1
Jednostki
organizacyjne sektora
finansów publicznych
1
Jednostki
organizacyjne sektora
finansów publicznych
2
Jednostki bud
ż
etowe
Jednostkami bud
ż
etowymi s
ą
jednostki organizacyjne sektora
finansów publicznych nieposiadaj
ą
ce osobowo
ś
ci prawnej, które
pokrywaj
ą
swoje wydatki bezpo
ś
rednio z bud
ż
etu, a pobrane
dochody odprowadzaj
ą
na rachunek odpowiednio dochodów
bud
ż
etu pa
ń
stwa albo bud
ż
etu jednostki samorz
ą
du
terytorialnego.
Jednostka bud
ż
etowa działa na podstawie statutu okre
ś
laj
ą
cego
w szczególno
ś
ci jej nazw
ę
, siedzib
ę
i przedmiot działalno
ś
ci.
Podstaw
ą
gospodarki finansowej jednostki bud
ż
etowej jest plan
dochodów i wydatków, zwany dalej „planem finansowym jednostki
bud
ż
etowej”.
Jednostki bud
ż
etowe, z zastrze
ż
eniem odr
ę
bnych ustaw, tworz
ą
,
ł
ą
cz
ą
i likwiduj
ą
:
- ministrowie, kierownicy urz
ę
dów centralnych, wojewodowie oraz
inne organy działaj
ą
ce na podstawie odr
ę
bnych ustaw -
pa
ń
stwowe jednostki bud
ż
etowe;
-
organy stanowi
ą
ce jednostek samorz
ą
du terytorialnego - gminne,
powiatowe lub wojewódzkie jednostki bud
ż
etowe.
Prezes Rady Ministrów mo
ż
e utworzy
ć
jednostk
ę
bud
ż
etow
ą
realizuj
ą
c
ą
zadania na rzecz administracji rz
ą
dowej.
3
Samorz
ą
dowe zakłady bud
ż
etowe
Mog
ą
realizowa
ć
zadania własne jednostek bud
ż
etowych z zakresu:
1) gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami u
ż
ytkowymi,
2) dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodoci
ą
gów i zaopatrzenia w wod
ę
, kanalizacji, usuwania i oczyszczania
ś
cieków komunalnych, utrzymania czysto
ś
ci i porz
ą
dku oraz urz
ą
dze
ń
sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych,
zaopatrzenia w energi
ę
elektryczn
ą
i ciepln
ą
oraz gaz,
4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) targowisk i hal targowych,
6) zieleni gminnej i zadrzewie
ń
,
7) kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych i
urz
ą
dze
ń
sportowych,
8) utrzymywania ró
ż
nych gatunków egzotycznych i krajowych zwierz
ą
t, w
tym w szczególno
ś
ci prowadzenia hodowli zwierz
ą
t zagro
ż
onych
wygini
ę
ciem, w celu ich ochrony poza miejscem naturalnego
wyst
ę
powania,
9) Cmentarzy
Organ stanowi
ą
cy jednostki samorz
ą
du terytorialnego tworzy, ł
ą
czy,
przekształca w inn
ą
form
ę
organizacyjno-prawn
ą
i likwiduje samorz
ą
dowy
zakład bud
ż
etowy.
4
Samorz
ą
dowe zakłady bud
ż
etowe –
gospodarka finansowa
1. Samorz
ą
dowy zakład bud
ż
etowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywaj
ą
c koszty
swojej działalno
ś
ci z przychodów własnych;
2. Podstaw
ą
gospodarki finansowej samorz
ą
dowego zakładu bud
ż
etowego jest
roczny plan finansowy obejmuj
ą
cy przychody, w tym dotacje z bud
ż
etu jednostki
samorz
ą
du terytorialnego, koszty i inne obci
ąż
enia, stan
ś
rodków obrotowych,
stan nale
ż
no
ś
ci i zobowi
ą
za
ń
na pocz
ą
tek i koniec okresu oraz rozliczenia z
bud
ż
etem jednostki samorz
ą
du terytorialnego.
3. Samorz
ą
dowy zakład bud
ż
etowy mo
ż
e otrzymywa
ć
z bud
ż
etu jednostki
samorz
ą
du terytorialnego:
dotacje przedmiotowe;
dotacje celowe.
4. W zakresie okre
ś
lonym w odr
ę
bnych ustawach samorz
ą
dowy zakład bud
ż
etowy
mo
ż
e otrzymywa
ć
dotacj
ę
podmiotow
ą
.
5. Nowo tworzonemu samorz
ą
dowemu zakładowi bud
ż
etowemu mo
ż
e by
ć
przyznana jednorazowa dotacja z bud
ż
etu jednostki samorz
ą
du terytorialnego na
pierwsze wyposa
ż
enie w
ś
rodki obrotowe.
6. Dotacje dla samorz
ą
dowego zakładu bud
ż
etowego, z pewnymi wył
ą
czeniami
dotacji, nie mog
ą
przekroczy
ć
50% kosztów jego działalno
ś
ci.
7. Samorz
ą
dowy zakład bud
ż
etowy wpłaca do bud
ż
etu jednostki samorz
ą
du
terytorialnego nadwy
ż
k
ę ś
rodków obrotowych, ustalon
ą
na koniec okresu
sprawozdawczego, chyba
ż
e organ stanowi
ą
cy jednostki samorz
ą
du
terytorialnego postanowi inaczej.
5
Agencje wykonawcze
Agencja wykonawcza jest pa
ń
stwow
ą
osob
ą
prawn
ą
tworzon
ą
na podstawie odr
ę
bnej ustawy w celu realizacji
zada
ń
pa
ń
stwa.
Agencja wykonawcza prowadzi gospodark
ę
finansow
ą
na
zasadach okre
ś
lonych w ustawie o fin. publ. i w ustawie, na
mocy której została powołana
Podstaw
ą
gospodarki finansowej agencji wykonawczej jest
roczny plan finansowy,
Projekt rocznego planu finansowego agencji wykonawczej
ustala jej wła
ś
ciwy organ w porozumieniu z ministrem
sprawuj
ą
cym nadzór nad agencj
ą
wykonawcz
ą
. Po
zatwierdzeniu przez ministra sprawuj
ą
cego nadzór projekt
jest przekazywany Ministrowi Finansów, w trybie i
terminach okre
ś
lonych w przepisach dotycz
ą
cych prac nad
projektem ustawy bud
ż
etowej.
Agencja wykonawcza mo
ż
e otrzymywa
ć
dotacje z bud
ż
etu
pa
ń
stwa, w zakresie okre
ś
lonym w odr
ę
bnych ustawach.
6
Agencja wykonawcza jest obowi
ą
zana corocznie wpłaca
ć
do
bud
ż
etu pa
ń
stwa, na rachunek bie
żą
cy dochodów
pa
ń
stwowej jednostki bud
ż
etowej obsługuj
ą
cej ministra
sprawuj
ą
cego nadzór nad t
ą
agencj
ą
, nadwy
ż
k
ę ś
rodków
finansowych ustalon
ą
na koniec roku, pozostaj
ą
c
ą
po
uregulowaniu zobowi
ą
za
ń
podatkowych. Jednak w
szczególnie uzasadnionych przypadkach wynikaj
ą
cych z
konieczno
ś
ci zapewnienia sprawnego i pełnego wykonywania
zada
ń
agencji wykonawczej Rada Ministrów mo
ż
e, na
wniosek ministra sprawuj
ą
cego nadzór nad agencj
ą
wykonawcz
ą
, wyrazi
ć
zgod
ę
na niewpłacenie nadwy
ż
ki.
Agencje wykonawcze sporz
ą
dzaj
ą
plany finansowe w
układzie zadaniowym na rok bud
ż
etowy i dwa kolejne lata.
Przykłady: Agencja Mienia Wojskowego, Agencja
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Centralny
O
ś
rodek Badania Odmian Ro
ś
lin Uprawnych, Polska
Agencja Rozwoju Przedsi
ę
biorczo
ś
ci
7
Instytucje gospodarki bud
ż
etowej (przejm
ą
zadania dotychczasowych gospodarstw
pomocniczych)
Instytucja gospodarki bud
ż
etowej jest jednostk
ą
sektora finansów
publicznych tworzon
ą
w celu realizacji zada
ń
publicznych, która:
1) odpłatnie wykonuje wyodr
ę
bnione zadania;
2) pokrywa koszty swojej działalno
ś
ci oraz zobowi
ą
zania z uzyskiwanych
przychodów.
Instytucja gospodarki bud
ż
etowej mo
ż
e by
ć
tworzona przez:
1) ministra lub Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, za zgod
ą
Rady
Ministrów, udzielon
ą
na jego wniosek;
2) Inne organy lub kierowników jednostek (wymienionych w ufp w art. 139
ust. 2), jako organu wykonuj
ą
cego funkcje organu zało
ż
ycielskiego.
Instytucja gospodarki bud
ż
etowej mo
ż
e otrzymywa
ć
dotacje z bud
ż
etu
pa
ń
stwa na realizacj
ę
zada
ń
publicznych, je
ż
eli odr
ę
bne ustawy tak
stanowi
ą
.
Podstaw
ą
gospodarki finansowej instytucji gospodarki bud
ż
etowej jest
roczny plan finansowy.
Koszty instytucji gospodarki bud
ż
etowej mog
ą
by
ć
ponoszone tylko w
ramach posiadanych
ś
rodków finansowych obejmuj
ą
cych uzyskane
przychody oraz
ś
rodki z poprzedniego okresu.
8
Nowo tworzonej instytucji gospodarki bud
ż
etowej mo
ż
e by
ć
przyznana jednorazowa dotacja na pierwsze wyposa
ż
enie w
ś
rodki
obrotowe.
Instytucja gospodarki bud
ż
etowej w celu zaci
ą
gni
ę
cia
zobowi
ą
zania przewy
ż
szaj
ą
cego 30% rocznych przychodów jest
obowi
ą
zana uzyska
ć
zgod
ę
organu wykonuj
ą
cego funkcje organu
zało
ż
ycielskiego.
Instytucje gospodarki bud
ż
etowej sporz
ą
dzaj
ą
plany finansowe w
układzie zadaniowym na rok bud
ż
etowy i dwa kolejne lata.
Warto
ść
maj
ą
tku instytucji gospodarki bud
ż
etowej odzwierciedla
fundusz instytucji gospodarki bud
ż
etowej.
Fundusz instytucji gospodarki bud
ż
etowej zwi
ę
ksza si
ę
o:
1) zysk pozostaj
ą
cy w dyspozycji instytucji gospodarki bud
ż
etowej;
2)
ś
rodki z innych
ź
ródeł
Przykład: Zakład Inwestycji Organizacji Traktatu
Północnoatlantyckiego, MAZOWIECKA INSTYTUCJA
GOSPODARKI BUD
Ż
ETOWEJ "MAZOVIA„, Centralny
O
ś
rodek Sportu, Profilaktyczny Dom Zdrowia w Juracie
9
Pa
ń
stwowe fundusze celowe
Pa
ń
stwowy fundusz celowy jest tworzony na podstawie odr
ę
bnych
ustaw.
Przychody pa
ń
stwowego funduszu celowego pochodz
ą
ze
ś
rodków
publicznych, a koszty s
ą
ponoszone na realizacj
ę
wyodr
ę
bnionych zada
ń
pa
ń
stwowych.
Pa
ń
stwowy fundusz celowy nie posiada osobowo
ś
ci prawnej.
Pa
ń
stwowy fundusz celowy stanowi wyodr
ę
bniony rachunek bankowy,
którym dysponuje minister wskazany w ustawie tworz
ą
cej fundusz albo
inny organ wskazany w tej ustawie.
Do pa
ń
stwowych funduszy celowych nie zalicza si
ę
funduszy, których
jedynym
ź
ródłem przychodów, z wył
ą
czeniem odsetek od rachunku
bankowego i darowizn, jest dotacja z bud
ż
etu pa
ń
stwa.
Podstaw
ą
gospodarki finansowej pa
ń
stwowego funduszu celowego jest
roczny plan finansowy.
Ze
ś
rodków pa
ń
stwowego funduszu celowego mog
ą
by
ć
udzielane
po
ż
yczki jednostkom samorz
ą
du terytorialnego, je
ż
eli ustawa tworz
ą
ca
fundusz tak stanowi.
Dysponenci pa
ń
stwowych funduszy celowych sporz
ą
dzaj
ą
plany
finansowe w układzie zadaniowym na rok bud
ż
etowy i dwa kolejne lata.
mog
ą
otrzymywa
ć
dotacje z bud
ż
etu pa
ń
stwa