BEZPOŚREDNIE
POMIARY ODLEGŁOŚCI
BEZPOŚREDNIE
POMIARY ODLEGŁOŚCI
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Warunki bezpośredniego pomiaru odległości:
1.
Widoczność między dwoma punktami
2.
MoŜliwość przymiaru liniowego na całej długości mierzonego odcinka
3.
Porównanie długości mierzonego odcinka z wielkością przymiaru liniowego
Sprzęt do pomiarów odległości:
Taśmy
Ruletki
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Szpilki
Szkicownik
Tyczki, pion sznurkowy
- Bezpośrednie pomiary odległości -
d
p
– długość bezpośrednio pomierzona w terenie
n – liczba pełnych odłoŜeń przymiaru liniowego
d
c
– długość nominalna przymiaru liniowego
r – reszta (końcówka) odłoŜonego przymiaru liniowego
r
d
n
d
c
p
+
⋅
=
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Poprawki redukcyjne do pomierzonych długości:
1.
Poprawka komparacyjna
2.
Poprawka termiczna
3.
Poprawka ze względu na nachylenie terenu
4.
Poprawka na poziom morza
5.
Poprawka odwzorowawcza
k
d
∆
t
d
∆
α
d
∆
m
d
∆
o
d
∆
o
m
zr
d
d
d
L
∆
+
∆
+
=
α
α
d
d
d
d
d
d
d
t
k
p
∆
+
=
∆
+
∆
+
∆
+
=
'
- Bezpośrednie pomiary odległości -
1. Poprawka komparacyjna
k
d
∆
r
c
k
d
d
n
d
∆
+
∆
⋅
=
∆
c
d
∆
r
d
∆
2. Poprawka termiczna
t
d
∆
(
)
0
t
t
d
d
p
p
p
t
−
⋅
=
∆
α
p
α
C
m
mm
p
0
0115
.
0
⋅
=
α
p
t
0
t
3. Poprawka ze względu na nachylenie terenu
α
d
∆
(
)
α
α
cos
1
'
−
−
=
∆
d
d
lub
'
2
2
d
h
d
h
−
=
∆
(
)
'
cos
'
'
d
d
d
d
d
−
⋅
=
−
=
α
α
α
cos
'
⋅
=
d
d
α
cos
'
=
d
d
- poprawka komparacyjna dla całkowitego przymiaru liniowego
- poprawka komparacyjna dla reszty przymiaru liniowego
- współczynnik rozszerzalności termicznej
- średnia temperatura w czasie pomiaru
- średnia temperatura komparacji 20
0
C
- Bezpośrednie pomiary odległości -
4. Poprawka na poziom morza
m
d
∆
R
d
H
d
ś
r
m
⋅
−
=
∆
H
ś
r
– średnia wysokość punktów wyznaczających końce
mierzonego odcinka
R – promień Ziemi, R = 6 367 650m
5. Poprawka odwzorowawcza
o
d
∆
d
r
d
⋅
=
∆
0
r – współczynnik w mm na 1 km odległości. Dla stref I – IV w
układzie „1965” wynosi on:
natomiast dla V strefy współczynnik r wynosi:
C – współczynnik zaleŜny od średniego promienia krzywizny elipsoidy
obrotowej danej strefy układu
x
s
, y
s
- współrzędne przybliŜone punktu środkowego mierzonej
odległości w km
A, B – stałe wyraŜone w km, róŜne dla kaŜdej strefy
T – stała dodawania danej strefy, wyraŜona w mm
(
) (
)
[
]
T
B
y
A
x
C
r
s
s
+
−
+
−
=
2
2
(
)
mm
km
y
r
s
17
237
01227
.
0
2
−
−
=
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Dziennik pomiaru długości boków
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Błędy występujące przy pomiarach odległości:
1.
BŁĘDY PRZYPADKOWE (osobowe, instrumentalne, środowiskowe)
Niejednakowy naciąg taśmy
Błąd odczytu końcówki taśmy
Błąd przykładania indeksu zerowego taśmy do punktu początkowego lub szpilki
2. BŁĘDY SYSTEMATYCZNE
Nieuwzględnienie poprawki komparacyjnej, temperatury, pochylenia terenu
Nieuwzględnienie błędu kolimacji, inklinacji, indeksu (eliminacja w 2 połoŜeniach lunety)
3.
BŁĘDY GRUBE
Błąd odczytu na taśmie
Błąd zapisu
Pominięcie szpilki
Eliminacja przez wielokrotne pomiary tej samej wielkości
Przed oceną dokładności spostrzeŜeń (dotyczących błędów przypadkowych) muszą zostać
usunięte błędy grube i systematyczne
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Błąd względny -
Kryterium dokładności pomiarów liniowych
jest to stosunek błędu bezwzględnego m mierzonej wielkości d do wyniku pomiaru
tej wielkości. Iloraz ten doprowadza się do ułamka z licznikiem równym 1.
T
d
m
1
=
Jednostki błędu względnego: procenty, promile lub milionowe części odległości (ppm), np
5ppm oznacza błąd bezwzględny odległości 5mm
na 1km
-dla terenów łatwych błąd względny wynosi 1:3000 (+/-3.3cm na 100m)
-dla terenów trudnych błąd względny wynosi 1:2000 (+/-5cm na 100m)