background image

 
 
 
 

 
 

Bezpieczeństwo pracy przy 

robotach budowlanych 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Podstawy prawne: 

 

 

Rozporządzenie Ministrów Komunikacji oraz Administracji, Gospodarki Terenowej 
i Ochrony Środowiska z 10.02.1977 r. - w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy 

przy wykonywaniu robót drogowych i mostowych. 

 

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6.02.2003r. - w sprawie bezpieczeństwa 

i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych. 

 

Rozporządzenie  Ministra 

PRACY    I    POLITYKI    SOCJALNEJ

  -  w  sprawie  ogólnych 

przepisów bezpieczeństwa i higieny. - 

Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650

 

 

 

background image

Dokumentacja prowadzona na budowie. 

 

-  instrukcja bezpiecznego wykonania robót budowlanych*,  

  § 2 rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6.02.2003r. - w sprawie 

bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych. 

 

-  kopie zapisu pomiarów skuteczności zabezpieczenia przed porażeniem prądem 

elektrycznym, 

§ 59 ust. 2 rozporządzenia… 

 

-  książki konserwacji urządzeń elektrycznych, 

§ 59 ust. 3 rozporządzenia … 

 

-  dokumenty poświadczające fakt dopuszczenia do eksploatacji maszyn i innych 

urządzeń technicznych, podlegających dozorowi technicznemu,  

§ 62 ust. 2 rozporządzenia… 

 

-  dokumenty potwierdzające sprawdzenie pod względem sprawności technicznej 

i bezpiecznego użytkowania  maszyn  i  urządzeń  technicznych  o ile  wymagane 

jest prowadzenie dokumentacji, 

§ 70 ust. 2 rozporządzenia… 

 

-  wyniki kontroli narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym, 

§ 105 rozporządzenia … 

 

-  zapisy w dzienniku budowy protokoły odbioru technicznego rusztowań, 

§ 110 ust. 2 rozporządzenia … 

 

-  projekt  robót  ziemnych  określający  położenie  instalacji  i  urządzeń 

podziemnych, mogących się znaleźć w zasięgu prowadzonych robót, 

§ 143 rozporządzenia … 

 

-  projekt  montażu  dla  robót  montażowych  konstrukcji  stalowych 

i prefabrykowanych elementów wielkowymiarowych, 

 § 214 rozporządzenia … 

 

-  pisemne  potwierdzenie  osób  o  zapoznaniu  ich  z  przepisami  i  zasadami 

bezpieczeństwa  i higieny  przy  wykonywaniu  robót  z  użyciem  materiałów 

wybuchowych, 

§ 246 ust. 2 rozporządzenia … 

 

-  *plan  bezpieczeństwa  i  ochrony  zdrowia  o  ile  jest  wymagany  na  podstawie 

rozporządzenia  Ministra  Infrastruktury  z  dnia  23  czerwca  2003  r.  w  sprawie 

informacji  dotyczącej  bezpieczeństwa  i  ochrony  zdrowia  oraz  planu 

bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. 

( Dz. U. nr 120, poz. 1126 ). 

background image

Zagospodarowanie terenu budowy winno obejmować

 

 

ogrodzenie terenu i wyznaczenie stref niebezpiecznych: 

-  oznakowanie terenu znakami ostrzegawczymi 

-  uniemożliwienie wejścia osobom nieupoważnionym 

-  zapewnienie stałego nadzoru 

-  ogrodzenie do wysokości 1,5m 

-  strefa niebezpieczna, w której istnieje zagrożenie spadania z wysokości przedmiotów – 

szerokość min 6m  lub 1/10 wysokości, z której mogą spadać przedmioty 

-  taśma i tablice ostrzegawcze 

-  przejścia i stanowiska pracy w strefie niebezpiecznej powinny być zadaszone 

 

wykonanie dróg, wejść i przejść dla pieszych, 

-  na poboczu drogi głównej droga piesza przynajmniej po jednej stronie. 
-  ruch pieszy szerokość przejść 0,75m lub 1,2m (jedno- lub dwukierunkowy) 
-  przy ręcznym przenoszeniu ciężarów pochylenie max 10% (także taczki) 
-  wysokość zawieszonych przewodów linii napowietrznych min 6 m 
-  utwardzone i utrzymywane w należytym stanie technicznym 

 

doprowadzenie energii elektrycznej oraz wody, a także odprowadzenie lub 

utylizacja ścieków. 

-  rozdzielnice usytuowane w odległości max 50m od odbiorników energii 
-  zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych 
-  musi być zachowana ochrona przed dotykiem pośrednim i bezpośrednim 
-  przewody zabezpiecza się przed uszkodzeniami mechanicznymi 
-  pomiary oporności izolacji 2 razy do roku, a ponadto po dokonaniu zmian i napraw części  

elektrycznych, po ponad miesięcznej przerwie w pracy urządzenia, po przemieszczeniu  
urządzenia 

      -      kopie zapisu pomiarów skuteczności zabezpieczenia przed porażeniem prądem powinny być u  

kierownika budowy 

 

urządzenie pomieszczeń higieniczno – sanitarnych: 

szatnia może być połączona z jadalnią, jeżeli na budowie jest do 20 pracujących 

-  każdy pracujący powinien posiadać dwudzielną szafkę ubraniową 
-  ławki muszą być trwale przytwierdzone do podłoża 
-  szatnie z 4 krotną wymianą powietrza 
-  suszarnie 
-  ustępy: maksymalna odległość od stanowiska pracy – 125m, 1 miska ustępowa i  

background image

1 pisuar, na każdych 30 mężczyzn 

      -  umywalnie: 1 umywalka na każdych 10 pracowników lub 1 stanowisko przy  

umywalkach szeregowych na każdych 5 pracowników

 

 

zapewnienie oświetlenia naturalnego i sztucznego, 

 

zapewnienie właściwej wentylacji, 

 

      zapewnienie łączności telefonicznej 

 

urządzenie składowisk materiałów i wyrobów 

-  materiały drobnicowe układa się w stosy o wysokości nie większej niż 2m 
-  materiały workowane układa się w stosy o maksymalnej wysokości 10 warstw 
-  0,75m – min odległość składowanego materiału od ogrodzenia lub zabudowań 
-  5m – min odległość stałego stanowiska pracy od składowiska 
-  wchodzenie na stosy jest możliwe tylko przy użyciu drabin lub schodni 
-  preparaty chemiczne należy przechowywać w opakowaniach producenta z etykietą w języku  

polskim 

      -  preparaty niebezpieczne przechowuje się w magazynach opatrzonych tablicami  

ostrzegawczymi 

 

Maszyny 

 

 

Na budowie muszą być dostępne: 

-  dokumenty dopuszczające do eksploatacji urządzenia poddozorowe  
-  przy innych urządzeniach instrukcja obsługi 
-  potwierdzenia uprawnień operatorów 

 

 

Stanowiska  pracy  operatorów  maszyn,  które  nie  posiadają  kabin  powinny  być 

zadaszone i zabezpieczone przed spadającymi przedmiotami 

 

Odległość  pomiędzy  skrajnią  podwozia  żurawia  a  zewnętrznymi  częściami 

konstrukcji obiektu bądź stosami składowanych materiałów - min. 0,75m 

 

Prace bitumiczne wykonywane pod nadzorem wykwalifikowanych pracowników 

 

Zabrania się stosowania otwartego ognia przy podgrzewaniu bitumu w zbiornikach 
i cysternach 

 

 

 

 

 

 
 

background image

MASZYNY I URZĄDZENIA TECHNICZNE STOSOWANE PRZY ROBOTACH ZIEMNYCH, 

BUDOWLANYCH I DROGOWYCH, DO OBSŁUGI KTÓRYCH WYMAGANE JEST ODBYCIE 

SZKOLENIA I UZYSKANIE POZYTYWNEGO WYNIKU ZE SPRAWDZIANU 

 

Grupa I. Maszyny do robót ziemnych 

  

  
Lp. 

  

  
Nazwa maszyny lub urządzenia 

Jednostka charakteryzująca 
maszynę lub urządzenie 

  

  
Klasa określona w świadectwie 

     

  

III 

II 

1  2 

1  Koparki jednonaczyniowe 

pojemność naczynia m

3

 

do 0,8 

do 1,5 

wszystkie 

typy 

2  Koparkoładowarki 

wszystkie 
typy 

3  Koparkospycharki 

wszystkie 

typy 

4  Koparki wielonaczyniowe 

wydajność m

3

/h 

do 100 

do 500 

wszystkie 
typy 

5  Koparki drenarskie 

moc silnika kW 

do 175 

wszystkie 
typy 

6  Koparki wielonaczyniowe 

łańcuchowe 

wszystkie 

typy 

7  Spycharki 

moc silnika kW 

do 110 

do 220 

wszystkie 
typy 

8  Równiarki 

moc silnika kW 

do 110 

do 220 

wszystkie 

typy 

9  Zgarniarki 

pojemność skrzyni m

3

 

do 10 

do 15 

wszystkie 
typy 

10  Ładowarki jednonaczyniowe 

pojemność naczynia m

3

 

do 2,5 

do 5,0 

wszystkie 

typy 

11 

Pogłębiarki jednoczerpakowe 
pływające 

pojemność czerpaka m

3

 

do 1,5 

wszystkie 
typy 

12 

Pogłębiarki wieloczerpakowe 
pływające 

wydajność m

3

/h 

do 75 

wszystkie 
typy 

13  Pogłębiarki ssące śródlądowe 

wszystkie 

typy 

14  Palownice 

Ć pala w mm 

do 600 

wszystkie 
typy 

15  Kafary 

typ maszyny 

bez klasy 

16  Młoty spalinowe 

wszystkie 
typy 

17 

Urządzenia wibracyjne do 
pogrążania i wyrywania 

wszystkie 
typy 

18  Wiertnice do kotwi 

typ maszyny 

bez klasy 

19 

Wiertnice poziome z zasilaczem 

hydraulicznym 

Ć rury w mm 

do 600 

wszystkie 

typy 

20  Świdroustawiacze słupów 

wszystkie 
typy 

21 

Maszyny do czyszczenia i 
renowacji rowów melioracyjnych 

wszystkie 
typy 

background image

Grupa II. Maszyny do robót drogowych 

  

  
  

Lp. 

  
  

Nazwa maszyny lub urządzenia 

Jednostka charakteryzująca 
maszynę lub urządzenie 

  
  

Klasa określona w świadectwie 

  

  

  

III 

II 

Zespoły maszyn do produkcji 
mieszanek bitumicznych 

wydajność m

3

/h 

do 60 

do 140 

wszystkie 
typy 

Maszyny do rozkładania 

mieszanek bitumicznych 

maks. szerokość rozkładania m  do 8 

wszystkie 

typy 

Skrapiarki do nawierzchni 
bitumicznych 

pojemność zbiornika m

3

 

do 7 

wszystkie 
typy 

Repavery i remixery 

typ maszyny 

bez klasy 

Remontery nawierzchni 

wszystkie 

typy 

Recyklery 

wszystkie 
typy 

Frezarki do nawierzchni dróg 

szerokość frezowania mm 

do 1.200 

do 2.200 

wszystkie 
typy 

Przecinarki do nawierzchni dróg 

wszystkie 

typy 

Narzędzia udarowe ręczne 

rodzaj zasilania 

bez klasy 

10 

Maszyny do produkcji, sortowania 
i uszlachetniania kruszyw 

wydajność t/h 

do 100 

wszystkie 
typy 

11 

Zespoły maszyn do produkcji 

mieszanek betonowych *) 

wydajność m

3

/h 

do 60 

wszystkie 

typy 

12 

Maszyny do rozkładania 
mieszanek betonowych 

wydajność m

3

/h 

do 30 

wszystkie 
typy 

13 

Maszyny do stabilizacji gruntów 

wszystkie 

typy 

14 

Walce drogowe 

masa walca t 

do 18 

wszystkie 
typy 

15 

Zagęszczarki i ubijaki wibracyjne  - 

wszystkie 
typy 

16 

Samojezdne malowarki znaków na 

jezdni 

wszystkie 

typy 

17 

Piły mechaniczne do ścinki drzew  - 

wszystkie 
typy 

18 

Odśnieżarki mechaniczne 

moc silnika kW 

do 120 

do 220 

wszystkie 
typy 

  
*)   Kwalifikacje operatora w tej specjalności upoważniają do obsługi betoniarek (grupa IV lp. 8). 

 

 

 

 

 

 

background image

Grupa III. Maszyny do transportu pionowego 

  

  
  

Lp. 

  
  

Nazwa maszyny lub 
urządzenia 

Jednostka charakteryzująca maszynę lub 

urządzenie 

  
  

Klasa określona w 
świadectwie 

     

  

III 

II 

1  2 

1  Żurawie wieżowe 

montaż 

bez klasy 

  

Grupa IV. Maszyny różne i inne urządzenia techniczne 

  

  
  
Lp. 

  
  
Nazwa maszyny lub urządzenia 

Jednostka charakteryzująca 
maszynę lub urządzenie 

  
  
Klasa określona w świadectwie 

     

  

III 

II 

1  2 

Wielozadaniowe nośniki 
osprzętów 

typ maszyny 

bez klasy 

2  Wyładowarki wagonów 

wszystkie 

typy 

3  Lokomotywki wąskotorowe 

moc silnika kW 

do 37 

wszystkie 
typy 

4  Sprężarki przewoźne 

wydajność m

3

/min 

do 10 

do 25 

wszystkie 

typy 

5  Elektrownie polowe 

moc kVA 

do 125 

do 250 

wszystkie 
typy 

Wielozadaniowe zasilacze 

hydrauliczne 

wydajność pomp hydraulicznych 

l/min. 

wszystkie 

typy 

Maszyny do oczyszczania i 
izolacji rurociągów 

wszystkie 
typy 

8  Betoniarki

*)

 

wszystkie 
typy 

9  Pompy do mieszanki betonowej  - 

wszystkie 

typy 

10  Agregaty tynkarskie 

wszystkie 
typy 

11  Podajniki do betonu 

wszystkie 

typy 

12  Wózki podnośnikowe 

napęd spalinowy 

bez klasy 

13  Wózki podnośnikowe 

akumulatorowe 

bez klasy 

14  Wózki platformowe 

napęd spalinowy 

bez klasy 

15  Wózki platformowe 

akumulatorowe 

bez klasy 

16 

Rusztowania budowlano-
montażowe metalowe 

montaż 

bez klasy 

  

*)   Nie dotyczy napędu silnikami elektrycznymi jednofazowymi oraz silnikami trójfazowymi o mocy do 1 kW. 

 

 

background image

Na podstawie rozporządzenia z dnia 28.04.2003r. w sprawie szczególnych zasad stwierdzania 
posiadanych kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz U 03 nr 
89 poz. 828): 
§ 4. Nie wymaga się potwierdzenia posiadania kwalifikacji w zakresie obsługi urządzeń i instalacji u 

użytkowników eksploatujących: 
1) urządzenia elektryczne o napięciu nie wyższym niż 1 kV i mocy znamionowej nie wyższej niż 20 kW, 
jeżeli w dokumentacji urządzenia określono zasady jego obsługi; 
2) urządzenia lub instalacje cieplne o mocy zainstalowanej nie wyższej niż 50 kW 

 
 
§ 1. Dozorowi technicznemu podlegają następujące rodzaje urządzeń technicznych: 
1) urządzenia ciśnieniowe, w których znajdują się ciecze lub gazy pod ciśnieniem różnym 
od atmosferycznego: 
a) kotły parowe o pojemności większej niż 2 dm

3

, przeznaczone do wytwarzania pary z 

cieczy z użyciem ciepła uzyskiwanego z paliwa w wyniku reakcji egzotermicznej lub 
z energii elektrycznej, 
b) szybkowary ciśnieniowe, 
c) kotły cieczowe o pojemności większej niż 2 dm

3

, przeznaczone do podgrzewania 

cieczy bez zmiany jej stanu skupienia z użyciem ciepła uzyskiwanego z paliwa w 
wyniku reakcji egzotermicznej lub z energii elektrycznej, z wyjątkiem kotłów 
cieczowych w instalacjach systemu otwartego, 
d) zbiorniki stałe, dla których iloczyn nadciśnienia i pojemności jest większy niż 
50 barów x dm

3

, a nadciśnienie jest wyższe niż 0,5 bara, przeznaczone do 

magazynowania cieczy lub gazów albo prowadzenia w nich procesów 
technologicznych, z wyjątkiem grzejników i nagrzewnic powietrza, zbiorników w 
instalacjach ziębniczych o iloczynie nadciśnienia i pojemności nie większym niż 300 
barów x dm

3

, zbiorników w instalacjach chłodniczych z rur o średnicy nie większej 

niż DN 25 z kolektorami i rozdzielaczami o pojemności każdego z nich nie większej 
niż 100 dm

i przekroju nie większym niż 2 dm

oraz zbiorników stanowiących 

obudowy urządzeń elektrycznych, przewodów energetycznych i 
telekomunikacyjnych, 
e) zbiorniki przenośne - zmieniające miejsce między napełnieniem a opróżnieniem - o 
pojemności większej niż 0,35 dm

i nadciśnieniu wyższym niż 0,5 bara, 

przeznaczone do magazynowania lub transportowania cieczy lub gazów, z wyjątkiem 
pojemników aerozolowych jednorazowego użytku i pojemników przeznaczonych do 
transportu i dystrybucji napojów gazowanych, dla których iloczyn nadciśnienia i 
pojemności jest nie większy niż 500 barów x dm

3

, a nadciśnienie jest nie wyższe niż 

7 barów, 
f) zbiorniki na gaz skroplony lub sprężony, służące do zasilania silników spalinowych 
w pojazdach, 
g) zbiorniki, w tym cysterny, do przewozu materiałów niezaliczonych jako 
niebezpieczne, które są pod ciśnieniem napełniane, opróżniane lub przewożone, dla 
których iloczyn nadciśnienia i pojemności jest większy niż 50 barów x dm

3

, a 

nadciśnienie jest wyższe niż 0,5 bara, 
h) wytwornice acetylenu, stałe i przenośne, przeznaczone do wytwarzania acetylenu w 
wyniku reakcji chemicznej między węglikiem wapnia a wodą oraz zasobniki węglika 
wapnia, zbiorniki acetylenu, przeznaczone do magazynowania, schładzania i 
osuszania, i rurociągi technologiczne acetylenu wraz z osprzętem, przeznaczone do 
transportu acetylenu w obrębie instalacji, niezależnie od średnicy nominalnej DN, 
i) rurociągi pary łączące kocioł z turbogeneratorem, 

background image

j) rurociągi przesyłowe i technologiczne, w części stanowiącej urządzenia techniczne w 
rozumieniu przepisów o dozorze technicznym, do materiałów niebezpiecznych o 
właściwościach trujących, żrących i palnych pod nadciśnieniem wyższym niż 0,5 
bara i średnicy nominalnej większej niż DN 25, wyprodukowane lub 
przebudowywane po dniu wejścia w życie rozporządzenia, przeznaczone do: 
. gazów sprężonych, gazów skroplonych, gazów rozpuszczonych pod 
nadciśnieniem, par oraz tych cieczy, dla których nadciśnienie pary przy 
najwyższej dopuszczalnej temperaturze jest wyższe niż 0,5 bara, 
. cieczy, których nadciśnienie pary przy najwyższej dopuszczalnej temperaturze 
jest niższe niż 0,5 bara i iloczyn nadciśnienia dopuszczalnego cieczy i średnicy 
nominalnej rurociągu DN jest większy niż 2.000 barów, 
2) zbiorniki bezciśnieniowe i zbiorniki o nadciśnieniu nie wyższym niż 0,5 bara, 
przeznaczone do magazynowania materiałów niebezpiecznych o właściwościach 
trujących lub żrących oraz do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych, których 
prężność pary w temperaturze 50°C nie jest większa niż 3 bary, a temperatura zapłonu nie 
jest wyższa niż 61°C, z wyjątkiem zbiorników w instalacjach zasilania silników 
spalinowych pojazdów i zbiorników o pojemności nie większej niż 1.000 dm

3

3) zbiorniki, w tym cysterny, do przewozu materiałów niebezpiecznych, dopuszczone na 
podstawie przepisów odrębnych, z wyłączeniem zbiorników ładunkowych, będących 
integralną częścią konstrukcji statku żeglugi śródlądowej i objętych nadzorem 
technicznym instytucji klasyfikacyjnej, 
4) duże pojemniki do przewozu luzem materiałów niebezpiecznych (DPPL) określone w 
przepisach odrębnych, 
5) urządzenia do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych, 
6) maszyny służące do przemieszczania osób lub ładunków w ograniczonym zasięgu: 
a) wciągarki i wciągniki, 
b) suwnice, 
c) żurawie,  
d) układnice 
e) dźwigniki (podnośniki), w tym systemy do parkowania samochodów, z wyjątkiem 
dźwigników stanowiących wyposażenie pojazdów, dźwigników do pochylania stołów 
technologicznych i dźwigników przenośnych z napędem ręcznym, 
f) wyciągi towarowe, 
h) podesty ruchome, 
i) urządzenia dla osób niepełnosprawnych, 
j) schody i chodniki ruchome, 
k) przenośniki okrężne kabinowe i platformowe, 
l) wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia,  
7) dźwigi do transportu osób lub ładunków, dźwigi budowlane i dźwigi towarowe małe, 
8) dźwignice linotorowe, 
11) urządzenia załadowcze, wyładowcze lub podające ładunki w ciągach technologicznych 
przeładowczych, 
12) układarki do układania torów, wypornice, żurawie i korektory położenia służące do 
zawieszania i regulacji sieci trakcyjnej, 
 

 

 

 

 

background image

Prace na wysokości 

 

 

Prace na wysokości to prace na wysokości co najmniej 1m od poziomu podłoża 

 

Stanowiska na wysokości powinny być zabezpieczone balustradą składającą się z deski 
krawężnikowej o wysokości 0,15m i poręczy ochronnej na wysokości 1,1m. Wolną przestrzeń 

należy wypełnić w sposób zabezpieczający przed wypadnięciem 

 

Pomosty robocze powinny być szczelne, zabezpieczone przed zmianą położenia oraz posiadać 
odpowiednią nośność 

 

Przy braku możliwości stosowania zbiorowych środków ochrony chroniących przed upadkiem z 

wysokości należy używać indywidualne środki ochrony dla każdego pracownika. 

 

Osoby pracujące na dachu o nachyleniu pow. 20% muszą być zabezpieczone przed upadkiem 
z wysokości 

 

Zabezpieczone muszą być także osoby pracujące na dachu o nachyleniu do 20% jeżeli 

stanowisko pracy jest w pobliżu krawędzi dachu  

 
 
 

Rusztowania 

 

 

Montaż i demontaż wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia 

 

Zgodnie z dokumentacją producenta lub projektem 

 

Odbiór potwierdzony wpisem do Dziennika budowy lub protokołem (kierownik budowy lub 
osoba uprawniona) 
 
Rusztowania: 

 

Pełny stabilny pomost zabezpieczony przed przesunięciem 

 

Piony komunikacyjne oddalone od stanowiska pracy max 20m 

 

Poręcze ochronne na wysokości 1,1m (1m), krawężniki o wysokości 0,15m i poręcze pośrednie 

 

Zakotwienie  

 

Konstrukcja rusztowania może wystawać poza najwyżej położoną linię kotew max 3,0m, a 
ostatni pomost 1,5m ponad 

 

Równoczesne wykonywanie robót na różnych poziomach: stanowiska oddalone o 5m w 
poziomie lub jednego szczelnego pomostu w pionie 

 

Posadowienie 

 

Uziemienie  

 

Rusztowania usytuowane przy drogach i przejściach oprócz daszków ochronnych powinny 
posiadać osłonę z siatek ochronnych 

 

Montaż i demontaż rusztowań wymagane jest  stosowania kasków ochronnych i środków 
zabezpieczających przed upadkiem z wysokości 

 

Zrzucanie demontowanych elementów jest zabronione 

 

Wchodzenie i schodzenie na pomost podestu ruchomego jest dozwolone tylko w najniższym 

położeniu lub położeniu przewidzianym przez dokumentację 

 

Zabronione jest gromadzenie materiałów po jednej stronie pomostu, opieranie się o ścianę 
obiektu, wychylanie przez poręcz 

 

Montaż, demontaż i eksploatacja są zabronione gdy: 

-  nie zapewniono dostatecznego oświetlenia o zmroku 
-  w czasie gęstej mgły, opadów deszczu, śniegu oraz gołoledzi 
-  w czasie burzy lub wiatru o prędkości powyżej 10m/s 
 

 

Rusztowania i podesty ruchome powinny być sprawdzane przez kierownika: 

background image

-  po silnym wietrze 
-  opadach atmosferycznych 
-  przerwach dłuższych niż 10 dni 
-  okresowo, nie rzadziej niż raz w miesiącu 

 
 

 

Protokół powinien zawierać: 

-  Dane użytkownika rusztowania 
-  Przeznaczenie rusztowania 
-  Wykonawcę montażu 
-  Dopuszczalne obciążenie pomostów 
-  Datę przekazania do użytkowania 
-  Oporność uziomu 
-  Terminy kolejnych przeglądów 
 

Tablice wywieszone na rusztowaniu: 

-  wykonawca montażu (imię i nazwisko lub nazwa oraz nr telefonu) 
-  dopuszczalne obciążenie pomostów i konstrukcji 

 

Roboty ziemne 

 

 

Projekt robót ziemnych 

- położenie instalacji i urządzeń podziemnych, 
- sposób zabezpieczenia wykopu, 

 

 

- warunki geotechniczne oraz poziom wód gruntowych, 

 

 

- rodzaje zabudowy sąsiadującej, 

 

 

- wyniki badań geologicznych, 

 

 

- sposób budowy. 

 

 

W miejscach ogólnie dostępnych należy ustawić wokół balustrady w odległości 1m od krawędzi 
zaopatrzone w światło ostrzegawcze koloru czerwonego 

 

Jeżeli wykop oznaczony jest taśmami to musi być dodatkowo przykryty szczelnie 

 

Jeżeli nie można ogrodzić należy zapewnić dozór 

 

Pionowe, nieumocnione ściany wykopu mogą być tylko do głębokości 1m w gruntach zwartych, 
gdy teren wokół wykopu jest nieobciążony w pasie o szerokości równej głębokości wykopu 

 

Wykopy bez umocnień o głębokości od 1 do 2m można wykonywać tylko jeżeli pozwala na to 
dokumentacja 

 

Zejście do wykopu co 20m jeżeli wykop jest głębszy niż 1m 

 

Codziennie należy sprawdzać stan obudowy lub skarp 

 

Nie wolno dopuszczać do tworzenia nawisów 

 

Przebywanie w wykopie jest możliwe tylko w części zabezpieczonej 

 

Składowanie urobku i materiałów jest zabronione 

 

w odległości mniejszej niż 0,6m od krawędzi wykopu, jeżeli ściany wykopu są obudowane, a 
obciążenie było przewidziane przy doborze obudowy 

 

w strefie klina naturalnego odłamu gruntu, jeżeli ściany nie są obudowane 

 

Ruch środków transportu powinien odbywać się poza klinem odłamu gruntu 

 

Koparka w czasie pracy powinna być ustawiona w odległości 0,6m poza granicą klina odłamu 
gruntu 

 

Przy wykonywaniu prac sprzętem zmechanizowanym należy wyznaczyć strefę niebezpieczną 

 
 

background image

Roboty murarskie i tynkarskie 

 

 

Roboty na wysokości powyżej 1m można wykonywać wyłącznie z rusztowań 

 

Pomost powinien znajdować się co najmniej 0,5m od górnej krawędzi muru 

 

Murowanie w wykopach tylko zabezpieczonych 

 

Stanowisko między ścianą a skarpą powinno mieć szerokość  min 0,7m 

 

Roboty ciesielskie 

 

 

Roboty ciesielskie z drabin można wykonywać do wysokości 3m 

 

Przy montażu i demontażu deskowań należy zapewnić środki zapobiegające zawaleniu 

konstrukcji 

 

O kolejności montażu i demontażu decydują kierownik robót lub mistrz budowlany 

 
 
 
 

Roboty zbrojarskie i betoniarskie 

 

 

Stoły zbrojarskie i maszyny powinny być usytuowane w pomieszczeniach lub pod wiatami 

 

Miejsca pracy powinny być wyposażone w pomosty drewniane 

 

Poszczególne elementy zbrojenia powinny być składowane oddzielnie 

 

Chodzenie po elementach zbrojenia jest zabronione 

 

Zabronione jest: 

-  podchodzenie do transportowanego zbrojenia jeżeli jest w położeniu wyższym niż 0,5m ponad 

miejscem ułożenia 

-  chwytanie rękami za skrajne elementy  
-  rzucanie elementów zbrojenia 

 

Pręty o średnicy powyżej 20mm należy ciąć wyłącznie przy pomocy urządzeń mechanicznych 

 

Wylewanie mieszanki betonowej powinno odbywać się stopniowo i równomiernie, aby nie 

przeciążyć deskowania 

 

Wylewanie mieszanki betonowej z wysokości większej niż 1m jest zabronione 

 

Przy betonowaniu zaszalowanych stropów znajdujących się na wysokości pracownicy 

rozkładający mieszankę powinni stać na pomostach opartych o stałe elementy konstrukcyjne 

lub powinni być inaczej zabezpieczeni przed upadkiem z wysokości 

 

Roboty montażowe 

 

Roboty montażowe konstrukcji stalowych i prefabrykowanych elementów wielkowymiarowych 
mogą być wykonywane na podstawie projektu montażu oraz planu bioz, przez pracowników 

zapoznanych z instrukcją organizacji montażu oraz rodzajem używanych maszyn i urządzeń, 

 

Urządzenia pomocnicze przeznaczone do montażu powinny być codziennie sprawdzane przez 
kierownika robót lub mistrza 

 

Nie wolno prowadzić montażu przy wietrze o prędkości powyżej 10m/s oraz przy złej 
widoczności o zmierzchu, we mgle i w porze nocnej bez odpowiedniego oświetlenia 

 

W czasie zakładania stężeń montażowych, robót spawalniczych, odczepiania elementów 
prefabrykowanych z zawiesi i betonowania styków należy stosować wyłącznie pomosty 

montażowe lub drabiny rozstawne 

 

Podnoszenie ludzi na elementach prefabrykowanych jest zabronione 

 

Podanie sygnału do podnoszenia może nastąpić po usunięciu ludzi ze strefy niebezpiecznej 

background image

 

Należy stosować odpowiednie do transportowanego elementu sposoby zamocowania 

 

Roboty spawalnicze 

 

W czasie korzystania z gazu z butli powinny być one ustawione pionowo lub pod kątem 45º  

 

Odległość płomienia od butli  nie może być mniejsza niż 1m 

 

Przewody powinny być dłuższe niż 5m ale nie dłuższe niż 20 m 

 

W czasie opadów spawanie lub cięcie jest dozwolone wyłącznie po osłonięciu stanowiska pracy 

 

Spawacz powinien być wyposażony w środki ochrony indywidualnej 

 

Dopuszcza się przedłużania węży przy zastosowaniu znormalizowanych dwuzłączek 

metalowych. 

Roboty dekarskie i izolacyjne 

 

 

Na dachach, których wytrzymałość nie zapewnia bezpieczeństwa należy wykonać mostki i 

kładki zabezpieczające 

 

Kotły do podgrzewania masy bitumicznej powinny być szczelnie zamknięte, wypełnione do ¾ 
ich wysokości 

 

Osoby pracujące na dachu o nachyleniu pow. 20% muszą być zabezpieczone przed upadkiem 

z wysokości 

 

Zabezpieczone muszą być także osoby pracujące na dachu o nachyleniu do 20% jeżeli 
stanowisko pracy jest w pobliżu krawędzi dachu  
 

Roboty rozbiórkowe 

 

 

Powinny być wykonywane na podstawie dokumentacji projektowej 

 

Wszelkie zmiany powinny być uzgodnione z projektantem 

 

Teren należy ogrodzić i oznakować 

 

Należy odłączyć wszystkie media 

 

Podkopywanie i podcinanie jest zabronione 

 

Przebywanie ludzi na niższych kondygnacjach jest zabronione 

 

Do usuwania gruzu należy stosować zsuwnice pochyłe lub rynny zsypowe 

 

Przy stosowaniu materiałów wybuchowych należy zapoznać pracowników z przepisami bhp – 
pracownicy muszą potwierdzić na piśmie, że zostali odpowiednio przygotowani do robót 
 

ŚRODKI    OCHRONY OSOBISTEJ 

 

Obowiązek zapewnienia pracownikom środków higieny osobistej wynika obecnie z art. 
233 znowelizowanego Kodeksu pracy (dawniej art. 222), oraz z § 115 rozporządzenia 

ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów 
bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 03.169.1650). 
 

 

Podział środków ochrony indywidualnej 

- odzież ochronna 
- środki ochrony głowy 
- środki ochrony kończyn górnych 
- środki ochrony kończyn dolnych 

- środki ochrony twarzy i oczu 
- środki ochrony słuchu 
- środki ochrony układu oddechowego 
- środki izolujące cały organizm 

- środki ochrony przed upadkiem z wysokości 

background image

 

Instrukcja użytkowania – producent ma obowiązek dołączyć do każdego środka 

ochrony instrukcję zawierającą: 

- nazwę i adres producenta 
- sposób użytkowania jeśli jest konieczny 

- zasady przechowywania 
- zasady czyszczenia, konserwacji i dezynfekcji 
- zakres ochrony 
- klasę ochrony 

- datę ważności lub okres trwałości 
- opis znakowania i umieszczonych piktogramów. 

 

 

 

Uprawnienia i kwalifikacje w budownictwie. 

 
 

Kierownik budowy ( robót ): 

obowiązek objęcia kierownictwa budowy ( rozbiórki ) 

lub  określonych  robót  budowlanych  przez  osobę  posiadającą  uprawnienia 

budowlane w odpowiedniej specjalności: 

 

-  do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń, 

 

-  do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie, 

 

-  do  wykonywania  prac  na  budowie  na  stanowisku  majstra  budowlanego 

i kierowania w powierzonym zakresie robotami budowlanymi. 

 

Art. 12 ust. 1 pkt 2, 14 ust. 3, 42 ust. 1 Prawa Budowlanego 

 

 

Osoby  obsługujące  maszyny  i  urządzenia  techniczne  stosowane  przy  robotach 

ziemnych,  budowlanych  i  drogowych

  -  do  obsługi  wymagane  jest  odbycie 

szkolenia  i  uzyskanie  pozytywnego  wyniku  ze  sprawdzianu,  co  potwierdza 

świadectwo i wpis do książki operatora, na przykład: koparki, zgarniarki, żurawie, 

betoniarki*, rusztowania budowlano - montażowe metalowe.

 

 

§ 64 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 06 lutego 2003 r. … 

 

§ 23 rozrządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie 

bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń 

technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych.  

( Dz. U. nr 118, poz.1263 ) 

 

background image

Osoby obsługujące maszyny i urządzenia techniczne podlegające dozorowi 
technicznemu

 – osoby obsługujące i konserwujące urządzenia techniczne obowiązane 

są posiadać zaświadczenia kwalifikacyjne potwierdzające umiejętność praktycznego 

wykonywania tych czynności oraz znajomość warunków technicznych dozoru 

technicznego, norm i przepisów prawnych w tym zakresie. 
 

-  § 64 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 06 lutego 2003 r. … 

-  Art. 22 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym. 

( Dz. U. nr 122, poz. 1321 z późn. zm. oraz z 2002 r. nr 74, poz. 676 ). 

 

 

 

Osoby wykonujące prace związane z podłączaniem, sprawdzaniem, konserwacją 
i naprawą instalacji i urządzeń elektrycznych

 – mogą wykonywać wyłącznie osoby 

posiadające odpowiednie uprawnienia.

 

-  § 54 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 06 lutego 2003 r. … 

- Art. 54 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. 

( jednolity tekst: Dz. U. z 2003 r. nr 153, poz. 1504 z póżn. zm. ). 

 

Osoby  wykonujące  prace  związane  ze  spawaniem,  lutowaniem,  zgrzewaniem 

i cięciem  termicznym  metali  i  tworzyw  termoplastycznych 

–  powinny  posiadać 

„zaświadczenie  o  ukończeniu  szkolenia”  albo  świadectwo  egzaminu  spawacza” 

lub „Książkę spawacza”.

 

 

- § 27 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i 

higieny pracy przy pracach spawalniczych. 

( Dz. U. nr 40, poz. 470 ).