KOD ZDAJĄCEGO 

 

 
 
 
 
 

MCH-W1D1P-021 

 

EGZAMIN  MATURALNY 

Z  CHEMII 

 

Arkusz I 

 

Czas pracy 90 minut 

 

Instrukcja dla zdającego 
 
1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 9 stron. 

Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu zespołu 
nadzorującego egzamin. 

2.  Do arkusza dołączone są dwie karty stałych chemicznych. 

Proszę je zatrzymać po zakończeniu pracy z arkuszem I. 
Będą one służyć również do pracy z arkuszem II. 

3. Proszę uważnie czytać wszystkie polecenia i informacje do 

zadań. 

4. Rozwiązania i odpowiedzi  należy zapisać czytelnie w miejscu 

na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. 

5. W rozwiązaniach zadań rachunkowych trzeba przedstawić tok 

rozumowania prowadzący do ostatecznego wyniku oraz 
pamiętać o jednostkach. 

6.  W trakcie obliczeń można korzystać z kalkulatora. 
7. Proszę pisać tylko w kolorze niebieskim lub czarnym; nie pisać 

ołówkiem. 

8.  Nie wolno używać korektora. 
9. Błędne zapisy trzeba wyraźnie przekreślić.  
10. Brudnopis nie będzie oceniany.  
11. Obok  każdego zadania podana jest maksymalna liczba 

punktów, którą można uzyskać za jego poprawne rozwiązanie. 

12. Do ostatniej kartki arkusza dołączona jest karta odpowiedzi, 

którą wypełnia egzaminator. 

 

Życzymy powodzenia ! 

 
 

 
 
 

ARKUSZ I 

 

STYCZEŃ 

 

ROK 2003 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Za rozwiązanie 

wszystkich zadań 

można otrzymać 

łącznie 40 punktów 

(Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PESEL ZDAJĄCEGO 

 

Miejsce 

na naklejkę 

z kodem 

(Wpisuje zdający przed 

rozpoczęciem pracy)

 

2 

Egzamin maturalny z chemii 

Arkusz  I 

 

Zadanie 1. (2 pkt) 

Uzasadnij, dlaczego cynk tworzy tylko dwudodatnie kationy? 
 
a) Napisz konfigurację atomu cynku. 
 
....................................................................................................................................................... 
 
b)  Podaj krótkie uzasadnienie istnienia kationu Zn

2+

. 

 
....................................................................................................................................................... 
 
....................................................................................................................................................... 
 
 

Zadanie 2. (1 pkt) 

O dwóch izotopach pierwiastka 

12

 wiadomo, że: 

2

14

6

1

6

A

A

i

 

 

Liczba protonów w 

atomach A

1 

i A

2

 jest 

Liczba neutronów w 

atomach A

1

 i A

2

 jest 

A. 

różna taka 

sama 

B. 

różna różna 

C. 

taka sama 

taka sama 

D. 

taka sama 

różna 

 
 

Zadanie 3. (1 pkt) 

W tlenku siarki(IV) między atomami tlenu a atomem siarki występują wiązania: 
 

A.  tylko kowalencyjne, 
B.  kowalencyjne i jonowe, 
C.  koordynacyjne, 
D.  kowalencyjne i koordynacyjne. 

 
 

 

Egzamin maturalny z chemii 

Arkusz I 

3 

 

Informacje do zadań 4., 5. 

 

  Jednakowe ilości moli sodu i potasu wrzucono równocześnie do zlewek napełnionych 

wodą. Schemat przeprowadzonego doświadczenia pokazuje rysunek: 
 

 

 
Zadanie 4. (2 pkt) 

W którym zestawie reakcja będzie przebiegała szybciej? Odpowiedź uzasadnij, porównując 
budowę obu atomów. 
 
....................................................................................................................................................... 
 
....................................................................................................................................................... 
 
....................................................................................................................................................... 
 
 

Zadanie 5. (1 pkt) 

Roztwory w zlewkach podzielono na dwie części i dodano wskaźnika. Jakie zabarwienia 
wystąpiły po dodaniu wskaźników: 
 

 

Lakmus Fenoloftaleina 

A. Niebieski  Bezbarwny 

B. 

Różowy Bezbarwny 

C. 

Niebieski Malinowy 

D. 

Różowy Malinowy 

 
 

Zadanie 6. (3 pkt) 

7,5 g sodu wrzucono do zlewki zawierającej 50 g wody. Oblicz stężenie procentowe 
otrzymanego roztworu wodorotlenku sodu. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

4 

Egzamin maturalny z chemii 

Arkusz  I 

 

Zadanie 7. (3 pkt) 

Zbadano odczyn wodnych roztworów następujących soli: 

  I 

chlorku baru, 

 II 

octanu amonu, 

III siarczku 

sodu. 

Wnioski wynikające z obserwacji zebrano w tabeli.  
 
Uzupełnij brakujące miejsca w poniższej tabeli: 
 

wzór soli 

odczyn 

typ hydrolizy 

(jeśli zachodzi) 

BaCl

2 

obojętny a 

CH

3

COONH

4 

obojętny b 

Na

2

S c  anionowy 

 
a) …………………………………………. 
 
b) …………………………………………. 
 
c) …………………………………………. 
 
 

Zadanie 8. (2 pkt) 

Wybierz z układu okresowego dwa pierwiastki grup głównych, których jony (jednego z nich 
kation a drugiego anion) mają taką konfigurację jak argon. 
 
Zapisz skrócone konfiguracje wybranych jonów: 
 
a) kationu: ……………………………………………………………………… 
 
b) anionu: ………………………………………………………………………. 
 
 

Zadanie 9. (2 pkt) 

Przebieg reakcji 2A + C 

→

 A

2

C przedstawiono na wykresie: 

 

 

 
 

 

Egzamin maturalny z chemii 

Arkusz I 

5 

 

a) Jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest 

przedstawiony na wykresie za pomocą linii: .............. 

 
b)  Energia aktywacji wynosi: 
 
....................................................................................................................................................... 
 
 

Informacje do zadań 10., 11., 12. 

  Przeprowadzono następujące doświadczenie: 

 

 
Zadanie 10. (1 pkt) 

Zapisz dwie różne obserwacje. 
 
....................................................................................................................................................... 
 
....................................................................................................................................................... 
 
....................................................................................................................................................... 
 
 

Zadanie 11. (1 pkt) 

Jak zabarwia się w tym doświadczeniu oranż metylowy? 
 
....................................................................................................................................................... 
 
....................................................................................................................................................... 
 
 

Zadanie 12. (2 pkt) 

Napisz równania zachodzących reakcji. 
 
....................................................................................................................................................... 
 
....................................................................................................................................................... 
 
....................................................................................................................................................... 
 

 
 

 

6 

Egzamin maturalny z chemii 

Arkusz  I 

 

Zadanie 13. (4 pkt) 

Równowaga reakcji wyraża się równaniem: 
 

2CO

(g)

 + O

2 (g)

  

2CO

2 (g)

    ∆ H= – 566 kJ  

 
Jak przesunie się równowaga reakcji (w prawo czy w lewo), jeśli do układu wprowadzimy 
następujące zmiany? 
 

Zmiany w układzie:   Przesunięcie równowagi: 

 
a) podwyższenie temperatury 

………………………………….. 

 
b) usunięcie  CO

2

 

  ………………………………….. 

 
c) zwiększenie ciśnienia  

………………………………….. 

 
d) dodanie 

O

2

   ………………………………….. 

 
 

Zadanie 14. (3 pkt) 

Jakie węglowodory powstają w wyniku reakcji metalicznego sodu z bromometanem oraz 
mieszaniną bromometanu i bromoetanu? Napisz równania zachodzących reakcji. 
 
....................................................................................................................................................... 
 
....................................................................................................................................................... 
 
....................................................................................................................................................... 
 
 

Zadanie 15. (1 pkt) 

Reakcja związku organicznego, np.: gliceryny, glukozy, z roztworem siarczanu(VI) miedzi(II) 
i zasady sodowej, na zimno służy do wykrywania: 
 

A.  właściwości redukujących, 
B.  pierścienia aromatycznego, 
C.  grupy hydroksylowej, 
D.  więcej niż jednej grupy hydroksylowej. 

 
 

 

Egzamin maturalny z chemii 

Arkusz I 

7 

 

Zadanie 16. (2 pkt) 

Przeprowadzono następujące doświadczenie: 
 

 

 
 

a)  Proces denaturacji białka następuje w probówce: ……….. 
 
b) Proces 

zachodzący w probówce 1. nazywa się: ................................................................ 

 
 

Zadanie 17. (1 pkt) 

Utlenianie 0,5 mola SO

2

 do SO

3

 wymaga użycia: 

 

A.  0,1 mola tlenu, 
B.  32 gramów tlenu, 
C.  6,02 x 10

23

 cząsteczek tlenu, 

D.  5,6 dm

3

 tlenu (w warunkach normalnych). 

 
 

Zadanie 18. (4 pkt) 

Pierwiastek posiadający skróconą konfigurację elektronową [Kr] 5s

2

4d

10

5p

5

    

 
a) ma właściwości:  
 
…………………………………………………………………………….................................. 
 
b) występuje na stopniach utlenienia (podaj najniższy i najwyższy stopień utlenienia): 
 
…………………………………………………………………………………………………... 
 
c) w 

związku tego pierwiastka z wodorem występuje wiązanie: 

 
…………………………………………………………………………………………………... 
 

 

8 

Egzamin maturalny z chemii 

Arkusz  I 

 

Zadanie 19. (1 pkt) 

Przy powstawaniu wiązania w cząsteczce azotu udział biorą: 
 

A.  wszystkie elektrony walencyjne obu atomów, 
B.  po dwa elektrony od każdego atomu azotu, 
C.  pięć elektronów od jednego i jeden od drugiego atomu azotu, 
D.  po trzy elektrony od każdego atomu azotu. 

 
 

Zadanie 20. (1 pkt) 

Napisz wzór grupowy (półstrukturalny) dichloropochodnej o wzorze sumarycznym C

3

H

6

Cl

2

 

z atomami chloru przy drugorzędowym atomie węgla. 
 
 
 
 
....................................................................................................................................................... 
 
 

Zadanie 21. (2 pkt) 

Wodorek sodu reaguje z wodą. 
 
a)  Napisz równanie reakcji chemicznej. 
 
…………………………………………………………………………………………………... 
 
b) Określ rodzaj wiązania w wodorku sodu. 
 
…………………………………………………………………………………………………... 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Egzamin maturalny z chemii – styczeń 2003 r. 

ARKUSZ I 

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA   

 

•  Zdający otrzymuje punkty za całkowicie prawidłową odpowiedź. 

•  Gdy do jednego polecenia są dwie odpowiedzi (jedna prawidłowa, druga nieprawidłowa) 

to zdający nie otrzymuje punktów. 

•  Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdający powinien 

napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat. 

•  Brak współczynników w równaniu reakcji chemicznej obniża punktację o 1 punkt, jeżeli 

punktacja za równanie jest równa 2 pkt. 

•  Brak jednostek przy rozwiązaniu zadań rachunkowych obniża punktację o 1 punkt. 

•  Całkowicie poprawne rozwiązanie zadań rachunkowych, uwzględniające inny tok 

rozumowania niż w podanym opisie, należy ocenić pełną liczbą punktów. 

 

Punktacja 

Nr 

zadania 

Przewidywana odpowiedź 

za czynność sumarycznie 

1.   [Ar] 4s

2

3d

10

, lub [Ar] 3d

10

4s

2

,  

lub 1s

2

2s

2

2p

6

3s

2

3p

6

4s

2

3d

10 

 lub K

2

L

8

M

18

N

2 

a) posiada trwałą konfigurację elektronową lub inna 

poprawna odpowiedź 

1 

 

 

1 

2 

2.   D 1 

1 

3.   D lub A 

1 

1 

4.   II 

promień atomu potasu jest większy lub inna poprawna 
odpowiedź 

1 
1 

2 

5.   C 1 

1 

6.    -obliczanie masy substancji (NaOH) = 13,04g, 

-obliczanie masy roztworu = 57,17g, 
- obliczanie c

p 

= 22,81%. 

1 
1 
1 

3 

7.   a)  hydroliza nie zachodzi, 

b)  kationowo - anionowa, 
c) zasadowy 

1 
1 
1 

3 

8.   a)  za wskazanie pierwiastków 

b)  za zapis konfiguracji jonów, np. [Ca

2+

]: [Ar]  

      i [Cl

–

]: [Ar] 

1 
1 

2 

9.  a) c, 

b) 150 kJ. 

1 
1 

2 

10.   -  np.: powstaje biały dym lubsiarka spala się 

niebieskim płomieniem  

-  np.: zmiana zabarwienia roztworu 

za dwie różne 

obserwacje 

1 

(tylko jedna 
obserwacja 0 p) 

1 

11.  roztwór z oranżem metylowym zabarwia się na 

czerwono (różowo). 

1 

1 

12.  S + O

2

 → SO

2

, 

SO

2 

+ H

2

O → H

2

SO

3, 

lub H

2

SO

3

  H

+

 + HSO

3

–

  

Lub SO

2

 + H

2

O  H

+

 + HSO

4

2- 

1 
1 

2 

13.  a)  w lewo, lub ←, 

b)  w prawo, lub →, 
c)  w prawo, lub →, 
d)  w prawo, lub → 

1 
1 
1 
1 

4 

Strona 1 z 2 

Egzamin maturalny z chemii – styczeń 2003 r. 

 

14.  CH

3

Br + CH

3

Br + 2 Na → CH

3

CH

3

 + 2 NaBr,    

CH

3

Br + CH

3

CH

2

Br + 2 Na → C

3

H

8

 + 2 NaBr. 

poprawny zapis współczynników w obu równaniach  

1 
1 
1 

3 

15.  D 1 

1 

16.  a)  2 lub 3, lub 2 i 3 

b)  wysalanie, lub koagulacja  

1 
1 

2 

17.  D 1 

1 

18.  a)  kwasotwórcze lub niemetaliczne, 

b) –I, VII, 
c)  atomowe spolaryzowane lub kowalencyjne 

spolaryzowane. 

1 
2 
1 

4 

19.  D 1 

1 

20.   

CH

3 

― CCl

2

 ― CH

3 

 

 

1 

1 

21.  a) NaH+ H

2

O→ NaOH + H

2

, 

b) jonowe  

1 
1 

2 

Razem 40 

 

 

Strona 2 z 2