JiMP3-06

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

1. Obszary nazw

Zasięg widoczności

(zakres definicji) nazwy:

To taki zakres programu źródłowego (tekstu), w którym do nazwy
moŜemy odwoływać się w sposób prosty – bez kwalifikacji nazwy.

public class Bank

{

public class Rachunek

{

public void Wplata(decimal wartosc)

{

saldo

+= wartosc;

// Nazwy proste

}

private decimal saldo;

}

public Rachunek OtworzRachunek( ){...}

// Nazwa prosta

}

public class Bank

{

public class Rachunek

{

public void Wplata(decimal wartosc)

{

saldo

wartosc

;

// Nazwy proste

}

private decimal saldo;

}

public

Rachunek

OtworzRachunek( ){...}

// Nazwa prosta

}

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Konflikty nazw

W duŜym programie liczącym tysiące nazw:

Pewne nazwy mogą się powtórzyć;

Ale nie chcemy stosować nazw kwalifikowanych dla
wszystkich klas;

Nie chcemy zmieniać raz nadanych nazw typów.

// Od producenta A

public class Widget public class ProdAWidget

{ ... } { ... }

// Od producenta B

public class Widget public class ProdBWidget

{ ... } { ... }

// Od producenta A

public class Widget public class ProdAWidget

{ ... } { ... }

// Od producenta B

public class Widget public class ProdBWidget

{ ... } { ... }

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Deklaracja obszaru nazw

W obszarze nazw w C# moŜna definiować jedynie

klasy

typy

Definicja obszaru nazw moŜe wystąpić

wielokrotnie

programie (rozszerzalna postać definicji obszaru nazw).

Obszar nazw moŜna

zagnieŜdŜać

w innym obszarze nazw.

Dostęp do obszaru nazw – jest zawsze

niejawnie publiczny

namespace

ProducentA

{

public class Widget

{ ... }

}

namespace

ProducentA

{

public class Widget

{ ... }

}

namespace

ProducentB

{

public class Widget

{ ... }

}

namespace

ProducentB

{

public class Widget

{ ... }

}

namespace

Producent

{

namespace Office

{

...

}

namespace

Producent

{

namespace Office

{

...

}

namespace

Producent.Office

{

}

namespace

Producent.Office

{

}

W C# moŜliwy jest skrót

W C# mo

liwy jest

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

W pełni kwalifikowane nazwy

W pełni

kwalifikowana

nazwa zawiera nazwę obszaru nazw

Niekwalifikowane

nazwy klas moŜna stosować jedynie w ich

zasięgach widoczności.

namespace ProducentA

{

public class Widget { ... }

...

}

class Aplikacja

{

static void Main( )

{

Widget w = new Widget( );

// Bł

ProducentA.

Widget w= new ProducentA.Widget( );

}

namespace ProducentA

{

public class Widget { ... }

...

}

class Aplikacja

{

static void Main( )

{

Widget w = new Widget( );

// Bł

ProducentA.

Widget w= new ProducentA.Widget( );

}

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Deklaracja

using-namespace

Taka deklaracja nadaje nazwom definiowanym w pewnym
obszarze nazw

widoczność w ramach aktualnego zasięgu

(

aktualny

to ten, w którym znajduje się instrukcja

using

Deklaracja

using

jeśli występuje to musi wystąpić

przed

deklaracjami

składowych danego zasięgu.

using ProducentA.ZestawB;

class Aplikacja

{

static void Main( )

{

Widget w = new Widget( );

}

using ProducentA.ZestawB;

class Aplikacja

{

static void Main( )

{

Widget w = new Widget( );

}

namespace ProducentA.ZestawB

{

public class Widget { ... }

}

namespace ProducentA.ZestawB

{

public class Widget { ... }

}

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Deklaracja

using-alias

Tworzy

synonim nazwy

(jest to skrót kwalifikowanej nazwy,

zwykle głęboko zagnieŜdŜonej w obszarze nazw i klasie).

Deklaracja

using

jeśli występuje to musi wystąpić

przed

deklaracjami

składowych danego zasięgu.

using Widget = ProducentA.ZestawB.Widget;

class Aplikacja

{

static void Main( )

{

Widget w = new Widget( );

}

using Widget = ProducentA.ZestawB.Widget;

class Aplikacja

{

static void Main( )

{

Widget w = new Widget( );

}

namespace ProducentA.ZestawB

{

public class Widget { ... }

}

namespace ProducentA.ZestawB

{

public class Widget { ... }

}

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

2. Kwalifikatory dostępu

Kwalifikatory dostępu do klas i składowych klas (lub klas

zagnieŜdŜonych):

public

– klasa lub składowa dostępna ze wszystkich

innych klas.

protected

– składowa dostępna w swojej klasie i klasach

pochodnych tej klasy.

private

– składowa dostępna jedynie w swojej klasie.

internal

– obiekt klasy lub składowa dostępne w ramach

zestawu (assembly) do którego naleŜy.

protected internal

– składowa obiektu dostępna w ramach

zestawu (assembly), do którego naleŜy lub w klasach
dziedziczonych z klasy, do której składowa ta naleŜy.

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Dostęp chroniony

(protected)

do składowych

dziedziczonych

Dziedziczone składowe

chronione (protected)

są teŜ

chronione w klasie pochodnej

Metody klasy pochodnej mają dostęp do tych składowych

dziedziczonych, które są

chronione

lub

publiczne (public).

Modyfikator dostępu do składowych

protected

nie moŜe

występować w strukturze

struct

class Token
{ ... class Pomocnicza

protected

string name; {

}                                void Fails(Token t)
class CommentToken: Token        {
{   ...                            ...

public string Name( ) t.name ...

// Tu

{ ...

// niedost

pne!

return name;

// Tak - dost

pne

}

class Token
{ ... class Pomocnicza

protected

string name; {

}                                void Fails(Token t)
class CommentToken: Token        {
{   ...                            ...

public string Name( ) t.name ...

// Tu

{ ...

// niedost

pne!

return name;

// Tak - dost

pne

}

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Wewnętrzny dostęp

(Internal)

Motywacja stosowania

wewnętrznego

dostępu

Podział programu na „

małe” obiekty

poprawia jego czytelność, ale takie obiekty nie
są samodzielne – muszą współpracować w
celu symulacji działania „większego” obiektu.

Wymagane jest ograniczenie dostępu do

grupy współpracujących obiektów

Poziomy dostępu

Publiczny

prywatny

dostęp to pojęcia

logiczne

(odnoszą się do samych

klas

Chroniony

dostęp równieŜ odnosi się do

klas

powiązanych relacją dziedziczenia.

Wewnętrzny dostęp

jest pojęciem

fizycznym

(odnosi się do

grupy obiektów

public

internal
private

internal

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Składnia – dostęp wewnętrzny

Domyślnym dostępem do klasy niezagnieŜdŜonej jest

internal

(wewnętrzny)

Klasa niezagnieŜdŜona moŜe być dostępna jedynie

publicznie

lub

wewnętrznie

Klasy zagnieŜdŜone i składowe klas mogą być dostępne na
pełne 5 sposobów.

internal

class <outername>

{ internal class <nestedname> { ... }

internal

<type> pole;

internal

<type> Metoda( ) { ... }

protected internal

class <nestedname> { ... }

protected internal

<type> pole;

protected internal

<type> Metoda( ) { ... }

}

internal

class <outername>

{ internal class <nestedname> { ... }

internal

<type> pole;

internal

<type> Metoda( ) { ... }

protected internal

class <nestedname> { ... }

protected internal

<type> pole;

protected internal

<type> Metoda( ) { ... }

}

protected internal oznacza: protected lub internal

protected internal

oznacza: protected

lub

internal

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Przykład – dostęp wewnętrzny

public interface IBankAccount { ... }

internal

abstract class CommonBankAccount { ... }

internal

class DepositAccount: CommonBankAccount,

IBankAccount { ... }

public class Bank
{

public IBankAccount OpenAccount( )
{

return new DepositAccount( );

}

public interface IBankAccount { ... }

internal

abstract class CommonBankAccount { ... }

internal

class DepositAccount: CommonBankAccount,

IBankAccount { ... }

public class Bank
{

public IBankAccount OpenAccount( )
{

return new DepositAccount( );

}

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

3. Zestaw

(assembly)

Moduł a zestaw

Pliki źródłowe (*.cs) mogą być najpierw kompilowane
do postaci modułu (*.netmodule) – samodzielnej
jednostki zawierającej zarządzany w .NET kod :

Samodzielny moduł nie moŜe być jeszcze dołączony do
wykonywalnego programu. Moduł musi być najpierw
dodany do jakiegoś

zestawu

Zestaw

jest z punktu widzenia logicznego (kompilatora)

biblioteką DLL

csc /target:module Bank.cs

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Zestawy

Zestaw

to jednostka programu, wielokrotnego uŜytku, z

moŜliwością

specyfikacji

wersji,

udostępniająca

opisy

zawartych w niej klas i obiektów.

Zestaw wyznacza wewnętrzny zakres dostępu

(internal)

dla

obiektów klas i składowych w nim zawartych:

Zestaw 4 klas z
niektórymi
składowymi o
dostępie
wewnętrznym

public

internal
private

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Tworzenie zestawu

Tworzenie zestawu złoŜonego z jednego pliku

Tworzenie zestawu złoŜonego z wielu plików

Kod MSIL zestawu i jego manifest są bezpośrednio zawarte w pliku
zestawu.

Moduły i zasoby zestawu mogą być referowane w zestawie jako
zewnętrzne pliki.

Elementem identyfikacji zestawu jest numer wersji zestawu
przyjmujący format:

csc /target:library /out:Bank.dll

Bank.cs Account.cs

csc /target:library /out:Bank.dll

Bank.cs Account.cs

csc /t:library /addmodule:Account.netmodule

/out:Bank.dll Bank.cs

csc /t:library /addmodule:Account.netmodule

/out:Bank.dll Bank.cs

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Obszar nazw

System.IO

zapewnia klasy dla dostępu do systemu plików:

File, Directory –

tworzenie, usuwanie plików i kartotek

StreamReader, StreamWriter –

odczyt/zapis znakowy

FileStream –

swobodny dostęp do pliku

BinaryReader, BinaryWriter –

odczyt/zapis bitowy wartości

podstawowych typów danych

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Obszar nazw

System.Data

Wyznacza architekturę

ADO.NET

– zarządzania bazami danych w

środowisku rozproszonym:

Podstawowe klasy:

DataSet, DataTable

Obszar nazw

System.Data.SqlClient –

zapewnia dostęp do serwera

SQL.

Obszar nazw

System.Data.OleDb

– zapewnia dostąp do relacyjnych

baz danych OLEDB.

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Inne uŜyteczne obszary nazw

System.Net

– zapewnia programowy interfejs do większości

protokołów sieciowych

System.Net.Sockets

– stanowi implementację narzędzi dostępu do

protokołu TCP / IP

System.Windows.Forms

–

podstawa graficznego interfejsu

uŜytkownika dla aplikacji okienkowych, umoŜliwiając tworzenie
formatek, kontrolek i obsługę zdarzeń.

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Informacja o dynamicznym typie („RTTI, reflection”)

MoŜna sprawdzać typ obiektu – umoŜliwiają to klasy w obszarze nazw

System.Reflection

Klasa

System.Type

umoŜliwia reprezentowanie informacji o klasie – o

jej konstruktorach, metodach, własnościach, polach i zdarzeniach.

Obiekt klasy

Type

jest unikalny dla kaŜdego typu. MoŜna porównywać

dwa obiekty tej klasy, aby sprawdzić zachodzenie zgodności typu
obiektu z oczekiwanym typem (operatorami

)

W.Kasprzak: JiMP3

6. Kontrola dostępu - kapsułkowanie

Informacja o dynamicznym typie („RTTI, reflection”)

Operator

typeof

zwraca informację RTTI w postaci obiektu typu

Type

, ale moŜna go wywołać jedynie dla klas znanych podczas

kompilacji – parametrem moŜe być jedynie nazwa klasy, a nie
wyraŜenie lub obiekt.

Metoda

GetType

w klasie

System.Object –

zwraca informację czasu

wykonania o dynamicznym typie dla identyfikatora obiektu.