background image

 

Mięśnie działające na staw kolanowy

 

Mięsień  

Ryc. 

PP 

PK 

Unerwienie /charakt.  Czynność  

 
Mięsień 
czworogłowy uda  
m. quadriceps 
femoris 
 
1.  mięsień prosty 

uda - m. rectus 
femoris
 

 
 
2.  mięsień obszerny 

boczny - m. 
vastus lateralis
 

 
 
 
3.  mięsień obszerny 

pośredni - m. 
vastus 
intermedium 

 
 
4.  mięsień obszerny 

przyśrodkowy - 
m. vastus 
medialis 

 
 
 
 

1.                                            2. 

kolec biodrowy 
przedni dolny; 
górny brzeg 
panewki i torebka 
stawu biodrowego 
 

Wszystkie głowy 
mięśnia tworzą 
wspólne ścięgno, 
które częściowo 
przyczepia się do 
rzepki stanowiącej 
wielką trzeszczkę 
tego ścięgna. 
 
Poniżej rzepki, 
ścięgno mięśnia pod 
nazwą więzadła 
rzepki
, które jest 
jego przedłużeniem, 
dochodzi do 
guzowatości kości 
piszczelowej. 
 
 

Włókna ścięgien 
mięśnia obszernego 
bocznego i 
przyśrodkowego 
dochodzą do 
wspólnego ścięgna 
pod ostrym kątem, a 
część ich włókien 
tworzy troczki rzepki.  
W trakcie 
prostowania kolana 
w. mięśnie pociągają 
rzepkę ku 
odpowiadającej im 
stronie, ustalając jej 
położenie do tego 
stopnia, że przy 
napiętym mięśniu 
czworogłowym 
rzepka nie daje się 
przesuwać na boki. 

Najgłębsza warstwa 
mięśnia obszernego 
przyśrodkowego nosi 
nazwę mięśnia 
stawowego kolana 
(m. 
articularis genus). 
 
Mięsień ten napina 
torebkę stawową, 
chroniąc ją przed 
wkleszczeniem między 
rzepkę a kość udową 
podczas prostowania 
kolana. 

 

Mięsień 
czworogłowy uda 
jest jedynym 
prostownikiem
 
stawu kolanowego.  
 
Jest najważniejszym 
mięśniem stawu 
podczas stania, w 
czasie marszu, 
wchodzenia pod 
górę czy schodzenia 
w dół.  
Podczas stania 
mięsień jest 
rozluźniony, z 
chwilą jednak 
przesuwania się 
środka ciężkości do 
tyłu napina się, 
zapobiegając 
ugięciu się kolan- 
ważna funkcja 
statyczna. 
Mięsień prosty uda, 
jest mięśniem 
dwustawowym - 
działa zginająco na 
staw biodrowy i 
prostująco na staw 
kolanowy.    

 

boczna pow. 
krętarza większego,  
kresa 
międzykrętarzowa,  
warga boczna kresy 
chropawej, 
przegroda 
międzymięśniowa 
boczna,  
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

3.          

przednia i boczna 
powierzchnia 
trzonu kości 
udowej,  
 
 
 
 
 
 
warga 
przyśrodkowa kresy 
chropawej kości 
udowej. 

Unerwienie- 
nerw udowy 

mgr Jolanta Sadek 

background image

 

Mięsień krawiecki  
m. sartorius 

 

kolec biodrowy 
przedni górny. 
 

kość piszczelowa 
(gęsia stopa), 
przyśrodkowo od 
guzowatości  
 

Jest mięśniem stawu 
biodrowego i 
kolanowego.  
Jest to najdłuższy 
mięsień ciała 
ludzkiego, ok. 50 cm 

Od swego przyczepu 
początkowego 
biegnąc ku dołowi 
owija się jak esowata 
taśma - początkowo 
dokoła przedniej, a 
następnie 
przyśrodkowej 
powierzchni uda. 
 

Mięsień  zgina  staw 
kolanowy; 
nawraca  goleń  przy 
zgiętym kolanie  
 

Mięsień dwugłowy 
uda  
m. biceps femoris
 

 

 

głowa długa caput 
longum: 
guz 
kulszowy;  
 

 

głowa krótka 
caput breve: 
środkowa 1/3 
wargi bocznej 
kresy chropawej 
kości udowej, 
przegroda 
międzymięśniowa 
boczna uda.  

 

głowa strzałki. 
 

 

W działaniu na staw 
kolanowy mięsień 
dwugłowy jest 
silnym zginaczem i 
supinatorem  
 
(Głowa długa jest 
mięśniem 
dwustawowym: 
prostownik uda, 
przywodzi i słabo 
obraca udo; unosi 
miednicę. 

Głowa krótka – 
obniża miednicę)

 

Unerwienie- 
nerw udowy 

Na całym przebiegu 
leży 
powierzchownie w 
kanale 
powięziowym, nie 
zmieniając swego 
położenia nawet w 
czasie skurczu. 

 

background image

 

Mięsień 
półścięgnisty 
m. semitendinosus
 

  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
guz kulszowy. 
 

kość piszczelowa 
(gęsia stopa) 
przyśrodkowo od 
guzowatości 

Brzusiec mięśnia 
zawiera cienką, 
skośnie przebiegającą 
smugę ścięgnistą 
(intersectio tendinea).  
 
 
 
 
 
Nerw strzałkowy 
wspólny 

Mięsień jest również 
dwustawowy.  
W działaniu na staw 
kolanowy jest 
zginaczem (zakres 
ruchu nie przekracza 
50

o

) i rotatorem 

podudzia do 
wewnątrz 

Mięsień półbłoniasty 
m. 
semimembranosus
 

 

guz kulszowy. 
 

kłykieć 
przyśrodkowy kości 
piszczelowej, tylna 
ściana torebki stawu 
kolanowego 
(więzadło 
podkolanowe 
skośne), powięź 
mięśnia 
podkolanowego. 

Leży najbardziej 
przyśrodkowo na 
tylnej powierzchni 
uda, częściowo pod 
mięśniem 
półścięgnistym.  

Prawie w połowie 
składa się z 
szerokiego i płaskiego 
ścięgna 
początkowego. 
 
 
 

N. piszczelowy 

 
 
 

Mięsień jest 
dwustawowy.  
Działanie mięśnia 
na staw kolanowy 
jest podobne do 
dwugłowego, tylko 
znacznie silniejsze – 
zgina goleń i obraca 
na zewnątrz  

 

Ścięgno końcowe mięśnia dzieli się na trzy 

odgałęzienia tworząc gęsią stopę głęboką (pes 
anserinus profundus): 
 

Najsilniejsza odnoga przyczepia się do kłykcia 

przyśrodkowego piszczeli, drugie odgałęzienie zagina 
się ku tyłowi i przechodzi w więzadło podkolanowe 
skośne, i wreszcie odnoga środkowa biegnie do dołu i 
przechodzi w powięź mięśnia podkolanowego.  

background image

 

Mięsień 
podkolanowy  
m. popliteus
 

 

kłykieć boczny 
kości udowej 

pole kości 
piszczelowej 
powyżej kresy 
mięśnia 
płaszczkowatego 
 
 
 
 
 

Mięsień 
podkolanowy leży w 
dole podkolanowym, 
bezpośrednio na 
torebce stawu 
kolanowego pod 
mięśniem brzuchatym 
łydki i mięśniem 
podeszwowym.  
 

Chroni torebkę 
stawową przed 
wkleszczeniem 
pomiędzy kość 
udową i 
piszczelową.  
Mięsień jest słabym 
zginaczem stawu  
i rotatorem podudzia 

Mięsień smukły 
m. gracilis
 

 
 
 

gałąź dolna kości 
łonowej  
 

guzowatość 
piszczeli (gęsia 
stopa). 
 

 
Nerw zasłonowy 

Mięsień jest 
dwustawowy.  
Na staw biodrowy 
działa jako 
przywodziciel i 
słaby zginacz uda, 
na staw kolanowy 
zaś jako zginacz 
oraz obraca goleń 
do wewnątrz przy 
zgiętym stawie. 
 

background image

 

Mięsień brzuchaty 
łydki 
m. gastrocnemius
 
 

 
 
 
 

głowa 
przyśrodkowa

powierzchnia 
podkolanowa kości 
udowej powyżej 
kłykcia 
przyśrodkowego,  
głowa boczna: 
powierzchnia 
podkolanowa kości 
udowej powyżej 
kłykcia bocznego.  
 

guz piętowy 

Mięsień brzuchaty 
łydki wraz 
mięśniem 
płaszczkowatym 
soleus stanowią 
mięsień trójgłowy 
łydki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
N. piszczelowy 

Mięsień brzuchaty 
łydki wraz 
mięśniem 
płaszczkowatym 
działa głównie na 
staw skokowo-
goleniowy.  
Działanie mięśnia 
na staw kolanowy 
jest słabe.  
Mięsień bierze 
udział w zginaniu 
stawu kolanowego, 
a przy zgiętym 
kolanie jego głowa 
przyśrodkowa 
odwraca, a głowa 
boczna nawraca 
goleń. 

Mięsień 
podeszwowy  
m. plantaris
 

 

powierzchnia 
podkolanowa kości 
udowej powyżej 
kłykcia bocznego.  
 

guz piętowy. 
 

N. piszczelowy 

 

Jest to słaby, 
zmienny mięsień 
współdziałający w 
małym stopniu z 
mięśniem 
trójgłowym łydki.  
Działanie zginające 
mięśnia na staw 
kolanowy jest 
nieznaczne.  
Napina on torebkę 
stawową. 
 

Obie głowy mięśnia brzuchatego łydki - 
boczna i przyśrodkowa, rozpoczynają się 
oddzielnie na dalszym końcu kości 
udowej, łączą się ze sobą nieco poniżej ich 
początku i w połowie goleni przechodzą w 
szerokie i silne ścięgno końcowe, zwane 
ścięgnem Achillesa (tendo calcaneus , 
Achillis). 

 

background image

 

Zestawienie ruchów w stawie kolanowym oraz wykonujących je mięśni

 

Prostowanie: 

Zginanie  

Odwracanie: 

Nawracanie: 

1.  mięsień czworogłowy uda  

 

1.  mięsień dwugłowy uda,  
2.  mięsień półbłoniasty,  
3.  mięsień półścięgnisty,  
4.  mięsień krawiecki,  
5.  mięsień podkolanowy,  
6.  mięsień brzuchaty łydki  

 

1.  mięsień dwugłowy uda,  
2.  mięsień brzuchaty łydki  - głowa 

przyśrodkowa.  

 

1.  mięsień smukły,  
2.  mięsień półbłoniasty,  
3.  mięsień półścięgnisty,  
4.  mięsień krawiecki,  
5.  mięsień podkolanowy,  
6.  mięsień brzuchaty łydki głowa 

boczna  
 

 
 
 
 

Zespół funkcjonalny stawów bliższych stopy 

 

Stawy bliższe stopy 

Mięśnie zespołu funkcjonalnego stawów bliższych stopy 

 

1.  połączenie między stopą a kośćmi goleni czyli staw skokowo-

goleniowy (skokowy górny)  
 

2.  połączenia między kośćmi stępu czyli stawy międzystępowe:  

a.  skokowo-piętowy,  
b.  skokowo-piętowo-łódkowy,  
c.  piętowo-sześcienny 
d.  klinowo-łódkowy. 

 

A. grupa przednia, prostowników 

1.  mięsień piszczelowy przedni 
2.  mięsień prostownik długi palców 
3.  mięsień prostownik długi palucha 

 

B.  grupa tylna, zginaczy 

1.  mięsień trójgłowy łydki                   warstwa powierzchowna 
2.  mięsień podeszwowy, 
3.  piszczelowy tylny,  
4.  mięsień zginacz długi palców  
5.  zginacz długi palucha                             warstwa głęboka  

 

C.  grupa boczna 

1.  mięśnie strzałkowe: długi i krótki 

 

Nerw strzałkowy 
głęboki 

 
 
Nerw piszczelowy 
 
 
 
 
 
 
Nerw strzałkowy 
powierzchowny 

background image

 

Mięsień  

Ryc. 

PP 

PK 

Charakterystyka 

Czynność  

Mięsień piszczelowy 
przedni 
m. tibialis anterior 
 

 

kłykieć boczny i 
górna część 
powierzchni 
bocznej kości 
piszczelowej, błona 
międzykostna i 
powięź goleni. 
 

podeszwowa 
strona kości 
klinowatej 
przyśrodkowej, 
guzowatość 
kości 
śródstopia I.  
 

W odcinku bliższym graniczy z 
m. prostownikiem długim 
palców, u dołu z m. 
prostownikiem długim palucha.  
Ścięgno mięśnia piszczelowego 
przedniego i pozostałych 
prostowników ustalone jest 
przez poprzeczne pasma troczka 
górnego i dolnego mięśni 
prostowników 
(retinaculum 
mm. extensorum superius et 
inferius).
  

 

Mięsień powoduje silne 
zgięcie grzbietowe 
stopy oraz jej 
odwracanie i 
przywodzenie.  
Przy ustalonej stopie, 
mięsień pociąga 
podudzie do przodu i 
dlatego jest szczególnie 
czynny podczas jazdy 
na nartach, szybkiego 
marszu oraz biegu. 
Powoduje on 
przeniesienie środka 
ciężkości do przodu. W 
taki sposób działa gdy 
chcemy przyspieszyć 
kroku. 
 upadek porzodostopia 
(„chód koguci”) 

Najczęściej, 
zwłaszcza w czasie 
chodzenia, mięsień 
wydłuża się, hamując 
upadek przodostopia.  
Jest to jego 
podstawowe działanie 
fizjologiczne. 

 

Hamuje on upadek przodostopia za każdym 
razem, gdy pięta dotyka podłoża.  
Jego uszkodzenie (i prostowników stopy) może 
spowodować opadanie stopy  - chód koguci 
 

background image

 

Mięsień prostownik 
długi palucha 
m. extensor hallucis 
longus
 

 

Powierzchnia 
przyśrodkowa 
strzałki, przyległa 
część błony między 
kostnej. 

paliczek dalszy 
palucha 
 

M. położony jest w głębi między 
mięśniami poprzednimi. 
Jest  przykryty przez te mięśnie i 
dopiero w dalszej części goleni 
wychodzi na jej powierzchnię.  
 

Mięsień jest silnym 
prostownikiem 
palucha, zgina 
grzbietowo stopę.  
W zależności od fazy 
ruchu stopy może 
również słabo 
nawracać lub odwracać 
stopę. 

 

Mięsień prostownik 
długi palców 
m. extensor digitorum 
longus
 

 

kłykieć boczny 
kości piszczelowej,  
głowa strzałki i 3/4 
części brzegu 
przedniego strzałki,  
błona 
międzykostna,  
powięź goleni. 
 

rozcięgna 
grzbietowe 
palców II-V. 
 

Mięsień jest położony bocznie od 
mięśnia piszczelowego 
przedniego.  
W połowie goleni brzusiec 
przechodzi w ścięgno, które na 
grzbiecie stopy dzieli się na 
cztery części, przechodzące w 
rozcięgna grzbietowe palców II-
IV.  
 

Mięsień zgina stopę 
grzbietowo i nawraca 
oraz prostuje palce.  
Przy ustalonej stopie 
działa podobnie jak 
mięsień piszczelowy 
przedni . 
 

background image

 

Mięsień strzałkowy 
trzeci  
m. peroneus tertius 

 

Odszczepiona część  
boczna prostownika 
długiego palców  

ścięgno m. 
kończy się na 
stronie 
grzbietowej 
podstawy V, a 
często również 
i IV kości 
śródstopia.  
 

 

Mięsień współpracuje z 
prostownikiem palców 
w ruchach zginania 
grzbietowego, 
nawracania i 
odwodzenia stopy  
 

Mięsień trójgłowy 
łydki 
m. triceps surae 
składa się z dwóch 
mięśni:  

1.  m. brzuchatego 

łydki m. 
gastrocnemius -
dwie głowy 

2.  m.płaszczkowatego 

m. soleus - jedna 
głowa 

 

 

M. brzuchaty j.w 
 
M.płaszczkowaty
tylna powierzchnia 
głowy, 1/3 górna 
tylnej powierzchni 
strzałki,  
kresa mięśnia 
płaszczkowatego,  
łuk ścięgnisty 
mięśnia 
płaszczkowatego. 
 

guz piętowy 

Mięsień płaszczkowaty, 
stanowiący trzecią głowę mięśnia 
trójgłowego łydki, jest prawie w 
całości przykryty przez mięsień 
brzuchaty.  
Jedynie jego brzegi wystają na 
boki spod ścięgna piętowego, 
poszerzając dolną połowę łydki.

 

Brzusiec mięśnia przechodzi w 
szerokie ścięgno łączące się 
ściśle ze ścięgnem piętowym. 

M. jest najsilniejszym 
zginaczem 
podeszwowym stopy.  
Działa podczas 
chodzenia, biegu, 
skoków: Przyciskając 
stopę do podłoża, 
podnosi piętę i przenosi 
ciężar ciała na palce.  
Bardzo silnie odwraca i 
przywodzi stopę – 
najsilniejszy 
odwracacz. 
Działa również jako 
słaby zginacz stawu 
kolanowego. 

background image

10 

 

Mięsień podeszwowy 
m. plantaris 

 

j.w. 

 

 

Jest słabym zginaczem 
podeszwowym stopy 

Mięsień piszczelowy 
tylny 
 
m. tibialis posterior 

 

tylna powierzchnia 
błony 
miedzykostnej i 
przyległe brzegi 
obu kości goleni. 
 

podeszwowa 
powierzchnia 
guzowatości 
kości 
łódkowatej, 
kości 
klinowate, 
podstawy kości 
śródstopia II-
IV 

Mięsień piszczelowy tylny leży 
między obu długimi zginaczami, 
po jego stronie przyśrodkowej 
biegnie zginacz długi palców, po 
stronie bocznej zginacz długi 
palucha.  
 

M. przede wszystkim 
silnie odwraca stopę, 
poza tym ją przywodzi i 
w mniejszym stopniu 
zgina podeszwowo. 
Przy stopie ustalonej 
pociąga goleń do tyłu.  
Stanowi również 
podporę poprzecznego 
sklepienia stopy. 
 

Mięsień zginacz długi 
palców 
m. flexor 
digitorum longus
 

 

tylna powierzchnia 
kości piszczelowej. 

podstawy 
paliczków 
dalszych II-V 
palca 

 

Działa podobnie jak 
mięsień piszczelowy 
tylny - odwraca, 
przywodzi i zgina 
podeszwowo stopę.  
Zbliża piętę do goleni 
przy unoszeniu na 
palce.  
Wzmacnia wybitnie 
sklepienie stopy. 
 

background image

11 

 

Mięsień zginacz długi 
palucha 
m. flexor hallucis 
longus
 

 

2/3 dolne tylnej 
powierzchni trzonu 
strzałki, przyległa 
część błony 
międzykostnej 
goleni. 
 

podstawa 
paliczka 
dalszego 
palucha. 
 

Mięsień zginacz długi palucha 
jest najmocniejszym mięśniem 
głębokiej warstwy zginaczy. 
Jego ścięgno biegnie w 
bruździe kości skokowej, 
następnie pod podpórką kości 
piętowej sustentaculum tali na 
stronę podeszwową stopy w 
kierunku palucha. 
 

Mięsień zgina 
podeszwowo, odwraca i 
przywodzi stopę.  
Wspólnie ze zginaczem 
długim palców unosi 
stopę na palce.  
Unosząc podpórkę 
kości piętowej, ustala 
prawidłowe położenie 
kości skokowej.  
Wzmacnia sklepienie 
stopy i zapobiega 
płaskostopiu  
 

Mięsień strzałkowy 
długi 
m. peroneus (fibularis) 
longus
 

 

 

kłykieć boczny 
kości piszczelowej, 
głowa strzałki, 
torebka stawu 
piszczelowo-
strzałkowego (część 
górna), górna 1/2 
powierzchni 
bocznej trzonu 
strzałki, przegrody 
międzymięśniowe 
przednia i tylna 
goleni, powięź 
goleni (część 
dolna).  

powierzchnia 
podeszwowa 
kości klinowatej 
przyśrodkowej, 
guzowatość 
kości śródstopia 
I. 
 

Mięsień strzałkowy długi leży 
bardziej powierzchownie od 
krótkiego, jego ścięgno 
przykrywa ścięgno mięśnia 
strzałkowego krótkiego.  
Początkowo oba ścięgna biegną 
razem z tyłu i dokoła kostki 
bocznej w kierunku brzegu 
bocznego stopy.  
Oba ścięgna są ustalone przez 
dwa troczki mięśni 
strzałkowych: górny i dolny 
(retinaculum mm. peroneorum 
superius 
et inferius).  
Poniżej troczka dolnego oba 
ścięgna rozdzielają się zdążając 
w kierunku swych przyczepów 
końcowych.  
 
 

Oba mięśnie strzałkowe 
nawracają stopę: 
mięsień strzałkowy 
długi przez obniżenie 
brzegu 
przyśrodkowego; 
mięsień strzałkowy 
krótki przez unoszenie 
jej brzegu bocznego.  
Wspólnie ze 
zginaczami, oba 
mięśnie zginają stopę 
podeszwowo oraz ją 
odwodzą.  
Mają również udział w 
zabezpieczeniu 
sklepienia stopy przez 
spłaszczeniem 

background image

12 

 

 
 
 

Zestawienie ruchów w stawach bliższych stopy oraz wykonujących je mięśni

 

Zginanie grzbietowe  

Zginanie podeszwowe  

Nawracanie i odwodzenie  

Odwracanie i przywodzenie  

1.  mięsień piszczelowy przedni, 
2.  mięsień prostownik długi palców, 
3.  mięsień prostownik długi palucha, 
4.  mięsień strzałkowy trzeci, 

1.  mięsień trójgłowy łydki, 
2.   mięsień piszczelowy tylny,  
3.  mięsień strzałkowy długi, 
4.   mięsień strzałkowy krótki, 
5.  mięsień zginacz długi palucha,  
6.  mięsień zginacz długi palców,  
7.   mięsień podeszwowy. 

1.  mięsień strzałkowy długi, 
2.  mięsień strzałkowy krótki, 
3.  mięsień strzałkowy trzeci, 
4.  mięsień prostownik długi palców, 
5.  mięsień prostownik długi 

palucha, 

1.  mięsień trójgłowy łydki, 
2.  mięsień piszczelowy przedni,  
3.  mięsień piszczelowy tylny, 
4.  mięsień zginacz długi palucha,  
5.  mięsień zginacz długi palców,  
6.  mięsień podeszwowy. 

 

Mięsień strzałkowy 
krótki 
m. peroneus (fibularis) 
brevis
 

 

dolna połowa 
powierzchni 
bocznej strzałki, 
przegroda 
międzymięśniowa 
goleni przednia i 
tylna. 
 

guzowatość 
kości śródstopia 
V. 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

13 

 

Zespół funkcjonalny stawów bliższych stopy

Stawy dalsze stopy: stawy stępowo-śródstopne, międzyśródstopne, śródstopno-paliczkowe, międzypaliczkowe  

Mięśnie długie: 

 
Mięśnie krótkie (grzbietu stopy):
 

Mięsień  

 

 

 

 

Czynność  

Mięsień prostownik długi palców 
m. extensor digitorum longus 

j.w. 

 

 

 

Prostuje palce II-V i zgina je grzbietowo.  
Jego działanie na stawy dalsze stopy jest słabsze 

Mięsień prostownik długi palucha 
m. extensor hallucis longus 

j.w. 

 

 

 

Jest bardzo silnym prostownikiem i zginaczem grzbietowym palucha.  
Słabo nawraca/odwraca stopę 

Mięsień zginacz długi palców  
m. flexor digitorum longus 

j.w. 

 

 

 

Zgina stopę podeszwowo. 
Mniejszy udział w zginaniu palców II-V 

Mięsień zginacz długi palucha 
m. flexor hallucis longus 

j.w. 

 

 

 

Zgina palec I, oraz przez pasmo, które wysyła do m.zginacza długiego palców, bierze również 
udział w zginaniu pozostałych palców. Dzięki temu odgrywa rolę przy podnoszeniu się na palce. 

Mięsień  

Ryc. 

PP 

PK 

Charakterystyka 

Czynność  

Mięsień prostownik 
krótki palców
 
m. extensor digitorum 
brevis 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Mięsień prostownik 
krótki palucha
 
m. extensor hallucis 
brevis
 

 

 
 
 
 
 
Początek wspólny: 
grzbietowo-boczna 
strona kości 
piętowej przed 
zatoką stępu.  
 

rozcięgna 
grzbietowe 
palców II-IV. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
paliczek 
bliższy 
palucha. 

 
Nerw strzałkowy głęboki 
 
 
 
 
Dwa mięśnie krótkie stopy: mięsień prostownik krótki 
palucha 
mięsień prostownik krótki palców położone są 
na grzbiecie stopy.  
Oba mięśnie, tworząc wspólny brzusiec, rozpięte są między 
kością piętową a palcami I-IV.  
 
Mięśnie prostują, zginają grzbietowo i nieco odwodzą palce. 
 
Palec V otrzymuje ścięgno prostujące od mięśnia 
strzałkowego trzeciego lub mięśnia strzałkowego krótkiego. 
 

Pozostałe mięśnie krótkie stopy leżą na jej stronie podeszwowej.  Tworzą one trzy wyniosłości: przyśrodkową, boczną i pośrednią. 

background image

14 

 

Wyniosłość podeszwowa przyśrodkowa:     Na wyniosłość podeszwową przyśrodkową (eminentia plantaris medialis) składają się trzy mięśnie krótkie palucha: 
odwodziciel, zginacz i przywodziciel palucha.  W porównaniu z kłębem kciuka, brakuje tu mięśnia przeciwstawiacza, czyli ruchu przeciwstawiania palucha. 
Unerwione przez nerw podeszwowy przyśrodkowy. 
Wyniosłość podeszwowa boczna (eminentia plantaris lateralis) utworzona jest przez trzy mięśnie palca V: odwodziciel, zginacz krótki i przeciwstawiacz . 
Unerwione przez nerw podeszwowy boczny. 
Pomiędzy obu wyniosłościami leżą mięśnie wchodzące w skład wyniosłości podeszwowej pośredniej (eminentia plantaris intermedi): zginacz krótki palców, 
czworoboczny podeszwy, glistowate i międzykostne.  
 
Mięsień odwodziciel 
palucha 
m. abductor 
hallucis
 

 

przyśrodkowa 
strona guza 
piętowego, troczek 
zginaczy, rozcięgno 
podeszwowe. 
 
 
 
 

brzeg przyśrodkowy podstawy paliczka bliższego 
palucha, trzeszczka przyśrodkowa, 
guzowatość kości śródstopia V, podstawa paliczka 
bliższego V palca  
 
 
 
n. podeszwowy przyśrodkowy 

 

Mięsień odwodziciel 
palca małego 
m. abductor digiti 
minimi
 

 

wyrostek boczny 
guza piętowego, 
powierzchnia dolna 
kości piętowej, 
rozcięgno 
podeszwowe. 

n. podeszwowy boczny 

 

background image

15 

 

Mięsień zginacz 
krótki palucha 
m. 
flexor hallucis brevis
 

 

powierzchnia 
podeszwowa kości 
klinowatej 
przyśrodkowej, 
więzadło 
podeszwowe długie, 
rozcięgno 
podeszwowe.  
 

głowa przyśrodkowa: trzeszczka przyśrodkowa, 
brzeg przyśrodkowy podstawy paliczka bliższego 
palucha;  
głowa boczna: trzeszczka boczna, brzeg boczny 
podstawy paliczka bliższego palucha. 
 
 
 
n. podeszwowy przyśrodkowy 

 

 
Mięsień zginacz krótki palca małego  
m. flexor digiti minimi brevis 

więzadło 
podeszwowe długie, 
podstawa kości 
śródstopia V.  

podstawa paliczka bliższego palca małego. 
 

n. podeszwowy boczny 

Mięsień zginacz 
krótki palców 
m. flexor digitorum 
brevis
 

 

powierzchnia dolna 
guza piętowego, 
rozcięgno 
podeszwowe.  
 

podstawa 
paliczków 
środkowych II-
V palca.  
 

n. podeszwowy przyśrodkowy 

 

background image

16 

 

Mięsień przywodziciel 
palucha
 
m. adductor hallucis 

 

głowa skośna: kość 
sześcienna i 
klinowata boczna, 
podstawy II i III 
kości śródstopia, 
więzadło 
podeszwowe długie;  
głowa poprzeczna
podeszwowe strony 
torebek stawów 
środstopno-
paliczkowych III-V. 
 

trzeszczka 
boczna, brzeg 
boczny 
paliczka 
bliższego 
palucha. 

n. podeszwowy boczny 

 

Mięsień 
czworoboczny 
podeszwy
 
m. quadratus plantae 

 

podeszwowa i 
przyśrodkowa 
powierzchnia kości 
piętowej  

ścięgno 
mięśnia 
zginacza 
długiego 
palców  

n. podeszwowy boczny 

 

Mięśnie glistowate  
mm. lumbricales 

 

ścięgna długiego 
zginacza palców. 
 

brzegi przyśrodkowe podstawy paliczków bliższych 
II-V palca. 
 

n. podeszwowy 
przyśrodkowy 

background image

17 

 

Mięśnie międzykostne 
grzbietowe 
mm. interossei dorsales 

 

rozpoczyna się 
dwoma głowami na 
zwróconych do 
siebie 
powierzchniach 
kości śródstopia I-
V.  
 

podstawy 
paliczków 
bliższych i 
rozcięgno 
grzbietowe II - 
IV palca. 
 

n. podeszwowy boczny 

 

Mięśnie międzykostne 
podeszwowe 
mm. 
interosseiplanlares
 

 

podeszwowo-
przyśrodkowe 
powierzchnie  kości 
śródstopia II-V.  

 

podstawy 
paliczków 
bliższych i 
rozcięgno 
grzbietowe 
palców III-V 

n. podeszwowy boczny 

 

background image

18 

 

 
 

Zestawienie ruchów w stawach dalszych stopy oraz wykonujących je mięśni 

 

Zginanie podeszwowe palców  

Prostowanie i zginanie 
grzbietowe palców 
 

Przywodzenie palców 

Odwodzenie palców 

1.  mięsień zginacz długi palucha,  
2.  mięsień zginacz długi palców,  
3.  mięsień zginacz krótki palucha, 
4.   mięsień zginacz krótki palca małego,  
5.  mięsień zginacz krótki palców,  
6.  mięsień odwodziciel palucha, 
7.  mięsień przywodziciel palucha,  
8.  mięsień odwodziciel palca małego, 
9.  mięśnie glistowate, 

10.  mięśnie międzykostne.  

1.  mięsień prostownik długi 

palców,  

2.  mięsień prostownik długi 

palucha, 

3.  mięsień prostownik krótki 

palców, 

4.  mięsień prostownik krótki 

palucha,  

5.  mięsień strzałkowy trzeci. 

1.  mięsień przywodziciel 

palucha,  

2.  mięśnie glistowate, 
3.   mięśnie międzykostne 

podeszwowe. 

1.  mięsień prostownik krótki palców,  
2.  mięsień prostownik krótki palucha, 
3.  mięsień odwodziciel palucha, 
4.  mięsień odwodziciel palca małego,  
5.  mięśnie międzykostne grzbietowe.  

 

Piśmiennictwo

  

1.  Bochenek A., Reicher M. - Anatomia człowieka, tom 1, 2004 
2.  Cantarella V.: Bones and Muscles , 1999r NY  
3.  Feneis, Dauber - Podręczny atlas anatomii  
4.  Marecki B. - Anatomia funkcjonalna, 2004 
5.  Sobotta J. - Atlas anatomii człowieka 
6. 

http://www.rad.washington.edu/academics/academic-sections/msk/muscle-atlas/

 

Mięsień 
przeciwstawiacz 
palca małego
  
m. opponens digiti 
minim 
 
 

PP: więzadło podeszwowe długie, pochewka ścięgna  
mięśnia strzałkowego długiego.   
PK: strona boczna kości śródstopia V.