background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 

 
 
Barbara Różańska 
 
 
 
 
 
 
 
 

Sporządzanie kalkulacji kosztów wytwarzania obuwia 
744[02].Z1.03 

 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy  
Radom 2007  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr inż. Ewa Jasińska 
mgr inż. Leszek Świdziński 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Barbara Różańska 
 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Jacek Przepiórka 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  744[02].Z1.03 
„Sporządzanie  kalkulacji  kosztów  wytwarzania  obuwia”,  zawartego  w modułowym 
programie nauczania dla zawodu obuwnik. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

12 

5.1.   Normowanie zużycia materiałów 

12 

5.1.1.  Ćwiczenia 

12 

5.2.  Normowanie czasu pracy 

14 

5.2.1.  Ćwiczenia 

14 

5.3.  Zasady sporządzania kalkulacji kosztów produkcji wyrobów 

16 

5.3.1.  Ćwiczenia 

16 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

19 

7.  Literatura 

29 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1. WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie obuwnik. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności,  jakie uczeń powinien  mieć  już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

− 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

ćwiczenia  ze  wskazówkami  do  realizacji,  zalecanymi  metodami  nauczania-uczenia  oraz 
środkami dydaktycznymi, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod nauczania,  np. pokazu z  objaśnieniem, 
ćwiczeń praktycznych. 
 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

 Jako  pomoc  w  realizacji  jednostki  modułowej  dla  uczniów  przeznaczony  jest  Poradnik 

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika 
do nich adresowanego. 

Materiał  nauczania  (w  Poradniku  dla  ucznia)  podzielony  jest  na  rozdziały,  które 

zawierają  podrozdziały.  Podczas  realizacji  poszczególnych  rozdziałów  wskazanym  jest 
zwrócenie uwagi na następujące elementy: 

  materiał  nauczania  –  w  miarę  możliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować 

samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  ważnej 
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu 
technicznego ze zrozumieniem, 

  pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest 

przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zależności  od  tematu  można  zalecić  uczniom 
samodzielne  udzielanie  odpowiedzi  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów, 
w formie  dyskusji  opracowanie  odpowiedzi  na  pytania.  Druga  forma  jest  korzystniejsza, 
ponieważ  nauczyciel  sterując  dyskusją  może  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz 
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości, 

  dominującą  rolę  w  kształtowaniu  umiejętności  oraz  opanowaniu  materiału  spełniają 

ćwiczenia.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę 
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję 
ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia,  uwzględniając  różne 
możliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które  z  zaproponowanych 
ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły. 
Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował, 

  sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie 

odpowiedzi  na  pytania  w  nim  zawarte.  Uczeń  powinien  samodzielnie  czytając 
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego 
zakresu  materiału.  Jeżeli  wystąpią  zaprzeczenia,  nauczyciel  powinien  do  tych  zagadnień 
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia  
przez  ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania. 
W tym  miejscu  jest  szczególnie  ważna  rola  nauczyciela,  gdyż  od  postawy  nauczyciela, 
sposobu  prowadzenia  zajęć  zależy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

niezainteresowany  materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni 
umiejętności  założonych  w  jednostce  modułowej.  Należy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak 
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania 
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności 
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać 
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy 
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych, 

  testy  zamieszczone  w  rozdziale  Ewaluacja  osiągnięć  ucznia  zawierają  zadania  z  zakresu 

całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte 
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela 
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę 
możliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzależniona  jest  od 
ilości  uzyskanych  punktów.  Nauczyciel  może  zastosować test  według własnego  projektu 
oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen. Należy  pamiętać, żeby tak  przeprowadzić  proces 
oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.  

 
 
 
 
 

 

 
 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

744[02].Z1.02 

Ocena jakości  

produkcji obuwniczej

 

744[02].Z1.03 

Sporządzanie kalkulacji kosztów 

wytwarzania obuwia 

744[02].Z1 

Podstawy produkcji obuwia

 

 

744[02].Z1.01 

Określanie zasad konstruowania 

obuwia 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 
 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

–  przestrzegać  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej  oraz 

ochrony środowiska,  

–  udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach podczas pracy, 
–  charakteryzować składowe części obuwia, 
–  charakteryzować podstawowe rodzaje obuwia oraz typy cholewek, 
–  klasyfikować obuwie według rozwiązań konstrukcyjnych i materiałowych, 
–  sporządzać szkice elementów, półproduktów i typów obuwia, 
–  odczytywać rysunki wykonawcze elementów, półproduktów i wyrobów obuwniczych, 
–  charakteryzować materiały podstawowe i pomocnicze stosowane w produkcji obuwia, 
–  określać  wymagania  techniczne  i  przetwórcze  dla  skór,  tworzyw  skóropodobnych 

i materiałów włókienniczych na cholewki, 

–  określać  wymagania  techniczne  i  przetwórcze  dla  skór  i  innych  materiałów  na  spody 

obuwia, 

–  określać  parametry  techniczne  materiałów  pomocniczych  stosowanych  w  produkcji 

obuwia, 

–  klasyfikować wady materiałów jako dopuszczalne i niedopuszczalne, 
–  dobierać  materiały  podstawowe  i  pomocnicze,  półprodukty  oraz  środki  wykończalnicze 

w zależności od konstrukcji, typu, przeznaczenia i techniki wytwarzania obuwia, 

–  oceniać jakość materiałów obuwniczych,  
–  oceniać jakość półproduktów i wyrobów, 
–  odczytywać cechy identyfikacyjne elementów, półproduktów i wyrobów obuwniczych, 
–  posługiwać  się  dokumentacją  oraz  normami  przedmiotowymi  i  czynnościowymi 

dotyczącymi oceny jakości materiałów, półproduktów i wyrobów, 

–  odczytywać i sporządzać schematy, rysunki i opisy technologiczne, 
–  korzystać z różnych źródeł informacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3 CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

–  określić rodzaje norm zużycia materiałów podstawowych i pomocniczych, 
–  zastosować metody normowania materiałów, 
–  rozróżnić rodzaje norm pracy oraz określić metody ich ustalania, 
–  stosować metody pomiaru czasu pracy, 
–  sporządzić normy czasu pracy na jednostkę wyrobu oraz określić limity zatrudnienia, 
–  sporządzić kalkulację kosztów produkcji wyrobów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca 

 

 

 

……………………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:  

Obuwnik 744[02] 

Moduł:    

 

 

 

 

 

Podstawy produkcji obuwia 744[02].Z1 

Jednostka modułowa:

  

Sporządzanie  kalkulacji  kosztów  wytwarzania  obuwia

 

744[02].Z1.03. 

Temat:  Normowanie zużycia materiałów podstawowych. 

Cel ogólny:  Kształtowanie umiejętności ustalania normy zużycia skóry miękkiej na elementy 

cholewki metodą wykreślania elementów na obrysowanej powierzchni skóry. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

dobrać odzież ochronną, 

 

przygotować stanowisko pracy do wykreślania elementów i wykonania obliczeń, 

 

dokonać oceny skóry i oznaczenia zauważonych wad na jej powierzchni (także od strony 
mizdry), 

 

zmierzyć powierzchnię skóry, 

 

zmierzyć powierzchnię wykreślanych elementów, 

 

obrysować profil skóry na papierze, 

 

nanieść  na  powierzchnię  obrysowanej  skóry  zidentyfikowane  wady  skóry  (w  tych 
samych miejscach w jakich są usytuowane na skórze), 

 

wykreślić  elementy  cholewki  według  wymaganych  przy  normowaniu  zużycia  metod, 
zasad i systemów rozkroju materiałów, 

 

obliczyć powierzchnię wykreślonych elementów i procent odpadów, 

 

ustalić  normę  zużycia  skóry  brutto  na  1  parę  cholewek  dla  celów  rozpisowo  – 
rozliczeniowych (norma NR), 

 

uporządkować stanowisko pracy, 

 

zaprezentować wykonaną pracę, 

 

dokonać samooceny wykonanego ćwiczenia. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 
–  pokaz z instruktażem, 
–  ćwiczenia praktyczne. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 
– 

praca w grupach 2–3-osobowych. 

 
Czas: 135 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 
–  plansze ilustrujące metody, zasady i systemy rozkroju skór miękkich, 
–  skóry miękkie na wierzchy obuwia, 
–  szablony elementów cholewki obuwia, 
–  maszyna lub urządzenie do pomiaru powierzchni skóry i elementów, 
–  papier pakowy, klej do papieru, nożyczki, 
–  kreda lub dermatograf do oznakowania wad skóry, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

–  ołówek do sporządzania obrysu skóry i wykreślania elementów, 
–  przybory do pisania, papier formatu A-4, 
–  kalkulator, 
–  dokumentacja technologiczna i konstrukcyjna wzoru, z którego pochodzą elementy,  
–  instrukcja obsługi maszyny lub urządzenia do pomiaru powierzchni, 
–  literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 
 
Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celu zajęć. 
3.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia i dobranie odzieży ochronnej. 
4.  Podział uczniów na zespoły i wybór lidera. 
5.  Dobranie przez lidera kompletu szablonów i skóry do sporządzenia obrysu. 
6.  Przeprowadzenie  przez  nauczyciela  pokazu  z  instruktażem  dotyczącego  wykonania 

ćwiczenia. 

7.  Realizacja tematu: 

 

każdy  zespół  dokonuje  oceny  jakości  otrzymanej  skóry,  lider  oznacza  zauważone 
wady, 

 

uczniowie  dokonują  pomiaru  powierzchni  skóry  i  elementów,  oceniają  skórę 
i oznaczają zidentyfikowane wady, 

 

lider zespołu dokonuje obrysu skóry, nanosi zidentyfikowane wady skóry i zgodnie 
z obowiązującymi zasadami rozpoczyna wykreślanie elementów, 

 

uczniowie  zmieniając  się  wykreślają  kolejne  elementy  i  oceniają  jakość  pracy,  aż 
do jej zakończenia, 

 

uczniowie obliczają ilość wykreślonych elementów i obliczają ich powierzchnię, 

 

uczniowie obliczają procent odpadów, 

 

uczniowie obliczają normę zużycia skóry brutto dla jednej pary cholewek, 

 

uczniowie porządkują stanowisko pracy. 

8.  Po  wykonaniu  zadań  wybrany  lider  z  grupy  prezentuje  wykonaną  pracę  omawiając 

zasady ustalania normy zużycia skóry miękkiej metodą wykreślania planszy papierowej. 

9.  Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanej pracy i dokonanych obliczeń. 
10.  Uczniowie pozostałych grup oceniają jakość wykonanej pracy. 
11.  Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanego ćwiczenia. 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa: 
Odszukaj  w  czasopismach  fachowych  lub  Internecie  informacje  dotyczące  normowania 
zużycia materiałów i napisz krótką notatkę z wyszukanych informacji. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
– 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca 

……………………………………………………….. 

Modułowy program nauczania:  

Obuwnik 744[02] 

Moduł:    

 

 

 

 

 

Podstawy produkcji obuwia 744[02].Z1 

Jednostka modułowa:

  

Sporządzanie  kalkulacji  kosztów  wytwarzania  obuwia

 

744[02].Z1.03. 

Temat: 

Sporządzanie kalkulacji kosztów wytwarzania obuwia. 

Cel ogólny:  Kształtowanie  umiejętności  ustalania  kosztów  robocizny  bezpośredniej 

w systemie płacy godzinowej. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

stosować kategorie zaszeregowania i stawki za 1 godzinę pracy, 

 

rozpisać stan zatrudnienia we wszystkich fazach  procesu produkcji obuwia w zależności 
od wykonywanej czynności i przyznanej z tej racji kategorii zaszeregowania, 

 

obliczyć koszt robocizny w poszczególnych fazach procesu za 8 godzin pracy, 

 

obliczyć  koszt  robocizny  za  wykonanie  1  pary,  w  zależności  od  kategorii 
zaszeregowania, 

 

obliczyć  koszt  robocizny  podstawowej  za  wykonanie  1  pary,  w  zależności  od  fazy 
procesu produkcyjnego, 

 

obliczyć  premię  za  wykonanie  1  pary,  liczonej  od  kosztu  robocizny  podstawowej 
w kolejnych fazach, 

 

obliczyć składkę ZUS od sumy płacy podstawowej i premii, 

 

obliczyć  koszt  robocizny  bezpośredniej  za  wykonanie  1  pary  obuwia  w  systemie  płacy 
godzinowej, 

 

zaprezentować wyniki wykonanej pracy, 

 

dokonać oceny poprawności wykonania obliczeń. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 

Metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z instruktażem, 

 

ćwiczenia praktyczne 

 
Środki dydaktyczne

 

dokumentacja technologiczna badanego wzoru obuwia, 

 

tabele  i  wzory  obliczeń  kosztów  bezpośrednich w  zależności od stosowanych systemów 
wynagrodzeń, 

 

taryfikatory płac i zaszeregowania pracowników w przemyśle obuwniczym, 

 

przepisy dotyczące naliczania składek ZUS, 

 

przybory do pisania, 

 

papier formatu A4, 

 

kalkulator, 

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w grupach 2 

÷

 3osobowych. 

 

Czas trwania zajęć

 

90 minut. 

 

Uczestnicy: uczniowie szkoły zasadniczej. 
 
Zadanie dla ucznia

 

Ustal  koszty  robocizny  bezpośredniej  dla  1  pary  obuwia  wskazanego  przez  nauczyciela 

według  narzuconych  założeń  w  zakresie  struktury  zatrudnienia,  kategorii  zaszeregowania 
pracowników  i  stawek  za  1  godzinę  pracy.  Pracownicy  wynagradzani  są  w  systemie  płacy 
godzinowej. 
 
Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą ćwiczeń praktycznych. 
4.  Podział grupy uczniów na zespoły. 

 

Faza właściwa 

Praca metodą ćwiczeń praktycznych. 

 
Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.  Kto ustala stawki i kategorie zaszeregowania pracowników produkcyjnych? 
2.  Według jakich kryteriów ustala się kategorie i stawki zaszeregowania? 
3.  Co decyduje o wyborze metody ustalania kosztów bezpośrednich? 
4.  W jaki sposób oblicza się płacę zespołu obsługującego fazę technologiczną za 8 godzin? 
5.  Jak obliczysz koszt robocizny wykonanej w fazie technologicznej procesu produkcji za 1 

parę obuwia? 

6.  W jaki sposób oblicza się premię za wykonane zadania? 
7.  Od jakiej kwoty nalicza się składki ZUS? 
8.  W jaki sposób obliczysz koszt robocizny za 1 parę obuwia w poszczególnych kategoriach 

zaszeregowania? 

9.  Jak obliczysz koszt robocizny bezpośredniej dla określonej partii obuwia wytworzonej w 

czasie 8 godzin? 

10.  Jak  obliczysz  koszt  robocizny  bezpośredniej  dla  1  pary  obuwia  w  systemie  płacy 

godzinowej? 

 
Faza II. Planowanie 
1.   Jak  sporządzić  zestawienie  kosztów  robocizny  bezpośredniej  w  systemie  płacy 

godzinowej? 

2.   Jak zinterpretować i wykorzystać otrzymane założenia wstępne do obliczeń? 
3.   Jak  obliczyć  koszt  robocizny  bezpośredniej  za  wytwarzaną  partię  obuwia  w  czasie 

8 godzin? 

4.   Jak obliczyć koszt robocizny bezpośredniej za wykonanie 1 pary obuwia? 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie  pracują  w  zespołach  i  omawiają  zasady  obliczeń  i  sporządzenia  zestawienia 

kosztów w układzie tabelarycznym. 

2.  Uczniowie ustalają kształt i strukturę zapisu obliczonych kosztów. 
3.  Uczniowie  poprzez  dyskusję  ustalają  zasady  obliczeń  kosztów  w  poszczególnych 

kategoriach zaszeregowania. 

4.  Uczniowie  ustalają  zasady  obliczania  kosztów  w  poszczególnych  fazach  procesu 

produkcji. 

5.  Uczniowie  omawiają  zasady  obliczania  kosztów  robocizny  za  wykonanie  partii  obuwia  

w czasie 8 godzin i kosztów robocizny bezpośredniej za wykonanie 1 pary obuwia. 

6.  Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność zaplanowanych działań. 
 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Każdy uczeń wykonuje tabelę i wpisuje otrzymane dane wyjściowe do obliczeń. 
2.  Każdy uczeń dokonuje obliczania kosztów robocizny  bezpośredniej  i wpisuje wyniki do 

tabeli.  

3.  Uczniowie dokonują analizy wyników obliczeń, porównują je i korygują. 
4.  Uczniowie  po  dyskusji  ustalają  koszty  robocizny  bezpośredniej  za  1  parę  obuwia 

obliczone w systemie płacy godzinowej 

 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie  sprawdzają  w  zespołach  poprawność  wykonanej  pracy  pod  względem 

formalnym i merytorycznym. 

2.  Uczniowie  dyskutują  o  zauważonych  trudnościach  i  błędach  popełnionych  w  trakcie 

sporządzania  tabeli,  dokonywania  obliczeń  i  ustalania  kosztów  robocizny  bezpośredniej 
za wykonanie 1 pary obuwia. 

3.  Uczniowie przekazują wyniki swojej pracy nauczycielowi w celu ich oceny. 
 
Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie wraz z  nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły  im 

trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  wykonanie  ćwiczenia,  wskazać  jakie 
umiejętności  były  kształtowane,  jakie  wystąpiły  nieprawidłowości  i  jak  ich  unikać  na 
przyszłość. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1.  Normowanie zużycia materiałów 

 

5.1.1.  Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

 

Oblicz  normę  zużycia  brutto  skóry  cielęcej  na  jedną  parę  dla  środkowego  numeru 

wielkościowego czółenek damskich. 
 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zanalizować polecenie zawarte w ćwiczeniu, 
2)  zaplanować czynności do wykonania ćwiczenia, 
3)  pobrać i skontrolować jakość skóry przeznaczonej do obrysu, 
4)  zmierzyć powierzchnię skóry, oznaczyć rozpoznane wady skóry, 
5)  obrysować skórę na papierze i nanieść zidentyfikowane wady, 
6)  wykreślić elementy czółenka według obowiązujących zasad, systemów i metod rozkroju, 
7)  obliczyć powierzchnię wykreślonych elementów, 
8)  obliczyć procentową wielkość odpadów technologicznych, 
9)  obliczyć normę zużycia brutto na 1 parę czółenek, 
10)  zaprezentować wykonaną pracę. 
 

 Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

maszyna lub urządzenie do pomiaru powierzchni skór, 

− 

boks cielęcy anilinowy, 

− 

szablony elementów czółenka damskiego dla środkowego numeru grupy wielkościowej, 

− 

papier milimetrowy, planimetr, 

− 

przybory do pisania, ołówki, gumki, dermatografy, 

− 

papier formatu A4, 

− 

papier pakowy – duże arkusze, 

− 

klej do papieru, 

− 

kalkulator, 

− 

plansze poglądowe ilustrujące różne zasady, systemy i metody rozkroju skór miękkich, 

− 

plansze ilustrujące kierunki ciągliwości różnych rodzajów skór, 

− 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

Ćwiczenie 2 
 

Oblicz  normę  zużycia  brutto  skóry  na  1  parę  podeszew  półbuta  męskiego,  środkowego 

numeru w dziewiątej grupie wielkościowej z kruponu bydlęcego garbowania roślinnego. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy treści ćwiczenia, 
2)  ustalić precyzyjnie masę otrzymanej skóry, 
3)  rozkroić otrzymaną skórę, 
4)  ustalić masę wyciętych elementów i odpadów, 
5)  obliczyć średnią masę 1 pary podeszew w gramach, 
6)  ustalić procent odpadu według wzoru (3), 
7)  ustalić normę zużycia skóry na 1 parę podeszew według wzoru (4), 
8)  zaprezentować  wyniki  wykonanej  pracy  i  dokonać  oceny  poprawności  wykonania 

ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

skóry garbowania roślinno – syntanowego, 

 

wycinaki do podeszew nr 27, 

 

waga analityczna, 

 

grubościomierz, 

 

kalkulator, 

 

wycinarka do elementów spodowych, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, 

 

poradnik dla ucznia (do odczytania wzorów oznaczonych numerami 3 i 4), 

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

5.2.  Normowanie czasu pracy 

 

5.2.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Oblicz  o  ile  wzrośnie  norma  wyrobu,  jeżeli  w  procesie  produkcyjnym  obniżono  normę 

czasu pracy o 10%. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia, 
2)  odnaleźć  i  zastosować  wzory  matematyczne  do  obliczenia  poszukiwanej  zależności 

w poradniku dla ucznia, 

3)  podstawić dane do wzoru i obliczyć poszukiwaną zależność, 
4)  zaprezentować wykonaną pracę, 
5)  ocenić poprawność wykonania ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

przybory do pisania, 

− 

papier formatu A4, 

− 

kalkulator, 

− 

poradnik dla ucznia, 

− 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Dokonaj  pomiaru  czasu  wykonania  operacji  technologicznej,  wskazanej  przez 

nauczyciela,  w  warunkach  szkolnych  lub  w  zakładzie  obuwia.  Zastosuj  metodę 
chronometrażu przez notowanie czasu w sposób ciągły. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia, 
2)  zaplanować przebieg pomiaru i wykonane czynności, 
3)  dokonać pomiaru czasu pracy na stanowisku roboczym, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

4)  przeanalizować  warunki  pomiaru  i  sposób  wykonywania  pracy  przez  pracownika 

wykonującego normowaną operację, 

5)  opracować wyniki pomiaru czasu, 
6)  obliczyć  ilość  jednostek  wyrobu  wykonanych  przez  pracownika  w  czasie  8  godzinnego 

dnia pracy na podstawie ustalonej normy, 

7)  obliczyć  limit  zatrudnienia  na  normowanym  stanowisku  pracy w  przypadku  podwojenia 

produkcji wyrobów, na podstawie ustalonej normy czasu pracy, 

8)  zaprezentować wykonaną pracę, 
9)  dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

dokumentacja  technologiczna  wzoru  obuwia,  którego  operacja  technologiczna  będzie 
normowana, 

− 

instrukcja technologiczna wykonania normowanej operacji, 

− 

sekundomierz, 

− 

przybory do pisania, 

− 

papier lub zeszyt do ćwiczeń, 

− 

kalkulator, 

− 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

5.3. 

Zasady sporządzania kalkulacji kosztów produkcji wyrobów 

 

5.3.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Dokonaj  zestawienia  kosztów  materiałów  podstawowych  dla  wskazanego  przez 

nauczyciela wzoru obuwia 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia, 
2)  zaplanować sposób opracowania zestawienia, 
3)  dokonać  analizy  otrzymanej  dokumentacji  do  sporządzenia  zestawienia  (materiały,  ich 

ilości i cenę jednostkową), 

4)  sporządzić tabelę, zamieścić dane i obliczyć wartość zużycia materiałów, 
5)  zaprezentować wykonaną pracę, 
6)  dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

dokumentacja  materiałowa  wzoru  obuwia,  dla  którego  będą  ustalone  koszty  materiałów 
podstawowych, 

− 

kalkulator, 

− 

przybory do pisania, linijka, 

− 

papier formatu A4, 

− 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Ustal  koszty  robocizny  bezpośredniej  w  fazie  szycia  cholewek,  przy  założeniu,  że 

w procesie szycia przy produkcji 500 par cholewek w czasie 8 godzin, pracuje 40 szwaczek. 
Szwaczki zakwalifikowane są do 4 kategorii według poniższego podziału 
 

Kategoria 

zaszeregowania 

Stawka za 1 h 

pracy 

Ilość szwaczek 

4,85 

10 

5,50 

10 

6,00 

15 

7,10 

 
Dodatkowym wynagrodzeniem jest premia: 

− 

15% za ilość, 

− 

10% za jakość. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

W  kosztach  należy  uwzględnić  także  opłaty  na  ZUS  wynoszące  48,2%  w  stosunku  do 
łącznego wynagrodzenia (płaca podstawowa plus premia) 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia, 
2)  zaplanować sposób wykonania ćwiczenia, 
3)  sporządzić tabelę i zamieścić dane zawarte w ćwiczeniu, 
4)  obliczyć  koszt  robocizny  bezpośredniej  ze  wskazaniem  kosztów  w  poszczególnych 

kategoriach zaszeregowania, kosztów z tytułu premii i ZUS, 

5)  zaprezentować wykonaną pracę, 
6)  dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

plansze ilustrujące sposoby ustalania kosztów robocizny bezpośredniej, 

− 

kalkulator, 

− 

przybory do pisania, linijka, 

− 

papier formatu A4, 

− 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Wypełnij arkusz kalkulacyjny w oparciu o wzór i dane wskazane przez nauczyciela. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia, 
2)  dokonać  analizy  wzoru  arkusza  kalkulacyjnego  i  danych  wyjściowych  otrzymanych  od 

nauczyciela, 

3)  nanieść dane wyjściowe do arkusza (koszty materiałów, robocizna bezpośrednia, premia, 

ZUS itp.), 

4)  obliczyć w oparciu o dane wyjściowe, cenę fabryczną i cenę zbytu jednej pary wyrobu, 
5)  zaprezentować wykonaną pracę, 
6)  dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

wzór arkusza kalkulacyjnego, 

− 

dane wyjściowe od nauczyciela, 

− 

kalkulator, 

− 

przybory do pisania, linijka, 

− 

papier formatu A4, 

− 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Sporządzanie  kalkulacji 
kosztów wytwarzania obuwia” 744[02].Z1.03  

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń 

otrzyma

  następujące 

oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

  bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 

ponadpodstawowego, 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. b, 4. b, 5. a, 6. c, 7. b, 8. a, 9. b, 10. c, 11. c
12. 
d, 13. c, 14. a, 15. d, 16. b, 17. c, 18. d, 19. a, 20. 
 
Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 
wymagań 

Poprawna 
odpowiedź 

Zidentyfikować rodzaj norm zużycia materiałów 

Zastosować współczynnik korygujący przy 
normowaniu zużycia materiałów 

Rozróżnić rodzaje norm zużycia materiałów 

Wskazać na ile par i w jakim numerze określa się 
normę zużycia skóry miękkiej 

Obliczyć normę zużycia bruttu skóry na 1 parę 
cholewek 

Wskazać jednostkę, w której oblicza się normę 
zużycia skóry na podeszwy 

Obliczyć procent odpadów przy rozkroju skór 
twardych 

Określić wzrost zużycia skóry na 1 parę cholewek 
na numer obuwia wyższy od numeru środkowego 

Obliczyć zużycie nici na wykonanie szwu ściegiem 
zwartym 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

10  Określić zasady ustalania norm na zużycie 

materiałów płynnych w obuwnictwie 

11  Rozróżnić nazwy norm pracy 

12  Wskazać, od czego zależy wybór metody ustalania 

kosztów robocizny bezpośredniej 

13  Wskazać metodę pomiaru czasu, która jest 

najczęściej stosowana 

14  Rozróżnić metodę badań czasu pracy 

15  Obliczyć procent odpadu przy częściowym rozkroju 

skóry całej 

PP 

16  Obliczyć normę zużycia brutto skór przy 

częściowym wykorzystaniu skór 

PP 

17  Dowieść, że zmniejszenie normy czasu powoduje 

wzrost normy wyrobu 

PP 

18  Przekształcić jednostkę masy w normie zużycia 

skóry twardej 

PP 

19  Przekształcić normę wyrobu na normę czasu 

PP 

20  Obliczyć cenę zbytu wyrobu 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i karty odpowiedzi,  podaj czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru. 
5.  Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt. 
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane 

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz 
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X. 

7.  Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz odpowiedź, 

otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną. 

8.  Test  składa  się  z  zadań  z  poziomu  podstawowego,  oraz  z  zadań  z  poziomu 

ponadpodstawowego,  które  mogą  przysporzyć  Ci  trudności,  gdyż  są  one  na  poziomie 
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od 15 do 20). 

9.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
10.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  sprawiało  Ci  trudność,  wtedy  odłóż  rozwiązanie 

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

11.  Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  na  KARCIE 

ODPOWIEDZI. 

12.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut.  

 
Materiały dla ucznia:

 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1. Norma oznaczona symbolem „NK” to norma 

a)  rozpisowa. 
b)  rozliczeniowa. 
c)  rozpisowo-rozliczeniowa. 
d)  kalkulacyjno-techniczna. 

 

2. Przy  ustalaniu  norm  zużycia  materiałów  stosuje  się  „współczynniki  korygujące”,  które 

określają 
a)  wielkość odpadów bezużytecznych. 
b)  wielkość odpadów użytecznych. 
c)  dodatkowe zużycie materiałów w procentach. 
d)  dodatkowe zużycie materiałów w jednostkach podstawowych. 

 
3. Która z wymienionych norm nie uwzględnia współczynnika korygującego 

a)  Norma techniczna. 
b)  Norma rozpisowo-rozliczeniowa. 
c)  Norma kalkulacyjno-techniczna. 
d)  Norma kalkulacyjna. 

 
4. Normę zużycia brutto skóry miękkiej określa się na 

a)  10 par dowolnego numeru wielkościowego w grupie wiekowej. 
b)  środkowy numer w grupie wielkościowej. 
c)  dowolny numer wielkościowy w grupie wiekowej. 
d)  największy numer w grupie wielkościowej. 

 
5. Ile  wyniesie  zużycie  skóry  brutto  na  1  parę  cholewek,  jeżeli  powierzchnia  netto  1  pary 

wynosi 24 dm

2

 , a procent odpadu całkowitego przy rozkroju skóry wyniósł 20% 

a)  28,8 dm

2

b)  26,8 dm

2

c)  24,8 dm

2

d)  32,6 dm

2

 
6. Zużycie skóry na 1 parę podeszew określa się 

a)  w dm

2

 . 

b)  w cm

2

 . 

c)  w gramach. 
d)  w cm

3.

 

 
7. Ile procent odpadów powstało przy rozkroju skór twardych jeżeli ich masa wynosiła 3,2 kg, 

a masa wykrojonych elementów 12,61 kg 
a)  26,20. 
b)  25,38. 
c)  23,44. 
d)  26,38. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

8. Zużycie skóry na 1 parę półbutów męskich nr metryczny 27 wynosi 25 dm

2

. O ile wzrośnie 

zużycie na sąsiedni wyższy numer wielkościowy 
a)  0,75 dm

2

b)  0,50 dm

2

c)  1,25 dm

2

d)  1,00 dm

2

 
9. Dwa elementy skórzane o grubości łącznej 4,2 mm połączono ściegiem zwartym o długości 

2 mm. Ile centymetrów nici potrzeba zużyć na 10 cm szwu bez uwzględnienia końcówek 
a)  64,80. 
b)  62,00. 
c)  62,20. 
d)  58,00. 
 

10. Zużycie materiałów płynnych w obuwnictwie ustala się w gramach na 

a)  1 parę obuwia. 
b)  10 par obuwia. 
c)  100 par obuwia. 
d)  plan dzienny wytwarzanych wyrobów. 

 

11. Normy czasu i normy wyrobu ustalone w oparciu o analizę procesu produkcyjnego i czasu 

roboczego w warunkach optymalnych rozwiązań organizacyjno-technicznych noszą nazwę 

a)  analitycznych norm pracy. 
b)  doświadczalnych norm pracy. 
c)  technicznych norm pracy. 
d)  statystycznych norm pracy. 

 
12. Wybór metody ustalania kosztów robocizny bezpośredniej w głównej mierze zależy od 

a)  inwencji osoby dokonującej ustaleń. 
b)  typu wytwarzanego obuwia. 
c)  systemu montażu obuwia. 
d)  rodzaju stosowanych w zakładzie systemów wynagradzania. 

 
13. Najczęściej stosowaną metodą pomiaru czasu pracy jest 

a)  fotografia dnia roboczego. 
b)  fotografia czasu pracy. 
c)  obserwacja migawkowa. 
d)  chronometraż. 

 
14. Do jakiej grupy metod zaliczamy statystyczne wyznaczanie norm pracy 

a)  Sumarycznych. 
b)  Porównawczych. 
c)  Analitycznych. 
d)  Analityczno-doświadczalnych. 

 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

15. Do rozkroju pobrano skórę cielęcą o powierzchni 169 dm

2

, z której wykrojono elementy 

o łącznej  powierzchni  56,4  dm

2

.  Ile  procent  stanowi  odpad  jeżeli  po  rozkroju  pozostała 

część skóry o powierzchni1,00 m

2

 

a)  29,00. 
b)  18,28. 
c)  23,01. 
d)  22,34. 

 

16. Do  rozkroju  100  par  wierzchów  cholewek  półbutów  męskich  zużyto  20,60  m

2

  boksu 

bydlęcego.  Po  zakończeniu  rozkroju  pozostało  5  kawałków  skóry  o  łącznej  powierzchni 
1,60 m

2

 i odpad bezużyteczny. Ile wynosi norma zużycia skóry brutto na 1 parę 

a)  20,60 dm

2

b)  19,00 dm

2

c)  19,64 dm

2

d)  18,85 dm

2

 

17. Jeżeli normę czasu zmniejszymy o 20%, to norma wyrobu wzrośnie o 

a)  20%. 
b)  30%. 
c)  25%. 
d)  15%. 

 

18.  Ustalono  z  wykresu  na  planszy,  że  norma  zużycia  skóry  twardej  na  1  parę  podeszew 

wynosi  7,20  dm

2

.  Ile  to  stanowi  gramów,  jeżeli  gęstość  skóry  wynosi  1,1  g·cm

-3

,  a  jej 

grubość 3,5 mm  

a)  324,48. 
b)  198,00. 
c)  280,00. 
d)  277,20. 

 
19. W  czasie  T  =  480  minut  wykonano  obróbkę  24  kompletów  elementów  spodowych.  Ile 

minut wyniesie norma czasu na wykonanie 1 kompletu wyrobu 

a)  20. 
b)  48. 
c)  26. 
d)  36. 
 

20. Jeżeli  całkowity  koszt  wytworzenia  1  pary  półbutów  damskich  wynosi  45,60  zł, 

a planowany  przez  zakład  zysk  20%,  to  ile  wyniesie  cena  zbytu  wyrobu  po  doliczeniu 
podatku VAT 22% 
a)  65,30 zł. 
b)  69,50 zł. 
c)  63,80 zł. 
d)  66,76 zł. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

 KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 
 

Sporządzanie kalkulacji kosztów wytwarzania obuwia 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1   

 

2   

 

3   

 

4   

 

5   

 

6   

 

7   

 

8   

 

9   

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

Razem:   

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

Test II 
 
Test 

praktyczny 

typu 

„próba 

pracy” 

do 

jednostki 

modułowej 

„Sporządzanie kalkulacji kosztów wytwarzania obuwia” 744[02].Z1.03 

 

Treść zadania 

 

Dokonaj ustalenia normy zużycia skóry twardej spodowej (półkrupon bydlęcy) na 1 parę 

podeszew  do  półbutów  męskich  w  środkowym  numerze  grupy  wielkościowej.  Do  ustalenia 
normy należy wykorzystać metodę wykreślania elementów na planszy z obrysem otrzymanej 
skóry. 
 

W  badaniu  osiągnięć  ucznia  w  nabywaniu  umiejętności  praktycznych  przewidzianych 

w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”. 
Zadanie  jest  tak  dobrane,  aby  pozwoliło  sprawdzić  poziom  ukształtowanych  umiejętności 
w zakresie  wiedzy  teoretycznej  i  sprawności  wykonywania  czynności  praktycznych. 
Uczniowi  należy  stworzyć  możliwość  inwencji  w  zaplanowaniu  poszczególnych  etapów 
wykonywania zadania: zorganizowania stanowiska pracy, doboru odpowiednich metod, zasad 
i  systemów  rozkroju  skór twardych  oraz  ich  wykorzystania  w  procesie  normowania zużycia 
skóry.  Jest  to  jednocześnie  możliwość  samodzielnego  sprawdzenia  przez  ucznia  poziomu 
nabytych  umiejętności  i dokonania  analizy  podjętych  działań  praktycznych.  Zadaniem 
nauczyciela jest stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie zadania zgodnie 
z zasadami technologicznymi i w określonym czasie. 

 

Uczeń powinien mieć udostępnione: 
-

  skórę do wykonania obrysu na planszy papierowej, 

-

  szablony do wykreślania elementów na powierzchni obrysu skóry, 

-

  stół  o  odpowiednich  wymiarach  do  wykonania  obrysu  skóry  i  wykreślania  obrysów 

„wycinanych” elementów, 

-

  maszynę lub urządzenie do pomiaru powierzchni skóry i elementów, 

-

  grubościomierz do skóry twardej, 

-

  dokumentację technologiczną normowanego wzoru obuwia, 

-

  plansze poglądowe ilustrujące metody, zasady i systemy rozkroju skór twardych, 

-

  przybory piśmiennicze, papier pakowy, klej, gumkę, i kalkulator. 

 

Nauczyciel powinien: 
-

  zadbać  o  przygotowanie  odpowiedniego  stanowiska  produkcyjnego  w  warsztatach 

szkolnych lub zakładzie produkcyjnym, 

-

  przygotować  szablony  podeszew  środkowego  numeru  wielkościowego  w  grupie  obuwia 

męskiego, 

-

  poinformować uczniów o celu i technice normowania skóry na podeszwy obuwia metodą 

wykreślania obrysu skóry, przeliczając powierzchnię elementów na masę, 

-

  skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego, 

-

  przydzielić uczniom skórę, szablony i dokumentację technologiczną normowanego wzoru 

obuwia, 

-

  udostępnić uczniom maszynę lub urządzenie do pomiaru powierzchni skóry i elementów, 

-

  udostępnić uczniom grubościomierz, 

-

  określić czas na wykonanie zadania, 

-

  nadzorować na bieżąco pracę uczniów, 

-

  dokonać oceny wykonanej pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

Instrukcja dla ucznia 

 
Uczeń powinien wykonać następujące czynności: 
-

  przygotować stanowisko pracy pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy, 

-

  dobrać i założyć odzież ochronną, 

-

  obejrzeć  i  scharakteryzować  przydzieloną  do  sporządzenia  obrysu  skórę  i  szablony 

elementów, 

-

  zmierzyć powierzchnię skóry i podeszew (szablonów), 

-

  ocenić jakość skóry i zaznaczyć na jej powierzchni zauważone wady, zarówno od strony 

lica jak i mizdry, 

-

  dokonać  obrysu  skóry  i  na  planszy  nanieść  zaznaczone  wady  skóry  w  identycznych 

miejscach w jakich występują na jej powierzchni, 

-

  zmierzyć grubość skóry, 

-

  dobrać  stosowną  metodę  i  system  rozmieszczenia  elementów  według  obowiązujących 

zasad przy rozkroju półkruponów, uwidocznionych na planszach poglądowych, 

-

  przystąpić do wykreślania elementów zaplanowaną wcześniej techniką,  

-

  obliczyć ilość i powierzchnię wykreślonych elementów, 

-

  obliczyć powierzchnię odpadów bezużytecznych,  

-

  obliczyć procent odpadu, 

-

  obliczyć normę zużycia skóry brutto na 1 parę podeszew w cm

2

-

  przeliczyć  powierzchnię  skóry  na  masę,  przy  założeniu,  że  gęstość  skóry  wynosi 

1,1 g/cm

3

-

  posprzątać stanowisko pracy, 

-

  zaprezentować wykonaną pracę, 

-

  dokonać oceny poprawności wykonanej pracy. 

 
Umiejętności podlegające ocenie 

Lp. 

Czynność wykonywana przez ucznia 

Punkty do 

uzyskania 

Punkty 

przyznane 

1. 

Dobranie odzieży ochronnej. 

 

2. 

Sposób oględzin i oceny jakości skóry. 

10 

 

3. 

Zaplanowanie kolejnych czynności. 

10 

 

4. 

Dobranie metody, systemu i zasady wykreślania planszy. 

10 

 

5. 

Przygotowanie stanowiska pracy: 

  czystość i porządek miejsca pracy, 

  zabezpieczenie pod względem BHP, 

  przygotowanie potrzebnych urządzeń i narzędzi 

pomiarowych. 

 
 

10 

 

6. 

Wykonywanie zadania: 
-

  sporządzenie obrysu skóry i naniesienie wad, 

-

  zaplanowanie  i  stosowanie  metod,  systemów  i  zasad 

rozkroju (wykreślanie elementów), 

-

  obliczenie ilości i powierzchni wyciętych elementów, 

-

  przekształcenie  powierzchni  odpadu  i  wykreślonych 

elementów w masę, wyrażoną w gramach, 

-

  obliczenie procentu odpadu, 

-

  obliczenie  normy  zużycia  brutto  skóry  na  1  parę 

podeszew. 

 

 

15 

 


10 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

7. 

Wykonanie  oględzin  i  ocena  organoleptyczna  wykonania 
pracy. 

 

8. 

Zaprezentowanie wykonanej pracy. 

 

 

Razem 

100 

 

 
 

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne: 
 

Ocena 

Liczba uzyskanych 

punktów 

dopuszczająca 

60 

÷

 70 

dostateczny  

71 

÷

 85 

dobry 

86 

÷

 95 

bardzo dobry 

96 

÷

 100 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

7. LITERATURA 
 

1.  Borowiecki  R.  i  inni:  Ekonomika  i organizacja  przedsiębiorstwa  przemysłowego.  PWN, 

Warszawa-Kraków 1990 

2.  Dębski S.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Cz. I i II. WSiP, Warszawa 1994 
3.  Grabkowski  M.:  Technologia  obuwia.  Ćwiczenia  laboratoryjne.  Skrypt  nr  27.  Wyższa 

Szkoła Inżynierska w Radomiu, Radom 1982 

4.  Grabkowski  M.:  Technika  wytwarzania  obuwia  tom  II.  Politechnika  Radomska, 

Radom 2000 

5.  Krawczyk  E.:  Ekonomika  i  organizacja  produkcji.  Skrypt  uczelniany  nr  12.  Wyższa 

Szkoła Inżynierska w Radomiu, Radom 1982 

6.  Martyniak Z.: Metody organizacji procesów pracy. PWE, Warszawa 1996 
7.  Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe. Cz.II. WSiP, Warszawa 1986 
8.  Siekiera  T.:  Organizacja  i  ekonomika  procesu  produkcji  obuwia.  Poradnik  dla 

wytwórców obuwia. CLPO, Kraków 1996 

 
Czasopisma fachowe

− 

Przegląd Skórzany (wydania archiwalne), 

− 

Świat Butów (wydania archiwalne i bieżące). 

 
Literatura metodyczna 
1.   Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.   Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000