„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 

 

 

Zdzisław Feldo 

 

 
Charakteryzowanie materiałów podstawowych 
i pomocniczych 311[25].O1.04 

 

 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji 

–

 Państwowy Instytut Badawczy 

Radom 2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1 

Recenzenci: 
dr inŜ. Jadwiga Rudecka 
mgr inŜ. Barbara Jaśkiewicz 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inŜ. Zdzisław Feldo 
 
 
Konsultacja: 
dr inŜ. Jacek Przepiórka 
 
 

 
 
 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczn

 

ą

  programu  jednostki  modułowej  311[25].O1.04, 

„Charakteryzowanie  materiałów  podstawowych  i  pomocniczych”,  zawartego  w  modułowym 
programie nauczania dla zawodu technik obuwnik. 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2 

SPIS TREŚCI

 

 

1.

 

Wprowadzenie 

3 

2.

 

Wymagania wstępne 

5 

3.

 

Cele kształcenia 

6 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

7 

5.

 

Ćwiczenia 

12 

5.1. Ogólna charakterystyka i podział materiałów obuwniczych 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 
12 

5.2. Surowce i półprodukty do otrzymywania materiałów obuwniczych 

5.2.1. Ćwiczenia 

14 
14 

5.3. Materiały na wierzchy obuwia 

5.3.1. Ćwiczenia 

18 
18 

5.4. Materiały na spody obuwia 

5.4.1. Ćwiczenia 

20 
20 

5.5. Materiały i wyroby pomocnicze stosowane w produkcji obuwia 

5.5.1. Ćwiczenia 

22 
22 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć ucznia 

24 

7.

 

Literatura 

33 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3 

1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik obuwnik.  

W poradniku zamieszczono: 

−

 

wymagania  wstępne,  czyli  wykaz  umiejętności  jakie  uczeń  powinien  mieć  juŜ 
ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z zajęć prowadzonych przez Państwa 
oraz z treści nauczania Poradnika dla ucznia i wskazanej literatury, 

−

 

cele  kształcenia  obejmujące  wykaz  umiejętności  teoretycznych  i  praktycznych,  jakie 
uczeń pozna i ukształtuje podczas realizacji programu jednostki modułowej, 

−

 

przykładowe  scenariusze  zajęć,  które  mają  być  pomocne  w  prowadzeniu  przez  Państwa 
zajęć dydaktycznych, 

−

 

zestaw  przykładowych  ćwiczeń  ze  wskazówkami  do  realizacji,  zalecanymi  metodami 
nauczania-uczenia się oraz wykazem środków dydaktycznych, 

−

 

ewaluację osiągnięć ucznia z podanymi przykładami pomiaru dydaktycznego. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

311[25].O1 

Podstawy obuwnictwa 

311[25].O1.01 

Identyfikowanie form  

i konstrukcyjnych elementów 

obuwia 

311[25].O1.02 

Charakteryzowanie typów  

i rodzajów obuwia 

311[25].O1.03 

Charakteryzowanie kopyt 

obuwniczych 

311[25].O1.04 

Charakteryzowanie  

materiałów podstawowych  

i pomocniczych 

311[25].O1.05 

Posługiwanie się dokumentacją 

konstrukcyjną i technologiczną 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

5 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

−

 

definiować podstawowe prawa chemii, fizyki, 

−

 

posługiwać się symbolami pierwiastków chemicznych, 

−

 

posługiwać się symbolami związków chemicznych, 

−

 

zapisywać róŜne typy reakcji chemicznych, 

−

 

określać warunki przebiegu reakcji chemicznych, 

−

 

posługiwać się przyrządami pomiarowymi, 

−

 

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, 

−

 

przestrzegać  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpoŜarowej oraz 
ochrony środowiska. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

6 

3.  CELE KSZTAŁCENIA

 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

sklasyfikować materiały obuwnicze, 

−

 

określić  rodzaje  i  właściwości  surowców  stosowanych  do  produkcji  materiałów 
obuwniczych, 

−

 

scharakteryzować histologiczną i topograficzną budowę skóry, 

−

 

ocenić jakość oraz określić sposób konserwacji skór surowych, 

−

 

określić metody wyprawy i wykończania skór, 

−

 

określić wpływ metod wyprawy i wykończania skór na ich właściwości, 

−

 

dokonać  pomiaru  powierzchni  i  grubości  skóry  wyprawionej  oraz  obliczyć  maksymalny 
spadek grubości, 

−

 

określić  dopuszczalne  spadki  grubości  oraz  kierunki  najmniejszej  ciągliwości  skór 
wyprawionych, 

−

 

rozpoznać oraz scharakteryzować wady skór wyprawionych, 

−

 

określić wpływ wad skóry wyprawionej na jej właściwości uŜytkowe, 

−

 

dokonać  organoleptycznej  oceny  skóry  wyprawionej  oraz  zakwalifikować  ją  do 
odpowiedniego gatunku, 

−

 

zakwalifikować skórę do wykonania określonego typu obuwia, 

−

 

scharakteryzować typy i budowę materiałów włókienniczych, 

−

 

określić budowę i właściwości tworzyw skóropodobnych na wierzchy obuwia, 

−

 

określić skład mieszanki gumowej oraz parametry wulkanizacji gumy, 

−

 

scharakteryzować surowce do produkcji tworzyw sztucznych na spody obuwia, 

−

 

scharakteryzować wady materiałów spodowych, 

−

 

określić  jakość  i  przydatność  materiałów  pomocniczych  na  podstawie  dokumentacji 
techniczno-technologicznej, 

−

 

dobrać materiały podstawowe i pomocnicze do typu i przeznaczenia obuwia, 

−

 

dokonać  klasyfikacji  klejów  według  róŜnych  kryteriów  oraz  określić  zakres  ich 
stosowania, 

−

 

określić rodzaje i zastosowanie materiałów do wykończania wierzchów i spodów obuwia, 

−

 

odczytać cechy i oznaczenia materiałów, 

−

 

zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy z materiałami łatwopalnymi, Ŝrącymi  
i toksycznymi, 

−

 

określić warunki magazynowania materiałów obuwniczych, 

−

 

scharakteryzować metody analizy technicznej, 

−

 

przygotować próbki  materiałów obuwniczych do badań laboratoryjnych, 

−

 

przeprowadzić  badania  laboratoryjne  chemicznych  i  fizycznych  właściwości  skór  na 
poszczególnych etapach wyprawy oraz skór gotowych, 

−

 

zinterpretować anizotropię materiałów obuwniczych, 

−

 

określić parametry napręŜeń i odkształceń materiałów obuwniczych, 

−

 

określić jakość i zastosowanie materiałów obuwniczych, 

−

 

określić  wytrzymałość  zmęczeniową  materiałów  obuwiowych  na  działanie  zmiennych 
napręŜeń i odkształceń, 

−

 

zidentyfikować rodzaj obróbki i wykończenia powierzchni materiałów i półproduktów, 

−

 

ocenić higieniczne właściwości materiałów, 

−

 

określić  jakość  materiałów,  półproduktów  i  wyrobów  na  podstawie  norm  i  warunków 
technicznych. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

7 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca    

 

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

 

Technik obuwnik 311[25] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

 

Podstawy obuwnictwa 311[25].O1 

Jednostka modułowa:  

 

 

 

Charakteryzowanie materiałów podstawowych    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

i pomocniczych 311[25].O1.04 

Temat:  Badanie 

organoleptyczne 

podstawowych 

i 

pomocniczych 

materiałów 

obuwniczych. 

Cel ogólny:  kształtowanie umiejętności oceny jakości i przydatności materiałów do produkcji 

obuwia. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

zdefiniować określenie oceny organoleptycznej, 

−

 

wykonać  podstawowe  badania  organoleptyczne  skór,  wyrobów  włókienniczych, 
materiałów spodowych i innych materiałów pomocniczych dla obuwnictwa, 

−

 

ocenić przydatność materiałów do produkcji obuwia. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

metoda pokazu z objaśnieniem – grupowa, 

−

 

metoda ćwiczeń praktycznych – praca indywidualna. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

zestaw  opisów,  norm  i  instrukcji  technologicznych  wymagań  dla  materiałów 
obuwniczych, 

−

 

stół sortowniczy 

−

 

notatnik, 

−

 

przybory do pisania. 

 
Przebieg zajęć: 

1.

 

Nauczyciel na podstawie przykładowych materiałów obuwniczych: 

−

 

teoretycznie objaśnia sposób oceny pod względem jakości i przydatności materiałów, 

−

 

zapoznaje uczniów z normami i instrukcjami postępowania przy ocenie materiałów, 

−

 

praktycznie demonstruje sposób oceniania materiałów. 

2.

 

Uczniowie  zapoznają  się  z  normami  i  warunkami  technologicznymi  wybranych 
materiałów przydzielonych im do oceny przez nauczyciela. 

3.

 

Uczniowie samodzielnie dokonują oceny jakości i przydatności materiałów. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

8 

4.

 

Uczniowie przedstawiają wyniki pracy do oceny – wysłuchują uwag nauczyciela. 

5.

 

Uczniowie zapisują w notatnikach swoje spostrzeŜenia i wnioski. 

 

Zakończenie zajęć: 

1.

 

Uczniowie  w  dyskusji  wyjaśniają  i  analizują  wykonanie  zadania,  formułują  swoje 
spostrzeŜenia i wnioski. 

2.

 

Nauczyciel  przysłuchuje  się  dyskusji  i  wysuwanym  wnioskom  uczniów,  wyjaśnia 
powstałe problemy. 

3.

 

Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny wykonanych zadań. 

 

Praca domowa: 

SpostrzeŜenia  i  wnioski  zanotowane  w  notatniku  porównaj  z  opisem  w  literaturze 

fachowej. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

9 

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca    

 

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

 

Technik obuwnik 311[25] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

 

Podstawy obuwnictwa 311[25].O1 

Jednostka modułowa:  

 

 

 

Charakteryzowanie materiałów podstawowych    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

i pomocniczych 311[25].O1.04 

 Temat:  Dobieranie  skór wierzchnich obuwiowych pod względem jakości i przydatności 

na zaplanowany rodzaj obuwia.  

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności dobierania skór na zaplanowany rodzaj obuwia. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

określić  wymagania  dla  skór  na  zaplanowany  asortyment  obuwia  według  dokumentacji 
konstrukcyjno-technologicznej, 

−

 

określić wady i uszkodzenia skór, 

−

 

określić właściwości fizyczne skór na podstawie badań organoleptycznych, 

−

 

odczytać właściwości skór gotowych z atestów badań laboratoryjnych, 

−

 

porównać właściwości skór z cechami określonymi w normach przedmiotowych dla skór 
wyprawionych w danym asortymencie, 

−

 

dokonać jakościowej oceny skór w etapie przedprodukcyjnym, 

−

 

ocenić skóry pod względem przydatności do produkcji danego rodzaju obuwia.  

 

Metoda nauczania-uczenia się: 

−

 

ć

wiczenia praktyczne, 

−

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

uczniowie pracują w grupach 2–3 osobowych. 

 

Czas: 2 godziny dydaktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

−

 

normy przedmiotowe róŜnych asortymentów skór wierzchnich i spodowych na obuwie , 

−

 

próbki lub eksponaty skór gotowych, 

−

 

atesty badań laboratoryjnych przedmiotowych skór, 

−

 

dokumentacja konstrukcyjno-technologiczna produkcji obuwia, 

−

 

stół do sortowania skór, 

−

 

grubościomierz, 

−

 

stojak do układania skór. 

 

Przebieg zajęć: 
Zadanie dla uczniów: 

Zadaniem  jest  wykonanie  badań  organoleptycznych  skór  i  ich  ocena  pod  względem 

przydatności  na  zaplanowany  rodzaj  obuwia.  Wykonując  zadanie,  naleŜy  posłuŜyć  się 
normami przedmiotowymi i atestami badań laboratoryjnych.  

 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

FAZA WSTĘPNA 
CZYNNOŚCI ORGANIZACYJNE: 

−

 

zapoznanie się z tematem i  terminem wykonania zadania, 

−

 

zaznajomienie się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 

−

 

przygotowanie stanowiska pracy,  

−

 

przypomnienie  zasad  z  zakresu  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  i  dobranie  odzieŜy 
ochronnej. 

 

FAZA WŁAŚCIWA 
INFORMACJE 
1.

 

Charakterystyka i wymagania dla skór na zaplanowane obuwie. 

2.

 

Normy przedmiotowe dla skór. 

3.

 

Atesty badań laboratoryjnych i ich rola w określaniu właściwości skór.  

4.

 

Cechy skór na podstawie badań organoleptycznych. 

 
PLANOWANIE 
1.

 

Przygotowanie skór do badania organoleptycznego. 

2.

 

Odszukanie norm i zapoznanie się z wymaganiami na skóry gotowe. 

3.

 

Zapoznanie  się  z  oceną  skór  na  podstawie  atestów  badań  laboratoryjnych  
i organoleptycznych. 

4.

 

Zestawienie  wyników  badań  i  porównanie  ich  z  wymaganiami  dokumentacji 
konstrukcyjno-technologicznej produkcji obuwia. 

5.

 

Wnioskowanie o przydatności skór do produkcji planowanego obuwia.. 

 
USTALENIE  
1.

 

Omówienie wszystkich punktów z fazy informacji i planowania z nauczycielem. 

2.

 

Pytania do uwag i sugestii nauczyciela. 

3.

 

Uczniowie dzielą się na zespoły zadaniowe: 

−

 

badania organoleptycznego skór, 

−

 

analizy dokumentacji konstrukcyjno-technologicznej i norm przedmiotowych, 

−

 

analizy wyników badań laboratoryjnych według atestów, 

4.

 

Porównanie wyników przeprowadzonych badań i analiz. 

5.

 

Uczniowie podejmują decyzję o przydatności skór do produkcji. 

 
WYKONANIE 
1.

 

ZałoŜenie  odzieŜy  ochronnej  i  sprawdzenie  stanowiska  pracy  pod  względem 
bezpieczeństwa i warunków ergonomii. 

2.

 

Uczniowie w zespołach wykonują zaplanowane zadania. 

−

 

przeprowadzenie badania organoleptycznego skór: 
a)

 

wygląd skór – gładkość, połysk, kolor i odcień, 

b)

 

odczucie  na  dotyk  -  śliskość,  miękkość,  „skórzany  chwyt”,  ciągliwość, 
elastyczność,  

c)

 

pomiar grubości, 

d)

 

określenie wad i uszkodzeń skór. 

−

 

analiza dokumentacji i norm, 

−

 

analiza atestów badań laboratoryjnych. 

3.

 

Zestawienie wyników badań.  

4.

 

Określenie charakterystyki skór. 

5.

 

Podjęcie decyzji. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

SPRAWDZANIE 
1.

 

Uczniowie zwracają się do nauczyciela o aprobatę wykonanego zadania. 

 
FAZA KOŃCOWA 
ANALIZA 
 

Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  zadania  sprawiły  im  najwięcej 

trudności.  Nauczyciel  w  podsumowaniu  wskazuje  jakie  nowe,  waŜne  umiejętności  zostały 
wykształcone, jakie wystąpiły błędy i nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości. 
 
ZAKOŃCZENIE ZAJĘĆ 
 
Praca domowa: 
 

Na  podstawie  literatury  i  wyuczonych  na  zajęciach  umiejętności  praktycznych 

i teoretycznych, wyjaśnić cel oceny przedprodukcyjnej skór. 
 
Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej od uczniów po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 
podczas realizowania zadania i zdobywania umiejętności, 

−

 

dyskusja w grupie uczniów na temat zakładanych do osiągnięcia celów kształcenia. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

5.  ĆWICZENIA

 

 

5.1. Ogólna charakterystyka i podział materiałów obuwniczych

 

 
5.1.1.  Ćwiczenia

 

 

Ćwiczenie 1 

Z  przedstawionych  próbek  róŜnych  materiałów  wybierz  te,  które  mają  zastosowanie  

w  produkcji  obuwia.  Nazwij  je  i  spróbuj  scharakteryzować  ich  właściwości  na  podstawie 
organoleptycznego badania. SpostrzeŜenia i wnioski zapisz w notatniku. 
 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)

 

rozłoŜyć próbki materiałów na blacie stołu i oznaczyć kolejnymi numerami, 

2)

 

wykonać organoleptyczne badania kolejno wszystkich próbek materiałów, 

3)

 

wpisać  wyniki  badania  organoleptycznego  na  przygotowanych  kartkach  i  kartki  ułoŜyć 
obok odpowiedniej próbki,  

4)

 

omówić  w  dyskusji  sposób  badania  próbek  i  przedstawić  wyniki  oraz  swoje  wnioski 
i spostrzeŜenia, 

5)

 

zapisać  w  notatniku  otrzymane  wyniki  (najlepiej  w  formie  tabelki),  oraz  wnioski 
dotyczące charakterystyki kaŜdego materiału, 

6)

 

wskazać i nazwać materiały przydatne w produkcji obuwia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

–

 

pokaz z objaśnieniem, 

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stół do układania próbek, 

−

 

kartki do zapisywania wyników badań, 

−

 

próbki róŜnych materiałów, 

−

 

notatnik, 

−

 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 2 

Z  próbek  materiałów,  które  w  ćwiczeniu  1  określiłeś  jako  przydatne  dla  obuwnictwa, 

rozdziel na te, które mają zastosowanie na elementy cholewek oraz na te, które nadają się na 
elementy spodowe obuwia. Uzasadnij swój wybór. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)

 

scharakteryzować materiały obuwnicze przeznaczone na poszczególne elementy obuwia, 

2)

 

dokonać analizy charakterystyki materiałów dokonanej w ćwiczeniu 1, 

3)

 

rozdzielić materiały zgodnie z poleceniem w ćwiczeniu, 

4)

 

uzasadnić w dyskusji swój wybór, 

5)

 

wpisać do notatnika wyniki (dopisać do rubryk w tabeli z ćwiczenia 1). 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

–

 

pokaz z objaśnieniem, 

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stół do układania próbek, 

−

 

kartki do zapisywania wyników badań, 

−

 

próbki róŜnych materiałów, 

−

 

notatnik, 

−

 

przybory do pisania. 

 

Ćwiczenie 3 

Z  próbek  materiałów,  które  w  ćwiczeniu  1  określiłeś  jako  przydatne  dla  obuwnictwa, 

rozdziel na te, które pochodzą z surowców naturalnych i na te, które otrzymywane są na bazie 
syntezy chemicznej. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

obejrzeć dokładnie próbki materiałów,  

2)

 

rozdzielić materiały zgodnie z poleceniem w ćwiczeniu, 

3)

 

uzasadnić w dyskusji swój wybór, 

4)

 

wpisać wyniki do notatnika (dopisać do rubryk w tabeli z ćwiczenia 1). 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

–

 

pokaz z objaśnieniem, 

–

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stół do układania próbek, 

−

 

próbki róŜnych materiałów, 

−

 

notatnik, 

−

 

przybory do pisania. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

5.2. Surowce  i  półprodukty  do  otrzymywania  materiałów 

obuwniczych 

 

5.2.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Na  arkuszu  kartonu  z  bloku  technicznego  (A4)  rozrysuj  przy  pomocy  kolorowych 

mazaków,  schemat  budowy  histologicznej  skóry.  Oznacz  i  opisz  poszczególne  warstwy  
i elementy budowy skóry. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia.  Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować 
odpowiedni tekst z Poradnika dla ucznia oraz z literatury i podręcznika do nauki zawodu.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

przygotować karton z bloku technicznego, 

2)

 

przygotować materiały do rysowania i mazaki, 

3)

 

przeanalizować z pomocą Poradnika dla ucznia schemat budowy skóry, 

4)

 

odtworzyć na kartonie schemat budowy skóry, 

5)

 

oznaczyć  przy  pomocy  strzałek  i  numeracji  poszczególne  warstwy  i  elementy  budowy 
skóry, 

6)

 

opisać (z boku rysunku) wykonany schemat, 

7)

 

porównać ze schematem w Poradniku dla ucznia 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

karton A4, 

−

 

ołówek do rysowania i flamastry, 

−

 

Poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Na arkuszu kartonu z bloku technicznego (A4) rozrysuj, schemat topograficznej budowy 

skóry bydlęcej, końskiej i świńskiej. Oznacz i opisz poszczególne części topografii skór. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia.  Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować 
odpowiedni tekst z Poradnika dla ucznia oraz z literatury i podręcznika do nauki zawodu. 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

przygotować karton z bloku technicznego, 

2)

 

przygotować materiały do rysowania, 

3)

 

przeanalizować  z  pomocą  Poradnika  dla  ucznia  topografię  budowy  skór  wymienionych  
w treści zadania, 

4)

 

odtworzyć na kartonie schemat topografii skór, 

5)

 

oznaczyć przy pomocy strzałek i nazwać poszczególne części topograficzne skór, 

6)

 

wpisać  z  boku  rysunku  cechy  charakterystyczne  dla  poszczególnych  części 
topograficznych, 

7)

 

porównać ze schematem w Poradniku dla ucznia. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

karton A4, 

−

 

ołówek do rysowania i flamastry, 

−

 

Poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Na  podstawie  notatek  z  wycieczki  do  zakładu  garbarskiego,  narysuj  na kartonie z bloku 

technicznego  (A4),  schemat  blokowy  poszczególnych  etapów  i procesów  technologicznych 
wyprawy  skór.  Obok  nazw  procesów  i  operacji  technologicznych  wpisz  cel  w  jakim  ten 
proces lub operacja są wykonywane. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia.  Uczniowie  analizują  notatki  z  wycieczki  technologiczno-
szkoleniowej do zakładu garbarskiego. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przygotować karton z bloku technicznego, 

2)

 

przygotować materiały do rysowania i pisania, 

3)

 

przeanalizować notatki z wycieczki do zakładu garbarskiego, 

4)

 

odtworzyć kolejne etapy i procesy wyprawy skór w formie  schematu blokowego, 

5)

 

nazwać poszczególne procesy i obok wpisać cel ich przeprowadzania, 

6)

 

wziąć udział w dyskusji i podzielić się swoimi spostrzeŜeniami i wnioskami z wycieczki. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

wycieczka szkoleniowa, 

−

 

ć

wiczenia. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

karton A4, 

−

 

przybory do rysowania i pisania, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

−

 

zeszyt z notatkami z wycieczki do zakładu garbarskiego. 

 
Ćwiczenie 4 

Korzystając z urządzeń i aparatów do badań fizycznych skór oraz obowiązujących norm 

czynnościowych,  wykonaj  badanie  skór  przydzielonych  Ci  przez  nauczyciela  i  oznacz 
parametry:  

−

 

na zrywanie,  

−

 

wydłuŜenie maksymalne, 

−

 

wytrzymałość szwu, 

−

 

wielokrotne zginanie, 

−

 

nasiąkliwość, 

−

 

temperaturę skurczu 
W  czasie  pracy  korzystaj  z  instrukcji  wykonywania  badań  lub  aktualnych  norm 

czynnościowych  Otrzymane  wyniki  zapisz  w  notatniku  i  porównaj  z  obowiązującymi 
normami przedmiotowymi skór.  

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien: 

−

 

omówić  zakres  i  technikę  wykonania  ćwiczenia  i  zapoznać  uczniów  z  przepisami 
bezpieczeństwa pracy i regulaminem pracy w pracowni technologicznej (laboratorium), 

−

 

przygotować  instrukcję  wykonywania  badań  skór  lub  norm  czynnościowych  do  badań 
skór wyprawionych, 

−

 

przygotować normy przedmiotowe dla róŜnych asortymentów skór wyprawionych. 
Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować  odpowiedni  tekst  z  Poradnika  dla 

ucznia  oraz  zapoznać  się  z  wymaganiami  norm  przedmiotowych  i  czynnościowych 
prowadzenia badań laboratoryjnych dla skór. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

załoŜyć  odzieŜ  ochronną  obowiązującą  w  pracowni  technologicznej  oraz  przestrzegać 
przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, 

2)

 

zapoznać  się  z  instrukcjami  wykonywania  badań  kolejnych  parametrów  i  właściwości 
skór, 

3)

 

wykroić, oznaczyć i przygotować próbki laboratoryjne skór, 

4)

 

pomierzyć grubość, powierzchnię i przekrój próbek skór do badań,  

5)

 

wpisać wyniki pomiarów do notatnika dla kaŜdej oznaczonej próbki skóry, 

6)

 

wykonać badanie zgodnie z instrukcją, 

7)

 

wpisać wyniki badań do notatnika, 

8)

 

porównać otrzymane wyniki z normami i zinterpretować je, 

9)

 

scharakteryzować wykonanie badań. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne, 

−

 

próba pracy. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik i przybory do pisania, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

−

 

instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy w pracowni technologicznej, 

−

 

wykrojniki i prasa do wycinania próbek skór, 

−

 

linijka, 

−

 

grubościomierz laboratoryjny, 

−

 

zrywarka z oprzyrządowaniem do zakładania próbek skór, 

−

 

fleksometr, 

−

 

waga laboratoryjna, 

−

 

zlewka laboratoryjna, 

−

 

termometr laboratoryjny /zakres pomiaru temperatury 0–200°C, 

−

 

statyw laboratoryjny, 

−

 

palnik lub kuchenka elektryczna, 

−

 

woda destylowana. 

 
Ćwiczenie 5 

Zbadaj  zachowanie  się  róŜnych  rodzajów  włókien  naturalnych  i  syntetycznych  podczas 

próby spalania. Wyniki zapisz w notatniku i zinterpretuj. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia  oraz  przypomnieć  zasady  obowiązujące  w  zakresie 
bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować  odpowiedni  tekst  z  Poradnika  dla 

ucznia oraz z literatury i podręcznika do nauki zawodu. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

załoŜyć  odzieŜ  ochronną  obowiązującą  w  pracowni  technologicznej  oraz  przestrzegać 
przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, 

2)

 

przygotować róŜne rodzaje włókien naturalnych i syntetycznych, 

3)

 

przygotować palnik gazowy, 

4)

 

przeprowadzać próbę palenia kolejnych włókien, 

5)

 

zaobserwowane wyniki zapisać w notatniku. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

notatnik praktyki i przybory do pisania, 

−

 

próbki róŜnych rodzajów włókien naturalnych i syntetycznych, 

−

 

szczypce laboratoryjne, 

−

 

palnik gazowy, 

−

 

oszklony wyciąg laboratoryjny. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

5.3. Materiały na wierzchy obuwia 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Z przedstawionych próbek skór wybierz skóry wierzchnie obuwiowe. 
 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia.  Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować 
odpowiedni tekst z Poradnika dla ucznia oraz z literatury i podręcznika do nauki zawodu. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

rozłoŜyć otrzymane próbki skór na stole pracowni, 

2)

 

dokonać dokładnych badań organoleptycznych próbek, 

3)

 

wybrać próbki które pochodzą ze skór z przeznaczeniem na cholewki obuwia, 

4)

 

uzasadnić swój wybór. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stół do pracy, 

−

 

próbki skór róŜnych asortymentów. 

 
Ćwiczenie 2 

Wybrane  w  ćwiczeniu  1  próbki  skór  oznacz  kolejnymi  numerami,  scharakteryzuj  je 

i określ  rodzaj  wykończenia  skór.  Wyniki  wraz  z  charakterystyką  ponumerowanych  próbek 
wpisz do notatnika. 
 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia.  Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować 
odpowiedni tekst z Poradnika dla ucznia oraz z literatury i podręcznika do nauki zawodu. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

oznaczyć wybrane w ćwiczeniu 1 próbki skór kolejnymi numerami, 

2)

 

obejrzeć dokładnie stronę uŜytkową próbek skór, 

3)

 

scharakteryzować sposób wykończenia, 

4)

 

określić  rodzaj  wykończenia  skór  przy  pomocy  poradnika  i  norm  przedmiotowych,  
a wynik zapisać w notatniku, 

5)

 

podsumować wykonanie ćwiczenia uzasadniając otrzymane wyniki. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stół do pracy, 

−

 

próbki skór, 

−

 

normy przedmiotowe dotyczące skór wyprawionych, 

−

 

notatnik. 

 
Ćwiczenie 3 

Z  przedstawionych  próbek  róŜnych  materiałów:  skór,  tkanin  i  tworzyw  sztucznych 

wybierz te, które przeznaczane są na podszewki obuwiowe. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia.  Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować 
odpowiedni tekst z Poradnika dla ucznia oraz z literatury i podręcznika do nauki zawodu. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

rozłoŜyć otrzymane próbki róŜnych materiałów na stole pracowni, 

2)

 

dokonać dokładnych badań organoleptycznych próbek, 

3)

 

wybrać próbki z przeznaczeniem na spodnie elementy cholewek i na podszewki, 

4)

 

uzasadnić swój wybór, 

5)

 

podsumować wyniki i zapisać w notatniku. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stół do pracy, 

−

 

próbki skór róŜnych asortymentów, 

−

 

próbki tkanin, próbki tworzyw sztucznych, 

−

 

notatnik. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

5.4. Materiały na spody obuwia 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Z  przedstawionych  próbek  róŜnych  materiałów:  skór,  tkanin  i  tworzyw  sztucznych 

wybierz te, które przeznaczane są na spody obuwiowe. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia.  Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować 
odpowiedni tekst z Poradnika dla ucznia oraz z literatury i podręcznika do nauki zawodu. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

rozłoŜyć otrzymane próbki skór na stole, 

2)

 

dokonać dokładnych badań organoleptycznych próbek, 

3)

 

wybrać próbki z przeznaczeniem na spody obuwia, 

4)

 

uzasadnić swój wybór, 

5)

 

podsumować wyniki, uzasadnić i zapisać w notatniku. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stół do pracy, 

−

 

próbki skór róŜnych asortymentów, 

−

 

próbki tkanin, próbki tworzyw sztucznych, 

−

 

notatnik. 

 
Ćwiczenie 2 

Z  wybranych  w  ćwiczeniu  1  próbek  materiałów  spodowych  wybierz  skóry  podeszwowe  

i podpodeszwowe. Scharakteryzuj je, określ właściwości i wykaŜ róŜnice między nimi. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia.  Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować 
odpowiedni tekst z Poradnika dla ucznia oraz z literatury i podręcznika do nauki zawodu. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać 

się 

z 

materiałem 

nauczania 

dotyczącym 

skór 

podeszwowych  

i podpodeszwowych, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

2)

 

wynotować z norm przedmiotowych  wymagania technologiczne dla skór podeszwowych 
i podpodeszwowych, 

3)

 

wybrać próbki skór podeszwowych i podpodeszwowych, 

4)

 

dokonać organoleptycznej oceny tych skór, 

5)

 

omówić wyniki badania organoleptycznego, 

6)

 

zapisać wyniki w notatniku. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stół do pracy, 

−

 

Poradnik dla ucznia, 

−

 

normy przedmiotowe dla skór spodowych, 

−

 

próbki skór spodowych, 

−

 

notatnik. 
 

Ćwiczenie 3 

Z  wybranych  w  ćwiczeniu  1  próbek  materiałów  spodowych  wybierz  podeszwy  z  gumy 

transparentowej  i  z  gumy  porowatej.  Scharakteryzuj  je,  omów  właściwości  i  wykaŜ  róŜnicę 
między nimi. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia.  Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować 
odpowiedni tekst z Poradnika dla ucznia oraz z literatury i podręcznika do nauki zawodu. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym podeszew z gumy, 

2)

 

wybrać podeszwy z gumy transparentowej i z gumy porowatej, 

3)

 

dokonać organoleptycznej oceny podeszew, 

4)

 

podsumować wyniki badania organoleptycznego, 

5)

 

zapisać wyniki w notatniku. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stół do pracy, 

−

 

Poradnik dla ucznia, 

−

 

podeszwy z gumy transparentowej, 

−

 

podeszwy z gumy porowatej, 

−

 

notatnik. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

5.5.  Materiały  i  wyroby  pomocnicze  stosowane  w  produkcji 

obuwia 

 
5.5.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj rodzaje klejów stosowanych w obuwnictwie. 

Uwaga:  Podczas  wykonywania  ćwiczenia  pamiętaj  o  warunkach  bezpieczeństwa  i  higieny 

pracy obowiązujących przy pracy z klejami. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Ć

wiczenie moŜe być wykonywane w pracowni technologicznej lub w zakładzie produkcji 

obuwia.  

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia  oraz  zwrócić  szczególną  uwagę  na  zasady  bezpieczeństwa  
i  higieny  pracy  obowiązujące  przy  pracy  z  klejami.  Uczniowie  powinni  zapoznać  się  
i  przeanalizować  odpowiedni  tekst  z  Poradnika  dla  ucznia  oraz  z  literatury  i podręcznika do 
nauki zawodu. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

załoŜyć obowiązującą odzieŜ ochronną i zastosować warunki bezpiecznej pracy, 

2)

 

ponumerować próbki kleju przedstawione do rozpoznania, 

3)

 

dokonać organoleptycznego badania przedstawionych próbek kleju, 

4)

 

nazwać i scharakteryzować próbki kleju, 

5)

 

zapisać wyniki w notatniku. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stanowisko pracy z wyciągiem – dygestorium, 

−

 

obowiązująca odzieŜ ochronna i środki ochrony osobistej, 

−

 

instrukcje bezpieczeństwa pracy z klejami, 

−

 

próbki róŜnych rodzajów kleju stosowanego w obuwnictwie, 

−

 

notatnik. 

 
Ćwiczenie 2 

Z  przedstawionych  próbek  nici,  rozpoznaj  na  podstawie  symboli  na  metce  ich  rodzaj  

i je scharakteryzuj. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia.  Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować 
odpowiedni tekst z Poradnika dla ucznia oraz z literatury i podręcznika do nauki zawodu. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

obejrzeć dokładnie próbki nici, 

2)

 

ponumerować szpulki z próbkami do rozpoznania, 

3)

 

odczytać symbole na metkach,  

4)

 

przedstawić rodzaj i charakterystykę nici, 

5)

 

zapisać wyniki w notatniku. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

próbki róŜnych rodzajów nici obuwniczych, 

−

 

notatnik. 

 
Ćwiczenie 3 

Nazwij  przedstawione  materiały  i  elementy  metalowe,  oraz  omów  jaką  rolę  pełnią 

w obuwiu. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i  technikę  wykonania  ćwiczenia.  Uczniowie  powinni  zapoznać  się  i  przeanalizować 
odpowiedni tekst z Poradnika dla ucznia oraz z literatury i podręcznika do nauki zawodu. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

ponumerować przedstawione materiały i elementy metalowe do obuwia, 

2)

 

nazwać i scharakteryzować ich rolę w montaŜu obuwia, 

3)

 

zapisać wyniki w notatniku. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stół do rozłoŜenia materiałów, 

−

 

karteczki do znakowania lub numerowania, 

−

 

materiały i elementy metalowe obuwnicze, 

−

 

notatnik. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test I 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej

 

„Charakteryzowanie 

materiałów podstawowych i pomocniczych” 
 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−

 

zadania od 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 17, 19 są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania od 12, 13, 14, 15, 16, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 
 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:

 

−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,  

−

 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,  

−

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 

ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi:   1. d, 2. c, 3. c, 4. d, 5. b, 6. b, 7. a, 8. c, 9. a, 10. b, 11. a,  

12. d, 13. c, 14. a, 15. a, 16. c, 17. a, 18. d, 19. c, 20. c 

Plan testu 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1.  Rozpoznać podstawowe materiały 

obuwnicze 

A 

P 

d 

2.  Rozpoznać podstawowe materiały 

obuwnicze 

A 

P 

c 

3.  Zdefiniować proces wyprawy skór 

B 

P 

c 

4.  Rozpoznać metodę badania 

właściwości materiałów 

B 

P 

d 

5.  Rozpoznać właściwości materiałów 

A 

P 

b 

6.  Określić sposób znakowania 

półproduktów i wyrobów 
włókienniczych 

A 

P 

b 

7.  Rozpoznać rodzaj kleju stosowanego 

w obuwnictwie 

A 

P 

a 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

8.  Rozpoznać pomocnicze materiały 

obuwnicze 

A 

P 

c 

9.  Określić cel stosowania środków 

wykończalniczych 

B 

P 

a 

10.  Określić cel stosowania środków 

wykończalniczych 

B 

P 

b 

11.  Zdefiniować właściwości higieniczne 

skór 

B 

P 

a 

12.  Wyjaśniać histologiczną budowę skóry 

naturalnej 

C 

PP 

d 

13.  Wyjaśnić proces wulkanizacji 

kauczuku 

C 

PP 

c 

14.  Zadecydować o przeznaczeniu skór na 

asortyment gotowego obuwia 

D 

PP 

a 

15.  Zadecydować o przeznaczeniu skór na 

asortyment gotowego obuwia 

D 

PP 

a 

16.  Rozpoznać rodzaj wykończenia skór 

wierzchnich 

C 

PP 

c 

17.  Wskazać typ reakcji chemicznej 

otrzymywania tworzyw sztucznych 

B 

P 

a 

18.  Wyjaśnić metodę otrzymywania skóry 

wtórnej 

C 

PP 

d 

19.  Wskazać zastosowanie skóry wtórnej 

w produkcji obuwia 

B 

P 

c 

20.  Dobrać rodzaj skór na dany rodzaj 

obuwia 

C 

PP 

c 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela

 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj,  czy  sposób  przeprowadzenia  pomiaru  i  zasady  punktacji  są  dla  uczniów 
zrozumiałe. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Na  kilka  minut  przed  zakończeniem  testu,  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań o róŜnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  stawiając  w  odpowiedniej 
rubryce  znak  X  lub  wpisując  prawidłową  odpowiedź.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy 
błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a następnie  ponownie  zakreślić  odpowiedź 
prawidłową. 

6.

 

Test  składa  się  z  dwóch  części  o  róŜnym  stopniu  trudności:  I  część  –  poziom 
podstawowy, II część - poziom ponadpodstawowy. 

7.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

8.

 

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

9.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

Powodzenia 

 

Materiały dla ucznia:

 

–

 

instrukcja, 

–

 

zestaw zadań testowych, 

–

 

karta odpowiedzi. 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 
1

 

Do produkcji obuwia uŜywa się 
a)

 

skór surowych. 

b)

 

półfabrykatów wett-blue. 

c)

 

dwoin w golcu. 

d)

 

skór wyprawionych. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

2.  Podstawowymi materiałami obuwniczymi są 

a)

 

drewno i jego wyroby. 

b)

 

metale. 

c)

 

skóry wyprawione. 

d)

 

apretury wykończeniowe. 

 

3.  Wyprawa skór to 

a)

 

transport skór surowych z ubojni do magazynu surowca. 

b)

 

operacje i czynności konserwacji surowca skórzanego. 

c)

 

procesy przygotowania do garbowania, garbowanie i wykończanie skór. 

d)

 

klasyfikacja, pakowanie i transport skór gotowych. 

 

4.  Ocena  materiałów  obuwniczych  na  podstawie  dokładnego  ich  obejrzenia  oraz 

sprawdzenia przez dotyk i węch określane jest jako badanie 

a)

 

fizyczne. 

b)

 

chemiczne. 

c)

 

laboratoryjne. 

d)

 

organoleptyczne. 

 

5.  Tworzywa sztuczne, którym po kaŜdorazowym ogrzaniu moŜna nadać wymagany kształt 

nazywamy 

a)

 

termodynamicznymi. 

b)

 

termoplastycznymi. 

c)

 

chemoutwardzalnymi. 

d)

 

impregnowanymi. 

 

6.  W oznaczeniu skrętu włókien przędzy litera „Z” oznacza 

a)

 

lewy skręt przędzy. 

b)

 

prawy skręt przędzy. 

c)

 

skręcenie pojedyncze włókien. 

d)

 

skręcenie podwójne włókien. 

 

7.  Stosowane  w  obuwnictwie  kleje  występujące  w  postaci  granulatu,  prętów  lub  Ŝyłek,  to 

kleje 

a)

 

topliwe. 

b)

 

lateksowe. 

c)

 

wodne. 

d)

 

rozpuszczalnikowe. 

 

8.  Do wyrobów metalowych stosowanych w obuwnictwie naleŜą 

a)

 

kołki szewskie. 

b)

 

kopyta. 

c)

 

usztywniacze. 

d)

 

filce. 

 

9.  Apretury obuwnicze wykończalnicze słuŜą do 

a)

 

retuszowania drobnych wad i uszkodzeń na licu skór. 

b)

 

zamalowania przecięć i głębokich uszkodzeń lica skór. 

c)

 

zmywania z cholewek plam i zabrudzeń od kleju. 

d)

 

usztywniania miękkich cholewek obuwia damskiego. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

10.  Woski i substancje woskopodobne mają zastosowanie jako środki do 

a)

 

barwienia wierzchów obuwia. 

b)

 

estetycznego wykończania i nabłyszczania spodów obuwia. 

c)

 

pielęgnacji metalowych elementów obuwia. 

d)

 

matowienia połysku cholewki obuwia. 

 

11.  Właściwości higieniczne skór to 

a)

 

zdolność do przepuszczania powietrza i pary wodnej. 

b)

 

odporność na wielokrotne zginanie. 

c)

 

zdolność do ciągliwości wzdłuŜnej. 

d)

 

moŜliwość czyszczenia skór przez zmywanie. 

 

12.  O wytrzymałości skór decyduje warstwa 

a)

 

termostatyczna. 

b)

 

licowa.  

c)

 

podskórna. 

d)

 

siatkowa. 

 

13.  W procesie otrzymywania gumy, kauczuk naturalny poddaje się wulkanizacji polegającej 

na 

a)

 

mechanicznym ugniataniu kauczuku. 

b)

 

koagulacji lateksu drzewa kauczukowego kwasami organicznymi. 

c)

 

usieciowaniu cząsteczek kauczuku za pomocą siarki. 

d)

 

termicznym odwodnieniu emulsji lateksu kauczukowego. 

 

14.  Skóry  cielęce  wyprawione  o  grubości  tkanki  0,8  –  1,0mm,  wykończane  jako  nubuki 

w kolorze pastelowym przeznacza się do produkcji obuwia 
a)

 

luksusowego damskiego. 

b)

 

codziennego męskiego. 

c)

 

dziecięcego całorocznego. 

d)

 

specjalistycznego sportowego. 

 

15.  Skóry  bydlęce  wyprawione  metodą  roślinną,  charakteryzujące  się  małą  elastycznością, 

duŜą ścisłością oraz odpornością na nasiąkliwość i ścieranie są stosowane na 

a)

 

podeszwy.  

b)

 

wierzchy obuwia.  

c)

 

podszewki do obuwia.  

d)

 

wyściółki. 

 

16.  Skóry wierzchnie obuwiowe z wykończeniem anilinowym, to skóry 

a)

 

ze sztucznym licem. 

b)

 

kryte grubą powłoką nieprzezroczystego pigmentu. 

c)

 

z powłoką o prześwitującym rysunku naturalnego lica. 

d)

 

z zeszlifowanym licem. 

 

17.  Polimeryzacja, polikondensacja i poliaddycja to procesy chemiczne występujące podczas 

a)

 

otrzymywania tworzyw sztucznych. 

b)

 

garbowania skór. 

c)

 

wulkanizacji kauczuku. 

d)

 

powlekania tkanin laminatem. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

18.  Skóra wtórna powstaje przez 

a)

 

przedwojenie skóry naturalnej. 

b)

 

przedwojenie tworzywa skóropodobnego. 

c)

 

sklejenie dwoin w jeden płat materiału. 

d)

 

sklejenie rozwłóknionych odpadów skórzanych. 

 
19.  Skóra wtórna przeznaczana jest na 

a)

 

wierzchy obuwia codziennego uŜytku. 

b)

 

podeszwy do obuwia roboczego. 

c)

 

podpodeszwy, zakładki i podsuwki obuwiowe.  

d)

 

cholewki do obuwia sportowego. 

 
20.  Materiałem na obuwie o łatwej pielęgnacji są skóry 

a)

 

welurowe. 

b)

 

dwoiny kryte. 

c)

 

lakierowane. 

d)

 

nubuki. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

 

Imię i nazwisko.......................................................................................... 

 
Charakteryzowanie materiałów podstawowych i pomocniczych 

  

 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź.  

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

 

a 

b 

c 

d 

 

2. 

 

 

a 

b 

c 

d 

 

3. 

 

 

a 

b 

c 

d 

 

4. 

 

 

a 

b 

c 

d 

 

5. 

 

 

a 

b 

c 

d 

 

6. 

 

 

a 

b 

c 

d 

 

7. 

 

 

a 

b 

c 

d 

 

8. 

 

 

a 

b 

c 

d 

 

9. 

 

 

a 

b 

c 

d 

 

10.  

a 

b 

c 

d 

 

11.  

a 

b 

c 

d 

 

12.  

a 

b 

c 

d 

 

13.  

a 

b 

c 

d 

 

14.  

a 

b 

c 

d 

 

15.  

a 

b 

c 

d 

 

16.  

a 

b 

c 

d 

 

17.  

a 

b 

c 

d 

 

18.  

a 

b 

c 

d 

 

19.  

a 

b 

c 

d 

 

20.  

a 

b 

c 

d 

 

Razem:   

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

Test II 
Test  typu  próba  pracy  do  jednostki  modułowej  „Charakteryzowanie 
materiałów podstawowych i pomocniczych”. 

 
Treść zadania 

Przeprowadź ocenę skór wierzchnich obuwiowych pod względem jakości i przydatności 

do produkcji obuwia. 
 
Instrukcja dla nauczyciela 
 

W  badaniu  osiągnięć  ucznia  w  nabywaniu  umiejętności  praktycznych  przewidzianych  

w  celach  jednostki  modułowej  zaleca  się  przeprowadzenie  zadania  testowego  typu  „próba 
pracy”. 
 

Zadanie  powinno  być  tak  dobrane  aby  pozwoliło  sprawdzić  poziom  ukształtowanych 

umiejętności w zakresie wiedzy teoretycznej i ich praktycznego zastosowania.  

Uczniowie  powinni  wykonać  zadanie  indywidualnie.  Jest  to  jednocześnie  moŜliwość 

samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności i dokonania analizy 
podjętych działań praktycznych.  

Zadaniem nauczyciela jest stworzenie  warunków umoŜliwiających uczniowi wykonanie 

zadania  zgodnie  z  obowiązującymi  w  przemyśle  obuwniczym  zasadami.  Uczeń  powinien 
wykonać  zadanie  pod  nadzorem  nauczyciela  jeśli  będzie  wykonywane  w  warsztatach 
szkolnych.  Jeśli  zadanie  wykonywane  jest  w  zakładzie  pracy  opiekę  nad  uczniem  powinien 
mieć doświadczony pracownik działu kontroli jakości.  
Uczeń powinien mieć zapewnioną moŜliwość: 

−

 

praktycznego przeprowadzenia badań organoleptycznych skór, 

−

 

zapoznania się z dokumentacją konstrukcyjno-technologiczną produkowanego obuwia, 

−

 

zapoznanie się z obowiązującymi normami przedmiotowymi i czynnościowymi skór, 

−

 

korzystania z przyrządów i urządzeń pomiarowych niezbędnych do oceny jakości skór. 

Nauczyciel powinien: 

−

 

uzgodnić z kierownictwem zakładu moŜliwość i termin przeprowadzenia ćwiczeń, 

−

 

zadbać  o  przygotowanie  stanowiska  pracy  dla  uczniów  pod  względem  bezpieczeństwa 
pracy, 

−

 

przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy i nakazać bezwzględne ich 
przestrzeganie, 

−

 

skontrolować uŜycie właściwego ubioru ochronnego, 

−

 

przydzielić uczniom kolejność i zakres wykonywania zadania, 

−

 

określić kryteria oceny wykonywanego zadania, 

−

 

na bieŜąco nadzorować pracę uczniów, 

−

 

dokonać oceny wykonanej pracy. 

 
Instrukcja dla ucznia 

Aby wykonać zadanie powinieneś: 

−

 

dobrać i załoŜyć odzieŜ ochronną, 

−

 

zapoznać się z dokumentacją konstrukcyjno-technologiczną produkowanego obuwia, 

−

 

zapoznać  się  z  normami  przedmiotowymi  i  czynnościowymi  oceny  skór  wierzchnich 
obuwiowych, 

−

 

w dzienniczku praktyki wynotować warunki technologiczne dla skór, 

−

 

zapisać  w  dzienniczku  praktyki  plan  działania  oraz  kolejność  wykonywanych  czynności  
i przedstawić do zatwierdzenia nauczycielowi, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

−

 

przygotować  stanowisko  pracy  zgodnie  z  zasadami  bezpieczeństwa,  higieny  pracy  
i ergonomii, 

−

 

przygotować urządzenia i przyrządy pomiarowe. 

 
Wykonanie pracy 
Uczeń powinien: 
1.

 

RozłoŜyć kolejno skóry na stole sortowniczym. 

2.

 

Za  pomocą  dotyku  i  wzroku  dokonać  organoleptycznego  badania  kolejnych  skór 

 

zwracając uwagę na: 

−

 

ogólny zewnętrzny wygląd z uwzględnieniem profilu skóry, 

−

 

wygląd strony uŜytkowej, 

−

 

wygląd i czystość strony nieuŜytkowej, 

−

 

wskazanie i zaznaczenie wad i uszkodzeń widocznych (na przykład: dziury, zacięcia, 
obtarcia, nierównomierność wybarwienia, jarzma, pęknięcia lica), 

−

 

wskazanie  i  zaznaczenie  wad  i  uszkodzeń  niewidocznych  (na  przykład:  sztywność 
lub  luźność  tkanki,  kruchość  warstwy  licowej,  lepkość  powłoki,  łuszczenie  się 
apretury, odstawanie lica), 

3.

 

Dokonać pomiarów grubości i obliczyć spadek grubości skór. 

4.

 

Dokonać pomiarów powierzchni skór. 

5.

 

Dokonać rozdzielenia skór zakwalifikowanych  jako nadające się do rozkroju na osobne 
stojaki. 

6.

 

Wykonaną pracę przedstawić nauczycielowi do oceny. 

 
Umiejętności podlegające ocenie 
 

 
Lp. 

 
Czynność wykonywana przez ucznia 

Punkty 
do 
uzyskania 

Punkty 
przyznane 

1.

 

 

Dobranie odzieŜy ochronnej 

5 

 

2.

 

 

Sposób przygotowania stanowiska pracy  

5 

 

3.

 

 

UłoŜenie skór na stole sortowniczym 

5 

 

4.

 

 

Sposób dokonywania oględzin i oceniania skór dotykiem 

40 

 

5.

 

 

Sposób zaznaczania wykrytych wad i uszkodzeń 

10 

 

6.

 

 

Wykonanie  pomiaru  grubości  i  wyliczenie  spadku 
grubości skór 

20 

 

7.

 

 

Wykonanie pomiaru powierzchni skór 

10 

 

8.

 

 

UłoŜenie skór po przeprowadzeniu badań 

5 

 

 

Razem: 

100 

 

 
Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne: 
 

Ocena 

Liczba uzyskanych punktów 

dopuszczający 

50 

dostateczny 

70 

dobry 

90 

bardzo dobry 

100 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

7.  LITERATURA 

 
1.

 

Chyrosz  M.,  Zembowicz-Sułkowska  E.:  Materiałoznawstwo  odzieŜowe.  WSiP, 
Warszawa 1992 

2.

 

Gajewski  M.,  Pawłowa  M.:  Materiały  obuwnicze  ćwiczenia  laboratoryjne.  Politechnika 
Radomska, Radom 1997 

3.

 

Grabkowski M.: Obuwnictwo. WSiP, Warszawa 1992 

4.

 

Lasek w.: Materiałoznawstwo obuwnicze. Skrypt uczelniany nr.5 WSI, Radom 1986 

5.

 

Persz T.: Technologia wyprawy skór cz. I Garbowanie. WSiP, Warszawa 1977 

6.

 

Persz  T.:  Materiałoznawstwo  dla  techników  przemysłu  skórzanego.  WSiP,  Warszawa 
1992 

7.

 

Pielichowski J.,Puszyński A.: Technologia tworzyw sztucznych. WNT, Warszawa 1994 

8.

 

Praca zbiorowa, 2005, Wielka Historia Świata, t.4, Polskie Media Amer. Com. 

9.

 

Wirpsza  Z.:  Technologia  syntetycznych  materiałów  obuwniczych.  Politechnika 
Radomska, Radom 1996  

 

Czasopisma: 

−

 

Przegląd Skórzany 

 

Literatura metodyczna 

1.

 

Drętkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele 
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.

 

Kornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000