Jakies info
Przy oznaczaniu śladowych ilości substancji zawartych w roztworze, stężenie procentowe lub
molowe może okazać się niewygodne. Stężenia substancji są wyrażane w jednostkach ppm, ppb i ppt
wtedy, gdy zawartość rozpatrywanego składnika jest niewielka i klasyczne podawanie stężeń
(np. w procentach) dawałoby bardzo małe jego wartości liczbowe.
W takich przypadkach mówimy stężeniach:
• ppm (parts per million) - ilość części wagowych substancji w milionie (10
6
) części wagowych
roztworu, np. 1ppm oznacza 1 mg w 1 kg roztworu;
• ppb (parts per billion) - ilość części wagowych substancji w 10
9
części wagowych roztworu, np.
1 ppb pestycydu oznacza, że 1 mg tego związku znajduje się w 1 tonie wody,
(UWAGA! Są to zatem części na miliard, gdyż amerykański bilion = europejski miliard);
• ppt (parts per trillion) - ilość części wagowych substancji w 10
12
części wagowych roztworu,
np. 1 ppt - 1
μg w 1 tonie roztworu.
Definicje*:
6
10
⋅
=
mieszaniny
masa
skladnika
masa
ppm
9
10
⋅
=
mieszaniny
masa
skladnika
masa
ppb
Powyższe definicje można łatwo porównać z definicja stężenia procentowego:
[ ]
%
10
2
⋅
=
mieszaniny
masa
skladnika
masa
C
p
Na tej podstawie można napisać:
¾ ppm = 10
4
C
p
¾ ppb = 10
3
ppm = 10
7
C
p
Katedra Chemii Nieorganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska
WYRAŻANIE STĘŻEŃ W JEDNOSTKACH ppm, ppb
Materiały dodatkowe do Ćwiczeń rachunkowych z Chemii Nieorganicznej
przygotowała: Anna Kropidłowska
* W przeważającej większości przypadków stężenia wyrażane w ppm, ppb i ppt odnoszą się do jednostek masy.
Można jednak wartość ppm i ppb odnieść również do części wyrażonych objętością. Zazwyczaj stosuje się
wówczas oznaczenia: ppm(vol), ppb(vol) oraz ppt(vol)
I tak:
→ jedna jednostka ppm jest odpowiednikiem jednej milionowej części objętości czyli:
1 ppm = 0,000001 vol
→ występują też inne zależności pomiędzy emisją wyrażaną w jednostkach ppm, a wyrażaną w procentowym
udziale objętości :
100 ppm = 0,01% vol; 10000 ppm = 1% vol