background image

Przekładnie są to mechanizmy służące do przenoszenia ruchu obrotowego z wału czynnego 
(napędzającego) na wał bierny (napędzany), najczęściej z jednoczesną zmianą prędkości kątowej ω i 
momentu obrotowego M 

Przekładnia mechaniczna jest to przekładnia, w której wszystkie elementy sztywne i podatne 
są ciałami stałymi. Składają się one z dwóch lub więcej kół stykających się ze sobą lub 
rozsuniętych względem siebie i opasanych wspólnym cięgnem 

 

5.1. Podział przekładni mechanicznych 

 
Rodzaje przekładni (w zależności od sposobu współpracy kół)  
- sprzężenie (powiązanie) kształtowe, 
- sprzężenie cierne 
 
Kształtowe bezpośrednie 

  zębata  

Kształtowe cięgnowe 

  łańcuchowa  

Cierne bezpośrednie 

   cierne  

Cierne cięgnowe 

 pasowa  

 
 

5.2. Przekładnia cięgnowa z pasem płaskim 

 
Przekładniami cięgnowymi nazywa się przekładnie mechaniczne, składające się z dwóch 
rozsuniętych kół i opasującego je cięgna.  
 
Zalety przekładni pasowych 

  występowanie poślizgu pasa w przypadku chwilowych 

   przeciążeń, co zabezpiecza przed zniszczeniem zarówno  
   przekładni, jak i innych elementów urządzenia (np. silnika,  
   elektrycznego),  

    możliwość tłumienia drgań i uderzeń,  

    stosunkowo duża dowolność rozstawienia kół pasowych i  

   osi wałów, a przy pasach płaskich półskrzyżowanych –  
   również możliwość przenoszenia mocy przy kątowym  
   ustawieniu osi wałów,  

  możliwość przekazywania ruchu na duże odległości (przy  
    pasach - nawet do 15 m), 

  możliwość przekazywania ruchu na kilka kół, a przy 

   pasach klinowych - przy pionowych osiach kół, 

   możliwość przenoszenia różnych mocy (od minimalnych 

    do bardzo dużych, rzędu 1500 kW  

     praca przy różnych prędkościach cięgna (do 50 m/s)  

    możliwość wyłączenia napędu i zmiany kierunku ruchu  

    (przy pasach płaskich),  

    możliwość uzyskania zmiennych przełożeń, zarówno  

    stopniowe), jak i w sposób płynny (wariatory),  

    cicha praca,  

    prosta i tania konstrukcja przekładni, łatwa obsługa. 

 
 
 
 

background image

 

Wady p
 

  w

   

 

   

 
 

   

 
 

   

 

 
 
RODZA

Rodzaje
a, b, c) o
 
Materia

   

   

   

 
Do pods
zalicza 

   

   

   

   

m

przekładni 

wahania wa

 wymagane
   wały i łoż
 powstawan
   pasów), c
   oraz jego
 wrażliwoś
   różnych c
   itd.,  
 duże wym
  zębatymi.

AJE PRZEK

e przekładni

otwarte d, e

ały stosowan

 mocne spr
 wysoką sp
 odpowiedn

stawowych 

się:  

 kąt opasan
 kąt g rozw
 długość pa
 długość pa

mierzoną po

pasowych 

artości przeł

e napięcie p

żyska, 
nie trwałych

co powoduj

o zużycie,  

ść większośc

czynników 

miary przekła

.  

KŁADNI PA

i pasowych:

e) półskrzyż

ne na pasy p

rzężenie pas

prawność pr

nią wytrzym

parametrów

nia j

1

 na mał

warcia cięgie

asa L 
asa napięteg

o osi obojęt

łożenia wsk

pasa, co pow

h odkształc

e konieczno

ci materiałó

np. smarów

adni w poró

ASOWYCH

 

żowane, f) sk

płaskie pow
sa z kołem w

rzekładni,  

małość i żyw

w geometry

łym kole, 

en,  

go w czasie 

tnej pasa,  

kutek pośliz

woduje, duż

eń w pasach

ość regulacj

ów pasów n

w, chemikali

ównaniu prz

H Z PASEM

krzyżowane

winny zapew

w celu prze

wotność pas

ycznych prze

spoczynku

zgu pasa,  

że naciski na

h (wyciągan

ji napięcia p

na wpływ  

iów, wilgot

zekładniami

M PŁASKIM

 

wniać:  

niesienia na

sa.  

ekładni paso

L (wynikaj

a  

nie  
pasa  

tności  

i  

M   

apędu,  

owej otwart

jącą z wymi

tej z pasem 

iarów przek

 

płaskim 

kładni), 

background image

   

5

 
Przekład
(w ukła
Najpros
maszyn 
odpowie
 
 

 

  2

  3

  4

  5

  6

  7

 

 
 
 

 
Koła pa
 a) wielo
z regulo
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 średnice o

5.3. Przek

dnie pasow

dzie poziom

stszą przekła

 stosuje się 

edniej liczb

1 – powierz
2 – powierz
3 – powierz
4 – powierz
5 – warstwa
6 – warstwa
7 – warstwa
8 – taśma p

asowe do pa

orowkowe; 

owaną średn

obliczeniowe

kładnia ci

e z pasami k

mym, pionow

adnię tworz

przeważnie

by równoleg

zchnia zewn
zchnia wew
zchnia bocz
zchnia skute

a rozciągana
a nośna; 
a podatna; 

płócienna. 

asów klinow

b) jednorow

nicą  

e kół  D

1

 i D

ięgnowa z

klinowymi 
wym lub sk

zą dwa koła

e przekładni

głych pasów

nętrzna; 

wnętrzna;    

zna;  

eczna; 

a; 

wych:  

wkowe skład

D

2

.  

z pasem k

są otwarte i

kośnym).  

a rowkowe, 

ie składając

w.  

dane  

klinowym

i mogą prac

opasane pas

ce się z kół w

 

cować w do

sem klinow

wielorowko

wolnym po

wym. W nap

owych i 

ołożeniu 

ędach 

 

background image

5.4. algorytm konstruowania przekładni pasowej 

 
Kurmaz str. 13 czyli: 
 

 

 
 
 

5.5. przekładnia łańcuchowa – zasada działania 
 

przekładnia mechaniczna

 

cięgnowa

, w której 

cięgnem

 jest 

łańcuch

. W takich przekładniach 

zęby kół łańcuchowych zazębiają się z elementami łańcucha przenosząc w ten sposób napęd. 
 
W stosunku do przekładni pasowych, przekładnie łańcuchowe posiadają następujące zalety i 
wady: 
Zalety 

    Stałość przełożenia (brak poślizgu). 

    Przenoszenie dużych mocy. 

    Brak napięcia wstępnego (mniejsze obciążenie łożysk) 

 

background image

Wady 

   

   

   

 

   

 

  Hałaśl
W zależ

   

   

   

 
 

 
 

5.6. za

 Konieczno
 Nieprzyda
 Możliwoś
   (przy utru
 Niezabezp
    urządzen

iwa praca, k

żności od pr

 nośne (dźw
 transporto
 napędowe

alety i wad

ość regulacj

atność do pr

ć nagłego z

udnionej ob

pieczenie in

nia od przec

konieczność

rzeznaczeni
wigowe), 

we (podnoś
.  

dy wybra

ji zwisu (mo

racy przy na

zerwania się

bserwacji m

nnych mecha

ciążeń. 

ć smarowan

ia rozróżnia

śnikowe), 

nych prze

ożliwość sp

agłych nawr

ę łańcucha p

miejsc osłabi

anizmów na

nia i dość du

a się łańcuch

 

ekładni –

padania łańc

rotach. 

przy przecią

ionych).  
apędzanego

uży koszt 

hy: 

porówna

cucha). 

ążeniu 

anie