Import towarów - ewidencja w księgach rachunkowych
Ujęcie w księgach rachunkowych zakupu towarów z importu powinno odbywać się, podobnie jak w eksporcie towarów,
z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.).
Definicja importu towarów określona jest w art. 2 pkt 7 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem przez import towarów rozumie się
przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Polski. Przez państwa trzecie rozumie się państwa niewchodzące
w skład terytorium Wspólnoty Europejskiej (art. 2 pkt 5 ww. ustawy).
Podstawą ujęcia w księgach rachunkowych transakcji zakupu towarów z importu jest faktura dostawcy zagranicznego oraz dokument
SAD, potwierdzający dokonanie odprawy celnej i dopuszczenie importowanych towarów do obrotu na polskim obszarze celnym.
Dane zawarte w dokumencie SAD są podstawą obliczenia wartości importowanych towarów w cenach nabycia oraz podatku VAT
naliczonego z tytułu importu towarów.
Podstawa opodatkowania w imporcie towarów jest określona w art. 29 ust. 13-16 ustawy o VAT. Jest nią m.in. wartość celna
powiększona o naleŜne cło, a jeŜeli przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania
jest wartość celna powiększona o naleŜne cło i podatek akcyzowy. Podstawa opodatkowania moŜe obejmować takŜe, o ile elementy
takie nie zostały do niej włączone: prowizję, opakowania, transport i koszty ubezpieczenia, które zostały juŜ poniesione albo będą
poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju.
W przypadku importu towarów kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego (art. 86
ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT).
Obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 19 ust. 7-9 ustawy o VAT, powstaje:
1) z chwilą powstania długu celnego,
2) w przypadku objęcia towarów procedurą celną: uszlachetniania czynnego w systemie ceł zwrotnych, odprawy czasowej
z częściowym zwolnieniem od naleŜności celnych przywozowych, przetwarzania pod kontrolą celną - z chwilą objęcia
towarów tą procedurą,
3) w sytuacji gdy import towarów objęty jest procedurą celną: składu celnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem
od naleŜności celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń, tranzytu, a od towarów tych
pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze i nie powstaje jednocześnie dług celny - z chwilą
wymagalności tych opłat.
Opłaty celne oraz podatek akcyzowy zwiększają cenę nabycia towarów. JeŜeli naliczony podatek VAT nie podlega odliczeniu,
równieŜ zwiększa cenę nabycia towarów (zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości - Dz. U.
z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.).
Koszty opłat manipulacyjnych poniesione w związku z importem wykazane w dokumencie SAD zalicza się do kosztów działalności
operacyjnej.
Wycena operacji dotyczących importu towarów
Przepisy ustawy o rachunkowości zobowiązują jednostkę do prowadzenia ksiąg rachunkowych w języku polskim i w walucie
polskiej. W przypadku gdy dowód księgowy będący podstawą dokonania zapisów w księgach rachunkowych opiewa na waluty obce,
powinien on zawierać przeliczenie ich wartości na walutę polską według kursu obowiązującego w dniu przeprowadzenia operacji
gospodarczej (art. 21 ust. 3 ustawy o rachunkowości).
Sposób przeliczania walut obcych na walutę polską określony został w przepisach art. 30 ust. 2 ustawy. Zgodnie z tym przepisem
wyraŜone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio
po kursie:
1) kupna lub sprzedaŜy walut stosowanym przez bank, z którego usług korzysta jednostka - w przypadku operacji sprzedaŜy
lub kupna walut oraz operacji zapłaty naleŜności lub zobowiązań,
2) średnim ustalonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na ten dzień, chyba Ŝe w zgłoszeniu celnym lub innym
wiąŜącym jednostkę dokumencie ustalony został inny kurs - w przypadku pozostałych operacji.
W imporcie towarów przeliczanie waluty obcej na walutę polską powinno być dokonywane w sposób następujący:
•
zakup towarów udokumentowany fakturą handlową dostawcy i dokumentem odprawy celnej - według kursu waluty obcej
zastosowanego przez organ celny w dokumencie odprawy celnej towarów (SAD) dla określenia podstawy rozliczania
naleŜności celnych oraz VAT (zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości),
•
zapłata zobowiązania wobec zagranicznego dostawcy - według kursu sprzedaŜy waluty obcej stosowanego przez bank,
z którego usług korzysta jednostka (zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości).
Ewidencja w księgach rachunkowych
Ewidencja operacji dotyczących importu towarów w księgach rachunkowych moŜe przebiegać zapisami:
1.
Wartość zobowiązania wobec kontrahenta zagranicznego będącego dostawcą importowanych towarów wykazanego
w wystawianej przez niego fakturze handlowej:
•
Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"
(w analityce: Nazwa kontrahenta zagranicznego),
•
Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
2.
Kwota cła - na podstawie dokumentu SAD:
•
Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
•
Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym).
3.
RóŜnice pomiędzy wartością celną towaru, wykazaną w dokumencie SAD, a wartością zobowiązania wynikającego z faktury
wystawionej przez kontrahenta zagranicznego - moŜna potraktować jako odchylenia od cen ewidencyjnych towarów:
•
Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
•
Ma konto 34 "Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów".
4.
Naliczony podatek VAT według dokumentu SAD - potwierdzający dokonanie odprawy celnej i dopuszczenie towaru
do obrotu na polskim obszarze celnym:
•
Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
•
Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym).
5.
Pz - przyjęcie towarów z importu przez jednostkę handlową według rzeczywistych cen nabycia:
•
Wn konto 33 "Towary",
•
Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu towarów".
6.
Koszty opłat manipulacyjnych - na podstawie dokumentu SAD:
•
Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
•
Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym),
oraz równolegle
•
Wn konto 40 "Koszty według rodzajów"
(w analityce: Podatki i opłaty ) lub konto zespołu 5,
•
Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
Koszty opłat manipulacyjnych mogą być takŜe ewidencjonowane z pominięciem konta "Rozliczenie zakupu", tj. zapisem: Wn konto
40, Ma konto 22-2.
Rozliczenie i ujęcie w księgach rachunkowych operacji gospodarczych związanych z importem towarów przedstawia poniŜszy
przykład.
Przykład
ZałoŜenia
1. Jednostka w dniu 10 lipca 2006 r. kupiła od kontrahenta z Ukrainy 1.200
sztuk towarów po 5 euro za jedną sztukę. Fakturę handlową na kwotę 6.000
euro kontrahent zagraniczny wystawił z datą 10 lipca 2006 r.
2. Kurs waluty za 1 euro wynikający z dokumentu SAD zastosowany przy
odprawie celnej wyniósł
4,0 zł/euro.
3. Cło podlegające wpłacie do urzędu celnego wynosi
2.400 zł.
4. Podatek VAT według stawki 22% podlegający odliczeniu wynosi
5.808 zł.
5. Koszty manipulacyjne pobrane przez urząd celny wyniosły
180 zł.
6. Ustalenie kwoty zobowiązania wobec kontrahenta z Ukrainy
6.000 euro × 4,0 zł/euro =
24.000 zł.
7. Na podstawie dowodu Pz wycenionego według rzeczywistej ceny nabycia
przyjęto zakupione towary do magazyn:
24.000 zł (wartość zakupu) + 2.400 zł (cło) =
26.400 zł
8. Zobowiązania wobec kontrahenta zagranicznego uregulowano 14 lipca
2006 r. z rachunku walutowego - kurs sprzedaŜy banku obsługującego
jednostkę w dniu zapłaty wynosił
4,2 zł/euro.
9. Jednostka rozlicza zakupy za pośrednictwem konta 30 "Rozliczenie
zakupu".
Zastosowane do przeliczenia walut kursy są kursami przykładowymi.
Dekretacja
1. Zobowiązanie wobec kontrahenta zagranicznego zgodnie z umową
i otrzymaną fakturą handlową: (6.000 euro × 4,0 zł/euro) =
24.000 zł
•
Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
•
Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"
(w analityce: Nazwa kontrahenta zagranicznego).
2. Zobowiązanie wobec urzędu celnego z tytułu naliczonego cła:
2.400 zł
•
Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
•
Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym).
3. Zobowiązanie wobec urzędu celnego z tytułu podatku VAT:
5.808 zł
•
Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
•
Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym).
4. Koszty manipulacyjne:
180 zł
•
Wn konto 40 "Koszty według rodzajów"
(w analityce: Podatki i opłaty),
•
Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym).
5. Pz - przyjęcie towarów do magazynu według cen nabycia:
26.400 zł
•
Wn konto 33 "Towary",
•
Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
6. WB - uregulowanie naleŜności celnych:
(2.400 zł + 5.808 zł + 180 zł) =
8.388 zł
•
Wn konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym),
•
Ma konto 13-0 "Rachunek bieŜący".
7. WB - zapłata zobowiązania wobec kontrahenta zagranicznego z rachunku
walutowego: (6.000 euro × 4,2 zł/euro) =
25.200 zł
•
Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"
(w analityce: Nazwa kontrahenta zagranicznego),
•
Ma konto 13-1 "Rachunek walutowy".
8. PK - rozliczenie róŜnic kursowych powstałych na rozrachunkach:
6.000 euro × (4,2 zł/euro - 4,0 zł/euro) =
1.200 zł
•
Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
•
Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"
(w analityce: Nazwa kontrahenta zagranicznego).
Księgowania