Alternatywa dla urlopu wychowawczego

Pracownik ma prawo do alternatywnego wykorzystania urlopu
wychowawczego i obniżenia wymiaru czasu pracy. W tym celu
musi złożyć odpowiedni wniosek u pracodawcy oraz ustalić
kwestie związane m.in. z wysokością wynagrodzenia, pracą
nadliczbową i nowymi godzinami pracy.

Należy pamiętać, że aby można było korzystać z tego prawa trzeba
przestrzegać odpowiednich warunków.

Po pierwsze obniżenie wymiaru pracy może nastąpić maksymalnie do ½
etatu i trwać w okresie, w którym pracownik mógłby korzystać ze
wspomnianego urlopu. Taki wniosek pracodawca ma obowiązek
uwzględnić. W przepisach nie sprecyzowano jednak bliżej, co należy
rozumieć przez „uwzględnienie wniosku pracownika", a w szczególności,
czy po jego złożeniu należy zawrzeć porozumienie zmieniające umowę o
pracę (czyli tzw. „aneks”). Przepis ten można interpretować w ten
sposób, że skutek prawny wywiera już samo złożenie wniosku przez
pracownika. Trudno bowiem mówić o rzeczywistym porozumieniu stron -
skoro pracodawca nie ma żadnej swobody co do przyjęcia lub odrzucenia
wniosku pracownika.

Po złożeniu przez pracownika wniosku o obniżenie wymiaru etatu
powstają pewne praktyczne kwestie do rozstrzygnięcia. Przede
wszystkim powinno się określić datę, od której pracownik będzie
wykonywał pracę w obniżonym wymiarze. Poza tym konieczne jest
ustalenie dokładnej wysokości wynagrodzenia pracownika (czy będzie
ono proporcjonalne do obniżenia etatu, czy też może wyższe). Ponadto,
w każdej umowie o pracę zawartej na część etatu, trzeba określić liczbę
godzin ponadwymiarowych wynagradzanych na zasadach pracy
nadliczbowej. Z tych powodów warto, niezależnie od wniosku
pracownika, zawrzeć porozumienie zmieniające umowę o pracę - w
zakresie wymagającym dodatkowego wyjaśnienia.

Z formalnego punktu widzenia wystarczające będzie, jeżeli pracownik (po
ustnym uzgodnieniu z pracodawcą) określi w swoim wniosku nie tylko
nowy wymiar zatrudnienia, ale także inne, nowe warunki umowy, a
pracodawca dopisze na wniosku: „akceptuję", „zgadzam się" itp. i
umieści swój podpis. Zamiast tego pracownik może również złożyć
ogólny wniosek o obniżenie wymiaru etatu, a kwestie wymagające