background image

Punkt izoelektryczny (pI) -jest to takie pH, przy którym 
jego wypadkowy ładunek jest równy zeru. W tym pH 
ruchliwość elektroforetyczna jest równa zeru, ponieważ  
wypadkowy ładunek cząsteczki białka wynosi zero. Metoda 
rozdzielenia białek ze względu na ich punkt izoelektryczny 
nazywa się ogniskowaniem izoelektrycznym.
Funkcje Białek 

 

 1 Kataliza enzymatyczna. Prawie wszystkie 

reakcje enzymatyczne zachodzące w układach żywych są 
katalizowane przez enzymy, które są bardzo silnymi 
katalizatorami. Zwiększają szybkość reakcji chem. 
przynajmniej milion razy. Prawie wszystkie znane enzymy 
są białkami. Białka zatem są odpowiedzialne za kierunek 
przemian w układach biologicznych.2  Transport i 
magazynowanie. Transport wielu małych cząsteczek i jonów
zachodzi z udziałem białek. Np. hemoglobina, przenosząca 
tlen w krwinkach czerwonych oraz mioglobina 
odpowiedzialna za transport tlenu w mięśniach.3  Ruch 
uporządkowany. Są głównym składnikiem mięśni. 
Przesunięcie się dwu rodzajów włókien białkowych 
względem siebie prowadzi do skurczu mięśnia.4  Funkcje 
mechaniczno- strukturalne. 5 Ochrona immunologiczna. 
Białka o dużej swoistości, które rozpoznają substancje obce 
dla ustroju i łączą się z nimi to przeciwciała. Odgrywają 
więc istotną rolę w rozróżnianiu między tym, co własne i 
obce dla danego organizmu.6 Wytwarzanie i przekazywanie 
impulsów nerwowych Reakcja komórek nerwowych na 
specyficzne bodźce przebiega z udziałem białek 
receptorowych, np. rodopsyny.7  Kontrola wzrostu i 
różnicowania Kontrola odpowiedniej kolejności ekspresji 
informacji genetycznej jest zasadniczym warunkiem 
uporządkowania wzrostu i różnicowania komórek. 
Aktywność różnych komórek koordynują hormony, wiele z 
nich jest białkami np. insulina. Białka funkcjonują w 
komórkach jako czujniki kontrolujące przepływ energii i 
materii.
Hemoglobina i mioglobina to dwa białka wiążące tlen, 
występujące w dużych wielokomórkowych organizmach. 
Hemoglobina transportuje tlen do krwi i znajduję się 
erytrocytach; mioglobina stanowi magazyn tlenu w 
mięśniach.
Mioglobina- białko globularne, utworzone przez 
pojedynczy łańcuch polipeptydowi złożony z 153 
aminokwasów i fałdujący się w 8 alfa helis. Grupa 
prostetyczna w postaci hemu jest umiejscowiona w 
hydrofobowym zagłębieniu pofałdowanego łańcucha.
Hemoglobina – ma strukturę czwartorzędową, ponieważ 
jest zbudowana z czterech łańcuchów polipeptydowych; 
dwóch łańcuchów alfa i dwóch beta, z których każdy 
zawiera grupę prostetyczną. Mimo niewielkiego 
podobieństwa struktury pierwszorzędowej, poszczególne 
łańcuchy polipeptydowe hemoglobiny wykazują strukturę 
przestrzenną niemal identyczną z łańcuchem 
polipeptydowym mioglobiny. 
Hemowa grupa prostetyczna składa sie z pierścienia 
protoporfiryny IX i centralnie położonego atomu Fe2+, 
który tworzy 4 wiązania z pierścieniem porfiryny. Poza tym 
po jednej stronie płaszczyzny pierścieniem porfiryny Fe2+ 
tworzy wiązanie z histydyną proksymalna- ósmym 
aminokwasem w helisie F hemoglobiny. Szóstym wiązaniem
Fe2+ łączy się z cząsteczką tlenu. W pobliżu miejsca 
wiązania tlenu (O2) znajduje się druga reszta histydyny, 
histydyna dystalna, która przeciwdziała wiązaniu się tlenku 
węgla.

1. cukry proste- monosacharydy, jednocukry – glukoza, 
fruktoza, galaktoza, ryboza (5 węglowa), fosforybuloza 
(ketoza) C6H12O6 są to ketozy albo aldozy (aldoza - 
Glukoza), najdłuższe cukrowce.
Najprostszymi monosacharydami są trójwęglowe triozy: 
aldehyd glicerynowy (aldotrioza)
Białe substancje krystaliczne, łatwo rozpuszczalne w 
wodzie, nierozpuszczalne w rozpuszczalnikach 
niepolarnych, większość z nich ma słodki smak.
Anomerami mogą być monosacharydy mające 5 lub więcej 
atomów węgla – trwałe pierścienie.
Najczęściej występują pentozy C5 i heksozy C60
Proste cukry można także podzielić na:- aldozy 
charakteryzujące się grupą aldehydową i jest to np.: 
dezoksyryboza, ryboza, glukoza- ketozy charakteryzujące 
się grupą ketonową i jest to np.: fruktoza
2. cukry złożone, dzielące się na: i. disacharydy - 
dwucukry złożone z dwóch reszt cukrów prostych;
Sacharoza C12H22O11 (glukoza + fruktoza) alfa 1,2 
glikozydowe
Maltoza C12H22O11 (glukoza + glukoza) alfa 1,4 
glikozydowe
Laktoza (Glukoza + galaktoza) beta 1,4 glikozydowe (cukier
mleka ssaków)
Sacharoza – cukier buraczany, trzcinowy, główny związek 
transportowy węgla w roślinach, słodzik.
Właściwości: Właściwości redukujące – np. maltoza 
wiązanie alfa 1,4 glikozydowe (pierwszy węgiel pierwszej 
cząsteczki z 4 węglem drugiej cząsteczki) otwieranie się 
pierścienia.
Nieredukujące – glukoza, polisacharydy wiązanie alfa 1,2 
glikozydowe( wiązanie od pierwszego węgla glukozy i od 2 
węgla fruktozy, czyli przy grupach ketonowej i 
aldehydowej, nie otwiera się pierścień)
ii. oligosacharydy - kilkocukrowce złożone z kilku (3-6) 
reszt jednocukrów;
aktywny transport przez błonę
iii. polisacharydy - wielocukry, których cząsteczki 
zbudowane są z kilkuset do kilku tysięcy reszt 
monosacharydów;
Powstają w wyniku polikondensacji monosacharydów
Wiązania o-glikozydowe, bezwodnikowe
Skrobia – polimer glukozy, materiał zapasowy w nasionach i
bulwach
Glikogen – polimer glukozy, materiał zapasowy u zwierząt, 
wątroba i mięśnie szkieletowe
Celuloza – najwięcej, polimer glukozy, funkcja podporowa u
roślin
Chityna – substancja podporowa w ścianie komórkowej 
grzybów.
Funkcje cukrowców:- materiał zapasowy (skrobia, 
glikogen)- materiał budulcowy (celuloza, chityna)- 
metabolity pośrednie (fosforany cukrów)- antygeny 
(glikoproteiny)- szkielet DNA i RNA