Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007

Strona 1 z 11

....................................

kod pracy ucznia

.............................................

piecz tka nagłówkowa szkoły

PRZEDMIOTOWY KONKURS CHEMICZNY

DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

ETAP SZKOLNY

Drogi Uczniu,

witaj na I etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uwa nie instrukcj i postaraj si

prawidłowo odpowiedzie na wszystkie pytania.

•

Arkusz liczy 11 stron i zawiera 20 zada .

•

Przed rozpocz ciem pracy sprawd , czy Twój test jest

kompletny. Je eli zauwa ysz usterki, zgło je Komisji

konkursowej.

•

Zadania czytaj uwa nie i ze zrozumieniem.

•

Pisz tylko czarnym lub niebieskim długopisem lub piórem.

•

W przypadku testu wyboru podane s cztery odpowiedzi:

A, B, C, D. Tylko jedna jest poprawna. Wybierz j i wpisz

znak X zaznaczaj c odpowiedni liter w te cie.

•

Staraj si nie popełni bł dów przy zaznaczaniu odpowiedzi,

ale je eli si pomylisz, otocz bł dn odpowied kółkiem

i zaznacz inn .

•

W zadaniach otwartych przedstaw tok rozumowania

prowadz cy do wyniku.

•

Oceniane b d tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone

w miejscu do tego przeznaczonym.

•

Nie u ywaj korektora i kalkulatora.

•

Mo esz korzysta z tablic doł czonych do zestawu zada .

•

Brudnopis nie podlega ocenie.

Pracuj samodzielnie

.

Powodzenia!

Czas pracy:

60 minut

Liczba punktów

mo liwych

do uzyskania:

55

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007

Strona 2 z 11

Zadanie 1. (0-1 pkt.)
Liczba atomowa jodu Z = 53 a masowa A = 127. Liczba protonów w atomie jodu
wynosi:

A. 127

C. 74

B. 53

D. 180

Zadanie 2. (0-2 pkt.)
Który pierwiastek spełnia równocze nie warunki: 1) atom ma 3 powłoki
elektronowe, 2) tworzy tlenek typu E

2

O

A. wodór

C. sód

B. lit

D. potas

Zadanie 3. (0-1 pkt.)
Rozmieszczenie elektronów na powłokach pierwiastka jest nast puj ce:
K

2

L

8

M

2

.

Liczba atomowa tego pierwiastka wynosi:

A. 2

C. 10

B. 8

D. 12

Zadanie 4. (0-2 pkt.)
Której z cz steczek:
A) O

2

B) H

2

C) Cl

2

D) N

2

przyporz dkowujesz wzór elektronowy?

__

__



E



E







Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007

Strona 3 z 11

Zadanie 5. (0-1 pkt.)
W jonie Na

+

znajduje si :

A) 11 protonów i 11 elektronów
B) 11 protonów i 10 elektronów
C) 10 protonów i 11 elektronów
D) 10 protonów i 10 elektronów

Zadanie 6. (0-1 pkt.)
W roztworze pewnej substancji fenoloftaleina nie przyj ła malinowej barwy.
Wybierz zdanie prawdziwe:

A) pH roztworu mo e by wi ksze od 7
B) mo e to by wodny roztwór tlenku niemetalu
C) mo e to by wodny roztwór tlenku metalu
D) mo e to by roztwór wodorotlenku

Zadanie 7. (0-2 pkt.)
Ile siarczku elaza (II) powstanie w reakcji elaza z 8g siarki:

A. 14g

C. 88g

B. 22g

D. 44g

Zadanie 8. (0-2 pkt.)
Podane wzory s ogólnymi wzorami elektrolitów:

M (OH)

n

H

n

R M

n

R

m

Aby otrzyma roztwór zawieraj cy dwa razy wi cej kationów ni anionów,
nale y rozpu ci w wodzie:

A) wodorotlenek, w którym n=2
B) kwas, w którym n=1
C) sól, w którym n=1 i m=2
D) sól, w której n=2 i m=1

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007

Strona 4 z 11

Zadanie 9. (0-2 pkt.)
Zmieszano próbki roztworów. W którym przypadku powstanie osad:

A. Ba

2+

i Cl

−

C. Pb

2+

i SO

4

2-

B. Fe

3+

i OH

−

D. Odpowiedzi B i C s prawidłowe

Zadanie 10. (0-2 pkt.)
Ile cz steczek Ca(OH)

2

zoboj tni całkowicie 30 cz steczek H

3

PO

4

A. 45

C. 90

B. 60

D. 30

Zadanie 11. (0-1 pkt.)
Wybieraj c odpowiednie zako czenie zdania, wska twierdzenie fałszywe.
Podczas przebiegu reakcji chemicznej:

A. zastaje zachowana ł czna masa substancji
B. zostaj zachowane cz steczki reaguj cych substancji
C. zostaj zachowane atomy reaguj cych substancji
D. ł czna liczba atomów przed reakcj jest równa ł cznej liczbie atomów po

reakcji

Zadanie 12. (0-2 pkt.)
Suma współczynników produktów reakcji Al. + H

2

SO

4

→

→

→

→

(po uzupełnieniu)

wyniesie:

A. 8

C. 5

B. 9

D. 4

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007

Strona 5 z 11

Zadanie 13. (0-2 pkt.)
W czasie chlorowania wody wodoci gowej powstaje tlen atomowy, który ma
wła ciwo ci bakteriobójcze:

H

2

O + Cl

2

→

→

→

→

HCl + O

Suma współczynników równania reakcji (po uzgodnieniu) wynosi:

A. 5

C. 2

B. 4

D. 6

Zadanie 14. (0-3 pkt.)
Z rur wydechowych samochodów wydostaj si do atmosfery szkodliwe dla

rodowiska gazy m.in. tlenek w gla (II) i tlenek azotu (II). Przepuszczone przez

katalizator reaguj ze sob tworz c dwa składniki powietrza.
Ułó i zbilansuj równanie tej reakcji, wska reduktor

równanie ........................................................................................................................

reduktor ........................................................................................................................

Zadanie 15. (0-2 pkt.)
W 2 molach cz steczek wody znajduje si :

A. 4 mole atomów wodoru
B. 24,08

⋅

10

23

atomów wodoru

C. 4 atomy wodoru
D. Odpowiedzi A i B s prawidłowe

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007

Strona 6 z 11

Zadanie 16. (0-5 pkt.)
Masa 1 mola siarczku pewnego trójatomowego pierwiastka jest 1,3 razy
wi ksza od masy 1 mola tlenku tego pierwiastka. Jaki to pierwiastek? Podaj
wzór tlenku i siarczku tego pierwiastka.
Wykonaj obliczenia
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................

Tym pierwiastkiem
jest.................................................................................................................................

Wzór tlenku tego
pierwiastka.....................................................................................................................

Wzór siarczku tego
pierwiastka.....................................................................................................................

Zadanie 17. (0-2 pkt.)
Rozpuszczalno KCl w temperaturze 40

o

C wynosi 40g / 100g H

2

O. Podaj

stosunek masowy KCl : H

2

O w nasyconym roztworze w tej temperaturze

........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007

Strona 7 z 11

Zadanie 18. (0-2 pkt.)
W ilu gramach 20% roztworu NaOH znajduje si 10g substancji rozpuszczonej?

........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................

Zadanie 19. (0-3 pkt.)
Podaj wzory substancji, które po wprowadzeniu do wody tworz :

wod utlenion .............................................................................................................
wod sodow ................................................................................................................
wod wapienn ..............................................................................................................

Zadanie 20. (0-17 pkt.)
Uzupełnij luki:

Jest pierwiastkiem o najwi kszym rozpowszechnieniu na Ziemi (ok. 49% masowych).
Nazw zaproponował Jan Oczapowski w 1853 roku. Jest obecny w powietrzu (ok.
20,98% obj.). Wyst puje w dwóch odmianach (zjawisko alotropii). Jedna z odmian
o masie cz steczkowej 32u przedstawiona jest wzorem ............................................
Druga odmiana powstaje z pierwszej pod wpływem wyładowa atmosferycznych, jest
nietrwała i łatwo przechodzi w pierwsz .
Napisz odpowiednie równanie ......................................................................................
Podaj nazw drugiej odmiany .......................................................................................
W przemy le pierwiastek ten otrzymuje si z powietrza lub wody. Ze skroplonego
powietrza otrzymuje si go w procesie .........................................................................
wg. równania .................................................................................................................
Z wody otrzymuje si go w procesie .............................................................................
wg. równania .................................................................................................................

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007

Strona 8 z 11

Skroplenia tego gazu po raz pierwszy dokonali w 1883 roku polscy uczeni
..................................................................................... i ...............................................
.......................................................................................................................................

Z wodorem dany pierwiastek tworzy dwa zwi zki, w których stosunki masowe tego
pierwiastka do wodoru wynosz odpowiednio 8:1 i 6:1
Podaj wzory strukturalne i sumaryczne tych zwi zków.

....................................................................

.............................................................

....................................................................

.............................................................

Mo na kupi w aptece roztwór b d cy mieszanin obu tych zwi zków o nazwie
........................................................................, stosowany do dezynfekcji przy
skaleczeniach. Pierwiastek ten mo e by odbierany z jego zwi zków np. przez
w giel, wodór, metale a proces ten nosi nazw ...........................................................
Działa niszcz co na niektóre metale wyrz dzaj c olbrzymie straty w gospodarce.
Ten niszcz cy proces nazywamy ..................................................................................

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007

Strona 9 z 11

BRUDNOPIS

(nie podlega ocenie)

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

U

K Ł A D O K R E S O W Y P I E R W I A S T K Ó W C H E M I C Z N Y C H

1

18

1

1

H

wodór

1,01

2

12

Mg

magnez

24,31

13

14

15

16

17

2

He

hel

4,0

2

3

Li

lit

6,94

4

Be

beryl

9,01

5

B

bor

10,81

6

C

w giel

12,01

7

N

azot

14,01

8

O

tlen

16,0

9

F

fluor

19,0

10

Ne

neon

20,18

3

11

Na

sód

22,99

12

Mg

magnez

24,31

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Al

glin

26,98

14

Si

krzem

28,09

15

P

fosfor

30,97

16

S

siarka

32,06

17

Cl

chlor

35,45

18

Ar

argon

39,95

4

19

K

potas

39,10

20

Ca

wap

40,08

21

Sc

skand

44,96

22

Ti

tytan

47,88

23

V

wanad

50,94

24

Cr

chrom

51,99

25

Mn

mangan

54,94

26

Fe

elazo

55,85

27

Co

kobalt

58,93

28

Ni

nikiel

58,69

29

Cu

mied

63,55

30

Zn

cynk

65,38

31

Ga

gal

69,72

32

Ge

german

72,59

33

As

arsen

74,92

34

Se

selen

78,96

35

Br

brom

79,9

36

Kr

krypton

83,8

5

37

Rb

rubid

85,47

38

Sr

stront

87,62

39

Y

itr

88,91

40

Zr

cyrkon

91,22

41

Nb

niob

92,91

42

Mo

molibden

95,94

43

Tc

technet

96,90

44

Ru

ruten

101,07

45

Rh

rod

102,91

46

Pd

pallad

106,42

47

Ag

srebro

107,87

48

Cd

kadm

112,41

49

In

ind

114,82

50

Sn

cyna

118,69

51

Sb

antymon

121,75

52

Te

tellur

127,60

53

I

jod

126,91

54

Xe

ksenon

131,29

6

55

Cs

cez

132,91

56

Ba

bar

137,33

La-Lu

57-71

72

Hf

hafn

178,49

73

Ta

tantal

180,95

74

W

wolfram

183,85

75

Re

ren

186,21

76

Os

osm

190,2

77

Ir

iryd

192,2

78

Pt

platyna

195,08

79

Au

złoto

196,97

80

Hg

rt

200,59

81

Tl

tal

204,38

82

Pb

ołów

207,2

83

Bi

bizmut

208,98

84

Po

polon

208,98

85

At

astat

209,99

86

Rn

radon

222,02

7

87

Fr

frans

223,02

88

Ra

rad

226,03

Ac-Lr

89-103

104

Rf

rutherford

261,1

105

Db

dubn

262,11

106

Sg

seaborg

263,12

107

Bh

bohr

262,12

108

Hs

has

265,1

109

Mt

meitner

266,1

110

Uun

111

Uuu

112

Uub

114

Uuq

57

La

lantan

138,91

58

Ce

cer

140,12

59

Pr

prazeodym

140,91

60

Nd

neodym

144,24

61

Pm

promet

144,91

62

Sm

samar

150,36

63

Eu

europ

151,96

64

Gd

gadolin

157,25

65

Tb

terb

158,93

66

Dy

dysproz

162,5

67

Ho

holm

164,93

68

Er

erb

167,26

69

Tm

tul

168,93

70

Yb

iterb

173,04

71

Lu

lutet

174,97

89

Ac

aktyn

227,03

90

Th

tor

232,04

91

Pa

protaktyn

231,04

92

U

uran

238,03

93

Np

neptun

237,05

94

Pu

pluton

244,06

95

Am

ameryk

243,06

96

Cm

kiur

247,07

97

Bk

berkel

247,07

98

Cf

kaliforn

251,08

99

Es

einstein

252,08

100

Fm

ferm

257,09

101

Md

mendelew

258,1

102

No

nobel

259,1

103

Lr

lorens

260,1

liczba atomowa

masa atomowa [u]

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

T

A B E L A R O Z P U S Z C Z A L N O C I N I E K T Ó R Y C H S O L I

I W O D O R O T L E N K Ó W W W O D Z I E

I.

Szereg aktywno ci metali

K Na Li Ca Mg Al Mn Zn Fe Sn Pb

H

2

Cu Hg Ag Au Pt

R

O Z P U S Z C Z A L N O

N I E K T Ó R Y C H S U B S T A N C J I

W Z A L E N O C I O D T E M P E R A T U R Y

Rozpuszczalno [ g / 100 g H

2

O ]

Substancja

0

o

C

20

o

C

40

o

C

60

o

C

80

o

C

100

o

C

KNO

3

13,6

31,9

62,9

109,0

170,9

242,4

K

2

CO

3

158,5

167,3

181,4

202,7

230,9

268,6

K

2

SO

4

8,53

11,0

14,8

18,4

21,5

24,0

CuSO

4

24,0

35,5

53,2

81,8

131,2

139,5

NaCl

35,6

35,9

36,4

37,1

38,0

39,0

NH

4

Cl

29,4

37,1

45,8

55,3

65,7

77,0

CH

3

COONa

79

111

192

139

153

170

C

12

H

22

O

11

179

204

238

288

363

488

OH

-

Cl

-

NO

3

-

S

2-

SO

3

2-

SO

4

2-

CO

3

2-

PO

4

3-

CH

3

COO

-

Li

+

R

R

R

R

R

R

R

N

R

Na

+

R

R

R

R

R

R

R

R

R

K

+

R

R

R

R

R

R

R

R

R

NH

4

+

R

R

R

R

R

R

R

R

R

Ag

+

N

N

R

N

N

T

N

N

R

Mg

2+

N

R

R

−

N

R

N

N

R

Ca

2+

T

R

R

R

N

T

N

N

R

Cu

2+

N

R

R

N

−

R

N

N

R

Ba

2+

R

R

R

R

N

N

N

N

R

Zn

2+

N

R

R

N

N

R

N

N

R

Pb

2+

N

T

R

N

N

N

N

N

R

Fe

2+

N

R

R

N

N

R

N

N

R

Fe

3+

N

R

R

N

−

R

−

N

−

Al

3+

N

R

R

−

−

R

−

N

R

R – substancja rozpuszczalna; T – substancja trudno rozpuszczalna; N – substancja

praktycznie nierozpuszczalna;

− oznacza, e substancja nie została otrzymana lub

rozkłada si w wodzie