Prawo cywilne z umowami w administracji
12.11.2013
Wykład
© W o j t e k
S t r o n a
1 | 3
Co oznacza ,że w danym rozpatrywaniu i przypadku wśród elementów przedsiębiorstwa rozumianego
przedmiotowo mogą wchodzić także inne składniki, których ten przepis nie wymienia, a pewnych
elementów, składników określonych w art.55.1 kodeksu cywilnego może zabraknąć. Ustawodawca
wprowadził do kodeksu definicję przedsiębiorstwa w ujęciu przedmiotowym po to, aby można było
dokonać rozporządzenia przedsiębiorstwem tak rozumianym w drodze jednej czynności prawnej.
Jeśli by takiej definicji nie było to rozporządzenie składnikami przedsiębiorstwa wymagałoby
dokonania tylu czynności prawnych, zawarcia tylu umów ile byłoby składników w tym
przedsiębiorstwie, a ponieważ jest taka definicja w systemie prawnym dlatego też czynność prawna,
której przedmiotem jest przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład tego
przedsiębiorstwa. O ile strony nie postanowiły inaczej albo przepis szczególny nie stanowi inaczej.
Przepis prawny, który wyłącza pewne składniki z tego zespołu określanego mianem przedsiębiorstwa
i tym samym nie mogą być one przedmiotem rozporządzenia albo też strony, które zawierają umowę
postanawiają, że określony składnik/składniki np. określona nieruchomość nie przejdzie, nie zostanie
przeniesiona na nabywcę wraz z przedsiębiorstwem.
Przedsiębiorstwo jest niezwykle ważnym aspektem majątku czy też mienia przedsiębiorcy, któremu
przysługuje owe przedsiębiorstwo stąd pozbycie się przedsiębiorstwa, mogłoby narazić na
niebezpieczeństwo czy też zagrozić interesom wierzycieli przedsiębiorcy. Z tego też względu
ustawodawca chroni interesy wierzycieli, a ochrona polega na tym, że w przypadku zbycia
przedsiębiorstwa ustawodawca w art. 55
4
przewiduje solidarną odpowiedzialność nabywcy i zbywcy
przedsiębiorstwa za zobowiązania związane z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.
Odpowiedzialność zbywcy jest odpowiedzialnością pełną. Natomiast odpowiedzialność nabywcy ma
charakter ograniczony i ogranicza się ona do wartości nabytego przedsiębiorstwa ustalanej według
stanu z chwili nabycia przedsiębiorstwa i według cen z chwili zaspokojenia wierzyciela. Bez zgody
wierzyciela(i) tej odpowiedzialności nie można ograniczyć ani wyłączyć.
Podmioty stosunków cywilno-prawnych
Kto, między kim, a kim może zawierać stosunki prawne – art. 1 KC
Podmiotami są osoby fizyczne, osoby prawne. To nie jedyne podmioty. Trzecią kategorią podmiotów
stosunków cywilno-prawnych – wymienia tę kategorię art. 33
1
KC , a stanowią ją jednostki
organizacyjne, nie posiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.
Każdy podmiot stosunków cywilno-prawnych (każdego, kto jest podmiotem)charakteryzują co
najmniej dwie cechy:
1.
Posiada zdolność prawną- oznacza możliwość bycia podmiotem praw i obowiązków, nie
przesądza o tym, że danemu podmiotowi przysługują prawa lub obowiązku. Jedynie wyraża
to, że mogą mu przysługiwać.
2.
Posiada(lub może posiadać) zdolność do czynności prawnych- oznacza możliwość
podejmowania takich działań, które są czynnościami prawnymi, czyli oznacza możliwość
podejmowania działań wywołujących skutki prawne, które to skutki prawne polegają na
powstaniu, zmianie lub ustaniu stosunków cywilno-prawnych.
Prawo cywilne z umowami w administracji
12.11.2013
Wykład
© W o j t e k
S t r o n a
2 | 3
Osoby fizyczne – pojęcie odnosi się do człowieka, który jest uczestnikiem czynności cywilno-
prawnych. Każdą osobę fizyczną wyróżnia, czy też indywidualizuje jego imię i nazwisk, jego stan
rodzinny, płeć, wiek, pochodzenie, a także miejsce zamieszkania . Niezwykle istotne dla określenia
pewnych konsekwencji prawnych, wynikających z podejmowania pewnych działań prawnych. Przede
wszystkim miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której dana osoba przebywa z
zamiarem stałego pobytu. Miejscem zamieszkania nie jest adres, lecz miejscowość. Przy określeniu
miejsca zamieszkania bierze się pod uwagę dwa elementy- element obiektywny, jakim jest faktyczne
przebywanie w danym miejscu i element subiektywny, który wyraża się zamiar stałego pobytu.
Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania, a kilka miejsc pobytu.
Zdolność prawną posiada każdy człowiek- każda osoba fizyczna od chwili urodzenia. Ustawodawca
normuje, reguluje także w pewien sposób okres życia prenatalnego życia człowieka, czyli sytuację
płodu ludzkiego. Mianowicie – przyznaje mu pewną zdolność prawną, jest to zdolność warunkowa i
polega na tym, że warunkiem zdolności prawnej jest urodzenie się go żywego. W ten sposób może
być np. spadkobiercą/zapisobiercą dziecko, które zostało poczęte ale urodziło się po śmierci
spadkodawcy . Tutaj warunkiem przyznania zdolności cywilno-prawnej jest to, że było ono poczęte w
chwili otwarcia spadku- chwili śmierci spadkodawcy. Podsumowując zdolność prawną ma każdy
człowiek od chwili urodzenia aczkolwiek w pewnych sytuacjach ustawodawca stanowi pewną
zdolność prawną dziecku poczętemu – jeszcze nienarodzonemu( warunkiem zawieszającym takiej
zdolności jest urodzenie się płodu żywego ).
Zdolność prawna co do zasady przysługuje każdemu człowiekowi i w takim samym zakresie.
Tę zdolność prawną wyznacza jednak ustawodawca, wyznacza ją treść obowiązujących norm
prawnych, w związku z tym ta zasada ogólna polegająca na pełnej zdolności osób fizycznych może
podlegać ograniczeniom polegającym na tym, że określone prawa lub obowiązku mogą przysługiwać
jedynie pewnym podmiotom, pewnym osobom fizycznym, które spełniają kryteria zawarte w
przepisach prawnych np. przepis szczególny stanowi, że członkiem zarządu spółki kapitałowej może
być jedynie osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych a ponadto nie może to być
osoba, która została skazana, za pewne przestępstwa określone w kodeksie karnym w tym przypadku
mielibyśmy do czynienia z ograniczeniem wolności cywilno-prawnej.
Zdolność prawna przysługuje osobom fizycznym od chwili urodzenia do chwili śmierci. Śmierć
oznacza kres, ustanie osoby fizycznej, przestaje być podmiotem, w związku z tym przysługujące takiej
osobie prawa i obowiązki gasną lub przechodzą na inne podmioty w szczególności te, które mają
charakter osobisty i były związane z osobą fizyczną. Natomiast te, które nie miały charakteru
osobistego- prawa i obowiązki o charakterze majątkowym przechodzą na inne osoby a to przejście
praw i obowiązków następuje, jest efektem dziedziczenia. Jako moment śmierci osoby fizycznej
przyjmuje się nieodwracalne ustanie funkcji mózgu człowieka.
Drugą cechą osób fizycznych jest zdolność do czynności prawnej. W przypadku osób
fizycznych przymiot zdolności do czynności prawnych nie jest immanentnie związany z osobą
fizyczną. Tak jak zawsze osobie fizycznej przysługuje zdolność prawna i co do zasady jest ona pełna o
tyle w zakresie zdolności do czynności prawnej w odniesieniu do osób fizycznych możemy wyróżnić
następujące trzy sytuacje:
1.
Brak zdolności do czynności prawnych.
2.
Ograniczona zdolność do czynności prawnych.
3.
Pełna zdolność do czynności prawnych.
Takiej zdolności nie mają osoby, które nie ukończyły 13 roku życia oraz osoby, które zostały
całkowicie ubezwłasnowolnione.
Prawo cywilne z umowami w administracji
12.11.2013
Wykład
© W o j t e k
S t r o n a
3 | 3
O ubezwłasnowolnieniu decyduje sąd, a można ubezwłasnowolnić całkowicie tylko osobę, która
ukończyła lat 13 zaś przesłankami uzasadniającymi są choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy
albo innego rodzaju zaburzenia psychiczne w szczególności ustawodawca wymienia tutaj pijaństwo
lub narkomanię, które występują w takim stopniu, że uniemożliwiają danej osobie kierowanie swoim
postępowaniem. Dla osoby, która została całkowicie ubezwłasnowolniona sąd ustanawia opiekuna,
chyba, że ta osoba zostaje pod opieką rodzicielską. Osoba, która nie jest zdolna do czynności prawnej
nie może dokonywać czynności prawnych- za tę osobę czynności dokonuje przedstawiciel tj.
opiekun/rodzice. Natomiast gdyby taka osoba dokonała czynności prawnych to czynność prawna
byłaby bezwzględnie nieważna. Od zasady braku zdolności do czynności prawnej wymienionych osób
fizycznych ustawodawca przewiduje jednak wyjątek polegający na tym, że przyznaje im warunkową
zdolność do czynności prawnych. Polega ona na tym, że osoba nie mająca zdolności do czynności
prawnych może zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych
bieżących sprawach życia codziennego. Umowy takie staną się ważne z chwilą ich wykonania. Jest to
warunkowa zdolność do czynności prawnych, a warunkiem ważności wymienionych umów jest to, że
nie pociągają one za sobą rażącego pokrzywdzenia osoby niezdolnej do czynności prawnej.