background image

Uwarunkowania prawne inwestowania

Uwarunkowania prawne inwestowania

pozwolenie na budowę

pozwolenie na budowę

Prawo 

w procesie 

inwestycyjnym

Dr hab. arch. Elżbieta D. Ryńska

Wykład IV

Zakład Postaw Ekonomicznych Projektowania

background image

Uwarunkowania prawne inwestowania

Uwarunkowania prawne inwestowania

pozwolenie na budowę

pozwolenie na budowę

W polskim prawie – co do zasady – na wykonywanie prac budowlanych potrzebne 
jest wcześniejsze uzyskanie pozwolenia. 

Prawo budowlane zawiera zamknięty katalog robót budowlanych, do wykonywania 
których można przystąpić 

bez wcześniejszego uzyskania pozwolenia na budowę. W tym:

Remont istniejących obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych, z wyjątkiem 

obiektów wpisanych do rejestru zabytków

Dociepleniu budynków o wysokości do 12m

Utwardzeniu powierzchni gruntu na działkach budowlanych

Instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych, z wyjątkiem usytuowanych na 

obiektach wpisanych do rejestru zabytków oraz z wyjątkiem reklam świetlnych i 

podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym

Uwarunkowania prawne inwestowania

Uwarunkowania prawne inwestowania

Pozwolenie na budowę

Pozwolenie na budowę

Wykonywaniu urządzeń melioracji wodnych szczegółowych z wyjątkiem:

Ziemnych stawów hodowlanych

Ziemnych stawów hodowlanych

Urządzeń melioracji wodnych szczegółowych 

Urządzeń melioracji wodnych szczegółowych 

usytuowanych w granicach parków

usytuowanych w granicach parków

 

 

narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin

narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin

Wykonywaniu ujęć wód śródlądowych powierzchnio-wych o wydajności poniżej 
50m3/h oraz zabudowy ujęć wód podziemnych

Przebudowie sieci elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, 
gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych

Przebudowie dróg, torów i urządzeń kolejowych

Wykonywaniu podczyszczeniowych robót czerpalnych polegających na usunięciu 
spłyceń dna powstałych w czasie użytkowania basenów i kanałów portowych oraz 
torów wodnych

Instalowaniu krat na obiektach budowlanych

Instalowaniu urządzeń na obiektach budowlanych

Montażu wolno stojących kolektorów słonecznych

Pozwolenia na budowę nie wymaga budowa

:

Obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających 
zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej

Parterowych budynków gospodarczych o powierzchni  zabudowy do 
35m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80m

Płyt do składowania obornika

Szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę o pojemności do 25m3

Naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 30m3 i 
wysokości nie większej niż 4,50m

Suszarni kontenerowych o powierzchni zabudowy do 21m2

Wolno-stojących parterowych budynków gospodarczych, wiat i altan oraz 
przydomowych oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni  zabudowy do 25m2, 
przy czy łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na 

Zakład Postaw Ekonomicznych Projektowania

background image

Uwarunkowania prawne inwestowania

Uwarunkowania prawne inwestowania

pozwolenie na budowę

pozwolenie na budowę

każde 500m2 powierzchni działki.

Indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków o wydajności do 7.50m3 na 
dobę

Altan i obiektów gospodarczych na działkach rodzinnych w rodzinnych ogrodach 
działkowych o powierzchni zabudowy do 25m2 w miastach w do 35m2 poza 
granicami miast oraz wysokości do 5m przy dachach stromych i do 4 m przy 
dachach płaskich

Wiat przystankowych i peronowych 

Budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 20m2, służących jako 
zaplecze do bieżącego utrzymania linii kolejowych, położonych na terenach 
stanowiących własność Skarbu Państwa i będących we władaniu zarządu kolei

Wolno stojących kabin telefonicznych, szaf i słupków telekomunikacyjnych

Parkometrów z własnym zasilaniem

Boisk szkolnych oraz boisk, kortów tenisowych, bieżni służących do rekreacji

Miejsc postojowych dla samochodów osobowych do 10 stanowisk  włącznie

Zatok parkingowych na drogach wojewódzkich, powiatowych i gminnych

Tymczasowych obiektów budowlanych, nie połączonych trwale z gruntem i 
przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym 
w zgłoszeniu, ale nie później niż przed upływem 120 dni od dnia rozpoczęcia 
budowy określonego w zgłoszeniu, zwolnienie nie dotyczy obiektów mogących 
znacząco oddziaływać na środowisko

Gospodarczych obiektów budowlanych o powierzchni zabudowy do 35m2, przy 
rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80m, przeznaczonych na cele gospodarki 
leśnej i położonych na gruntach leśnych Skarbu Państwa  

Obiektów budowlanych piętrzących wodę i upustowych o wysokości piętrzenia 
poniżej 1m poza rzekami żeglownymi oraz poza obszarem parków narodowych, 
rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin

Przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 30m2

Pomostów o długości całkowitej do 25m i wysokości, liczonej od korony 
pomostu do dna akwenu do 2,5m, służących do:

Cumowania niewielkich jednostek pływających, jak łodzie, kajaki, jachty

Uprawiania wędkarstwa

Rekreacji 

Opasek brzegowych oraz innych sztucznych, powierzchniowych lub liniowych 

umocnień brzegów rzek i potoków górskich oraz brzegu morskiego nie 

stanowiących konstrukcji oporowych

Pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych

Instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem zasilania o 
pojemności do 7m3, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach 

mieszkalnych jednorodzinnych

Zakład Postaw Ekonomicznych Projektowania

background image

Uwarunkowania prawne inwestowania

Uwarunkowania prawne inwestowania

pozwolenie na budowę

pozwolenie na budowę

Urządzeń pomiarowych wraz ogrodzeniami i drogami wewnętrznymi, państwowej 

służby hydrologiczno-meteorologicznej

Obiektów małej architektury

Ogrodzeń

Obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót 

budowlanych, położonych na terenie budowy, używanych przy badaniach 

geologicznych i pomiarach geodezyjnych

Tymczasowych obiektów budowlanych stanowiących wyłącznie eksponaty 

wystawowe, nie pełniących jakichkolwiek funkcji użytkowych

Znaków geodezyjnych, obiektów triangulacyjnych, poza obszarem parków 

narodowych i rezerwatów przyrody

Instalacji telekomunikacyjnych w obrębie budynku będących w użytkowaniu

Pozwolenia nie wymaga rozbiórka:

Obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest potrzebne 

urządzenie pozwolenie na budowę, jeżeli nie podlegają ochronie jako 

zabytki 

Budynków i budowli – nie wpisanych do rejestru zabytków oraz nie objętych 

ochroną konserwatorską – o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od 

granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości. Rozbiórka takich 

obiektów, wymaga uprzedniego zgłoszenia właściwemu organowi, w którym 

należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania tych robót. Właściwy 

organ może nałożyć obowiązek uzyskania pozwolenia na rozbiórkę 

budynków i budowli, jeżeli rozbiórka tych obiektów:

a) Może wpłynąć na pogorszenie stosunków wodnych, warunków sanitarnych oraz 
stanu środowiska lub
b)Wymaga zachowania warunków, id spełnienia których może być uzależnione 
prowadzenie robót związanych z rozbiórką

Rozpoczęcie robót budowlanych wymagających pozwolenia przed uzyskaniem 
pozwolenia na budowę, zawsze będzie traktowane jako samowola budowlana, 
zagrożona nakazem rozbiórki

Pozwolenie na budowę jest decyzją administracyjną wydawana przez 
właściwy terytorialnie organ administracji architektoniczno-budowlanej. 
Organami administracji architektoniczno-budowlanej są:

Starosta

Starosta

Wojewoda

Wojewoda

Główny inspektor Nadzoru Budowlanego

Główny inspektor Nadzoru Budowlanego

Pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego. W przypadku 
zamierzenia obejmującego więcej niż jeden obiekt, pozwolenie na budowę może, 
na wniosek inwestora dotyczyć wybranych obiektów lub zespołu obiektów, 
mogących samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem. 

Zakład Postaw Ekonomicznych Projektowania

background image

Uwarunkowania prawne inwestowania

Uwarunkowania prawne inwestowania

pozwolenie na budowę

pozwolenie na budowę

Zakres dokumentów do pozwolenia na budowę:

Wniosek, złożony w okresie ważności decyzji wz, jeżeli jest ona wymagana

Oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie 
do dysponowania nieruchomością na cele budowlane

4 egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, 
pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi. 

Zaświadczenie o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu 
zawodowego autora projektu, potwierdzony zaświadczeniem wydanym 
przez tę izbę, z określonym w nim terminem ważności

Dwz – jeżeli jest wymagana zgodnie z przepisami

W przypadku obiektów zakładów górniczych oraz obiektów 
usytuowanych na terenach zamkniętych lub na terenie pasa 
technicznego, portów i przystani morskich, morskich wód 
wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, a 
także na innych terenach przeznaczonych do utrzymania ruchu i 
transportu morskiego, należy dołączyć postanowienie o uzgodnieniu z 
organem administracji architektoniczno-budowlanej, projektowanych 
rozwiązań w zakresie:

Linii zabudowy oraz elewacji obiektów budowlanych 
projektowanych od strony dróg, ulic, placów i innych miejsc 
publicznych

Przebiegu i charakterystyki technicznej dróg, linii 
komunikacyjnych oraz sieci uzbrojenia terenu, wyprowadzonych 
poza granice terenu zamkniętego, portów lotniczych i przystani 
morskich, a także podłączeń tych obiektów do sieci użytku 
publicznego

W przypadku inwestycji realizowanej w polskich obszarach 
morskich należy dołączyć pozwolenie na wznoszenie i 
wykorzystywanie obiektów usytuowanych w tych obszarach, 
jeżeli jest ono wymagane (

Ustawa z dnia 21 marca 1991 o 

obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej)

Również roboty budowlane polegające na 

rozbiórce obiektów

 podlegają 

regulacjom administracyjnym i co do zasady odpowiedniego pozwolenia na 

rozbiórkę.

Do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę należy dołączyć:

Zgodę właściciela obiektu

Szkic usytuowania obiektu budowlanego

Opis zakresu i sposobu prowadzenia robót rozbiórkowych

Opis sposobu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia

Pozwolenia, uzgodnienia lub opinie innych organów, a także inne 

dokumenty wymagane przepisami szczególnymi

W zależności od potrzeb – projekt rozbiórki obiektu

Roboty zabezpieczające i rozbiórkowe 

można rozpocząć przed uzyskaniem 

pozwolenia na rozbiórkę lub przed ich zgłoszeniem, jeżeli mają na celu 

Zakład Postaw Ekonomicznych Projektowania

background image

Uwarunkowania prawne inwestowania

Uwarunkowania prawne inwestowania

pozwolenie na budowę

pozwolenie na budowę

usunięcie bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia. 

Rozpoczęcie takich robót nie zwalnia z obowiązku bezzwłocznego uzyskania 
pozwolenia na rozbiórkę lub zgłoszenia o zamierzonej rozbiórce obiektu 
budowlanego

Przed wydaniem decyzji

 

  o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o 

zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza:

Zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego 
planu zagospodarowana przestrzennego lub decyzji wz, a 
także wymaganiami ochrony środowiska

Zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z 
przepisami, w tym techniczno-budowlanymi

Kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych 
opinii, pozwoleń, uzgodnień i sprawdzeń oraz informacji 
dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (BIOZ)

Wykonanie sprawdzenia projektu, w przypadku takiego 
obowiązku, przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia i 
legitymującą się aktualnym zaświadczeniem

W decyzji o pozwoleniu na budowę właściwy organ w razie potrzeby:

Określa szczególne warunki zabezpieczenia terenu budowy i 
prowadzenia robót budowlanych

Określa czas użytkowania tymczasowych obiektów 
budowlanych

Określa terminy rozbiórki

Istniejących obiektów budowlanych nie przewidzianych 
do dalszego użytkowania

Tymczasowych obiektów użytkowania 

Określa szczegółowe wymagania dotyczące nadzoru na budowie

Zamieszcza informacje o obowiązkach i warunkach związanych z 
rozpoczęciem użytkowania obiektu.

W razie stwierdzenia nieprawidłowości w projekcie budowlanym właściwy 

organ nakłada postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych 

nieprawidłowości, określając termin ich usunięcia. 

W przypadku nie usunięcia wskazanych nieprawidłowości w 

wyznaczonym terminie, właściwy organ jest zobowiązany wydać decyzję 

o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę 

Administracja budowlana 

ma 65 dni

 na wydanie decyzji w sprawie 

pozwolenia na budowę. Termin ten liczy się od dnia złożenia wniosku o 

wydanie takiej decyzji.

Decyzja o pozwoleniu na budowę ma ważność czasową i wygasa, jeżeli 
budowa nie została rozpoczęta przed upływem 

3 lat

 od dnia, w którym 

decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została 

przerwana na czas 

dłuższy niż 3 lata

.

Decyzja o pozwoleniu na budowę po upływie 3 lat traci ważność z mocy 
prawa i nie wymaga wydania kolejnej decyzji uchylającej pozwolenie na 

Zakład Postaw Ekonomicznych Projektowania

background image

Uwarunkowania prawne inwestowania

Uwarunkowania prawne inwestowania

pozwolenie na budowę

pozwolenie na budowę

budowę. W takiej sytuacji rozpoczęcie albo wznowienie budowy może 
nastąpić po wydaniu nowej decyzji o pozwoleniu na budowę, albo 
decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych. W przeciwnym 
razie będziemy mieli do czynienia z samowolą budowlaną. 

Nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub 
innych warunków pozwolenia na budowę nie wymaga uzyskania decyzji 
o zmianie pozwolenia na budowę, 

o ile nie dotyczy:

Zakresu objętego projektem zagospodarowania działki lub 
terenu

Charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: 
kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, 
szerokości, liczby kondygnacji i elewacji

Geometrii dachu (kąt nachylenia, wysokość kalenicy i układ 
połaci dachowej)

Niezbędnych elementów wyposażenia budowlano-

instalacyjnego, zapewniających użytkowanie obiektu zgodnie z 

przeznaczeniem

Zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego 
obiektu przez osoby niepełnosprawne

Zmiany sposobu użytkowania obiektu lub jego części

Ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 
lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Zakład Postaw Ekonomicznych Projektowania