki  przewozowi  większych  partii  ładunków  można 
uzyskać stawki jednostkowe znacznie korzystniejsze aniżeli w przypadku przesyłek mniejszych. 
Dystrybucja  towarów  do  klientów  zamawiających  mniejsze  ich  ilości  jest  tańsza  jeśli  w  ich 
pobliżu będzie się znajdował skład spełniający funkcję dekonsolidacyjną. Produkty mogą w nim 
być jednocześnie przechowywane w formie zapasu przez pewien czas w celu skoordynowania 
ich  dostaw  z  popytem  na  nie.  Skład  służy  za  punkt  docelowy  dużych  przesyłek  oraz  punkt 
tworzenia z nich miejsc przesyłek mniejszych.
Konfekcjonowanie-szczegółowa  funkcja  składów.  Przedsiębiorstwa  w  ramach  specjalizacji  w 
poszczególnych zakładach wytwarzają jeden lub dwa produkty. Ponieważ jednak wielu klientów 
zakupuje  wiele  produktów  wytwarzanych  przez  przedsiębiorstwo,  więc  skład  kompletuje 
produkty  i  udostępnia  klientowi  bogaty  zestaw  towarów  przedsiębiorstwa.  Dodatkowe  koszty 
składowe  mogą  zostać  dzięki  temu  z  nadwyżką  zrekompensowane  przez  niższe  koszty
produkcji, będące rezultatem wytworzenia w każdym zakładzie dłuższych serii mniejszej liczby 
wyrobów.

18. PODSTAWOWE DECYZJE LOGISTYCZNE DOTYCZĄCE SKŁADÓW

Należy tu zaliczyć następujące decyzje:
a)liczby składów i ich wielkości,
b)formy własności,
c)lokalizacji składów,
d)wewnętrznej organizacji składów.
Ważnym  zadaniem  menedżera  logistycznego  jest  określenie  liczby  składów  i  ich  wielkości  w 
systemie  logistycznym  przedsiębiorstwa.  Zazwyczaj  w  miarę  wzrostu  liczby  składów  w 
systemie logistycznym przedsiębiorstwa maleje ich średnia wielkość. Podstawą decyzji o liczbie 
składów w systemie logistycznym przedsiębiorstwa musi być przeanalizowanie współzależności 
kosztów,  na  które  ma  wpływ  ta  decyzja.  W  miarę  wzrostu  liczby  składów  do  pewnego 
momentu  koszty  globalne  maleją.  Zaczynają  rosnąć  od  chwili,  gdy  zwiększające  się  koszty 
utrzymania zapasów i składowania nie są już rekompensowane przez niższe koszty transportu i 

background image

12

możliwości  sprzedaży.  Kombinacja  mniejszej  liczby  składów  z  niezawodnym  systemem 
transportowym  może  poprawić  poziom  obsługi  klienta  i  obniżyć  koszty  transportu  poprzez 
możliwości konsolidacyjne.
Wielkość składu  może  być określana w jednostkach  powierzchni lub  pojemności.  Determinuje 
ja wiele czynników jak:
a)poziom obsługi klienta,
b)wielkość obsługiwanego rynku(-ów),
c)liczba sprzedawanych na rynku produktów,
d)wielkość produktu(-ów),
e)system transportu i przeładunków wewnątrz składu,
f)współczynnik przepustowości,
g)czas cyklu produkcji,
h)korzyści skali,
i)zaplanowanie składu,
j)wymagania przejść,
k)strefa biur w składzie,
l)rodzaj używanych stojaków i regałów,
ł)poziom i typ popytu.
Decyzja o tym, czy skład ma być prywatny czy publiczny jest jedną z ważniejszych dla przeds. 
Oba  rozwiązania  maja  zarówno  zalety,  jak  i  wady.  Przeds.  rozwiązują  ten  problem  poprzez 
rozpatrzenie wpływu określonej decyzji na globalne koszty logistyczne.
Odnośnie do lokalizacji składów obowiązuje procedura taka jak przy lokalizacji zakładu.
Przy  lokalizacji  składu  R.  Ballu  proponuje  ponadto  wzięcie  pod  uwagę  następujących 
przykładowych czynników:
a)lokalnego prawa budowlanego,
b)stosunku  władz  lokalnych  co  do  koncepcji  budowy  konkretnego  składu  na  terenie  ich 
działalności,
c)rzeźby terenu i kosztów budowy składu,
d)dostępności  usług  przewozowych  oferowanych  przez  różne  gałęzie  transportu  i 
przewoźników,
e)ilości, kwalifikacji i dostępności siły roboczej,
f)podatków, ubezpieczeń i innych opłat związanych z funkcjonowanie składu,
g)potencjalnych niebezpieczeństw(pożary, powodzie, kradzieże, itp.),
h)potrzeby i kosztów reklamy działalności składu,
i)możliwości pozyskania środków na budowę składu,
j)układu dróg i punktów transportowych w okolicy składu.
Dopiero  rozważenie  wszystkich  powyższych  aspektów  może  pomóc  w  podjęciu  rozsądnej 
decyzji o lokalizacji składu.
Rozplanowanie i konstrukcja składu mogą mieć bardzo niekorzystny wpływ na produktywność i 
efektywność systemu logistycznego. Dobre rozplanowanie składu może:
a)zwiększyć wydajność,
b)poprawić przepływ produktów,
c)obniżyć koszty,
d)poprawić poziom obsługi klienta,
e)zapewnić lepsze warunki pracy personelowi.
Dla  przedsiębiorstwa  optymalne  rozplanowanie  i  konstrukcja  składu  będą  różne  w  zależności 
od składowanego towaru, zasobów finansowych przeds., otoczenia konkurencyjnego i potrzeb 
klientów. Menedżer logistyczny musi ponadto rozpatrzyć współzależności między kosztami siły 
roboczej, k. urządzeń, k. przestrzeni oraz k. informacji. Niezależnie od tego, jakie rozwiązanie 
przeds.  wybierze  w  końcu  dla  siebie,  b.  ważne  jest  ,  aby  umożliwiało  ono  pełne  i  możliwie 
najefektywniejsze wykorzystanie całej dostępnej  przestrzeni składu.  Dla osiągnięcia tego celu 
niezbędne są wskazówki:
a)b. dokładnie muszą być skalkulowane wymagania dot. Przestrzeni składowej dla wszystkich 
prod.,
b)wszędzie tam, gdzie jest to możliwe należy wykorzystywać składowanie wielopoziomowe,
c)b. ważne są wymiary przejść(wąskie-ograniczają przepływ materiałów i efekt. wykorzystanie 
urządzeń; szerokie- marnotrawią przestrzeń),
d)do  przemieszczenia  towarów  z  jednego  miejsca  na  drugie  należy  wykorzystywać  górną 
przestrzeń składu,

background image

13

e)do  odbierania  zamówień  i  wykonywania  innych  czynności  składowych  należy  używać 
antresoli i półpięter,
f)do  szacowania  wielkości  potrzebnej  przestrzeni  oraz  przestrzeni  wykorzystywanej  należy 
stosować normy wykorzystania przestrzeni,
g)normy mogą  być  wyrażone  jako  stosunek  wykorzystywanych  m3  do  całości  użytkowej 
powierzchni składowej bądź wykorzystywanej powierzchni(m2) do całości powierzchni składu.
Przestrzeganie  powyższych  wskazówek  przyczyni  się  do  zminimalizowania  kosztów 
składowania produktów i zwiększy zdolność konkurencyjną przeds.

19.Podstawy decyzji lokalizacyjnej zakładu.

Decyzja  o  lokalizacji  obiektu  jest  kompleksowym  procesem,  warunkowanym  przez  wiele 
czynników,  znaczenie  zaś  poszczególnych  czynników  jest  różne  w  zależności  od  dziedziny 
działalności.  Co  więcej,  wiele  czynników  lokalizacyjnych  ma  charakter  jakościowy,  wraża 
bowiem  odczucia  kadr  kierowniczych,  odnoszące  się  np.  do  oceny  siły  roboczej,  ludności  czy 
administracji publicznej w rejonie potencjalnej lokalizacji. Czynniki te poddają się z trudnością 
analizom ilościowym.
Pierwsze  naukowe  podstawy  lokalizacji  obiektów  logistycznych  powstały  w  agrobiznesie. 
Naukowe  podstawy  lokalizacji  gospodarstw  rolnych  stworzył  J.H.  von  Thunen  (1783-1850), 
który  badał  efekty  funkcjonowania  gospodarstw  położonych  w  różnej  odległości  od  rynków 
zbytu.
Wybór optymalnej lokalizacji szczegółowej obiektu logistycznego ma zasadnicze znaczenie dla 
sukcesu  firmy.  Wybór ten musi  respektować walory położenia  względem  rynków dostawców i 
odbiorców, koszty nabycia lub wydzierżawienia działki ziemi, walory przyrodnicze i ekologiczne 
danej działki, jakość (naturalną żyzność gleby), lokalna cenę pracy i jej dostępności oraz inne 
czynniki  szczegółowe  określające  koszty  działalności  gospodarczej.  W  przypadku  konkretnych 
decyzji lokalizacyjnych sa takie czynniki które nie ograniczają wyboru przedsiębiorcy w sposób 
jednoznaczny  (swobodne  czynniki  decyzji)  oraz  takie,  które  jednoznacznie  determinują  jego 
decyzje (np. posiadana działka ziemi).

20.Czynniki decydujące o lokalizacji zakładu przetwórstwa surowców rolniczych.

Jednostki przetwórstwa surowców rolniczych.
Z  punktu  widzenia  teorii  lokalizacji  ogólnej,  opartej  głównie-choć  nie  jedynie-na  analizie 
kosztów  transportu,  rodzaju  surowca  i  gotowe  produkty,  zakłady  przetwórstwa  surowców 
rolniczych można ująć w trzy grupy:
Pierwsza  grupa  (tzw.  orientacja  surowcowa)  obejmuje surowce  łatwo  psujące się, stanowiące 
pod  względem  wagi  i  objętości  dużą  masę,  trudną  do  przewozu.  Do  tej  grupy  należą 
cukrownie,  rzeźnie,  zakłady  przemysłu  ziemniaczanego,  owocowo-warzywne  itp.  Lokalizacje 
tych  zakładów  należy  ściśle  wiązać  z  istniejącą  lub  możliwą  do  uzyskania  bazą  surowców.  O 
lokalizacji  zakładu  decydują  koszty  przewozu  i  strat  surowców.  Ta  grupa  zakładów  ma 
podstawowe znaczenie we wzajemnych związkach z rolnictwem.
Druga  grupa  (tzw.  orientacja  konsumpcyjna)  obejmuje  zakłady,  które  są  silnie  związane  z 
ośrodkami  konsumpcji,  tj.  te,  w  których  występuje  podatność  na  dość  szybkie  psucie  się 
produktu  gotowego,  np.  piekarnie,  masarnie  itp.  W  tych  przypadkach  zasadą  lokalizacji 
powinno  być  maksymalne  zbliżenie  zakładów  wytwórczych  do  rynku  zbytu.  Na  taka  zasadę 
może  tez  bezpośrednio  wskazywać  rynek  kosztów  transportu  (np.  w  zakładach  mleczarskich, 
piwowarskich itp.). Zakłady tej grupy nie cechuje ścisły związek z rolnictwem, tylko z rynkiem 
zbytu-konsumentem.
Trzecia  grupa  (tzw.  orientacja  obojętna)  obejmuje  zakłady  nie  mające  cech  wymienionych  w 
dwóch  poprzednich  grupach,  tj.  przede  wszystkim  te,  które  produkują  artykuły  droższe,  np.
wytwórnie  wódek,  papierosów  czy  koncentratów  spożywczych.  W  zakładach  tych  transport 
surowca i  gotowego  produktu odgrywa mniejszą rolę; nie  są  to  artykuły łatwo  psujące  się,  a 
udział  kosztów  transportu  w  ogólnych  kosztach  jest  stosunkowo  niski,  wobec  czego  istnieje 
większa swoboda w wyborze lokalizacji. Mogą tu być szerzej uwzględnione takie przesłanki, jak 
dążenie  do  aktywizacji  rejonów  zacofanych,  polityka  zatrudnienia,  wykorzystanie  istniejących 
obiektów przemysłowych poprzez modernizacją itp.

21.Wymień i omów etapy podejmowania decyzji lokalizacyjnej składu.

background image

14

W  konfiguracji  sieci  obiektów  logistycznych  wykorzystywana  jest  metoda  Schmennera, 
nazywana metodą ośmiu kroków w wyborze punktów modalnych tej sieci.
Są to następujące kroki:
1.      Kierownictwo przedsiębiorstwa decyduje się na poszukiwanie miejsca lokalizacji nowego 
zakładu  produkcyjnego  na  podstawie  studium  wykonalności (feasibility study).  Rozpatruje  się 
w nim koszty i korzyści z utworzenia nowego obiektu lub ze zmiany lokalizacji przedsiębiorstwa 
już istniejącego w systemie logistycznym.
2.      Przedsiębiorstwo  tworzy  wspólny  zespół,  reprezentujący  różne  jednostki  wewnętrzne. 
Zespół  opracowuje  podstawowe  informacje  o  proponowanym  zakładzie,  dotyczące  m.in. 
zapotrzebowania  na  teren  pod  budowę zakładu,  wyrobów,  które  będą  produkowane  w 
zakładzie, zapotrzebowania na siłę roboczą, potrzeb w dziedzinie transportu, zapotrzebowania 
na usługi publiczne oraz uwarunkowań ekologicznych.
3.      Grupa inżynieryjna zakładu  podejmuje studia dotyczące aspektów technicznych wyboru 
miejsca (np. topografii i cech geologicznych terenu).
4.      Opracowana  jest  lista  podstawowych  kryteriów  wyboru  miejsca  lokalizacji.  Zespół 
studyjny  przyjmuje  listę  takich  kryteriów,  która  będzie  odpowiadać  swoistym  wymaganiom 
przedsiębiorstwa.  W  ustalaniu  tej  listy  bierze  się  jednak  pod  uwagę  rynki,  siłę  roboczą, 
logistykę, surowce, regulacje ekologiczne i konkurencję.
5.      Przedsiębiorstwo  sprawdza  rozpatrywany  region  kraju  zgodnie  z  lista  podstawowych 
kryteriów,  zmniejszając  jednocześnie  liczbę  potencjalnych  lokalizacji,  które  następnie  będą 
poddane szczegółowej analizie. Region może obejmować określoną jednostkę administracyjną 
kraju lub kilka takich jednostek, a w skali międzynarodowej grupę kilku państw czy regionów.
6.     Na podstawie listy dopuszczalnych lokalizacji regionalnych zespół analizuje poszczególne 
miejsca w regionach i wybiera pewną ograniczona liczbę szczególnych lokalizacji (zazwyczaj od 
kilku do kilkunastu),  które będą poddane bliższej analizie w następnej fazie.
7.      Zespół lokalizacji bada szczegółowo każdą obiecującą propozycję lokalizacyjną określoną 
w poprzednim etapie, zbierając i weryfikując dane dotyczące każdego wariantu lokalizacyjnego 
oraz wizytując potencjalne obszary lokalizacji w celu zbadania ich przydatności do rozwijania w 
nich  biznesu.  Po  porównaniu  danych  zespół  przygotowuje  końcową  listę  rekomendowanych 
miejsc lokalizacji zakładu.
8.      Przedsiębiorstwo  wybiera  z  rekomendowanej  listy  propozycji  obszary  odpowiadające 
warunkom  lokalizacji  zakładu.  Wyboru  ostatecznego  wariantu  dokonuje  kierownictwo 
przedsiębiorstwa lub menedżerzy odpowiedzialni za zarządzania operacjami i logistykę. Decyzji 
tej nie podejmuje więc zespół lokalizacyjny powołany w przedsiębiorstwie.

Przy  lokalizacji  składu  R.Ballu  proponuje  ponadto  wzięcie  pod  uwagę  następujących 
przykładowych czynników :
a)

lokalnego prawa budowlanego,

b)

stosunku  władz  lokalnych  co  do  koncepcji  budowy  konkretnego  składu  na 

terenie ich działalności,
c)

rzeźby terenu i kosztów budowy składu,

d)

dostępności  usług  przewozowych  oferowanych  przez  rożne  gałęzie  transportu  i 

przewoźników,
e)

ilości, kwalifikacji i dostępności siły roboczej,

f)

podatków, ubezpieczeń i innych opłat związanych z funkcjonowaniem składu,

g)

potencjalnych niebezpieczeństw (pożary, powodzie, kradzieże itp.),

h)

potrzeby i kosztów reklamy działalności składu,

i)

możliwości pozyskania (dostępności) środków na budowę składu,

j)

układu (kongesti) dróg i punktów transportowych w okolicy składu.

Dopiero  rozważenie  wszystkich  powyższych  aspektów  może  pomóc  w  podjęciu  rozsądnej 
decyzji o lokalizacji składu.

24.Odpady i ich charakterystyka

Przez  odpady  rozumie  się  wszystkie  przedmioty  lub  substancje  stałe,  a  także  nie  będące 
ściekami  substancje  ciekłe  powstałe  w  wyniku  działalności  gospodarczej  lub  bytowania
człowieka  i  nieprzydatne  w  miejscu  lub  czasie,  w  którym  powstały.  Za  odpady  uważa  się 
również osady ściekowe. Przepisy ustawy stosuje się także do postępowania:

background image

15

-z zużytymi opakowaniami
-z  substancjami  przeterminowanymi  lub  substancji  w  uszkodzonych  opakowaniach,  nie 
nadających się do dalszego użytku
-z  masami  ziemnymi  lub  skalnymi,  jeżeli  są  usuwane  lub  przemieszczane  w  związku  z 
realizacją inwestycji lub prowadzeniem eksploatacji kopalin.

Ogólnie odpady zostały podzielone na 20 następujących grup.

1.

powstające  przy  poszukiwaniu,  wydobyciu  i  wzbogaceniu  rud  oraz  innych  surowców 

mineralnych
2.

z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności

3.

z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli

4.

z  przeróbki  ropy  naftowej,  oczyszczania  gazu  ziemnego  oraz  wysokotemperaturowej 

przeróbki węgla
5.

z przemysłu skórzanego i tekstylnego

6.

z  produkcji,  przygotowania,  obrotu  i  stosowania  powłok  ochronnych,  kitu,  klejów, 

szczeliw i farb drukarskich
7.

z przemysłu syntezy organicznej

8.

z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania związków nieorganicznych

9.

z przemysłu fotograficznego

10.

nieorganiczne z procesów termicznych

11.

nieorganiczne z przygotowania powierzchni i powlekania metali oraz z procesów hydro-

metalurgii metali nieżelaznych
12.

z kształtowania i powierzchniowej obróbki metali i tworzyw sztucznych

13.

oleje odpadowe oraz odpadów ujętych w pkt.4. i 12.

14.

z rozpuszczalników organicznych z wyłączeniem zawartych w pkt.7 i 6.

15.

opakowań,  sorbetów,  tkanin,  materiałów  filtracyjnych  filtracyjnych  ochronnych,  nie 

ujętych w innych grupach
16.

różne nie ujęte w innych grupach

17.

z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych

18.

z działalności służb medycznych medycznych i weterynaryjnych oraz związanych z nimi 

badań
19.

z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i gospodarki 

wodnej
20.

komunalne

Odpady powstające w agrobiznesie
a)

odpady z produkcji podstawowej:

- osady z mycia i czyszczenia
- odpadowa tkanka zwierzęca i padlina
- odpadowa masa roślinna w rolnictwie i sadownictwie
- odpady z tworzyw sztucznych
- odpady agrochemikaliów
- odchody zwierzęce
- odpady z gospodarki leśnej
- inne nie wymienione odpady
b) odpady z przygotowania i przetwórstwa produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego
- odpady z mycia i przygotowania surowców
- odpady z uboju i przetwórstwa ryb
- surowce i produkty nie nadające się do spożycia i przetwórstwa
- osady z zakładowych oczyszczalni ścieków
- odpadowe tłuszcze roślinne
- odpady z produkcji pasz roślinnych
- pyły tytoniowe
- inne nie wymienione odpady
c)  odpady  z  przygotowania  i  przetwórstwa  produktów  spożywczych  używek  pochodzenia 
roślinnego
- szlamy z mycia, oczyszczania i przygotowywania surowców
- odpady konserwantów
- odpady poekstrakcyjne
- surowce i produkty nie nadające się do spożycia i przetwórstwa
- osady z zakładowych oczyszczalni ścieków

background image

16

- odpadowe tłuszcze roślinne
- odpady z produkcji pasz roślinnych
- pyły tytoniowe
- inne nie wymienione odpady
d) odpady z przemysłu cukrowniczego
- osady z oczyszczana i mycia buraków cukrowych
- nienormatywny węglan wapnia oraz kreda cukrownicza
- osady z zakładowych oczyszczalni ścieków
- wysłodzi
- inne nie wymienione odpady
e) odpady z przemysłu mleczarskiego
- surowce i produkty nie przydatne do spożycia oraz przetwarzania
- osady z zakładowych oczyszczalni ścieków
- inne nie wymienione odpady
g) odpady z produkcji napojów alkoholowych i bezalkoholowych
- odpady z przygotowania surowców
- odpady z destylacji spirytualiów
- odpady z procesów fizykochemicznych
- surowce i produkty nie przydatne do spożycia i przetwórstwa
- osady z zakładowych oczyszczalni ścieków
- wytłoki, osady moszczowe i pofermentacyjne, wywary
- inne, nie wymienione
Unieszkodliwienie  odpadów  polega  na  poddaniu  ich  procesom  przekształcenia  biologicznego, 
fizycznego lub chemicznego celu doprowadzenia ich  do stanu, który nie stwarza zagrożeń  dla 
życia lub zdrowia ludzi oraz środowiska.

25.Wymień i omów rodzaje kosztów wywołujących procesy logistyczne.

Procesy  logistyczne  obejmują  procesy  rzeczowe  i  informacyjne  oraz  wywołują  powstanie 
kosztów: 
1.zużycie pracy żywej oraz środków i przedmiotów pracy oraz usług obcych, 
2.wydatki pieniężne przedsiębiorstwa stanowiące część produkcji dodanej czyli:
  -np. podatki od nieruchomości i śr. transportowych 
   -koszty zamrożonego kapitału,
    -opłaty za korzystanie przez przedsiębiorstwo ze śr. naturalnego,
3.nadzwyczajne  ubytki  majątku  przedsiębiorstwa,  wynikające  z  zaszłości  i  niesprawności 
procesów logistycznych, czyli:
    -kary  nałożone  przez  odbiorców  i  dostawców,  wynikające  z  niedotrzymania  uzgodnionych 
parametrów procesów logistycznych 
-

straty z powodu złej jakości produkcji, wynikającej z wadliwości procesów przepływu,

-

straty spowodowane starzeniem się zapasów,

4. Utracone składniki kosztów i skutków finansowych procesów log. np.:
-brak zapasów wyrobów, na które jest popyt, bonifikaty i upusty cenowe. 
  Z praktycznego punktu widzenia wyróżniamy:
a ) koszty fizycznych przepływów produktów które są determinowane :
-    rozmiarami technicznymi, infrastruktury przepływu fizycznego,  
-

zaangażowanie zasobów pracy w procesach przepływu, 

-

zużycie materiałów ( paliw, energii ) w proc. transportowych i manipulacyjnych,

-

innymi czynnikami

     Do praktycznego ujęcia należą:
-koszty amortyzacji majątku trwałego, koszty pracy koszty zużycia materiałów, paliw, energii i 
inne koszty przepływu

b ) koszty utrzymania zapasów/ tworzenie i utrzymanie zapasów oraz ich wyczerpanie :

-

do kosztów tworzenia – koszty zw. z opracowaniem i założeniem zamówienia, 

-

do kosztów utrzymania-zaangażowanie kapitału w finansowanie zapasów, składowania, 

starzenie się zapasów i wyczerpania zapasów.
c) koszty procesów informacyjno – decyzyjnych:
-

amortyzacja  sprzętu  informatycznego,  zużycie  materiałów  i  energii,  wynagrodzenia 

wraz z narzutami, usługi obce i inne.

background image

17

w ujęciu fazowym można podzielić na : zaopatrzenia zakupu ), produkcji i dystrybucji ( zbyt).  

26. Wpływ kosztów logistyki na rentowność przedsiębiorstwa  
1.

zaangażowanie pokaźnego majątku trwałego – z jednej strony ponosimy koszty, a z 

drugiej angażujemy kapitał co powoduje stratę korzyści płynących z wykorzystania kapitału,
2.

znacznego  działu  zatrudnienia  w  procesach  fiz.  przepływu  i  towarzyszących  im 

procesach informacyjno – decyzyjnych, co powoduje ponoszenie kosztów pracy, 
3.

Utrzymanie  zapasów  rzeczowych,  co  powoduje  ponoszenie  kosztów  i 

zaangażowania kapitałów, 
4.

Realizacja procesów logistycznych. 

            Ujmowany  w  wielkościach  bezwzględnych,  pozwalających  ustalić  wpływ  kosztów 
logistyki na kształtowanie zysku oraz zmian w zaangażowanych zasobach.
             Koszt  działań  logistycznych  powinien  mieć  cechy  podobne  do  kosztów  stałych  a  ich 
wzrost nie powinien być wprost proporcjonalny do rozmiarów działalności przedsiębiorstwa.
Obniżka kosztów logistyki w odniesieniu do zmian rozmiarów działalności przedstawi  poniższy 
wzór:
K  obniżka ( bądź wzrost ) kosztów procesów logistycznych       w okresie badanym w stosunku 
do porównywalnego
K   , K    - koszty procesów logistycznych   w okresie porównywalnym/1/i badanym /2/
P    , P     - przychody ( obrót) ogółem z całokształtu działalności 

Wskaźnik procentowy obniżki lub wzrostu kosztów logistycznych, przedstawia wzór:

Kwoty  zwolnionych  bądź  zw.  kapitałów  w  zapasach  w  okresie  badanym  w  stos.  do  okresu 
ubiegłego :

M  = wart. zwolnionych ( związanych ) kapitałów zaangażowanych w zapasach, 
P   = przychody ( obrót ) z całokształtu działalności, 

W    =wskaźnik obrotu zapasów w okresie bazowym, 
M     = przeciętna wart. zapasów w okresie badanym.
  Ujmowany w wartościach względnych. 
Badania w tym zakresie ograniczone są do wskaźników rentowności:
R  - wskaźnik rentowności       Z – zysk z całokształtu obrotu.
Wpływ  procesów  logistycznych  na  rentowność  można  ustalić  przez  wyodrębnienie  podst. 
składników logistyki, które kształtują rentowność:
      -    koszty logistyki, jako część całkowitych kosztów przedsiębiorstwa,
-

wartość śr. trwałych  zaangażowanych  w procesach logistycznych,  jako część składowa 

majątku trwałego,
-

wartość zapasów rzeczowych jako część składowa majątku obrotowego . 

    Koszty całokształtu działalności przedsiębiorstwa to suma kosztów pozostałych oraz kosztów 
logistyki.
Wpływ  procesów  logistycznych  na  rentowność  przedsiębiorstwa  jest  możliwe  poprzez 
wyodrębnienie podst. składników tych procesów:
-

kosztów, śr.trwałych i zapasów .

27.  wskaźnik  wykorzystania:  to  stosunek  rzeczywistego  nakładu  do  normy  lub 
standardu, zw. z nakładami. 
Obrazuje zużycie zasobów, które przyjmują postać: wydatków 
pieniężnych, zasobów rzeczowych  i zapasów. Wskaźniki dot. wydatków pieniężnych różnią  się
zasięgiem i sposobem ujęcia normy, która może być wielkością historyczną lub wzorcową. 
W przypadku zasobów  w ujęciu rzeczowym normą jest, zdolność produkcyjna, pojemność lub 
podobna cecha urządzenia.
Wśród wskaźników dot. zapasów najważniejszy jest wsk. przepływu
w przypadku właściwości wskaźników wykorzystania , przeciwnościami są pary:
pojemność - użyteczność i siła i adekwatność. Im wyższy wskaźnik zjawisk tym mniejsza jego 
użyteczność. 
wskaźnik  produktywności  :  stosunek  rzeczywistego  efektu  do  rzeczywistego  nakładu.  Jest 
relacją efektu do zużytego zasobu. W praktyce stosuje się następujące wskaźniki:
A ) przebieg pojazdu – zużyte paliwo, 
B) liczba załadowanych pojazdów – roboczogodziny załadunku, 
C) wartość zapasów – pełne koszty załadowania, 

background image

18

D) przyjęte zamówienia – przepracowane godziny. 
Wskaźniki  skuteczności  – czyli  stosunek  rzeczywistego  efektu  do  efektu  w  postaci  normy  lub 
standardu, jego trafność zależy od przyjętej normy. Jest często stosowany do oceny poziomu 
obsługi rynku. Tutaj należy: dostawa na czas, dostawa towaru w dobrym stanie, liczba dostaw 
bez reklamacji itp.
Odpowiednie  kompozycje,  tych  3  składników  umożliwia  diagnozę  i  analizę  systemu 
logistycznego  firmy.  Bardzo  ważna  jest  dostępność  danych  o  kosztach  logistycznych  oraz 
potrzebnych do budowy wskaźników dotyczących relacji firmy z otoczeniem.