Zlotnik_jubiler_731[06]_Z1.04

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Piotr Korsak

Mechaniczne metody obróbki wykańczającej
731[06].Z1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Szlifowanie

5.1.1 Ćwiczenia

5.2.

Polerowanie

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Szczotkowanie, piaskowanie, skrobanie. Wady występujące w efekcie procesów

obróbki wykańczającej i sposoby zapobiegania ich powstawaniu

5.3.1 Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

7. Literatura

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie złotnik-jubiler 731[06].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie powinni korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami, ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metod projektowania,

−

ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy

uczniów,

pracy

zespołowej.

celu

przeprowadzenia

sprawdzianu

wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może posłużyć się zamieszczonym
w punkcie 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego rodzaju zadania.

W rozdziale tym zamieszczono również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań i osiągnięć w nauce,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcje dla nauczyciela, instrukcje dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Schemat układu jednostek modułowych w module 731[06].Z1

„Montaż i obróbka wykańczająca wyrobów złotniczo-jubilerskich”.

Moduł 731[06].Z1

Montaż i obróbka wykańczająca
wyrobów złotniczo-jubilerskich.

731[06].Z1.01

Stosowanie przepisów bhp przy montażu

i obróbce wykańczającej wyrobów

złotniczo-jubilerskich.

731[06].Z1.02

Montaż wyrobów złotniczych.

731[06].Z1.06

Naprawa wyrobów złotniczo-jubilerskich.

731[06].Z1.04

Mechaniczne metody obróbki

wykańczającej.

731[06].Z1.05

Chemiczne i elektrochemiczne

metody obróbki wykańczającej.

731[06].Z1.03

Oprawianie kamieni jubilerskich.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

rozpoznawać wyroby złotnicze pochodzące z różnych okresów historycznych,

−

stosować się do przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska,

−

rozpoznawać podstawowe materiały stosowane w złotnictwie i jubilerstwie,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

projektować wyroby złotniczo-jubilerskie,

−

rozróżniać maszyny i urządzenia stosowane w złotnictwie i jubilerstwie,

−

wykonywać prace z zakresu obróbki ręcznej,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy przy obróbce i montażu

wykańczającym wyroby złotniczo-jubilerskie,

−

montować wyroby złotnicze,

−

oprawiać kamienie jubilerskie.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

wykonać obróbkę wykańczającą zgodnie z przepisami bhp i ochrony przeciwpożarowej,

−

zorganizować stanowisko do obróbki wykańczającej zgodnie z wymaganiami

technologicznymi,

−

zasadami ergonomii , przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciw

pożarowej,

−

rozróżnić mechaniczne metody obróbki wykańczającej,

−

wyjaśnić zjawiska chemiczne występujące podczas mechanicznej obróbki wykańczającej,

−

określić właściwości i zastosowanie materiałów stosowanych do obróbki wykańczającej,

−

dobrać narzędzia i urządzenia stosowane do obróbki wykańczającej,

−

określić zasady użytkowania narzędzi i urządzeń stosowanych do obróbki wykańczającej,

−

odczytać dokumentację technologiczną w zakresie niezbędnym do wykonania zadań,

−

ocenić stan techniczny narzędzi i urządzeń, przeprowadzić bieżącą konserwację,

−

sporządzić zapotrzebowanie i rozliczenie materiałowe,

−

zebrać i dokonać selekcji odpadów metali szlachetnych,

−

wykonać obróbkę wykańczającą z zastosowaniem skrobania, szczotkowania, szlifowania,

matowania i polerowania,

−

ocenić jakość wykonanych prac oraz ujawnić przyczyny powstawania wad,

−

skorzystać z PN i BN.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: złotnik-jubiler 731[06]
Moduł: „Montaż i obróbka wykańczająca wyrobów złotniczo-jubilerskich.” 731[06].Z1

Jednostka modułowa: „Mechaniczne metody obróbki wykańczającej” 731[06].Z1.04
Temat: Szlifowanie i polerowanie obrączki płaskiej przy użyciu szlifierki z wałkiem
giętkim i polerki stołowej.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności doboru materiałów i narzędzi oraz wykonywania
szlifowania i polerowania.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać materiały i narzędzia do szlifowania,

−

dobrać materiały i narzędzia do polerowania,

−

wykonać szlifowanie przy użyciu szlifierki z wałkiem giętkim,

−

wykonać polerowanie przy użyciu polerki stołowej.

Metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas: 135 minut.
Środki dydaktyczne:

−

obrączka,

−

stanowisko złotnicze,

−

szlifierka z wałkiem giętkim,

−

wałki z papieru ściernego różnej granulacji,

−

papier ścierny w arkuszu,

−

szczotki i palec filcowy,

−

trzpień drewniany,

−

pasty polerskie,

−

rękawice do polerowania,

−

miękka szmata.

Przebieg  zajęć:
1.  Wyjaśnienie tematu zajęć.
2.  Zapoznanie uczniów z celem ćwiczenia.
3.  Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4.  Zapoznanie uczniów z instrukcją ćwiczenia.
5.  Przebieg ćwiczenia:

−

uczeń dobiera wałek z papieru ściernego odpowiedniej granulacji,

−

montuje go w uchwycie prostnicy,

−

nad szufladą stanowiska szlifuje obrączkę wewnątrz i na zewnątrz,

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

−

w razie konieczności zmienia wałek na wykonany z papieru o mniejszej granulacji,

−

po zakończeniu szlifowania wałkami szlifuje brzegi obrączki na arkuszu papieru

ściernego,

−

nauczyciel sprawdza prawidłowość wykonania ćwiczenia,

−

uczeń dobiera szczotkę szmacianą i pastę do polerowania obrączki z zewnątrz,

−

montuje szczotkę na trzpieniu polerki,

−

włącza polerkę i nanosi pastę na szczotkę,

−

nakłada obrączkę na trzpień i poleruje ją z zewnątrz,

−

po wypolerowaniu z zewnątrz wyłącza polerkę i zmienia szczotkę na palec filcowy,

−

trzymając obrączkę w palcach przez rękawice, poleruje obrączkę wewnątrz,

−

po zakończeniu polerowania usuwa resztki pasty miękką szmatką,

−

nadaje połysk obrączce przy użyciu obrączki bawełnianej,

−

uczeń kończy pracę.

6.  Uczeń porządkuje miejsce pracy.
7.  Przygotowuje ćwiczenie do prezentacji.
8.  Prezentuje efekt pracy.
9.  Uczeń analizuje przebieg ćwiczenia.
10.  Nauczyciel wspólnie z uczniami dokonuje oceny wykonania ćwiczenia.

Zakończenie zajęć

−

wnioski,

−

podsumowanie ćwiczenia.

Praca domowa

Na podstawie literatury przygotuj informacje o urządzeniach, z których korzystałeś

w trakcie ćwiczenia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Przeprowadzenie anonimowej ankiety ewaluacyjnej wśród uczniów dotyczącej

zdobytych umiejętności oraz sposobu prowadzenia zajęć przez nauczyciela.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ...................................................................
Modułowy program nauczania: złotnik-jubiler 731[06]
Moduł: „Montaż i obróbka wykańczająca wyrobów złotniczo-jubilerskich.” 731[06].Z1

Jednostka modułowa: „Mechaniczne metody obróbki wykańczającej” 731[06].Z1.04

Temat: Wykonaj polerowanie wyrobów w bębnie obrotowym na mokro.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności doboru materiałów i wykonywania obróbki
polerującej w bębnie obrotowym.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać wsad do polerowania w bębnie obrotowym,

−

dobrać płyn do polerowania w bębnie obrotowym

−

wykonać proces polerowania w bębnie obrotowym.

Metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów

−

indywidualna.

Czas: 90 minut
Środki dydaktyczne:

−

bęben obrotowy,

−

płyny polerskie,

−

wsady do bębna,

−

sitko,

−

miska,

−

woda do płukania,

−

miękka szmatka lub suszarka.

Przebieg zajęć:
1.  Wyjaśnienie tematu zajęć.
2.  Zapoznanie uczniów z celem ćwiczenia.
3.  Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4.  Zapoznanie uczniów z instrukcją ćwiczenia.
5.  Przebieg ćwiczenia:

−

uczeń dobiera rodzaj i ilość wsadu do polerowania,

−

uczeń dobiera rodzaj i ilość płynu do polerowania,

−

nauczyciel sprawdza poprawność dokonanego wyboru,

−

uczeń wkłada materiały i wyroby do bębna i go zamyka,

−

włącza bęben,

−

po upłynięciu zaplanowanego czasu wyłącza napęd bębna,

−

wysypuje zawartość bębna na sito umieszczone nad miską,

−

wybiera wyroby z wsadu i płucze je wodą,

−

suszy miękką szmatką lub suszarką.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

5. ĆWICZENIA

5.1. Szlifowanie

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz materiał i narzędzia do szlifowania ręcznego kolczyków w kształcie kul

wpinanych w uszy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać uchwyt drewniany ręczny do przytrzymywania kolczyka podczas wykonania

operacji,

2)  dobrać papier ścierny, wyciąć paski z arkuszy o różnej granulacji,
3)  dobrać narzędzie przytrzymujące papier ścierny,
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie
5)  dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

chwytak do kolczyka,

−

paski papieru różnej granulacji,

−

deseczki do przytrzymywania papieru ściernego.

Ćwiczenie 2

Zorganizuj stanowisko robocze do szlifowania ręcznego.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zgromadzić przyrządy służące do mocowania przedmiotów szlifowanych,
2)  przygotować papier ścierny o różnej granulacji,
3)  przygotować narzędzia służące do mocowania papieru ściernego,
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5)  dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

chwytaki ręczne drewniane,

−

chwytaki ręczne metalowe,

−

uchwyty trójszczękowe,

−

papier ścierny o różnej granulacji.

Ćwiczenie 3

Dobierz materiały, narzędzia i urządzenia do szlifowania obrączki płaskiej przy użyciu

szlifierki z wałkiem giętkim. Wyszlifuj obrączkę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z instrukcją obsługi szlifierki z wałkiem giętkim,
2)  przygotować papier ścierny w formie wałków,
3)  przygotować uchwyt do mocowania obrączki,
4)  przygotować paski papieru ściernego różnej granulacji,
5)  dobrać szlifierkę z wałkiem giętkim,
6)  oszlifować obrączkę z zewnątrz,
7)  oszlifować obrączkę wewnątrz,
8)  oszlifować ręcznie krawędzie obrączki na arkuszu papieru ściernego.
9)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
10) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–  wałki i paski papieru ściernego różnej granulacji,
–  nożyczki,
–  arkusz papieru ściernego,
–  szlifierka z wałkiem giętkim,
–  nakładki ochronne na palce.

Ćwiczenie 4

Dobierz materiały, narzędzia i urządzenia do szlifowania bębnowego.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przygotować bęben do procesu szlifowania,
2)  przygotować wsad i płyn do procesu szlifowania,
3)  przygotować wyroby jubilerskie,
4)  ustalić czas przeprowadzenia operacji,
5)  zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
6)  dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–  bęben szlifierski,
–  wkład szlifierski,
–  płyn.

Ćwiczenie 5

Oszlifuj wyroby w bębnie na mokro.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obejrzeć wyroby przeznaczone do szlifowania,
2)  dobrać odpowiedni wsad lub płyn,
3)  określić ilość wsadu,
4)  zaplanować czas bębnowania,
5)  umieścić wsad i wyroby w bębnie,
6)  uruchomić bęben,
7)  po ustalonym czasie sprawdzić stan oszlifowania,
8)  po zakończeniu szlifowania wysypać wsad i wyroby na sito,
9)  wyjąć wyroby,
10) wypłukać wyroby pod bieżącą wodą,
11) wysuszyć,
12) zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
13) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

szlifierka bębnowa,

−

różne rodzaje wsadu,

−

płyny szlifierskie,

−

wyroby do oszlifowania,

−

sito, dostęp do bieżącej wody.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

5.2. Polerowanie

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie projektu i dokumentacji technicznej wyrobu sporządź zapotrzebowanie

materiałowe potrzebnych maszyn i środków do wypolerowania 50 szt. wyrobów w bębnie
obrotowym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z dokumentacją techniczną wyrobów,
2)  dobrać odpowiedni typ polerki do wykonania ćwiczenia,
3)  dobrać odpowiednią ilość i rodzaj wsadu,
4)  dobrać rodzaj płynu do wypełnienia bębna,
5)  policzyć  łączne  koszty  wykonania  operacji  posługując  się  cenami  materiałów

zamieszczonych w katalogu jubilerskim,

6) zaprezentować ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– tekst przewodni,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– przybory do pisania,
– projekt dokumentacji technicznej wyrobu jubilerskiego,

−

materiały i urządzenia do polerowania bębnowego,

−

cennik materiałów jubilerskich.

Ćwiczenie 2

Wypoleruj wyroby w bębnie.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z instrukcją bhp i ppoż. przy wykonywaniu ćwiczenia,
2)  obejrzeć wyroby przeznaczone do polerowania,
3)  dobrać odpowiedni wsad lub płyn,
4)  określić ilość wsadu,

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

5)  zaplanować czas bębnowania,
6)  umieścić wsad i wyroby w bębnie,
7)  uruchomić bęben,
8)  po ustalonym czasie sprawdzić stan wypolerowania,
9)   po zakończenia polerowania wysypać wsad i wyroby na sito,
10) wyjąć wyroby,
11) wypłukać wyroby pod bieżącą wodą i wysuszyć,
12) zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
13) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

szlifierka bębnowa,

−

różne rodzaje wsadu,

−

płyny szlifierskie,

−

wyroby do oszlifowania,

−

sito,

−

miska,

−

suszarka,

−

dostęp do bieżącej wody.

Ćwiczenie 3

Wypoleruj obrączkę o profilu półokrągłym przy użyciu polerki mechanicznej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  dobrać odpowiednie pasty, szczotki i filce,
2)  zamocować szczotkę na trzpieniu polerki,
3)  nanieść pastę polerską na szczotkę,
4)  wypolerować obrączkę z zewnątrz,
5)  zdjąć szczotkę z trzpienia i założyć palec filcowy,
6)  wypolerować obrączkę wewnątrz,
7)  wymyć i wysuszyć obrączkę,
8)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9)  dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

obrączka,

−

pasty polerskie,

−

szczotki i filce,

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

−

polerka,

−

suszarka,

−

bieżąca woda.

Ćwiczenie 4

Wypoleruj wisior przy użyciu szlifierki z wałkiem giętkim.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  dobrać potrzebne szczotki na trzpieniu,
2)  umocować wisior w uchwycie drewnianym ręcznym,
3)  zamocować szczotkę w prostnicy szlifierki,
4)  nanieść pastę na szczotkę,
5)  wypolerować wisior zmieniając kształt szczotek w zależności od potrzeb,
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7)  dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

wisior,

−

pasty polerskie,

−

szczotki i filce,

−

szlifierka z wałkiem giętkim.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

5.3. Szczotkowanie, piaskowanie, skrobanie. Wady występujące

w efekcie procesów obróbki wykańczającej i sposoby
zapobiegania ich powstawaniu

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj gniazdo do osadzenia kamienia przy pełnej oprawie, z zastosowaniem skrobaka

głębokościowego.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przygotować oprawę o średnicy rondysty kamienia,
2)  ustalić głębokość na jaką mamy wykonać skrobanie,
3)  nastawić  część  roboczą  skrobaka  przy  pomocy  pokrętła  głębokości  i  zablokować

pokrętłem blokującym,

4) zamocować oprawę w uchwycie ręcznym w celu jej unieruchomienia,
5) wykonać skrobanie poprzez kołowe ruchy części roboczej skrobaka, aż do uzyskania

należytej wysokości osadzonego kamienia,

6) zaprezentować wykonanie ćwiczenia
7) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przygotowana oprawa do kamienia,

−

skrobak głębokościowy,

−

uchwyt drewniany ręczny,

−

suwmiarka,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj matowanie powierzchni fragmentu sygnetu męskiego przy zastosowaniu

procesu szczotkowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zamocować sygnet w uchwycie ręcznym,
2)  dobrać szczotkę metalową o odpowiedniej grubości i długości drutów,
3)  przygotować powierzchnię do matowania,
4)  zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
5)  dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przedmiot matowany,

−

szczotka z matującymi drutami,

−

szlifierko-polerka,

−

literatura z punktu 7.

Ćwiczenie 3

Zaprojektuj bransoletę z segmentami piaskowanymi. Wykonaj piaskowanie.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaprojektować bransoletę składającą się z pięciu elementów, z których trzy będą

piaskowane,

2)  przygotować elementy wybrane do piaskowania,
3)  dobrać granulację piasku,
4)  umieścić pierwszy element w piaskarce,
5)  wykonać proces piaskowania,
6)  analogicznie wypiaskować pozostałe elementy,
7)  zaprezentować wykonanie ćwiczenia,
8)  dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

elementy bransolety przeznaczone do piaskowania,

−

piaskarka,

−

literatura z punktu 7.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Mechaniczne metody
obróbki wykańczającej”

Test składa się z 20 zadań:

−

zadania 1 – 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma
następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan Testu

Klucz Odpowiedzi

Cel operacyjny

ria

aga

Poprawna odpowiedź

Określić,

jakim

rodzajem

obróbki jest szlifowanie

Wymienić narzędzia i materiały
stosowane

szlifowania

ręcznego

Uczeń

wykonał

zadanie

jeżeli

wymienił

materiały

narzędzia

niezbędne do procesu szlifowania.

Określić prawidłowe miejsce
mocowania

narzędzia

szlifującego

procesie

szlifowania szlifierką z wałkiem
giętkim

Określić, jakie wsady służą do
szlifowania

mokro

bębnach

…ceramiczny…

żywic

poliestrowych…

Określić prędkość, z jaką obraca
się bęben obrotowy

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Opisać

zasady

wypełniania

bębnów obrotowych

Uczeń wykonał zadanie jeżeli podał
prawidłowe

zasady

proporcje

wypełniania bębnów.

Określić, z jakiego materiału
wykonana

jest

płyta

polerowania

Określić, do czego używane są
palce filcowe

Określić,

jakich

wsadów

używamy do polerowania w
bębnach

…stalowego…szklanego…

Określić sposób polerowania
wyrobów łańcuszkowych

…drewniany walec…

Wyjaśnić, od czego zależy
faktura powierzchni przedmiotu
po szczotkowaniu

−

rodzaju szczotki,

−

prędkości obrotowej maszyny,

−

siły nacisku.

Określić, co jest materiałem
ściernym

procesie

polerowania

Określić, z czego wykonane są
skrobaki

Wymienić

wady

mogące

powstać

przy

polerowaniu

i sposoby zapobiegania ich
powstawaniu

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił  wady  mogące  powstać
w  procesie  polerowania  i  sposoby
zapobiegania ich  powstawaniu.

Opisać proces szlifowania przy
użyciu

polerki

stołowej,

wymienić narzędzia niezbędne
do tego procesu

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił

prawidłową

kolejność

czynności, wymienił tarcze gumowe.

Opisać

proces

polerowania

szlifierką z wałkiem giętkim
i wymienić narzędzia niezbędne
do tego procesu

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił

niezbędne

narzędzia

podał

prawidłową

kolejność

czynności.

Opisać proces szlifowania przy
użyciu

bębna

obrotowego,

wymienić rodzaje wsadów

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli podał
prawidłową

kolejność

czynności

i wymienił rodzaje wsadów.

Narysować i opisać schemat
urządzenia do piaskowania

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

czytelnie i prawidłowo narysował
schemat oraz go opisał.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Opisać

proces

skrobania

i wymienić niezbędne narzędzia

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił

niezbędne

urządzenia

podał

prawidłową

kolejność

czynności.

Wymienić

wady

mogące

wystąpić

procesach

szlifowania,

opisać

sposoby

zapobiegania ich powstawaniu

Uczeń wymienił zadanie,

jeżeli

wymienił wady i opisał sposoby
zapobiegania ich powstawaniu

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2.  Przedstaw cel pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych,

jakie będą w teście.

5.  Omów z uczniami sposób zasady wypełniania karty odpowiedzi testu.
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i kart odpowiedzi.
8.  Podaj czas przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.
9.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów rozwiązywaniu tych zadań.
15. Wyciągnij wnioski do dalszej pracy mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych, niskie wyniki testu.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Wpisz imię i nazwisko na kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 20 zadań dotyczących mechanicznych metod obróbki wykańczającej.
5.  Zadania: 1, 3, 5, 7, 8, 12, 13 są to zadania wyboru wielokrotnego i tylko jedna odpowiedź

jest prawidłowa; zadania 4, 9, 10 są to zadania z luką, w zadaniach 2, 6, 11, 14, 15, 16, 17,
18, 19, 20 należy udzielić krótkiej odpowiedzi.

6. Zadania rozwiązuj tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową),

−

w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone miejsce,

−

w zdaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

I część – poziom podstawowy – (zadania 1–14),

II część – poziom ponad podstawowy – (zadania 15–20).

9. Jeśli udzielenie odpowiedzi na któreś pytanie będzie Ci sprawiało trudność, to odłóż jego

rozwiązanie na później i rozważ ponownie, gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Szlifowanie jest rodzajem obróbki:

a)  wstępnej,
b)  wykańczającej,
c)  barwiącej,
d)  chemicznej.

2. Określ, jakich narzędzi i materiałów używamy do szlifowania ręcznego.

3. W procesie szlifowania szlifierką z wałkiem giętkim narzędzie szlifujące mocujemy w:

a)  uchwycie prostnicy,
b)  wałku giętkim,
c)  imadle,
d)  uchwycie drewnianym ręcznym.

4. Wsady ……………. i ……………. służą do szlifowania na mokro w bębnach.

5. Bęben obrotowy pracuje z prędkością:

a)  5–10 obrotów na minutę,
b)  30–60 obrotów na minutę,
c)  100–200 obrotów na minutę,
d)  1000–2000 obrotów na minutę.

6. Określ, jakie są zasady i proporcje przy wypełnianiu bębnów obrotowych.

7. Płyta do polerowania ręcznego wykonana jest z:

a)  plastiku,
b)  drewna,
c)  stali,
d)  brązu.

8. Palców filcowych używamy do obróbki:

a)  kamieni jubilerskich,
b)  elementów lutowanych,
c)  broszek ażurowych,
d)  wewnętrznej części obrączek.

9. Do polerowania w bębnach używamy ……………. …………….. i …………….

o różnych kształtach i wielkości.

10. Polerując wyroby łańcuszkowe, nawijamy je na ……… ………….., co zapobiega

wyrwaniu ich z ręki przez szczotkę.

11. Określ, od czego zależy faktura powierzchni przedmiotu po szczotkowaniu.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

12. Materiałem ściernym w procesie piaskowania jest:

a)  dysza,
b)  szczotka druciana,
c)  piasek,
d)  szczotka włosiana.

13. Skrobaki wykonane są z:

a)  twardych minerałów,
b)  stali narzędziowej,
c)  włókien węglowych,
d)  miedzi lub mosiądzu.

14. Określ, jakie wady mogą powstać w procesie polerowania i w jaki sposób można im

zapobiegać.

15. Opisz proces i wymień narzędzia niezbędne do szlifowania przy użyciu polerki stołowej.

16. Określ, jakich narzędzi używamy i jak wykonujemy proces polerowania szlifierką

z wałkiem giętkim.

17. Opisz kolejność czynności i rodzaje wsadu przy szlifowaniu w bębnach obrotowych.

18. Narysuj i opisz schemat urządzenia do piaskowania.

19. Opisz, na czym polega proces skrobania i jakie narzędzia są niezbędne do jego

wykonania.

20. Określ, jakie wady mogą wystąpić w procesach szlifowania i w jaki sposób możemy

zapobiec ich wystąpieniu.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

„Mechaniczne metody obróbki wykańczającej”

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania

Nr
zadania

Odpowiedź

Punkty

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Mechaniczne metody
obróbki wykańczającej”

Test składa się z 20 zadań:

−

zadania 1 – 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma
następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan Testu

Klucz odpowiedzi

Cel operacyjny

aga

Poprawna odpowiedź

Określić,

jaki

proces

jest

rodzajem

obróbki

wykańczającej

Wymienić

składniki

past

polerskich

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

prawidłowo wymienił składy past
polerskich.

Określić

sposób

unieruchomienia

przedmiotu

szlifowanego

procesie

szlifowania szlifierką stołową

Określić, jaki wsad służy do
polerowania

sucho

w bębnach

……drewniany…

Określić, jaki kształt ma wnętrze
bębna obrotowego

Określić, od czego zależy czas
obróbki w bębnach

Uczeń  prawidłowo  wykonał  zadanie,
jeżeli  wyjaśnił,  że  w  zależności  od
żądanej  intensywności  polerowania
i szlifowania.

Określić,

jakim

rodzajem

obróbki jest polerowanie

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Określić, czego używamy do
nabłyszczania wyrobów

Określić co jest wsadem do
polerki magnetycznej

…igiełki …

Określić, sposób polerowania
obrączek z zewnątrz

…drewniany trzpień…

Określić, z jakich materiałów
wykonane

są

szczotki

szczotkowania i jakie efekty
daje ich zastosowanie

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił materiały z jakich mogą
być

wykonane

szczotki

szczotkowania i efekty, które można
dzięki nim uzyskać.

Określić, jaki parametr zależy
od

ziarnistości

piasku

procesie piaskowania

Określić, jaki przekrój ma
skrobak głębokościowy

Wymienić

wady

mogące

powstać

przy

szlifowaniu

i sposoby zapobiegania ich
powstawaniu

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił  wady  mogące  powstać
w  procesie  szlifowania  i  sposoby
zapobiegania ich  powstawaniu.

Opisać  proces  szlifowania  przy
użyciu  szlifierki  z  wałkiem
giętkim,  wymienić  narzędzia
niezbędne do tego procesu

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił

prawidłową

kolejność

czynności, wymienił tarcze gumowe.

Opisać

proces

polerowania

polerką stołową i wymienić
narzędzia niezbędne do tego
procesu

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił

niezbędne

narzędzia

podał

prawidłową

kolejność

czynności.

Opisać proces polerowania przy
użyciu

bębna

obrotowego,

wymienić rodzaje wsadów

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli podał
prawidłową

kolejność

czynności

i wymienił rodzaje wsadów.

Opisać kolejne czynności przy
procesie piaskowania

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

wymienił

prawidłową

kolejność

czynności.

Narysować schemat wykonania
oprawy

kamienia

przy

pomocy skrobania

Uczeń

wykonał

zadanie,

jeżeli

czytelnie i prawidłowo narysował
schemat.

Wymienić

wady

mogące

wystąpić

procesach

polerowania, opisać sposoby
zapobiegania ich powstawaniu

Uczeń wymienił zadanie, jeżeli
wymienił wady i opisał sposoby
zapobiegania ich powstawaniu.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2.  Przedstaw cel pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5.  Omów z uczniami sposób zasady wypełniania karty odpowiedzi testu.
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i kart odpowiedzi.
8.  Podaj czas przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.
9.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów rozwiązywaniu tych zadań.
15. Wyciągnij wnioski do dalszej pracy mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych, niskie wyniki testu.

Instrukcja dla ucznia

jest prawidłowa; zadania 4, 9, 10 są to zadania z luką, w zadaniach 2, 6, 11, 14, 15, 16, 17,
18, 19, 20 należy udzielić krótkiej odpowiedzi.

6. Zadania rozwiązuj tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową),

−

w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone miejsce,

−

w zdaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

I część – poziom podstawowy – (zadania 1–14),

II część – poziom ponad podstawowy – (zadania 15–20).

9. Jeśli udzielenie odpowiedzi na któreś pytanie będzie Ci sprawiało trudność, to odłóż jego

rozwiązanie na później i rozważ ponownie, gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do obróbki wykańczającej zaliczamy:

a)  kucie,
b)  ciągnienie,
c)  szlifowanie,
d)  walcowanie.

2. Wymień składniki past polerskich.

3. W procesie szlifowania szlifierką stołową przedmiot szlifowany:

a)  mocujemy w uchwycie prostnicy,
b)  umieszczamy na trzpieniu szlifierki,
c)  trzymamy w ręku,
d)  mocujemy w imadle.

4. Wsad ………….. służy do szlifowania na sucho w bębnach.

5. Wnętrze bębna obrotowego ma kształt:

a)  okrągły,
b)  owalny,
c)  wielokąta,
d)  soczewki.

6. Określ, od czego zależy czas obróbki w bębnach.

7. Polerowanie jest rodzajem obróbki:

a)  wstępnej,
b)  wykańczającej,
c)  elektrochemicznej,
d)  barwiącej.

8. Do nabłyszczania wyrobów używamy:

a)  szczotek włosianych,
b)  szczotek bawełnianych,
c)  palców filcowych,
d)  klinów filcowych.

9. Wsadem do polerki magnetycznej są ………………. wykonane ze stali.

10. Polerując obrączki z zewnątrz, nakładamy je na …….. …… o kształcie stożkowym.

11. Określ, z jakich materiałów wykonane są szczotki do szczotkowania i jakie efekty można

nimi uzyskać.

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

„Mechaniczne metody obróbki wykańczającej”

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania

Nr
zadania

Odpowiedź

Punkty

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

7. LITERATURA

1.  Florow A.W.: Artystyczna obróbka metali. PWN, Warszawa 1989
2.  Knobloch M.: Polska biżuteria, Ossolineum 1980
3.  Knobloch M.: Złotnictwo. WNT, Warszawa 1977
4.  Kosikowski  A.,  Piotrowski  P.:  Podstawy ślusarstwa. Wydawnictwo  Przemysłu Lekkiego

i spożywczego, Warszawa 1965

5.  Pallai S.: Metaloplastyka użytkowa. WNT, Warszawa 1976
6.  Praca zbiorowa pod redakcją Dubinina M.P.: Technologia metali. PWN, 1956
7.  Zastawniak F.: Złotnictwo i probiernictwo. WPLiS, Warszawa 1957
8.  Zdankiewicz A.: Technologia powłok galwanicznych. PWZS, Bielsk, 1973

Internet
Strona aktualna na dzień 30 maja 2006:

−