Budowa altany
Altana - element wystroju ogrodu, a nie główna jego część, można zatem doskonale się bez
niej obejść, jednak dążąc do uzyskania pełnej kompozycji, warto wybudować w ogrodzie
altanę. Wystrój altany zależy od zdolności twórczych właścicieli, możliwości finansowych
oraz warunków panujących w wybranym miejscu. Najczęściej spotykany wariant altan
ogrodowych - drewniane altany, jednak taki wybór wymaga stosunkowo ostrożnego
zachowania, zwłaszcza mając na uwadze to, że w takich altanach często urządzana jest
kuchnia plenerowa.
W niniejszym artykule nie będziemy zbytnio się zagłębiać w strukturę każdego węzła
budowli, nie będziemy zalecać poszczególnych elementów mocujących i nawet nie
wymienimy możliwości wszystkich materiałów, z których można wybudować altanę
podwórkową. Dlatego, nie zwracając uwagi na nieznaczące momenty, zaczniemy od
kolejności budowy altany:
•
fundamenty
•
cokół
•
podłoga
•
ś
ciany
•
zwiększenie
stateczności
•
dach
• prace dachowe, wykończenie - malowanie itp.
Budowę altany zaczniemy od fundamentów. W tym przypadku optymalne rozwiązanie -
fundamenty taśmowe. Muszą być wykonane z żelbetonu, zakopane w gruncie na głębokości
zależnej od danych warunków hydrologicznych miejsca, w którym planowana jest budowa.
Kopiemy rów. Zdj. Asa.lt
Wkładamy kamienie, zalewamy mieszanką cementu i żwiru. Zdj. Asa.lt
Dla górnej części fundamentów altany wykonywane są skrzynki o wymiarach 25x25 cm, po
bokach porządnie układa się kamienie, zalewa się mieszanką cementu i żwiru. Zdj. Asa.lt
Nie zatrzymamy się przy tym pytaniu i "pomaszerujemy" dalej - a dokładniej - wyżej. Cokół -
to obmurowanie z cegieł klinkierowych (albo zwykłych czerwonych cegieł). Tego wątku
również konkretyzować nie ma potrzeby, ponieważ najciekawszy etap budowy altany
znajduje się wyżej (albo dalej - na podstawie treści tego artykułu).
Potrzebne narzędzia
Przygotowanie wielo-krawędziowej platformy podłogi - to znacznie ciekawszy etap budowy
altany. Belki wiązania podłoża altany łączone są z cokołem za pomocą kotwiczek, a listwy
schodzą się promieniami w geometrycznym w centrum budowli - właśnie dlatego potrzebny
jest centralny słupek. Między listwami znajdują się dodatkowe złączenia, równoległe do
krawędzi budowli. Te dodatki nie tylko stabilizują szkielet, lecz również spełniają rolę
elementów podtrzymujących skierowanych w różne strony desek podstawy podłoża.
Miejsca cięcia kantówki są zaznaczane kątownikiem z trzech stron. Zdj. Asa.lt
Kantówki tniemy na wymagane długości, układamy na fundamencie, na hydro-izolacyjnej
folii. Zdj. Asa.lt
Do słupów podtrzymujących przybijamy stalowe kątowniki. Zdj. Asa.lt
Łączymy słup podtrzymujący z główną belką Zdj. Asa.lt
Łączenie wzmacniamy stalową płytką Zdj. Asa.lt
Przybijamy stalowy kątownik podtrzymujący górną belkę. Zdj. Asa.lt
Przymocowujemy górną podtrzymującą belkę. Zdj. Asa.lt
Umacniamy konstrukcję dla prac dachowych i kładziemy deski. Zdj. Asa.lt
Pod wybranym kątem odmierzamy 5x10 cm kantówki i tniemy Zdj. Asa.lt
Zginamy stalową płytkę pod wybranym kątem i przybijamy ją. Zdj. Asa.lt
Umacniamy za pomocą dodatkowej stalowej płytki. Zdj. Asa.lt
Mocujemy jętkę. Fot. Asa.lt
Przybijamy do górnych belek. Zdj. Asa.lt
Przybijamy balustrady i dodatkowe oparcia. Zbijamy deski podłogowe. Zdj. Asa.lt
Dach obijamy deskami o jednakowym cięciu. Zdj. Asa.lt
Po zakończeniu pracy z podstawami desek, praca staje się znacznie łatwiejsza. Przecież teraz
pod nogami - doskonały plac budowy, na którym można śmiało zbierać przygotowane już
moduły. Właśnie z nich będzie montowana cała budowla.
Pierwszy etap prac z grupą modułów - budowa ścian altany, a dokładniej - ich montaż. Może
być dziesięć ścian - tak, jak w opisywanym wariancie, albo cztery, sześć, osiem - zależy to od
wyboru i przewidzianego budżetu budowy. W każdym przypadku wielkość ścian musi być
całkowicie jednakowa. Dlatego elementy przygotowywane są z użyciem szablonów.
Zwróćmy uwagę, że w tym przypadku nie są stawiane wsporniki, a zbierane są tarcze, choćby
i o uproszczonej konstrukcji (tj. w formie ram). W miejscu każdej sekcji wsporników można
wykorzystać deski o wymiarach 100x50 mm, których jedna krawędź jest ścięta pod
odpowiednim kątem. Ramy muszą być koniecznie wzmocnione za pomocą podpór - budując
altanę jest to konieczne w celu uzyskania przestrzennej stabilności elementów konstrukcji
ś
cian.
Szkielety ścian są stawiane na podstawie oznaczeń na drewnianej platformie, przy której są
mocowane. W złączeniach między częściami górnych modułów wstawiane są krokwie spadu,
następnie konstrukcja umacniana jest budowlanymi nitami. Następne umocnienie konstrukcji
- złączenia szkieletu pokrywane są deskami i za pomocą wkrętów do drewna
przymocowywane do odpowiednich ram. Kończąc wykończenie zewnętrznej części
pawilonu, przybijemy do nich panele - otrzymamy olśniewający efekt dekoracyjny.
Zatem, budując altanę, już „wspięliśmy się" na jej górę. Chociaż konstrukcja jest już
stosunkowo stabilna, przed zajęciem się dachem, należałoby podjąć dodatkowe czynności w
celu wzmocnienia jej stabilności. Do takich czynności możemy zaliczyć detale nakładane na
wiązanie górnej części, obicie zamkniętych fragmentów każdego modułu ściany prasowanymi
płytami drewnianymi (albo deskami).
Teraz można przystąpić do najciekawszego etapu budowy - dachu - urządzeniem kopuły z
dostawianą wieżyczką. Cóż, tutaj spróbujemy działać analogicznie, tylko przeniesiemy się
wyżej o jeden poziom - w tym celu na górze ścian stworzymy technologiczną podłogę z
desek.
Zwróćcie uwagę na to, że jeśli mamy już jedno załamanie spadu - uzyskaliśmy to wstawiając
wsporniki, to główną część dachu ma jeszcze jedno załamanie. Jak to zrobić? Właśnie w ten
sam sposób, trzymając się porządku. Najważniejsze, by w konstrukcji wyznaczyć
najważniejsze grupy modułów, które pozwolą stworzyć podstawę górnej części budowy.
Można w tym celu wykorzystać arkusze, formujące stabilną część spadu. One również są
uzyskiwane na podstawie szablonów, opierając się drewnianą podstawą budowy w wygodny
nam sposób.
Montaż arkuszy zaczniemy od dwóch. Dolne ich części wzmocnimy z górnym wiązaniem
ś
cian, a górne - znanym sposobem „pajęczego" łączenia. Po kolei zmontujemy pozostałe
moduły, każdy z nich łącząc z centrum „pająka". W ten sposób otrzymamy jeszcze jeden
poziom podparcia, na którym zmontujemy dołączaną wieżyczkę.
Dolne wsporniki wieżyczki połączymy z promieniami - „nóżkami pająka", a górne
obwiążemy deskami. Urządzenie dachu wieżyczki teraz jest łatwe, ponieważ jest on zawczasu
zebrany na podłodze. Jeśli kogoś swoim skomplikowaniem i ceną drażni forma „czapki",
można ją uprościć - zrobić w formie piramidy.
Dalej budowa altany wydaje coraz łatwiejsza. Pozostaje postawienie krokwi górnych części
spadu (połączenie ich z wspornikiem belkowym), wykończyć połączenia, postawić ramy
wieżyczki albo żaluzje, przybić kratki, położyć dach itp.
Do budowy domów belkowych, altan i saun wykorzystywane są belki oraz prefabrykaty z
drewna ciosanego. Duży przekrój poprzeczny wykorzystywanych materiałów pozwala bez
dodatkowych wydatków maksymalnie ocieplić mieszkanie, a drewniane altany i sauny
zmieniają w ulubione miejsce spędzania czasu w okresie zimowym.
Cechy budowy altan drewnianych
Domy z kalibrowanych belek, szkieletowe, również budowa altan belkowych i saun - ciężkie i
odpowiedzialne oraz wymagające specjalistycznej wiedzy zadanie, zatem tych prac nie
należałoby pozwalać wykonywać amatorom. Technologie budowy saun, altan belkowych i
belkowych domów są przekazywane z pokolenia na pokolenie, i brak wiedzy w tym zakresie
może skutkować poważnymi nieprzyjemnościami w procesie eksploatacji budynku
(wykrzywienie, utrata ciepła, krótki czas użytkowania). Poza tym, duże znaczenie ma
kwalifikowany wybór belek.
Według potrzeb i chęci można korzystać z technologii, pozwalających budować obiekty bez
odczekania
aż
ostoją
się
ś
ciany.
Chcąc postawić najprostszą altanę, potrzebne są współczesne narzędzia. Nie wystarczy
frezarka, piły czy szlifierki - potrzebna jest obrabiarka, cyrkulacyjna piła z regulacją kąta
nachylenia, pionowa piła pasmowa. Przyklejane łuki produkowane są tylko za pomocą
specjalnych narzędzi.
W drewnianych altanach sekcje wykonywane są na dużym stole, zawczasu przygotowując
szablon, ponieważ dopuszczalny błąd jednej sekcji nie więcej niż 1 cm, zatem ten moment
będzie wymagał od was dodatkowego czasu i umiejętności. Umiejętność naprawiania takich
szczegółów naprawdę przychodzi nie od razu.
Do podłóg altany należy wykorzystać cięte deski, a kłaść je zostawiając między deskami
niewielkie szpary. Nie można również mocno wciskać suchych paneli w przeznaczone im
wyżłobienia, zwłaszcza w formie „dzwoneczka" w miejscu wygięcia dachu. Praca z miękkim
dachem jest stosunkowo łatwa, najbardziej skomplikowana część - wyjaśnienie, ile
materiałów potrzeba na wykonanie takiego dachu. Zwykle dla ośmiokątnej altany (średnica
altany - 380 cm) wykorzystuje się 8-9 opakowań miękkiego pokrycia (szczyty dachu altany
pokrywamy ciętymi arkuszami). Platformę podłogową można wyłożyć płaskimi kamieniami
(płytkami), kamieniem chodnikowym albo antypoślizgowymi płytkami podłogowymi, jednak
w takim przypadku konieczna jest ścieżka z dobrze zbrojonego betonu i odpowiadająca
warunkom waszej budowy mieszanka betonu. Dla jednej altany zazwyczaj potrzeba ok. 1,5
metrów sześciennych ciętego drewna, które musi być suche, suszone w komorze.
Altana może być postawiona z masywu sklejając łatki lub panele. Chcąc postawić budowlę z
dobrymi właściwościami eksploatacyjnymi, lepiej korzystać z klejonych materiałów. Klejone
materiały lepiej wytrzymują formę, mają mocniejsze detale, wilgoć ciężej przechodzi przez
warstwy, istnieje możliwość pokrycia każdej warstwy antyseptykiem. Stwardniała warstwa
kleju jest odporna na wilgoć i rozpuszczalniki chemiczne, wystarczająco plastyczna, podczas
eksploatowania albo obróbki mechanicznej budowli spoina kleju nie pozwala na pojawienie
się pęknięć.
Wykorzystanie materiałów w warunkach normalnej wilgotności pozwala uniknąć deformacji
już przygotowanych części. Specjalna obróbka drewna - jedyny sposób przedłużenia
eksploatacji drewnianych wyrobów. Dzięki specjalnym środkom drewno zabezpieczane jest
przed grzybem i pleśnią. Znacznie zmniejsza się ilość wsiąkanej w drewno wilgoci, drewno
zyskuje hydrofobicznych właściwości, a ilość powierzchni pozostaje na długo. Bezbarwne
ś
rodki przenikają głęboko w powierzchnię. Struktura drewna pozostaje nienaruszona, a
krańce drewnianych części zyskują długotrwałą i godną zaufania ochronę. Do wykończenia
wyrobów drewnianych wykorzystuje się lakiery, nadające odcień mieszanki, oraz mieszanki
rozjaśniające strukturę drewna.
Dach altany
Dach altany - to główny element, przesądzający o stylu altany. Jednak dobierając materiały na
dach musimy mieć na uwadze nie tylko wygląd materiału. Nie mało materiałów do krycia
dachu można wykorzystać tylko w przypadku dachów z dużym spadem. Tradycyjnie dachy
altan są kryte gontem (deseczkami). Taka altana wygląda dosyć atrakcyjnie, jednak po 2-3
latach ze względu na działania zewnętrzne deseczki zaczynają ciemnieć, deformować się i
dach przecieka. Przy suchej pogodzie drewniany dach stwarza zagrożenie pożarowe,
ponieważ materiały o działaniu przeciwpożarowym trzeba odnawiać CO DWA LATA
(mieszanki o przeciwpożarowym przeznaczeniu w swoim składzie mają elementy
kancerogenne).
W naszych czasach rynek materiałów budowlanych oferuje nam miękkie pokrycie dachowe
różnych producentów, które charakteryzują się atrakcyjnym wyglądem i danymi różnicami
eksploatacyjnymi. Giętkość pokrycia dachowego jest konieczna jeśli chcemy, żeby pokrycie
dachu hermetycznie przylgnęło do skomplikowanych powierzchni. Dolna powierzchnia
cegiełek jest samoprzylepna, wyprodukowana z mastyki przemysłowej, ma termo-stabilne
właściwości - nie tak łatwo twardnieje na skutek oddziaływania zimnego powietrza i nie
wypływa na skutek gorącego. Korzystna właściwość współczesnych arkuszy bituminu - to źle
podtrzymujące się spalanie.
Z biegiem lat dach stanie się tylko bardziej zbity. 15-25-letni okres gwarancyjny określa się
tylko na podstawie zmian wyglądu zewnętrznego. Jeszcze jedna ważna zaleta - miękkie
pokrycie dachowe nie wywołuje hałasu podczas deszczu. Właśnie dlatego nie należałoby
budować altany z blaszanym dachem. Największa wada blach przeznaczonej do krycia
dachów - elementy kalenicy są za szerokie i na altanie wyglądają stosunkowo ciężko.
Ważne również, jakich materiałów używa się do wykończenia antyseptycznego i
dekoracyjnego pokrycia dachowego. Wszystkie części altany muszą być pomalowane metodą
niskociśnieniowego spryskiwania w formie aerozolu. Używając pędzelka nigdy nie
osiągniecie wymaganej jakości i możecie łatwo zepsuć owoce swojej wielodniowej pracy.
Zebrać altanę dla jednego człowieka w jednym miejscu jest wyjątkowo trudno.
Jeśli budujecie oszkloną altanę, najlepsza metoda żeby była wygodna - ogrzewana podłoga.
Specjaliści zalecają urządzenie ogrzewanych podłóg wszędzie, z wyjątkiem budy psa
obronnego. Znikają w ten sposób właściwości rzeczowe! Placyk, na którym będą budowane
słupy altany musi być ściśle poziomy, a środek może być troszeczkę wypukły, żeby na środku
nie zbierała się woda. Budując altanę na kamieniach pod słupami należałoby ułożyć pokrycie
dachowe dołem do góry. Wystającą część ucina się. W taki sposób kraniec słupa chroniony
jest przed zwiększoną wilgotnością i zagrożeniem wymycia antyseptyka. W razie potrzeby
dwie płyty można wykorzystać do regulacji wysokości. Przymocowanie słupów altany do
powierzchni podłogi potrzebne jest tylko w celu uzyskania „odporności na wandalizm". Dach
drewnianej ośmiokątnej altany razem z miękkim pokryciem dachowym waży więcej niż 300
kg. Wliczając to można stwierdzić, że altana będzie odporna na mocne powiewy wiatru.
Duża masa śniegu zebranego na dachu w czasie zimy wywołuje siłę, dążącą do rozerwania
dachu altany. Im mniejszy spad dachu, tym ta siła większa. Zwróćcie szczególną uwagę na
wzmocnienie sekcji dachu między sobą w dolnej części krokwi.
Asa.lt