Choroby reumatyczne
Reumatyzm
Choroby: zapalne-np.
Reumatoidalne zapalenie stawów
degeneracyjne
Choroby tkanek miekkich, kości.
Klasyfikacja wg ARA
I Układowe choroby tkanki łącznej
*Reumatoidalne zapalenie stawów
*Młodzieńcze zapalenie stawów
Walena-Rosego-czy w surowicy
krwi istnieje czynnik
reumatoidalny
Toczeń rumieniowaty
Twardzina (skleroderma)
Rozlane zapalenie powięzi
Zapalenie wielomięśniowe
Zaspół Sjogrena
Zespoły nakładania
II Zapalenie stawów z
zesztywnieniem kręgosłupa
Zesztywniające zapalenie
kręgosłupa
Zespół Reitera
Łuszczycowe zapalenie stawów
kręgosłupa
Zapalenie stawów towarzyszące
chorobom jelit
III Choroby zwyrodnieniowe
stawów
*Pierwotne
stawów obwodowych,kręgosłupa
*Wtórne
wrodzone,zaburzenia
rozwojowe,pourazowe, w
przebiegu zaburzeń metabolizmu.
IV Choroby metaboliczne
V Nowotwory
VII Zaburzenia nerwowo-
naczyniowe
VIII Choroby kości i chrząstek
Osteoporoza
Osteomalacja
Zmiany krążków
międzykręgowych
IX Różne takie
RZS- przewlekła, zapalna,
ogólnoustrojowa, układowa
choroba tkanki łącznej,
charakteryzująca się nieswoistym,
symetrycznym zapaleniem stawów,
występowaniem zmian
pozastawowycg i powikłań
ukladowych, prowadząca do
niepełnosprawności choroba
reumatoidalna, choroba
autoimmunologiczna.
Jeżeli objawy pojawią się w drugiej
kończynie do 2-3 miesięcy to jest
to RZS.
W każdym wieku, najczęściej 25-
50 lat, głównie kobiety, 25% to
mężczyźni. Przebiega najczęściej z
oresami zaostrzeń i remisji czyli
wyciszenia objawów. Najczęściej
zaczyna się od zgięcia stawów
dystalnych. Skóra rąk staje się
cieńka i potliwa, pojawiają się
zaniki mięśni międzykostnych i
glistowatycg. Od dystalnych do
proksymalnych, od obwodu do linii
środkowej ciała. Jeśli zaczyna się
nietypowo, może zająć jeden
dużystaw, często kolano.
Przyczyny nie są znane. Podkreśla
się predyspozycję genetyczną i płci
żeńskiej do zachorowania. Istotną
rolę odgrywają procesy
immunologiczne. Główną
przyczyną są reakcje o charakterze
autoagresji- organizm wytwarza
przeciwciała przeciwko własnym
ciałkom.
Przewlekły proces zapalny
prowadzi do:
*zmian stawowych: zapalenie
błony maziowej stawów ( dochodzi
do przekrwienia, obrzęku i rozrostu
kosmków błony maziowej.,
dochodzi do wysięku), powstaje
młoda tkanka ziarninująca
atakująca chrząstkę stawową a
potem tkankę kostną, dochodzi do
przejścia ziarniny w łuszczkę
stawową ( zbita tkanka łączna),
zrosty pomiędzy łuszczkami
przeciwległych stron stawu i
usztywnienie stawu.
*zmiany pozastawowe: guzki
reumatoidalne, zaniki mięśni,
zmiany w naczyniach
krwionośnych, nerwach
obwodowych, zapalenie ścięgien i
torebek.
Kryteria rozpoznawania:
1.Sztywność poranna stawów
trwająca przez co najmniej 1h.
2.Obrzęk 3 lub więcej stawów
3.Obrzęk stawów nadgarstka,
śródręcznopaliczkowych,
międzypaliczkowych bliższych
4.Symetryczny obrzęk stawów
5.Guzki reumatoidalne
6.Obecność czynnika
reumatoidalnego
7.Typowe zmiany radiologiczne w
rękach z nadrżerkami lub
jednoznaczny zanik kostny
(osteoporoza)
Spełnienie 4 z 7 ustala
rozpoznanie.
Kryteria 1-4 muszą występować
conajmiej 6 tygodni.
Cechy zajęcia stawów: ból,
obrzęk, ogranicznie ruchomości,
sztywność poranna, różne cechy
zaplenia ( rumień, zapalenie błony
maziowej).
Okresy choroby(4):
bóle, obrzękim,sztywność poranna,
na RTG bez objawów lub początek
osteoporozy
2. okres zmian umiarkowany- do
zmian stawowych dochodzą
zmiany pozastwowe ( przynajmniej
1) . Po sztywności porannej
pojawia się ogranicznie
ruchomści.Przystwowy zanik
kostny. Wczesne objawy
uszkodznia chrząstki i kości.
Wyraźna osteoporoza.Nadżerki na
powierzchniach kostnych.
Okres zmian zaawansowany-
trwałe deformacje narządów
ruchu.Na RTG nasilone wszystkie
objawy, wyraźna osteoporoza.
Zwichnięcia i podwichnięcia, bo są
zjmienione powierzchnie stwowe ,
czasem kostne.
Okres schyłkowy- zrosty włókniste
w stawach i usztywnienie stawów.
Okres choroby określa się wg
najbardziej zajętego stawu.
Stopnie wydolności
czynnościowej:
Stopień I- pełna wydolność z
możliwością wykonywania
codziennych zajęć bez przeszkód.
Stopień II – wydolność
wystarczająca do wykonywania
zwykłych czynności, pomimo bólu
lub ograniczonej ruchomości
jednego lub kilku stawów.
Stopień III- wydolność
wystarczająca do elementarnych
czynności dnia codziennego przy
posługiwaniu się odpowiednimi
urządzeniami, trudności w
przygotowaniu posiłków i
samodzielnym wychodzeniu z
domu bez opieki innej osoby.
Stopień IV- unieruchomienie w
łóżku lub na wózku z
niemożliwością samoobsługi,
niezbędna pomoc drugiej osoby,
także przy posługiwaniu się
wózkiem
Deformacje
Zniekształcenia ręki-
reumatoidalnej
* typu butonierki- od II-V, zgięcie
w stawach miedzypaliczkowych i
przeprost w miedzypaliczkowym
dalszym, pęka ścięgno prostownika
* łabędzia szyjka- odwrotnie do
butonierki przeprost w bliższym-
przykurcz mm międzykostnych
zgięcie w dalszym- wtórne
działanie zginacz głębokiego.
* butonierkowaty kciuk- przeprost
w miedzypaliczkowych, zgięcie w
śródręczno- paliczkowych-
ulnaryzacja palców.
* lornetkowata- ręka staje się
mniejsza,palce skrócone w
okolicach stawów skóra bardzo
pofałdowana.
* zespół kanału nadgarstka –
uciśnięcie na nerw pośrodkowy.
* zespół głowy łokciowej- przerost
głowy k.łkciowej, podwichnięcie
grzbietowe, utrudnienie
nawracania,odwracania
przedramienia.
Stopnie podziału deformacji:
I-może być skorygowana czynnie
przez pacjenta
II- deformacja może być
skorygowana biernie, a korekcja
utrzymana czynnie
III- deformacja może być
skorygowana biernie a korekcje ni
może być utrzymana czynnie
IV- deformacja nie może być
skorygowana biernie
W I i II deformacji pracę ręki
można poprawić, stosując
funkcjonalne ortezy ręki.
W III i IV deformacji konieczne
jest leczenie operacyjne lub
dostosowanie uchwytu narzędzi
pracy do zniekształcenia.
W pozostałych stawach zmiany:
*w st.barkowym- przykurcz w
przywiedzeniu i rotacji
wewnętrznej
* usztywnienie st. promieniowo-
nadgarstkowego
* przykurcz zgięciowy w st.
łokciowym
* zespó głowy k. łokciowej-
przeprost głowy k. łokciowej i jej
grzbietowe podwichnięcie.
Utrudnione są ruchy odwracania i
nawracania przedramienia.
Zmiany w kręgosłupie: głównie
części szyjnej kr. : erozja zęba
kręgu obrotowego, podwichnięcie
kręgów C1-C2.
Zmiany w kkd:
*Staw kolanowy: przykurvz,
podwichnięcia tylno-boczne z
rotacją zewnętrzną podudzia,
koślawość kolan.
* Stawy biodrowe: zgięcie,
przywiedzenie stopy
* Zniekształcenie stóp
( płaskostopie, koślawość palucha,
palce młoteczkowate.
Elementy wpływające na specyf.
Usprawniania pacjentów:
stale postępująca choroba
* wieloogniskowość zmian
* ból jako objaw schorzenia
* trudności w akceptacji własnej
niepełnosprawności
* trudności w integracji społecznej
Cele leczenia usprawniającego
zmniejszenie dolegliwości
bólowych
* wzmocnienie mięśni
* dbałość o zachowanie jak
największej ruchomości stawów
* zapobieganie deformacjom we
wszystkich odcinkach narządu
ruchu
*korekcja powstałych
zniekształceń
* wyrobienie i utrwalenie
prawidłowych mechanizmów
adaptacyjnych i kompensacyjnych
- k. zewnętrzna- zaopatrzenie
ortopedyczne oraz przedmioty
ułatwiające wykonywanie
czynności życia codziennego
-. k, wewnętrzna- przejęcie funkcji
zajętych chorobowo odcinków
narządu ruchu przez sąsiednie
wolne od zmian.
Okres zaostrzenia choroby
Zaostrzenie objawów choroby,
ważna jest walka z bólem.
Wskazania do krótkotrwałego
unieruchomienia. Ostre zapalenie
stawów stanowi eskazanie do
krótkotrwałego unieruchomienia
( 2-3 dni). Zaletą jest szybkie
ustępowanie procesu zapalnego i
bólu.
Rehabilitacja
*pozycje ułożeniowe
(przeciwdziałające przykurczom)
*ćw. izometryczne
*ćw. oddechowe, przeciwdziałające
ograniczeniu ruchomości
oddechowej klp
*fizykoterapia
Pozycje ułożeniowe łózko
wygodne z twardym podłożem,
mała poduszka pod głowę, wałek
pod kolana, stopy w pozycji zero,
