1

 PRZEDSI

Ę

BIORCA JEDNOOSOBOWY 

 

Niewiele  dzieli  nas  od  podjęcia  własnej  działalności  gospodarczej.  Kilka  kroków, 
które  pozwolą  nam  samodzielnie  decydować  o  naszym  życiu  zawodowym, 
zarobkach  a  co  ważne  umożliwią  nam    zmianę  naszych  pomysłów,  pasji  czy 
umiejętności  w  dobrze  prosperujące  przedsięwzięcie.  Początkowo  zakładanie 
własnej firmy może wydawać się trudne czy czasochłonne, jednakże posługując się 
poniższymi  radami  możemy  zminimalizować  komplikacje  i  poświęcony  czas. 
Prowadzenie 

działalności 

samodzielnie 

w 

postaci 

tzw. 

przedsiębiorcy 

jednoosobowego,  czyli  inaczej  mówiąc  indywidualne  prowadzenie  działalności 
gospodarczej jest najtańszą i najprostszą formą prowadzenia własnego biznesu. 

 

 

Pozycja  przedsiębiorcy  jednoosobowego  jest  z  wielu  względów  wyjątkowa.  Przede 
wszystkim fakt rozpoczęcia działalności należy zgłosić do ewidencji gospodarczej a 
także  należy posiadać co do zasady odpowiednią zdolność do czynności prawnych. 
Dopuszczalne  jest  jednak  aby  za  osobę  o  ograniczonej  zdolności  do  czynności 
prawnych  działalność  prowadziła  inna  osoba  taka  jak  na  przykład  rodzice  czy 
przedstawiciel 

ustawowy. 

 

Godnym 

zauważenia 

jest 

również 

wpływ 

współmałżonka  na  treść  podejmowanych  czynności  co  jest  ściśle  związane  z 
ustrojem  majątkowym  małżeńskim  oraz    odpowiedzialność  całym  majątkiem 
osobistym za zobowiązania.  
 

Działalność  gospodarcza  zgodnie  z  art.  2  Ustawy  o  swobodzie  działalności 
gospodarczej z 2 lipca 2004 roku (Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.) jest 
to  zarobkowa  działalność  wytwórcza,  handlowa,  budowlana  i  usługowa  oraz 
poszukiwanie,  rozpoznawanie  i  wydobywanie  kopalin,  a  także  działalność 
zawodowa,  wykonywana  w  sposób  zorganizowany  i  ciągły.  Osoba,  która 
zawodowo  we  własnym  imieniu  taką  zarobkową  działalność  podejmuje  i 
wykonuje, staje się 

przedsiębiorcą. 

 
Oto jak niewiele potrzeba aby założyć własną działalność gospodarczą: 
 

1. NAZWA FIRMY 

 

Zakładając  działalność  należy  w  pierwszej  kolejności  pomyśleć  o  nazwie. 

Nazwą 

firmy 
osoby fizycznej jest – zgodnie z art. 434 Kodeksu cywilnego – jej imię i nazwisko. 
Z  tego  względu  wszystkie  osoby  fizyczne  prowadzące  indywidualnie  działalność 
gospodarczą 

lub  zawodową  muszą  w  nazwie  swojej  firmy  zamieścić  swoje  własne  imię  i 
nazwisko.  Dodatkowo  jednak  warto  w  nazwie  zawrzeć  dla  ułatwienia  określenie 
profilu  naszej  firmy,  lub  inny  dodatek  charakteryzujący  naszą  firmę,  należy  jednak 
unikać  słów  egzotycznych.  Przykładową  nazwą  może  być  -    Cukiernia  Anna 
Kowalska czy Mechanika pojazdowa Jan Malinowski. Pełnej nazwy firmy będziemy 

 

2

używać w kontaktach z Urzędami i innymi instytucjami, natomiast na szyldzie lub w 
kontaktach  z  klientem  najpewniej  będziemy  używać  nazwy  skróconej  -  Cukiernia, 
lub Mechanika Pojazdowa, co czyni ja krótszą a przez to łatwiejszą do zapamiętania, 
natomiast  właściwe  dobranie  nazwy  od  razu  informuje  klienta  o  profilu  naszej 
działalności.  

 

Przed ostateczną decyzją o wyborze nazwy dla naszej firmy warto zorientować się, 
czy podobna nazwa nie funkcjonuje już na rynku wśród konkurencji. Zbyt duże  
podobieństwo  może  sprawić,  że  zamiast  do  nas,  klient  skieruje  się  do    firmy 
konkurencyjnej.

 

 

2. ZAKRES DZIAŁALNO

Ś

CI 

 

W  trakcie  tworzenia  nazwy  na  pewno  pojawi  się  nam  kwestia  bardziej 
szczegółowego określenia czym będzie się zajmować nasza firma. Warto zastanowić 
się,  co  nasza  firma  może  jeszcze  robić  w  najbliższym  przewidywalnym  okresie, 
nawet jeśli początkowo nie będzie to nasze główne zajęcie. Być może postanowimy 
wykorzystać w celach komercyjnych nasze zainteresowania. 

 

Należy  się  dobrze  zastanowić,  gdyż  w  przypadku  gdy  nie  podamy  wszystkich 

możliwych  zakresów  działania  naszego  przedsiębiorstwa  nie  będziemy  mogli 
prowadzić w tej dziedzinie działalności, a rozszerzenie wiąże się z dodatkowymi 
opłatami.  

Dużym  ułatwieniem  we  właściwym  wyborze  profilu  działalności  jest  katalog 
Polskiej  Klasyfikacji  Działalności,  zawierający  pełen  wybór  rodzajów  działalności 
gospodarczej, wraz z oznaczeniami numerowymi. 
 
Pamiętajmy, że od 1 stycznia 2008 r. kody PKD uległy zmianie.  
 
Z 

katalogu 

PKD 

możemy 

skorzystać 

w 

formie 

elektronicznej 

www.stat.gov.pl/Klasyfikacje

 lub w Urzędzie Miasta.  

 

Dokładne  oznaczenia  numerowe  będą  potrzebne  do  prawidłowego  wypełnienia 
formularza  zgłoszeniowego  do  ewidencji  działalności  gospodarczej  oraz  w 
Głównym Urzędzie Statystycznym. 
 

Przy wyborze profilu działalności naszej firmy warto sprawdzić, z jakimi 
obciążeniami podatkowymi się ona wiąże, przykładowo czy jest ona zwolniona z 
podatku VAT czy wręcz przeciwnie.  
 

 

 

3. WPIS DO EWIDENCJI DZIAŁALNO

Ś

CI GOSPODARCZEJ 

 

 

3

Gdy  określimy  już  nazwę  oraz  zakres  działalności  musimy  dokonać  wpisu  do 
ewidencji  działalności  gospodarczej,  do  właściwego  ze  względu  na  swoje  miejsce 
zamieszkania  Urzędu Miasta lub Urzędu Gminy.  
 

 

Będąc  przedsiębiorcą  zobowiązany  jesteś  zgłaszać  organowi  ewidencyjnemu 
zmiany  stanu  faktycznego  i  prawnego  w  terminie  14  dni  od  dnia  powstania  tych 
zmian,  a  także  poinformować  o  zaprzestaniu  wykonywania  działalności 
gospodarczej.  
 
.

 

Obowiązuje  nas  również  aktualizacja  danych  w  ewidencji  dotyczących  zwłaszcza 

zmian  w  zakresie  prowadzonej  działalności  gospodarczej,  jak  również  miejsca 
(adresu),  w  którym  jest  ona  prowadzona.  Jeśli  przenosimy  działalność  do  innej 
gminy, zaświadczenie o wpisie przesyłane jest do organu ewidencyjnego właściwego 
ze  względu  na  nowe  miejsce  zamieszkania,  w  celu  dokonania  z  urzędu  wpisu 
przedsiębiorcy do prowadzonej ewidencji działalności gospodarczej. 
Dbajmy  o  to,  by  mieć  w  firmie  aktualne  zaświadczenie  o  wpisie  do  ewidencji 
działalności  gospodarczej,  gdyż  będziemy  się  nim  posługiwać  w  kontaktach  z 
urzędami  i  kontrahentami  oraz  przy  podpisywaniu  umów.  W  ten  sposób 
potwierdzimy  m.in.,  iż  mamy  prawo  wykonywać  określoną  działalność  (czasem 
jest to warunek udziału w konkursie ofert, bądź przetargu) oraz, że nie podajemy 
się  za  kogoś  innego.  Najczęściej  wymagane  jest  zaświadczenie  nie  starsze  niż 
sprzed trzech miesięcy. 
 
Potrzebne dokumenty

:

 dowód osobisty 

 
 

Urząd Miasta w Ostrowcu Św. 

7-400 Ostrowiec Św., ul. Głogowskiego 3/52, 

Tel. Centrala: (0 41) 26 72 100 do 109, fax. (0 41) 26 72 110 

um@um.ostrowiec.pl

, 

www.um.ostrowiec.pl

 

 

Wydział Spraw Obywatelskich 

Stanowisko ds. ewidencji działalności  gospodarczej  

i zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych   

Pok.010 , tel. Wew. 216, 218, 248 lub tel. (0 41) 26 72 264 

 
Obecnie od 1 kwietnia 2009 r. wypełniamy jeden formularz, dzięki 
któremu dokonujemy wpisu do Urzędu Statystycznego ( REGON)  jak 
również Urzędu Skarbowego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.  

 

4

Każda osoba musi jednak jednorazowo zgłosić się do ZUS  na 
początku działalności.  

 

W  przypadku,  gdy  prowadzenie  firmy  jest  naszym  jedynym  zajęciem  i  jedynym 
miejscem  zatrudnienia  dla  naszych  pracowników,  wówczas  dla  każdego  z  osobna 
wypełniamy  formularz  ZUA  (zgłoszenie  do  ubezpieczenia  osoby  ubezpieczonej). 
Jeśli  my  albo  pracownicy  mamy  pełnoetatową  pracę  płatną  powyżej  minimalnej 
pensji  krajowej,  wówczas  te  osoby  należy  zgłosić  tylko  do  ubezpieczenia 
zdrowotnego na formularzu ZZA.  
W  przypadku  ZUS-u  musimy  co  miesiąc  opłacać  składki  na  ubezpieczenia 
emerytalne, rentowe, chorobowe (opcjonalnie), wypadkowe oraz zdrowotne. 
Potrzebne  dokumenty:  są  to  przede  wszystkim  numery  i  pełne  dane  firmy, 
właściciela, osób współpracujących, pracowników:  
 

•

 

REGON firmy,  

•

 

numer wpisu do ewidencji i nazwę organu prowadzącego rejestr,  

•

 

numer rachunku bankowego firmy,  

•

 

dane personalne,  

•

 

numery NIP (wszystkich osób),  

•

 

rodzaj dokumentów tożsamości z numerem i serią. 

 
Firmy  w  ciągu  pierwszych  24  miesięcy  działalności  płacą    składki  na 
ubezpieczenie emerytalne i rentowe od podstawy wynoszącej 30 proc. minimalnej 
płacy,  a nie tak jak obecnie 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Od tej niższej 
podstawy  opłacają  także  składki  na  ubezpieczenie  chorobowe,  wypadkowe  oraz 
na Fundusz Pracy.  
 
 

ZUS Inspektorat w Ostrowcu Świętokrzyskim 

27-400 Ostrowiec Świętokrzyski, ul. Rosłońskiego 4 

tel. (0 41) 263 37 13, fax. (0 41) 266 52 18 

 

 
 

 
 

 

4. RACHUNEK BANKOWY 

 

 

Kolejnym  etapem  naszych  przygotowań  do  rozpoczęcia  działalności  gospodarczej 
będzie otwarcie firmowego rachunku bankowego.  

 

5

Założenie rachunku bankowego jest dla przedsiębiorców obowiązkowe.  
Przedsiębiorcy  są  zobowiązani  do  bezgotówkowego  obrotu  na  mocy  Ustawy  o 
swobodzie działalności gospodarczej (art. 22) w przypadku, gdy: 
• stroną transakcji jest inny przedsiębiorca oraz 
• jednorazowa wartość transakcji przekracza 15 000 Euro, przeliczona na złote 
wg średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP ostatniego dnia miesiąca 
poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji, 
•  prowadzimy  księgi  rachunkowe  lub  podatkową księgę  przychodów  i  rozchodów 
(rozlicza 
podatek dochodowy na zasadach ogólnych) zgodnie z art. 61 §1 Ustawy Ordynacja 
podatkowa (Dz. U. z 2005r., Nr 8, poz. 60 z późn. zm.). 
 
Warto jednak zaznaczyć, iż posiadanie rachunku bankowego to nie tylko obowiązek, 
ale  i  wygoda.Za  pośrednictwem  rachunku  bankowego  dokonywać  będziemy 
płatności  m.in.  do  Urzędu  Skarbowego  i  Zakładu  Ubezpieczeń  Społecznych.  W  ten 
sposób  możemy  się  także  rozliczać  z  klientami  i  kontrahentami  bez  konieczności 
odbioru i przewożenia gotówki. 
Większość  banków  wymaga,  aby  do  wniosku  o  otwarcie  rachunku  bankowego 
dołączyć następujące dokumenty: 
• kopię zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, 
• zaświadczenie o nadaniu numeru REGON, 
• zaświadczenie o nadaniu numeru NIP. 

 
Z  rachunku  bankowego  możemy  zacząć  korzystać  zazwyczaj  w  ciągu  1-2  dni  od 
podpisania umowy z bankiem. 
 
Przedsiębiorca  jest  zobowiązany  do  powiadamiania  odpowiednich  organów  (tj. 
Urząd Skarbowy i ZUS) o wszelkich zmianach dotyczących rachunku bankowego 
firmy (np. o przeniesieniu do innego banku, zmianie numeru rachunku).  
Podatnicy VAT muszą się z tego zobowiązania wywiązać w terminie 14 dni od daty 
ich powstania, a pozostali podatnicy w ciągu 30 dni. 
 
Praktycznie  wszystkie  banki  obecne  na  naszym  rynku  oferują  rachunki  dla 
przedsiębiorstw. W wielu z nich wprowadzono specjalne pakiety usług dla małych i 
średnich  firm.  Warto  więc  zapoznać  się  z  możliwie  najszerszą  ofertą  banków, 
zwracając przede wszystkim uwagę na: 
• dostępność sieci bankowej i bankomatów, 
•  zakres  oferowanych  usług  (kredyty  dla  przedsiębiorców  rozpoczynających 
działalność), 
• wysokość pobieranych opłat i prowizji, 
• dostępność konta przez Internet. 
Jeśli dysponujemy dostępem do Internetu warto korzystać z elektronicznego dostępu 
do  konta.  Takie  rozwiązanie  pozwala  efektywnie  oszczędzać  czas  poświęcany  na 

 

6

wizyty  w  oddziałach  banku,  a  także  znacznie  zmniejszyć  koszty usług  bankowych, 
gdyż  operacje  przez  Internet  są  zwykle  tańsze,  niż  te  dokonywane  w  okienku 
bankowym.  
 
 

 
 

5. PIECZ

Ą

TKA 

 

Dysponując  wpisem  do  ewidencji  i  numerami  REGON  i  NIP,  możemy  wyrobić 
pieczątkę 
firmową. Będzie ona niezbędna do załatwiania formalności w urzędach, a także przy 
wystawianiu  rachunków  i  faktur.  Znacznie  ułatwi  też  wypełnianie  druków.  Na 
pieczątce musi się znaleźć przynajmniej: 
 - pełna nazwa firmy 
 - siedziba firmy 
 - numery REGON i NIP 
 
Warto  również  umieścić  numer  telefonu  i  faksu,  co  ułatwi  kontakt  z  klientami  
i kontrahentami.  
 

 
 
 

KONCESJE, ZEZWOLENIA, DZIAŁANOŚĆ REGULOWANA 

 

Decydując się na prowadzenie działalności gospodarczej musimy pamiętać, że 
wolność gospodarcza, którą zapewnia nam ustawa o swobodzie działalności 
gospodarczej, nie obejmuje wszystkich dziedzin życia gospodarczego. Wiele tych 
obszarów podlega ustawowym ograniczeniom, które dopuszczają możliwość 
wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności gospodarczej wyłącznie w 
przypadku posiadanych kwalifikacji 

i uprawnień zawodowych. Niektóre wymagają uzyskania zezwoleń lub koncesji, 
jeszcze inne muszą zostać zgłoszone do rejestru działalności regulowanej. 
 

KONCESJE 

 

 Koncesji wymaga działalność gospodarcza w zakresie: 
• poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, 
bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w 
górotworze,  
w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, 

 

7

• wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz 
wyrobami 
i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, 
• wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu 
paliwami 
i energią, 
• ochrony osób i mienia, 
• przewozu lotniczego, 
• budowy i eksploatacji albo wyłącznie eksploatacji autostrad płatnych oraz dróg 
ekspresowych, do których stosuje się przepisy o autostradach płatnych, 
• rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych. 
 
Koncesji udziela minister właściwy ze względu na przedmiot działalności 
gospodarczej, która 
podlega koncesjonowaniu. Przyznawana jest ona na czas oznaczony, nie krótszy niż 
5 lat i nie 
dłuższy niż 50 lat. Przedsiębiorca może złożyć wniosek o udzielenie koncesji na czas 
krótszy. Szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej 
podlegającej koncesjonowaniu określają przepisy odrębnych ustaw. Zwykle decyzja 
organu koncesyjnego na prowadzenie takich form działalności gospodarczej wiąże 
się z koniecznością spełniania przez przedsiębiorcę dodatkowych wymogów: 
najczęściej jednym z wielu warunków uzyskania koncesji jest udokumentowane 
doświadczenie firmy.  
Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać: 
 - oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedziby, adres, 
 - numer w rejestrze przedsiębiorców, 
 - określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma 
być   
    udzielona koncesja, 
 -  informacje określone w przepisach ustaw regulujących w sposób szczegółowy 
dany rodzaj  
    działalności. 
 

 
 
ZEZWOLENIA 

 

 

Bardzo wiele dziedzin działalności gospodarczej wymaga uzyskania zezwoleń. 

Mowa o tym 

w zapisach Ustawy z dnia 02.07.2004r o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 
Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.), która odwołuje się w artykule 75 do przepisów 
szczegółowych zawartych w odrębnych ustawach.  

 

8

Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie 
określonym w przepisach:

 

1) ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi  
2) ustawy o grach i zakładach wzajemnych  
3) ustawy. o specjalnych strefach ekonomicznych  
4) ustawy z o utrzymaniu czystości i porządku w gminach  
5) ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii  
6) ustawy - Prawo o ruchu drogowym  
7) ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi  
8) ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych  
9) ustawy - Prawo bankowe; 
10) ustawy - Prawo telekomunikacyjne  
11) ustawy o giełdach towarowych  
12) ustawy o odpadach  
13) ustawy - Prawo o miarach  
14) ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu 
ścieków  
15) ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych  
16) ustawy o środkach żywienia zwierząt  
17) ustawy  Prawo farmaceutyczne  
18) ustawy. o transporcie drogowym  
19) ustawy o rybołówstwie  
20) ustawy Prawo lotnicze  
21) ustawy o elektronicznych instrumentach  
22) ustawy o działalności ubezpieczeniowej  
23) ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym  
 24) ustawy - Prawo pocztowe 
25) ustawy z. o podatku akcyzowym  
26) ustawy z  o funduszach inwestycyjnych  

Przepisy wymienionych ustaw określają, które organy odpowiedzialne są za 
wydawanie zezwoleń oraz opisują wszelkie warunki wykonywania działalności 
objętej zezwoleniami, a także tryb wydawania, odmowy wydania i cofania zezwoleń.

 

 

 

DZIAŁALNO

ŚĆ

 REGULOWANA 

 

Niektóre z rodzajów działalności gospodarczej objęte dotychczas zezwoleniami stała 
się dzięki Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej działalnością regulowaną. 
Oznacza to, że mając zamiar wykonywać określoną  działalność należy zgłosić to do 
odpowiedniego organu zajmującego się prowadzeniem rejestru działalności 
regulowanej.  

 

9

 
Do działalności regulowanych należą: 
 

Alkohol 

Wyrób i rozlew wyrobów winiarskich, Wyrób i rozlew napojów 
spirytusowych. Wyrób, oczyszczanie, skażanie, odwadnianie 
alkoholu etylowego 

Archiwum 

Przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej 
pracodawców o czasowym okresie przechowywania 

Chemia 

Konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin 

Detektywi 

Usługi detektywistyczne 

Handel 

Prowadzenie przedsiębiorstwa składowego (domu składowego) 

Hazard 

Organizowanie wyścigów konnych 

Lekarze 

Prowadzenie: indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej 
specjalistycznej praktyki lekarskiej, grupowej praktyki lekarskiej, 
oraz kształcenie i kształcenie podyplomowe lekarzy i lekarzy 
dentystów 

Nasiona 

Obrót materiałem siewnym 

Nauka jazdy 

Prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców, pracowni 
psychologicznej dla instruktorów, egzaminatorów i kierowców. 
Organizowanie kursów dokształcających dla kierowców 
przewożących towary niebezpieczne. 

Paliwa 

Wytwarzanie i magazynowanie biokomponentów 

Pielęgniarki 

Prowadzenie: indywidualnej praktyki pielęgniarek, położnych, 
indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych 
albo grupowej praktyki pielęgniarek, położnych, a także 
kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych 

Poczta 

Działalność pocztowa nie wymagająca zezwolenia 

Pojazdy 

Prowadzenie stacji kontroli pojazdów. 

Sport 

Organizacja profesjonalnego współzawodnictwa sportowego 

Telekomunikacja  Działalność telekomunikacyjna 

Turystyka 

Organizowanie imprez turystycznych oraz pośredniczenie na 
zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług 
turystycznych (nie na rzecz organizatorów turystyki 
legitymujących się stosownym wpisem na listę). Świadczeniu 

 

10

usług turystycznych obejmujących: polowania wykonywane 
przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 
polowania za granicą. 

Waluty 

Działalność kantorowa 

 
 

 

ZANIM ZACZNIEMY DZIAŁAĆ… 

 
 

Ostatnim krokiem są procedury sprawdzające czy nasze przedsiębiorstwo spełnia 
wymogi sanitarne, bezpieczeństwa higieny pracy.  Aspekty te badane są  przez 
odpowiednie służby nadzoru.  
 

Pa

ń

stwowa Inspekcja Sanitarna 

 

Przed otwarciem działalności gospodarczej związanej z produkcją i obrotem 
żywnością, usługami gastronomicznymi i hotelarskimi, handlem artykułami 
spożywczymi, prowadzeniem 
salonów fryzjersko-kosmetycznych czy gabinetów medycznych, musimy uzyskać 
pozytywną opinię Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub Sanitarno-Epidemiologicznej. 
Pozytywna opinia oznacza, że spełnione zostały wszystkie warunki techniczne i 
organizacyjne niezbędne  
w prowadzeniu przez nas wybranej działalności gospodarczej. Zakres procedur 
wymaganych do spełnienia norm sanitarno-epidemiologicznych określa wiele 
odrębnych aktów prawnych. Wiele niezbędnych informacji można uzyskać również 
na stronie internetowej  

http://www.pis.gov.pl/

 

 

 

 

Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna 

27-400 Ostrowiec Św., ul. Smolna 3 

tel. (0 41) 247 96 95 

 

 
 

Pa

ń

stwowa Inspekcja Weterynaryjna 

 

Jeżeli mamy zamiar zajmować obrotem i przetwórstwem produktów pochodzenia 
zwierzęcego, z wyjątkiem sprzedaży detalicznej mięsa i jego przetworów w sklepach 
spożywczych, mamy obowiązek zgłosić tę działalność do Państwowej Inspekcji 
Weterynaryjnej, co wynika z Ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach 

 

11

pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2006 r. Nr 17, poz. 127).  
 

 

Powiatowy Inspektorat Weterynarii  

       27 - 400 Ostrowiec Św., ul. Iłżecka  37     
       tel. (0 41)  247 51 57 fax.  (0 41)  247 51 59 

 

ostrowiecsw.piw@wetgiw.gov.pl

 

 
 

Pa

ń

stwowa Inspekcja Handlowa  

 
 

Jeśli działalność którą prowadzimy polega na  produkcji wyrobów i usługach dla 
ludności, a zwłaszcza na handlu detalicznym lub gastronomii, musimy zgłosić ją 
także do lokalnego oddziału Państwowej Inspekcji Handlowej, co wynika z zapisów 
Ustawy o Inspekcji Handlowej z dnia 15 grudnia 2000 r. (Dz. U. Nr 4 z 2001r., poz. 25 
z późn. zm.). 
Inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Kielcach 
prowadzą cykliczne kontrole przedsiębiorstw, badając jakość oferowanych 
produktów pod kątem 
bezpieczeństwa dla zdrowia i życia konsumentów oraz zgodności produktów z 
obowiązującymi normami i parametrami podanymi przez producentów. W 
przypadku placówek gastronomicznych inspektorzy kontrolują także rzetelność 
obsługi, zgodność masy i objętości z deklaracjami umieszczonymi w cennikach, stan 
sanitarny oraz inne ważne z punktu widzenia konsumenta zagadnienia.  
 
 

 

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej 

25-501 Kielce, ul. Sienkiewicza 76 

tel. (0 41) 366 19 41 fax. (0 41) 366 22 34 

 wiih.kielce@pro.onet.pl

 

 

 

 

Pa

ń

stwowa Stra

Ŝ

 Po

Ŝ

arna 

 

Jeżeli nasza działalność wymaga posiadania lub budowy obiektów produkcyjnych, 
handlowych, usługowych czy też baz magazynowych, a zwłaszcza składów drewna 
i materiałów łatwopalnych czy też stacji benzynowych, mamy obowiązek zgłosić je 
do właściwej Komendy Straży Pożarnej. Obiekty te wymagają potwierdzenia, że 

 

12

spełniają wymogi ochrony przeciwpożarowej i nie stwarzają zagrożenia dla 
otoczenia oraz  przebywających w nich pracowników. 
 

 

 

Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej 

27 – 400 Ostrowiec Św., ul. Wardyńskiego 32 

tel. (0 41) 248 94 35/36  , (0 41) 248 94 60/61 

kppsp@straz.ostrowiec.pl

, 

www.straz.ostrowiec.pl

 

 

 

Pa

ń

stwowa Inspekcja Pracy 

 

Z  przepisów o bezpieczeństwie

 

i higienie pracy wynika wiele dodatkowych 

obowiązków wynikających z założenia działalności, zwłaszcza gdy mamy zamiar 
zatrudnić pracowników. 

 

.Zgodnie z zapisami Kodeksu Pracy to  pracodawca, niezależnie od liczby 
zatrudnionych pracowników, ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i 
higieny pracy w naszym przedsiębiorstwie.  

Na przedsiębiorcy  spoczywa obowiązek powiadomienia na piśmie, w ciągu 30 dni 
od dnia rozpoczęcia działalności, właściwego inspektora pracy i właściwego 
państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej 
działalności. Obowiązek ten dotyczy także sytuacji, gdy zmieniamy miejsce , rodzaj i 
zakres prowadzonej działalności, 
a zwłaszcza, gdy dokonujemy zmian w technologii lub profilu produkcji. 
Po dokonaniu zgłoszenia do Państwowej Inspekcji Pracy mogą przyjść  inspektorzy 
pracy w celu skontrolowania przedsiębiorstwa pod kątem przestrzegania przepisów 
bhp i sanitarnych. Właściwy inspektor pracy lub właściwy państwowy inspektor 
sanitarny może zobowiązać pracodawcę prowadzącego działalność, powodującą 
szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników, do okresowej aktualizacji 
wymienionych

 informacji

. 

 

Państwowa Inspekcja Pracy 

Okręgowy Inspektorat Pracy w Kielcach 

25-314 Kielce, Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 4 

tel. (0 41) 343 82 76, fax. (0 41) 340 32 01 

porady prawne: tel. (0 41) 340 32 39 

kancelaria@kielce.oip.pl

, 

www.kielce.oip.pl

 

 

Wiele praktycznych informacji na temat przepisów prawa pracy oraz zasad BHP 
można znaleźć na stronie: www.pip.gov.pl. 

 

13

Natomiast więcej na temat tworzenia odpowiednich warunków bezpieczeństwa i 
higieny pracy w przedsiębiorstwach znajdziemy w serwisie internetowym 
Centralnego Instytutu Ochrony Pracy– Państwowego Instytutu Badawczego: 
www.mikrofirmabhp.pl. 
 

FORMA OPODATKOWANIA 

 

Po  rozpoczęciu  działalności  gospodarczej  mamy  obowiązek  poinformować  Urząd 
Skarbowy 
o tym, jaką formę opodatkowania podatkiem dochodowym wybieramy oraz w jaki 
sposób  będziemy  prowadzić  ewidencję  podatkową.  Podstawową  formą 
opodatkowania  podatkiem  dochodowym  są  zasady  ogólne.    Jeśli  chcemy  rozliczać 
się w takie formie, mamy wybór między dwoma rodzajami opodatkowania: 

•

 

skalą podatkową 

•

 

podatkiem liniowym. 

  
Możemy  również    wybrać  kartę  podatkową  i  ryczałt  ewidencjonowany,  które  są 
uproszczonymi formami rozliczania się z Urzędem Skarbowym.  Istotna jest również  
kwestia    księgi  przychodów  i  rozchodów,  b

owiem  obowiązek    jej  prowadzenia 

zależy  od  formy  opodatkowania  przedsiębiorcy.  Osoby  opłacające  podatek  w 
formach  ryczałtu  od  przychodów  ewidencjonowanych  lub  karty  podatkowej  nie 
mają  obowiązku  prowadzenia  księgi,  zaś  osoby  opodatkowane  na  zasadach 
ogólnych tj. według skali lub liniowo są do tego zobowiązane. 
 

ZASADY OGÓLNE 

 

 

W  przypadku  rozliczania  się  na  zasadach  ogólnych  podatek  zapłacimy  dopiero 

wtedy,  gdy  nasza  działalność  będzie  zyskowna,  a  więc  przychody  przewyższą 
koszty.  Decydując  się  na  opodatkowanie  według  skali  nie  musimy  składać 
oświadczenia  o  wyborze  tej  formy.  Jedną  z  różnic  między  skalą  podatkową  a 
podatkiem liniowym, są stawki podatkowe. W przypadku podatku liniowego jest to 
19  proc.  a  jeśli  mówimy  o  skali  to  stawki  te  wynoszą  19,  30,  40%.  Decydując  się  na 
opodatkowanie według skali podatkowej, podatek jaki zapłacimy zależy od tego, do 
którego  progu  zaliczają  się    nasze  dochody.  W  roku  2008  obowiązują  następujące 
progi: 
 

 

 

14

 
 
Wybierając  skalę  podatkową  możemy  korzystać  z  różnego  rodzaju  przywilejów. 
Rozliczając się według tej formy zyskujemy: możliwość wspólnego rozliczania się z 
małżonkiem, preferencje dla samotnych rodziców, możliwość zwolnienia z podatku 
w  związku  z  inwestycjami  w  specjalnej  strefie  ekonomicznej  oraz  ulgi  podatkowe. 
Skala  podatkowa  jest  opłacalna  gdy  nasze  dochody  w  znaczący  sposób  nie 
przekraczają  pierwszego  przedziału.  Jeżeli  natomiast  zyski  jakie  nasza  firma 
wypracowała  znacząco  przekraczają  pierwszy  próg  wówczas  korzystny  jest  wybór 
podatku liniowego jako formy opodatkowania . 
 
Skorzystanie  z  19  %  podatku  liniowego  wymaga  spełnienia  kilku  warunków.  Aby 
zyskać  prawo  do  opodatkowania  nie  możemy  w  roku  podatkowym  ani  w  roku  go 
poprzedzającym  wykonywać,  na  podstawie  stosunku  pracy  lub  spółdzielczego 
stosunku pracy, usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy. Chodzi tu o usługi, 
które  w  tym  samym  zakresie  zamierzamy  wykonywać  prowadząc  działalność 
opodatkowaną podatkiem liniowym.  Należy również pamiętać, że gdy wybierzemy 
ten  sposób  opodatkowania,  będzie  miał  on  zastosowanie  dla  wszystkich  form 
prowadzonej przez nas działalności.   
Wybór podatku liniowego to brak możliwości rozliczania się wspólnie z małżonkiem 
oraz w sposób preferencyjny przewidziany dla samotnych rodziców. W przypadku 
podatku  liniowego  można  jedynie  odliczyć  od  dochodu  straty    z  lat  ubiegłych 
poniesione w działalności gospodarczej oraz zapłacone w roku podatkowym składki 
na ubezpieczenie zdrowotne. Podatnik nie może również zmniejszyć kwoty podatku 
o kwotę wolną, co jest przewidziane w przypadku płacenia podatku według skali.  
 
Niezależnie od   sposobu rozliczania się na zasadach ogólnych , podatkiem liniowym 
czy  w  postaci  skali  podatkowej,  jako  podatnik  mamy  obowiązek  płacić  zaliczki  na 
poczet  podatku  dochodowego  w  ciągu  całego  roku  podatkowego,    a  po  jego 
zakończeniu  musimy  dokonać  ostatecznego  rozliczenia  w  złożonym  zeznaniu 
rocznym.  
 
 
Sposób ustalania zaliczek w przypadku opodatkowania według skali  wygląda nieco 
inaczej  niż  w  opodatkowaniu  podatkiem  liniowym.  Różnica  polega  na  tym,  że  u 
opodatkowanych  według  skali  obowiązek  zapłaty  podatku  powstaje  po  uzyskaniu 
dochodu  powyżej  3091  zł.,  podczas  gdy  osoby  opodatkowane  19  %  podatkiem 
liniowym  zobowiązane  się  do  zapłaty  podatku  od  każdej  złotówki  uzyskanego 
dochodu.  
Zaliczki miesięczne z okres od stycznia do listopada jesteśmy obowiązani wpłacać w 
terminie  do  20  dnia  każdego  miesiąca  za  miesiąc  poprzedni,  natomiast    zaliczkę  za 
grudzień opłacamy do dnia 20 grudnia w wysokości należnej za listopad.  
 

 

15

Z  dniem  1  stycznia  2007  r.  został  zniesiony  obowiązek  składania  comiesięcznych 
deklaracji  PIT-4  w  zakresie  wpłacanych  zaliczek  na  podatek  dochodowy  za 
pracowników. Formularz ten zastąpił PIT-4R, który składany jest jednorazowo, po 
zakończeniu roku. 
 
 

KSI

Ę

GA PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW 

 

Gdy  będziemy  rozliczać  się  na  zasadach  ogólnych  i  prowadzić  podatkową  księgę 
przychodów 
i rozchodów, mamy obowiązek zawiadomić o jej prowadzeniu właściwy dla siedziby 
prowadzenia  działalności  Urząd  Skarbowy.  Obowiązek  informowania  Urzędu 
Skarbowego  spoczywa  na  nas  także  wtedy,  gdy  w  naszym  imieniu  księgę 
przychodów  i  rozchodów  prowadzić  będzie  biuro  rachunkowe.  Musimy  wtedy 
poinformować pisemnie Naczelnika Urzędu Skarbowego o nazwie i adresie biura, a 
także  o  miejscu  przechowywania  księgi  i  dokumentacji.  Należy  pamiętać,  że 
opodatkowanie na zasadach ogólnych oparte o księgę przychodów i rozchodów jest 
formą  podstawową  i  jeśli  w  czasie  zgłaszania  naszej  działalności  nie  złożymy  do 
naczelnika  Urzędu  Skarbowego  wniosku  o  opodatkowanie  w  innej  formie 
automatycznie zostaniemy opodatkowani na zasadach ogólnych. W opodatkowaniu 
na  zasadach  ogólnych  podatek  oblicza  się  od  dochodu,  który  uzyskuje  się  przez 
odjęcie  poniesionych  kosztów  od  uzyskanych  przychodów.  Zaliczkę  na  podatek 
dochodowy  odprowadzamy  na  konto  Urzędu  Skarbowego  tylko  wówczas,  gdy 
różnica między przychodami i kosztami ma wartość dodatnią. 
 

 

Nie mają obowiązku prowadzenia księgi osoby, które: 
 

•

 

opłacają podatek dochodowy w formach zryczałtowanych, 

•

 

wykonują wyłącznie usługi przewozu osób i towarów taborem konnym, 

•

 

wykonują zawód adwokata wyłącznie w zespole adwokackim, 

•

 

dokonują sprzedaży środków trwałych po likwidacji działalności. 

 
Sposób obliczania zaliczki na podatek dochodowy jest określony w art. 27 ustawy 
o podatku dochodowym od osób fizycznych. 
 
 
 

KARTA PODATKOWA 

 

Karta  podatkowa  to  bardzo  wygodna  dla  drobnych  przedsiębiorców  forma 
rozliczania  się  z  Urzędem  Skarbowym.  Wyboru  zasad  opodatkowania  kartą 
podatkową dokonać można przed rozpoczęciem działalności albo do 20 stycznia ze 

 

16

skutkiem od 1 stycznia kolejnego roku działalności,  poprzez złożenie oświadczenia 
PIT-16. 

Prowadząc  działalność  opodatkowaną  w  formie  karty  podatkowej  jesteśmy 
zwolnieni  od obowiązku: 

•

 

prowadzenia  ksiąg  (mają  jednak  obowiązek  prowadzenia  niektórych 
ewidencji podatkowych), 

•

 

składania zeznań podatkowych, 

•

 

wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. 

•

 

deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu. 

Musimy  jednak  składać    deklarację  o  odliczonych  składkach  na  ubezpieczenie 
zdrowotne - PIT-16A do 31 stycznia za rok poprzedni.  

Podatnicy,  którzy  w  poprzednim  roku  podatkowym  nie  byli  opodatkowani  kartą 
podatkową lub rozpoczynają działalność gospodarczą w okresie przed doręczeniem 
decyzji ustalającej opodatkowanie w formie karty podatkowej, nie dłuższym jednak 
niż cztery miesiące, nie mogą korzystać ze zwolnień od obowiązków podatkowych. 
Prowadzą 

nadal 

dotychczasowe 

urządzenia 

księgowe. 

Kwoty 

podatku 

dochodowego  zapłacone  w  okresie  przed  doręczeniem  decyzji  ustalającej 
opodatkowanie  w  formie  karty  podatkowej  zalicza  się  na  poczet  podatku 
wynikającego z tej decyzji. 
 

 

Wysokość odprowadzanego podatku zależy między innymi od: 

• rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, 
• liczby zatrudnionych pracowników, 

•  liczby  mieszkańców  miejscowości,  w  której  prowadzona  jest  działalność 
gospodarcza. 
 

Wysokość  podatku  dochodowego  w  formie  karty  podatkowej  ustalana  jest  decyzją 
naczelnika 
Urzędu Skarbowego, odrębnie za każdy rok podatkowy. 

Rozliczając  się  za  pomocą  karty  podatkowej    mamy  obowiązek    wydawać  na 
żądanie  klienta  rachunki  i  faktury,  o  których  mowa  w  odrębnych  przepisach, 
stwierdzające  sprzedaż  wyrobu,  towaru  lub  wykonanie  usługi,  oraz    musimy 
przechowywać  w  kolejności  numerów  kopie  tych  rachunków  i  faktur  w  okresie 
pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub 
fakturę. 

Chociaż sama forma rozliczania jest bardzo wygodna i może być stosowana do wielu 
rodzajów  działalności  gospodarczej,  nie  zwalnia  nas  to  z  obowiązku  rejestrowania 
sprzedaży  przy  użyciu  kas  fiskalnych.  Co  więcej,  niezależnie  od  rzeczywistych 

 

17

efektów  naszej  działalności  (zysk  lub  strata),  co  miesiąc  jesteśmy  zobowiązani 
przelać na konto Urzędu Skarbowego właściwą kwotę podatku.  
 
 

RYCZAŁT OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH 

 

 

W  podatku    płaconym  w  formie  ryczałtu  od  przychodów  ewidencjonowanych 

podstawę  opodatkowania  stanowi  przychód  bez  pomniejszania  o  koszty  jego 
uzyskania.  Podatnicy  korzystający  z  tej  formy  opodatkowania  obowiązani  są  do 
prowadzenia  ewidencji  przychodów  odrębnie  za  każdy  rok  podatkowy.  W  2008  r. 
ryczałt mogą opłacać podatnicy, którzy w 2007 r. uzyskali przychody z działalności 
gospodarczej w wysokości nieprzekraczającej 150 000 euro tj. 565 200 zł lub uzyskali 
przychody  wyłącznie  z  działalności  prowadzonej  w  formie  spółki,  a  suma 
przychodów  wspólników  spółki  z  tej  działalności  nie  przekroczyła  kwoty  150  000 
euro  tj.  565  200  zł.  Ryczałt  opłacać  mogą  również  podatnicy,  którzy  rozpoczną 
wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w 
formie karty podatkowej - bez względu na wysokość przychodów. 

Stawki ryczałtu wynoszą od 3 do 20 proc. przychodu w zależności od prowadzonej 
działalności. Szczegółowy zakres działalności objęty tą formą opodatkowania określa 
art. 12 Ustawy z 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od 
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 
930 z późn. zm.). 

Ustawodawca  poszedł  na  rękę  drobnym  przedsiębiorcom  korzystającym  z  tej 
formy rozliczeń, zdejmując z nich w 2003 r. obowiązek płacenia zryczałtowanego 
podatku w cyklu miesięcznym i zastąpił go możliwością rozliczania się z Urzędem 
Skarbowym  raz  na  kwartał.  Korzystając  z  rozliczenia  w  formie  ryczałtu  osoba 
fizyczna  prowadząca  działalność  gospodarczą  zachowuje  prawo  do  korzystania  z 
ulg podatkowych (np. z tytułu wydatków na rehabilitację osoby niepełnosprawnej 
czy darowizny na rzecz instytucji pożytku publicznego). 
 
Oświadczenie  o  wyborze  ryczałtu  musimy  złożyć  najpóźniej  w  dniu 
poprzedzającym    dzień  rozpoczęcia  działalności,  nie  później  jednak  niż  w  dniu 
uzyskania pierwszego przychodu. 
 
 

 
 
 

PODATEK VAT 

 

Podatnikiem VAT stajemy się gdy rozpoczniemy wykonywanie czynności 
podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli przewidywana przez nas 
wartość sprzedaży towarów 

 

18

i usług przekroczy w danym roku, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, 
kwotę 
wyrażonej w złotych, odpowiadającą kwocie 50 000 EURO, zaś w przypadku osób 
prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzających funduszami

 

powierniczymi, agentów, zleceniobiorców lub innych osób świadczących usługi o 
podobnym

 c

harakterze 30-krotność kwoty prowizji lub innych postaci wynagrodzeń 

za wykonanie usług 

 

przekroczy kwotę wyrażoną w złotych, odpowiadającą kwocie 50 000 EURO. Do 1 
stycznia 2008 r. kwota ta wynosiła 10 000 EURO. W przypadku nie przekroczenia 
wyżej wymienionej kwoty, jesteśmy zwolnieni z podatku VAT. 
 
 Ze zwolnienia tego nie mogą jednak skorzystać podatnicy 

•

 

sprzedający: 

             – wyroby z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, 
             – niektóre wyroby akcyzowe, 

•

 

oraz świadczący usługi: 

            – prawnicze, 
            – w zakresie doradztwa i rzeczoznawstwa, 
            – jubilerskie, 

•

 

zwolnienia nie stosuje się także do importu towarów i usług. 

 
Jeżeli skorzystamy ze zwolnienia  podatku VAT utracimy je w momencie gdy 
przekroczymy kwotę 50 000 EURO. Musimy wówczas naliczyć podatek od wartości 
sprzedaży przekraczającej tą kwotę  i aby móc korzystać z praw przysługujących 
podatnikom 
VAT, powinniśmy  dokonać zgłoszenia rejestracyjnego w tym podatku na druku 
VAT-R. 
Ze zwolnienia od podatku VAT możemy zrezygnować, pod warunkiem pisemnego 
zawiadomienia naczelnika Urzędu Skarbowego o tej rezygnacji, przed dniem 
wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. 
 
 
W przypadku rezygnacji z tego zwolnienia powrót jest możliwy dopiero po 3 
latach.  
 
Zwolnienie od podatku VAT może okazać się korzystne, jeżeli dokonujemy 
sprzedaży bezpośrednio na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności 
gospodarczej, bądź innych podatników zwolnionych od tego podatku. Natomiast, 
jeśli naszymi kontrahentami są w większości podatnicy rozliczający podatek od 
towarów i usług, wówczas powinieneś rozważyć rezygnację ze zwolnienia i bycie 
czynnym podatnikiem VAT.  
 

Będąc podatnikiem zwolnionym od podatku od towarów i usług nie musisz: 

 

19

• dokonać zgłoszenia rejestracyjnego w podatku VAT, ( VAT-R) 
• wystawiać faktur VAT (ale musisz wystawiać rachunki), 
• prowadzić ewidencji sprzedaży i zakupów, 
• składać deklaracji podatkowych dla podatku VAT. 
 
Korzystając ze zwolnienia od podatku VAT zobowiązani jesteśmy jedynie do 
prowadzenia dziennej ewidencji sprzedaży rejestrowanej za dany dzień, nie później 
jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Rejestracji dla celów 
podatku VAT dokonujemy  składając formularz VAT-R (zgłoszenie rejestracyjne) 
właściwemu organowi podatkowemu. W związku z rejestracją VAT musimy liczyć 
się z opłatą skarbową w wysokości 170 zł, którą należy uiścić na konto urzędu gminy 
lub urzędu miasta. 
 

Obowiązki podatnika VAT 
 
Do głównych obowiązków podatników rozliczających podatek VAT na zasadach 
ogólnych należy zaliczyć: 
• dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego (VAT-R), 
• prowadzenie ewidencji sprzedaży i zakupów, zawierającej wszystkie dane 
niezbędne do 
prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, 
• wystawianie faktur VAT, 
• składanie deklaracji podatkowych dla podatku VAT, 
• terminowe wpłacanie podatku do urzędu skarbowego. 
 
Deklaracje dla podatku od towarów i usług składa się na formularzu VAT 7 we 
właściwym Urzędzie Skarbowym za każdy miesiąc w terminie do 25 dnia miesiąca 
następującego po miesiącu, za który składana jest deklaracja. W tym terminie 
wpłacamy jeżeli obowiązuje nas rozlicznie miesięczne, natomiast w  przypadku 
rozliczenia kwartalnego wpłaty należy dokonać do 25 dnia miesiąca następującego 
po kwartale, którego dotyczy na formularzu VAT-7K. 
Z kwartalnego rozliczenia podatku może skorzystać tzw. mały podatnik. 
 
W rozumieniu ustawy o VAT , małym podatnikiem jesteś gdy: 

•

 

wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) twojego przedsiębiorstwa nie 
przekroczyła 

             w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty 
odpowiadającej   
             równowartości  800 000 EURO, 

•

 

prowadzisz przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzające funduszami 
powierniczymi, jesteś agentem, zleceniobiorcą lub świadczysz usługi o 
podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub 

 

20

innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) 
nie przekroczyła 30 000 EURO. 

 
 
 
Przeliczenia kwot wyrażonych w EURO dokonuje się według średniego kursu 
EURO ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy 
października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. 
 
 
W związku z przystąpieniem przez Polskę do Unii Europejskiej zniesione zostały 
granice celno-podatkowe a co się z tym wiąże transakcje handlowe z tymi krajami 
nie są określane dla potrzeb podatku VAT transakcjami eksportowymi czy 
importowymi. Eksportem i importem nazywamy teraz wyłącznie transakcje z 
podmiotami z krajów trzecich czyli  

z krajów nie należących do Unii Europejskiej 

oraz z tych terytoriów państw członkowskich, które zostały wyłączone z terytorium 
Unii. 
 
 

REJESTRACJA DO HANDLU WEWN

Ą

TRZWSPÓLNOTOWEGO 

 

Gdy zamieramy dokonywać transakcji z podmiotami z państw będących członkami 
Unii Europejskiej musimy  zarejestrować się dla potrzeb handlu 
wewnątrzwspólnotowego, 
poprzez poinformowanie właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego o zamiarze 
rozpoczęcia dokonywania tych czynności

. Rejestracji dokonujemy poprzez 

wypełnienie załącznika VAT –R/UE do zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R. 
Zaznaczmy nim, że: 

•

 

będziemy dokonywać wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub  

•

 

będziemy dokonywać wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub, 

•

 

będziemy nabywać od podatników z innych państw członkowskich UE: 

            - wewnątrzwspólnotowe usługi transportu towarów lub usługi związane z 
tego 
              rodzaju usługami, 
           - niektóre usługi pośrednictwa, jeżeli usługi te stanowiłyby u nich import 
usług. 
Gdy zostaniemy zarejestrowani jako podatnik VAT/UE w transakcjach 
wewnątrzwspólnotowych będziemy musieli posługiwać się 

tzw

. europejskim 

numerem NIP, tj. numerem identyfikacji podatkowej nadanym zgodnie z Ustawą 
z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i 
płatników (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 z późn. zm.), poprzedzonym kodem 
„PL”. 

 

21

Numer ten będziemy musieli podawać m.in. na fakturach, w ofertach i innych 
wymaganych przepisami dokumentach informacyjnych. 

 

 

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE 

 
 
Rozpoczynając  działalność  gospodarczą  automatycznie  stajemy  się  płatnikiem 
składek  na  ubezpieczenie  społeczne  za  siebie  oraz  za  pracowników,  których 
zatrudniamy.  Składki  te  są  podstawą  dzięki  której  możemy  uzyskać  emeryturę  lub 
rentę  jako  przedsiębiorca.  Jednocześnie  zgłoszenie  się  do  obowiązkowego 
ubezpieczenia  zdrowotnego  skutkuje  możliwością  korzystania  opieki  medycznej, 
dlatego  też  zaraz  po  rozpoczęciu  działalności  rejestrujemy  się  jako  płatnik  tych 
składek.  
 
 
 
 

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE 

OBOWIĄZKOWE 

DOBROWOLNE 

emerytalne 

rentowe 

wypadkowe 

chorobowe 

SĄ TO UBEZPIECZENIA GWARANTUJĄCE W PRZYSŻŁOŚCI MOŻLIWOŚĆ 
UZYSKANIA EMERYTURY LUB RENTY 

UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE W NARODOWYM FUNDUSZY 
ZDROWIA

 

OBOWIĄZKOWE 

 
 

ZGŁOSZENIE DO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO 

 

Jako  przedsiębiorca,  czyli  płatnik  składek,  jesteśmy  zobowiązani  do  zgłoszenia  w 
Zakładzie  Ubezpieczeń  Społecznych  (ZUS)  siebie  jako  płatnika  w  terminie  7  dni 
kalendarzowych  od  daty  powstania  obowiązku  ubezpieczeń  społecznych  osób 
prowadzących  działalność,  czyli  od  daty  gdy  faktycznie  rozpoczęliśmy  działalność, 
podanej w formularzu NIP-1. 
Jako  płatnik  składek  jesteśmy  zobowiązani  dokonać  zgłoszenia  w  terenowej 
jednostce  organizacyjnej  Zakładu  Ubezpieczeń  Społecznych,  właściwej  dla  miejsca 
prowadzonej działalności gospodarczej. W ZUS  wypełniamy i składamy następujące 
formularze: 
• ZUS ZFA – zgłoszenie / zmiana danych płatnika składek – osoby fizycznej 
• ZUS ZUA – zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych / zgłoszenie zmiany 

 

22

danych osoby ubezpieczonej 
• ZUS ZZA – zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego/ zgłoszenie zmiany 
danych. 
Do  tych  formularzy  powinniśmy  dołączyć  kopię  decyzji  Urzędu  Skarbowego  o 
nadaniu  Numeru  Identyfikacji  Podatkowej  czyli  NIP  oraz  kopię  zaświadczenia 
Urzędu Statystycznego o nadaniu aktualnego numeru REGON.

  

 

Pamiętaj o zabraniu ze sobą do ZUS następujących danych: 
• numer NIP (płatnika), 
• REGON firmy, 
• dane personalne / nazwa firmy, 
• numer wpisu do ewidencji i nazwę organu prowadzącego rejestr, 
• numer rachunku bankowego firmy, 
• NIP i PESEL w odniesieniu do osób ubezpieczanych. 
 

SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE I ZDROWOTNE 

 

Podstawą  wymiaru  składek  na  ubezpieczenie  społeczne  oraz  Fundusz  Pracy  i 
Fundusz  Gwarantowanych  Świadczeń  Pracowniczych  –  dla  osób  prowadzących 
działalność  gospodarczą  jest  zadeklarowana  kwota,  nie  niższa  niż  60  proc. 
przeciętnego  miesięcznego  wynagrodzenia  w  sektorze  przedsiębiorstw  w 
poprzednim  kwartale,  włącznie  z  wypłatami  z  zysku  (wg  Głównego  Urzędu 
Statystycznego).  
 
Podstawą  wymiaru  składki  na  ubezpieczenie  zdrowotne  osób  prowadzących 
pozarolniczą  działalność  gospodarczą  stanowi  kwota  zadeklarowana,  nie  niższa 
jednak  niż  75%  przeciętnego  miesięcznego  wynagrodzenia  w  sektorze 
przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku. 
 
Składka  na  ubezpieczenie  zdrowotne  jest  miesięczna  i  niepodzielna.  Składka  nie 
podlega  proporcjonalnemu  pomniejszeniu  do  liczby  dni  podlegania  ubezpieczeniu 
zdrowotnemu w danym miesiącu kalendarzowym. 

 
Z dniem 24 sierpnia 2005 r. weszła w życie Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o zmianie 
Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych Ustaw (Dz. U. 
Nr  150,  poz.  1248).W  związku  z  tą  ustawą  osoby    rozpoczynające  pozarolniczą 
działalność  gospodarczą  po  24  sierpnia  2005  r.,  mogą  opłacać,  w  okresie  24 
miesięcy  kalendarzowych  od  dnia  rozpoczęcia  działalności,  składki  na 
ubezpieczenia społeczne (ZUS) od zadeklarowanej przez siebie kwoty, nie niższej 
jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę a nie jak pozostali od 
60% wynagrodzenia przeciętnego 

 

23

Wysokie  składki  ZUS  były  dla  wielu  osób  przeszkodą  w  rozpoczęciu  działalności 
gospodarczej, obecnie po wejściu w życie ustawy ten problem znika, co z pewnością 
przyczyni się do zwiększenia liczby osób decydujących się na jej rozpoczęcie. 

 
Jednakże   

zasady  dotyczą  jedynie  osób  prowadzących  pozarolniczą  działalność

 

gospodarczą na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej 
lub

 

innych przepisów szczególnych, które:

 

•

 

w  okresie  ostatnich  60  miesięcy  kalendarzowych  przed  dniem  rozpoczęcia 
wykonywania 

            działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności, 

•

 

nie  wykonują  działalności  gospodarczej  wyłącznie  na  rzecz  byłego 
pracodawcy, u którego 

            przed  dniem  rozpoczęcia  działalności  gospodarczej  w  bieżącym  lub 
poprzednim roku 
            kalendarzowym  wykonywały  w  ramach  stosunku  pracy  lub  spółdzielczego 
stosunku  
           pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. 
. 
Przedsiębiorca rozliczający składki na własne ubezpieczenia, sporządza i przekazuje 
do ZUS 
deklarację rozliczeniową (DRA – zbiorcza deklaracja rozliczeniowa) po rozpoczęciu 
prowadzenia działalności gospodarczej.

  

Jeśli  nie  zatrudnia  pracowników  jest  zwolniony  z  dalszego  składania  formularza 
ZUS  DRA  (zbiorczej  deklaracji  rozliczeniowej)za  kolejne  miesiące,  gdy  nic  się  nie 
zmienia  w  stosunku  do  danych  wykazanych  w  ostatnio  złożone  deklaracji  (nawet 
jeśli zmienia się podstawa wymiaru składek). 
Jeśli  natomiast    zatrudnia  pracowników  to  jest  zobowiązany  do  comiesięcznego 
składania  formularzy  rozliczeniowych.  Oprócz  ZUS  DRA  należy  stosownie  do 
rozliczenia  dołączać  raporty  ZUS  RCA-  imienny  raport  miesięczny  o  należnych 
składkach  i  wypłaconych  świadczeniach,  ZUS  RZA-  raport  imienny  o  należnych 
składkach  na  ubezpieczenie  zdrowotne  i  ZUS  RSA-  raport  imienny  o  wypłaconych 
świadczeniach i przerwach 
w opłacaniu składek. 
 
Wysokość składek: 
 

19,52% - z tytułu ubezpieczenia emerytalnego - pełną stawkę opłaca właściciel firmy 
prywatnej za siebie,  natomiast przy zatrudnieniu pracowników lub zleceniobiorców 
–płaci    połowę,  tj.  9,76%  opłaca  pracodawca  i  tyle  samo  pracownik  lub 
zleceniobiorca. 
6  %    -    z  tytułu  ubezpieczenia  rentowego    -  4,5%  opłaca  pracodawca,  1,5%  opłaca 
pracownik. 

 

24

1,80%  - z tytułu ubezpieczenia wypadkowego - opłaca pracodawca i zleceniodawca. 
Wysokość  stopy  procentowej  zależy  od  liczby  zatrudnionych.  Stopa  procentowa 
składki  
na  ubezpieczenie  wypadkowe  ustalona  według  przepisów  Ustawy  „wypadkowej” 
art. 28 ust. 
1  –  dla  płatników  składek  zgłaszających  do  ubezpieczenie  nie  więcej  niż  9  osób  to 
1,80% 
(w  tej  wysokości  ubezpieczenie  obowiązuje  od  01.04.2006  r.);  płatnicy 
zatrudniających  więcej  niż  9  osób  samodzielnie  ustalają  stopę  %  na  podstawie 
Ustawy, mieści się ona jednakże w przedziale: 0,90 – 3,60

% 

9%  -  z  tytułu  ubezpieczenia  zdrowotnego  -  opłacają  wszyscy  pracownicy  i 
zleceniobiorcy 
zobowiązani do ubezpieczenia społecznego, z każdego źródła przychodu, przy czym 
7,75% 
można odjąć od kwoty podatku dochodowego. 
2,45% -

 

składka Fundusz Pracy -  opłaca pracodawca i zleceniodawca 

0,10%  -  składka  na  Fundusz  Gwarantowanych  Świadczeń  Pracowniczych  –  opłaca 
płatnik za pracowników. 
 
Rozliczając  składki  na  własne  ubezpieczenie,  sporządzamy  i  przekazujemy  do ZUS 
deklarację  rozliczeniową.  W  przypadku  zatrudnienia  pracowników,  oprócz 
deklaracji  rozliczeniowych,  dołączać  będziemy  odpowiednie  imienne  raporty 
miesięczne  za  wszystkie  osoby  ubezpieczone  (tzw.  raporty  ZUS  RCA,  ZUS  RZA, 
ZUS  RSA

).  Raporty  te  i  deklarację  rozliczeniową  składa  się  wówczas  za  każdy 

miesiąc  kalendarzowy  dokonując  wpłat  na  odpowiednie  ubezpieczenia  w 
ustawowym terminie do 15-go następnego miesiąca. 
 
 
Osoby niepełnosprawne podejmując po raz pierwszy działalność mogą liczyć na ulgi 
w płaceniu składek na ubezpieczenie zależne od stopnia niepełnosprawności.  
Osobom niepełnosprawnym podejmującym po raz pierwszy działalność 
gospodarczą Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) 
finansuje: 
75% składek na ubezpieczenie emerytalne – w przypadku osób zaliczonych do 
znacznego 
stopnia niepełnosprawności, 
50% składek na ubezpieczenie emerytalne – w przypadku osób zaliczonych do 
umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, 
50% składek na ubezpieczenie wypadkowe – w przypadku osób zaliczonych do 
lekkiego 
stopnia niepełnosprawności. 

 

25

Składki na ubezpieczenia społeczne są finansowane odpowiednio przez Fundusz i 
budżet państwa za okresy miesięczne przez rok , na wniosek osoby 
niepełnosprawnej, która podejmuje działalność gospodarczą. 
 
Od 1 stycznia 2008 r. osoby mające ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności 
do pracy, prowadzące działalność gospodarczą, będą także podlegały 
obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z działalności (Dz.U. nr 169, poz. 
1412, z późn. zm. z 2005 r.). 
 Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) będzie 
refundował osobom niepełnosprawnym składki na ubezpieczenie emerytalne i 
rentowe. Warunkiem będzie terminowe opłacanie tych składek w całości (Dz.U. z 
1997r. nr 123 poz. 776 z późn. zm.). 

 

KALENDARZ PRZEDSI

Ę

BIORCY 

 

Prowadzenie firmy wiąże się z rzetelnym gromadzeniem i systematycznym 
przesyłaniem dokumentacji do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Urzędu 
Skarbowego. Duże 

znaczenie 

będzie miało terminowe przesyłanie sprawozdań oraz odprowadzanie składek i 
podatków. 
 

Decyduje data stempla na kopii dokumentu przyjętego przez 
kancelarię lub biuro podawcze albo data stempla na potwierdzeniu 
nadania listu poleconego. 

 

Do 7 dnia każdego miesiąca należy zapłacić podatek dla osób opodatkowanych w 
formie karty podatkowej. 
Do 10 dnia każdego miesiąca należy zapłacić za siebie składki na ubezpieczenie 
społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy (składka płacona jest za 
poprzedni miesiąc kalendarzowy)  

W tym terminie opłacamy składki wyłącznie za siebie, czyli wtedy, gdy nie 
zatrudniamy żadnych pracowników. 
 

Do 15 dnia każdego miesiąca należy zapłacić składki na ubezpieczenia społeczne, 
ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i/lub Fundusz Gwarantowanych 
Świadczeń Pracowniczych. 

Jest to termin obowiązujący przedsiębiorcę, który musi odprowadzić składki za 
poprzedni miesiąc za siebie i zatrudnionych pracowników

. 

 

 
Do 20 dnia każdego miesiąca należy zapłacić zryczałtowany podatek od przychodów 
ewidencjonowanych. 

 

26

Wyjątek stanowi ryczałt za grudzień, który płacimy składając jednocześnie do 
Urzędu Skarbowego zeznanie roczne PIT-28. 

 

Do 20 dnia każdego miesiąca należy dokonać wpłaty zaliczki na podatek dochodowy 
od osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na zasadach ogólnych 
oraz zaliczki miesięcznej na podatek dochodowy od łącznej kwoty dokonanych 
wypłat wynagrodzeń. 
 
Do 20 dnia każdego miesiąca należy zapłacić zaliczkę na podatek dochodowy od 
osób fizycznych od wpłat z umów zleceń i umów o dzieło. 
 
Do 25 dnia każdego miesiąca należy złożyć formularz deklaracji podatkowej VAT-7 
oraz dokonać rozliczenia miesięcznego podatku VAT i rozliczenia miesięcznego 
podatku akcyzowego. 
 
Do 25 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, w którym stałeś się 
płatnikiem VAT, należy dokonać rozliczenia podatku VAT i złożyć formularz VAT-
7K. 
 

Pamiętaj, aby w każdym roku kalendarzowym: 
 

 - do 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym, złożyć zeznanie o 
wysokości uzyskanego przychodu, wartości dokonanych odliczeń i należnego 
ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (formularz PIT-28), jeśli rozliczasz się 
na podstawie podatku zryczałtowanego. 
 - do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, złożyć zeznanie o 
wysokości osiągniętego dochodu (lub poniesionej straty) w roku podatkowym 
(formularz PIT-36), jeśli prowadzisz działalność gospodarczą na zasadach ogólnych. 
W tym też terminie należy również wpłacić, o ile to wynika ze złożonego zeznania, 
różnicę między podatkiem należnym a sumą zaliczek należnych za dany rok, 
przekazanych na konto Urzędu Skarbowego. 
 - do 20 grudnia wpłacić na konto Urzędu Skarbowego zaliczkę za grudzień w 
wysokości należnej za listopad, bez składania deklaracji PIT-5 lub PIT-5L, jeśli 
rozliczasz się na zasadach ogólnych. 

 

Jeśli dzień, w którym wypada termin ostatecznego złożenia sprawozdania lub 
płatności przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, wówczas 
termin złożenia dokumentów i płatności upływa w pierwszym dniu roboczym 
następującym po dniach wolnych. 

 

 
 

 

27

 

INNE FORMY DZIAŁALNO

Ś

CI GOSPODARCZEJ 

 

Zakładając  działalność  gospodarczą  należy  w  pierwszej  kolejności  zastanowić  się 
nad  wyborem  formy  prawnej.  W  większości  przypadków  podjecie  działalności 
gospodarczej  wymaga  współpracy  w  innymi  przedsiębiorcami  jak  to  ma  miejsce  w 
spółce  cywilnej  jak  również  z  innymi  osobami  tworząc  nowego  przedsiębiorcę, 
przykładowo w  spółce jawnej czy komandytowej.  
 
Jeżeli  podejmując  działalność  gospodarczą  chcemy  mieć  wspólnika,  mamy  do 
wyboru  kilka spółek w jakich możemy działać – spółkę cywilną, jawną, partnerską, 
komandytową,  komandytowo  –  akcyjną,  z  ograniczoną  odpowiedzialnością    oraz  
akcyjną.  
Działanie  w  formie  spółki  stwarza  większe  możliwości  w  zakresie  prowadzenia 
działalności  gospodarczej,  większa  ilość  wspólników  oznacza  większą  wiedzę, 
umiejętności  ale  przede  wszystkim  kapitał.  Podstawowe  różnice  miedzy  formami 
spółek dotyczą stopnia sformalizowania, odpowiedzialności majątkowej wspólników 
za zobowiązania spółki oraz wysokości kapitału początkowego.  
Oprócz  spółki  cywilnej,  która  jest  umową  prawa  cywilnego,  wszystkie  spółki 
tworzone  są  w  oparciu  o  kodeks  handlowy  i  muszą  być  wpisane  do  Krajowego 
Rejestru Sądowego.  
 

Tworzenie  spółek    pociąga  za  sobą  dodatkowe  koszty.  Przykładowo  koszt 
zarejestrowania  spółki  w  KRS  to  ok.  1000  zł  ,  każda  zmiana  400  zł  natomiast 
wykreślenie  300  zł.  Poza  tym  umowa  każdej  spółki–  z  wyjątkiem  spółki  cywilnej  i 
jawnej  –  musi  być  zawarta  w  formie  aktu  notarialnego  ,  co  pociąga  za  sobą 
dodatkowe opłaty.  
 

 

SPÓŁKA CYWILNA 

 

Zasady tworzenia i funkcjonowania spółek cywilnych reguluje art. 860-875 Ustawy 
z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) 
 
Spółka  cywilna  działa  na  zupełnie  innych  zasadach  niż  spółki  prawa  handlowego. 
Poza  tym  spółką  jest  tylko  z  nazwy,  ponieważ  faktycznie  stanowi  tylko  umowę 
spółki  cywilnej.  Nie  ma  osobowości  prawnej,  a  każdy  wspólnik    ma  prawo  i 
obowiązek  prowadzić  jej  sprawy.  Spółka  cywilna  nie  figuruje  w  żadnym  rejestrze, 
natomiast  wspólnicy,  jeśli  są  osobami  fizycznymi,  muszą  zgłosić  rozpoczęcie 
prowadzenia  działalności  gospodarczej  do  ewidencji  w  gminie  właściwej  dla 
swojego  miejsca  zamieszkania.  Każdy  z  nich  ma  więc  status  odrębnego 
przedsiębiorcy. 

Nieco  inaczej  wygląda  sprawa  numeru  REGON  i  NIP,  mianowicie 

otrzymuje  je    spółka  cywilna,  a  nie  każdy  wspólnik  z  osobna.  Oczywiście  przy 

 

28

rozliczaniu  się  z  podatku  dochodowego  wspólnicy  korzystają  ze  swego  osobistego 
numeru NIP. 

Wspólnikami  są  osoby,  które  zawarły  umowę  spółki  cywilnej.  Współdziałanie,  do 
jakiego  zobowiązali  się,  nie  zawsze  musi  być  jednakowe.  Może  polegać  na 
wniesieniu  wkładu,  na  przykład  gotówki,  prawa  do  lokalu,  patentu,  albo  na 
świadczeniu  usług.  Domniemywa  się  przy  tym,  że  wkłady  wspólników  są  równe, 
chyba że umowa spółki stanowi inaczej.  

Umowa spółki cywilnej powinna być – dla celów dowodowych – sporządzona w 
formie pisemnej.  
Może ona zawierać następujące elementy: 

 

• wskazanie wspólników 
• nazwę spółki cywilnej 
• adres siedziby spółki 
• określenie celu gospodarczego, dla którego została zawiązana, 
• rodzaj działalności (wg kodów PKD) 
• jeśli wspólnicy dokonują wkładów finansowych – ich rodzaj i wartość 
• sposób i zakres udziału wspólników w zyskach oraz uczestniczenia w stratach (nie 
musi być 
on równy) 

Zawarcie  umowy  spółki  cywilnej  podlega  opodatkowaniu  w  formie  podatku  od 
czynności cywilnoprawnych  - Ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności 
cywilnoprawnych. (Dz. U. z 2005 r., Nr 41, poz. 399 z późn. zm. ). 

Każdy  wspólnik  ma  prawo  i  obowiązek  prowadzić  sprawy  spółki.  Jeżeli  nie 
przekraczają  zakresu  zwykłych  czynności  spółki,  to  może  to  zrobić  bez  uprzedniej 
uchwały wspólników. Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę cywilną na 
zewnątrz. Robi to w takich samych granicach, w jakich prowadzi jej sprawy. 

Natomiast za zobowiązania spółki odpowiada każdy z nich solidarnie z pozostałymi 
wspólnikami.  Jest  tu  mowa  o    zobowiązaniach  spółki,  które  powstały  w  czasie  jej 
trwania, a zostały spowodowane działaniami faktycznymi lub prawnymi podjętymi 
dla osiągnięcia celu gospodarczego określonego w umowie spółki.  

Spółkę cywilną najlepiej zawrzeć gdy : 

•

 

działalność jaką planujemy  prowadzić jest mniejszych rozmiarów,  

•

 

planujemy   jednorazowe  przedsięwzięcie,  dotyczące  realizacji  określonego 
celu,  

•

 

ma  być    dwóch  wspólników    (przy  większej  ilości  wspólników  lepiej 
zdecydować się na inną spółkę),  

•

 

 współdziałanie  wspólników  jest  przede  wszystkim  oparte  na  osobistych 
kontaktach i współpracy, 

 

29

•

 

 zależy  nam  na  uproszczonej  strukturze  organizacyjnej,  umożliwiającej 
każdemu wspólnikowi wpływ na wspólnie podjętą działalność i jej kontrolę,  

•

 

zależy  nam  na  szerokich  możliwościach  co  do  ustalania  sposobu 
współdziałania  wspólników    na    swobodzie  tego  współdziałania  oraz 
swobodzie kształtowania ich praw i obowiązków. 

Wady spółki cywilnej

 -

 jako że za przedsiębiorców uznaje się wspólników spółki 

cywilnej  a  nie  samą  spółkę,    powoduje  to  że  prowadzenie  działalności 
gospodarczej  w  formie  spółki  cywilnej  jest  nie  zawsze  korzystne  i  może  być 
uciążliwe.  Z  tych  też  względów  następuje  ostatnio  spadek  atrakcyjności  spółki 
cywilnej jako formy prawnej dla prowadzenia biznesu. W tym celu przekształca się 
często spółki cywilne w spółki jawne lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.  

 Zgodnie z art

. 

26 § 4 Kodeksu spółek handlowych (Dz. U.  z 2000 r. Nr 94 poz. 1037) 

spółka  cywilna  może  być  przekształcona  w  spółkę  jawną.  Przekształcenie  wymaga 
zgłoszenia  do  sądu  rejestrowego  przez  wszystkich  wspólników.  Jeżeli  przychody 
netto spółki cywilnej w każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnęły wartość 
powodującą, zgodnie z przepisami o rachunkowości, obowiązek prowadzenia ksiąg 
rachunkowych,  (tj.  ok.  800  tysięcy  EURO)  zgłoszenie  jest  obowiązkowe

 

i  powinno 

nastąpić w terminie trzech miesięcy od zakończenia drugiego roku obrotowego.  
 
 

SPÓŁKA JAWNA 

 

Spółka  jawna  jest  spółką  osobową  i  jest    to  najprostsza  forma  prowadzenia  spółki 
handlowej,  za  pomocą  której  można  prowadzić  przedsiębiorstwo  większych 
rozmiarów.  Spółka  jawna  jest  przedsiębiorcą,  dlatego  też  wspólnik  nie  musi 
prowadzić działalności gospodarczej jak to miało miejsce w spółce cywilnej.  
Każdy ze  wspólników odpowiada za zobowiązania spółki jawnej bez ograniczenia 
całym  swoim  majątkiem  i  solidarnie  z  pozostałymi  wspólnikami  oraz  ze  spółką. 
Wierzyciele  spółki  mogą  prowadzić  egzekucję  z  majątku  wspólników  dopiero 
wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Nie ma przeszkód do 
wniesienia  powództwa  przeciwko  wspólnikowi,  zanim  egzekucja  z  majątku  spółki 
okaże się bezskuteczna. 

Umowa spółki jawnej musi być sporządzona na piśmie pod rygorem nieważności 
co oznacza, że jeśli umowa nie zostanie sporządzona na piśmie to nie dochodzi do 
jej  zawarcia.   Spółka  musi  zostać  wpisana  do  Krajowego  Rejestru  Sądowego,  w 
nim też musi być ogłaszana każda uchwała wspólników, co wiąże się z kosztami, 
dlatego  też  spółka jawna  jest  droższa  w  prowadzeniu  niż  spółka  cywilna.  Spółka 
jawna nie jest osobą prawną ale może we własnym imieniu (czyli na spółkę jawną 
a  nie  na  wspólników)  nabywać  prawa,  w  tym  własność  nieruchomości  i  inne 
prawa rzeczowe (użytkowanie wieczyste, służebności,  zastaw, prawa spółdzielcze 

 

30

do  lokalu  oraz  hipotekę),  zaciągać  zobowiązania,  pozywać  i  być  pozywaną. W 
obrocie gospodarczym kontrahentem jest spółka jawna, a nie jej wspólnicy (tak 
jak to jest w przypadku spółki cywilnej) z tego względu jest ona atrakcyjnym i 
praktycznym sposobem prowadzenia biznesu

.  

  

Spółkę jawną najlepiej założyć gdy: 

•

 

planujemy prowadzić działalność większych rozmiarów 

Można  przyjąć,  że  przedsiębiorstwo  jest  "większych  rozmiarów"  jeśli  w  ciągu 
kolejnych  dwóch  lat  obrotowych  przychody  netto  osiągnęły  w  każdym  roku 
poziom 800.000  EURO (do obliczeń przyjmuje się średni kurs EURO w NBP z 30 
września  za  poprzedni  rok  obrotowy  -  obliczając  przychody  netto  za  2008r. 
właściwy  kurs  EURO  pochodzić  będzie  z  30  września  2007r.)  .  W  przypadku 
osiągnięcia  takiego  obrotu  przez  spółkę  cywilną    należy  obowiązkowo  dokonać 
przekształcenia w spółkę jawną.  

 

Niewątpliwą  zaletą  spółek  jawnych  jest  brak  wymagań  co  do  wartości  kapitału 
początkowego,  duża  swoboda  w  kształtowaniu  umowy  spółki  oraz  stosunkowo 
niskie koszty rejestracji. 
 

SPÓŁKA PARTNERSKA 

 

Spółka  partnerska  jest  to  spółka  osobowa,  którą  mogą  utworzyć  wspólnicy  (zwani 
partnerami), wykonujący wolny zawód

. Podobnie jak w przypadku spółki jawnej, w 

spółkach partnerskich każdy ze wspólników odpowiada za zobowiązania spółki bez 
ograniczenia  całym  swoim  majątkiem  i  solidarnie  z  pozostałymi  wspólnikami  oraz 
ze spółką (o ile nie zostało to określone inaczej w umowie spółki). Są też inne istotne 
wyjątki.  
Nie odpowiadamy naszym majątkiem za zobowiązania spółki, które powstały: 
•  w  związku  z  wykonywaniem  przez  pozostałych  partnerów  wolnego  zawodu  w 
spółce, 
•  w  wyniku  działania  osób  zatrudnionych  przez  spółkę  na  podstawie  umowy  o 
pracę lub 
innego  stosunku  prawnego,  które  podlegały  kierownictwu  innego  partnera  przy 
świadczeniu 
usług związanych z przedmiotem działalności spółki. 

 

Umowa  spółki  partnerskiej  powinna  być  zawarta  w  formie  aktu  notarialnego  i 
zostać zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym

. 

 

31

 

SPÓŁKA KOMANDYTOWA 

 

 

Spółka komandytowa, to wygodna forma spółki osobowej, którą warto zastosować, 
gdy  mamy  pomysł  na  biznes  oraz  partnera  zainteresowanego  zainwestowaniem 
kapitału, ale chcącego uniknąć odpowiedzialności za działania podejmowane przez 
spółkę. Umowa spółki, którą również należy podpisać w obecności notariusza (pod 
rygorem  nieważności)  zawsze  zakłada,  że  co  najmniej  jeden  ze  wspólników  (tzw. 
komplementariusz)  ponosi  pełną  odpowiedzialność  majątkową  za  zobowiązania 
spółki.  Jest  nim  zwykle  pomysłodawca,  potrzebujący  kapitału  na  realizację 
przedsięwzięcia.  Z  kolei  odpowiedzialność  komandytariusza  –  osoby  wnoszącej 
kapitał - jest ograniczona 

do 

wysokości tzw. sumy komandytowej przy czym wkład 

tego  wspólnika  do  spółki  może  przekraczać  wysokość  sumy  komandytowej

. 

Wyjątkiem są sytuacje, gdy komandytariusz doprowadził do powstania zobowiązań 
spółki na drodze czynności, do których nie był upoważniony. 
 

Kiedy założyć spółkę komandytową? 

•

 

gdy  komplementariuszom  brak  kapitału  na  prowadzenie  lub  rozwinięcie 
działalności,  a  przez  wejście  komandytariuszy  mogą  oni  dokapitalizować 
swoje przedsiębiorstwo, 

•

 

gdy  komandytariusz  (wspólnik  wnoszący  kapitał)  chce  ponosić  ograniczoną 
odpowiedzialność (tylko do wysokości sumy komandytowej), 

•

 

gdy  komandytariusz  akceptuje  fakt,  ze  będzie  pozbawiony  wpływu  na 
kierowanie spółką, 

•

 

gdy  komandytariusz  dobrze  zna  komplementariuszy  (wierzy  im  i  ufa)  albo 
gdy  ma  dużą  pewność  że  dane  przedsięwzięcie  ma  dużą  szansę  na 
powodzenie 

•

 

gdy  komandytariusz  chce  zainwestować  swój  kapitał  w  dochodowe 
przedsięwzięcie prowadzone przez kogoś innego.  

 

SPÓŁKA KOMANDYTOWO – AKCYJNA 

Spółka  komandytowo  -  akcyjna  jest  to  bardziej  zaawansowana  forma  spółki 
komandytowej,  w  której  podstawową  różnicą  jest  to,  że  zamiast  komandytariusza 
występuje  akcjonariusz.  Nie  obejmuje  on  udziałów,  lecz  akcje.  Jest  to  spółka 
osobowa, mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której 
wobec  wierzycieli  za  zobowiązania  spółki  co  najmniej  jeden  wspólnik  odpowiada 
bez  ograniczenia    i  jest  to    komplementariusz    a  co  najmniej  jeden  wspólnik  jest 
akcjonariuszem.  

W  odróżnieniu  od  spółki  komandytowej  wewnętrzne  stosunki  w  spółce  reguluje 
sporządzony notarialnie statut, a nie umowa spółki. 
 

 

32

K

apitał  minimalny  potrzeby  do  założenia  spółki  komandytowo  –  akcyjnej  to 

50 000 zł.  

 
 

S

PÓŁKA Z OGRANICZON

Ą

 ODPOWIEDZIALNOSCI

Ą

 

 

Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  jest  w  odróżnieniu  do  poprzednio 
omówionych  spółek  spółką  handlową.  Oznacza  to  że  podstawową  cechą  tej  spółki 
jest  kapitał  a  nie  osoby  poszczególnych  wspólników.  Spółka ta  jest  to  zgrupowanie 
środków  kapitałowych  w  celu  realizacji  określonego  zamierzenia.  Jest  jedną  z 
najpopularniejszych  form  prowadzenia  działalności  gospodarczej    zarówno 

w 

małym  biznesie  jak  i  wtedy,  gdy  planujemy  inwestycje  wymagające  dużego 
kapitału..  Udziały  w  spółce  obejmuje  się  w  zamian  za  wniesienie  wkładów  (w 
postaci gotówki lub innych wartości materialnych i niematerialnych). 
 

Ważną  cechą spółki z o.o. jest możliwość utworzenia jej bez wspólnika.  

 

Spółka  z  o.o.  ma  swój  własny  majątek  i  właśnie  nim  odpowiada  za  swoje 
zobowiązania.

 

Nazwa  spółki  oznacza,  że  odpowiedzialność  wspólników 

ograniczona  jest  do  wysokości  wniesionych  do  spółki  wkładów.  należy  jednak 
pamiętać, że nie dotyczy to członków zarządu spółki z o.o. gdyż w pewnych sytuacja 
mogą oni odpowiadać osobiście, całym swoim majątkiem.

 

Decydując  się  na  założenie  spółki  z  o.o.  należy  posiadać  co  najmniej  50 000  zł, 
gdyż taka jest wysokość minimalnego kapitału zakładowego

.  

 
Zakładając  spółkę  z  o.o.  wspólnicy  muszą  wiedzieć,  że  działalność  tej  spółki  wiążę 
się z dużymi kosztami. Chodzi tu o opłaty rejestracyjne (w KRS - ie) i ogłoszeniowe 
(w Monitorze Sądowym i Gospodarczym). Poza tym spółka z o.o. jest podmiotem o 
rozbudowanej  i  złożonej  strukturze  -  Zarząd,  niekiedy  Rada  Nadzorcza,  w 
niektórych  przypadkach  także  Komisja  Rewizyjna  co  również  pociąga  za  sobą 
znaczne koszty.  
 
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością musi prowadzić pełną rachunkowość.  

Kiedy zawiązać spółkę z ograniczona odpowiedzialnością? 

•

 

gdy dysponujemy majątkiem o wartości co najmniej 50 000 zł,  

•

 

gdy będziemy mieli pieniądze na jej prowadzenie, 

•

 

gdy chcemy prowadzić biznes nie ryzykując, że stracimy cały nasz osobisty 
majątek 

•

 

gdy  chcemy  żeby  nasza  odpowiedzialność  była  ograniczona  do 
zadeklarowanych udziałów i wniesionych na ich pokrycie wkładów,

 

 

33

•

 

planujemy  duże,  wymagające  dużego  kapitału  przedsięwzięcie,  które  jest 
również  obciążone dużym ryzykiem, 

•

 

gdy  jednoosobowo  prowadzisz  działalność  gospodarczą  w  dużym 
rozmiarze  -  nie  potrzebujesz  wówczas  szukać  wspólników  aby  utworzyć 
spółkę. 

SPÓŁKA AKCYJNA

 

 

Spółka  akcyjna to również  tak  jak  spółka  z ograniczoną  odpowiedzialnością  spółka 
handlowa.  

Utworzenie spółki wymaga ustanowienia jej statutu w formie aktu notarialnego pod 
rygorem nieważności.  

 

Minimalny kapitał do założenia spółki to 500 000 zł. Kapitał dzieli się na akcje o 
równej wartości nominalnej.  

 

 Spółka  akcyjna  kumuluje  kapitały  wielu  osób  lub  firm,  a  przy  tym  zwalnia 
akcjonariuszy  z  odpowiedzialności  finansowej  za  zobowiązania  spółki.  W 
przypadku  osób  rozpoczynających  działalność  gospodarczą  wiąże  się  to  z  wieloma 
kosztownymi  obowiązkami.  Przede  wszystkim  będziemy  mieli  do  czynienia  z 
czasochłonnym, 

kosztownym 

i 

skomplikowanym 

procesem 

przygotowań 

wymaganych  dokumentów  do  rejestracji.  Znacznie  bardziej  złożone  są  także 
wymagania  formalne  dotyczące  dokumentowania  działalności  spółki.    Wymagają 
one specjalistycznej obsługi prawnej i finansowej. 
 
 

PROMOCJA I MARKETING M

Ś

P 

 

...  marketing  ma  tak  fundamentalne  znaczenie,  że  nie  może  być  rozpatrywany  jako 
oddzielna funkcja. Jest to cały biznes widziany z punktu widzenia ostatecznego wyniku, to 
jest  z  punktu  widzenia  klienta.  Powodzenie  biznesu  zależy  nie  od  producenta,  lecz  od 
klienta..." 
 
Peter Drucker 

 

Marketing  to  działanie  wielokierunkowe.  Jest  to  z  jednej  strony  ciągłe 
dostosowywanie  przedsiębiorstwa  do  zmieniających  się  warunków  rynku,  ale  z 
drugiej to również aktywne wywieranie wpływu na ten rynek.  
 
Rynek  składa  się  ze  wszystkich  potencjalnych  klientów,  mających  określoną 
potrzebę  lub  pragnienie,  którzy  w  celu  ich  zaspokojenia  są  gotowi  i  są  w  stanie 
dokonać  wymiany.  W  potocznym  znaczeniu  termin  rynki  oznacza  różne  grupy 
klientów  (rynek  produktów  np.  obuwia,  demograficzny  np.  młodzieży, 

 

34

geograficzny  np.  francuski,  itp.).  Gospodarka  narodowa  każdego  kraju  i  cała 
gospodarka  światowa  składają  się  z  całego  kompleksu  rynków,  wzajemnie 
powiązanych 

poprzez 

procesy 

wymiany 

(rynki 

zasobów, 

produktów, 

pośredników, konsumentów). 
 
Rozpoczynając  działalność  warto  poświecić  trochę  czasu  na  poznanie  wybranych 
zagadnień z zakresu marketingu, gdyż z powodu zazwyczaj ograniczonych środków 
nie możemy pozwolić sobie na działania niecelowe.  
Dzisiaj  marketing  jest  jedną  z  najważniejszych  koncepcji  działalności  nowoczesnej 
firmy,  decyduje  o  jej  polityce  i  strategii.  Marketing  jest  procesem  zarządzania 
odpowiedzialnym  za  identyfikowanie,  przewidywanie  i  spełnienie  życzeń  klienta, 
prowadzącym do uzyskania przez przedsiębiorstwo zysku.  
Według  stratega  marketingowego  Jay'a  Abrahama,  wyróżnia  się  trzy  sposoby 
zwiększania zyskowności firmy poprzez działania marketingowe: 

•

 

pozyskać nowych klientów, 

•

 

sprawić, by klienci więcej kupowali,  

•

 

sprawić, by klienci częściej kupowali. 

 

Już  rozpoczynając  działalność  zanim  zainwestujemy  jakiekolwiek  pieniądze 
powinniśmy  zebrać  jak  najwięcej  informacji  i  ponieważ  rynek  wciąż  się  zmienia 
powinniśmy go nieustannie  badać i obserwować. Każda firma aby utrzymać się na 
rynku  powinna  posiadać  aktualne  i  jasno  sprecyzowane  dane  na  temat  swoich 
klientów  i  konkurencji,  co  pozwoli  jej  opracować  swoją  własną  strategię 
marketingową. Prowadzi to do udzielenia sobie odpowiedzi na szereg pytań. Przede 
wszystkim musimy dowiedzieć się kim są nasi klienci i wszystko co się z nimi wiąże. 
Ważne jest określenie kto kupuje nasze produkty czy korzysta z naszych usług. Jaki 
stopień  zamożności  reprezentują  te  osoby  i  jakie  elementy  wpływają  na  decyzję 
zakupu.  Należy  również  zaobserwować  zmiany  zachodzące  na  rynku  i  określać 
rezultaty tych zmian.  
Z  drugiej  strony  musimy  zająć  się  obserwacją  naszej  konkurencji.  Musimy 
dowiedzieć  się  jakie  są  ich  mocne  i  słabe  punkty,  jak  można  porównać  nasze 
produkty  do  konkurencyjnych  z  punktu  widzenia  klientów.  Należy  zaobserwować 
personel, jakie jest jego zaangażowanie, jak się prezentuje i czy obsługa jest uprzejma 
i profesjonalna.  
 
Zawsze odwiedzaj konkurencję 
Jeżeli jesteś w branży restauratorskiej, odwiedzaj konkurencję raz w miesiącu, 
jedz w różnych restauracjach. Jeżeli jesteś właścicielem sklepu obuwniczego, 
rób zakupy u konkurencji raz w miesiącu i odwiedzaj różne sklepy. 
potrzeba  na  to  nieco  ciężkiej  pracy,  ale  za  pośrednictwem  Internetu  ,  pr

asy 

branżowej,  ksiązki  telefonicznej,  panoramy  firm  zdobędziesz  potrzebne 
informacje.  
  

 

35

NARZ

Ę

DZIA MARKETINGOWE 

 
W  literaturze  poświęconej  marketingowi  wymienione  są  cztery  podstawowe 
narzędzia marketingowe  tzw. marketing mix.  
Najbardziej popularna koncepcja marketingu mix to tzw. "4p" czyli z angielskiego .: 
product,  price,  place,  promotion.  Są  to  elementy  (instrumenty),  za  pomocą  których 
możemy oddziaływać na rynek. 
product (produkt)  
Mówiąc  o  produkcie  omawiamy  m.in:  asortyment,  jakość,  markę,  opakowanie, 
usługi. Współcześnie, mówiąc o cechach produktu koncentrujemy się na potrzebach 
docelowych klientów, jakie produkt ma zaspokajać.  
 
price (cena)  
Cenę charakteryzuje się za pomocą: polityki cenowej, rabatów, warunków płatności. 
Naszym celem powinno być określenie takiego poziomu ceny, który gwarantowałby 
optymalny 
zysk, pozostając stale konkurencyjnym na rynku. Jej wielkość ustala się na podstawie 
wielu 
czynników,  jak:  ponoszone  koszty,  wielkość  popytu,  ceny  konkurencji,  możliwości 
nabywczych klientów, pozycji na rynku. Właściwie ustalona cena wcale nie musi być 
niska. Czasem zdarza się, że przedsiębiorca dopiero wchodzący na rynek ustala zbyt 
niskie  ceny,  nie  biorąc  pod  uwagę  rzeczywistych  kosztów  prowadzenia  firmy  i  nie 
doceniając  swoich  usług  czy  produktów.  Przy  ustalaniu  ceny  należy  pamiętać 
również  o  tym,  że  dla  rynku  koszty  produkcji  danego  dobra  nie  mają  praktycznie 
żadnego  znaczenia,  a  wartość  rynkowa  produktu  wynosi  tyle,  ile  jest  w  stanie  za 
niego zapłacić klient. Dlatego za swoje wyroby powinniśmy  żądać tyle, ile rynek jest 
w  stanie  zaakceptować  i  po  uwzględnieniu  kosztów  skalkulować  czy  nam  się  to 
opłaca.  Najważniejsze  jest,  żebyśmy  pamiętali  że  zbyt  niska  cena  może  sugerować 
niską jakość natomiast zbyt wysoka może odstraszyć potencjalnych klientów.  
 
place (strategia dystrybucji) . 
Dystrybucja  to  zbiór  działań  i  decyzji  związanych  z  udostępnieniem  produktu  w 
miejscu  i  czasie  odpowiadającym  potrzebom  nabywców.  Na  dystrybucję  składa  się 
transport, magazynowanie, rodzaj sprzedaży – hurtowa, detaliczna, wysyłkowa itp. 
Dystrybucja  zależy  od  specyfiki  konsumenta,  cech  produktu  oraz  cech 
przedsiębiorstwa i konkurencji.  
 
promotion (promocja, promotion mix)  
Promocja obejmuje różne rodzaje czynności, jakie wykonuje przedsiębiorstwo w celu 
poinformowania  klientów  o  cechach  produktu  i  przekonać  docelowych  nabywców, 
aby  go  kupili.  Stad  przedsiębiorstwo  zatrudnia,  szkoli  i  motywuje  personel 
sprzedaży oraz przygotowuje programy informacyjne i promocyjne, składające się z 
reklamy, marketingu bezpośredniego, promocji sprzedaży i public relations. 

 

36

 
System  Komunikacji  Marketingowej  (zwany  promotion-mix)  składa  się  z  pięciu 
podstawowych instrumentów:  

•

 

reklamy,  

•

 

marketingu bezpośredniego,  

•

 

promocji sprzedaży,  

•

 

sprzedaży osobistej oraz  

•

 

public relations i publicity 

 
Reklama  -  każda  płatna  forma  nieosobistej  prezentacji  i  promocji  idei,  dobra  lub 
usługi (np. ogłoszenia w środkach masowego przekazu, plakaty, itp.), 

•

 

Reklama  jest  klasyczną,  najczęściej  stosowaną  formą  oddziaływania 
promocyjnego.  Jest  to  wynik  wykorzystywania  jej  w  środkach  masowego 
przekazu.  

•

 

Reklama  może  też  być  traktowana  jako  narzędzie  pobudzania  popytu  i 
wymuszania na dystrybutorach kupowania towaru danego producenta.  

•

 

Reklama jest narzędziem wpływania na ludzi, tak jak kiedyś wykorzystywano 
do tego tradycyjne wierzenia i religię.  

•

 

Reklama  jest  narzędziem  pomagającym  „osiągnąć  dobrobyt  poprzez 
informowanie  i  przekonywanie  społeczeństwa  odnośnie  produktów,  usług  i 
idei" 

 
Marketing bezpośredni - wykorzystywanie listów, telefonów i innych nieosobistych 
narzędzi  kontaktu,  w  celu  komunikowania  się  z  określonymi  grupami  obecnych  i 
potencjalnych klientów (katalogi, połączenia elektroniczne, itd.). 
 
Promocja  sprzedaży  -  krótkookresowe  działania  stosujące  bodźce  ekonomiczne  w 
celu  pobudzenia  sprzedaży  produktu  lub  usługi  (konkursy,  targi,  wystawy,  rabaty, 
itp.). 
 
Public relations i publicity - wszelkie działania mające na celu promowanie i / lub 
ochronę image przedsiębiorstwa lub produktu . 
Narzędzia public relations: 

•

 

informacje prasowe na temat produktu, 

•

 

tematyczne informacje prasowe, 

•

 

informacje prasowe zawierające oświadczenia zarządu, 

•

 

prasowe artykuły tematyczne, 

•

 

teczka prasowa, 

•

 

wydarzenia specjalne, 

•

 

wycieczki do firmy, 

•

 

media Tours 

•

 

wywiady; 

•

 

konferencje prasowe, 

 

37

•

 

targi, wystawy i pokazy branżowe, 

•

 

seminaria prasowe, 

•

 

śniadania lub obiady dla mediów, 

•

 

biuletyny, 

•

 

taśmy wideo, płyty i informacje prasowe na nich zawarte, 

•

 

pozyskanie osobistości, 

•

 

wsparcie dla produktu, 

•

 

 materiały rożne, 

•

 

Sponsoring, 

•

 

marketing społeczny. 

 
 
Sprzedaż  osobista  -  osobista  i  bezpośrednia  prezentacja  oferty  przez  sprzedawcę 
potencjalnemu nabywcy (targi, pokazy handlowe, prezentacje w sklepie, itp.). 
 

SYSTEM TO

ś

SAMO

Ś

CI MARKI 

 

Zespół działań firmy związanych z tworzeniem sygnałów oraz wpływających na ich 
społeczny  odbiór  nazywamy  komunikacją  z  otoczeniem  lub  kształtowaniem 
globalnego  wizerunku  firmy.  Trafiają  one  do  wszystkich  podmiotów  otoczenia 
firmy,  oddziaływując  na  ich  postawy  i  zachowania,  a  w  konsekwencji  na  decyzje 
rozstrzygające  w  sposób  bezpośredni  (klienci,  dystrybutorzy,  kooperanci, 

udziałowcy) lub pośredni (liderzy opinii) o losach firmy

.

  

 

 
 
Tożsamość firmy 
 
Tożsamość  przedsiębiorstwa  pozwala  na  rozpowszechnienie  jego  wizerunku, 
zarówno  wśród  ogółu  społeczeństwa,  jak  i  wybranych  grup  (środowiskach),  dzięki 
prezentowaniu  swojego  charakteru  w  formie  wizualnej  -  wewnątrz  i  na  zewnątrz 
firmy. Powinna w sposób przemyślany zaznaczać się na budynkach, we wnętrzach, 
na  ubraniach  roboczych  i  uniformach  pracowników,  na  opakowaniach  i  środkach 
transportu  oraz  wszędzie  tam,  gdzie  istnieje  jakikolwiek  kontakt  z  otoczeniem. 
Wyraziste  i  umiejętne  prezentowanie  tożsamości  firmy  jest  nie  tylko  jednym  ze 
najskuteczniejszych  środków  wzbudzania  zaufania  u  klientów,  zwłaszcza  podczas 
wprowadzania  na  rynek  nowych  wyrobów,  lecz  także  wpływa  zachęcająco  i 
motywujące  na  załogę  i  udziałowców.  Tożsamość  przedsiębiorstwa  powinna  być 
tworzona  na  podstawie  filozofii  i  celów  firmy,  określa  niejako  profil  „osobowości" 
przedsiębiorstwa.  Do  tożsamości  odwołuje  się  definicja  misji  firmy;  określa  ona 
„powód jej istnienia i chęć postrzegania przez społeczeństwo (definiuje biznes firmy 
i  podstawy  jej  filozofii)  oraz  nadaje  jej  kierunek  działalności  ..."

 

 

Zdefiniowana 

 

38

tożsamość  przedsiębiorstwa  jest  niezbędnym  elementem  diagnozowania  jej  pozycji 
strategicznej,  co  z  kolei  umożliwia  wyznaczanie  celów  i  planów  strategicznych. 
Wiążą się z tym odpowiedzi na następujące pytania: 

•

 

skąd pochodzimy? 

•

 

jak inni widzą naszą firmę? 

•

 

 jak my widzimy swoją firmę? 

•

 

gdzie jesteśmy? (czym jest nasza firma naprawdę?) 

•

 

dokąd zmierzamy? (jaką pozycję chcemy osiągnąć?) 

 
Budowa wizerunku firmy 
 
Kształtowanie  właściwego  wizerunku  firmy  wymaga  nie  tyle  wysokich  nakładów 
finansowych,  ile  głębokich  przemyśleń  na  temat,  jak  firma  ma  być  odbierana  przez 
otoczenie.  Ważne  jest  przy  tym,  aby  nasze  podejście  do  kształtowania  wizerunku 
miało  charakter  „globalny”  i  wynikało  z  nadrzędnej  polityki  strategicznej 
przedsiębiorstwa.

 

 

Na  budowę  image'u  potrzeba  czasu,  kompetencji,  wytrwałości  i 

umiejętności  wczuwania  się  w  gusta,  zwyczaje  i  psychikę  odbiorcy.  Granice  są  tu 
bardzo  płynne  i  można  je  przekroczyć  niepostrzeżenie,  jeśli  przez  niezręczne,  zbyt 
wyraźne  sugerowanie  i  natarczywe  działania  naciska  się  na  klienta.  Przy  budowie 
image'u należy zwracać uwagę na następujące zasady postępowania: 

•

 

Komunikowanie z otoczeniem trzeba rozpoczynać jak najwcześniej 

Późniejszy kontakt z otoczeniem jest trudniejszy i mniej efektywny, gdyż często musi 
on  korygować  już  powstały  obraz  firmy  jako  rezultat  społecznego,  spontanicznego 
odbioru faktów związanych z działalnością firmy 

•

 

Ustalić czytelne, konkretne i realistyczne cele komunikacji . 

Cele  komunikacji  muszą  wynikać  ze  zdefiniowania  konkretnych  grup  społecznych, 
na  których  odbiorze  nam  szczególnie  zależy.  Tworzony  wizerunek,  jakkolwiek 
subiektywny,  musi  w  dalszej  perspektywie  zgadzać  się  ze  stanem  faktycznym, 
odbieranym przez opinię publiczną. 

•

 

Stworzyć elastyczny, rozpoznawalny, poważny i swój własny styl 

Wizerunek musi wynikać ze strategii firmy i koncepcji jej „osobowości". To zapewni, 
że będzie on wizualizacją własnego stylu firmy, stylu, dzięki któremu firma osiągnie 
rozróżnialność i uznanie w otoczeniu. 

•

 

Nie ograniczać się do samej analizy 

W  budowie  wizerunku  ogromną  rolę  odgrywa  kreatywność,  odwaga  w 
poszukiwaniu nowych idei i wyrazu, stawianie hipotez dotyczących społecznej per-
cepcji przekazu informacji i inne. 

•

 

Nie zaczynać od zera 

Należy  dokonać  gruntownej  analizy  aktualnie  istniejących  obrazów  firmy,  marek  i 
produktów. Zdobyta wiedza pozwala wykorzystać pozytywne rozwiązania, utrwalić 
krytycyzm wobec wizerunku własnego i konkurentów. 

•

 

Uszanować delikatną naturę świata wyobraźni 

 

39

Zmiany image'u okazują się być bardziej skuteczne, gdy starannie dobieramy analizy 
i  subtelne  metody  drobnych  kroczków.  Wyobraźnia  gorzej  znosi  drastyczne  i 
radykalne terapie szokowe. 

•

 

Docenić znaczenie każdego czynnika przekazu informacji o firmie 

Budowa  pozytywnego  image'u  zaczyna  się  od  własnego  podwórka  swojej  własnej 
firmy.  Każdy  obiekt  (budynek,  samochód,  biuro),  osoba  (dyrektor,  akwizytor, 
portier,  kierowca),  wydarzenie  (zebranie,  negocjacje,  udział  w  targach)  może 
współtworzyć symbol firmy i opinię o niej. 

•

 

Przewidywać reakcje konkurentów 

Oddziaływanie  image'u  nie  odbywa  się  niezauważalnie.  Dostępny  jest  on 
konkurencji i należy o tym pamiętać. Konkurenci będą usiłowali „podłączyć się" do 
naszego wizerunku, uszkodzić go, skopiować lub wywrzeć na niego wpływ. 

•

 

Zaangażować w tworzenie image'u wszystkich pracowników firmy 

Budowa  image'u  jest  sprawą  całej  firmy;  chodzi  zarówno  o  integrację  załogi 
(wizerunek  będzie  temu  sprzyjał),  ale  bardziej  o  fakt,  że  każdy  pracownik  jest 
potencjalnym  nosicielem  i  interpretatorem  wizerunku;  poszczególne  obrazy 
wynikające z zachowań pracowników muszą być spójne. 

•

 

Mierzyć rezultaty odbioru wizerunku firmy w otoczeniu 

Bada  się  image,  jego  dokładną  strukturę  i  wyrazistość,  poprzez  ankietowanie  i 
obserwację  otoczenia.  Nowoczesne  metody  badawcze  pozwalają  na  wykorzystanie 
testów  z  dziedziny  psychologii  doświadczalnej  i  socjologii,  np.  testy  uzupełnienia, 
różnic semantycznych, polaryzacji profilu, przyporządkowania i inne. 
 

FINANSOWANIE DZIAŁALNO

Ś

CI 

 

 

KREDYTY

 

 

Kredyty  to  najczęściej  stosowane  źródła  finansowania  MŚP.  Służą  one  do 
finansowania    rozwoju  jak  i  potrzeb  bieżących  przedsiębiorstwa.  Podstawowym 
kosztem  kredytu  są  odsetki,  które  są  pewnym  procentem  od  pożyczonej  kwoty 
płaconym  bankowi  przez  kredytobiorcę.  Odsetki  te  są  zwykle  płacone  okresowo, 
miesięcznie  lub  kwartalnie,  zdarza  się  również  tak,    że  mogą  być  płacone 
jednorazowo na koniec okresu kredytowania.  
Banki stawiają podmiotom starającym się o kredyt dwa podstawowe wymagania. Są 
to  zdolność  kredytowa,  rozumiana  jako  zdolność  firmy  do  spłaty  kredytu  wraz  z 
odsetkami  w    określonych  umową  kredytową  kwotach  o  terminach,  a  także 
przedstawienie odpowiedniego zabezpieczenia spłaty kredytu.  

•

 

Musimy  przygotować  się  na  to,  że  bank  będzie  chciał  zdobyć  szereg 
informacji  na  nasz  temat  w  celu  weryfikacji  naszej  zdolności  kredytowej, 
dlatego też będziemy musieli przede wszystkim wypełnić odpowiednie druki 
bankowe takie jak wniosek kredytowy czy informacje dodatkowe, jak również 
przedstawić  dokumenty  stwierdzające  naszą  sytuację  finansową.    W 

 

40

zależności  od  wielkości  firmy  i  jej  formy  prawnej  a  także  kwoty 
wnioskowanego  kredytu  będą  to:  deklaracje  podatkowe,  bilans,  rachunek 
wyników,  rachunek  przepływów  pieniężnych,    za  okres  ostatniego  roku  lub 
kilku  lat  oraz  możliwość  wglądu  w  źródłowe  dokumenty  księgowe.  Często 
banki  wymagają  od  kredytobiorcy  sporządzenia  prognoz  finansowych  na 
okres  kredytowania  a  w  przypadku  rozpoczynania  działalności  koniecznym 
zazwyczaj  będzie  sporządzenie  biznesplanu.  Ponadto  banki  wymagają 
przedstawienia  zaświadczeń  o  terminowym  regulowaniu  zobowiązań 
podatkowych i z tytułu ubezpieczeń społecznych, a gdy już mamy kredyty w 
innych bankach dodatkowo opinii o terminowości spłat.  

•

 

Oprócz  zdolności  kredytowej  musimy  również  przedstawić  zabezpieczenie 
spłaty  kredytu.  Rzeczą  istotną  dla  banku  jest  wartość  rynkowa 
proponowanego  zabezpieczenia  jak  również  płynność  czyli  łatwość 
ewentualnej sprzedaży. Najchętniej przyjmowanymi zabezpieczeniami są: 

-

 lokaty terminowe, bezpieczne papiery wartościowe, gwarancje bankowe jak 

również poręczenia podmiotów o bardzo dobrej sytuacji majątkowej, 

-

  zastawy rejestrowe na  samochodach,  ewentualnie  na  typowych  maszynach  

i urządzeniach czy towarach w magazynie,  

Banki  chętnie  przyjmują  zabezpieczenie  w  formie  zastawu  rejestrowego  gdyż 
zarejestrowany  w  sądzie  zastaw  jest  zobowiązaniem  samoistnym  związanym  z 
rzeczą i nie wygasa nawet w przypadku sprzedaży rzeczy. Zastawione rzeczy nie 
mogą być również przejęte przez skarb państwa ( Urząd Skarbowy, ZUS). Oprócz 
zastawu  rejestrowego  na  przedmiocie  bank  zwykle  wymaga  a  by  był  on 
ubezpieczony, a prawa z ubezpieczenia scedowane na jego rzecz. 

           

- 

hipoteka na nieruchomości, 

Aby  ustanowić  hipotekę  nieruchomość  musi  posiadać  wydzieloną    księgę 
wieczystą,  w  której  dokonuje  się  wpisu  o  dokonaniu  obciążenia  na  rzecz  banu. 
Hipoteka podobnie jak zastaw nie wygasa z momentem sprzedaży.  

          - 

zabezpieczenie osobiste przyjmujące w praktyce najczęściej formę weksla in 

blanco  
              wraz z deklaracją wekslową wystawianego przez firmę lub właścicieli firmy,  
              zależnie od występowania lub nie osobowości prawnej firmy. 

 

 

Wzmocnieniem siły takiego zabezpieczenia jest solidarne poręczenie osób trzecich 
dokonywane  przez  złożenie  podpisu  na  wekslu  i  deklaracji  wekslowej. 
Wystawiony weksel daje wierzycielowi prawo do dochodzenia należności z całego 
majątku dłużnika a także wszystkich poręczycieli wekslowych.  
 
Banki  przy  wycenie  przedstawionego  zabezpieczenia  stosują  metodę  tzw.  ostrożnej 
wyceny,  co  może  powodować  pewnie  niedoszacowanie  ich  rzeczywistej  wartości. 
Ponadto  starają  się,    aby  wartość  zabezpieczeń  przekraczała  kwotę  kredytu. 
Minimalna wartość zabezpieczenia to zazwyczaj 120-150% kwoty kredytu.  

 

41

 
Jeżeli  jednak  nie  posiadamy  wystarczającej  dla  banku  zdolności  kredytowej  a  ilość 
pieniędzy na naszym  koncie nie  wystarczy nam na założenie działalności, możemy 
skorzystać  z  pomocy  instytucji,  które  statutowo  zajmują  się  wspieraniem  rozwoju 
przedsiębiorczości.  
 

FUNDUSZE POR

Ę

CZENIOWE 

Fundusze poręczeń kredytowych, są instytucjami o charakterze non profit. Głównym 
zadaniem funduszy poręczeń kredytowych jest ułatwienie przedsiębiorcom oraz 
osobom rozpoczynającym działalność gospodarczą dostępu do zewnętrznego 
finansowania w postaci kredytów bankowych oraz pożyczek na prowadzenie 
działalności gospodarczej. Fundusze poręczają zobowiązania finansowe 
przedsiębiorcom, którzy posiadają zdolność kredytową, nie posiadają natomiast 
wymaganych przez instytucję finansującą zabezpieczeń. Poręczenie udzielane 
przedsiębiorcy stanowi od 50% do 80% kwoty kredytu/pożyczki. W niektórych 
przypadkach maksymalna wartość poręczenia jest ograniczona kwotowo.  W 
zależności od funduszu, poręczeniem mogą być objęte kredyty lub pożyczki 
przeznaczone między innymi na:  
- rozpoczęcie lub rozszerzenie działalności, 
- finansowanie inwestycji, 
- finansowanie działalności gospodarczej,  
- wdrażanie nowych rozwiązań (innowacje); 
- tworzenie nowych miejsc pracy itp. 

Poręczenia  spłaty  kredytów  lub  pożyczek  przeznaczone  są  dla  mikro,  małych  i 
średnich  przedsiębiorstw  posiadających  siedzibę  na  terytorium  Rzeczypospolitej 
Polskiej, przy czym:

 

 

udzielane poręczenia dotyczą kredytów lub pożyczek oprocentowanych nie 
niżej, niż według stopy referencyjnej, określonej przez Komisję Europejską, 
opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,  

 

poręczania są udzielane po przeprowadzeniu analizy ryzyka niespłacenia 
zaciąganego przez przedsiębiorcę zobowiązania,  

 

poręczenia są udzielane za wynagrodzeniem uwzględniającym ryzyko 
niespłacenia zaciąganego przez przedsiębiorcę zobowiązania, koszty 
administracyjne oraz zwrot na kapitale,  

 

poręczenia są udzielane w wysokości nie przekraczającej 80% zobowiązania, 
którego dotyczą;  

 

poręczenia nie są udzielane przedsiębiorcom będącym w trudnej sytuacji, w 
rozumieniu przepisów Wytycznych Wspólnoty dotyczących pomocy państwa 
w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw.  

 

42

 

FUNDUSZE PO

ś

YCZKOWE 

Fundusze  pożyczkowe  stanowią  alternatywę  dla  przedsiębiorców  w  zakresie 

pozyskiwania finansowania zewnętrznego.  

Udzielają  pożyczek,  które  przeznaczone  są  przede  wszystkim  dla  mikro  i  małych 

przedsiębiorców  oraz  osób  rozpoczynających  działalność  gospodarczą,  mających 

trudności  w  zdobyciu  finansowania  komercyjnego  (np.  kredytu  bankowego)  z 

powodu  braku  wymaganych  zabezpieczeń  czy  historii  kredytowej.  Fundusze 

pożyczkowe  udzielają  pożyczek  przeznaczonych  na  cele  związane  z  podjęciem, 

prowadzeniem i rozwojem działalności gospodarczej, między innymi na:  

 

finansowanie inwestycji,  

 

wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych,  

 

zakup maszyn i urządzeń,  

 

rozbudowę, adaptację lub modernizację obiektów produkcyjnych, 
handlowych , usługowych,  

 

zakup materiałów i surowców niezbędnych do realizacji założonego 
przedsięwzięcia gospodarczego.  

Udzielane  pożyczki  skierowane  są  do  mikro  i  małych  przedsiębiorców 

prowadzących  działalność  gospodarczą  na  terytorium  Rzeczypospolitej  Polskiej, 

znajdującym się we wczesnej fazie rozwoju lub w fazie ekspansji, przy czym: 

 

udzielane pożyczki są oprocentowane nie niżej, niż według stopy 
referencyjnej, określonej przez Komisję Europejską, opublikowanej w 
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, obowiązującej w dniu zawarcia 
umowy o udzieleniu pożyczki,  

 

pożyczki są udzielane po przeprowadzeniu analizy ryzyka ich niespłacenia i 
po ustanowieniu należytego zabezpieczenia spłaty,  

 

maksymalna wysokość pożyczki wynosi 120 000 złotych;  

 

pożyczki nie są udzielane przedsiębiorcom będącym w trudnej sytuacji, w 
rozumieniu przepisów Wytycznych Wspólnoty dotyczących pomocy państwa 
w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw  

 

 

 

 

43

DOFINANSOWANIE Z POWIATOWEGO URZ

Ę

DU PRACY 

 

O przyznanie jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej mogą się 
ubiegać wyłącznie osoby bezrobotne, zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie 
Pracy, które: 
1. W okresie 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku nie odmówiły bez 
uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia, innej 
pracy zarobkowej, szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego, wykonywania 
prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych lub robót publicznych; 
2. Nie otrzymały w okresie ostatnich 5 lat pożyczki z Funduszu Pracy lub innych 
funduszy publicznych, środków na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej; 
3. Nie otrzymały dotychczas z Funduszu Pracy bezzwrotnych środków na podjęcie 
działalności gospodarczej; 
4. Nie prowadziły i nie miały zarejestrowanej działalności gospodarczej w okresie 12 
miesięcy poprzedzających złożenie wniosku; 
5. Nie były w okresie 2 lat przed złożeniem wniosku skazane za przestępstwa 
przeciwko obrotowi gospodarczemu, w rozumieniu ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. 
– kodeks karny; 
6. Nie złożyły wniosku o przyznanie jednorazowo środków na podjęcie działalności 
gospodarczej, ani wniosku o założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej do 
innego starosty. 
 
 
Wniosek o przyznanie dotacji zawiera: 

-

 

Kwotę wnioskowanych środków; 

-

 

Rodzaj działalności gospodarczej, którą bezrobotny zamierza podjąć; 

-

 

Kalkulację kosztów związanych z podjęciem działalności; 

-

 

Szczegółową specyfikację wydatków w ramach wnioskowanych kosztów; 

-

 

Proponowana formę zabezpieczenia zwrotu środków; 

-

 

Przewidywane efekty ekonomiczne prowadzenia działalności. 

 

W przypadku prowadzenia działalności przez okres minimum 12 
miesięcy oraz wywiązania się z innych warunków umowy  - dotacja 
jest bezzwrotna.  

 

PROGRAMY UNII EUROPEJSKIEJ 

Wyzwaniem dla przedsiębiorców, zarówno tych rozpoczynających swoją karierę, jak 
i firm o ugruntowanej już pozycji na rynku, jest wykorzystanie środków płynących z 

 

44

Unii Europejskiej. Wsparcie przedsiębiorczości w latach  2007-2013 przewidziane jest 
w 16 Regionalnych Programach Operacyjnych (RPO) oraz w Programie 
Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka (PO IG). W ramach RPO wspierane będą 
projekty o charakterze regionalnym. PO IG będzie natomiast promował 
innowacyjność na poziomie krajowym oraz międzynarodowym. Należy również 
mieć na uwadze Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL), który wspiera 
zarówno osoby chcące założyć działalność gospodarczą jak również wspiera poprzez 
doradztwo i szkolenia rozwój kadr gospodarczych oraz zasobów ludzkich.  
 
 

 Regionalny Program Operacyjny Województwa 

Ś

wi

ę

tokrzyskiego 

 

 
Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Świętokrzyskiego  ( RPO WŚ) 
przewiduje wsparcie dla przedsiębiorców w ramach następującej osi priorytetowej 
obejmującej działanie, które wspiera rozwój przedsiębiorców: 

Oś priorytetowa 1. Rozwój przedsiębiorczości 

W celu podniesienia poziomu konkurencyjności regionalnej gospodarki poprzez 
zwiększanie zdolności inwestycyjnej podmiotów gospodarczych, w ramach działań 
wchodzących w skład 1 osi priorytetowej przewidziano: bezpośrednie wsparcie 
sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw; tworzenie i rozwój powiązań 
kooperacyjnych przedsiębiorstw; tworzenie i rozbudowę funduszy pożyczkowych i 
gwarancyjnych oraz wsparcie inwestycyjne dla instytucji otoczenia biznesu. Cel osi 1 
będzie realizowany w ramach czterech działań, z których interesuje nas tylko 
pierwsze.  
Działanie 1.1 Działanie 1.1. Bezpośrednie wsparcie sektora mikro, małych i średnich 
przedsiębiorstw 

przewiduje wsparcie finansowe sektora mikro, małych i średnich 

przedsiębiorstw w formie dofinansowania inwestycji dotyczących budowy i 
rozbudowy przedsiębiorstw, inwestycji związanych z ich technologicznym oraz 
organizacyjnym unowocześnieniem, a także dofinansowanie utworzenia oraz 
wyposażenia nowych miejsc pracy, włącznie z częściowym sfinansowaniem 
wynagrodzenia nowozatrudnionych osób. Prognozowana jest także pomoc 
finansowa związana z organizacją bądź udziałem ww. przedsiębiorstw w krajowych 
oraz międzynarodowych imprezach targowo – wystawienniczych. Wsparciem mogą 
być również objęte projekty dotyczące dostosowania technologii, produktów bądź 
usług do wymogów oraz norm Unii Europejskiej, szczególnie w zakresie ochrony 
środowiska. Pomoc otrzymają firmy, które działają zgodnie z prawem (zgodnie z art. 
4 pkt. 4) Rozporządzenia Rady nr 1080/2006), a ich inwestycja w ochronę środowiska 
służy jedynie poprawie wskaźników i norm. W ramach tej osi priorytetowej będą 
wspierane projekty inwestycyjne w przedsiębiorstwach z zakresu gospodarki 

 

45

wodno-ściekowej, ochrony powietrza, gospodarki odpadami oraz realizacji 
przedsięwzięć służących wdrażaniu zasad zintegrowanego podejścia do 
zapobiegania i ograniczania (kontroli) zanieczyszczeń. Wsparcia w ramach 
Programu nie otrzymają firmy, którym minęły okresy dostosowawcze w zakresie 
wdrożenia i zgodności z unijnymi dyrektywami.  
 
 
Przykładowe rodzaje projektów: 

 

- dofinansowanie inwestycji związanych z rozwojem przedsiębiorstwa, 

unowocześnieniem wyposażenia związanego z działalnością gospodarczą, 
wprowadzeniem innowacji technologicznych i/lub organizacyjnych, zakupem 
wyników prac B+R i/lub praw własności przemysłowej, wdrażaniem i 
komercjalizacją technologii i produktów innowacyjnych.

 

Projekt musi wiązać się z: 

rozbudową przedsiębiorstwa, wprowadzeniem nowego produktu, usługi lub 
zasadniczą zmianą procesu produkcyjnego. W ramach projektu inwestycyjnego, 
przewiduje się również dofinansowanie kosztów utworzenia i wyposażenia nowych 
stanowisk pracy (włącznie z częściowym pokryciem kosztów wynagrodzenia 
pracowników wraz z obowiązkowymi składkami na ubezpieczenie społeczne przez 
okres nie dłuższy niż 12 miesięcy), bezpośrednio związanych z realizowaną 
inwestycją; Ponadto, jako uzupełnienie projektu inwestycyjnego, istnieje możliwość 
dofinansowania organizacji lub udziału w imprezach targowo-wystawienniczych 
oraz misjach gospodarczych związanych z targami i wystawami za granicą,  
- dofinansowanie inwestycji w zakresie ochrony środowiska, służących poprawie 
wskaźników i norm. Wsparcie uzyskają projekty inwestycyjne w przedsiębiorstwach 
z zakresu gospodarki wodno-ściekowej, ochrony powietrza, gospodarki odpadami 
oraz realizacji przedsięwzięć służących wdrażaniu zasad zintegrowanego podejścia 
do zapobiegania i ograniczania (kontroli) zanieczyszczeń. Wsparcia nie otrzymają 
firmy, którym minęły okresy dostosowawcze w zakresie wdrożenia i zgodności z 
unijnymi dyrektywami. 
 
Wsparcie w ramach niniejszego działania uzyskają wyłącznie przedsiębiorstwa 
działające powyżej 6 miesięcy. 
 
 
W celu uniknięcia podwójnego finansowania, wsparcie inwestycyjne w ramach 
PROW i RPOWŚ 2007-2013 nie będzie mogło być udzielone przed upływem 
ustalonego okresu karencji (2 lata) podmiotom, które rozpoczęły działalność 
gospodarczą uzyskując wsparcie Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warunek 
ten stosuje się w przypadku projektów realizowanych w ramach perspektywy 
finansowej 2007 – 2013. 
 
 

Wsparcie dla Przedsi

ę

biorców w ramach Programu Operacyjnego 

 

46

Innowacyjna Gospodarka 

 

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka ( PO IG) ma na celu wspieranie 
projektów: 
• o dużym znaczeniu dla gospodarki 
• wspieranie szeroko rozumianej innowacyjności. 

 

W ramach PO IG wspierane będą projekty, które są innowacyjne co najmniej w skali 
kraju lub na poziomie międzynarodowym. Natomiast projekty, które są innowacyjne 
w skali regionu, wspierane będą w ramach 16 Regionalnych Programów 
Operacyjnych (RPO). 
PO IG przewiduje wsparcie dla przedsiębiorców w ramach następujących 
priorytetów: 

 

Oś priorytetowa 1. - Badania i rozwój nowoczesnych technologii

  

 

Instytucją Pośredniczącą w realizacji tego priorytetu jest Ministerstwo Nauki i 
Szkolnictwa Wyższego

. 

Celem osi priorytetowej 1 jest zwiększenie znaczenia sektora nauki w gospodarce 
poprzez realizację prac B+R w kierunkach uznanych za priorytetowe dla rozwoju 
społeczno-gospodarczego kraju

. 

 
Typy projektów: 

•

 

identyfikacja kierunków badań naukowych i prac rozwojowych mających na 
celu 

zdynamizowanie zrównoważonego rozwoju gospodarczego dla poprawy jakości 
życia 
polskiego społeczeństwa oraz racjonalizacji wykorzystania środków finansowych na 
badania 
naukowe poprzez dofinansowanie projektów dotyczących: 
– Narodowego Programu Foresight Polska 2020 i kolejnych, 
– przygotowywania strategii rozwoju poszczególnych dziedzin nauki, regionów i 
sektorów 
gospodarki, 
– przygotowywania strategii dla działających w Polsce platform technologicznych 
poprzez 
zastosowanie wyników metody foresight, 

•

 

wsparcie realizacji polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej 
państwa 

poprzez dofinansowanie strategicznych programów badań naukowych i prac 
rozwojowych 
w obszarach tematycznych określonych w PO IG, 

•

 

realizacja programów ministra właściwego ds. nauki ukierunkowanych na 
zwiększenia 

 

47

zainteresowania podejmowaniem pracy naukowej przez studentów i doktorantów, 
obejmujących: 
– projekty aplikacyjne realizowane przez studentów, absolwentów i doktorantów 
mające 
zastosowanie w gospodarce, o projekty, w których uczestniczą studenci, doktoranci 
i uczestnicy stażów podoktorskich, zgodne z priorytetami wskazanymi w PO IG, 
realizowane 
w najlepszych zespołach badawczych w Polsce, 
– projekty realizowane w trakcie studiów doktoranckich w Polsce w ramach 
współpracy    międzynarodowej jednostek naukowych, 

•

 

realizacja programu ministra właściwego ds. nauki w zakresie doskonalenia 
kompetencji pracowników naukowo-badawczych, obejmujące zatrudnianie 
wybitnych uczonych z zagranicy jako kierowników tworzących zespoły 
badawcze w polskich jednostkach naukowych, 

•

 

dofinansowanie projektów badawczych o charakterze aplikacyjnym, 
ukierunkowanych 

na bezpośrednie zastosowanie w praktyce na potrzeby branży/gałęzi gospodarki lub 
o szczególnym wymiarze społecznym (projekty rozwojowe), 

•

 

wsparcie ochrony własności przemysłowej tworzonej w ośrodkach 
badawczych mających siedzibę w Polsce w wyniku prac B+R, 

•

 

dofinansowanie projektów obejmujących przedsięwzięcia techniczne, 
technologiczne

 

lub organizacyjne (badania przemysłowe i prace rozwojowe) realizowanych przez 
przedsiębiorców, ich grupy lub inne podmioty posiadające zdolność do 
bezpośredniego 
zastosowania wyników projektu w praktyce (projekty celowe). 

•

 

wsparcie na rzecz Europejskiego Instytutu Technologicznego (EIT+) 

 

Oś priorytetowa 3. – Kapitał dla innowacji 
 
Instytucją Pośredniczącą w realizacji tego priorytetu jest Ministerstwo Gospodarki. 
 
Celem osi priorytetowej 3 jest zwiększenie liczby przedsiębiorstw działających na 
bazie innowacyjnych rozwiązań oraz zwiększenie dostępu do zewnętrznych źródeł 
finansowania przedsięwzięć innowacyjnych. 
 
Typy projektów: 

•

 

inicjowanie działalności innowacyjnej poprzez identyfikowanie, weryfikację 
innowacyjnych pomysłów o dużym potencjale rynkowym, wsparcie 
tworzenia na ich bazie przedsiębiorstw z sektora MSP, 

•

 

wsparcie MSP na początkowych etapach wzrostu, których przedsięwzięcia 
oparte są na innowacyjnych rozwiązaniach, poprzez zasilenie funduszy 
kapitałowych, 

 

48

•

 

aktywizacja rynku inwestorów prywatnych poprzez tworzenie dogodnych 
warunków inicjowania współpracy inwestorów prywatnych z 
przedsiębiorcami MSP poszukującymi środków finansowych na realizację 
innowacyjnych przedsięwzięć. 

•

 

 

W ramach 3. osi priorytetowej możliwe też będzie dofinansowanie projektów 
pilotażowych, mających na celu testowanie nowych rodzajów projektów lub 
sposobów podejścia i identyfikacji takich, które z powodzeniem mogą być 
wprowadzone na szerszą skalę w kolejnych latach realizacji PO IG lub w 
programach operacyjnych w kolejnych perspektywach finansowych. 
 
Oś priorytetowa 4. – Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia 
 
Instytucją Pośredniczącą w realizacji tego priorytetu jest Ministerstwo Gospodarki. 
 
Celem osi priorytetowej 4 jest podniesienie poziomu innowacyjności przedsiębiorstw 
poprzez 
stymulowanie wykorzystania nowoczesnych rozwiązań w przedsiębiorstwach. 
 
Typy projektów: 

 

•

 

wdrożenia wyników prac B+R będących efektem realizacji prac B+R 
dofinansowanych w ramach 1. osi priorytetowej (w ramach jednego, 
kompleksowego projektu obejmującego prowadzenie prac B+R i wdrożenie 
ich wyników, pod warunkiem spełnienia kryterium zasadności ekonomicznej 
dla wdrożenia uzyskanych wyników), 

•

 

wdrożenia wyników prac B+R będących wynikiem programu Inicjatywa 
Technologiczna, 

•

 

wdrożenia przez MSP własnych lub nabytych nowych technologii oraz 
uruchomienie produkcji nowych wyrobów lub ulepszenie wyrobów 
produkowanych w oparciu o tę technologię poprzez dofinansowanie MSP z 
Funduszu Kredytu Technologicznego z możliwością umorzenia części 
przyznanego kredytu, 

•

 

doradztwo i inwestycje niezbędne do rozwoju działalności B+R prowadzonej 
przez przedsiębiorców, w tym prowadzące do uzyskania przez przedsiębiorcę 
statusu centrum badawczo – rozwojowego, 

•

 

szkolenia, doradztwo i inwestycje przedsiębiorstw niezbędne do opracowania  
i wdrożenia wzorów użytkowych i przemysłowych, 

•

 

nowe inwestycje obejmujące zastosowanie nowych, wysoko innowacyjnych 
rozwiązań w szczególności technologicznych w produkcji i usługach, w tym 
prowadzących do zmniejszenia szkodliwego oddziaływania na środowisko, 

•

 

 nowe inwestycje przedsiębiorstw z sektora produkcyjnego, obejmujące 
zastosowanie innowacyjnych rozwiązań o dużym znaczeniu dla gospodarki z 

 

49

uwagi na wielkość inwestycji i liczbę nowotworzonych miejsc pracy 
związanych z tymi inwestycjami – preferowane będą rozwiązania 
innowacyjne w skali światowej oraz obejmujące komponent B+R, 

•

 

nowe inwestycje prowadzące do utworzenia dużej liczby miejsc pracy w 
przedsiębiorstwach z sektora nowoczesnych usług, 

•

 

nowe inwestycje związane z rozpoczęciem przez przedsiębiorców działalności 
B+R. W ramach 4. osi priorytetowej możliwe też będzie dofinansowanie 
projektów pilotażowych, mających na celu testowanie nowych rodzajów 
projektów lub sposobów podejścia i identyfikacji takich, które z powodzeniem 
mogą być wprowadzone na szerszą skalę w kolejnych latach realizacji PO IG 
lub w programach operacyjnych w kolejnych perspektywach finansowych. 

 

Oś priorytetowa 5. – Dyfuzja innowacji 
 
Instytucją Pośredniczącą w realizacji tego priorytetu jest Ministerstwo Gospodarki. 
 
Celem osi priorytetowej 5 jest zapewnienie przedsiębiorcom wysokiej jakości usług i 
infrastruktury służących wzmocnieniu oraz wykorzystaniu ich potencjału 
innowacyjnego, a także wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstw 
poprzez rozwój powiązań kooperacyjnych

. 

 
Beneficjenci: 

•

 

grupy przedsiębiorców, w tym: klastry, łańcuchy produkcyjne MSP i dużych 
przedsiębiorców, sieci technologiczne (MSP i jednostki naukowe) 
reprezentowane przez podmioty posiadające zdolność do występowania w 
ich imieniu; platformy technologiczne, 

•

 

instytucje otoczenia biznesu o zasięgu ogólnokrajowym, sieci instytucji 
otoczenia biznesu o znaczeniu ponadregionalnym, 

•

 

specjalistyczne ośrodki innowacyjności (podmioty zarządzające parkami 
technologicznymi, inkubatorami technologii, centrami zaawansowanych 
technologii, centrami produktywności oraz innymi ośrodkami 
specjalistycznych usług dla przedsiębiorców), 

•

 

przedsiębiorcy. 

 

Typy projektów: 

•

 

inwestycje i doradztwo i szkolenia związane z rozwojem powiązań 
kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym, w tym klastrów, 

•

 

kompleksowe wsparcie ośrodków innowacyjności, m. in. Parków naukowo –
technologicznych, inkubatorów technologicznych, centrów transferu 
technologii, zlokalizowanych na obszarach o największym potencjale 
rozwojowym, 

•

 

wsparcie budowy i rozwoju sieci otoczenia biznesu o znaczeniu 
ponadregionalnym oraz instytucji otoczenia biznesu o zasięgu 

 

50

ogólnokrajowym świadczących usługi w zakresie działalności innowacyjnej 
przedsiębiorców, 

•

 

wsparcie wykorzystania praw własności przemysłowej oraz praw autorskich i 
pokrewnych przez przedsiębiorców, 

•

 

promocja i informacja w zakresie własności przemysłowej i wzornictwa 
przemysłowego. 

•

 

 

W ramach 5. osi priorytetowej możliwe też będzie dofinansowanie projektów 
pilotażowych, mających na celu testowanie nowych rodzajów projektów lub 
sposobów podejścia i identyfikacji takich, które z powodzeniem mogą być 
wprowadzone na szerszą skalę w kolejnych latach realizacji PO IG lub w 
programach operacyjnych w kolejnych perspektywach finansowych. 
 
 
Oś priorytetowa 6. – Polska gospodarka na rynku międzynarodowym 
 
Instytucją Pośredniczącą w realizacji tego priorytetu jest Ministerstwo Gospodarki. 
 
Celem osi priorytetowej 6 jest poprawa wizerunku Polski jako atrakcyjnego partnera 
gospodarczego, miejsca nawiązywania wartościowych kontaktów handlowych, 
lokowania inwestycji, prowadzenia działalności gospodarczej oraz rozwoju usług 
turystycznych. 
 
Beneficjenci: 

•

 

instytucje otoczenia biznesu o znaczeniu ponadregionalnym i 
międzynarodowym  wspierające promocję gospodarczą i turystyczną Polski, 

•

 

instytucje otoczenia biznesu działające w branży turystycznej, 

•

 

instytucje publiczne, w tym państwowe osoby prawne, 

•

 

jednostki samorządu terytorialnego, 

•

 

przedsiębiorcy. 

 

Typy projektów: 

•

 

kompleksowe wsparcie dla przedsiębiorców MSP zainteresowanych 
nawiązaniem kontaktów handlowych z partnerami zagranicznymi obejmujące 
w szczególności doradztwo i szkolenia w zakresie promocji sprzedaży za 
granicą JRE i promocji eksportu, badania rynków zagranicznych, udziału w 
imprezach targowo-wystawienniczych (wsparcie to nie obejmuje pomocy 
publicznej na działalność związaną z wywozem produktów), 

•

 

rozwój sieci centrów obsługi inwestorów, 

•

 

przygotowanie dużych terenów inwestycyjnych, w zakresie prac studyjno –
koncepcyjnych, umożliwiających realizację inwestycji m.in. typu brownfield, 
greyfield oraz greenfield, 

 

51

•

 

przedsięwzięcia niezbędne z punktu widzenia promocji turystycznych 
walorów Polski, w tym tworzenie nowych, innowacyjnych typów produktów 
i usług turystycznych, tworzenie systemu informacji turystycznej, 

•

 

inwestycje w zakresie produktów turystycznych o znaczeniu 
ponadregionalnym, w tym inwestycje przyczyniające się do poprawy jakości 
usług turystycznych, 

•

 

budowa i rozwój internetowego systemu obsługi przedsiębiorców 
poszukujących partnerów handlowych oraz możliwości podjęcia inwestycji na 
terenie Polski. 

 

Oś priorytetowa 8. Społeczeństwo informacyjne – zwiększanie innowacyjności 
gospodarki 
 
Instytucją Pośredniczącą w realizacji tego priorytetu jest Ministerstwo Spraw 
Wewnętrznych 
i Administracji. 
 
Celem osi priorytetowej 8 jest stymulowanie rozwoju gospodarki elektronicznej 
poprzez wspieranie tworzenia nowych, innowacyjnych e –Usług , innowacyjnych 
rozwiązań elektronicznego biznesu oraz zmniejszanie technologicznych, 
ekonomicznych i mentalnych barier wykorzystywania eUsług w społeczeństwie. 
 
Beneficjenci: 

•

 

mikro, mali i średni przedsiębiorcy, w tym mikro- i mali przedsiębiorcy 
prowadzący działalność gospodarczą nie dłużej niż 1 rok, 

•

 

jednostki samorządu terytorialnego, konsorcja jednostek samorządu 
terytorialnego, konsorcja jednostek samorządu terytorialnego z organizacjami 
pozarządowymi – na prowadzenie projektów mających ma celu dostarczenie 
dostępu do Internetu szerokopasmowego obywatelom szczególnie 
zagrożonym wykluczeniem cyfrowym. 

 

Typy projektów: 

•

 

wsparcie dla nowo tworzonych mikro- i małych i średnich przedsiębiorstw 
świadczących eUsługi, 

•

 

wspieranie e-Usług między przedsiębiorstwami (B2B), 

•

 

wspieranie działań z zakresu e-Integracji poprzez wspieranie dostępu 
obywateli do szerokopasmowego Internetu, 

•

 

wsparcie dostarczania dostępu do Internetu szerokopasmowego na etapie 
tzw. „ostatniej mili” przez MSP. 

Projekt Operacyjny Kapitał Ludzki 

 

52

W Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki Priorytet VI , „Rynek pracy otwarty dla 
wszystkich”  Działanie 6.2 Wsparcie ora promocja przedsiębiorczości i 
samozatrudnienia jest ukierunkowane na zapewnienie wszystkim osobom, które 
mają zamiar rozpocząć prowadzenie własnej działalności gospodarczej pomocy w 
pokonaniu barier utrudniających samozatrudnienie.  
 
Osoby chcące rozpocząć działalność w ramach tego projektu, muszą zgłosić się do 
instytucji, która otrzyma dofinansowanie na jego realizację.  
 
 Typ realizowanych projektów w ramach tego działania to: 



 

wsparcie dla osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą 
(w tym na założenie spółdzielni lub spółdzielni socjalnej) 
poprzezzastosowanie następujących instrumentów (jednego lub kilku): 

•

 

doradztwo (indywidualne i grupowe) oraz szkolenia umożliwiające 
uzyskanie wiedzy 

i umiejętności potrzebnych do założenia i prowadzenia działalności gospodarczej 

•

 

przyznanie środków finansowych na rozwój przedsiębiorczości (w tym w 
formie spółdzielni lub spółdzielni socjalnej – o ile wszyscy udziałowcy są 
osobami, które rozpoczęły prowadzenie działalności w wyniku uczestnictwa 
w projekcie realizowanym w ramach przedmiotowego Działania), do 
wysokości stanowiącej równowartość 40 tys. zł (lub 20 tys. Na osobę w 
przypadku spółdzielni lub spółdzielni socjalnej) 

•

 

wsparcie pomostowe w okresie do 6 / do 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia 
działalności gospodarczej, obejmujące finansowe wsparcie pomostowe 
wypłacane miesięcznie w kwocie nie większej niż równowartość minimalnego 
wynagrodzenia obowiązującego na dzień wypłacenia dotacji, połączone z 
doradztwem oraz pomocą w efektywnym wykorzystaniu dotacji (wyłącznie 
dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu) 



 

promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia poprzez kampanie 
promocyjno-informacyjne 



 

upowszechnianie dobrych praktyk z zakresu rozwoju 
przedsiębiorczości. 

 
Ponadto przedsiębiorcy mogą być beneficjentami w ramach dwóch priorytetów: 
 
 

Priorytet 2 Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw 

oraz poprawa stanu zdrowia pracujących 

 

Typy projektów: 

 

53

•

 

otwarte i zamknięte szkolenia oraz doradztwo o charakterze 
ponadregionalnym dla przedsiębiorców oraz studia podyplomowe dla 
pracowników przedsiębiorstw, 

•

 

promowanie nowych form i metod organizacji pracy , planowanie 
strategicznego, realizacji strategii innowacyjnych i zarządzania oraz 
outsourcingu, 

•

 

opracowanie standardów zarządzania procesami w przedsiębiorstwach, 

•

 

promowanie profesjonalizacji funkcji zarządzającego zasobami ludzkimi oraz 
promowanie doskonalenia zawodowego. 

 
Priorytet 8 Regionalne kadry gospodarki 
 

Procesy przemian gospodarczych zachodzące w poszczególnych regionach i 
sektorach 
gospodarki wymuszają potrzebę elastycznego reagowania kadr zarządzających 
przedsiębiorstw. Konieczność zakończenia procesów restrukturyzacyjnych oraz 
naturalne 
procesy zmiany profilu działalności przedsiębiorstw w regionach wymagają 
akceptacji przez 
ich pracowników, partnerów społecznych i gospodarczych oraz przez samych 
pracodawców. 
Niezbędne jest zatem zapewnienie szerokiego wsparcia dla przedsiębiorstw i osób 
objętych 
tymi procesami. Stymulowanie podnoszenia i aktualizacji umiejętności zawodowych 
przez osoby pracujące, zwłaszcza starsze i o niskich kwalifikacjach, jest kluczowe dla 
utrzymania ich aktywności na rynku pracy. W celu wzmocnienia atrakcyjności 
regionów istotne będzie rozwijanie Regionalnych Strategii Innowacji oraz wspieranie 
transferu wiedzy w ramach współpracy pracowników przedsiębiorstw oraz 
jednostek naukowych w sektorach o strategicznym znaczeniu dla regionu. Do 
osiągnięcia powyższego zamierzenia przyczyni się również współfinansowanie 
stypendiów dla uczestników studiów doktoranckich, kształcących się na kierunkach 
uznanych za przyczyniające się w największym stopniu do wzmacniania 
konkurencyjności i rozwoju gospodarczego regionu. 

 

Typy projektów: 

•

 

ogólne i specjalistyczne szkolenia dla kadr zarządzających i pracowników 
przedsiębiorstw w regionie 

•

 

doradztwo dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. 

 

 

 

54